چشم‌انداز ایران
کانال نشریه چشم‌انداز ایران. تلفن: 02166433207.
ارتباط با ما: meisami40@yahoo.com
توئیتر: https://twitter.com/
LotfollahMeisam
ارتباط با ما: meisami40@yahoo.com
توئیتر: https://twitter.com/
LotfollahMeisam
TGlist rating
0
0
TypePublic
Verification
Not verifiedTrust
Not trustedLocation
LanguageOther
Channel creation dateDec 08, 2018
Added to TGlist
Feb 06, 2025Linked chat
Latest posts in group "چشم‌انداز ایران"
18.05.202512:38
🔻فلسطین و افول امپراتوری آمریکا
🖊نویسنده: مهند عیاش – استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه مانت رویال، کانادا
🌐منبع: Al Jazeera | ۶ May ۲۰۲۵
✅نوزده ماه از آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه می‌گذرد. دیوان بین‌المللی دادگستری در حال رسیدگی به اتهام احتمال ارتکاب نسل‌کشی است و دیوان کیفری بین‌المللی برای نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و وزیر دفاع پیشین، یوآو گالانت، به اتهام جنایات جنگی حکم بازداشت صادر کرده است. متخصصان برجسته حقوق بشر، پژوهشگران نسل‌کشی و گزارشگران ویژه سازمان ملل متحد آنچه در غزه در حال وقوع است را به‌صراحت یک نسل‌کشی توصیف کرده‌اند. در سراسر جهان، میلیون‌ها نفر به خیابان‌ها آمده‌اند تا خواهان توقف این جنایات شوند.
اما تنها قدرتی که مانع از پایان این نسل‌کشی شده، ایالات متحده آمریکاست. گرچه دولت‌ها تغییر کرده‌اند، اما سیاست‌ها ثابت مانده‌اند. حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل به چنان اصل نانوشته‌ای در دستگاه حاکمیتی آمریکا بدل شده که حتی تمایلی به بازاندیشی در آن وجود ندارد.
✅ در دو دهه اخیر، نشانه‌های تضعیف موقعیت برتر آمریکا پدیدار شده‌اند — به‌ویژه پس از بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹. در ادامه، ناکامی‌های سیاست خارجی آمریکا، ظهور چین و بریکس، شکست در افغانستان، کاهش نفوذ در آفریقا و ناتوانی در مهار روسیه، همگی از تزلزل هژمونی آمریکا حکایت دارند.
✅ نخست، اسرائیل به ایالات متحده در کنترل بازار انرژی خاورمیانه یاری می‌رساند. دوم، کمک‌های نظامی آمریکا به اسرائیل، در عمل سرمایه‌گذاری برای آزمودن، تبلیغ و فروش تسلیحات آمریکایی در بازار جهانی است. این دو عامل سبب شده‌اند که اسرائیل به یکی از ارکان بقای امپراتوری آمریکا بدل شود.
✅ چه چیز در ملتی که نه کشور دارد، نه ارتش، نه قدرت رسمی دیپلماتیک، این‌چنین برای امپراتوری آمریکا تهدیدآمیز است؟ پاسخ روشن است: آزادی فلسطین آغازی بر پایان امپراتوری آمریکاست.
✅اگر اسرائیل به انزوا کشیده شود، نظم استعماری فعلی در فلسطین فروخواهد پاشید. چنین تحولی، علاوه بر احیای عدالت در فلسطین، ضربه‌ای جدی به نظم جهانی نابرابر کنونی وارد خواهد کرد — نظمی که به سلطه آمریکا وابسته است.
#فلسطین
#اسرائیل
#مهند_عیاش
#امپریالیسم
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊نویسنده: مهند عیاش – استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه مانت رویال، کانادا
🌐منبع: Al Jazeera | ۶ May ۲۰۲۵
✅نوزده ماه از آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه می‌گذرد. دیوان بین‌المللی دادگستری در حال رسیدگی به اتهام احتمال ارتکاب نسل‌کشی است و دیوان کیفری بین‌المللی برای نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و وزیر دفاع پیشین، یوآو گالانت، به اتهام جنایات جنگی حکم بازداشت صادر کرده است. متخصصان برجسته حقوق بشر، پژوهشگران نسل‌کشی و گزارشگران ویژه سازمان ملل متحد آنچه در غزه در حال وقوع است را به‌صراحت یک نسل‌کشی توصیف کرده‌اند. در سراسر جهان، میلیون‌ها نفر به خیابان‌ها آمده‌اند تا خواهان توقف این جنایات شوند.
اما تنها قدرتی که مانع از پایان این نسل‌کشی شده، ایالات متحده آمریکاست. گرچه دولت‌ها تغییر کرده‌اند، اما سیاست‌ها ثابت مانده‌اند. حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل به چنان اصل نانوشته‌ای در دستگاه حاکمیتی آمریکا بدل شده که حتی تمایلی به بازاندیشی در آن وجود ندارد.
✅ در دو دهه اخیر، نشانه‌های تضعیف موقعیت برتر آمریکا پدیدار شده‌اند — به‌ویژه پس از بحران مالی ۲۰۰۸-۲۰۰۹. در ادامه، ناکامی‌های سیاست خارجی آمریکا، ظهور چین و بریکس، شکست در افغانستان، کاهش نفوذ در آفریقا و ناتوانی در مهار روسیه، همگی از تزلزل هژمونی آمریکا حکایت دارند.
✅ نخست، اسرائیل به ایالات متحده در کنترل بازار انرژی خاورمیانه یاری می‌رساند. دوم، کمک‌های نظامی آمریکا به اسرائیل، در عمل سرمایه‌گذاری برای آزمودن، تبلیغ و فروش تسلیحات آمریکایی در بازار جهانی است. این دو عامل سبب شده‌اند که اسرائیل به یکی از ارکان بقای امپراتوری آمریکا بدل شود.
✅ چه چیز در ملتی که نه کشور دارد، نه ارتش، نه قدرت رسمی دیپلماتیک، این‌چنین برای امپراتوری آمریکا تهدیدآمیز است؟ پاسخ روشن است: آزادی فلسطین آغازی بر پایان امپراتوری آمریکاست.
✅اگر اسرائیل به انزوا کشیده شود، نظم استعماری فعلی در فلسطین فروخواهد پاشید. چنین تحولی، علاوه بر احیای عدالت در فلسطین، ضربه‌ای جدی به نظم جهانی نابرابر کنونی وارد خواهد کرد — نظمی که به سلطه آمریکا وابسته است.
#فلسطین
#اسرائیل
#مهند_عیاش
#امپریالیسم
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
17.05.202515:32
🔻شهروندی جنسیتی و شکل‌دهی به دولت
ترجمه‌ی نتیجه‌گیری کتاب «زنان و جمهوری اسلامی(نقش شهروندی جنسیتی در شکل‌دهی به دولت ایران)»
🖊دکتر شیرین سعیدی (مدیر گروه مطالعات غرب آسیا در دانشگاه آرکانزاس)/برگردان: آزاده شعبانی
✅کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» استدلال می‌کند وقتی اقدامات مرتبط با شهروندی را در فرآیند دولت‌سازی ادغام می‌کنیم، متوجه می‌شویم دولت ایران پس از انقلاب به‌شدت تحت تأثیر میراث جنسیتی‌شده از جنگ ایران و عراق قرار دارد. علاوه بر این، اقتدارگرایی پروژه‌ای مبهم است وقتی از درون جامعه بررسی شود.
✅ با این حال، کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» نشان می‌دهد زنان ایرانی، به‌عنوان شهروندان فعال در بافتار پس‌ازانقلاب، در فرآیند تعریف نقش خود به‌عنوان سازندگان دولت به سوژه‌های دولت تبدیل شده‌اند. برای زنانی که در این مطالعه شرکت کردند، گفتمان‌ها و دیدگاه‌های رقیب درباره دولت-ملت، نقش محوری در نحوه تصور آنها از حقوقشان، چگونگی اجرا و مطالبه این حقوق و توسعه حس تعلق از طریق بیان‌های مختلف اقدامات شهروندی داشته است.
✅ این کتاب نشان داده چگونه ساخت خودمختاری فردی و جمعیت‌ها با فرآیند شکل‌گیری دولت در دوره‌های مختلف تنش در ایران پس از انقلاب مرتبط است. همان‌طور که زنان غیرنخبه در فضاهای مختلف با دولت و جامعه درگیر می‌شوند، آنها نیز با بازتعریف حقوق، نقش‌ها و مسئولیت‌های خود، شکل‌گیری دولت پس از انقلاب را مشروط می‌کنند. با وارد کردن دیدگاه جامعه‌شناختی به مطالعات شکل‌گیری دولت، کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» نشان می‌دهد که چگونه با قراردادن عینک شهروندی روی اقتدارگرایی، می‌توان نقش زنان غیرنخبه را در فرآیند ساخت دولت بهتر درک و تصدیق کرد.
✅ در طول کار میدانی‌ام در تهران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲، شاهد بودم زوج‌های حزب‌اللهی در مورد مرزهای جنسی و جسمی خود با هم تصمیم می‌گیرند، به جای اینکه صرفاً حق مردان برای کنترل جنسیت زنان را که در قانون خانواده ایران مقرر شده است، فرض بگیرند. زنان وابسته به حزب‌الله در ایران نیز از مبارزات حقوق جنسیتی همتایان زن لبنانی خود حمایت می‌کنند. به‌عنوان مثال، در جلسه با محققی که برای یک مؤسسه تحقیقاتی خصوصی کار می‌کند، به من گفته شد که آنها به‌طور خصوصی با رهبر معظم انقلاب در مورد اثرات منفی چندهمسری بر خانواده‌های لبنانی صحبت کرده‌اند. او استدلال کرد گاهی مردان وابسته به حزب‌الله لبنان، همسران دوم خود را به همان خانه و تخت خواب همسران اول خود می‌آورند. این محقق ایرانی این موضوع را هشداردهنده یافت و ادعا کرد رهبر معظم انقلاب با حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان، در مورد این نگرانی صحبت کرده است. زنان ایرانی وابسته به حزب‌الله نیز در برخی موارد به متون اسلامی برای تسلط بر مردان در ازدواج با اصرار بر حق زن برای داشتن مهریه بالا و حق طلاق تکیه می‌کنند. در مواقع دیگر، آنها در کنار سایر شهروندان اعتراض می‌کنند تا دولت را پاسخگو نگه دارند، همان‌طور که من در خوابگاه زنان دانشگاه تهران شاهد بودم. درحالی‌که محققان فرض کرده‌اند پروژه‌های اسلام‌سازی تنها منجر به تمرکز بیشتر قدرت دولت می‌شود، مشخص نیست پروژه‌های اسلام‌سازی در محیط‌های غیردموکراتیک به چه سمتی ممکن است حرکت کنند. بررسی فعالیت‌های فرهنگی وابستگان به حزب‌الله در ایران ما را به این واقعیت سوق می‌دهد که اقدامات شهروندی می‌توانند هم از سیاست‌های اقتدارگرایانه دولت حمایت کنند و هم بقای آن را از طریق بازنگری‌های غیرمنتظره پیش ببرند.
#زنان
#شیرین_سعیدی
#آزاده_شعبانی
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
ترجمه‌ی نتیجه‌گیری کتاب «زنان و جمهوری اسلامی(نقش شهروندی جنسیتی در شکل‌دهی به دولت ایران)»
🖊دکتر شیرین سعیدی (مدیر گروه مطالعات غرب آسیا در دانشگاه آرکانزاس)/برگردان: آزاده شعبانی
✅کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» استدلال می‌کند وقتی اقدامات مرتبط با شهروندی را در فرآیند دولت‌سازی ادغام می‌کنیم، متوجه می‌شویم دولت ایران پس از انقلاب به‌شدت تحت تأثیر میراث جنسیتی‌شده از جنگ ایران و عراق قرار دارد. علاوه بر این، اقتدارگرایی پروژه‌ای مبهم است وقتی از درون جامعه بررسی شود.
✅ با این حال، کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» نشان می‌دهد زنان ایرانی، به‌عنوان شهروندان فعال در بافتار پس‌ازانقلاب، در فرآیند تعریف نقش خود به‌عنوان سازندگان دولت به سوژه‌های دولت تبدیل شده‌اند. برای زنانی که در این مطالعه شرکت کردند، گفتمان‌ها و دیدگاه‌های رقیب درباره دولت-ملت، نقش محوری در نحوه تصور آنها از حقوقشان، چگونگی اجرا و مطالبه این حقوق و توسعه حس تعلق از طریق بیان‌های مختلف اقدامات شهروندی داشته است.
✅ این کتاب نشان داده چگونه ساخت خودمختاری فردی و جمعیت‌ها با فرآیند شکل‌گیری دولت در دوره‌های مختلف تنش در ایران پس از انقلاب مرتبط است. همان‌طور که زنان غیرنخبه در فضاهای مختلف با دولت و جامعه درگیر می‌شوند، آنها نیز با بازتعریف حقوق، نقش‌ها و مسئولیت‌های خود، شکل‌گیری دولت پس از انقلاب را مشروط می‌کنند. با وارد کردن دیدگاه جامعه‌شناختی به مطالعات شکل‌گیری دولت، کتاب «زنان و جمهوری اسلامی» نشان می‌دهد که چگونه با قراردادن عینک شهروندی روی اقتدارگرایی، می‌توان نقش زنان غیرنخبه را در فرآیند ساخت دولت بهتر درک و تصدیق کرد.
