هو
ششمین چاپ از کتاب «رَوح‌الارواح» با ویرایش جدید.
بنیاد فرهنگی مایل هروی به زودی چاپ ششم «رَوح‌الارواح» را با ویرایش جدید روانۀ بازار کتاب خواهد کرد. این کتاب که پیش از این پنج بار از نشانیِ «نشر علمی و فرهنگی» منتشر شده است، دارای مشکلات فراوانی بود که نیاز به بازنگری و ویرایش جدید داشت. برخی از مشکلات چاپ‌های قبل از این قرار بودند:
۱- ویرایش: با وجودی که استاد مایل، بزرگ‌منشانه در مقدمه از کسی در هیأت ویراستار در کنار بقیه دست‌اندرکارانِ چاپ نخست سپاسگزاری کرده است، اما از لحاظ فنّی عملاً هیچ ویرایشی در چاپ‌های قبلی این کتاب وجود ندارد. انگار کتاب پس از تایپ، یک‌راست به چاپخانه رفته باشد. با توجه به این‌که «رَوح‌الارواح» بار نخست در سال ۱۳۶۸ به چاپ رفته است، می‌توان توجیه کرد که ۳۵ سال قبل از امروز، امکانات تکنولوژیکی در همان حد بوده و دانش ویراستاری نیز مثل امروز مدوّن و کامل نبوده است. یا می‌توان گفت که اصطلاح ویراستار در آن زمان صرف در حد یک حروف‌چین در دستگاه چاپ موجودِ آن روزگار خلاصه می‌شده است نه فراتر از آن. اما این نقص را در چاپ‌های دوم تا پنجم دیگر نمی‌توان توجیه کرد. ناشر به دلیل این‌که هزینه‌ای روی دستش گذاشته نشود، همواره از بازنگری و تجدید ویرایش کتاب مزبور سر باز زده است و تا چاپ پنجم یک‌سره همان متن چاپ نخست را بدون حدف و اضافۀ یک فاصله یا یک نقطه تجدید چاپ –یا بهتر بگوییم: زیراکس_ کرده است و صرف جلد آن را عوض کرده است و رقم دفعات چاپ را روی آن برجسته کرده است. در حالی که اگر جلدها را کنار بگذاریم، چاپ پنجم همان چاپ نخست است بدون ویرایش فنّی.
۲- حذفیات: در جای‌جای کتاب حذف‌هایی از متن اصلی صورت گرفته است، که برخی از این حذف‌ها را استاد مایل متوجه شده‌اند و در حاشیه‌های چاپ دوم به آن اشاره کرده‌اند و جمله‌ها و سطرهای حذف‌شده را با قلم خویش در محل مورد نظر یادداشت کرده‌اند. آن مقدار را که استاد مایل متوجه شده‌اند و یادداشت کرده‌اند، در ویرایش جدید اعمال شده است. اما استاد بر این باور است که این حذف‌ها عمدی است و بیشتر از مورادِ یادشده است. از آنجا که معمولاً استاد مایل نسخۀ دست‌نویس تصحیح خویش را به ناشر می‌سپرده است و اغلب ناشران آن را برنمی‌گردانده‌اند، نسخۀ مصحَّحِ خویش را در اختیار نداشته‌اند تا بازبینی دقیقی انجام دهند و همۀ اشکالات پیش‌آمده در چاپ‌های علمی و فرهنگی را نشانی و یادداشت کنند. بنابراین مقداری را که در حافظه داشته‌اند، به کمک نسخۀ اساس در حاشیۀ چاپ دوم به دست‌خط خویش نگاشته و تصحیح کرده‌اند و ما آن را در ویرایش جدید در نظر گرفته و اعمال کرده‌ایم.
۳- صفحه‌آرایی: برگ‌آرایی کتاب نیز حتی در پنجمین چاپ نشر علمی و فرهنگی براساس امکانات همان 35 سال پیش است. برگ‌آرایی‌ای که اصول زیبایی‌شناختی با توجه به امکانات تکنولوژیکی امروز در آن در نظر گرفته نشده است. در آن زمان براساس امکانات حداقلی، کتاب مزبور صرف صفحه‌بندی شده است تا بتواند به چاپ برود.
الف). خط (فونت) انتخاب‌شده اصلاً مناسب کتاب نیست، از فونت‌های معمولی است که در اختیار همه بوده است و در هر موردی به کار می‌رفته است، از تابلوی سر درِ دکان گرفته تا نامه‌نگاری و روزنامه‌ها و غیره. ولی امروزه که فونت‌های بسیار زیبا و ویژۀ کتاب‌آرایی به صورت پولی و غیرپولی در اختیار ناشران و برگ‌آرایان است، انتظار می‌رفت که حداقل چاپ چهارم و پنجم کتاب برگ‌آرایی مجدد می‌شد و در انتخاب فونت آن بازنگری صورت می‌گرفت.
ب). اندازۀ قلم، پ). فاصلۀ بین سطرها، ت). اندازۀ حاشیه و متن، ث). و آغاز فصل‌ها که باید از صفحۀ طاق (فرد) باشند، هیچ کدام رعایت نشده و مناسب کتابی به این مهمّی نیست.
□
و نکات دیگری که یادآوری‌شان صرف به طولانی شدنِ مطلب می‌افزاید.
□
همۀ موارد یادشده در چاپ ششم که ویرایش دومِ کتاب از نشانی «بنیاد فرهنگی مایل هروی» است در نظر گرفته شده است و تلاش شده است تا با امکانات تکنولوژیکی موجود و دانش و ذوق اهل ادب و فرهنگ، نسخه‌ای شایسته و به‌روز از کتاب مزبور در اختیار خوانندگان و پژوهشگران عزیز قرار بگیرد.
با احترام
بنیاد فرهنگی مایل هروی
۲۰ فروردین ۱۴۰۴
