Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

Николаевский Ванёк

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Николаевский Ванёк

Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

Eron, Turkiya va ular atrofidagi yangiliklarni bizda kuzating.

TGlist reytingi

TuriOmmaviy

Tekshirish

Tekshirilmagan

Ishonchnoma

Shubhali

JoylashuvУзбекістан

TilBoshqa

Kanal yaratilgan sanaJun 19, 2024

TGlist-ga qo'shildi

Sep 24, 2024

Men kanal egasiman

O'zgartirishlar tarixi

Telegram kanali Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar statistikasi

Obunachilar

2 453

24 soat

2-0.1%Hafta

3-0.1%Oy

642.7%

Iqtiboslar indeksi

200

Eslatmalar2Kanallardagi repostlar0Kanallardagi eslatmalar2

Bitta postning o'rtacha qamrovi

217

12 soat217

21.9%24 soat2170%48 soat1 072

127.6%

Ishtirok (ER)

7.19%

Repostlar0Izohlar0Reaksiyalar1

Qamrov bo'yicha ishtirok (ERR)

11.31%

24 soat

2.48%Hafta

1.8%Oy

1.05%

Bitta reklama postining qamrovi

217

1 soat19991.71%1 – 4 soat7936.41%4 - 24 soat10046.08%

Botimizni kanalingizga ulang va ushbu kanal auditoriyasining jinsini bilib oling.

24 soat ichidagi barcha postlar

6

Dinamika

"Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar" guruhidagi so'nggi postlar

Barcha postlar

21.04.202513:54

Eron Fors ko‘rfazida yadroviy dastur bo‘yicha muzokaralarda ittifoqdoshlar topishi mumkin

Abdulboriy Oʻktamjonov kanalidan

Shanba kuni Eron va AQSH Tehronning yadroviy dasturi bo‘yicha muzokaralarning ikkinchi bosqichini yakunladi va 26-aprelda Ummon davlatida yana uchrashishga kelishib oldi. Bu muzokaralar 2015-yilda Barak Obama ma’muriyati davrida o‘tkazilgan muzokaralardan tubdan farq qiladi: bugungi kunda Fors ko‘rfazi mamlakatlari ham bu jarayonda o‘z manfaatlariga ega bo‘lgani uchun endi bir chetda turmoqchi emas.

Birinchidan, yadroviy muzokaralar Falastin masalasini hal etishda arab davlatlari va Eronning sa’y-harakatlarini birlashtirishi mumkin. Eron tomonidan ehtimoliy kelishuvning shartlaridan biri — Falastin hududlarini bosib olishni to‘xtatish yoki "yadrosiz Yaqin Sharq" yaratish to‘g‘risidagi banddir. Arab dunyosi Isroilga nisbatan bunday bosimni qo‘llab-quvvatlaydi: Saudiya Arabistoni munosabatlarni normallashtirish sharti sifatida Falastin davlatini tashkil etishni talab qilmoqda, Misr va Iordaniya esa gʻazoliklarni ko‘chirishga qarshi ekanligini taʼkidlashdan toʻxtamayapti.

Ikkinchidan, Fors ko‘rfazi mamlakatlarining Eronga munosabati o‘zgarib bormoqda: forslarga endi dushman emas, balki koʻproq potensial ittifoqchi sifatida qaralmoqda. Isroilning G‘azo va Suriyadagi tajovuzkor harakatlari butun arab olamiga potensial xavf tug‘dirmoqda, chunki Eron zaiflashgan taqdirda, arab dunyosi Isroil bilan to‘qnashishi mumkin. Saudiya Arabistoni va Eronning 2023-yilda diplomatik aloqalarni tiklashi hamda kelajakda hamkorlikni kengaytirishga tayyorligini namoyish etishi bejiz emas edi.

Mintaqadagi vaziyatning keskinlashuvi arab monarxiyalarining birortasiga ham foyda keltirmaydi. Masalan, Isroilning Eron yadro obyektlariga ehtimoliy hujumi Qatar, Quvayt va BAAdagi chuchuk suv ishlab chiqarish qurilmalarining ishini izdan chiqarishi va millionlab odamlarni suvsiz qoldirishi mumkin. Garchi Tehron xavfsizlik masalalarida qo‘shni davlatlar manfaatlarini hisobga olishga tayyorligini hali isbotlashi kerak bo‘lsa-da, Isroil tomonidan tahdid kuchayib borayotgan bir sharoitda arab-eron yaqinlashuvi har qachongidan ham yaqin boʻlib turipti.

