ایرانشناسی - Iranistics UT

داریوش بزرگ، چهارمین شاهنشاه از شاهنشاهی هخامنشی در فاصلهٔ سال‌های ۵۲۲ تا هنگام مرگش در ۴۸۶ پیش از میلاد، بود. او فرزند ویشتاسپ و داماد کوروش بزرگ (از طریق ازدواج با دخترش آتوسا) بود. در دوران فرمانروایی او، شاهنشاهی در بزرگ‌ترین گسترهٔ خود بود که بخش زیادی از غرب آسیا، بخش‌هایی از بالکان‌ها (اسکودرا-مقدونیه) و قفقاز، بخش اعظم نواحی ساحلی دریای سیاه، آسیای مرکزی، دره سند در خاور دور و نیز بخش‌هایی از شمال آفریقا و شمال شرقی آفریقا از قبیل مصر، شرق لیبی و سواحل سودان را در بر می‌گرفت.

محل کشف: قزوین
محل نگهداری: موزه متروپولیتن نیویورک
زمان ساخت: حدود 450 میلادی
ساخته شده از نقره و طلا

جام نقره‌ای زن ایلامی در یک و نیم کیلومتری شمال غربی صفحه تخت جمشید در شهرستان مرودشت، استان فارس در حال کندن قناتی کشف شده و قدمت آن به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد در سده‌های پایانی هزاره سوم (دوره ایلامی کهن) بر می‌گردد. این دست ساخته زیبا امروزه در موزه ایران باستان تهران نگهداری می‌شود.

این نقاب‌ها به نیمهٔ نخست هزارهٔ اول پیش از میلاد بازمی‌گردند و احتمالاً در مراسم و آیین‌های خاص آن دوران مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این نقاب‌ها از جنس طلا ساخته شده در حال حاضر، این آثار در موزهٔ قلعه فلک‌الافلاک (دژ شاپورخواست ) و موزه ایران باستان نگهداری می‌شوند.

این نقاشی دیواری، یکی از آثار به‌جای‌مانده از دوره اشکانی (بین سده‌های اول تا سوم میلادی) است که در کوه خواجه، در سیستان کشف شده است. این اثر که بر بستری از کاه‌گل ایجاد شده، بخشی از تزئینات دیواری کاخی بزرگ در مجموعه کوه خواجه بوده و در مخزن موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
این دیوارنگاره که در کاوش‌های سال 1355 سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران و مؤسسه ایتالیایی ایزمئو کشف شد، صحنه‌ای مرموز از ردیفی از سر مردان و بخشی از دیوار شهر را به تصویر می‌کشد. نقاش با بزرگ‌نمایی سرها نسبت به دیوار، قصد داشته جزئیات چهره‌ها را برجسته کند. دو چهره اصلی به صورت نیم‌رخ و رو به چپ ترسیم شده‌اند و در زیر آن‌ها، سرهای دیگری دیده می‌شود که جهت مخالفی دارند. رنگ‌های سرخ، اُخرایی، سبز و سفید این نقاشی، آن را از دیگر آثار هم‌دوره متمایز می‌کند. برخی پژوهشگران این صحنه را نمایشی از مراسم مذهبی یا گردهمایی مردمی درون و بیرون دیوار شهر می‌دانند. همچنین، احتمالاً این چهره‌ها، ایزدان و ایزدبانوانی هستند که در ترکیبی هنرمندانه، پشت سر یکدیگر قرار گرفته‌اند.

جنس: نقره زراندود شده و طلا
محل کشف: غار کلماکره، لرستان
محل نگهداری:موزه «میهو ژاپن»
قدمت: هزاره اول 800 قبل از میلاد

به عنوان نخستین ایرانی-آمریکایی دموکرات که به نمایندگی کنگره برگزیده شده، به شما می گویم که جامعه ایرانی/فارسی زبان‌ در آمریکا و جهان از تلاش ترامپ برای تغییر نام تاریخی خلیج فارس خشمگین است.
امروز با افتخار قانون خلیج فارس (Persian Gulf Act) را معرفی می‌کنم — قانونی که استفاده از بودجه فدرال برای به‌کار بردن نام‌های جعلی به‌جای خلیج فارس را ممنوع خواهد کرد و همچنین از این پس هیچ سند دولتی اجازه نداشته باشد این منطقه را با نامی غیر از «خلیج فارس» خطاب کند.

این مسجد که در اصل بخشی از عمارت وسیع مظفریه بوده است، در زمان حکومت سلطان ابوالمظفر جهانشاه، قدرتمندترین #پادشاه دوره #قراقویونلوها در سال ۸۷۰ هجری قمری و ۸۴۵ هجری شمسی در تبریز و به دستور او ساخته شد. بنا بر روایت‌های تاریخی موجود، همسر جهانشاه، «جان بی گم خاتون» یا «صالحه» دختر او، نقش موثری در ساخت مسجد کبود داشته‌اند. سال ساخت مسجد کبود بر کتیبه‌ای در سردر ورودی مسجد به چشم می‌خورد؛ اما بنا بر شواهد موجود، مورخان این تاریخ را متعلق به زمان پایان ساخت کاشی کاری‌های مسجد می‌دانند و به این ترتیب می‌توان زمان ساخت مسجد کبود را کمی قبل از این تاریخ دانست. برخی از مورخان مدت زمان ساخت این مسجد را نزدیک به ۳۰ سال تخمین می‌زنند. ظرافت #معماری و #تزیینات منحصربه‌فرد مسجد کبود، این بنای تاریخی را به یکی از زیباترین مساجد #تاریخی در جهان تبدیل کرده است. هماهنگی رنگ‌ها در نمای بیرونی و تزیینات داخل مسجد نیز از خصوصیات برجسته مسجد کبود به شمار می‌روند.

این جام که در زیر اسکلت مردی یافته شده، ضربه خورده و کج است. کارشناسان بر این باورند که این مرد با در دست داشتن جام در حال فرار از دست سپاه مهاجمان بوده و چون در حال فرار جانش را از دست داده جام در زیر فشار بدنش ضربه خورده و کج شده است. در حال حاضر این جام در موزه ایران باستان (موزه ملی ایران) نگهداری می‌شود. قدمت این اثر به حدود سه هزار سال پیش می‌رسد و احتمال می‌رود که به دوره قبل از مادها یعنی مَنائیان یا ماننا مربوط شود. بر روی بدنه این جام معروف، نقش‌های بسیاری حک شده است که احتمالاً داستانی حماسی را روایت می‌کند. در جلد اول کتاب «کهن دیار» که قسمتی از مجموعه آثار ایران باستان در موزه‌های بزرگ جهان را به تصویر کشیده است، در رابطه با این جام آمده است:
«در ردیف بالایی، ایزدی بالدار سوار بر گردونه‌ای که یک گاو نر آن را می‌کشد به سوی کاهنی در حرکت است که جامی در دست دارد و در این حال از دهان گاو رودی جاری است که احتمالاً نماد حیات و باروری محسوب می‌شود. در ردیف پایینی و زیر گردونه‌ی حیات، پهلوانی در حال نبرد با موجودی نیمه انسان و نیمه اژدها است. از تصاویر قلم‌زنی‌شده‌ی آن‌سوی جام، می‌توان به ایزدهای شاخدار سوار بر ارابه‌ی کاهنانی که در حال حمل قوچ‌های قربانی‌اند؛ پهلوانی که گرز و کمان در دست دارد؛ مردی که در حال رام‌کردن شیر است و پدر و مادری که در حال بازی با کودک خردسالشان‌اند، اشاره کرد.