Qor yog’ardi bo’ralab...
Qor yog’ardi bo’ralab
Qolishmasdi dovuldan
To’yga aytib ketishdi b
Shundoq qo’shni ovuldan.
Yo’lga tushti ikki chol,
To’yga borish- qarz beshak,
Birovi otga mindi
Birovi mindi eshak.
Qor-chi hamon yog’ardi
Yog’ar edi gupillab.
Yo’lni eshak boshladi,
Ot ergashdi lo’killab.
Gap boshladi ikki chol,
Suhb u yoq bu yoqdan
O’tgan-ketgan baland-past,
Goh kala goh tuyoqdan.
Suhbat degan soz narsa
Qolmasang bas surgashib,
Yo’rg’alar eshak hamon
Ot boradi ergashib.
Asta-sekin kun qaytar
Ufqlarda o’chgan rang
Qor oralab qaydadir
Bir yulduz chaqnar arang.
Cholar-chi hamon yo’lda
Suhbat o’sha-o’shaydi.
Biri dedid oqsoqol
Kun botganga o’xshaydi.
Biri dedi ey usta
Ko’zdan qolibsiz butkul.
To’rt chaqirim ovulga
Nahot yursak bir kun yo’l.
Ammo bu gap rost edi
Yulduzlar chaqnar bot-bot
Oldinda eshak borar,
Orqada lo’killar ot.
Ovuldan-chi darak yo’q
Qalin oppoq qir-qiya
Adashib ketdikmikan
Kupa-kunduz kuniya.
Gap bosdimi yo g’aflat
Tavba bu qandoq o’yin.
Qor tindiyu chollarning
Ichiga kirdi quyun.
Qora qishda to’y qilmay
Battar bo’lgur nokas, gov,
Bachchag’arning aslida
Fe’li sovuq ediyov.
Qaydadir cho’zib-cho’zib
uvlab qoldiku qashqir
aytingchi bu dam Kim ham
tashvishga tushmas axir.
Xususan, keksayganda
xafa bo’lib ketasan
Aytaylik o’sha qashqir
G’ajib ketsa netasan.
Qora sovuq Tish qayrab
Qovurg’ani ezardi
Keng sayhonda ikki chol
Yo’l axtarib kezardi.
Yo’l qayoqda to’rt taraf
Qalin oppoq qor edi.
Eng battari sovuqda
Jon saqlash dushvor edi.
Ne bo’lsa ham topshirdik
Yaratganning o’ziga
Tavakkal deb ot boshin
qayirdilar iziga.
Peshonada borini ko’rar
inson degan zot.
Yo’l soldilar qaygadir
Ot boshin qo’yib ozod.
Bir kor-hol bo’lmay endi
Uyni topib borsak bas.
Yo’rg’alaydi ot horg’in
Orqada eshak besas.
To tonggacha ikki chol
Yurdi turdi surindi
Uzoqlarda bir mahal
Qora narsa ko’rind.
Bo’g’oti bor haytovur
O’xshab turar qishloqqa
Xudoga ming shukur deb
Yurdilar o’sha yoqqa.
Tuman ichra dov-daraxt
Turar edi yaltirab
Tongga yaqin qishloqqa
Kirishdilar qaltirab.
Tugagandi bardosh ham
Tugagandi bor sabot
Yetmay bir darvozaga
To’xtab qoldi sho’rlik ot.
Joy so’raylik naryog’i
Bir gap bo’lar oqsoqol,
Qamchin Bilan taqa-tuq
Darvozani qoqdi chol.
Izg’irin-chi izg’irdi
Yeru ko’kka berib tus
Bir kampir chiqdi shut ob
Qo’lida xira fonus.
Gap boshladi chol titrab
Halqumiga kelib jon.
Bir kechaga bizlarga
Joy bersangiz yangajon.
Qora quyun charx urib
ko’z oldida tutardi
kampir kelib yaqinroq
fonusini ko’tardi.
«hoy bu senmi yeryutkur
Imoningdan kechdingmi
Aljiraysan yo to’yda
Aroq-paroq ichdingmi»
Alqissa shu ot yo’lni
Uy tomon burgan ekan.
Chol-chi o’z kampiridan
Joy so’rab turgan ekan.
Abdulla Oripov