✅ در طول کار میدانی‌ام در تهران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲، شاهد بودم زوج‌های حزب‌اللهی در مورد مرزهای جنسی و جسمی خود با هم تصمیم می‌گیرند، به جای اینکه صرفاً حق مردان برای کنترل جنسیت زنان را که در قانون خانواده ایران مقرر شده است، فرض بگیرند. زنان وابسته به حزب‌الله در ایران نیز از مبارزات حقوق جنسیتی همتایان زن لبنانی خود حمایت می‌کنند. به‌عنوان مثال، در جلسه با محققی که برای یک مؤسسه تحقیقاتی خصوصی کار می‌کند، به من گفته شد که آنها به‌طور خصوصی با رهبر معظم انقلاب در مورد اثرات منفی چندهمسری بر خانواده‌های لبنانی صحبت کرده‌اند. او استدلال کرد گاهی مردان وابسته به حزب‌الله لبنان، همسران دوم خود را به همان خانه و تخت خواب همسران اول خود می‌آورند. این محقق ایرانی این موضوع را هشداردهنده یافت و ادعا کرد رهبر معظم انقلاب با حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان، در مورد این نگرانی صحبت کرده است. زنان ایرانی وابسته به حزب‌الله نیز در برخی موارد به متون اسلامی برای تسلط بر مردان در ازدواج با اصرار بر حق زن برای داشتن مهریه بالا و حق طلاق تکیه می‌کنند. در مواقع دیگر، آنها در کنار سایر شهروندان اعتراض می‌کنند تا دولت را پاسخگو نگه دارند، همان‌طور که من در خوابگاه زنان دانشگاه تهران شاهد بودم. درحالی‌که محققان فرض کرده‌اند پروژه‌های اسلام‌سازی تنها منجر به تمرکز بیشتر قدرت دولت می‌شود، مشخص نیست پروژه‌های اسلام‌سازی در محیط‌های غیردموکراتیک به چه سمتی ممکن است حرکت کنند. بررسی فعالیت‌های فرهنگی وابستگان به حزب‌الله در ایران ما را به این واقعیت سوق می‌دهد که اقدامات شهروندی می‌توانند هم از سیاست‌های اقتدارگرایانه دولت حمایت کنند و هم بقای آن را از طریق بازنگری‌های غیرمنتظره پیش ببرند.
#زنان
#شیرین_سعیدی
#آزاده_شعبانی
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
14.05.202505:53
مطلع شدیم که آقای حسن دادخواه، بزرگ خاندان دادخواه و برادر جناب آقای دکتر محمدعلی دادخواه، وکیل آزاده که عمر بر سر دادخواهی و عدالت‌جویی نهاده است، به دیار باقی شتافتند. ضمن ارزوی صبر و عمر بلند برای بازماندگان ایشان، به برادرانشان جناب آقای اسدالله دادخواه و جناب آقای محمدعلی دادخواه و دیگر اعضای خانواده محترم دادخواه این ضایعه را تسلیت می‌گوییم.
لطف‌الله میثمی و همکاران نشریه چشم‌انداز ایران و نشر صمدیه
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
لطف‌الله میثمی و همکاران نشریه چشم‌انداز ایران و نشر صمدیه
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
13.05.202505:22
🔻این پادشاهیِ پدرتان نیست
عربستان سعودی: از آشوب‌گر به صلح‌ساز
محمد بن سلمان در مسیر تبدیل شدن از عنصر مشکل‌ساز به صلح‌ساز
منبع: اکونومیست؛ 10 تا 16 می 2025
🖊ترجمه: چشم‌انداز ایران
✅عربستان سعودی همواره با تصاویری از ثروت افسانه‌ای، سرکوب سیاسی و انقیاد زنان شناخته می‌شد. این کشور صادرکننده افراط‌گرایی مذهبی بود و در نتیجه در قبال تروریسم و خشونت‌های ناشی از آن مسئولیت داشت. امروز اگرچه عربستان هنوز یک حکومت خودکامه است و ولیعهدش هیچ مخالفتی را برنمی‌تابد، اما عربستانی که می‌شناختیم دیگر وجود ندارد.
✅ غافل‌گیرکننده‌ترین ویژگی عربستان جدید، نقش سازنده آن در سیاست جهانی است. این کشور که زمانی به دلیل ثروت نفتی و جمعیت قابل‌توجهش تهدیدی برای منطقه محسوب می‌شد، اکنون از حمایت تروریسم دست کشیده است. پس از به قدرت رسیدن پدرش، ملک سلمان در سال ۲۰۱۵، جنگ فاجعه‌باری را در یمن علیه حوثی‌ها آغاز کرد و در سال ۲۰۱۸ قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف، به دستور رژیم سعودی، جهان را شوکه کرد.
✅اگرچه لکه این رسوایی‌ها باقی است، اما اقدامات اخیر عربستان نیز قابل‌توجه است: دیگر از تروریسم حمایت نمی‌کند، به دیگر کشورها توصیه می‌کند درگیری با حوثی‌ها را کاهش دهند، و با پرداخت بخشی از بدهی‌های سوریه به بانک جهانی و وعده سرمایه‌گذاری در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، به دولت جدید سوریه کمک کرده است.
✅ دومین بخش از تحولات عربستان، تغییرات اجتماعی خارق‌العاده آن است. کمتر از یک دهه پیش، نیمی از جمعیت این کشور – زنان – از زندگی عمومی و بخش عمده‌ای از بازار کار محروم بودند. سینما و کنسرت ممنوع بود و هرگونه تفریحی باید در خلوت خانه، بیابان یا خارج از کشور و دور از چشم پلیس مذهبی انجام می‌شد. امروز زنان آزادند سفر کنند، کار کنند و هرجا بخواهند زندگی کنند. پلیس اخلاق منحل شده و سعودی‌ها مانند بقیه جهان می‌توانند ستاره‌های راک را روی صحنه و ابرقهرمانان را روی پرده سینما ببینند. حتی در مناطق محافظه‌کار، جوانان از آزادی‌های جدید خود لذت می‌برند.
✅ برای تحول واقعی اقتصاد، بن‌سلمان باید از پروژه‌های پرهزینه اما کم‌بازده دوری کند. دولت می‌تواند از حوزه‌هایی مانند فناوری که بخش خصوصی در آن سرمایه‌گذاری می‌کند، خارج شود و در عوض بر بهبود آموزش و محیط کسب‌وکار تمرکز کند.
✅ عربستان راه طولانی را در مدت کوتاهی پیموده است. اما اگر تغییرات اقتصادی متوقف شود و معیشت مردم تحت فشار قرار گیرد، ثبات کنونی می‌تواند به سرعت از بین برود. آینده عربستان به توانایی بن‌سلمان در تحقق وعده‌هایش بستگی دارد.
#عربستان
#بن_سلمان
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
عربستان سعودی: از آشوب‌گر به صلح‌ساز
محمد بن سلمان در مسیر تبدیل شدن از عنصر مشکل‌ساز به صلح‌ساز
منبع: اکونومیست؛ 10 تا 16 می 2025
🖊ترجمه: چشم‌انداز ایران
✅عربستان سعودی همواره با تصاویری از ثروت افسانه‌ای، سرکوب سیاسی و انقیاد زنان شناخته می‌شد. این کشور صادرکننده افراط‌گرایی مذهبی بود و در نتیجه در قبال تروریسم و خشونت‌های ناشی از آن مسئولیت داشت. امروز اگرچه عربستان هنوز یک حکومت خودکامه است و ولیعهدش هیچ مخالفتی را برنمی‌تابد، اما عربستانی که می‌شناختیم دیگر وجود ندارد.
✅ غافل‌گیرکننده‌ترین ویژگی عربستان جدید، نقش سازنده آن در سیاست جهانی است. این کشور که زمانی به دلیل ثروت نفتی و جمعیت قابل‌توجهش تهدیدی برای منطقه محسوب می‌شد، اکنون از حمایت تروریسم دست کشیده است. پس از به قدرت رسیدن پدرش، ملک سلمان در سال ۲۰۱۵، جنگ فاجعه‌باری را در یمن علیه حوثی‌ها آغاز کرد و در سال ۲۰۱۸ قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف، به دستور رژیم سعودی، جهان را شوکه کرد.
✅اگرچه لکه این رسوایی‌ها باقی است، اما اقدامات اخیر عربستان نیز قابل‌توجه است: دیگر از تروریسم حمایت نمی‌کند، به دیگر کشورها توصیه می‌کند درگیری با حوثی‌ها را کاهش دهند، و با پرداخت بخشی از بدهی‌های سوریه به بانک جهانی و وعده سرمایه‌گذاری در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، به دولت جدید سوریه کمک کرده است.
✅ دومین بخش از تحولات عربستان، تغییرات اجتماعی خارق‌العاده آن است. کمتر از یک دهه پیش، نیمی از جمعیت این کشور – زنان – از زندگی عمومی و بخش عمده‌ای از بازار کار محروم بودند. سینما و کنسرت ممنوع بود و هرگونه تفریحی باید در خلوت خانه، بیابان یا خارج از کشور و دور از چشم پلیس مذهبی انجام می‌شد. امروز زنان آزادند سفر کنند، کار کنند و هرجا بخواهند زندگی کنند. پلیس اخلاق منحل شده و سعودی‌ها مانند بقیه جهان می‌توانند ستاره‌های راک را روی صحنه و ابرقهرمانان را روی پرده سینما ببینند. حتی در مناطق محافظه‌کار، جوانان از آزادی‌های جدید خود لذت می‌برند.
✅ برای تحول واقعی اقتصاد، بن‌سلمان باید از پروژه‌های پرهزینه اما کم‌بازده دوری کند. دولت می‌تواند از حوزه‌هایی مانند فناوری که بخش خصوصی در آن سرمایه‌گذاری می‌کند، خارج شود و در عوض بر بهبود آموزش و محیط کسب‌وکار تمرکز کند.
✅ عربستان راه طولانی را در مدت کوتاهی پیموده است. اما اگر تغییرات اقتصادی متوقف شود و معیشت مردم تحت فشار قرار گیرد، ثبات کنونی می‌تواند به سرعت از بین برود. آینده عربستان به توانایی بن‌سلمان در تحقق وعده‌هایش بستگی دارد.
#عربستان
#بن_سلمان
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
12.05.202519:02
🔻در آستانه جنگ؟
🖊طارق علی/ ترجمه: چشم‌انداز ایران
(مقاله حاضر در در تاریخ ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) توسط طارق علی نویسنده چپ‌گرای انگلیسی پاکستانی نوشته شده است. هرچند تحولات سریع است، اما این مقاله برخی ریشه‌های نزاع هند و پاکستان را بررسی کرده است.)
منبع: نیولفت ریویو
✅ هند و پاکستان در آستانه جنگ هستند و بار دیگر، کشمیرِ اشغالشده بهانه این درگیری است. کنترل این منطقه مناقشه‌برانگیز از سال ۱۹۴۷ تاکنون اصلی‌ترین مانع در مسیر عادی‌سازی روابط بین دو کشور بوده است. در ۲۲ آوریل، گروهی از شبه‌نظامیان کشمیری به گردشگرانی که از طبیعت سرسبز و کوهستان‌های پوشیده از برف پهلگام لذت می‌بردند حمله کردند و ۲۶ نفر را به قتل رساندند. مسئولیت این حمله را گروهی ناشناس به نام «جبهه مقاومت» بر عهده گرفت، اما بلافاصله آن را رد کرد. این اتفاق ضربه‌ای بود به نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند که خود سابقه حضور در کشتارهای گجرات در سال ۲۰۰۲ را دارد و همواره از اقدامات ضدمسلمانان دفاع کرده است. مودی، که اکنون در سومین دوره نخست‌وزیری خود به سر می‌برد، پیش‌تر ادعا کرده بود که «مسئله کشمیر» دیگر وجود ندارد و «راه‌حل نهایی» او—یعنی لغو خودمختاری کشمیر در سال ۲۰۱۹—موفقیت‌آمیز بوده است.
✅ هیچ چیز قتل گردشگران پهلگام را توجیه نمی‌کند و تعداد بسیار کمی از مسلمانان کشمیری یا هندی از چنین اقداماتی حمایت می‌کنند. اما برای درک کلی وضعیت این منطقه، نیاز به بررسی زمینه‌های تاریخی است. حتی اسرائیل روزنامه‌ای مانند هاآرتص دارد که گاهی صدای منتقدان را منعکس می‌کند، اما در هند چنین فضایی وجود ندارد و کشمیر همچنان موضوعی «تابو» محسوب می‌شود. این استان با اکثریت مسلمان هرگز اجازه نیافته تا سرنوشت خود را—همان‌طور که رهبران کنگره در زمان استقلال وعده داده بودند—خود تعیین کند. در عوض، پس از یک جنگ کوتاه، بین هند و پاکستان تقسیم شد؛ جنگی که در آن فرمانده بریتانیایی ارتش پاکستان از مشارکت رسمی نیروهایش خودداری کرد و تنها گروه‌های نامنظم در برابر ارتش هند ایستادند. مهاتما گاندی، که به صلح‌طلبی معروف بود، این حمله را تأیید کرد. مواد ۳۷۰ و ۳۵آ قانون اساسی هند قرار بود وضعیت ویژه کشمیر را—از جمله ممنوعیت خرید زمین توسط غیرکشمیری‌ها— تضمین کند، اما در عمل این مواد همراه با سرکوب شدید هرگونه اعتراض، کشمیر را به یک «دولت پلیسی» تبدیل کرد که در آن واحدهای نظامی همیشه حاضر بودند. کشتار و تجاوز جنسی رواج داشت و گورهای جمعی متعددی کشف شد.