@erontahlili

21.04.202512:28

Papa Fransisk a’zo bo’lgan Iyezuitlar ordenining totalitar tuzumlarga qanday aloqasi bor?

20 asr qonxo‘r diktatorlaridan biri Stalin yoshligida iyezuitlarning usullariga asoslangan Tiflisdagi diniy seminariyada tahsil olgan. U dinni rad etgan bo‘lsa-da, bo‘lajak diktatorning xarakteri, fikrlashi va hokimiyatga yondashuvi aynan shu yerda shakllangan.

Bundan tashqari, fashistik Germaniyaning eng mudhish tuzilmasi – SS asoschisi G.Gimmler katolik edi va u ham iyezuit maktabida ta’lim olgan. U SSni yaratganda Iso jamiyatiga taqlid qilib uni “qora oden” deb atagan. SSda o‘z qasamyodlari, maxfiy iyerarxiya tizimi va elitarlik hamda yopiqlik xususiyati bor edi.

Batafsil: https://t.me/westalliance/818

Repost qilingan:

21.04.202510:27

Investitsiya yoki biznes yuritish uchun tijorat obyekti kerakmi?

Space Property bilan investitsiya kiritish yoki obyektingizni sotish mumkin.

Kompaniya 1000 m² dan boshlab zarur maʼlumotlarga ega obyektlarni to‘pladi:

– maydoni va xarakteristikasi;

– asosiy afzalliklari;

– biznes uchun mo‘ljali va salohiyati.

Telegram-kanalimizda tanishib chiqishingiz mumkin:
https://t.me/space_property

Repost qilingan:

21.04.202506:35

Davomi

Xulosa qilib aytsak, Markaziy Osiyo davlatlari ShKTRni tan olish imkoniyatiga ega emas. Chunki: bu xalqaro huquqqa zid; ichki siyosiy barqarorlikka tahdid soladi; diplomatik muvozanatni buzadi; yirik davlatlar bilan aloqalarga putur yetkazadi.

Shu sababli, Turkiya bu masalada MO davlatlari bilan munosabatlarni ziddiyatga olib bormasdan, alternativ strategiyalar ishlab chiqishi zarur. MO davlatlari esa bu borada real siyosiy vaziyatni hisobga olib, ehtiyotkor pozitsiyada qolishga majbur.

21-asr — turkiy xalqlar uchun sinov davri. Bugun shakllanayotgan munosabatlar, keyingi asrning siyosiy arxitekturasini belgilab beradi. Bu esa har bir harakatda ehtiyotkorlik, uzoqni ko‘zlash va o‘zaro hurmatni talab qiladi.

Strategic Focus: Central Asia

Repost qilingan:

21.04.202506:35

Turkiya va Markaziy Osiyo davlatlarining ShKTR bo‘yicha ikki xil pozitsiyasi

Jo’rabek Soqiyev, mustaqil ekspert

Shimoliy Kipr Turk Respublikasi (ShKTR) masalasi Markaziy Osiyo (MO) davlatlari bilan Turkiya o‘rtasidagi munosabatlarda noqulaylik tug‘diruvchi siyosiy mavzu bo‘lib bormoqda. Bu vaziyatni to‘liq anglash uchun avvalo ShKTR tarixi haqida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.

ShKTR tarixi va xalqaro maqomi

ShKTR — Kipr orolining shimoliy qismida joylashgan, 1983-yil 15-noyabrda o‘z mustaqilligini e’lon qilgan de-fakto davlatdir. U faqat Turkiya tomonidan tan olingan. Aslida, Kiprda yillar davomida yunonlar va turklar o‘rtasida etnik ziddiyatlar mavjud bo‘lgan. 1974-yilda Kiprda yunonlar Gretsiya bilan birlashish harakatini boshlaganida, Turkiya orolning shimoliy qismiga harbiy aralashuv qiladi. Natijada orol amalda ikki qismga bo‘linadi: janubda Kipr Respublikasi (yunonlar boshqaruvida), shimolda esa turklar boshqaruvida bo‘lgan hudud.

