Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
ستیغ avatar

ستیغ

رسانه سهیل قاسمی
ادبیات
بازنشر آزاد است.
گرداننده:
@SoheilGhassemi

Instagram.com/soheil.ghassemi
YouTube.com/c/SoheilGhassemi
Aparat.com/soheilg
ClubHouse.com/@Setiq
X.com/deconstr
facebook.com/deconstr
https://vt.tiktok.com/ZSF3RGgRk/
setiq.com
Рэйтынг TGlist
0
0
ТыпПублічны
Вертыфікацыя
Не вертыфікаваны
Надзейнасць
Не надзейны
Размяшчэнне
МоваІншая
Дата стварэння каналаЖовт 12, 2016
Дадана ў TGlist
Бер 06, 2025
Прыкрепленая група

Апошнія публікацыі ў групе "ستیغ"

سلام صبح به‌خیر

روز بزرگداشت سعدی
با کیان قاسمی

😍

بیا! که در غم ِ عشق‌ات مشوّش ام بی تو
بیا ببین که در این غم چه ناخوش ام بی تو

شب از فراق ِ تو می‌نالم ای پری‌رخسار
چو روز گردد گویی در آتش ام بی تو

دمی تو شربت ِ وصل ام نداده‌ای جانا
همیشه زهر ِ فراق‌ات همی‌چشَم بی تو

اگر تو با من ِ مسکین چنین کنی جانا،
دو پای‌ام از دو جهان نیز در کشم بی تو

پیام دادم و گفتم: «بیا خوش‌ام می‌دار!»
جواب دادی و گفتی که: «من خوش ام بی تو»

#سعدی

@Setiq
حالا چهل و هفت دیگه!
که چی! حتمن باید بگی؟ 🤪

شاید می‌شد زندگی شادتر از اینی که هست باشه
شاید حق ما ایرانی‌های این دوره این نبود که چهل و هفت سال با این شیوه زندگی کنیم

یک شماره بزرگ‌تر!
ناراضی هم نیستم
می‌گذرد

امیدوارم سالِ پیشِ رو، بهترین سالِ تاکنونِ ما باشد و سال‌های پس از آن هم هر کدام بهتر از سالِ پیشین‌اش

سهیل قاسمی
۱۵ - فروردین - ۱۴۰۴
دیوان حافظ پیرایش و نگارش جناب سهیل قاسمی امروز به دستم رسید. چاپ انتشارات بلم، زمستان ۱۴۰۳، با کاغذ سفید و سنگین در قطع وزیری و با جلد سلفون لوکس در ۵۷۸ صفحه.
از همان آغاز تورق و بررسی چند نویسش خاص دریافتم که کاری بسیار بااهمیت و سودمند است. به ایشان برای چنین کار خطیر و ارزشمندی شادباش و دستمریزاد می‌گویم.

دیوان حافظ ایشان چاپی تک‌نسخه‌ای بر اساس نسخه‌ی مورخ ۸۰۱ است، کهن‌ترین نسخه‌ای که دیوانی نسبتاً کامل از اشعار حافظ است و تنها ده سال پس از درگذشت خواجه کتابت شده است. همچنین در این چاپ دسترسی نسبتاً کاملی به نسخه‌ی مورخ ۸۰۳ و نسخه‌‌ای گلچین با حدود ۵۰ غزل مورخ ۷۹۲ ممکن شده است. از آنجا که تصحیح شایسته‌ای از ۸۰۳ در دسترس نبوده و تنها تصحیح آن پر از اغلاط و کم و کاست است به مندرجات آن نسخه در این چاپ اعتماد بیشتری می‌رود. شایان ذکر است که چاپ عکسی نسخه‌ی ۸۰۱ را انتشارات مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب چند سال پیش برای بار دوم منتشر کرد که هم‌اکنون نایاب است و چاپ مجدد آن بهایی حدود دو میلیون تومان خواهد داشت. هم از لحاظ قیمت و هم اینکه خواندن آن برای اندکی میسر است، بهره‌مندی از چاپ تک‌نسخه‌ای مزبور بسیار مغتنم و به‌صرفه است.