✅ شهروندان شجاع هند—از جمله آرونداتی روی(۲) و پانکاج میشرا(۳)—بی‌وقفه این جنایات را افشا کردند. آنگنا چاترجی در تحقیقات میدانی خود بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ نمونه‌های متعددی را ثبت کرد.
✅ سیاستمداران هندی—از طیف‌های مختلف—خواستار جنگ هستند. حتی شخصیتی مانند شاشی تارور، از کنگره ملی هند و مقام سابق سازمان ملل، گفته است: «بله، خون ریخته خواهد شد، اما بیشتر خون آنها، نه خون ما.» فضای عمومی به سمت یک جنگ کوتاه و تلافی‌جویانه متمایل است. برخی به نسل‌کشی اسرائیل در غزه اشاره می‌کنند، اما مدل دیگری نیز ممکن است الگو باشد: پس از حمله اسرائیل به سفارت ایران در دمشق در آوریل ۲۰۲۴، سیا به سرعت وارد عمل شد تا پاسخ ایران را کنترل کند—به گونه‌ای که دفاع هوایی آمریکا، فرانسه، بریتانیا و اردن در منطقه آماده رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایرانی بودند.
✅ همان‌طور که ملی‌گرایان کرد فهمیدند، در جهان امروز «استقلال واقعی» وجود ندارد. بلوچ‌ها نیز با انتخاب‌های مشابهی روبه‌رو هستند: اخراج چین از گوادر نمی‌تواند تنها هدف باشد. ملی‌گرایی‌های قدیمیِ ضدامپریالیستی مدتهاست مرده‌اند. انتخاب بلوچ‌ها بین پاکستان و هند—و متحدانشان—است. مانند مناطق کردستان، رهبران منتخب ثروتمند خواهند شد، در حالی که مردم عادی رنج می‌کشند.
#طارق_علی
#هند
#پاکستان
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊طارق علی/ ترجمه: چشم‌انداز ایران
(مقاله حاضر در در تاریخ ۱۳ اردیبهشت (۳ می ۲۰۲۵) توسط طارق علی نویسنده چپ‌گرای انگلیسی پاکستانی نوشته شده است. هرچند تحولات سریع است، اما این مقاله برخی ریشه‌های نزاع هند و پاکستان را بررسی کرده است.)
منبع: نیولفت ریویو
✅ هند و پاکستان در آستانه جنگ هستند و بار دیگر، کشمیرِ اشغالشده بهانه این درگیری است. کنترل این منطقه مناقشه‌برانگیز از سال ۱۹۴۷ تاکنون اصلی‌ترین مانع در مسیر عادی‌سازی روابط بین دو کشور بوده است. در ۲۲ آوریل، گروهی از شبه‌نظامیان کشمیری به گردشگرانی که از طبیعت سرسبز و کوهستان‌های پوشیده از برف پهلگام لذت می‌بردند حمله کردند و ۲۶ نفر را به قتل رساندند. مسئولیت این حمله را گروهی ناشناس به نام «جبهه مقاومت» بر عهده گرفت، اما بلافاصله آن را رد کرد. این اتفاق ضربه‌ای بود به نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند که خود سابقه حضور در کشتارهای گجرات در سال ۲۰۰۲ را دارد و همواره از اقدامات ضدمسلمانان دفاع کرده است. مودی، که اکنون در سومین دوره نخست‌وزیری خود به سر می‌برد، پیش‌تر ادعا کرده بود که «مسئله کشمیر» دیگر وجود ندارد و «راه‌حل نهایی» او—یعنی لغو خودمختاری کشمیر در سال ۲۰۱۹—موفقیت‌آمیز بوده است.
✅ هیچ چیز قتل گردشگران پهلگام را توجیه نمی‌کند و تعداد بسیار کمی از مسلمانان کشمیری یا هندی از چنین اقداماتی حمایت می‌کنند. اما برای درک کلی وضعیت این منطقه، نیاز به بررسی زمینه‌های تاریخی است. حتی اسرائیل روزنامه‌ای مانند هاآرتص دارد که گاهی صدای منتقدان را منعکس می‌کند، اما در هند چنین فضایی وجود ندارد و کشمیر همچنان موضوعی «تابو» محسوب می‌شود. این استان با اکثریت مسلمان هرگز اجازه نیافته تا سرنوشت خود را—همان‌طور که رهبران کنگره در زمان استقلال وعده داده بودند—خود تعیین کند. در عوض، پس از یک جنگ کوتاه، بین هند و پاکستان تقسیم شد؛ جنگی که در آن فرمانده بریتانیایی ارتش پاکستان از مشارکت رسمی نیروهایش خودداری کرد و تنها گروه‌های نامنظم در برابر ارتش هند ایستادند. مهاتما گاندی، که به صلح‌طلبی معروف بود، این حمله را تأیید کرد. مواد ۳۷۰ و ۳۵آ قانون اساسی هند قرار بود وضعیت ویژه کشمیر را—از جمله ممنوعیت خرید زمین توسط غیرکشمیری‌ها— تضمین کند، اما در عمل این مواد همراه با سرکوب شدید هرگونه اعتراض، کشمیر را به یک «دولت پلیسی» تبدیل کرد که در آن واحدهای نظامی همیشه حاضر بودند. کشتار و تجاوز جنسی رواج داشت و گورهای جمعی متعددی کشف شد.
✅ شهروندان شجاع هند—از جمله آرونداتی روی(۲) و پانکاج میشرا(۳)—بی‌وقفه این جنایات را افشا کردند. آنگنا چاترجی در تحقیقات میدانی خود بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ نمونه‌های متعددی را ثبت کرد.
✅ سیاستمداران هندی—از طیف‌های مختلف—خواستار جنگ هستند. حتی شخصیتی مانند شاشی تارور، از کنگره ملی هند و مقام سابق سازمان ملل، گفته است: «بله، خون ریخته خواهد شد، اما بیشتر خون آنها، نه خون ما.» فضای عمومی به سمت یک جنگ کوتاه و تلافی‌جویانه متمایل است. برخی به نسل‌کشی اسرائیل در غزه اشاره می‌کنند، اما مدل دیگری نیز ممکن است الگو باشد: پس از حمله اسرائیل به سفارت ایران در دمشق در آوریل ۲۰۲۴، سیا به سرعت وارد عمل شد تا پاسخ ایران را کنترل کند—به گونه‌ای که دفاع هوایی آمریکا، فرانسه، بریتانیا و اردن در منطقه آماده رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایرانی بودند.
✅ همان‌طور که ملی‌گرایان کرد فهمیدند، در جهان امروز «استقلال واقعی» وجود ندارد. بلوچ‌ها نیز با انتخاب‌های مشابهی روبه‌رو هستند: اخراج چین از گوادر نمی‌تواند تنها هدف باشد. ملی‌گرایی‌های قدیمیِ ضدامپریالیستی مدتهاست مرده‌اند. انتخاب بلوچ‌ها بین پاکستان و هند—و متحدانشان—است. مانند مناطق کردستان، رهبران منتخب ثروتمند خواهند شد، در حالی که مردم عادی رنج می‌کشند.
#طارق_علی
#هند
#پاکستان
🔻(متن کامل این مقاله را در سایت نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
12.05.202515:28
🔻ماه‌عسلی که خیلی زود به پایان رسید
🖊گفت‌وگو با زهرا کریمی/ مرتضی نیساری
✅ به ماه‌های اول هر دولتی که روی کار می‌آید اصطلاحاً ماه‌عسل می‌گویند، مثل زندگی مشترک زن و شوهرها که ماه‌های اول به هر طریق تنش کمتر است و همراهی و همفکری و همدلی بیشتر است، اما ماه‌عسل دولت آقای پزشکیان نه طولانی بود نه خیلی شیرین. به‌رغم تمام تلاش‌ها و شعارهای آقای پزشکیان که گفت من برای دعوا نیامده‌ام، من برای وفاق و همکاری آمده‌ام، یک گروهی هستند که واقعاً نه به دنبال وفاق هستند و نه به دنبال همکاری. این‌ها فکر می‌کنند که دولت از چنگشان بیرون آمده و یکعده خائن آمده‌اند دولت را گرفته‌اند و از هر تنشی که امکان‌پذیر است به اصطلاح استفاده می‌کنند به خاطر آقای ظریف و پسر آقای عارف سر و صدای زیادی راه می‌اندازند. یک گروهی هم بودند که سعی می‌کردند نیروهای خود را در ادارات و وزارتخانه‌های مختلف جا بیندازند. بسیاری از کسانی که در دوره انتخابات و تبلیغات انتخاباتی با آقای پزشکیان همکاری کرده بودند دلگیر بودند که زحمات را این‌ها کشیده‌اند، ولی پست‌ها را افرادی که در ستاد جلیلی و قالیباف بودند گرفتند. دوره بعد از پیروزی آقای پزشکیان دوره پرتنشی شد که این دوره پرتنش قطعاً روی عملکرد اقتصادی اثر می‌گذارد.
✅دولت آقای پزشکیان اقدامات مهمی هم کرده است، مثلاً زیر بار بحث حجاب نرفت و گفت ابلاغ نمی‌کنم که این کار بزرگی بود، به خاطر اینکه اگر ما در این شرایط در خیابان‌ها زد و خورد هم داشته باشیم همین می‌تواند به تنشها دامن بزند یا در رابطه با رفع فیلترینگ همین واتساپی که رفع فیلتر شده یک قدم کوچکی بوده است، ولی حتی بحث حجاب و رفع فیلترینگ هم به نحوی بوده که کام مردم را شیرین را نکرده است، مثلاً شمشیر حجاب همچنان بر سر جامعه وجود دارد. انگار که قانون سر جایش است و فقط هر زمان که مناسب باشد می‌خواهند سخت‌گیری‌ها را شروع کنند یا در مورد رفع فیلترینگ که یکی از وعده‌های آقای پزشکیان بود در این هفت ماه فقط به واتساپ و گوگل‌پلی محدود بوده و مردم را به هیچ وجه خوشحال نکرده است. ما مدام داریم با فیلترشکن کار می‌کنیم و همان مشکلات و همان قطع و وصل‌ها همه سر جای خود باقی است. پس در این عرصه‌ها موفقیت‌های خیلی محدودی داشته است. حالا در مقابل در مسائل اقتصادی که مهم‌ترین خواسته اکثریت قاطع مردم است، شرایط فوق‌العاده بد است.
✅ دولت خیلی جدی از طریق مذاکره مستقیم با امریکا و از طریق بهبود روابط با کشورهای همسایه، از طریق پیگیری بحث پذیرش FATF به دنبال تغییر این شرایط است؛ البته تا جایی که من در جریان هستم دولت رئیسی هم به دنبال حل مشکل FATF دنبال مذاکره بود، ولی به هر طریق تیمی که آقای پزشکیان در اختیار دارد تیم توانمندتری است.
✅ یکی از نقاط ضعف برجسته دولت پزشکیان این است که ایشان با وعده بهبود وضعیت بهداشت و درمان روی کار آمده است، ولی با این وضعیت افزایش قیمت ارز و گران شدن چشمگیر دارو، فشار روی مردم طبقه متوسط و حتی متوسط رو به بالا که گرفتار بیماری‌های خاص هستند فوق‌العاده سنگین شده و مردم برای تهیه دارو سرگردان هستند. دولت آقای پزشکیان در این عرصه موفقیتی نداشته و اقدام جدی انجام نداده است. ما نمی‌شنویم که در این جاها برنامه خیلی دقیقی برای اجرا وجود داشته باشد. امیدوارم در قدم اول گام‌های مثبت و تأثیرگذاری در عرصه مهم سیاست خارجی برداشته شود. همچنین با ایجاد یکدستی در داخل دولت و بعد بین نهادهای تصمیمگیر، موفقیتی حاصل شود و امیدی در جامعه برای بهبود شرایط در آینده نزدیک به وجود آید.
✅ من معتقد هستم با اینکه شروع مذاکره به معنای به دست آوردن بهترین نتایج نیست، ولی شروع مذاکره و تلاش برای حل مشکل تحریم‌ها حتماً امیدی در دل جامعه ایجاد خواهد کرد؛ البته قطعاً مثل دوران دولت روحانی نخواهد بود که شروع مذاکره تورم را کاهش داد، ولی حداقل مردم گوش به زنگ می‌شوند ببینند چه می‌شود.