Bugungi kungacha xalqaro hamjamiyat ShKTRni Kipr Respublikasining ajralmas qismi sifatida ko‘radi. Shu sababli, ShKTRning diplomatik va iqtisodiy aloqalari nihoyatda cheklangan. Biroq Turkiya tomonidan ko‘rsatilayotgan siyosiy va iqtisodiy ko‘mak evaziga u de-fakto davlat sifatida o‘z mavjudligini saqlab kelmoqda.

Turkiya manfaatlari — geosiyosiy va geoiqtisodiy omillar

Turkiya uchun ShKTR nafaqat milliy o‘zlik, balki geosiyosiy va iqtisodiy manfaatlar nuqtai nazaridan ham muhimdir.

Energiya resurslari va iqtisodiy manfaatlar: So‘nggi yillarda Sharqiy O‘rta yer dengizi atrofida yirik tabiiy gaz zaxiralari topilgan. Turkiya bu boyliklarga ShKTR orqali ulush talab qilishga harakat qilmoqda. Bu nafaqat energiya resurslari, balki gaz quvurlari, tranzit yo‘llari va mintaqadagi energiya siyosatida ta’sir kuchi ortishiga xizmat qiladi.

Geosiyosiy va harbiy pozitsiya: Kipr oroli — Yevropa, Osiyo va Afrika chorrahasida joylashgani bois, strategik nuqtada joylashgan. Turkiya bu yerda harbiy mavjudlikni saqlab, mintaqadagi dengiz yo‘llari va xavfsizlik siyosatida faol rol o‘ynamoqda.

TDT doirasida ShKTRni tan olish harakati

Turkiya ShKTRni xalqaro miqyosda tan oldirishda o‘ziga yaqin bo‘lgan davlatlar — xususan, Turkiy Davlatlar Tashkiloti (TDT) a’zolariga tayanmoqda. So‘nggi yillarda ShKTR TDT yig‘ilishlariga kuzatuvchi maqomida taklif qilinmoqda. Rasmiy Anqara bu orqali ShKTRning xalqaro tan olinuvchanligini oshirishga harakat qilmoqda.

Biroq Markaziy Osiyo davlatlari bu borada sukut saqlamoqda. 2025-yilda Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo sammitida bu masala aniq tilga olinib, ShKTRni tan olmaslikka qaratilgan qat’iy pozitsiya bildirilgan. Bu esa TDT ichida ma’lum darajada yoriqlar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ldi. Turkiya ichki ommaviy axborot vositalarida esa bu holat “Turkiyaga urilgan tarsaki” sifatida talqin qilindi.

MO davlatlarining ehtiyotkor pozitsiyasi — asosli sabablarga ega

MO davlatlari ShKTRni tan olishdan tiyilmoqda. Bunga bir nechta muhim sabablar mavjud:

1. Xalqaro huquqqa zid. BMT Xavfsizlik Kengashining 541 va 550-sonli rezolyutsiyalari ShKTR mustaqilligini noqonuniy deb e’tirof etadi. Tan olish — BMT prinsiplariga zid bo‘lish demakdir.

2. Suverenitet va hududiy yaxlitlik tamoyili. MO davlatlari (ayniqsa, Qozog‘iston, O‘zbekiston) o‘z hududiy yaxlitligini saqlashga katta e’tibor qaratadi. Ajralish harakatlarini qo‘llab-quvvatlash ularga xavfli presedent sifatida ko‘rinadi.

3. Diplomatik muvozanat va neytrallik siyosati. MO davlatlari Turkiya bilan yaqinlikni saqlashga intiladi, biroq G‘arb, Rossiya, Xitoy kabi yirik geosiyosiy o‘yinchilar bilan munosabatlarga putur yetkazishni istamaydi. Shu sababli, ular “tan olmaslik, lekin betaraf turish” pozitsiyasini saqlamoqda.

4. Geosiyosiy bosim va iqtisodiy xavf. ShKTRni tan olish G‘arb davlatlarining bosimiga sabab bo‘lishi mumkin. Bu esa sarmoya, savdo va xalqaro yordamlar yo‘qolishiga olib kelishi mumkin.

Strategic Focus: Central Asia

21.04.202505:15

Eron Suriyaning yangi hokimiyatini tan oladi – Aroqchi

Eron Tashqi ishlar vaziri Abbos Aroqchi mamlakat Suriyaning hozirgi hukumatiga qarshi emasligi va kerak bo‘lsa inklyuziv hukumat tuzishda yordam berishga tayyorligini bildirdi.

@erontahlili

Repost qilingan:

20.04.202508:46

⚡️Kuzatuvchilarning maqola/postlari uchun qabul ochiq!