از چاپهای تک‌نسخه‌ای که پیشتر منتشر شده‌اند مهمترینشان عبارتند از:
۱) چاپ بهاءالدین خرمشاهی از نسخه‌ی مشهور خلخالی مورخ ۸۲۷، انتشارات دوستان.
۲) چاپ دکتر یحیی قریب از نسخه‌ی مورخ ۸۶۲، انتشارات صفی‌علیشاه (متأسفانه پر از اغلاط منتشر شده و پس از گذشت قریب به چهار دهه هنوز ویرایش نشده است.)
۳) چاپ استاد ایرج افشار از نسخه‌‌ی بی‌تاریخ کتابخانه‌ی مجلس به احتمال از ربع نخست قرن نهم هجری قمری، انتشارات امیر کبیر
۴) چاپ استاد محمد محیط طباطبایی از نسخه‌ی بی‌تاریخ متعلق به خودشان به خط محمد علی سبزه‌کار، نشر سید عبدالله موسوی دیزکوهی
۵) چاپ دکتر پرویز ناتل خانلری از نسخه‌ای ناقص مورخ بین سالهای ۸۱۳ و ۸۱۴
۶) چاپ رکن الدین همایون‌فرّخ از نسخه‌ی خطی شخصی‌شان با تاریخ مشکوک و مغشوش ۸۰۵، انتشارات اساطیر
۷) چاپ دکتر علی فردوسی از بیاض علا مرندی واجد حدود ۵۰ غزل، انتشارات دیبایه
۸) چاپ آقایان علیمردان و احراری از نسخه‌ی مورخ ۸۰۵ مضبوط در پژوهشگاه خاورشناسی و میراث خطی آکادمی علوم تاجیکستان، انتشارات فرهنگستان هنر
۹) چاپ احمد مجاهد از رونوشت‌های نسخه‌‌ی لسان الغیب فریدون میرزای تیموری اصلاً مورخ ۹۰۷، انتشارات دانشگاه تهران (چاپ نامبرده بر اساس سه رونوشت از آن نسخه ترتیب داده شده است که دو نسخه‌ی بی‌تاریخ مربوط به قرن دهم‌اند و سومی از قرن سیزدهم)
۱۰) چاپ دکتر علی اکبر خان‌محمدی از نسخه‌ی باباشاه اصفهانی از قرن یازدهم با تاریخی مغشوش، انتشارات ابجد

نقدهایی که عجالتاً بر این چاپ دارم با کمال احترام و اذعان به ارزش آن عبارت‌اند از:

۱) توصیه و معرفی این چاپ نباید به صورتی باشد که انتظار چاپی کامل و صحیح را القا کند بلکه باید به عنوان چاپی تک‌نسخه‌ای که به کار اهل فن و علاقه‌مندانی چون من میاید معرفی شود.

۲) رسم الخط چاپ جای بازنگری دارد. من رسم الخط‌های ساده‌تر و سرراست‌تری را می‌پسندم که در دیگر چاپ‌های دیوان حافظ به کار گرفته شده‌اند.

۳) شماره‌های پانوشت‌ها در متن بسیار کوچک‌اند و من نیاز به ذره‌بین دارم. در چاپ دوم به امید خدا بایسته است تا درشت‌تر چاپ شوند.

۴) چنانچه نسخه‌ای کامل برای مراجعان منظور باشد که هم چاپ تک‌نسخه‌ای را داشته باشند و هم بی‌نیاز به دیوان دیگری از حافظ که به گمان من غیرضرور و غیر ممکن است بهتر بود غزلها (و دیگر قوالب شعری اعم از قصاید که در این چاپ نیستند)و بیت‌های غیر موجود به شکلی کامل و مرتب در متن یا کنار غزل و دست‌ِ کم در پانوشت از نسخه‌ای صحیح ترجیحاً چاپ دکتر عیوضی درج شوند‌.

۵) غزلهایی که در نسخ اساس ۸۰۱ و ۸۰۳ نیستند نباید از نسخه‌ی مغلوط قزوینی- غنی افزوده می‌شدند. به ترتیب چاپ‌های عیوضی، خانلری، نیساری برترند‌.

۶) جلد سلفون را من برای دیوان حافظ توصیه نمی‌کنم و بهتر است در چاپ بعدی از کالیکو چرمی (گالینگور) با روکش استفاده شود. جلدی که به کار رفته در اثر مطالعه زود مستعمل و از هم گسیخته خواهد شد.
درخواست راهنمایی

عبارتی داریم امروزه:
کسی که زیاد سر و صدا می‌کُنَد یا زیاد حرف می‌زند، می‌گوییم: سَرِ ما را بُرد.

یا وقتی سر و صدا می‌کنیم، برای پوزش خواستن می‌گوییم: ببخشید سَرِ شما را بُردم!