#زهرا_کریمی
#مرتضی_نیساری
#پزشکیان
#اقتصاد
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊گفت‌وگو با زهرا کریمی/ مرتضی نیساری
✅ به ماه‌های اول هر دولتی که روی کار می‌آید اصطلاحاً ماه‌عسل می‌گویند، مثل زندگی مشترک زن و شوهرها که ماه‌های اول به هر طریق تنش کمتر است و همراهی و همفکری و همدلی بیشتر است، اما ماه‌عسل دولت آقای پزشکیان نه طولانی بود نه خیلی شیرین. به‌رغم تمام تلاش‌ها و شعارهای آقای پزشکیان که گفت من برای دعوا نیامده‌ام، من برای وفاق و همکاری آمده‌ام، یک گروهی هستند که واقعاً نه به دنبال وفاق هستند و نه به دنبال همکاری. این‌ها فکر می‌کنند که دولت از چنگشان بیرون آمده و یکعده خائن آمده‌اند دولت را گرفته‌اند و از هر تنشی که امکان‌پذیر است به اصطلاح استفاده می‌کنند به خاطر آقای ظریف و پسر آقای عارف سر و صدای زیادی راه می‌اندازند. یک گروهی هم بودند که سعی می‌کردند نیروهای خود را در ادارات و وزارتخانه‌های مختلف جا بیندازند. بسیاری از کسانی که در دوره انتخابات و تبلیغات انتخاباتی با آقای پزشکیان همکاری کرده بودند دلگیر بودند که زحمات را این‌ها کشیده‌اند، ولی پست‌ها را افرادی که در ستاد جلیلی و قالیباف بودند گرفتند. دوره بعد از پیروزی آقای پزشکیان دوره پرتنشی شد که این دوره پرتنش قطعاً روی عملکرد اقتصادی اثر می‌گذارد.
✅دولت آقای پزشکیان اقدامات مهمی هم کرده است، مثلاً زیر بار بحث حجاب نرفت و گفت ابلاغ نمی‌کنم که این کار بزرگی بود، به خاطر اینکه اگر ما در این شرایط در خیابان‌ها زد و خورد هم داشته باشیم همین می‌تواند به تنشها دامن بزند یا در رابطه با رفع فیلترینگ همین واتساپی که رفع فیلتر شده یک قدم کوچکی بوده است، ولی حتی بحث حجاب و رفع فیلترینگ هم به نحوی بوده که کام مردم را شیرین را نکرده است، مثلاً شمشیر حجاب همچنان بر سر جامعه وجود دارد. انگار که قانون سر جایش است و فقط هر زمان که مناسب باشد می‌خواهند سخت‌گیری‌ها را شروع کنند یا در مورد رفع فیلترینگ که یکی از وعده‌های آقای پزشکیان بود در این هفت ماه فقط به واتساپ و گوگل‌پلی محدود بوده و مردم را به هیچ وجه خوشحال نکرده است. ما مدام داریم با فیلترشکن کار می‌کنیم و همان مشکلات و همان قطع و وصل‌ها همه سر جای خود باقی است. پس در این عرصه‌ها موفقیت‌های خیلی محدودی داشته است. حالا در مقابل در مسائل اقتصادی که مهم‌ترین خواسته اکثریت قاطع مردم است، شرایط فوق‌العاده بد است.
✅ دولت خیلی جدی از طریق مذاکره مستقیم با امریکا و از طریق بهبود روابط با کشورهای همسایه، از طریق پیگیری بحث پذیرش FATF به دنبال تغییر این شرایط است؛ البته تا جایی که من در جریان هستم دولت رئیسی هم به دنبال حل مشکل FATF دنبال مذاکره بود، ولی به هر طریق تیمی که آقای پزشکیان در اختیار دارد تیم توانمندتری است.
✅ یکی از نقاط ضعف برجسته دولت پزشکیان این است که ایشان با وعده بهبود وضعیت بهداشت و درمان روی کار آمده است، ولی با این وضعیت افزایش قیمت ارز و گران شدن چشمگیر دارو، فشار روی مردم طبقه متوسط و حتی متوسط رو به بالا که گرفتار بیماری‌های خاص هستند فوق‌العاده سنگین شده و مردم برای تهیه دارو سرگردان هستند. دولت آقای پزشکیان در این عرصه موفقیتی نداشته و اقدام جدی انجام نداده است. ما نمی‌شنویم که در این جاها برنامه خیلی دقیقی برای اجرا وجود داشته باشد. امیدوارم در قدم اول گام‌های مثبت و تأثیرگذاری در عرصه مهم سیاست خارجی برداشته شود. همچنین با ایجاد یکدستی در داخل دولت و بعد بین نهادهای تصمیمگیر، موفقیتی حاصل شود و امیدی در جامعه برای بهبود شرایط در آینده نزدیک به وجود آید.
✅ من معتقد هستم با اینکه شروع مذاکره به معنای به دست آوردن بهترین نتایج نیست، ولی شروع مذاکره و تلاش برای حل مشکل تحریم‌ها حتماً امیدی در دل جامعه ایجاد خواهد کرد؛ البته قطعاً مثل دوران دولت روحانی نخواهد بود که شروع مذاکره تورم را کاهش داد، ولی حداقل مردم گوش به زنگ می‌شوند ببینند چه می‌شود.
#زهرا_کریمی
#مرتضی_نیساری
#پزشکیان
#اقتصاد
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
11.05.202507:58
🔻حکومت قانون و دولت پادگانی
🖊مهدی غنی
✅ درباره رضاشاه، پیش از انقلاب جز چند کتابی که جنبه تبلیغات داشت و او را ابرمردی خودساخته و قهرمان نجات‌دهنده ایران معرفی می‌کرد چیزی منتشر نشد، اما پس از انقلاب اسناد، کتاب (ترجمه و تألیف) و خاطرات زیادی منتشر شد که هرکدام از زاویه‌ای به ماجرای روی کار آمدن رضاخان پرداخته‌اند.
✅متأسفانه در سال‌های اخیر موضوع رضاشاه مستقل از واقعیت تاریخی زمانش و حقیقت دوران او به یک سوژه سیاسی تبدیل شده که مخالفان و موافقان حکومت خود را به آن مشغول کرده‌اند. یکی از دوره رضاشاه فقط یک واقعه را می‌شناسد و آن مسجد گوهرشاد و رفع زوری حجاب است و آن دیگری هم به ساختمان‌های به‌جامانده از آن دوران یا راه‌آهن تهران به خرمشهر افتخار می‌کند و بر روحش به شکل جدید فاتحه می‌فرستد. یکی او را قزاق بی‌سواد می‌نامد و آن دیگری وی را مؤسس دانشگاه تهران می‌شمرد.
✅ یکی وی را دست‌نشانده بریتانیای کبیر می‌داند و آن دیگری او را حافظ تمامیت ارضی ایران و مانع تجزیه کشور با تشکیل ارتش شاهنشاهی معرفی می‌کند. یکی برایش مقبره و بارگاه می‌سازد و آن دیگری با دینامیت آن را به ویران می‌کند. جوانی که حیران و سرگردان به این نسل پرتضاد می‌نگرد، درمانده می‌شود که از میان این روایت‌های متناقض کدام را برگزیند که به واقعیت نزدیک و از حب و بغض‌های سیاسی و اغراض ایدئولوژیک به دور باشد!
✅ کتاب حکومت قانون و دولت پادگانی نوشته دکتر حسین آبادیان که نشر آوش آن را در سال ۱۴۰۲ منتشر کرد تا حدی زیادی این خلأ روایتگری واقع‌بینانه را پر کرده است. این کتاب مقطع زمانی ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۴، از کودتا تا سلطنت رضاشاه را به تصویر و تحلیل کشیده است. کتاب در یازده فصل با بیش از هشتصد صفحه تدوین شده است.
✅نویسنده با دیدن منابع و اسناد بسیار با متدی علمی کوشیده از سطح روایت‌های موجود به عمق برود و لایه‌های زیرین این تحول تاریخی را آشکار کند. نویسنده خود در مقدمه این ویژگی را توضیح می‌دهد: «حوادث تاریخی در پس پشت خود، در هزارتوی درون خود و در ذات و ماهیت خویش رازهایی دارند که به صرف مطالعه اسناد و منابع کشف نمی‌شوند. حوادث روی‌داده تاریخی، سطوحی ناگفته‌ای دارند که فهم آنها با بهره‌برداری از ظواهر تحولات تاریخی ممکن و میسر است، فهم این سطوح برای مورخانی که به وقایع‌نگاری از آنچه در ظاهر روی داده است می‌پردازند، ممکن نیست».
#مهدی_غنی
#رضاشاه
#حسین_آبادیان
#کتاب
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊مهدی غنی
✅ درباره رضاشاه، پیش از انقلاب جز چند کتابی که جنبه تبلیغات داشت و او را ابرمردی خودساخته و قهرمان نجات‌دهنده ایران معرفی می‌کرد چیزی منتشر نشد، اما پس از انقلاب اسناد، کتاب (ترجمه و تألیف) و خاطرات زیادی منتشر شد که هرکدام از زاویه‌ای به ماجرای روی کار آمدن رضاخان پرداخته‌اند.
✅متأسفانه در سال‌های اخیر موضوع رضاشاه مستقل از واقعیت تاریخی زمانش و حقیقت دوران او به یک سوژه سیاسی تبدیل شده که مخالفان و موافقان حکومت خود را به آن مشغول کرده‌اند. یکی از دوره رضاشاه فقط یک واقعه را می‌شناسد و آن مسجد گوهرشاد و رفع زوری حجاب است و آن دیگری هم به ساختمان‌های به‌جامانده از آن دوران یا راه‌آهن تهران به خرمشهر افتخار می‌کند و بر روحش به شکل جدید فاتحه می‌فرستد. یکی او را قزاق بی‌سواد می‌نامد و آن دیگری وی را مؤسس دانشگاه تهران می‌شمرد.
✅ یکی وی را دست‌نشانده بریتانیای کبیر می‌داند و آن دیگری او را حافظ تمامیت ارضی ایران و مانع تجزیه کشور با تشکیل ارتش شاهنشاهی معرفی می‌کند. یکی برایش مقبره و بارگاه می‌سازد و آن دیگری با دینامیت آن را به ویران می‌کند. جوانی که حیران و سرگردان به این نسل پرتضاد می‌نگرد، درمانده می‌شود که از میان این روایت‌های متناقض کدام را برگزیند که به واقعیت نزدیک و از حب و بغض‌های سیاسی و اغراض ایدئولوژیک به دور باشد!
✅ کتاب حکومت قانون و دولت پادگانی نوشته دکتر حسین آبادیان که نشر آوش آن را در سال ۱۴۰۲ منتشر کرد تا حدی زیادی این خلأ روایتگری واقع‌بینانه را پر کرده است. این کتاب مقطع زمانی ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۴، از کودتا تا سلطنت رضاشاه را به تصویر و تحلیل کشیده است. کتاب در یازده فصل با بیش از هشتصد صفحه تدوین شده است.
✅نویسنده با دیدن منابع و اسناد بسیار با متدی علمی کوشیده از سطح روایت‌های موجود به عمق برود و لایه‌های زیرین این تحول تاریخی را آشکار کند. نویسنده خود در مقدمه این ویژگی را توضیح می‌دهد: «حوادث تاریخی در پس پشت خود، در هزارتوی درون خود و در ذات و ماهیت خویش رازهایی دارند که به صرف مطالعه اسناد و منابع کشف نمی‌شوند. حوادث روی‌داده تاریخی، سطوحی ناگفته‌ای دارند که فهم آنها با بهره‌برداری از ظواهر تحولات تاریخی ممکن و میسر است، فهم این سطوح برای مورخانی که به وقایع‌نگاری از آنچه در ظاهر روی داده است می‌پردازند، ممکن نیست».
#مهدی_غنی
#رضاشاه
#حسین_آبادیان
#کتاب
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
10.05.202514:20
🔻خشونت ساختاری؛ موریانه‌ای در تار و پود جامعه
🖊مزدک دانشور
متن ذیل بخشی از مقدمه کتاب ارزشمند «نابرابری با ما چه می‌کند؟» ترجمه دکتر مزدک دانشور است که پیش از انتشار بخشی از مقدمه کتاب در نشریه منتشر شده بود. این کتاب اکنون منتشر شده است و در شماره جدید نشریه چشم‌انداز ایران (شماره 151) مروری بر این کتاب خواهید خواند.
✅ کتاب ترازسنج که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد نشان داد که مردم کشورهایی با اختلاف بالاتر درآمد میان فقیر و غنی در مقایسه با مردم کشورهایی که برابری بیشتری تجربه می‌کنند، از گستره وسیعی از مشکلات سلامت و معضلات اجتماعی رنج می‌برند. شواهدی که ما در آن کتاب فراهم آوردیم قوّیاً بر این امر دلالت داشت که نابرابری تأثیرات شگرف روانی دارد و اکثر این مشکلات ناشی از افزایش استرس اجتماعی است. در کتاب جدید، به این پرداخته‌ایم که مکانیسم اثرات روانی و استرس‌های اجتماعی دقیقاً چیست و نابرابری چگونه در ذهن ما دریافته می‌شود؛ چگونه سطح اضطراب را افزایش می‌دهد؛ چگونه مردم به این اضطراب‌ها واکنش نشان می‌دهند؛ پیامدهای این سطح از بیماری‌های روانی و اختلالات احساسی چیست و به‌صورت خلاصه، زیستن در یک جامعه نابرابر چگونه نحوه تفکر، احساس و شیوه ارتباط گرفتن انسان‌ها را تغییر می‌دهد. تصویری که ما ارائه می‌دهیم بر پایه کارهای خودمان قرار داد هرچند که بخش اعظم آن بر اساس تحقیقات پژوهشگرانی از سراسر جهان است. این شواهد در کلیت خود نه‌تنها نشان می‌دهند که چرا جوامع با نابرابری بیشتر تا این حد فشل هستند، بلکه به مشخص کردن دگرگونی‌هایی کمک می‌کند که می‌تواند به بهبود ارتباطات اجتماعی و افزایش سعادت و سلامت تک‌تک افراد منجر شود.