Agar sizda Markaziy Osiyo, xalqaro munosabatlar, xavfsizlik, geosiyosat yoki hozirgi iqtisodiy jarayonlar haqida fikr-mulohazalaringiz bo‘lsa — biz ularni kanalda chiqarishga tayyormiz.

Strategic Focus: Central Asia kanalida chiqadigan maqolalar: 1) jonli va professional auditoriya e’tiborida bo‘ladi; 2) hamkor kanallarda (@erontahlili, @westalliance) tarqatilishi mumkin; 3) tahririy ko‘mak bilan sifatli ko‘rinishda chiqadi.

Maqola, tahliliy sharh yoki analitik postlaringizni bizga yuboring — fikringizni tinglaydigan platforma bor!

✉️ @sfca_admin

Strategic Focus: Central Asia

19.04.202511:00

Vatikan va Eron yashirin ittifoqchi ekanligini bilasizmi?

Rim, 2025-yil 19-aprel. Tehronning yadroviy dasturi bo‘yicha Amerika–Eron muzokaralari Rimda o’tkazilayotgani hammaga oddiy tuyulishi mumkin, ammo bu yerda chuqur ma’no bor: Vatikan katoliklari har doimgidek sunniy rejimlar va Isroilning sionistik manfaatlariga qarshi Eronlik shialarga yon bosmoqda. Bu sir emas, balki yillar osha davom etib kelayotgan, lekin odatda tilga olinmaydigan fakt.

Katoliklar va shialar o‘rtasidagi aloqalar tarixi asrlarga borib taqaladi. Salib yurishlari davridayoq katolik cherkovi Yaqin Sharqda ittifoqchilar izlagan, va shialar, diniy ozchilik sifatida, ko‘pincha sunniy xalifaliklarga qarshi tabiiy hamkor sifatida qaralgan. Bundan tashqari, XVI asrda Rim papasi elchilari Safaviylar bilan Usmoniylarga qarshi ittifoq tuzishga harakat qilgan. Bugun ham bu an’ana yashab qolgan: Vatikan Eronda nafaqat Saudiya Arabistoni kabi sunniy monarxiyalarga nisbatan geosiyosiy muvozanatni, balki Falastindagi nasroniylarning ahvolini og‘irlashtirayotgan Isroilning sionistik siyosatini jilovlaydigan kuchni ko‘radi.

Nega katoliklar har doim shialarni qo‘llab-quvvatlaydi? G‘arbga qarshi ritorikasiga qaramay, Eron Livan, Suriya va o‘z hududidagi nasroniy jamoalarni himoya qiladi. Sunniy rejimlar esa ko‘pincha nasroniylar xavfsizligiga tahdid soladigan radikal oqimlarga yo‘l ochib bergan (masalan, Saudiya Arqbistoni). 2016-yilda Papa Fransisk va Eron prezidenti Ruhoniy o‘rtasidagi uchrashuv — bu qadimiy do‘stlikni tasdiqlovchi voqealardan biri, o‘shanda Vatikan Tehronni G‘arb bilan muloqot qilishi uchun “fotiha” berdi.

Rimdagi muzokaralarda AQSh Eronga bosim o‘tkazayotgan bir paytda, Vatikan odatdagidek sahna ortida vositachilik rolini bajarmoqda. Katoliklar shialarga bo‘lgan qo‘llab-quvvatlovini baland ovozda e’lon qilmaydi, ammo hamma biladi: bu o‘yinda katoliklar doimo Tehron tomonida — sunniy monarxiyalar va sionistik ambitsiyalarga qarshi. Bu tarixan shunday bo‘lgan, hozir ham shunday.

Nega bu haqida sukut saqlanadi? Yoki siz ham bu hammasi shunchaki “katta o‘yin”ning bir qismi deb hisoblaysizmi?

@erontahlili

19.04.202503:21

Turkiyada “Turon mojarosi”

Anqarada siyosiy bo‘ron kuchaymoqda. Bunga Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo sammitida Qozog‘iston, Turkmaniston va O‘zbekiston tomonidan imzolangan deklaratsiya sabab bo‘ldi. Unda ushbu davlatlar BMT Xavfsizlik Kengashining Shimoliy Kipr Turkiya Respublikasi (ShKTR) tuzilishini qoralovchi rezolyutsiyalariga sodiqligini bildirgan.

