🔶 به بهانه شعار «سرمایه‌گذاری در تولید»: تقسیم کار ملی (قسمت دوم)
✍️ برزین جعفرتاش
🔷 در قسمت اول از این سلسله یادداشت، در خصوص لزوم حمایت از رشد و توسعه یک *طبقه سرمایه‌داری صنعتی* پویا و فعال برای تحقق شعار «سرمایه‌گذاری در تولید» توضیح دادم. واقعیت این است که اقتصاد ایران همچنان از وجود یک بخش خصوصی صنعتگر توانمند در حوزه‌های تولیدی و مولد محروم است. مهم‌ترین گروه‌های سرمایه‌دار در کشور، به ترتیب، شامل شرکت‌های دولتی، شرکت‌های عمومی غیردولتی، شرکت‌های شبه‌دولتی وابسته به نهادها، و در نهایت سرمایه‌داران بخش خصوصی (شامل بازرگانان، صاحبان بنگاه‌های کوچک و متوسط، و صنعتگران بزرگ) می‌شوند.
🔷 تجربه تاریخی کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که صنعتگران بزرگ بار اصلی توسعه صنعتی را بر دوش می‌کشند، هرچند در فرآیند صنعتی‌شدن می‌توان از ظرفیت سایر بخش‌ها (دولتی، شبه‌دولتی، و تجاری) به‌عنوان فعالیت‌های مکمل استفاده کرد. به نظر می‌رسد تعریفِ کارویژه‌ای مشخص برای بخش‌های دولتی، عمومی غیردولتی، و نهادها اهمیت اساسی دارد. بر اساس یک طرح کلی، شاید حرکت به سمت یک «تقسیم‌کار ملی» شامل موارد زیر باشد:
بخش دولتی: شبکه مالی و استخراج نفت و گاز
عمومی غیردولتی و شبه‌دولتی‌ها: صنایع بالادست
بخش خصوصی: صنایع میانی، پایین‌دست، و مصرفی
🔷 این تقسیم‌کار ملی نه‌تنها مانع از رقابت‌های مخرب بین بخش‌های دولتی، شبه‌دولتی، و خصوصی می‌شود، بلکه با مشخص‌کردنِ حوزه فعالیت هر بخش، زمینه همکاری و هماهنگی میان آنها را نیز فراهم می‌کند. در چنین شرایطی، بخش خصوصی میتواند در صنایع تولیدی و تبدیلی بدون نگرانی از ورود رقبای دولتی و شبه‌دولتی، سرمایه‌گذاری و رشد کند. این رویکرد، بستری برای ظهور و توسعه یک طبقه سرمایه‌دار صنعتی متمرکز بر صنایع مصرفی و تبدیلی ایجاد خواهد کرد.
🆔 @stolid_ir