#خشونت
#نابرابری
#مزدک_دانشور
#کتاب
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 138 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊مزدک دانشور
متن ذیل بخشی از مقدمه کتاب ارزشمند «نابرابری با ما چه می‌کند؟» ترجمه دکتر مزدک دانشور است که پیش از انتشار بخشی از مقدمه کتاب در نشریه منتشر شده بود. این کتاب اکنون منتشر شده است و در شماره جدید نشریه چشم‌انداز ایران (شماره 151) مروری بر این کتاب خواهید خواند.
✅ کتاب ترازسنج که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد نشان داد که مردم کشورهایی با اختلاف بالاتر درآمد میان فقیر و غنی در مقایسه با مردم کشورهایی که برابری بیشتری تجربه می‌کنند، از گستره وسیعی از مشکلات سلامت و معضلات اجتماعی رنج می‌برند. شواهدی که ما در آن کتاب فراهم آوردیم قوّیاً بر این امر دلالت داشت که نابرابری تأثیرات شگرف روانی دارد و اکثر این مشکلات ناشی از افزایش استرس اجتماعی است. در کتاب جدید، به این پرداخته‌ایم که مکانیسم اثرات روانی و استرس‌های اجتماعی دقیقاً چیست و نابرابری چگونه در ذهن ما دریافته می‌شود؛ چگونه سطح اضطراب را افزایش می‌دهد؛ چگونه مردم به این اضطراب‌ها واکنش نشان می‌دهند؛ پیامدهای این سطح از بیماری‌های روانی و اختلالات احساسی چیست و به‌صورت خلاصه، زیستن در یک جامعه نابرابر چگونه نحوه تفکر، احساس و شیوه ارتباط گرفتن انسان‌ها را تغییر می‌دهد. تصویری که ما ارائه می‌دهیم بر پایه کارهای خودمان قرار داد هرچند که بخش اعظم آن بر اساس تحقیقات پژوهشگرانی از سراسر جهان است. این شواهد در کلیت خود نه‌تنها نشان می‌دهند که چرا جوامع با نابرابری بیشتر تا این حد فشل هستند، بلکه به مشخص کردن دگرگونی‌هایی کمک می‌کند که می‌تواند به بهبود ارتباطات اجتماعی و افزایش سعادت و سلامت تک‌تک افراد منجر شود.
#خشونت
#نابرابری
#مزدک_دانشور
#کتاب
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 138 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
10.05.202507:26
🔻پیش‌نویس قانون اساسی ضامن حق حاکمیت ملّی
🖊عطا ضمیری
✅ دکتر مصدق، یاران و پیروان وی ازجمله مهندس بازرگان در نهضت ملّی ایران، همواره بر این اصل تأکید داشتند در حاکمیت ملَی، اراده ملّت است که باید تجلّی داشته و دولت همواره باید بازتاب‌دهنده اراده مردم باشد. لازم است یادآوری شود در راستای همین دیدگاه، مهندس بازرگان هم در زمان استعفا از نخست‌وزیری دولت موقت، به مجلس بررسی نهایی قانون اساسی اشاره می‌کند و می‌گوید:
🔺«وصیت دوم [من] به مجلس بررسی قانون اساسی است که موضوع و نگرانی را گفتم و ما امیدواریم و استدعا داریم که در مراحل نهایی تجدیدنظر شود و تغییر مواردی داده شود به‌طوری‌که حاکمیت ملّت تأمین شود».
✅ این در حالی است که مهندس بازرگان در زمان قبول سِمتِ نخست‌وزیری با اشاره به اراده ملّت و صدای ملّت به‌عنوان مسئول دولت موقت در راستای تحقق اصول حاکمیت ملی و میراث ماندگار آن از زمان انقلاب مشروطه، حُکم نخست‌وزیری را پذیرفت:
✅ «به نام ملت، هم‌صدای با ملت و برای ملت که گام‌ها و صداهای خود را برداشته و بلند کرده‌اید. این مأموریت یعنی ریاست دولت موقت و تشکیل حکومت در شرایط بسیار دشوار خطرناک عظیم‌ترین شغل و وظیفه و در عین حال بزرگ‌ترین افتخاری است که به بنده واگذار شده و شاید حق داشته باشم بگوییم دشوارترین وظیفه کاری است که در طول تاریخ هفتادودوساله مشروطیت ایران به نامزدها، مأمورین و نخست‌وزیرهای دیگر داده شده است».
✅ سخنان مهندس بازرگان دقیقاٌ متأثر از صحبت‌های دکتر محمد مصدق بود که در نامه‌ای به شورای مرکزی جبهه ملی ایران در سال ۱۳۲۸ گفته بود: «به عقیده من نجات کشور منحصراً در ایمان به دموکراسی حقیقی و ایجاد حکومت مردم بر مردم است. هر نوع حکومتی که به آرا و افکار عمومی متکی نباشد نه‌تنها قادر نیست خدمتی انجام دهد، بلکه سرانجام خود و مملکت را نابود خواهد کرد».
✅ مهندس بازرگان در راستای گفتمان دکتر مصدق می‌اندیشید. چنان‌که دکتر مصدق در مجلس چهاردهم شورای ملی ایران، به صراحت گفته بود: «هیچ ملّتی در سایه استبداد به جایی نرسیده است» و در دادگاه نظامی در پاسخ به قاضی دادگاه گفته بود: «استبداد را باید مردود شمرد؛ چراکه موجب شکاف میان رهبران سیاسی مملکت و مردم می‌شود که در نتیجه پایه‌های حکومت متزلزل و سرانجام ویران می‌شود».
✅ لازم است یادآوری شود بر پایه همین اصول اندیشه فکری حاکمیت ملی بود که دکتر مصدق برنامه دولت خود را مبتنی بر دو ماده؛ یعنی اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور و اصلاح قانون انتخابات قرار داد تا اولاً، ریشه نفوذ سیاست‌های استعماری در ایران را قطع کند؛ و ثانیاً، مقدمات استقرار حکومت مردم بر مردم یعنی اصل حاکمیت ملّی (مشروطیت) را فراهم آورد؛ چراکه پیشرفت و ترقی کشور در گروی استقرار نقش مردم است و حکومتی می‌تواند پایدار بماند که از پشتیبانی و حمایت مردم برخوردار باشد تا شکاف میان دولت و ملّت کاهش یابد.
#مشروطه
#انقلاب
#قانون_اساسی
#عطا_ضمیری
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊عطا ضمیری
✅ دکتر مصدق، یاران و پیروان وی ازجمله مهندس بازرگان در نهضت ملّی ایران، همواره بر این اصل تأکید داشتند در حاکمیت ملَی، اراده ملّت است که باید تجلّی داشته و دولت همواره باید بازتاب‌دهنده اراده مردم باشد. لازم است یادآوری شود در راستای همین دیدگاه، مهندس بازرگان هم در زمان استعفا از نخست‌وزیری دولت موقت، به مجلس بررسی نهایی قانون اساسی اشاره می‌کند و می‌گوید:
🔺«وصیت دوم [من] به مجلس بررسی قانون اساسی است که موضوع و نگرانی را گفتم و ما امیدواریم و استدعا داریم که در مراحل نهایی تجدیدنظر شود و تغییر مواردی داده شود به‌طوری‌که حاکمیت ملّت تأمین شود».
✅ این در حالی است که مهندس بازرگان در زمان قبول سِمتِ نخست‌وزیری با اشاره به اراده ملّت و صدای ملّت به‌عنوان مسئول دولت موقت در راستای تحقق اصول حاکمیت ملی و میراث ماندگار آن از زمان انقلاب مشروطه، حُکم نخست‌وزیری را پذیرفت:
✅ «به نام ملت، هم‌صدای با ملت و برای ملت که گام‌ها و صداهای خود را برداشته و بلند کرده‌اید. این مأموریت یعنی ریاست دولت موقت و تشکیل حکومت در شرایط بسیار دشوار خطرناک عظیم‌ترین شغل و وظیفه و در عین حال بزرگ‌ترین افتخاری است که به بنده واگذار شده و شاید حق داشته باشم بگوییم دشوارترین وظیفه کاری است که در طول تاریخ هفتادودوساله مشروطیت ایران به نامزدها، مأمورین و نخست‌وزیرهای دیگر داده شده است».
✅ سخنان مهندس بازرگان دقیقاٌ متأثر از صحبت‌های دکتر محمد مصدق بود که در نامه‌ای به شورای مرکزی جبهه ملی ایران در سال ۱۳۲۸ گفته بود: «به عقیده من نجات کشور منحصراً در ایمان به دموکراسی حقیقی و ایجاد حکومت مردم بر مردم است. هر نوع حکومتی که به آرا و افکار عمومی متکی نباشد نه‌تنها قادر نیست خدمتی انجام دهد، بلکه سرانجام خود و مملکت را نابود خواهد کرد».
✅ مهندس بازرگان در راستای گفتمان دکتر مصدق می‌اندیشید. چنان‌که دکتر مصدق در مجلس چهاردهم شورای ملی ایران، به صراحت گفته بود: «هیچ ملّتی در سایه استبداد به جایی نرسیده است» و در دادگاه نظامی در پاسخ به قاضی دادگاه گفته بود: «استبداد را باید مردود شمرد؛ چراکه موجب شکاف میان رهبران سیاسی مملکت و مردم می‌شود که در نتیجه پایه‌های حکومت متزلزل و سرانجام ویران می‌شود».
✅ لازم است یادآوری شود بر پایه همین اصول اندیشه فکری حاکمیت ملی بود که دکتر مصدق برنامه دولت خود را مبتنی بر دو ماده؛ یعنی اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور و اصلاح قانون انتخابات قرار داد تا اولاً، ریشه نفوذ سیاست‌های استعماری در ایران را قطع کند؛ و ثانیاً، مقدمات استقرار حکومت مردم بر مردم یعنی اصل حاکمیت ملّی (مشروطیت) را فراهم آورد؛ چراکه پیشرفت و ترقی کشور در گروی استقرار نقش مردم است و حکومتی می‌تواند پایدار بماند که از پشتیبانی و حمایت مردم برخوردار باشد تا شکاف میان دولت و ملّت کاهش یابد.
#مشروطه
#انقلاب
#قانون_اساسی
#عطا_ضمیری
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
07.05.202506:05
مستند «اشغال ذهن آمریکایی»، ساخته سال 2016 است. در این مستند نشان داده شده که چگونه رسانه‌ها در آمریکا به تولید حمایت برای اسرائیل مشغولند. سیطره رسانه بر ذهن آمریکایی درباره مسئله فلسطین، تا طوفان الاقصی ادامه داشت و 7 اکتبر، شکستی بزرگ برای رسانه‌های جریان اصلی بود.
نریشن این فیلم با صدای «راجر واترز» موسیقی‌دان بزرگ انگلیسی و خواننده و نوازنده گروه «پینک فلوید» است. این فیلم نشان می‌دهد که در سال 2014 اسرائیل 20 تن بمب بر روی غزه ریخت و بیش از 2000 نفر را کشت و دهها هزار نفر را زخمی کرد که طبق معمول بجز تعداد بسیار معدودی از این آمار، همه غیرنظامی بودند اما رسانه‌ها واقعیت را در ذهن آمریکایی‌ها واژگون کردند.
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
نریشن این فیلم با صدای «راجر واترز» موسیقی‌دان بزرگ انگلیسی و خواننده و نوازنده گروه «پینک فلوید» است. این فیلم نشان می‌دهد که در سال 2014 اسرائیل 20 تن بمب بر روی غزه ریخت و بیش از 2000 نفر را کشت و دهها هزار نفر را زخمی کرد که طبق معمول بجز تعداد بسیار معدودی از این آمار، همه غیرنظامی بودند اما رسانه‌ها واقعیت را در ذهن آمریکایی‌ها واژگون کردند.
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
06.05.202510:14
🔻نقش روشنفکران در انقلاب مشروطه ایران
🖊ناصر حریری
✅ رهبران واقعی روشنفکران سنتی را می‌بایست در اندیشه‌های دو تن به جست‌وجو گرفت، چون گروهی از منتقدان از یکی از آنها می‌پرسیدند برخی از اطرافیان شما رشوه می‌خورند می‌گفت: «آنها چهل سال است که چنین می‌کنند من با آنها چه می‌توانم کرد؟ رطب‌خورده منع رطب کی کند؟».
✅ او خود کاملاً آماده بود تا این انقلاب را به ۱۵۰ هزار تومان بفروشد، اما خریداری برایش پیدا نمی‌شد. با این همه در نوشته پیشین اشاراتی داشتم و مکرر نمی‌کنم. سخن‌گویانشان در جلوت با این‌ها بودند و چون به خلوت می‌رفتند آن کار دیگر می‌کردند. پسر جناب ملکالمتکلمین هم بعد از آنکه فحش بسیار به ناظمالاسلام نویسنده تاریخ بیداری ایرانیان می‌دهد این رابطه را تأیید می‌کند.
✅ عدالت‌خانه و قانون اصلی‌ترین اهداف این بزرگواران بوده است. طباطبایی در تیرماه تقاضای عدالت‌خانه و مجلس مشروعه را در میان می‌گذاشت. او می‌گفت به این زودی‌ها تقاضای مجلس مشروطه را نخواهد کرد. خیلی زود کمتر از دو سال او به این نتیجه می‌رسد که اشتباه کرده است، می‌گفت که بهبهانی او را گمراه کرده است. او و ناظمالاسلام شاه را جوان نجیبی می‌دانستند.
✅ از روشنفکران متجدد هم باید یادی کرد از برجسته‌ترین‌هایشان که یکی ناصر‌الملک بود که تحصیلکرده دانشگاه آکسفورد بود. او به طباطبایی می‌نوشت مشروطه خوب است، اما نه برای ایران که به سالیانی دراز برای رسیدن به آن نیازمند است. در همه حال آماده ترک ایران بود و سرانجام هم چنین کرد. آقاخان کرمانی را یکی دیگر از آنها باید دانست. او بر آن می‌شد جعل سند کند و از قول میرزای شیرازی بگوید که دادن مالیات به دولت ظلمه حرام است که موفق نشد. بر آن شد که ظلالسلطان را به شاهی برساند که باز هم موفقیتی نداشت، پس نبرد مسلحانه را راه بهترین برای پیروزی ملت دید. این تصور برای من سخت دشوار می‌نماید که او ظلالسلطان را نمی‌شناخت. با این دشمن قسم‌خورده مشروطه او چگونه می‌توانست سازش کند؟! یکی از نامه‌های ایشان را در شماره ۱۴۴ چشم‌انداز ایران منتشر کردم.
✅ شکی در این نیست که در وجود محمدعلی شاه تنها روح خودکامگی بود که حکومت می‌کرد، اما در عین حال خیزش مردم به او نشان می‌داد که به‌ناچار باید با مردم راه برود و برخی از خاستگاه‌های آنها را بپذیرد. انقلابیون اما به این مقدار رضایت نمی‌دادند. تنها کشتن شاه بود که به همه نابسامانی‌ها می‌توانست پایان داد (بی‌آنکه انوشیروان عادلی را در پشت دروازه به ذخیره نهاده باشند)، پس بمبی در جلو کالسکه شاه انداختند. ننوشتند که پس از قتل شاه قرار بود چه بکنند. در قفقاز هم به نظر نمی‌رسد که آنها از این پیش‌تر رفته باشد. روزنامه‌نویس‌های آن عصر هم از آزادی‌های فراهم‌آمده سود بردند و مادر شاه را فاحشه خواندند. برای یک قضاوت منطقی هریک از ما باید خود را در جای محمدعلی شاه قرار دهیم، حتی در همین عصر بهترین تصمیم آیا سرکوب وحشیانه نبود؟
✅ بر این گمانم که بر جریان روشنفکری در انقلاب مشروطه می‌بایست از یک زاویه دیگر هم نگریست. روایتی وجود دارد که یکی از همین رهبران سنتی به سفارت انگلیس نوشت که ایرانیان را در سفارت پناه بدهد. چهارده هزار نفر بدان جا پناه آوردند و باز روایت دیگری هست که شارژ دافر انگلیس، فرمان مشروطه را از مظفرالدین شاه گرفت، اگر بر صحت این روایت به دیده تردید بنگریم، در اینکه این فرمان در سفارت انگلیس خوانده شد نمی‌توان تردید کرد.
#مشروطه
#ناصر_حریری
#روشنفکران_مشروطه
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊ناصر حریری
✅ رهبران واقعی روشنفکران سنتی را می‌بایست در اندیشه‌های دو تن به جست‌وجو گرفت، چون گروهی از منتقدان از یکی از آنها می‌پرسیدند برخی از اطرافیان شما رشوه می‌خورند می‌گفت: «آنها چهل سال است که چنین می‌کنند من با آنها چه می‌توانم کرد؟ رطب‌خورده منع رطب کی کند؟».
✅ او خود کاملاً آماده بود تا این انقلاب را به ۱۵۰ هزار تومان بفروشد، اما خریداری برایش پیدا نمی‌شد. با این همه در نوشته پیشین اشاراتی داشتم و مکرر نمی‌کنم. سخن‌گویانشان در جلوت با این‌ها بودند و چون به خلوت می‌رفتند آن کار دیگر می‌کردند. پسر جناب ملکالمتکلمین هم بعد از آنکه فحش بسیار به ناظمالاسلام نویسنده تاریخ بیداری ایرانیان می‌دهد این رابطه را تأیید می‌کند.
✅ عدالت‌خانه و قانون اصلی‌ترین اهداف این بزرگواران بوده است. طباطبایی در تیرماه تقاضای عدالت‌خانه و مجلس مشروعه را در میان می‌گذاشت. او می‌گفت به این زودی‌ها تقاضای مجلس مشروطه را نخواهد کرد. خیلی زود کمتر از دو سال او به این نتیجه می‌رسد که اشتباه کرده است، می‌گفت که بهبهانی او را گمراه کرده است. او و ناظمالاسلام شاه را جوان نجیبی می‌دانستند.
✅ از روشنفکران متجدد هم باید یادی کرد از برجسته‌ترین‌هایشان که یکی ناصر‌الملک بود که تحصیلکرده دانشگاه آکسفورد بود. او به طباطبایی می‌نوشت مشروطه خوب است، اما نه برای ایران که به سالیانی دراز برای رسیدن به آن نیازمند است. در همه حال آماده ترک ایران بود و سرانجام هم چنین کرد. آقاخان کرمانی را یکی دیگر از آنها باید دانست. او بر آن می‌شد جعل سند کند و از قول میرزای شیرازی بگوید که دادن مالیات به دولت ظلمه حرام است که موفق نشد. بر آن شد که ظلالسلطان را به شاهی برساند که باز هم موفقیتی نداشت، پس نبرد مسلحانه را راه بهترین برای پیروزی ملت دید. این تصور برای من سخت دشوار می‌نماید که او ظلالسلطان را نمی‌شناخت. با این دشمن قسم‌خورده مشروطه او چگونه می‌توانست سازش کند؟! یکی از نامه‌های ایشان را در شماره ۱۴۴ چشم‌انداز ایران منتشر کردم.
✅ شکی در این نیست که در وجود محمدعلی شاه تنها روح خودکامگی بود که حکومت می‌کرد، اما در عین حال خیزش مردم به او نشان می‌داد که به‌ناچار باید با مردم راه برود و برخی از خاستگاه‌های آنها را بپذیرد. انقلابیون اما به این مقدار رضایت نمی‌دادند. تنها کشتن شاه بود که به همه نابسامانی‌ها می‌توانست پایان داد (بی‌آنکه انوشیروان عادلی را در پشت دروازه به ذخیره نهاده باشند)، پس بمبی در جلو کالسکه شاه انداختند. ننوشتند که پس از قتل شاه قرار بود چه بکنند. در قفقاز هم به نظر نمی‌رسد که آنها از این پیش‌تر رفته باشد. روزنامه‌نویس‌های آن عصر هم از آزادی‌های فراهم‌آمده سود بردند و مادر شاه را فاحشه خواندند. برای یک قضاوت منطقی هریک از ما باید خود را در جای محمدعلی شاه قرار دهیم، حتی در همین عصر بهترین تصمیم آیا سرکوب وحشیانه نبود؟
✅ بر این گمانم که بر جریان روشنفکری در انقلاب مشروطه می‌بایست از یک زاویه دیگر هم نگریست. روایتی وجود دارد که یکی از همین رهبران سنتی به سفارت انگلیس نوشت که ایرانیان را در سفارت پناه بدهد. چهارده هزار نفر بدان جا پناه آوردند و باز روایت دیگری هست که شارژ دافر انگلیس، فرمان مشروطه را از مظفرالدین شاه گرفت، اگر بر صحت این روایت به دیده تردید بنگریم، در اینکه این فرمان در سفارت انگلیس خوانده شد نمی‌توان تردید کرد.
#مشروطه
#ناصر_حریری
#روشنفکران_مشروطه
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
02.05.202517:29
🔻من مصدقی بودم (گفت‌وگوی منتشرنشده با شادروان رضا ارحام صدر)
🖊فرید دهدزی
✅ من ابتدا کارمند بیمه بودم. آن‌قدر پیشرفت کردم تا مدیرکل بیمه ایران در استان اصفهان شدم، اما به این فکر افتادم که جریان فرهنگی در اصفهان ایجاد کنم. به همین خاطر غروب‌ها هر کس می‌خواست من را ببیند به تئاتر اصفهان می‌آمد. چون شبی یک ساعت تئاتر بازی می‌کردم.
✅ یادم هست که شاه در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود گفت: «ما دولتی‌ها باید این‌طور فکر کنیم که ما برای مردم هستیم، نه مردم برای ما». من بدون اینکه بترسم بعد از این موضوع در یکی از تئاترها در یک صحنه/ سکانس در یک تابلو نوشته بودم: «ما برای مردم هستیم، نه مردم برای ما» و بعد از روی آن همین کلام را نگاه می‌کردم و عیناً می‌خواندم. می‌گفتم «این حرف مقدسیه چون برای شاهه، ما برای مردم هستیم نه مردم برای ما. ولی نمی‌شه با مردم این‌جوری برخورد کرد، حال چه جوری باید رفتار کنم» که گفتم: «ولی ما برای مردم هستیم نه [!؟] مردم برای ما.» (طوری گفتم که برعکس شود). چنان ولوله‌ای در مملکت افتاد! روزنامه اطلاعات و کیهان که روز قبلش از سخنان شاه نوشته بودند از ما خواستند که چه چیزی شما گفته بودید که ما گفتیم همان حرف شاه را زدیم، چون اعلی‌حضرت این حرف را زدند ما که نمی‌توانیم در آن دست ببریم! درحالی‌که من کاملاً جمله را برعکس گفته بودم.
✅امیرعباس هویدا به شاه گفته بود که این بچه اصفهانی نه یک نقطه و نه یک دندان کم و زیاد نکرده، اما کاری کرد که مردم نیم ساعت برای وی دست زدند. هویدا در ادامه گفت: «این نابغه است به تهران منتقلش کنیم.» در همان موقع بود که من را برای مدیرکلی اداره خسارات ایران تعیین کردند که به تمام شعب تسلط داشته باشم. پست بسیار کلانی بود و تمامی امکانات در اختیارم بود، اما گفتم من نمی‌خواهم.
✅ یک شب به تئاتر می‌رفتم. جلوی در ورودی تئاتر چند نفر عکس‌های درون ویترین را تماشا می‌کردند که مربوط به اجرای آن شب بود. فردی با لهجه غلیظ اصفهانی گفت: جواتی! (جواد) شما در این شهر به این دسته (بازیگرها) چی چی می‌گوین! یک نفر در جواب گفت این‌ها جدای از اینکه بازیگر هستند، کارهای دیگری هم می‌کنند؛ حرف‌هایی هم می‌زنند! من تحت تأثیر این فضا رفتم روی سن و به‌صورت بداهه به انتقاد از وضعیت نابسامان بازار و ایجاد مالیات‌ها نقش بازی کردم و فهرستی از قیمت‌های بازار گفتم و در کنار آن میزان مالیاتی را که برای مردم وجود داشت، یادآور شدم.
✅حقیقتاً من خیلی از فضای آن زمان تأثیر می‌گرفتم. در همین اجرا یادم است که مالیات به شکل گزافی برای پیشه‌وران تعیین شده بود. در صحنه‌ای طرف می‌گوید چرا مالیات باید فقط برای بیچاره‌ها باشد. من هم با حالت تمسخر می‌گویم بله برای اینکه بالادستی‌ها مالیات خود را می‌خرند. فردای آن روز از اداره تأمینات شهربانی آمدند و با احترام ما را گرفتند! به من گفتند که چرا این حرف‌ها را زدی! من گفتم این مسئله‌ای که بوده و در جامعه وجود دارد. ما از همین مقطع نقد جدی را وارد تئاتر کردیم. در کنار بیان این مطالب خیلی از دوستان و همکاران هراس داشتند که من گفتم اگر مشکلی ایجاد شود، این شامل حال من است. شما وحشتی نداشته باشید. اتفاقاً همین‌جوری شد.
✅یک بار من را به‌عنوان مجرم معرفی کردند و این بار دیگر مستقیم من را به پیشکار دارایی بردند و کار بیخ پیدا کرد. یک مرد آذربایجانی که مسئولیت اداری داشت به من گفت ارحام با این زبان شیرینت با بازی گشنگت (قشنگت)، چرا سر به سر دولت می‌گذاری! گفتم راجع به چی چیزی می‌فرمایید! من بی‌خبرم. گفت این جریان مطرح کردن مالیات؟! این مصوبه همین اداره است که باید پیشه‌وران و کسبه تا آخر سال ۶ تومان مالیات بپردازند. تا من‌بعد از پرداختشان، تسویه‌حساب اینجا را بدهم تا سال بعد هم مجلس این حکم را تصویب کند. در همان زمان معاونش را صدا کرد و گفت برویید یک بخشنامه تنظیم کنید و به تمام کسانی که مالیات می‌پردازند بگویید تا مدتی از مالیات معاف هستند؛ یعنی تئاتر ما تأثیرگذار بود، اما در ادامه از بگیر و ببند شلاق و زندانی خبری نبود.
✅این باعث شد که من در کار خود راسخ‌تر شوم. من قدرت بیشتری پیدا کردم که دولت انتقاد صریح من را پذیرفت. شعار من در تئاتر این بود که تئاتر کمدی طنز، ولی انتقادی! یادم هست از آن زمان تیتر روزنامه‌ها این شد: تئاترها کمدی سراسر خنده نیستند؛ از اینجا دیگر تئاتر کمدی انتقادی است.
#رضا_ارحام_صدر
#فرید_دهدیزی
#تئاتر
#سینما
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊فرید دهدزی
✅ من ابتدا کارمند بیمه بودم. آن‌قدر پیشرفت کردم تا مدیرکل بیمه ایران در استان اصفهان شدم، اما به این فکر افتادم که جریان فرهنگی در اصفهان ایجاد کنم. به همین خاطر غروب‌ها هر کس می‌خواست من را ببیند به تئاتر اصفهان می‌آمد. چون شبی یک ساعت تئاتر بازی می‌کردم.
✅ یادم هست که شاه در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود گفت: «ما دولتی‌ها باید این‌طور فکر کنیم که ما برای مردم هستیم، نه مردم برای ما». من بدون اینکه بترسم بعد از این موضوع در یکی از تئاترها در یک صحنه/ سکانس در یک تابلو نوشته بودم: «ما برای مردم هستیم، نه مردم برای ما» و بعد از روی آن همین کلام را نگاه می‌کردم و عیناً می‌خواندم. می‌گفتم «این حرف مقدسیه چون برای شاهه، ما برای مردم هستیم نه مردم برای ما. ولی نمی‌شه با مردم این‌جوری برخورد کرد، حال چه جوری باید رفتار کنم» که گفتم: «ولی ما برای مردم هستیم نه [!؟] مردم برای ما.» (طوری گفتم که برعکس شود). چنان ولوله‌ای در مملکت افتاد! روزنامه اطلاعات و کیهان که روز قبلش از سخنان شاه نوشته بودند از ما خواستند که چه چیزی شما گفته بودید که ما گفتیم همان حرف شاه را زدیم، چون اعلی‌حضرت این حرف را زدند ما که نمی‌توانیم در آن دست ببریم! درحالی‌که من کاملاً جمله را برعکس گفته بودم.
✅امیرعباس هویدا به شاه گفته بود که این بچه اصفهانی نه یک نقطه و نه یک دندان کم و زیاد نکرده، اما کاری کرد که مردم نیم ساعت برای وی دست زدند. هویدا در ادامه گفت: «این نابغه است به تهران منتقلش کنیم.» در همان موقع بود که من را برای مدیرکلی اداره خسارات ایران تعیین کردند که به تمام شعب تسلط داشته باشم. پست بسیار کلانی بود و تمامی امکانات در اختیارم بود، اما گفتم من نمی‌خواهم.
✅ یک شب به تئاتر می‌رفتم. جلوی در ورودی تئاتر چند نفر عکس‌های درون ویترین را تماشا می‌کردند که مربوط به اجرای آن شب بود. فردی با لهجه غلیظ اصفهانی گفت: جواتی! (جواد) شما در این شهر به این دسته (بازیگرها) چی چی می‌گوین! یک نفر در جواب گفت این‌ها جدای از اینکه بازیگر هستند، کارهای دیگری هم می‌کنند؛ حرف‌هایی هم می‌زنند! من تحت تأثیر این فضا رفتم روی سن و به‌صورت بداهه به انتقاد از وضعیت نابسامان بازار و ایجاد مالیات‌ها نقش بازی کردم و فهرستی از قیمت‌های بازار گفتم و در کنار آن میزان مالیاتی را که برای مردم وجود داشت، یادآور شدم.
✅حقیقتاً من خیلی از فضای آن زمان تأثیر می‌گرفتم. در همین اجرا یادم است که مالیات به شکل گزافی برای پیشه‌وران تعیین شده بود. در صحنه‌ای طرف می‌گوید چرا مالیات باید فقط برای بیچاره‌ها باشد. من هم با حالت تمسخر می‌گویم بله برای اینکه بالادستی‌ها مالیات خود را می‌خرند. فردای آن روز از اداره تأمینات شهربانی آمدند و با احترام ما را گرفتند! به من گفتند که چرا این حرف‌ها را زدی! من گفتم این مسئله‌ای که بوده و در جامعه وجود دارد. ما از همین مقطع نقد جدی را وارد تئاتر کردیم. در کنار بیان این مطالب خیلی از دوستان و همکاران هراس داشتند که من گفتم اگر مشکلی ایجاد شود، این شامل حال من است. شما وحشتی نداشته باشید. اتفاقاً همین‌جوری شد.
✅یک بار من را به‌عنوان مجرم معرفی کردند و این بار دیگر مستقیم من را به پیشکار دارایی بردند و کار بیخ پیدا کرد. یک مرد آذربایجانی که مسئولیت اداری داشت به من گفت ارحام با این زبان شیرینت با بازی گشنگت (قشنگت)، چرا سر به سر دولت می‌گذاری! گفتم راجع به چی چیزی می‌فرمایید! من بی‌خبرم. گفت این جریان مطرح کردن مالیات؟! این مصوبه همین اداره است که باید پیشه‌وران و کسبه تا آخر سال ۶ تومان مالیات بپردازند. تا من‌بعد از پرداختشان، تسویه‌حساب اینجا را بدهم تا سال بعد هم مجلس این حکم را تصویب کند. در همان زمان معاونش را صدا کرد و گفت برویید یک بخشنامه تنظیم کنید و به تمام کسانی که مالیات می‌پردازند بگویید تا مدتی از مالیات معاف هستند؛ یعنی تئاتر ما تأثیرگذار بود، اما در ادامه از بگیر و ببند شلاق و زندانی خبری نبود.
✅این باعث شد که من در کار خود راسخ‌تر شوم. من قدرت بیشتری پیدا کردم که دولت انتقاد صریح من را پذیرفت. شعار من در تئاتر این بود که تئاتر کمدی طنز، ولی انتقادی! یادم هست از آن زمان تیتر روزنامه‌ها این شد: تئاترها کمدی سراسر خنده نیستند؛ از اینجا دیگر تئاتر کمدی انتقادی است.
#رضا_ارحام_صدر
#فرید_دهدیزی
#تئاتر
#سینما
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 150 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
02.05.202510:02
روز جهانی کارگر بر همه کارگران جهان، به‌ویژه کارگران ایران، فرخنده و گرامی باد. به امید دنیایی همراه با عدالت بیشتر، صلح بیشتر، همبستگی بیشتر و آبادی و آزادی بیشتر.
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
Telegram: @cheshmandaz_iran
Instagram:@cheshmandaziran
Website: cheshmandaziran.ir
01.05.202516:12
🔻معلمان، سیاست و مطالبات خرد صنفی
🖊محمدرضا نیک‌نژاد
✅ درباره جنبش‌ها و نهادهای مدنی و میزان تأثیرگذاری آنها بر دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی کشورها دو نگاه کلی وجود دارد. نگاه نخست، پرطرفدار و تا اندازه‌ای جذاب، رویکردی است که همه جنبش‌ها و کنش‌های مدنی را زیرمجموعه جنبش‌ها و نهادهای سیاسی تعریف کرده و پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای آنها را وابسته به پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای نهادها و جنبش‌های سیاسی می‌داند، اما رویکرد دوم، برخلاف نگاه نخست، جایگاه و اعتبار بیشتر را به خرده‌جنبش‌های اجتماعی داده و دگرگونی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی را موکول به اثرگذاری، پیشرفت و دستاوردهای خرده جنبش می‌کند. اینکه کدام رویکرد توانسته حقانیت خویش را نشان دهد همچنان با اما و اگرهای فراوانی همراه است و گفت‌وگوی دو سوی این بحثِ پردامنه، پر کشش و توان‌فرسا همچنان ادامه دارد؛ البته باید تأکید کرد که در کشورهایی که به‌طور نسبی به دموکراسی دست یافته‌اند گاه گرایش نخست سرنوشت‌ساز بوده است و گاه رویکرد دوم و گاه نیز آمیخته‌ای از هر دو نگاه، زمینه دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی را فراهم کرده‌اند.
✅دوره نخست ریاست‌جمهوری خاتمی و خواستِ قدرتمندِ اجتماعی برای حضور و تغییر، زمینه‌ای شد تا گروه‌های سیاسی، صنفی و مدنی جانی تازه بگیرند و خود را در قالب‌های نهادهای مدنی تعریف کرده و نهال‌های نهادهای گوناگونِ مدنی را در شوره‌زارِ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ایران کاشتند. معلمان نیز از این فرصت بهره برده و نهادهای سیاسی، سیاسی-صنفی و صنفی خود را تشکیل دادند. نهال‌هایی که در چهار سالِ نخست ریاست‌جمهوری خاتمی کاشته شدند، اندکی رشد کردند و در بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها و گاه دشمنی‌های بنیان‌کنِ سال‌های بعد، به درختِ خشکِ بی‌بارو‌بری تبدیل شدند که در کمتر مواردی رشدِ کیفی و کمی پیدا کردند.
✅ معلمی، حرفه‌ای با ویژگی‌های چند لایه، مؤثر و تحریک کننده گلایه‌های درِگوشی، حرکت‌های اعتراضی و جنبش گونه بوده و هست. سواد آکادمیک و مدارک دانشگاهیِ بالاتر از سطحِ متوسطِ کشوری، مقایسه حرفه خویش با شغل‌های پردرآمد و دارای موقعیت اجتماعی بالا مانند پزشکی، مهندسی، وکالت و تا حدودی حتی داشتن حس برتری نسبت به آنها، دارا بودن اقتدار سنی، فیزیکی، علمی و حرفه‌ای در محیط کار و در هنگام تعامل با دانش آموزان و تعمیم آن به فضای فراخ‌تر اجتماعی، ادعای پرورشِ افراد تأثیرگذار جامعه – از وزیر و وکیل گرفته تا مهندس و دکتر و دانشمند و استاد دانشگاه – و انتظارات برآمده از این ادعا و چندیدن و چند دلیلِ ریزو درشت دیگر، بسیاری از معلمان را به این باور رسانده که نه تنها حرفه‌شان از هیچ حرفه‌ای کم نیست، بلکه به خاطر تأثیر دراز مدت حرفه معلمی و نقش آموزشی و پرورشی آن بر نسل‌های آینده، از آنها برتر است؛ اما شوربختانه این حس آمیخته به واقعیت، در هیچ دوره‌ای به‌درستی پاسخ درخوری نگرفت و به رسمیت شناخته نشد. از سوی دیگر برخورد با دانش آموزان از لایه‌ها و طبقات اجتماعی-اقتصادی گوناگون، انتظارات تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگیِ جامعه از این شغل، گستردگی جغرافیایی آموزش و پرورش در کشور و برخورد با اقوام و فرهنگ‌های متفاوت و متنوع و آگاهی از نیازها و خواسته‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی‌شان و … معلمان را در جایگاه ویژه‌ای برای کوشش‌های مدنی-اجتماعی قرار داده است. بی‌گمان چنین جایگاهی فرصت و امکانی را برای طرح مطالبات مدنی، صنفی، اجتماعی و حتی سیاسی فراهم کرده و بخشی از معلمان با آگاهی از آنها فرصت و امکانات در موقعیت‌های گوناگون از آنها بهره گرفته و می‌گیرند.
#روز_جهانی_کارگر
#محمدرضا_نیک_نژاد
#روز_معلم
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 120 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊محمدرضا نیک‌نژاد
✅ درباره جنبش‌ها و نهادهای مدنی و میزان تأثیرگذاری آنها بر دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی کشورها دو نگاه کلی وجود دارد. نگاه نخست، پرطرفدار و تا اندازه‌ای جذاب، رویکردی است که همه جنبش‌ها و کنش‌های مدنی را زیرمجموعه جنبش‌ها و نهادهای سیاسی تعریف کرده و پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای آنها را وابسته به پیشرفت، اثرگذاری و دستاوردهای نهادها و جنبش‌های سیاسی می‌داند، اما رویکرد دوم، برخلاف نگاه نخست، جایگاه و اعتبار بیشتر را به خرده‌جنبش‌های اجتماعی داده و دگرگونی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی را موکول به اثرگذاری، پیشرفت و دستاوردهای خرده جنبش می‌کند. اینکه کدام رویکرد توانسته حقانیت خویش را نشان دهد همچنان با اما و اگرهای فراوانی همراه است و گفت‌وگوی دو سوی این بحثِ پردامنه، پر کشش و توان‌فرسا همچنان ادامه دارد؛ البته باید تأکید کرد که در کشورهایی که به‌طور نسبی به دموکراسی دست یافته‌اند گاه گرایش نخست سرنوشت‌ساز بوده است و گاه رویکرد دوم و گاه نیز آمیخته‌ای از هر دو نگاه، زمینه دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی را فراهم کرده‌اند.
✅دوره نخست ریاست‌جمهوری خاتمی و خواستِ قدرتمندِ اجتماعی برای حضور و تغییر، زمینه‌ای شد تا گروه‌های سیاسی، صنفی و مدنی جانی تازه بگیرند و خود را در قالب‌های نهادهای مدنی تعریف کرده و نهال‌های نهادهای گوناگونِ مدنی را در شوره‌زارِ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ایران کاشتند. معلمان نیز از این فرصت بهره برده و نهادهای سیاسی، سیاسی-صنفی و صنفی خود را تشکیل دادند. نهال‌هایی که در چهار سالِ نخست ریاست‌جمهوری خاتمی کاشته شدند، اندکی رشد کردند و در بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها و گاه دشمنی‌های بنیان‌کنِ سال‌های بعد، به درختِ خشکِ بی‌بارو‌بری تبدیل شدند که در کمتر مواردی رشدِ کیفی و کمی پیدا کردند.
✅ معلمی، حرفه‌ای با ویژگی‌های چند لایه، مؤثر و تحریک کننده گلایه‌های درِگوشی، حرکت‌های اعتراضی و جنبش گونه بوده و هست. سواد آکادمیک و مدارک دانشگاهیِ بالاتر از سطحِ متوسطِ کشوری، مقایسه حرفه خویش با شغل‌های پردرآمد و دارای موقعیت اجتماعی بالا مانند پزشکی، مهندسی، وکالت و تا حدودی حتی داشتن حس برتری نسبت به آنها، دارا بودن اقتدار سنی، فیزیکی، علمی و حرفه‌ای در محیط کار و در هنگام تعامل با دانش آموزان و تعمیم آن به فضای فراخ‌تر اجتماعی، ادعای پرورشِ افراد تأثیرگذار جامعه – از وزیر و وکیل گرفته تا مهندس و دکتر و دانشمند و استاد دانشگاه – و انتظارات برآمده از این ادعا و چندیدن و چند دلیلِ ریزو درشت دیگر، بسیاری از معلمان را به این باور رسانده که نه تنها حرفه‌شان از هیچ حرفه‌ای کم نیست، بلکه به خاطر تأثیر دراز مدت حرفه معلمی و نقش آموزشی و پرورشی آن بر نسل‌های آینده، از آنها برتر است؛ اما شوربختانه این حس آمیخته به واقعیت، در هیچ دوره‌ای به‌درستی پاسخ درخوری نگرفت و به رسمیت شناخته نشد. از سوی دیگر برخورد با دانش آموزان از لایه‌ها و طبقات اجتماعی-اقتصادی گوناگون، انتظارات تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگیِ جامعه از این شغل، گستردگی جغرافیایی آموزش و پرورش در کشور و برخورد با اقوام و فرهنگ‌های متفاوت و متنوع و آگاهی از نیازها و خواسته‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی‌شان و … معلمان را در جایگاه ویژه‌ای برای کوشش‌های مدنی-اجتماعی قرار داده است. بی‌گمان چنین جایگاهی فرصت و امکانی را برای طرح مطالبات مدنی، صنفی، اجتماعی و حتی سیاسی فراهم کرده و بخشی از معلمان با آگاهی از آنها فرصت و امکانات در موقعیت‌های گوناگون از آنها بهره گرفته و می‌گیرند.
#روز_جهانی_کارگر
#محمدرضا_نیک_نژاد
#روز_معلم
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 120 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
01.05.202515:54
🔻رسالت جنبش کارگری ایران
🖊کاظم فرج‌الهی
✅ مشاهده رخدادهایی مانند مبارزات ادامه‌دار کارگران چند شرکت بزرگ شامل نیشکر هفت‌تپه، فولاد اهواز، هپکو و آذرآب اراک با هدف دستیابی به حقوق عقب‌افتاده، حفظ اشتغال و سلب مالکیت از سرمایه‌دار بخش خصوصی (به‌زعم عده‌ای ناکارآمد) نباید ما را دچار این توهم بکند که گویا مبارزات طبقه کارگر ایران در کلان خود سازمان‌یافته است و وارد فاز جدید و مرحله عالی‌تری از مبارزه شده است.
✅سطحی از مبارزه که مطالبه‌اش ایجاد شورای کارگری و اداره شورایی کارخانه و حتی تسری آن به عرصه‌ای گسترده‌تر است و البته بدون توجه به این نکته که سطح و میزان سازمان‌یافتگی کارگران این واحدها چه اندازه با این شعار و مطالبه مطابقت دارد!
✅توجه به این نکته نیز بسیار بااهمیت است: طبقه کارگر ایران یک جمعیت ۲۳ میلیونی است (بیکاران لحاظ‌نشده) ۳۱.۵ درصد از کل این جمعیت یعنی ۷.۳ میلیون کارگر در بخش صنعت اشتغال دارند و با احتساب نفت مولد ۳۲.۵ درصد از کل تولید ناخالص داخلی هستند (نفت به‌تنهایی ۱۹.۴ درصد). دست‌کم ۱۷۲ هزار و ۳۵۳ کارگاهِ دارنده ۱۰ کارگر و بیشتر فعال‌اند و از این میان در ۳۵ هزار و ۴۵۶ کارگاه بیش از ۵۰ کارگر (گاه تا ۱۰ هزار و بیشتر) به کار اشتغال دارند که بر اساس آیین‌نامه موجود، برپایی انجمن‌های صنفی کارگری در این کارگاه‌ها ممکن است؛ شورای اسلامی کار را در کارگاه‌های دارنده ۳۵ کارگر و بیشتر می‌توان برپا کرد؛ اما جدول شماره ۳ نشان می‌دهد مجموع تشکل‌های کارگری و حتی بازنشستگیِ موجود در این واحدها در بالاترین ادعاها ۱۳ هزار و ۳۴۲ تشکل است.
✅از تشکل‌های کارگری مستقل (اتحادیه‌ها و سندیکاها) که دارای بدنه و نفوذ کارگری باشند متأسفانه فعلاً اثری نیست. فارغ از اینکه تشکل‌های مورد اشاره یعنی انجمن‌های صنفی و شوراهای اسلامی کار از نوع تشکل‌های زردی هستند که مطابق با اساسنامه‌ها وابسته یا تحت نفوذ دولت و کارفرما تشکیل و اداره می‌شوند.
✅با این حال می بینیم بخش اعظم کارگران ایران شاغل در بنگاه‌های تولیدی و صنعتی و به ویژه واحدهای خدماتی حتی در این تشکل‌های زرد هم متشکل نشده‌اند؛ یعنی سازمان‌نیافتگی مطلق؛ همان‌طور که در جدول شماره ۱ دیده می‌شود مجموع کارگران شاغل در بخش‌های کشاورزی و خدمات (اعم از شاغلین در خدمات دولتی و خصوصی) نیمی از جمعیت کارگری را تشکیل داده و مولد بیش از ۵۷ درصد تولید ناخالص داخلی هستند. در این بخش هم به‌جز کانون صنفی معلمان و چند تشکل پرستاری، تشکل صنفی مستقل دیگری دیده نمی‌شود.
✅جالب و تأسف‌آور اینکه بیشترین شمار شاغلان این بخش یعنی معلمان و فرهنگیان و همچنین شاغلان بخش خدمات بهداشتی یعنی پرستارها هنوز خود را کارگر نمی‌دانند! گذشته از وجود موانع قانونی، شرایط ویژه و حاکمیت یا القای دید امنیتی به امر سازمان‌یابی کارگری و اعتراض‌های صنفی که البته به‌تنهایی نمی‌تواند توضیح‌دهنده وضعیت موجود باشد، این مسئله قابل‌توجه است و دقت ویژه می‌طلبد که چرا سازمان‌یافتگی ۷.۳ میلیون کارگر بخش صنعت شاغل در بیش از ۱۷۲ هزار کارگاه و کارخانه بزرگ را فقط در ۱۳ هزار تشکل کارگاهی آن هم زرد و نا مستقل می‌توان دید؟ همین پرسش را می‌توان در مورد جمعیت ۱۱.۵ میلیونی کارکنان بخش خدمات مطرح کرد که چرا فقط درصد خیلی کمی از معلمان در کانون‌های صنفی (البته مستقل) و درصد پایینی از کارکنان خدمات بهداشتی و بیمارستان‌ها در معدود تشکل‌های نیمه‌مستقل پرستاری سازمان‌یافته و بیش از ۱۰ میلیون جمعیت باقی‌مانده فاقد هر نوع سازمان‌یافتگی هستند؟
#روز_جهانی_کارگر
#کاظم_فرج_الهی
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 120 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
🖊کاظم فرج‌الهی
✅ مشاهده رخدادهایی مانند مبارزات ادامه‌دار کارگران چند شرکت بزرگ شامل نیشکر هفت‌تپه، فولاد اهواز، هپکو و آذرآب اراک با هدف دستیابی به حقوق عقب‌افتاده، حفظ اشتغال و سلب مالکیت از سرمایه‌دار بخش خصوصی (به‌زعم عده‌ای ناکارآمد) نباید ما را دچار این توهم بکند که گویا مبارزات طبقه کارگر ایران در کلان خود سازمان‌یافته است و وارد فاز جدید و مرحله عالی‌تری از مبارزه شده است.
✅سطحی از مبارزه که مطالبه‌اش ایجاد شورای کارگری و اداره شورایی کارخانه و حتی تسری آن به عرصه‌ای گسترده‌تر است و البته بدون توجه به این نکته که سطح و میزان سازمان‌یافتگی کارگران این واحدها چه اندازه با این شعار و مطالبه مطابقت دارد!
✅توجه به این نکته نیز بسیار بااهمیت است: طبقه کارگر ایران یک جمعیت ۲۳ میلیونی است (بیکاران لحاظ‌نشده) ۳۱.۵ درصد از کل این جمعیت یعنی ۷.۳ میلیون کارگر در بخش صنعت اشتغال دارند و با احتساب نفت مولد ۳۲.۵ درصد از کل تولید ناخالص داخلی هستند (نفت به‌تنهایی ۱۹.۴ درصد). دست‌کم ۱۷۲ هزار و ۳۵۳ کارگاهِ دارنده ۱۰ کارگر و بیشتر فعال‌اند و از این میان در ۳۵ هزار و ۴۵۶ کارگاه بیش از ۵۰ کارگر (گاه تا ۱۰ هزار و بیشتر) به کار اشتغال دارند که بر اساس آیین‌نامه موجود، برپایی انجمن‌های صنفی کارگری در این کارگاه‌ها ممکن است؛ شورای اسلامی کار را در کارگاه‌های دارنده ۳۵ کارگر و بیشتر می‌توان برپا کرد؛ اما جدول شماره ۳ نشان می‌دهد مجموع تشکل‌های کارگری و حتی بازنشستگیِ موجود در این واحدها در بالاترین ادعاها ۱۳ هزار و ۳۴۲ تشکل است.
✅از تشکل‌های کارگری مستقل (اتحادیه‌ها و سندیکاها) که دارای بدنه و نفوذ کارگری باشند متأسفانه فعلاً اثری نیست. فارغ از اینکه تشکل‌های مورد اشاره یعنی انجمن‌های صنفی و شوراهای اسلامی کار از نوع تشکل‌های زردی هستند که مطابق با اساسنامه‌ها وابسته یا تحت نفوذ دولت و کارفرما تشکیل و اداره می‌شوند.
✅با این حال می بینیم بخش اعظم کارگران ایران شاغل در بنگاه‌های تولیدی و صنعتی و به ویژه واحدهای خدماتی حتی در این تشکل‌های زرد هم متشکل نشده‌اند؛ یعنی سازمان‌نیافتگی مطلق؛ همان‌طور که در جدول شماره ۱ دیده می‌شود مجموع کارگران شاغل در بخش‌های کشاورزی و خدمات (اعم از شاغلین در خدمات دولتی و خصوصی) نیمی از جمعیت کارگری را تشکیل داده و مولد بیش از ۵۷ درصد تولید ناخالص داخلی هستند. در این بخش هم به‌جز کانون صنفی معلمان و چند تشکل پرستاری، تشکل صنفی مستقل دیگری دیده نمی‌شود.
✅جالب و تأسف‌آور اینکه بیشترین شمار شاغلان این بخش یعنی معلمان و فرهنگیان و همچنین شاغلان بخش خدمات بهداشتی یعنی پرستارها هنوز خود را کارگر نمی‌دانند! گذشته از وجود موانع قانونی، شرایط ویژه و حاکمیت یا القای دید امنیتی به امر سازمان‌یابی کارگری و اعتراض‌های صنفی که البته به‌تنهایی نمی‌تواند توضیح‌دهنده وضعیت موجود باشد، این مسئله قابل‌توجه است و دقت ویژه می‌طلبد که چرا سازمان‌یافتگی ۷.۳ میلیون کارگر بخش صنعت شاغل در بیش از ۱۷۲ هزار کارگاه و کارخانه بزرگ را فقط در ۱۳ هزار تشکل کارگاهی آن هم زرد و نا مستقل می‌توان دید؟ همین پرسش را می‌توان در مورد جمعیت ۱۱.۵ میلیونی کارکنان بخش خدمات مطرح کرد که چرا فقط درصد خیلی کمی از معلمان در کانون‌های صنفی (البته مستقل) و درصد پایینی از کارکنان خدمات بهداشتی و بیمارستان‌ها در معدود تشکل‌های نیمه‌مستقل پرستاری سازمان‌یافته و بیش از ۱۰ میلیون جمعیت باقی‌مانده فاقد هر نوع سازمان‌یافتگی هستند؟
#روز_جهانی_کارگر
#کاظم_فرج_الهی
🔻(متن کامل این مقاله را در شماره 120 نشریه چشم‌انداز ایران بخوانید)
🗓چشم‌انداز ایران را از کتابفروشی‌های معتبر و کیوسک‌های روزنامه‌فروشی بخواهید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
@cheshmandaz_iran
Records
12.04.202512:02
3KSubscribers22.03.202523:59
500Citation index21.03.202509:26
7.5KAverage views per post21.03.202509:26
7.5KAverage views per ad post04.01.202523:59
9.20%ER22.03.202504:34
252.57%ERRLog in to unlock more functionality.