Bu holatga nisbatan juda qattiq bayonot bilan IYI partiyasi deputati Turxon Chomez chiqdi. U Erdog‘an va sobiq bosh vazir Yildirimni (hozirda Turkiy davlatlar tashkiloti oqsoqollar kengashi raisi) “sodir bo‘layotgan voqealar fonida xiyonatkorona sukut saqlayotganlikda” aybladi:

“Beshta Markaziy Osiyo davlati – Qozog‘iston, Turkmaniston, O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Tojikiston Turkiyani bosqinchilikda ayblamoqda, siz esa jim turibsiz!”

Chomez, shuningdek, “turk birdamligi siyosatidagi ikkiyuzlamachilik”ni ham keskin tanqid qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Erdog‘an Qirg‘izistonga 62,3 million dollar qarzni kechmoqda, shu bilan birga millionlab turklar rekord inflyatsiya fonida arang kun kechirmoqda.

Ayni paytda Turkiya parlamenti va ommaviy axborot vositalarida turkiy respublikalar bilan munosabatlarni qayta ko‘rib chiqish talab qilinmoqda. Hatto ayrim deputatlar Anqaraga nisbatan “geosiyosiy xiyonat” haqida gapira boshlashdi.

Markaziy Osiyo davlatlari nega BMTning bu hujjatini qo’llab-quvvatladi: https://t.me/StratFocusCA/2516

@erontahlili

19.04.202503:13

Eron va AQSh o‘rtasidagi bilvosita muloqotlar yana davom etmoqda. Eron Tashqi ishlar vazirligi matbuot kotibiga ko‘ra, TIV rahbari Aroqchi boshchiligidagi Eron delegatsiyasi Italiyaga yo’l oldi. Bugun 19 aprel kuni Rimda Tehron - Vashington muzokaralarning ikkinchi bosqichi o‘tkaziladi.

Bu holat shuni ko‘rsatadiki, tomonlar bevosita muzokaralardan hali yiroq bo‘lsa-da, aloqa kanallarini butunlay yopib qo‘ymagan. Muzokaralarning Rimda o‘tkazilishi esa G‘arbiy vositachilar ishtirok etayotganini anglatadi. Ehtimol, bu – yadro bitimiga qaytish yoki sanksiyalarni yumshatish yo‘lida navbatdagi urinishdir.

@erontahlili

17.04.202516:04

⚡️🇮🇷🇸🇦Diplomatik manbalarga ko’ra, Eron Saudiya Arabistoniga o‘zining yadroviy dasturini yaratishda yordam berishga tayyorligini bildirdi.

@erontahlili

17.04.202515:32

So‘nggi bir oy ichida AQSH Yamandagi husiylar obyektlariga 990 marta hujum qildi, shundan 220 tasi oxirgi hafta davomida amalga oshirildi.

@erontahlili

17.04.202510:34

TDT Modeli – Davlat rahbarlari sammiti

Toshkentda ilk bor Turkiy Davlatlar Tashkiloti formatida akademik simulyatsiya!

🗓 Sana: 26-aprel 2025
📍 Manzil: JIDU, Konferensiyalar zali
🏛 Tashkilotchi: Diplomatic Synergy
🧠 Loyiha asoschisi: Nodir Oblaqulov

TDT Modeli – bu nafaqat talabalarning diplomatik qobiliyatlarini rivojlantirish, balki “Turkiy hamjihatlik” mafkurasini yoshlar qalbiga singdirish imkoniyati hamdir.

Ishtirokchilar davlat rahbarlari rolida siyosat, iqtisod, xavfsizlik va energetika sohalarida muzokara olib boradilar. Sammit yakunida esa – “Toshkent Deklaratsiyasi – 2025” qabul qilinishi rejalashtirilgan.

Siz ham kelajakdagi diplomat sifatida sahnaga chiqing!

Ro’yxatdan o’tish. (Arizalar topshirish muddati: 19 aprel)

@erontahlili

17.04.202507:50

Manbalarga ko’ra, 20–22 may kunlari Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT)ning norasmiy sammiti Vengriya poytaxti Budapeshtda bo‘lib o‘tadi.

Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) — xalqaro tashkilot bo‘lib, uning tarkibiga Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya va O‘zbekiston kiradi. Vengriya va Turkmaniston esa kuzatuvchi maqomida ishtirok etadi. Tashkilot turkiy tilli mamlakatlar o‘rtasida siyosat, iqtisodiyot, fan, ta’lim, transport va turizm sohalarida hamkorlikni kengaytirish maqsadida tuzilgan.