دوستان به این ترکیب یا این اصطلاح در ادبیاتِ کهن برخورده‌اید؟ قدمت دارد؟


این غزل در نسخه‌ی ۸۰۱ نیست اما در ۸۰۳ بیتِ پایانی چنین است:

بُردم از رَه سَرِ حافظ به دف و چنگ و غزل
تا جزایِ منِ بدنام چه خواهد بودن!

البته می‌دانم این‌جا سرِ کسی را نبرده! سرِ کسی را از ره برده!

اما آیا ممکن است که به‌خاطرِ این که با دف و چنگ و خواندنِ غزل، باعثِ سر و صدا شده، گفته‌باشد: بردم از ره سرِ حافظ؟

نسخه‌های ۸۰۳، ۸۱۳ و ۸۲۵ «سَرِ حافظ» آورده‌اند و ۸۲۲ و ۸۲۳ و ۸۲۷، «دلِ حافظ»

سهیل قاسمی

@Setiq
برگی از کتاب

دیوان حافظ بر پایه‌ی نسخه‌ی خطیِ سالِ ۸۰۱
پیرایش و نگارش سهیل قاسمی
انتشارات بلم



صورتِ روی‌ات، نگارا! خوش به‌آیین بسته‌اند
گوییا نَقشِ لب‌ات از جانِ شیرین بسته‌اند

از برای مَقدَم خیلِ خیال‌ات، مردُمان
زْ اشکِ رنگین در دیارِ دیده آذین بسته‌اند

کارِ زلفِ تو ست مشک‌افشانی و، نظّارگان،
مَصلَحت را تُهمتی بر نافه‌یِ چین بسته‌اند!

یارب آن روی است در پیرامن‌اش بَندِ کُلاه
یا به‌گِردِ ماهِ تابان، عِقدِ پَروین بسته‌اند؟




این غزل را بجز در کتاب زنده‌یاد انجوی شیرازی جایی ندیدم. این بیت‌های افزون بر ۸۰۳ را از آنجا نقل می‌کنم:

خطِّ سبزِ عارض‌ات بس خوب و دلکش یافتم
سایبان از گِردِ عنبر گِردِ نسرین بسته‌اند

خطّ‌ِ سبز و عارض‌ات را نقش بندانِ خطا
سایبان از عنبرِ تَر گِردِ نسرین بسته‌اند


جُمله وصفِ عشقِ من بوده‌ست و حُسنِ رویِ او
آن حکایت‌ها که بر فرهاد و شیرین بسته‌اند

حافظا! مَحضِ حقیقت گوی! یعنی: سِرِّ عشق
غیْر از این، دیگر خیالاتی به تخمین بسته‌اند

در نسخه ۸۰۳ چنین شکلی خواندم
رشک رنگین در دیارِ دیده آیین بسته‌اند

در تصحیح‌های دیگر نیافتم این غزل را اما به باورِ قَویِ من، آذین بسته‌اند درست است و آیین بسته‌اند را سهوِ کاتب دانستم. واژه‌ی نخست «رشک» و «زشک» را نیز می‌توان پنداشت کاتب نقطه نگذاشته.
مردمان، از برایِ مَقدَمِ خیلِ خیال، آذین می‌بسته‌اند. و این آذین را برایِ مَقدمِ لشکریانِ خیالِ یار، در دیارِ دیده‌یِ خویش، با اشکِ رنگینِ خود تدارک دیده‌اند.

سهیل قاسمی

@Setiq

پی نوشت:
یکی از معانی واژه‌ی "آیین"، "آذین" است. احتمالاً نوعی تفاوت گویشی در بیان یک واژه است.
سپاس از دوست گرامی «منصور ابراهیمی» که این نکته را آموختند
تصحیح دیوان خطی ۸۰۱ حافظ
به کوشش دوست گرامی جناب سهیل قاسمی

https://t.me/hafezkhani12
نوروز
خجسته و پیروز
به نیشابور هم رفت
پیش رفیقش #خیام

سپاس از مهرنوش و هامون عزیز

ساقیا! سایه‌ی ابر است و بهار و لبِ جوی...
💙 💙

@Setiq
دیوانِ حافظ
برپایه‌ی نسخه‌ی خطیِ سالِ ۸۰۱

پیرایش و نگارش: سهیل قاسمی

انتشارات بلم
چاپ نخست: زمستان ۱۴۰۳، شمارگان: ۱۰۰۰ جلد
قطع وزیری، جلد سخت، ۶۲۴ صفحه

شابک: ISBN: 978-622-91949-6-6

ویژگی‌ها:

· متنِ آسان‌خوانِ شعرِ حافظ. به‌گونه‌ئی که هر خواننده‌ئی با هر میزان آشنایی بتواند شعرها را بخوانَد و با آن رابطه برقرار کُنَد

· تصویرِ نسخه‌ی خطی در کنارِ هر شعر. عکسِ نسخه‌ی خطی در کنارِ هر غزل حالتی باستانی و هنری به کتاب داده‌است

· محتوای خاص و نایابِ کتاب. بر پایه‌یِ قدیمی‌ترین نسخه دیوانِ کاملِ حافظ با تمامِ منابعِ کشف شده

خریدِ اینترنتیِ کتاب:

https://setiq.com/product/hafez-801/

هماهنگی برای سفارشی‌سازی و خرید سازمانی:

+982122449404

بسیار ذوق‌زده و خوش‌حال ام از محبت و مهرِ دوستان
فکر نمی‌کردم پیش از انتشار، این‌همه سفارش بگیرم. لطفِ یارانِ همراه بر من آشکار بود اما عنایتِ دوستانِ نادیده و کسانی که افتخارِ آشنایی با ایشان نداشتم، بسیار من را شگفت‌زده و مشعوف ساخته.

آرزو دارم هر ایرانی در کنارِ هر کتابی که دارد و هر دیوانِ حافظ، این کتابِ من را نیز در خانه داشته‌باشد.

با سپاس و مهر
سهیل قاسمی
سال ۶۵۶ میلادی
سال ۳۶ قمری
حرکت قلعه در شطرنج
سریال معاويه
یا اشکال تاریخی سریال و سهل‌انگاریِ سازنده‌ی فیلم است در تشخیص تاریخچه حرکت قلعه رفتن
یا همین شاه‌رخ زدن که #حافظ هم در شعرش گفته،

نزَدی شاه‌رخ و فوْت شد امکان حافظ
چه کُنَم؟ بازیِ امّید مرا غافل کرد
حافظ ۸۰۱

تاریخی به قدمتِ دست‌کم زمانِ صدرِ اسلام دارد.
در این باره دوستان اگر اطلاعاتی دارند راهنمایی بفرمایند.

سهیل قاسمی

@Setiq
Пераслаў з:
ارجان صدا avatar
ارجان صدا
اَلا یا اَیّهَاالساقی! اَدِرْ کَأساً وَ ناوِلها
که عشق آسان نمود اوّل، ولی افتاد مُشکل‌ها

غزل ۱ نسخه ۸۰۱ حضرت حافظ
دیوان حافظ بر پایه نسخه ۸۰۱
پیرایش و نگارش :سهیل قاسمی
@radioenekass

سپاس از دوست گرامی بانو انعکاس برای ساخت و اجرای این تیزر جذاب

به‌قدری خوب بود خودم وسوسه شدم نسخه‌ئی از این کتاب خریداری کنم 🤪

https://setiq.com/product/hafez-801/
درود بر شما

بسیار ذوق‌زده و خوش‌حال ام از محبت و مهرِ دوستان
فکر نمی‌کردم پیش از انتشار کتاب، این تعداد سفارش دریافت کنم. لطفِ دوستانِ دیده و یارانِ همراه بر من آشکار بود اما عنایتِ دوستانِ نادیده و کسانی که افتخارِ آشنایی با ایشان نداشتم، بسیار من را شگفت‌زده و مشعوف ساخته.
امیدوارم که محتوا و کیفیت کتاب هم نظرِ گرامیان را جلب کُنَد و به دوستان خود هم پیشنهاد کنند.
از دیگرسو نیز تمنّا دارم که کاستی‌های کتاب را به من (به خودم) گوشزد کنند تا در چاپ‌های بعدی در اصلاح و تکمیل بکوشم.

آرزو دارم هر ایرانی در کنارِ هر کتابی که دارد و هر دیوانِ حافظ، این کتابِ من را نیز در خانه داشته‌باشد.

سفارش‌هایی که تا دیشب ثبت شده بود، از جمله خرید از وبسایت ستیغ، خرید با پرداخت مستقیم و سفارش‌های شفاهی را امروز صبح به پست سپردم
امیدوارم بپسندید کتابم را
سفارش‌های امروز تا آخر هفته را اول هفته خواهم فرستاد.
کتاب به تعداد کافی به دستم رسیده! هر تعداد دوست داشتید سفارش دهید!
برای تهران می‌توانم با پیک به دست‌تان برسانم اما شهرهای دیگر بسته به چالاکی اداره پست است!

با سپاس و مهر
سهیل قاسمی

سفارش آنلاین:
https://setiq.com
🟥به فرهنگ باشد روان تندرست

📌ایران سرزمینی کهن با فرهنگ باستانی است. سرزمین نیکی‌ها و مردمان نجیبی که ستایشگر داد و راستی و دوستی و نکوهشگر ظلم و دروغ و دشمنی‌اند. باید تا می توان از ایران گفت و نوشت. چرا که ظرف و محتوای توسعه کشور است. باید زبان فارسی را دوست داشت و در جهت ترویج آن از هیچ اقدامی دریغ نکرد. باید تا حد ممکن فرزندان کشور را با حافظ و سعدی، با فردوسی و مولوی و نظامی آشنا کرد. اگر ایده ایران از جمع معدودی نخبگان خارج شود و در میان مردم و سیاستگذاران شکل خودآگاهانه بگیرد معنای امنیت، مصلحت و منافع ملی شکل خواهد گرفت. حقیقت این است که امروزه ایران مورد غفلت قرار گرفته است و بدون وطن، کشور و ایراندوستی هیچ تحول مهمی رقم نمی‌خورد.

📌فهرست زیر از کوشاترین و معتبرترین رسانه ها و نهادهای فرهنگیِ مستقل تشکیل شده است که جملگی در گستره‌یِ گسترده‌یِ تاریخ و ادبیات و فرهنگِ زرینِ ایران زمین می‌کوشند.
با پیوستن به این رسانه ها و نهادها به توسعه فرهنگی در جامعه یاری رسانیم.
                     
  📌 پـــــــایــنده ایــــــــــران📌


📘کتاب گویا (لذت مطالعه با چشمان بسته).

📗زین قند پارسی
(درست بنویسیم، درست بگوییم).


📕دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن

📙مولانا و عاشقانه شمس(زهرا غریبیان لواسانی)

📘رسانه رسمی استاد فریدون فرح اندوز
(گوینده و مجری رادیو و تلویزیون ملی ایران).


📗رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه

📕بهترین داستان‌های کوتاه جهان

📙انجمن شاهنامه‌خوانی هما
(خوانش و شرح بیتهای شاهنامه).


📘رمانهای صوتی بهار

📗حافظ // خیام ( صوتی )

📕خردسرای فردوسی
(آینه‌ای برای پژواک جلوه‌های دانش و فرهنگ ایران زمین).


📙بنیاد فردوسی خراسان
(كانون شاهنامه فردوسی توس‏).


📘سرو سایـه‌فکن
(رسانه ای برای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی).


📗شرح غزلیات سعدی با امیر اثنی عشری

📕چراغداران (دایرةالمعارف بزرگ صوتی ایران، صداهای نایاب فرهنگ و ادب و هنر)

📙حافظ‌خوانی با محمدرضاکاکائی

📘کتابخانه متون و مطالعات زردشتی

📗بوستان سعدی با امیر اثنی عشری

📕شاهنامه کودک هما

📙مأدبه‌ی ادبی، شرح کلیله و دمنه و آثار ادبی فارسی (رسانه دکتر محمّدامین احمدپور).

📘ستیغ، خوانش اشعار حافظ و سعدی و...(رسانه سهیل قاسمی)

📗تاریخ، فرهنگ، هنر و ادبیات ایران زمین

📕شاهنامه برای کودکان
(قصه های شاهنامه و خواندن اشعار برای کودکان و نوجوانان).


📙گاهگفـت
(دُرُست‌خوانیِ شعرِ کُهَن).


📘کتاب گویای ژیگ

📗سفر به ادبیات
(مرزبان‌نامه و گلستان، تک‌بیت‌های کاربردی )

📕ملی‌گرایی ایرانی/شاهنامه پژوهی

📙تاریخ نگار (روایتی متفاوت از تاریخ ایران)

📘کانون پژوهش‌های شاهنامه
(معرفی کتاب‌ها و مقالات و یادداشت‌ها پیرامون شاهنامه).


📗انجمن دوستداران شاهنامه البرز (اشا)


📕فرهنگ یاریگری، توسعه پایدار و زیست بوم‌داری

📙رهسپر کوچه رندان
(بررسی اندیشه حافظ).


📘آرخش، کلبه پژوهش حماسه‌های ایرانی
(رسانه دکتر آرش اکبری مفاخر).


📗تاریخ روایی ایران

📕سخن و سخنوران
(سخنرانی و گفتگوهای نایاب نام آوران وطن فارسی).


📙کتاب و حکمت

📘تاریخ میانه

📗زبان شناسی و فراتر از آن (درگاهی برای آموختن درباره زبان‌ها و فرهنگ‌ها).

📕خواندن و شرح تاریخ عالم‌آرای عبّاسی (میلاد نورمحمدزاده).

📙شرح کلیات سعدی
(تصحیح و طبع شادروان محمدعلی فروغی).




📌کانال میهمان:


📌کانال دکتر محمد دهقانی (نویسنده، مترجم و استاد سابق دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران).




📌فـــرِّ ایــــران را می سـتایـیـم
.


📌هماهنگی جهت شرکت در تبادل



📌@Arash_Kamangiiir

Рэкорды

11.03.202523:59
2.6KПадпісчыкаў
03.03.202523:59
0Індэкс цытавання
21.03.202523:59
227Ахоп 1 паста
26.04.202523:59
186Ахоп рэкламнага паста
21.03.202523:59
11.01%ER
21.03.202523:59
8.87%ERR

Развіццё

Падпісчыкаў
Індэкс цытавання
Ахоп 1 паста
Ахоп рэкламнага паста
ER
ERR
БЕР '25БЕР '25БЕР '25БЕР '25КВІТ '25КВІТ '25КВІТ '25

Папулярныя публікацыі ستیغ

21.04.202510:02
سلام صبح به‌خیر

روز بزرگداشت سعدی
با کیان قاسمی

😍

بیا! که در غم ِ عشق‌ات مشوّش ام بی تو
بیا ببین که در این غم چه ناخوش ام بی تو

شب از فراق ِ تو می‌نالم ای پری‌رخسار
چو روز گردد گویی در آتش ام بی تو

دمی تو شربت ِ وصل ام نداده‌ای جانا
همیشه زهر ِ فراق‌ات همی‌چشَم بی تو

اگر تو با من ِ مسکین چنین کنی جانا،
دو پای‌ام از دو جهان نیز در کشم بی تو

پیام دادم و گفتم: «بیا خوش‌ام می‌دار!»
جواب دادی و گفتی که: «من خوش ام بی تو»

#سعدی

@Setiq
28.03.202510:22
برگی از کتاب

دیوان حافظ بر پایه‌ی نسخه‌ی خطیِ سالِ ۸۰۱
پیرایش و نگارش سهیل قاسمی
انتشارات بلم



صورتِ روی‌ات، نگارا! خوش به‌آیین بسته‌اند
گوییا نَقشِ لب‌ات از جانِ شیرین بسته‌اند

از برای مَقدَم خیلِ خیال‌ات، مردُمان
زْ اشکِ رنگین در دیارِ دیده آذین بسته‌اند

کارِ زلفِ تو ست مشک‌افشانی و، نظّارگان،
مَصلَحت را تُهمتی بر نافه‌یِ چین بسته‌اند!

یارب آن روی است در پیرامن‌اش بَندِ کُلاه
یا به‌گِردِ ماهِ تابان، عِقدِ پَروین بسته‌اند؟




این غزل را بجز در کتاب زنده‌یاد انجوی شیرازی جایی ندیدم. این بیت‌های افزون بر ۸۰۳ را از آنجا نقل می‌کنم:

خطِّ سبزِ عارض‌ات بس خوب و دلکش یافتم
سایبان از گِردِ عنبر گِردِ نسرین بسته‌اند

خطّ‌ِ سبز و عارض‌ات را نقش بندانِ خطا
سایبان از عنبرِ تَر گِردِ نسرین بسته‌اند


جُمله وصفِ عشقِ من بوده‌ست و حُسنِ رویِ او
آن حکایت‌ها که بر فرهاد و شیرین بسته‌اند

حافظا! مَحضِ حقیقت گوی! یعنی: سِرِّ عشق
غیْر از این، دیگر خیالاتی به تخمین بسته‌اند

در نسخه ۸۰۳ چنین شکلی خواندم
رشک رنگین در دیارِ دیده آیین بسته‌اند

در تصحیح‌های دیگر نیافتم این غزل را اما به باورِ قَویِ من، آذین بسته‌اند درست است و آیین بسته‌اند را سهوِ کاتب دانستم. واژه‌ی نخست «رشک» و «زشک» را نیز می‌توان پنداشت کاتب نقطه نگذاشته.
مردمان، از برایِ مَقدَمِ خیلِ خیال، آذین می‌بسته‌اند. و این آذین را برایِ مَقدمِ لشکریانِ خیالِ یار، در دیارِ دیده‌یِ خویش، با اشکِ رنگینِ خود تدارک دیده‌اند.

سهیل قاسمی

@Setiq

پی نوشت:
یکی از معانی واژه‌ی "آیین"، "آذین" است. احتمالاً نوعی تفاوت گویشی در بیان یک واژه است.
سپاس از دوست گرامی «منصور ابراهیمی» که این نکته را آموختند
03.04.202512:30
دیوان حافظ پیرایش و نگارش جناب سهیل قاسمی امروز به دستم رسید. چاپ انتشارات بلم، زمستان ۱۴۰۳، با کاغذ سفید و سنگین در قطع وزیری و با جلد سلفون لوکس در ۵۷۸ صفحه.
از همان آغاز تورق و بررسی چند نویسش خاص دریافتم که کاری بسیار بااهمیت و سودمند است. به ایشان برای چنین کار خطیر و ارزشمندی شادباش و دستمریزاد می‌گویم.

دیوان حافظ ایشان چاپی تک‌نسخه‌ای بر اساس نسخه‌ی مورخ ۸۰۱ است، کهن‌ترین نسخه‌ای که دیوانی نسبتاً کامل از اشعار حافظ است و تنها ده سال پس از درگذشت خواجه کتابت شده است. همچنین در این چاپ دسترسی نسبتاً کاملی به نسخه‌ی مورخ ۸۰۳ و نسخه‌‌ای گلچین با حدود ۵۰ غزل مورخ ۷۹۲ ممکن شده است. از آنجا که تصحیح شایسته‌ای از ۸۰۳ در دسترس نبوده و تنها تصحیح آن پر از اغلاط و کم و کاست است به مندرجات آن نسخه در این چاپ اعتماد بیشتری می‌رود. شایان ذکر است که چاپ عکسی نسخه‌ی ۸۰۱ را انتشارات مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب چند سال پیش برای بار دوم منتشر کرد که هم‌اکنون نایاب است و چاپ مجدد آن بهایی حدود دو میلیون تومان خواهد داشت. هم از لحاظ قیمت و هم اینکه خواندن آن برای اندکی میسر است، بهره‌مندی از چاپ تک‌نسخه‌ای مزبور بسیار مغتنم و به‌صرفه است.

از چاپهای تک‌نسخه‌ای که پیشتر منتشر شده‌اند مهمترینشان عبارتند از:
۱) چاپ بهاءالدین خرمشاهی از نسخه‌ی مشهور خلخالی مورخ ۸۲۷، انتشارات دوستان.
۲) چاپ دکتر یحیی قریب از نسخه‌ی مورخ ۸۶۲، انتشارات صفی‌علیشاه (متأسفانه پر از اغلاط منتشر شده و پس از گذشت قریب به چهار دهه هنوز ویرایش نشده است.)
۳) چاپ استاد ایرج افشار از نسخه‌‌ی بی‌تاریخ کتابخانه‌ی مجلس به احتمال از ربع نخست قرن نهم هجری قمری، انتشارات امیر کبیر
۴) چاپ استاد محمد محیط طباطبایی از نسخه‌ی بی‌تاریخ متعلق به خودشان به خط محمد علی سبزه‌کار، نشر سید عبدالله موسوی دیزکوهی
۵) چاپ دکتر پرویز ناتل خانلری از نسخه‌ای ناقص مورخ بین سالهای ۸۱۳ و ۸۱۴
۶) چاپ رکن الدین همایون‌فرّخ از نسخه‌ی خطی شخصی‌شان با تاریخ مشکوک و مغشوش ۸۰۵، انتشارات اساطیر
۷) چاپ دکتر علی فردوسی از بیاض علا مرندی واجد حدود ۵۰ غزل، انتشارات دیبایه
۸) چاپ آقایان علیمردان و احراری از نسخه‌ی مورخ ۸۰۵ مضبوط در پژوهشگاه خاورشناسی و میراث خطی آکادمی علوم تاجیکستان، انتشارات فرهنگستان هنر
۹) چاپ احمد مجاهد از رونوشت‌های نسخه‌‌ی لسان الغیب فریدون میرزای تیموری اصلاً مورخ ۹۰۷، انتشارات دانشگاه تهران (چاپ نامبرده بر اساس سه رونوشت از آن نسخه ترتیب داده شده است که دو نسخه‌ی بی‌تاریخ مربوط به قرن دهم‌اند و سومی از قرن سیزدهم)
۱۰) چاپ دکتر علی اکبر خان‌محمدی از نسخه‌ی باباشاه اصفهانی از قرن یازدهم با تاریخی مغشوش، انتشارات ابجد

نقدهایی که عجالتاً بر این چاپ دارم با کمال احترام و اذعان به ارزش آن عبارت‌اند از:

۱) توصیه و معرفی این چاپ نباید به صورتی باشد که انتظار چاپی کامل و صحیح را القا کند بلکه باید به عنوان چاپی تک‌نسخه‌ای که به کار اهل فن و علاقه‌مندانی چون من میاید معرفی شود.

۲) رسم الخط چاپ جای بازنگری دارد. من رسم الخط‌های ساده‌تر و سرراست‌تری را می‌پسندم که در دیگر چاپ‌های دیوان حافظ به کار گرفته شده‌اند.

۳) شماره‌های پانوشت‌ها در متن بسیار کوچک‌اند و من نیاز به ذره‌بین دارم. در چاپ دوم به امید خدا بایسته است تا درشت‌تر چاپ شوند.

۴) چنانچه نسخه‌ای کامل برای مراجعان منظور باشد که هم چاپ تک‌نسخه‌ای را داشته باشند و هم بی‌نیاز به دیوان دیگری از حافظ که به گمان من غیرضرور و غیر ممکن است بهتر بود غزلها (و دیگر قوالب شعری اعم از قصاید که در این چاپ نیستند)و بیت‌های غیر موجود به شکلی کامل و مرتب در متن یا کنار غزل و دست‌ِ کم در پانوشت از نسخه‌ای صحیح ترجیحاً چاپ دکتر عیوضی درج شوند‌.

۵) غزلهایی که در نسخ اساس ۸۰۱ و ۸۰۳ نیستند نباید از نسخه‌ی مغلوط قزوینی- غنی افزوده می‌شدند. به ترتیب چاپ‌های عیوضی، خانلری، نیساری برترند‌.

۶) جلد سلفون را من برای دیوان حافظ توصیه نمی‌کنم و بهتر است در چاپ بعدی از کالیکو چرمی (گالینگور) با روکش استفاده شود. جلدی که به کار رفته در اثر مطالعه زود مستعمل و از هم گسیخته خواهد شد.
درخواست راهنمایی

عبارتی داریم امروزه:
کسی که زیاد سر و صدا می‌کُنَد یا زیاد حرف می‌زند، می‌گوییم: سَرِ ما را بُرد.

یا وقتی سر و صدا می‌کنیم، برای پوزش خواستن می‌گوییم: ببخشید سَرِ شما را بُردم!

دوستان به این ترکیب یا این اصطلاح در ادبیاتِ کهن برخورده‌اید؟ قدمت دارد؟


این غزل در نسخه‌ی ۸۰۱ نیست اما در ۸۰۳ بیتِ پایانی چنین است:

بُردم از رَه سَرِ حافظ به دف و چنگ و غزل
تا جزایِ منِ بدنام چه خواهد بودن!

البته می‌دانم این‌جا سرِ کسی را نبرده! سرِ کسی را از ره برده!

اما آیا ممکن است که به‌خاطرِ این که با دف و چنگ و خواندنِ غزل، باعثِ سر و صدا شده، گفته‌باشد: بردم از ره سرِ حافظ؟

نسخه‌های ۸۰۳، ۸۱۳ و ۸۲۵ «سَرِ حافظ» آورده‌اند و ۸۲۲ و ۸۲۳ و ۸۲۷، «دلِ حافظ»

سهیل قاسمی

@Setiq
حالا چهل و هفت دیگه!
که چی! حتمن باید بگی؟ 🤪

شاید می‌شد زندگی شادتر از اینی که هست باشه
شاید حق ما ایرانی‌های این دوره این نبود که چهل و هفت سال با این شیوه زندگی کنیم

یک شماره بزرگ‌تر!
ناراضی هم نیستم
می‌گذرد

امیدوارم سالِ پیشِ رو، بهترین سالِ تاکنونِ ما باشد و سال‌های پس از آن هم هر کدام بهتر از سالِ پیشین‌اش

سهیل قاسمی
۱۵ - فروردین - ۱۴۰۴
Увайдзіце, каб разблакаваць больш функцый.