@erontahlili

16.04.202512:42

Investitsiya va turizm — najotmi yoki illyuziya?

O‘zbekiston iqtisodiyoti xorijiy sarmoya va sayyohlarga nega haddan tashqari tayanmasligi kerak? Daromad qayerga ketmoqda, xalq nima olmoqda, va qanday alternativ yo‘llar mavjud?

Batafsil: https://t.me/StratFocusCA/2534

Barcha postlar

Reklama qilingan3 soat

20.04.202508:47G’arbiy alyans

1.8K

Reklama qilingan2 soat

19.04.202514:01Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Reklama qilingan4 soat

19.04.202506:54G’arbiy alyans

1.8K

Reklama qilingan0 sekund

17.04.202510:37Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Reklama qilingan0 sekund

17.04.202507:50Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Reklama qilingan0 sekund

13.04.202517:10Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Reklama qilingan7 oy

05.04.202505:46Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Reklama qilingan7 oy

05.04.202505:46Strategic Focus: Central Asia

9.2K

Rekordlar

17.12.202423:59

2.6KObunachilar

28.02.202523:59

2000Iqtiboslar indeksi

31.12.202423:59

2.3KBitta post qamrovi

08.12.202423:59

1.8KReklama posti qamrovi

19.03.202523:59

13.04%ER

31.12.202423:59

91.08%ERR

Rivojlanish

Obunachilar

Iqtibos indeksi

1 ta post qamrovi

Reklama posti qamrovi

ERR

Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar mashhur postlari

Barcha postlar

Repost qilingan:

24.03.202516:53

Turkiylar qaytmoqda!

Turk xalqlari — Qozog‘iston dashtlaridan to Oltoy tog‘larigacha, Volga sohillaridan to Anadolu platosigacha yoyilgan — bugun yangi davr pulsini sezmoqda. Bu shunchaki madaniy xotiraning uyg‘onishi emas — bu millionlab qalblarda yetilayotgan siyosiy renessansdir. Asrlar davomida tarixning olovida chiniqqan an’analar bugun ovozga ega bo‘lmoqda, va bu ovoz tobora balandroq yangramoqda. Bu ko‘tarilishga ramz bo‘la oladigan timsol — bu boshqird eposi “Ural-botir”dagi qahramon Homay bo‘lishi mumkin. Uning hikoyasi “Homay” qo‘shig‘ida mujassam topib, davrimiz metaforasiga aylanmoqda.

Qadimgi turkiy rivoyatlariga ko’ra, Homay — quyosh va osmon xudosi Samrauning qizi, zulmat va tartibsizlikka qarshi kurashdagi nur uchquni. Uning siymosi — bu nafaqat afsona, balki siyosiy arxetip: bu kuch — bu yo‘q qiluvchi emas, balki yaratuvchi kuch, bu saqlovchi va himoya qiluvchi kuchdir. Qo‘shiqdagi misralarda: “Tamyrzarym mineŋ horay / Janem dä qanym dä horay” (“Ildizlarim so‘raydi / Jonim va qonim so‘raydi”) — bugun turkiy xalqlar o‘zlariga berayotgan savol yangraydi: biz bu dunyoda kimmiz? Va javob aniq: biz — eslaydiganlarmiz, ovozga ega bo‘lish huquqini qaytarishga tayyor bo‘lganlarmiz.

Zamonaviy dunyo — bu superdavlatlar manfaatlari to‘qnashadigan maydon, bu yerda globallashuv o’zlik chegaralarini yo‘q qilishga urinmoqda. Ammo turk dunyosi bu xaosda yemirilib ketayotgani yo‘q. Aksincha, u o‘z kuchini anglay boshladi — madaniy, iqtisodiy va siyosiy kuchini. Mintaqada yetakchilikka intilayotgan Turkiyadan tortib, Sharq va G‘arb o‘rtasida ko‘prik barpo etayotgan Qozog‘istongacha; o‘z hududlarini himoya qilgan Ozarbayjondan tortib, islohotlar orqali yangi ufqlarni ochayotgan O‘zbekistongacha — hamma joyda uyg‘onish belgilari yaqqol sezilmoqda. Hatto Turkiy xalqlar aholining muhim qismini tashkil qilayotgan Rossiyada ham ularning ovozi tobora ko‘proq ijtimoiy diskursda yangramoqda.

“Homay” qo‘shig‘i — shunchaki musiqa emas, bu manifestdir. U bizga kuchimiz birlik va xotirada ekanligini eslatmoqda. Bugun turk dunyosi tanlov oldida turibdi: buyuk o‘tmishning parchalari bo‘lib qolishmi yoki yagona siyosiy va madaniy organizmga aylanishmi, global kun tartibiga ta’sir qodir bo‘lgan kuchga aylanishmi? Turkiy Davlatlar Tashkiloti bu yo‘nalishda allaqachon qadamlar qo‘ymoqda, biroq bu yetarli emas. Iroda kerak — xalqning irodasi, yetakchilarning irodasi, faol harakatga iroda.

Tarix bizga o‘rgatadi: turkiy xalqlar birlashganda, ular vaqt yo‘nalishini o‘zgartirgan. Hunlar imperiyasidan tortib Oltin O‘rda, Usmonli va Temuriylar ulug‘vorligidan to XX asrdagi mustaqillik uchun kurashgacha — biz har doim hisobga olinadigan kuch bo‘lganmiz. Bugun, axborot urushlari va iqtisodiy muammolar asrida, bu kuch yana qaytmoqda. Homay bizni o‘tmish janglariga emas, balki kelajak g‘alabalariga chorlamoqda — turk ruhi faqat dashtlarning aks-sadosi emas, balki jahon maydonida baland yangraydigan ovozga aylanishi kerak.

“Homay”ni tinglang - bu faqat qo‘shiq emas — bu uyg‘onishdir. Turk dunyosi ko‘tarilmoqda. Uning vaqti keldi.

Strategic Focus: Central Asia

25.03.202510:14

Erdog‘an — zamonaviy Turkiya siyosatining markaziy figurasi

Global turbulentik sharoitida Rajab Toyyib Erdog‘an Turkiya uchun eng kerakli yetakchi bo‘lib qolmoqda, u mamlakat barqarorligi va ta’sirini ta’minlamoqda. Uning roli uni Turkiyani XXI asr muammolaridan olib chiqishga qodir bo‘lgan asosiy omillar bilan belgilanadi.

Birinchidan, Erdog‘an buyuk davlatlar qarama-qarshiligi davrida Sharq va G‘arb o‘rtasida mohirona muvozanatni saqlamoqda. Rossiya va NATO o‘rtasidagi keskinlik fonida Turkiya ham alyansga a’zoligini saqlab qolmoqda, ham Moskva bilan pragmatik munosabatlar o‘rnatmoqda - S-400 sotib olishdan tortib energetika sohasidagi hamkorlikkacha ("Turk oqimi" gaz quvuri yiliga 15,75 mlrd. kub metr gaz tashiydi). Bu Anqaraga bir blokka to‘liq qaram bo‘lmasdan, mustaqil o‘yinchi bo‘lib qolish imkonini beryapti.

Ikkinchidan, Turkiyaning iqtisodiy barqarorligi ko‘p jihatdan Erdog‘anning strategik qarorlari bilan bog‘liq. Inflyatsiya va liraning kursining o‘zgarishiga qaramay, u Turkiyaning Qora dengiz yo‘llari ustidan nazoratini kuchaytiradigan "Istanbul" kanali (taxminiy qiymati - $15 mlrd.) kabi yirik infratuzilma loyihalarini ilgari surmoqda. Mamlakat eksporti 2002-yildagi $36 mlrddan 2024-yilda $262 mlrdgacha oshdi, bu esa uning global inqirozlar sharoitida iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlash qobiliyatini ko‘rsatadi.

Uchinchidan, Erdog‘an Turkiyaning mintaqadagi yetakchiligini mustahkamlamoqda. Uning Yaqin Sharq (Qatarni qo‘llab-quvvatlash, Suriyada vositachilik) va Markaziy Osiyodagi siyosati (O‘zbekiston bilan savdo 2023-yilda $3,5 mlrdga yetdi) Turkiyani Islom va Turkiy dunyo uchun jozibador markazga aylantirmoqda. Turkiyaning Bayraktar TB2 dronlari Tog‘li Qorabog‘dagi mojaro vektorini o‘zgartirib (Ozarbayjonning g‘alabasi), mamlakatning harbiy qudratini tasdiqladi.

Nihoyat, Erdog‘an - milliy barqarorlik ramzi. 2016-yilgi davlat to‘ntarishiga urinishdan tortib terrorchilik hujumlarigacha bo‘lgan beqarorlikning kuchayishi sharoitida u hokimiyatni mustahkamlab, Turkiyaning ichki barqarorligini ta’minladi, bu esa Yaqin Sharqdagi mavjud ziddiyatlar va AQSH-Xitoy o‘rtasidagi kelishmochiliklari fonida juda muhimdir.

Erdog‘an shunchaki yetakchi emas - u ambitsiya, pragmatizm va qat’iyatni birlashtirgan zamonaviy Turkiyaning me’moridir. Eski tartiblar barbod bo‘layotgan dunyoda uning rahbarligi Turkiyaning kuchli va mustaqil davlat sifatidagi mavqeini saqlab qolish uchun zarur bo‘lib qolmoqda.

@erontahlili

Repost qilingan:

Sarhad.uz

07.04.202518:16

⏸ Туркиянинг "TRT Belgesel" телеканалида намойиш этилган Соҳибқирон Амир Темурнинг тарихий зафари билан якунига етган "Анқара жанги" тафсилотларига бағишланган “Жангнинг бошланиши” ҳужжатли фильми. Матнни капитан Д. Рахмонов ўқиди, турк тилидан майор Х. Якубов таржимаси.

🛟 t.me/sarhad_uz

17.04.202516:04

⚡️🇮🇷🇸🇦Diplomatik manbalarga ko’ra, Eron Saudiya Arabistoniga o‘zining yadroviy dasturini yaratishda yordam berishga tayyorligini bildirdi.

@erontahlili

23.03.202512:26

⚡️ Istanbul meri Ekrem Imomog‘lu X’dagi sahifasida aholini ommaviy mitinglarga chiqishga chaqirdi.

@erontahlili

25.03.202515:57

Turkiyaning Rossiya – Ukraina urushidagi roli

Turkiya Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi urushni global sahnadagi o‘z mustaqilligini sinovdan o‘tkazish maydoniga aylantirmoqda — u mohirona tarzda Moskva va G‘arb o‘rtasida muvozanat saqlamoqda. Anqara voqealarga shunchaki munosabat bildirmayapti - u mojarolar va diplomatiyada shakllangan ko‘p asrlik strategik manyovr an’analariga amal qilmoqda. Tarixan Rossiyaga qarama-qarshi bo‘lgan, XVI-XX asrlardagi urushlardan tortib, Stalinning bo‘g‘ozlarga da’volarigacha, Turkiya bugungi kunda bu tajribani ta’sir quroliga aylantirmoqda.

Uning mojaroga yondashuvini klassik deeskalatsiya sifatida baholash mumkin: Kiyevga qurol yetkazib berish Rossiya bilan iqtisodiy aloqalar bilan uyg‘unlashadi, Montryo konvensiyasi orqali bo‘g‘ozlarni nazorat qilish esa vositachilik roli orqali muvozanatlashadi. 2015-yilda Rossiyaning Su-24 samolyoti urib tushirilishi va 2016-yilda Erdo‘g‘anning uzr so‘rashi bunga yaqqol misol bo‘la oladi. Anqara qat’iy qadam tashlashga tayyorligini, ammo aloqalarni to‘liq buzmasligini ko‘rsatdi.

Turkiyaning maqsadlari aniq: Rossiyaning Qora dengizdagi hukmronligiga yo‘l qo‘ymaslik, Ukraina bilan hamkorlik orqali harbiy sanoatni kuchaytirish, Kavkaz va Markaziy Osiyo hisobiga energetikani diversifikatsiya qilish. Urush Anqara uchun NATO va Yevropa Ittifoqidagi mavqeini mustahkamlash, shuningdek, turkiy dunyodagi ta’sirini kengaytirish imkoniyati bo‘ldi. Ukrainaning NATOga a’zoligini qo‘llab-quvvatlash Rossiyani mintaqada abadiy cheklash uchun strategik qadamdir.

Turkiya shunchaki mojaro ishtirokchisi emas - u qoidalarni qayta yozib, mustaqil kuch bo‘la olishini isbotlayotgan o‘yinchi. Bu G‘arb uchun saboq: Anqarani chetga surib bo‘lmaydi, aks holda uning mustaqilligi Moskva uchun foydaga aylanadi.

@erontahlili

Repost qilingan: