«YURIST VA KADR» NTM
25.02.202516:07
Тошкент шаҳрига офлайн курсларимизга келиш имкони бўлмаган тингловчиларимиз учун навбатдаги онлайн гуруҳларга старт берилади!
Бизнинг ўқув марказимизда тажрибали мутахассислар, малакали юристлар назарий ва амалий билимларингизни ошириш учун хизмат қиладилар.
Ҳар бир курс якунида тингловчиларга барча зарурий ҳужжатлардан намуналар, ишни тўғри ташкил этиш бўйича қўлланмалар ва албатта малака оширганлик ҳақида сертификат берилади.
"YURIST VA KADR" марказида онлайн ўқув курсларида малака оширишни истаган талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99897-731-40-30
+99833-993-18-80
Манзил: Тошкент шаҳри, Чилонзор тумани, Чўпонота кўчаси, Ц-мавзе, 4-Б уй.
Мўлжал: М.Улуғбек метроси
📍Ўқув маркази локацияси
Telegram I Instagram I Youtube
Бизнинг ўқув марказимизда тажрибали мутахассислар, малакали юристлар назарий ва амалий билимларингизни ошириш учун хизмат қиладилар.
Ҳар бир курс якунида тингловчиларга барча зарурий ҳужжатлардан намуналар, ишни тўғри ташкил этиш бўйича қўлланмалар ва албатта малака оширганлик ҳақида сертификат берилади.
"YURIST VA KADR" марказида онлайн ўқув курсларида малака оширишни истаган талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99897-731-40-30
+99833-993-18-80
Манзил: Тошкент шаҳри, Чилонзор тумани, Чўпонота кўчаси, Ц-мавзе, 4-Б уй.
Мўлжал: М.Улуғбек метроси
📍Ўқув маркази локацияси
Telegram I Instagram I Youtube
Қайта жіберілді:
YURISTKADR
25.02.202506:37
Вахта режими мавжуд бўлган компаниялар диққатига!
Вахта сўзи немисча wächter, яъни ўзбекчада қоровул сўзидан олинган бўлиб, муайян бир вақт давомида узлуксиз навбатчилик қилиш маъносида келади. Бизнинг соҳада вахта меҳнат фаолиятининг алоҳида бир усули ҳисобланади. Қонунчиликда бу вахта усулида ишлаш дейилади.
Вахта усулида ишлаш деганда, МК 465-моддасига асосан ходимларнинг доимий яшаш жойига ҳар куни қайтишини таъминлаш имкони бўлмаган тақдирда, уларнинг доимий яшаш жойидан ташқарида меҳнат жараёнини амалга оширишнинг алоҳида шаклини тушунамиз.
Масалан, геология-қидирув ишларида, алоқа ва темир йўл транспорти соҳасида, қурилиш-монтаж ишларида, кўмир ва бошқа табиий бойликларни қазиб олиш каби ишларда вахта усули қўлланилади. Асосийси, вахта бўлиши учун ишлар бажариладиган жой ходимнинг яшаш жойидан кунлик қатнаш мумкин бўлмаган узоқ ҳудудларда жойлашган бўлиши керак. Муҳим жойларидан бири вахтали ишда ходимларнинг иш вақти махсус вахтали иш графиги асосида белгиланади. Юқоридаги мисолда айтганимдек, 15 кун иш ва 15 кун дам бериладиган графиклар ҳам бўлади. Лекин вахтанинг давоми (яъни ҳар бир вахтанинг давомийлиги) 1 ойдан ошмаслиги керак (МК 467-модда).
Мен бу пост орқали вахта ҳақида батафсил тушунча бериш имконим йўқ албатта. Лекин вахта амалиёти мавжуд компанияларга эслатишим керак бўлган бир муаммо бор.
Меҳнат кодексининг 465-моддасига асосан ишнинг вахта усулини қўллаш тартиби иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан келишилган ҳолда тасдиқланиши керак. Бу моддадан келиб чиқиб, Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 13 июлдаги 287-сон қарори билан “Вахта усулида ишлашни ташкил этиш тартиби тўғрисида”ги намунавий низом тасдиқланган.
Айтмоқчи бўлганим, вахта режими мавжуд компанияларнинг аксарияти ҳалигача Меҳнат кодексининг 465-моддаси ва Вазирлар Маҳкамасининг 287-сонли қарорига мувофиқ ИШНИНГ ВАХТА УСУЛИНИ ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИНИ ишлаб чиқмаяпти ва тасдиқламаяпти. Ушбу тартиб бўлмай туриб вахтавий иш режимларини қўллаш қонунчиликка мувофиқ эмас.
Бундай тартибни қандай ишлаб чиқамиз дейишингиз мумкин. Вазирлар Маҳкамасининг 287-сонли қарор билан тасдиқланган “Вахта усулида ишлашни ташкил этиш тартиби тўғрисида”ги намунавий низом сизга тайёр қўлланма. Бу ҳужжат lex.uz.да турибди, 👉мана.
👉@yuristkadr
Вахта сўзи немисча wächter, яъни ўзбекчада қоровул сўзидан олинган бўлиб, муайян бир вақт давомида узлуксиз навбатчилик қилиш маъносида келади. Бизнинг соҳада вахта меҳнат фаолиятининг алоҳида бир усули ҳисобланади. Қонунчиликда бу вахта усулида ишлаш дейилади.
Кузатувчилар эътиборига: вахта ҳақида оз-моз бўлсада биласиз. Яшаб турган жойидан бошқа вилоят ҳудудига кетиб, у ёқда 15 кун ишлаб, ундан кейин келиб уйда 15 кун дам оладиган танишларингиз ҳақида эшитган бўлсангиз керак.
Вахта усулида ишлаш деганда, МК 465-моддасига асосан ходимларнинг доимий яшаш жойига ҳар куни қайтишини таъминлаш имкони бўлмаган тақдирда, уларнинг доимий яшаш жойидан ташқарида меҳнат жараёнини амалга оширишнинг алоҳида шаклини тушунамиз.
Масалан, геология-қидирув ишларида, алоқа ва темир йўл транспорти соҳасида, қурилиш-монтаж ишларида, кўмир ва бошқа табиий бойликларни қазиб олиш каби ишларда вахта усули қўлланилади. Асосийси, вахта бўлиши учун ишлар бажариладиган жой ходимнинг яшаш жойидан кунлик қатнаш мумкин бўлмаган узоқ ҳудудларда жойлашган бўлиши керак. Муҳим жойларидан бири вахтали ишда ходимларнинг иш вақти махсус вахтали иш графиги асосида белгиланади. Юқоридаги мисолда айтганимдек, 15 кун иш ва 15 кун дам бериладиган графиклар ҳам бўлади. Лекин вахтанинг давоми (яъни ҳар бир вахтанинг давомийлиги) 1 ойдан ошмаслиги керак (МК 467-модда).
Мен бу пост орқали вахта ҳақида батафсил тушунча бериш имконим йўқ албатта. Лекин вахта амалиёти мавжуд компанияларга эслатишим керак бўлган бир муаммо бор.
Меҳнат кодексининг 465-моддасига асосан ишнинг вахта усулини қўллаш тартиби иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан келишилган ҳолда тасдиқланиши керак. Бу моддадан келиб чиқиб, Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 13 июлдаги 287-сон қарори билан “Вахта усулида ишлашни ташкил этиш тартиби тўғрисида”ги намунавий низом тасдиқланган.
Айтмоқчи бўлганим, вахта режими мавжуд компанияларнинг аксарияти ҳалигача Меҳнат кодексининг 465-моддаси ва Вазирлар Маҳкамасининг 287-сонли қарорига мувофиқ ИШНИНГ ВАХТА УСУЛИНИ ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИНИ ишлаб чиқмаяпти ва тасдиқламаяпти. Ушбу тартиб бўлмай туриб вахтавий иш режимларини қўллаш қонунчиликка мувофиқ эмас.
Бундай тартибни қандай ишлаб чиқамиз дейишингиз мумкин. Вазирлар Маҳкамасининг 287-сонли қарор билан тасдиқланган “Вахта усулида ишлашни ташкил этиш тартиби тўғрисида”ги намунавий низом сизга тайёр қўлланма. Бу ҳужжат lex.uz.да турибди, 👉мана.
👉@yuristkadr
24.02.202507:46
"Юрист ва кадр" ўқув марказида бўлиб ўтаётган дарс машғулотларидан лавҳалар
Айни дамда марказимизда дарслар давом этмоқда. "Ўзбекистон миллий электр тармоқлари" АЖ тизимидаги ва бошқа бир неча ташкилотлардан ташриф буюрган кадрлар хизмати ходимлари, юристлар, бухгалтерлар ва касаба уюшмаси аъзолари билан.
Бугунги дарс жараёнлари "Юрист ва кадр" ўқув марказининг малакали мутахассисларидан устозларимиз Акмалхон Нигмонхўжаев томонидан олиб борилмоқда.
Тингловчилар ўзларини қийнаб келаётган саволларига жавоблар олишди.
Меҳнат ҳуқуқини биз билан ўрганинг! Марҳамат ўқув курсларимизга ёзилиш учун сиз ҳам рўйхатдан ўтинг.
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99890-993-18-80
+99897-731-40-30
📍Ўқув маркази локацияси
Айни дамда марказимизда дарслар давом этмоқда. "Ўзбекистон миллий электр тармоқлари" АЖ тизимидаги ва бошқа бир неча ташкилотлардан ташриф буюрган кадрлар хизмати ходимлари, юристлар, бухгалтерлар ва касаба уюшмаси аъзолари билан.
Бугунги дарс жараёнлари "Юрист ва кадр" ўқув марказининг малакали мутахассисларидан устозларимиз Акмалхон Нигмонхўжаев томонидан олиб борилмоқда.
Тингловчилар ўзларини қийнаб келаётган саволларига жавоблар олишди.
Меҳнат ҳуқуқини биз билан ўрганинг! Марҳамат ўқув курсларимизга ёзилиш учун сиз ҳам рўйхатдан ўтинг.
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99890-993-18-80
+99897-731-40-30
📍Ўқув маркази локацияси
22.02.202516:37
"Юрист ва кадр" ўқув марказида бўлиб ўтаётган дарс машғулотларидан лавҳалар
Айни дамда марказимизда 2 та алохида гурухларда дарслар давом этмоқда. Яъни "Ўзбекистон миллий электр тармоқлари" АЖ тизимидаги ва бошқа бир неча ташкилотлардан ташриф буюрган кадрлар хизмати ходимлари, юристлар, бухгалтерлар ва касаба уюшмаси аъзолари билан.
Бугунги дарс жараёнлари "Юрист ва кадр" ўқув марказининг малакали мутахассисларидан устозларимиз Акмалхон Нигмонхўжаев ва Раъно Исамитдиновалар томонидан олиб борилмоқда.
Тингловчилар ўзларини қийнаб келаётган саволларига жавоблар олишди.
Меҳнат ҳуқуқини биз билан ўрганинг! Марҳамат ўқув курсларимизга ёзилиш учун сиз ҳам рўйхатдан ўтинг.
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99890-993-18-80
+99897-731-40-30
📍Ўқув маркази локацияси
TelegramIInstagram IYoutube
Айни дамда марказимизда 2 та алохида гурухларда дарслар давом этмоқда. Яъни "Ўзбекистон миллий электр тармоқлари" АЖ тизимидаги ва бошқа бир неча ташкилотлардан ташриф буюрган кадрлар хизмати ходимлари, юристлар, бухгалтерлар ва касаба уюшмаси аъзолари билан.
Бугунги дарс жараёнлари "Юрист ва кадр" ўқув марказининг малакали мутахассисларидан устозларимиз Акмалхон Нигмонхўжаев ва Раъно Исамитдиновалар томонидан олиб борилмоқда.
Тингловчилар ўзларини қийнаб келаётган саволларига жавоблар олишди.
Меҳнат ҳуқуқини биз билан ўрганинг! Марҳамат ўқув курсларимизга ёзилиш учун сиз ҳам рўйхатдан ўтинг.
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99890-993-18-80
+99897-731-40-30
📍Ўқув маркази локацияси
TelegramIInstagram IYoutube
21.02.202516:48
Тошкент шаҳрига офлайн курсларимизга келиш имкони бўлмаган тингловчиларимиз учун навбатдаги онлайн гуруҳларга старт берилади!
Бизнинг ўқув марказимизда тажрибали мутахассислар, малакали юристлар, адкокатлар сизларни назарий ва амалий билимларингизни ошириш учун хизмат қиладилар.
Ҳар бир курс якунида тингловчиларга барча зарурий ҳужжатлардан намуналар, ишни тўғри ташкил этиш бўйича қўлланмалар ва албатта малака оширганлик ҳақида сертификат берилади.
"YURIST VA KADR" марказида онлайн ўқув курсларида малака оширишни истаган талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99897-731-40-30
+99833-993-18-80
Манзил: Тошкент шаҳри, Чилонзор тумани, Чўпонота кўчаси, Ц-мавзе, 4-Б уй.
Мўлжал: М.Улуғбек метроси
📍Ўқув маркази локацияси
Telegram I Instagram I Youtube
Бизнинг ўқув марказимизда тажрибали мутахассислар, малакали юристлар, адкокатлар сизларни назарий ва амалий билимларингизни ошириш учун хизмат қиладилар.
Ҳар бир курс якунида тингловчиларга барча зарурий ҳужжатлардан намуналар, ишни тўғри ташкил этиш бўйича қўлланмалар ва албатта малака оширганлик ҳақида сертификат берилади.
"YURIST VA KADR" марказида онлайн ўқув курсларида малака оширишни истаган талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
📱 +99890-010-86-15
+99897-731-40-30
+99833-993-18-80
Манзил: Тошкент шаҳри, Чилонзор тумани, Чўпонота кўчаси, Ц-мавзе, 4-Б уй.
Мўлжал: М.Улуғбек метроси
📍Ўқув маркази локацияси
Telegram I Instagram I Youtube
21.02.202508:04
🗣ДИҚҚАТ!!!
“YURIST VA KADR” NTMда навбатдаги офлайн гуруҳ учун ўқув курсларига қабул эълон қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин. Айтганча, бизнинг ўқув марказимизда янги иш бошлаган адвокатлар ҳам ўз билимларини мустаҳкамлаш мақсадида малакаларини ошириб кетишлари қувонарли ва уларнинг тингловчи сифатида бериб бораётган қизиқарли саволлари дарсларда юқори асмосферани яратмоқда.
☕️Офлайн тингловчилар учун дарслар оралиғида "Сoffee break" танаффуслари ҳам ташкил этилган. Энг муҳими тингловчилар таҳсил олиши учун қулай муҳит яратилган.
🗂Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали юристлар ҳамда амалиётчи мутахассислар томонидан олиб борилади.
Талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 97-731-40-30.
"YURIST VA KADR" NTM
“YURIST VA KADR” NTMда навбатдаги офлайн гуруҳ учун ўқув курсларига қабул эълон қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин. Айтганча, бизнинг ўқув марказимизда янги иш бошлаган адвокатлар ҳам ўз билимларини мустаҳкамлаш мақсадида малакаларини ошириб кетишлари қувонарли ва уларнинг тингловчи сифатида бериб бораётган қизиқарли саволлари дарсларда юқори асмосферани яратмоқда.
☕️Офлайн тингловчилар учун дарслар оралиғида "Сoffee break" танаффуслари ҳам ташкил этилган. Энг муҳими тингловчилар таҳсил олиши учун қулай муҳит яратилган.
🗂Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали юристлар ҳамда амалиётчи мутахассислар томонидан олиб борилади.
Талабгорлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб боғланиши мумкин 👇🏻
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 97-731-40-30.
"YURIST VA KADR" NTM
Қайта жіберілді:
«YURIST VA KADR» NTM
25.02.202515:03
➖HR ва кадрлар хизмати ходимлари ташкилотнинг энг билимли ходимлардан бири бўлмоғи зарур.
Ходимлар билан ишлаш меҳнат қонунчилигининг ҳужжатлардаги аксидир. Соҳангизда малакали мутахассис бўлиш учун сиз Меҳнат кодексини эътибор қилиб ўқий олишингиз, қонун нормаларини ва уларни қандай қўллашни тушунишингиз керак. Шунинг учун мен ҳар доим тингловчиларимга ушбу йўналишда ривожланишни тавсия қиламан.
“Yurist va kadr” ўқув маркази устози Акмалхон Нигмонхўжаев
Курсларимизга ёзилинг: 👩💻@yuristkadr_menejer
Telegram I Instagram I Youtube
Ходимлар билан ишлаш меҳнат қонунчилигининг ҳужжатлардаги аксидир. Соҳангизда малакали мутахассис бўлиш учун сиз Меҳнат кодексини эътибор қилиб ўқий олишингиз, қонун нормаларини ва уларни қандай қўллашни тушунишингиз керак. Шунинг учун мен ҳар доим тингловчиларимга ушбу йўналишда ривожланишни тавсия қиламан.
“Yurist va kadr” ўқув маркази устози Акмалхон Нигмонхўжаев
Курсларимизга ёзилинг: 👩💻@yuristkadr_menejer
Telegram I Instagram I Youtube
25.02.202504:01
Ассалому алайкум!!!
Мавзуларни давом эттирамиз.
Бугунги мавзу ИШ ВАҚТИ РЕЖИМИ ВА УНИ ҲИСОБГА ОЛИШ мавзуси юзасидан МКнинг 195- 200 моддаларини ўрганамиз.
Мавзуларни давом эттирамиз.
Бугунги мавзу ИШ ВАҚТИ РЕЖИМИ ВА УНИ ҲИСОБГА ОЛИШ мавзуси юзасидан МКнинг 195- 200 моддаларини ўрганамиз.
Қайта жіберілді:«YURIST VA KADR» NTM
24.02.202507:34
ИШ ВАҚТИ РЕЖИМИ НИМА ВА УНИ МЕҲНАТ ШАРТНОМАСИДА БЕЛГИЛАШ МУМКИНМИ?
Меҳнат кодексининг 191-моддасига кўра, муайян календарь давр мобайнида (иш кунининг, ҳафтанинг, иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш қўлланилганда эса ҳисобга олиш даврининг ҳафтасидан ошадиган давр мобайнида) иш вақтининг тақсимланиши иш вақти режимидир.
🔹иш ҳафтасининг тури ва давомийлигини (2 кун дам олинадиган 5 кунлик иш ҳафтаси, 1 кун дам олинадиган 6 кунлик иш ҳафтаси, ўзгарувчан жадвал бўйича дам олиш кунлари бериладиган иш ҳафтаси, тўлиқсиз иш ҳафтаси);
🔹иш куни (смена) бошланадиган, тугайдиган вақтни ва унинг давомийлигини;
🔹дам олиш ва овқатланиш учун танаффус, шунингдек меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ёки меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда назарда тутилган бошқа танаффуслар вақтини;
🔹иш кунларининг ва ишланмайдиган кунларнинг навбат билан алмашишини;
суткадаги сменалар сонини;
🔹ходимларнинг сменалар бўйича алмашиш кетма-кетлигини.
Агар корхонада ички меҳнат тартиб қоидалари мавжуд бўлса, мазкур корхонанинг иш вақти режими ушбу локал ҳужжатда белгиланади. Сменали иш режими смена жадвалларида белгиланади.
✅Агар ташкилотда ички меҳнат тартиб қоидалари бўлмаса, ходимларнинг иш вақти режимини бемалол улар билан тузиладиган меҳнат шартномасида ҳам келишиб белгилаб олиш мумкин.
Чунки МК 191-моддаси 3-қисмида иш вақтининг режими ички меҳнат тартиб қоидаларида, сменаларга бўлиниб ишлаш жадвалларида, бошқа ички ҳужжатларда, улар мавжуд бўлмаганда эса меҳнат шартномасида белгиланади дейилган.
❗️Меҳнат шартномасида ходим учун ички меҳнат тартиби қоидаларида, сменаларга бўлиниб ишлаш жадвалларида ёки бошқа ички ҳужжатларда назарда тутилган умумий иш вақти режимидан фарқ қиладиган шахсий иш вақти режимини белгилаш назарда тутилиши ҳам мумкин.
Экспертимиз Раъно Исамитдинова
TelegramI Instagram I Youtube
Меҳнат кодексининг 191-моддасига кўра, муайян календарь давр мобайнида (иш кунининг, ҳафтанинг, иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш қўлланилганда эса ҳисобга олиш даврининг ҳафтасидан ошадиган давр мобайнида) иш вақтининг тақсимланиши иш вақти режимидир.
Иш вақти режими қуйидагиларни белгилайди:
🔹иш ҳафтасининг тури ва давомийлигини (2 кун дам олинадиган 5 кунлик иш ҳафтаси, 1 кун дам олинадиган 6 кунлик иш ҳафтаси, ўзгарувчан жадвал бўйича дам олиш кунлари бериладиган иш ҳафтаси, тўлиқсиз иш ҳафтаси);
🔹иш куни (смена) бошланадиган, тугайдиган вақтни ва унинг давомийлигини;
🔹дам олиш ва овқатланиш учун танаффус, шунингдек меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ёки меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда назарда тутилган бошқа танаффуслар вақтини;
🔹иш кунларининг ва ишланмайдиган кунларнинг навбат билан алмашишини;
суткадаги сменалар сонини;
🔹ходимларнинг сменалар бўйича алмашиш кетма-кетлигини.
Агар корхонада ички меҳнат тартиб қоидалари мавжуд бўлса, мазкур корхонанинг иш вақти режими ушбу локал ҳужжатда белгиланади. Сменали иш режими смена жадвалларида белгиланади.
✅Агар ташкилотда ички меҳнат тартиб қоидалари бўлмаса, ходимларнинг иш вақти режимини бемалол улар билан тузиладиган меҳнат шартномасида ҳам келишиб белгилаб олиш мумкин.
Чунки МК 191-моддаси 3-қисмида иш вақтининг режими ички меҳнат тартиб қоидаларида, сменаларга бўлиниб ишлаш жадвалларида, бошқа ички ҳужжатларда, улар мавжуд бўлмаганда эса меҳнат шартномасида белгиланади дейилган.
❗️Меҳнат шартномасида ходим учун ички меҳнат тартиби қоидаларида, сменаларга бўлиниб ишлаш жадвалларида ёки бошқа ички ҳужжатларда назарда тутилган умумий иш вақти режимидан фарқ қиладиган шахсий иш вақти режимини белгилаш назарда тутилиши ҳам мумкин.
Экспертимиз Раъно Исамитдинова
TelegramI Instagram I Youtube
22.02.202512:04
ФАРЗАНДИМГА АЛИМЕНТДАН ҚЎШИМЧА ТЎЛОВ УНДИРИШИМ МУМКИНМИ?
САВОЛ:
Мен ёлғиз онаман. 2 нафар фарзандимга собиқ отаси алимент тўлайди. Яқинда ўғлим йиқилиб оёғини синдириб олди. Дори дармонга, даволатишимга маблағ керак бўлиб, собиқ турмуш ўртоғимдан сўрадим. Чунки у тадбиркор, даромади яхши. Лекин у алимент тўлаяпман, бошқа пул бермайман деб айтди. Алимент дори дармонларига, даволанишига етмаяпти. Қандай йўл тутсам бўлади?
ЖАВОБ:
Оила Кодексининг 103-моддасига кўра фавқулодда ҳолатларда, масалан, бола оғир шикастланса, касал бўлса ва бошқа ҳолатларда она боланинг таъминоти учун зарур бўлган қўшимча харажатларни отадан талаб қилиши мумкин.
Бу моддада қўшимча харажатларда иштирок этишдан бош тортган отадан суд унинг оилавий ва моддий аҳволини ҳисобга олиб, қўшимча харажатларни қисман пул билан тўланадиган қатъий суммада ундириш ҳақида ҳал қилув қарори чиқариши мумкинлиги белгиланган.
Яъни, агар ушбу ҳаражатларни собиқ турмуш ўртоғингиз молиявий аҳволи бўла туриб, ихтиёрий тарзда тўлашдан бош тортган бўлса, суд орқали ундиришингиз мумкин.
Экспертимиз Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
САВОЛ:
Мен ёлғиз онаман. 2 нафар фарзандимга собиқ отаси алимент тўлайди. Яқинда ўғлим йиқилиб оёғини синдириб олди. Дори дармонга, даволатишимга маблағ керак бўлиб, собиқ турмуш ўртоғимдан сўрадим. Чунки у тадбиркор, даромади яхши. Лекин у алимент тўлаяпман, бошқа пул бермайман деб айтди. Алимент дори дармонларига, даволанишига етмаяпти. Қандай йўл тутсам бўлади?
ЖАВОБ:
Оила Кодексининг 103-моддасига кўра фавқулодда ҳолатларда, масалан, бола оғир шикастланса, касал бўлса ва бошқа ҳолатларда она боланинг таъминоти учун зарур бўлган қўшимча харажатларни отадан талаб қилиши мумкин.
Бу моддада қўшимча харажатларда иштирок этишдан бош тортган отадан суд унинг оилавий ва моддий аҳволини ҳисобга олиб, қўшимча харажатларни қисман пул билан тўланадиган қатъий суммада ундириш ҳақида ҳал қилув қарори чиқариши мумкинлиги белгиланган.
Яъни, агар ушбу ҳаражатларни собиқ турмуш ўртоғингиз молиявий аҳволи бўла туриб, ихтиёрий тарзда тўлашдан бош тортган бўлса, суд орқали ундиришингиз мумкин.
Экспертимиз Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
21.02.202516:10
Бугун жамоамиз билан дастлабки қалдирғочларимизни ва ўтган йилги энг қадрдон иштирокчиларимизни эсладик.
Сафимизга сиз ҳам қўшилинг.
☎️ 90-010-86-15
Сафимизга сиз ҳам қўшилинг.
☎️ 90-010-86-15
20.02.202516:22
“YURIST VA KADR” NTMда навбатдаги офлайн ўқув курсларига қабул эълон қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
Қайта жіберілді:«YURIST VA KADR» NTM
25.02.202510:29
ИШ ВАҚТИНИ ЖАМЛАБ ҲИСОБГА ОЛИШ ҚАНДАЙ ВА КИМЛАРГА ҚЎЛЛАНИЛАДИ?
МКнинг 200-моддасида иш берувчи ходимларнинг ишга келиши ва ишдан кетиши ҳисобга олинишини ташкил этиши шарт эканлиги белгилаб қўйилган.
📑Ишга келишни ва ишдан кетишни ҳисобга олиш белгиланган шаклдаги иш вақтидан фойдаланиш табелларида ҳамда бошқа ҳужжатларда юритилади, шунингдек, аппарат, аппарат-дастурий ва дастурий воситалар ёрдамида қайд этилиши мумкин.
❗️Лекин баъзи ташкилотлар иш фаолиятининг ўзига хос хусусиятлари, иш шароитлари – яъни сменали иш, мослашувчан иш вақти режими ёки масофавий иш ҳамда вахта ишида иш вақтининг ҳафталик ҳисобини юритишга имкон бермайди. Шунинг учун ҳам бу каби баъзи тоифа ходимларга иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш қўлланилиши лозим.
Иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш (қисқаси ИВЖҲО) Меҳнат кодексининг 199-моддаси билан мустаҳкамланган. Шарт шуки, ҳисобга олиш даври учун иш вақтининг давомийлиги иш соатлари нормасидан ошмаса, ИВЖҲО жорий этилиши мумкин. Бунда ҳисобга олиш даври 12 ойдан, кунлик ишнинг (сменанинг) давомийлиги эса 12 соатдан ошмаслигига эътибор қилиш керак.
📈Бунинг учун иш вақтини ҳисобга олиш жадваллари ишлаб чиқилади. Жадвалга кўра айрим ходимлар иш вақти камроқ, баъзилар эса кўпроқ иш бажаришларига ҳам тўғри келиши мумкин. Қулайлиги эса ташкилотда иш тўхтаб қолмайди. Кўпроқ иш бажарган ходимларнинг иш вақтидан ташқари ишлари МКнинг 190-моддасидаги чегарадан чиқиб кетмаслиги назоратга олинади ҳамда бу ходимларга ортиқча иш соатларига ҳақ тўлаш МКнинг 262-моддасига мувофиқ амалга оширилади. Бу иш берувчилар учун бир қатор қулайликлар яратиб беради.
✅Яна ИВЖҲОни жорий этишнинг энг қулай усули махсус ахборот тизимлари орқали автоматлаштирилган ҳолда ҳисобини юритишдир. Айниқса, масофавий ишлашга ўтказилган офис ходимлари учун уларнинг хизмат вазифаларини бажариши назорат қилиниши керак. Агар бундай назорат тизимлаштирилса, иш берувчи ходимнинг ҳақиқатан ҳам ишлаётганини ва интернет тармоқларида бекорчи вақт ўтказмаслигини аниқлаш учун кадрлар хизмати ходимига ортиқча юклама юклаб, назорат қилдиришига ҳожат қолмайди, яъни ҳар ким ўзининг муҳим ишлари билан банд бўлади.
Экспертимиз Раъно Исамитдинова
TelegramI Instagram I Youtube
МКнинг 200-моддасида иш берувчи ходимларнинг ишга келиши ва ишдан кетиши ҳисобга олинишини ташкил этиши шарт эканлиги белгилаб қўйилган.
📑Ишга келишни ва ишдан кетишни ҳисобга олиш белгиланган шаклдаги иш вақтидан фойдаланиш табелларида ҳамда бошқа ҳужжатларда юритилади, шунингдек, аппарат, аппарат-дастурий ва дастурий воситалар ёрдамида қайд этилиши мумкин.
❗️Лекин баъзи ташкилотлар иш фаолиятининг ўзига хос хусусиятлари, иш шароитлари – яъни сменали иш, мослашувчан иш вақти режими ёки масофавий иш ҳамда вахта ишида иш вақтининг ҳафталик ҳисобини юритишга имкон бермайди. Шунинг учун ҳам бу каби баъзи тоифа ходимларга иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш қўлланилиши лозим.
Иш вақтини жамлаб ҳисобга олиш (қисқаси ИВЖҲО) Меҳнат кодексининг 199-моддаси билан мустаҳкамланган. Шарт шуки, ҳисобга олиш даври учун иш вақтининг давомийлиги иш соатлари нормасидан ошмаса, ИВЖҲО жорий этилиши мумкин. Бунда ҳисобга олиш даври 12 ойдан, кунлик ишнинг (сменанинг) давомийлиги эса 12 соатдан ошмаслигига эътибор қилиш керак.
📈Бунинг учун иш вақтини ҳисобга олиш жадваллари ишлаб чиқилади. Жадвалга кўра айрим ходимлар иш вақти камроқ, баъзилар эса кўпроқ иш бажаришларига ҳам тўғри келиши мумкин. Қулайлиги эса ташкилотда иш тўхтаб қолмайди. Кўпроқ иш бажарган ходимларнинг иш вақтидан ташқари ишлари МКнинг 190-моддасидаги чегарадан чиқиб кетмаслиги назоратга олинади ҳамда бу ходимларга ортиқча иш соатларига ҳақ тўлаш МКнинг 262-моддасига мувофиқ амалга оширилади. Бу иш берувчилар учун бир қатор қулайликлар яратиб беради.
✅Яна ИВЖҲОни жорий этишнинг энг қулай усули махсус ахборот тизимлари орқали автоматлаштирилган ҳолда ҳисобини юритишдир. Айниқса, масофавий ишлашга ўтказилган офис ходимлари учун уларнинг хизмат вазифаларини бажариши назорат қилиниши керак. Агар бундай назорат тизимлаштирилса, иш берувчи ходимнинг ҳақиқатан ҳам ишлаётганини ва интернет тармоқларида бекорчи вақт ўтказмаслигини аниқлаш учун кадрлар хизмати ходимига ортиқча юклама юклаб, назорат қилдиришига ҳожат қолмайди, яъни ҳар ким ўзининг муҳим ишлари билан банд бўлади.
Экспертимиз Раъно Исамитдинова
TelegramI Instagram I Youtube
24.02.202516:43
ДИҚҚАТ!!! ЯНГИ МЕҲНАТ КОДЕКСИГА ЎЗГАРТИРИШЛАР КИРИТИЛДИ!
Янги ўзгаришлардан хабарсиз қолмай десангиз, сизни “YURIST VA KADR” NTMда малака ошириш курсларига таклиф қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
Янги ўзгаришлардан хабарсиз қолмай десангиз, сизни “YURIST VA KADR” NTMда малака ошириш курсларига таклиф қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
24.02.202504:04
Барча-барчага хайрли тонг!
Бугун Меҳнат кодексининг 191-моддасидан 194-моддасигача ИШ ВАҚТИ РЕЖИМИ ВА УНИ ҲИСОБГА ОЛИШ мавзусини давом эттирамиз.
ПОСТЛАРНИ ЎҚИБ-ЎРГАНИШ ҲАМДА ТЕСТЛАРНИ ХАТОСИЗ ЕЧИШГА ТАЙЁРМИСИЗ?
ҚАНИ КЕТДИК!!!🔥🔥🔥
Бугун Меҳнат кодексининг 191-моддасидан 194-моддасигача ИШ ВАҚТИ РЕЖИМИ ВА УНИ ҲИСОБГА ОЛИШ мавзусини давом эттирамиз.
ПОСТЛАРНИ ЎҚИБ-ЎРГАНИШ ҲАМДА ТЕСТЛАРНИ ХАТОСИЗ ЕЧИШГА ТАЙЁРМИСИЗ?
ҚАНИ КЕТДИК!!!🔥🔥🔥
22.02.202507:02
Бир куни бир онахон билан...
Яқинда йўл-йўлакай бир онахон билан сухбатлашиб қолдим. 2 нафар фарзанди бор экан, ўғилларининг даромади яхши, фақат оилавий муносабати бузилиб ота онасидан алохида яшашар экан. Онахон “турмуш ўртоғим оғир касал, ўзим ҳам тез тез оғриб тураман, дори дармонларимизга етмайди, ўғилларимиз топарман-тутарман бўлиб кетган, лекин бизга умуман қарамай қўйган, ҳабар ҳам олишмайди” дедилар.
Мен эринмасдан, уларнинг қонун бўйича ҳуқуқларини ва вояга етган фарзандларининг онахон олдидаги мажбуриятларини тушунтириб бердим.
Яъни, Оила Кодексининг 109-моддасида “вояга етган, меҳнатга лаёқатли болалар меҳнатга лаёқатсиз, ёрдамга муҳтож ўз ота-онасига таъминот беришлари ва улар тўғрисида ғамхўрлик қилишлари шарт” деб белгиланган. Ушбу Кодекснинг 110-моддасига биноан вояга етган, меҳнатга лаёқатли болалар ўз ота-онасига ихтиёрий равишда моддий ёрдам беришдан бўйин товласалар, таъминот миқдори болаларнинг оилавий ва моддий аҳволини ҳисобга олган ҳолда суднинг ҳал қилув қарорига асосан белгиланади.
Бундан ташқари Оила кодексининг 116 моддасига кўра ота-онасига моддий ёрдам бериш тўғрисидаги суднинг ҳал қилув қарорларини бажармаслик жиноий жавобгарликка сабаб бўлади.
Жумладан, Жиноят кодексининг 123-моддасида вояга етган шахсларнинг меҳнатга лаёқатсиз ва моддий ёрдамга муҳтож бўлган ота-онани моддий таъминлашдан бўйин товлаши, яъни уларни моддий жиҳатдан таъминлаш учун суднинг ҳал қилув қарорига биноан ундирилиши лозим бўлган маблағни жами бўлиб 2 ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаслиги, шундай қилмиш учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, — 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки 1 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланиши белгиланган.
Ҳуллас, барчасини атрофлича тушунтиришга ҳаракат қилдим. Лекин онахон қонунчиликда белгиланган бўлсада, ўз фарзандларидан алимент ундиришдан, судга ариза киритишдан андиша қилишини айтдилар. Раҳмат айтиб, маюс ҳолатда мендан узоқлашдилар.
Ортиларидан қараб туриб кўзимга ёш келди. Ғалати холатга тушдим. Она фарзандини қанчалик қийинчилик билан дунёга келтиради, бор меҳрини бериб уни улғайтиради. Баъзи бир фарзандлар ўзини эплаб, катта одам бўлиб қолганларида эса......
Ота она ва фарзандлар ораларидан қандай гап ўтган менга қоронғу, лекин қандай гап ўтганлигидан қатъий назар бу холатда барибир мен фарзандларни айблайман. Бу ҳолатда ўз фарзандидан суд орқали алимент ундиришга аслида ота оналар эмас, ота оналарни таъминламаётган фарзандлар андиша қилишлари керак эди.
Афсуски, бундай холатлар кам эмас жамиятимизда...
Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
Яқинда йўл-йўлакай бир онахон билан сухбатлашиб қолдим. 2 нафар фарзанди бор экан, ўғилларининг даромади яхши, фақат оилавий муносабати бузилиб ота онасидан алохида яшашар экан. Онахон “турмуш ўртоғим оғир касал, ўзим ҳам тез тез оғриб тураман, дори дармонларимизга етмайди, ўғилларимиз топарман-тутарман бўлиб кетган, лекин бизга умуман қарамай қўйган, ҳабар ҳам олишмайди” дедилар.
Мен эринмасдан, уларнинг қонун бўйича ҳуқуқларини ва вояга етган фарзандларининг онахон олдидаги мажбуриятларини тушунтириб бердим.
Яъни, Оила Кодексининг 109-моддасида “вояга етган, меҳнатга лаёқатли болалар меҳнатга лаёқатсиз, ёрдамга муҳтож ўз ота-онасига таъминот беришлари ва улар тўғрисида ғамхўрлик қилишлари шарт” деб белгиланган. Ушбу Кодекснинг 110-моддасига биноан вояга етган, меҳнатга лаёқатли болалар ўз ота-онасига ихтиёрий равишда моддий ёрдам беришдан бўйин товласалар, таъминот миқдори болаларнинг оилавий ва моддий аҳволини ҳисобга олган ҳолда суднинг ҳал қилув қарорига асосан белгиланади.
Бундан ташқари Оила кодексининг 116 моддасига кўра ота-онасига моддий ёрдам бериш тўғрисидаги суднинг ҳал қилув қарорларини бажармаслик жиноий жавобгарликка сабаб бўлади.
Жумладан, Жиноят кодексининг 123-моддасида вояга етган шахсларнинг меҳнатга лаёқатсиз ва моддий ёрдамга муҳтож бўлган ота-онани моддий таъминлашдан бўйин товлаши, яъни уларни моддий жиҳатдан таъминлаш учун суднинг ҳал қилув қарорига биноан ундирилиши лозим бўлган маблағни жами бўлиб 2 ойдан ортиқ муддат мобайнида тўламаслиги, шундай қилмиш учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, — 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёки 1 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланиши белгиланган.
Ҳуллас, барчасини атрофлича тушунтиришга ҳаракат қилдим. Лекин онахон қонунчиликда белгиланган бўлсада, ўз фарзандларидан алимент ундиришдан, судга ариза киритишдан андиша қилишини айтдилар. Раҳмат айтиб, маюс ҳолатда мендан узоқлашдилар.
Ортиларидан қараб туриб кўзимга ёш келди. Ғалати холатга тушдим. Она фарзандини қанчалик қийинчилик билан дунёга келтиради, бор меҳрини бериб уни улғайтиради. Баъзи бир фарзандлар ўзини эплаб, катта одам бўлиб қолганларида эса......
Ота она ва фарзандлар ораларидан қандай гап ўтган менга қоронғу, лекин қандай гап ўтганлигидан қатъий назар бу холатда барибир мен фарзандларни айблайман. Бу ҳолатда ўз фарзандидан суд орқали алимент ундиришга аслида ота оналар эмас, ота оналарни таъминламаётган фарзандлар андиша қилишлари керак эди.
Афсуски, бундай холатлар кам эмас жамиятимизда...
Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
Қайта жіберілді:YURISTKADR
21.02.202513:29
❗️Ходимни иш вақтидан ташқари ишга жалб қилишда айрим янгиликлар бор.
Амалдаги Меҳнат кодекси (124-моддаси)да ходимни иш вақтидан ташқари ишларга жалб қилиш унинг розилиги билан қўлланиши мумкинлиги айтилган.
Янги Меҳнат кодексида эса алоҳида ҳолларда ходимнинг розилигисиз иш вақтидан ташқари ишга жалб қилишга руҳсат берилмоқда.
Хўш, бу қайси ҳолатларда мумкин бўлади?
Янги МКнинг 189-моддаси 6-қисмига кўра иш берувчи қуйидаги ҳолатларда ходимни розилигисиз иш вақтидан ташқари ишга жалб қилиши мумкин бўлади:
➖табиий ёки техноген хусусиятга эга ҳалокатларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш билан боғлиқ ҳолларда;
➖ишлаб чиқаришдаги аварияларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш ҳолларида;
➖ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш вазиятларида;
➖ёнғинларнинг, тошқинларнинг, зилзилаларнинг, эпидемияларнинг ёки эпизоотияларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш жараёнларида;
➖аҳоли ёки унинг бир қисми ҳаётига ёки нормал яшаш шароитларига таҳдид соладиган бошқа алоҳида ҳолларда;
➖марказлаштирилган иссиқ сув таъминоти, совуқ сув таъминоти ва (ёки) сув чиқариш тизимларининг, газ таъминоти, иссиқлик таъминоти, ёритиш, транспорт, алоқа тизимларининг нормал ишлашини бузадиган кутилмаган ҳолатларни бартараф этиш зарурияти юзага келганда;
➖агар ишда танаффусга йўл қўйилмаса, смена алмашаётган ходим келмай қолганда ишни давом эттириш учун (бундай ҳолда иш берувчи зудлик билан сменачини бошқа ходим билан алмаштириш чораларини кўриши шарт.
☝️Шунақа гаплар, ўртоқлар.
Лекин янги МКда ҳам иш вақтидан ташқари иш ходим учун сурункасига 2 кун давомида 4 соатдан (меҳнат шароитлари ноқулай ишларда — 1 кунда 2 соатдан) ва йилига 120 соатдан ошмаслигига оид қоидалар ўзгармасдан қолмоқда (190-м).
Бундан ташқари, иш вақтидан ташқари вақтда ишлаганлик учун ходимларга одатдаги иш вақтига нисбатан камида 2 хисса ҳақ тўлаш талаблари ҳам сақланиб қолмоқда (262-модда).
Амалдаги МК каби ходимнинг истагига кўра иш вақтидан ташқари ишлаб берилган вақтнинг давомийлигига мувофиқ келадиган қўшимча дам олиш вақти (амалдаги МК бўйича отгул) бериш ҳам мумкин бўляпти. Фақат янги МКда аниқлик киритилаётгани: бундай ҳолатларда иш вақтидан ташқари иш учун 1 ҳисса миқдорида ҳақ тўланади, қўшимча дам олиш вақти учун эса ҳақ тўланмайди (262-модда).
Эслатиб ўтамиз, янги МК 2023 йил 30 апрелдан кучга киради, унгача эса амалдаги МК билан ишлаб турамиз.
Амалдаги Меҳнат кодекси (124-моддаси)да ходимни иш вақтидан ташқари ишларга жалб қилиш унинг розилиги билан қўлланиши мумкинлиги айтилган.
Янги Меҳнат кодексида эса алоҳида ҳолларда ходимнинг розилигисиз иш вақтидан ташқари ишга жалб қилишга руҳсат берилмоқда.
Хўш, бу қайси ҳолатларда мумкин бўлади?
Янги МКнинг 189-моддаси 6-қисмига кўра иш берувчи қуйидаги ҳолатларда ходимни розилигисиз иш вақтидан ташқари ишга жалб қилиши мумкин бўлади:
➖табиий ёки техноген хусусиятга эга ҳалокатларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш билан боғлиқ ҳолларда;
➖ишлаб чиқаришдаги аварияларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш ҳолларида;
➖ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш вазиятларида;
➖ёнғинларнинг, тошқинларнинг, зилзилаларнинг, эпидемияларнинг ёки эпизоотияларнинг олдини олиш ёки оқибатларини бартараф этиш жараёнларида;
➖аҳоли ёки унинг бир қисми ҳаётига ёки нормал яшаш шароитларига таҳдид соладиган бошқа алоҳида ҳолларда;
➖марказлаштирилган иссиқ сув таъминоти, совуқ сув таъминоти ва (ёки) сув чиқариш тизимларининг, газ таъминоти, иссиқлик таъминоти, ёритиш, транспорт, алоқа тизимларининг нормал ишлашини бузадиган кутилмаган ҳолатларни бартараф этиш зарурияти юзага келганда;
➖агар ишда танаффусга йўл қўйилмаса, смена алмашаётган ходим келмай қолганда ишни давом эттириш учун (бундай ҳолда иш берувчи зудлик билан сменачини бошқа ходим билан алмаштириш чораларини кўриши шарт.
☝️Шунақа гаплар, ўртоқлар.
Лекин янги МКда ҳам иш вақтидан ташқари иш ходим учун сурункасига 2 кун давомида 4 соатдан (меҳнат шароитлари ноқулай ишларда — 1 кунда 2 соатдан) ва йилига 120 соатдан ошмаслигига оид қоидалар ўзгармасдан қолмоқда (190-м).
Бундан ташқари, иш вақтидан ташқари вақтда ишлаганлик учун ходимларга одатдаги иш вақтига нисбатан камида 2 хисса ҳақ тўлаш талаблари ҳам сақланиб қолмоқда (262-модда).
Амалдаги МК каби ходимнинг истагига кўра иш вақтидан ташқари ишлаб берилган вақтнинг давомийлигига мувофиқ келадиган қўшимча дам олиш вақти (амалдаги МК бўйича отгул) бериш ҳам мумкин бўляпти. Фақат янги МКда аниқлик киритилаётгани: бундай ҳолатларда иш вақтидан ташқари иш учун 1 ҳисса миқдорида ҳақ тўланади, қўшимча дам олиш вақти учун эса ҳақ тўланмайди (262-модда).
Эслатиб ўтамиз, янги МК 2023 йил 30 апрелдан кучга киради, унгача эса амалдаги МК билан ишлаб турамиз.
Қайта жіберілді:YURISTKADR
20.02.202515:04
"YURIST VA KADR" NTMда ҳамиша позитив кайфият ҳукмрон.
Буни тингловчиларимиз ҳамда устозларимиз юзларидаги табассум, қувноқ кайфиятни кўриб ҳам билишингиз мумкин. Нега десангиз, бизнинг ўқув марказимизда дарс жараёнларида тингловчилар ўзларини мутлақо эркин ҳис қиладилар.
Эркинлик инсонга анчагина чегараларни очиб ташлайди, айниқса билим олишда чегараларнинг бўлиши тингловчиларга анча ҳалақит бериши мумкин. Бизнинг марказимизда тингловчиларимиз дарслар жараёнларида истаган вақтларида тушунмаган саволларини устозлардан сўраб олаверадилар.
Яна бизда ўқув курсини тугатиб кетган барча тингловчилар билан устозлар ўртасида доимий алоқа мавжуд. Бу эса биз уларни ҳамиша қўллаб қувватлаймиз деганидир. “Yurist va kadr” ўқув марказининг бошқа ўқув марказларидан ажралиб турадиган жиҳати ҳам шунда бўлса керак.
Курсларимизга талабгорлар учун алоқа: 👩💻@yuristkadr_menejer
Telegram I Instagram I Youtube
Буни тингловчиларимиз ҳамда устозларимиз юзларидаги табассум, қувноқ кайфиятни кўриб ҳам билишингиз мумкин. Нега десангиз, бизнинг ўқув марказимизда дарс жараёнларида тингловчилар ўзларини мутлақо эркин ҳис қиладилар.
Эркинлик инсонга анчагина чегараларни очиб ташлайди, айниқса билим олишда чегараларнинг бўлиши тингловчиларга анча ҳалақит бериши мумкин. Бизнинг марказимизда тингловчиларимиз дарслар жараёнларида истаган вақтларида тушунмаган саволларини устозлардан сўраб олаверадилар.
Яна бизда ўқув курсини тугатиб кетган барча тингловчилар билан устозлар ўртасида доимий алоқа мавжуд. Бу эса биз уларни ҳамиша қўллаб қувватлаймиз деганидир. “Yurist va kadr” ўқув марказининг бошқа ўқув марказларидан ажралиб турадиган жиҳати ҳам шунда бўлса керак.
Курсларимизга талабгорлар учун алоқа: 👩💻@yuristkadr_menejer
Telegram I Instagram I Youtube
25.02.202508:06
“YURIST VA KADR” NTMда навбатдаги офлайн ўқув курсларига қабул эълон қиламиз!
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
Ўқув курсларимизда нафақат кадрлар хизмати ходимлари, балки касаба уюшмалари мутахассислари, юристлар, бухгалтерлар ҳамда бошқа ходимлар ҳам ўз ҳуқуқий билимларини оширишлари мумкин.
📚Дарслар меҳнат ҳуқуқи бўйича малакали мутахассислар томонидан олиб борилади. Тингловчиларга Меҳнат кодекси бўйича зарурий иш юритиш ҳужжатларидан намуналар ҳамда малака оширганлик тўғрисида сертификат берилади.
Малака ошириш курсларимиз онлайн шаклда ҳам бўлиб ўтади.
Навбатдаги ўқув курсларига ёзилмоқчи бўлганлар қуйидаги рақамларга қўнғироқ қилиб рўйхатдан ўтиши мумкин:
👩💻@yuristkadr_menejer
☎️Телефонлар: 90-010-86-15, 90-993-18-80, 97-731-40-30.
Қайта жіберілді:«YURIST VA KADR» NTM
24.02.202510:29
#bilasizmi
Иш куни давомидаги мослашувчан вақтнинг энг кўп давомийлиги дам олиш ва овқатланиш учун танаффус вақти билан бирга ўн икки соатдан ошмаслиги керак, ҳисобга олиш даври учун иш вақти соатларининг суммаси эса ушбу даврда ходим учун белгиланган соатлар нормасига тенг бўлиши керак (МК 193-моддаси, 6-қисми).
TelegramI Instagram I Youtube
Иш куни давомидаги мослашувчан вақтнинг энг кўп давомийлиги дам олиш ва овқатланиш учун танаффус вақти билан бирга ўн икки соатдан ошмаслиги керак, ҳисобга олиш даври учун иш вақти соатларининг суммаси эса ушбу даврда ходим учун белгиланган соатлар нормасига тенг бўлиши керак (МК 193-моддаси, 6-қисми).
TelegramI Instagram I Youtube
23.02.202506:03
ШАХСИЙ КИЙИМЛАРИМ ВА ШАХСИЙ БУЮМЛАРИМГА ЭРИМ ҲАҚЛИМИ?
САВОЛ:
Мени турмушим бузилиш арафасида. Эрим барча тақинчоқларимни ва шахсий кийимларимни ўзим олиб берганман, ташлаб кетасан деб туриб олган. У мени тақинчоқларимни ва шахсий кийимларимни олиб берган бўлса, қайтариб олиб қўйишга ҳаққи борми?
ЖАВОБ:
Афсуски ҳозир жамиятимизда бунақа холатлар кўп.
Оила кодексининг 26-моддасига кўра қимматбаҳо буюмлар ва зебу-зийнатлардан бошқа шахсий фойдаланишдаги буюмлар (кийим-бош, пойабзал ва бошқа шу кабилар), гарчи никоҳ давомида эр ва хотиннинг умумий маблағи ҳисобига олинган бўлса ҳам, улардан фойдаланиб келган эр ва хотиннинг хусусий мулки ҳисобланади.
Ушбу холатингизда турмуш ўртоғингиз умумий маблағдан олиб берган бўлсада, фақатгина қимматбаҳо буюмларингизни ва тақинчоқларингизни олиб қолиши мумкин, шахсий кийимларингизни олиб қўя олмайди, чунки юқоридаги моддага асосан улар сизнинг хусусий мулкингиз ҳисобланади.
Экспертимиз Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
САВОЛ:
Мени турмушим бузилиш арафасида. Эрим барча тақинчоқларимни ва шахсий кийимларимни ўзим олиб берганман, ташлаб кетасан деб туриб олган. У мени тақинчоқларимни ва шахсий кийимларимни олиб берган бўлса, қайтариб олиб қўйишга ҳаққи борми?
ЖАВОБ:
Афсуски ҳозир жамиятимизда бунақа холатлар кўп.
Оила кодексининг 26-моддасига кўра қимматбаҳо буюмлар ва зебу-зийнатлардан бошқа шахсий фойдаланишдаги буюмлар (кийим-бош, пойабзал ва бошқа шу кабилар), гарчи никоҳ давомида эр ва хотиннинг умумий маблағи ҳисобига олинган бўлса ҳам, улардан фойдаланиб келган эр ва хотиннинг хусусий мулки ҳисобланади.
Ушбу холатингизда турмуш ўртоғингиз умумий маблағдан олиб берган бўлсада, фақатгина қимматбаҳо буюмларингизни ва тақинчоқларингизни олиб қолиши мумкин, шахсий кийимларингизни олиб қўя олмайди, чунки юқоридаги моддага асосан улар сизнинг хусусий мулкингиз ҳисобланади.
Экспертимиз Эъзозабону Мамаризаева
Telegram🚀I Instagram 📷 I Youtube 🎬
22.02.202504:49
Ассалому алайкум, Меҳнат кодексини такрорлашни душанбадан давом эттирамиз, дам олиш кунлари барчамизга мароқли ўтсин☺️
Қайта жіберілді:YURISTKADR
21.02.202510:29
Қисқартирилган иш вақти ва тўлиқсиз иш вақти ўртасидаги асосий фарқлар
Ўзи иш вақтининг 3 та тури бор: нормал иш вақти, қисқартирилган ва тўлиқсиз иш вақтлари (МК 181-модда). Бизда нормал иш вақти хафтасига 40 соатдан ошмаслиги керак. Айрим ҳолларда ходимларга қисқартирилган иш вақти ва тўлиқсиз иш вақти белгиланиши мумкин. Қаранг, ушбу иккисида жумлаларнинг мазмунидан ўртадаги фарқ билинмайди, чунки ҳар иккиси ҳам иш вақтининг камайтирилган турларидир. Масалан, ходим учун белгиланган хафтасига 40 соатлик ва кунига 8 соатлик нормал иш вақтини камайтириб, хафтасига 35 соат ва кунига 7 соат қилиб белгиладингиз, бу нима? Қисқартирилган иш вақтими, ёки тўлиқсиз иш вақти? Бир қарашда уларни бир-биридан фарқлаш қийин, тўғрими?
☝️Аслида, қисқартирилган иш вақти ва тўлиқсиз иш вақти даврийлик хажмида ўхшаш бўлсада, бошқа жиҳатлари бўйича улар бир-биридан кескин фарқланади.
1. Қўлланиладиган ходимлар тоифаси бўйича.
1.1. Қисқартирилган иш вақти фақатгина айрим тоифадаги ходимларгагина белгиланади. Яъни, қисқартирилган иш вақти ҳамма ходимларга ҳам қўлланилавермайди. Эътибор беринг, ходимларнинг ёши, уларнинг соғлиғи ҳолати ҳамда ходим ишлаётган ишнинг ўзига ҳос мураккаб ва зарарли жиҳатларидан келиб чиқиб, иш берувчи ана шундай вазиятларда бўлган алоҳида ходимларга қисқартирилган иш вақти белгилайди. Масалан, МК 183-моддасига асосан 18 ёшга тўлмаганларга хафтасига 36 соатдан (агар ходим 16 ёшдан 18 ёшгача бўлса, хафтасига 24 соатдан), 1 ва 2-гуруҳ ногиронларига хафтасига 36 соатдан, ноқулай меҳнат шароитларидаги ходимларга Вазирлар Маҳкамаси қарорида кўрсатилган хажмдан, иши юқори даражадаги руҳий, ақлий ва асабий зўриқиш билан боғлиқ бўлган тиббиёт ходимлари, педагоглар ва бошқа тоифадаги ходимларга хафтасига 36 соатдан кўп бўлмаслиги керак. Шунингдек, бюджет ташкилотида ишлаётган 3 ёшгача боланинг ота-онасидан бирига хафталик 35 соатдан кўп бўлмаган қисқартирилган иш вақти белгиланади.
1.2. Тўлиқсиз иш вақтидан эса барча ходимлар фойдаланиши мумкин, иш берувчи билан ўртадаги келишувга биноан албатта (МК 186-модда). Тўғри, МК 186-моддаси иккинчи қисмида ҳомиладор аёлларга, 14 ёшгача бўлган боланинг (16 ёшгача бўлган ногиронлиги бор боланинг) ота-онасидан бирига, шунингдек, бетоб оила аъзосини парвариш қилаётган шахсларга тиббий ҳулосага биноан ҳамда ногиронлиги бўлган ходимга ТИЭК хулосасига биноан тўлиқсиз иш вақти белгилаш шартлиги кўрсатилган. Бироқ, бу ерда эътибор беринг, юқоридаги ходимлар ўша тиббий ҳулоса ва ТИЭК хулосасини илова қилиб, иш берувчига илтимоснома берган тақдирда уларга тўлиқсиз иш вақти белгиланади. Қолган вазиятларда исталган ходимларга ўртадаги келишувга биноан тўлиқсиз иш вақти белгиланиши мумкин.
2. Ихтиёрийми ёки мажбурий? МК 183-моддасида кўрсатилган юқоридаги алоҳида тоифадаги ходимларга қисқартирилган иш вақти белгилаш иш берувчи учун мутлақо мажбурийдир. Тўлиқсиз иш вақти билан ўртадаги фарқлардан бири ҳам шу. Тўлиқсиз иш вақти МК 186-модданинг иккинчи қисми (☝️юқорига қаранг)да кўрсатилган ҳолатлар (шунда ҳам ходимнинг илтимоси бўлиши керак)дан ташқари, бошқа барча ҳолатларда иш берувчининг ҳам келишуви ва розилигини тақозо қилади. Яъни, тўлиқсиз иш вақтини белгилаш одатда, иш берувчи учун мажбурий эмас.
3. Тўланадиган иш ҳақи бўйича. Энг муҳим фарқ мана шу ерда. МК 183-моддаси биринчи қисмига асосан ходимга қисқартирилган иш вақти белгиланганида, иш ҳақи камайтирилмайди. Яъни масалан, бюджет ташкилотида ишлаётган онанинг иш хафтаси 40 соат эди, унга 3 ёшга тўлмаган боласи борлиги сабабли хафталик 35 соатлик қисқартирилган иш вақти белгиланди. Мана шу ҳолатда, иш ҳақи камайтирилмасдан, ходимга 40 соатлик иш вақти бўйича иш ҳақи тўлашда давом этилади. Тўлиқсиз иш вақти белгиланганда эса, МК 186-моддаси тўртинчи қисмига асосан ходимга амалда бажарган ишига ва ишланган вақтга мутаносиб равишда ҳақ тўланади. Яъни, бунда иш ҳақи амалда камаяди.
👉@yuristkadr
Ўзи иш вақтининг 3 та тури бор: нормал иш вақти, қисқартирилган ва тўлиқсиз иш вақтлари (МК 181-модда). Бизда нормал иш вақти хафтасига 40 соатдан ошмаслиги керак. Айрим ҳолларда ходимларга қисқартирилган иш вақти ва тўлиқсиз иш вақти белгиланиши мумкин. Қаранг, ушбу иккисида жумлаларнинг мазмунидан ўртадаги фарқ билинмайди, чунки ҳар иккиси ҳам иш вақтининг камайтирилган турларидир. Масалан, ходим учун белгиланган хафтасига 40 соатлик ва кунига 8 соатлик нормал иш вақтини камайтириб, хафтасига 35 соат ва кунига 7 соат қилиб белгиладингиз, бу нима? Қисқартирилган иш вақтими, ёки тўлиқсиз иш вақти? Бир қарашда уларни бир-биридан фарқлаш қийин, тўғрими?
☝️Аслида, қисқартирилган иш вақти ва тўлиқсиз иш вақти даврийлик хажмида ўхшаш бўлсада, бошқа жиҳатлари бўйича улар бир-биридан кескин фарқланади.
1. Қўлланиладиган ходимлар тоифаси бўйича.
1.1. Қисқартирилган иш вақти фақатгина айрим тоифадаги ходимларгагина белгиланади. Яъни, қисқартирилган иш вақти ҳамма ходимларга ҳам қўлланилавермайди. Эътибор беринг, ходимларнинг ёши, уларнинг соғлиғи ҳолати ҳамда ходим ишлаётган ишнинг ўзига ҳос мураккаб ва зарарли жиҳатларидан келиб чиқиб, иш берувчи ана шундай вазиятларда бўлган алоҳида ходимларга қисқартирилган иш вақти белгилайди. Масалан, МК 183-моддасига асосан 18 ёшга тўлмаганларга хафтасига 36 соатдан (агар ходим 16 ёшдан 18 ёшгача бўлса, хафтасига 24 соатдан), 1 ва 2-гуруҳ ногиронларига хафтасига 36 соатдан, ноқулай меҳнат шароитларидаги ходимларга Вазирлар Маҳкамаси қарорида кўрсатилган хажмдан, иши юқори даражадаги руҳий, ақлий ва асабий зўриқиш билан боғлиқ бўлган тиббиёт ходимлари, педагоглар ва бошқа тоифадаги ходимларга хафтасига 36 соатдан кўп бўлмаслиги керак. Шунингдек, бюджет ташкилотида ишлаётган 3 ёшгача боланинг ота-онасидан бирига хафталик 35 соатдан кўп бўлмаган қисқартирилган иш вақти белгиланади.
1.2. Тўлиқсиз иш вақтидан эса барча ходимлар фойдаланиши мумкин, иш берувчи билан ўртадаги келишувга биноан албатта (МК 186-модда). Тўғри, МК 186-моддаси иккинчи қисмида ҳомиладор аёлларга, 14 ёшгача бўлган боланинг (16 ёшгача бўлган ногиронлиги бор боланинг) ота-онасидан бирига, шунингдек, бетоб оила аъзосини парвариш қилаётган шахсларга тиббий ҳулосага биноан ҳамда ногиронлиги бўлган ходимга ТИЭК хулосасига биноан тўлиқсиз иш вақти белгилаш шартлиги кўрсатилган. Бироқ, бу ерда эътибор беринг, юқоридаги ходимлар ўша тиббий ҳулоса ва ТИЭК хулосасини илова қилиб, иш берувчига илтимоснома берган тақдирда уларга тўлиқсиз иш вақти белгиланади. Қолган вазиятларда исталган ходимларга ўртадаги келишувга биноан тўлиқсиз иш вақти белгиланиши мумкин.
2. Ихтиёрийми ёки мажбурий? МК 183-моддасида кўрсатилган юқоридаги алоҳида тоифадаги ходимларга қисқартирилган иш вақти белгилаш иш берувчи учун мутлақо мажбурийдир. Тўлиқсиз иш вақти билан ўртадаги фарқлардан бири ҳам шу. Тўлиқсиз иш вақти МК 186-модданинг иккинчи қисми (☝️юқорига қаранг)да кўрсатилган ҳолатлар (шунда ҳам ходимнинг илтимоси бўлиши керак)дан ташқари, бошқа барча ҳолатларда иш берувчининг ҳам келишуви ва розилигини тақозо қилади. Яъни, тўлиқсиз иш вақтини белгилаш одатда, иш берувчи учун мажбурий эмас.
3. Тўланадиган иш ҳақи бўйича. Энг муҳим фарқ мана шу ерда. МК 183-моддаси биринчи қисмига асосан ходимга қисқартирилган иш вақти белгиланганида, иш ҳақи камайтирилмайди. Яъни масалан, бюджет ташкилотида ишлаётган онанинг иш хафтаси 40 соат эди, унга 3 ёшга тўлмаган боласи борлиги сабабли хафталик 35 соатлик қисқартирилган иш вақти белгиланди. Мана шу ҳолатда, иш ҳақи камайтирилмасдан, ходимга 40 соатлик иш вақти бўйича иш ҳақи тўлашда давом этилади. Тўлиқсиз иш вақти белгиланганда эса, МК 186-моддаси тўртинчи қисмига асосан ходимга амалда бажарган ишига ва ишланган вақтга мутаносиб равишда ҳақ тўланади. Яъни, бунда иш ҳақи амалда камаяди.
👉@yuristkadr
Қайта жіберілді:
Mehnat huquqi
20.02.202512:04
Qorovullarga tungi ish uchun 1,5 barobar haq to'lanishi shartmi?
#savolimbor? Assalomu alaykum, men bog'chada qorovul bo’lib ishlayman. Tungi vaqt uchun menga 1,5 barobar emas, 1 barobar to’lashyapti. Qonunda shunday deyilgan ekan kunduzgi bilan bir xil to'lanar ekan. Bu qanchalik asosli?
https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:
Avvalo, savolingiz uchun katta rahmat. Negaki, mehnatga haq to’lash bilan bog’liq bugungi kundagi juda katta muammoni ko’tarib chiqibsiz. Biz bu masalani avval ham yoritgan edik https://t.me/mehnathuquqi/4220. Yana takrorlashdan charchamaymiz. Endi yangi Mehnat kodeksi bo’yicha ham fikrimizni huquqiy asoslantirib beramiz.
❌ Chunki amaliyotda aksariyat tashkilotlar MK 188-moddasi 4-qismidagi quyidagi normani noto’g’ri talqin qilishmoqda. Mehnat sharoitlariga ko‘ra zarur bo‘lgan hollarda, shuningdek olti kunlik ish haftasidagi smenali ishlarda tungi vaqtdagi ishning davomiyligi kunduzgi vaqtdagi ishning davomiyligi bilan tenglashtiriladi . Mazkur ishlar ro‘yxati jamoa shartnomasida, agar u tuzilmagan bo‘lsa, ish beruvchi tomonidan kasaba uyushmasi qo‘mitasi bilan kelishuvga ko‘ra belgilanishi mumkin.
⚠️ MK 188-moddasi 4-qismida mehnatga haq to’lash haqida hech qanday gap yo’q. Unda nima haqida gap ketmoqda? Gap shundaki, agar xodim uchun belgilangan kundalik ish (smena) muddatining kamida yarmi tungi vaqtga to‘g‘ri kelsa, tungi ish vaqti muddati bir soatga, ish haftasi muddati ham shunga muvofiq ravishda qisqartirilishi lozim. Masalan, xodimning ish vaqti 8 soat. Shuni yarmi tungi vaqtga to’g’ri kelsa, uning ish vaqti 1 soatga qisqaradi. Ya’ni 8 soat emas 7 soat ishlaydi. Biroq, mehnat sharoitlariga ko‘ra zarur bo‘lgan hollarda, shuningdek olti kunlik ish haftasidagi smenali ishlarda tungi ish muddati kunduzgi ish muddatiga tenglashtiriladi ya’ni 1 soatga qisqarmaydi: 7 soat emas 8 soat ishlanadi. Lekin tungi vaqt uchun kamida 1.5 hissa haq to'lanishi shart.
MK 264-moddasiga ko’ra, tungi vaqtdagi (soat 22-00 dan to soat 6-00 gacha bo‘lgan vaqt) quyidagi hollarda tungi vaqtdagi mehnat uchun haq to‘lash kamida bir yarim baravar miqdorida amalga oshiriladi:
mehnatga haq to‘lashning vaqtbay tizimida — tungi vaqtdagi ishning har bir soati uchun 1,5 yoki undan ortiq koeffitsiyentni qo‘llagan holda;
mehnatga haq to‘lashning ishbay tizimida — tegishli razryadga (malakaga) ega bo‘lgan vaqtbay ishlovchining soatlik tarif stavkasining (maoshining) ellik foizi yoki undan ortiq miqdorida ishbay ish haqi va qo‘shimcha to‘lov to‘liq to‘lanadi.
Chunki tungi vaqtdagi ishning kunduzgidan farqli ravishda inson organizmiga zarari va yuklamasi ko'p. Shuning uchun ham tungi vaqt uchun oshirilgan miqdorda haq to'lanadi.
❗️Demak, Sizga tungi vaqtdagi ishingizing har bir soati uchun kamida bir yarim baravar miqdorda haq to‘lanishi shart.
⚠️Agar mehnat huquqlaringiz buzilsa, hududingizdagi mehnat inspeksiyasiga, prokuratura yoki adliya organlariga murojaat qiling. Yoki quyidagi ishonch raqamlariga telefon qiling: 1000 yoki +99871 210 00 00 (Prezident virtual qabulxonasi), +99871 200 06 00 (Kambag'allikni qisqartirish va bandlik vazirligi ) 1007 (Bosh prokuratura) , 1008 (Adliya vazirligi).
Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi
#savolimbor? Assalomu alaykum, men bog'chada qorovul bo’lib ishlayman. Tungi vaqt uchun menga 1,5 barobar emas, 1 barobar to’lashyapti. Qonunda shunday deyilgan ekan kunduzgi bilan bir xil to'lanar ekan. Bu qanchalik asosli?
https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:
Avvalo, savolingiz uchun katta rahmat. Negaki, mehnatga haq to’lash bilan bog’liq bugungi kundagi juda katta muammoni ko’tarib chiqibsiz. Biz bu masalani avval ham yoritgan edik https://t.me/mehnathuquqi/4220. Yana takrorlashdan charchamaymiz. Endi yangi Mehnat kodeksi bo’yicha ham fikrimizni huquqiy asoslantirib beramiz.
❌ Chunki amaliyotda aksariyat tashkilotlar MK 188-moddasi 4-qismidagi quyidagi normani noto’g’ri talqin qilishmoqda. Mehnat sharoitlariga ko‘ra zarur bo‘lgan hollarda, shuningdek olti kunlik ish haftasidagi smenali ishlarda tungi vaqtdagi ishning davomiyligi kunduzgi vaqtdagi ishning davomiyligi bilan tenglashtiriladi . Mazkur ishlar ro‘yxati jamoa shartnomasida, agar u tuzilmagan bo‘lsa, ish beruvchi tomonidan kasaba uyushmasi qo‘mitasi bilan kelishuvga ko‘ra belgilanishi mumkin.
⚠️ MK 188-moddasi 4-qismida mehnatga haq to’lash haqida hech qanday gap yo’q. Unda nima haqida gap ketmoqda? Gap shundaki, agar xodim uchun belgilangan kundalik ish (smena) muddatining kamida yarmi tungi vaqtga to‘g‘ri kelsa, tungi ish vaqti muddati bir soatga, ish haftasi muddati ham shunga muvofiq ravishda qisqartirilishi lozim. Masalan, xodimning ish vaqti 8 soat. Shuni yarmi tungi vaqtga to’g’ri kelsa, uning ish vaqti 1 soatga qisqaradi. Ya’ni 8 soat emas 7 soat ishlaydi. Biroq, mehnat sharoitlariga ko‘ra zarur bo‘lgan hollarda, shuningdek olti kunlik ish haftasidagi smenali ishlarda tungi ish muddati kunduzgi ish muddatiga tenglashtiriladi ya’ni 1 soatga qisqarmaydi: 7 soat emas 8 soat ishlanadi. Lekin tungi vaqt uchun kamida 1.5 hissa haq to'lanishi shart.
MK 264-moddasiga ko’ra, tungi vaqtdagi (soat 22-00 dan to soat 6-00 gacha bo‘lgan vaqt) quyidagi hollarda tungi vaqtdagi mehnat uchun haq to‘lash kamida bir yarim baravar miqdorida amalga oshiriladi:
mehnatga haq to‘lashning vaqtbay tizimida — tungi vaqtdagi ishning har bir soati uchun 1,5 yoki undan ortiq koeffitsiyentni qo‘llagan holda;
mehnatga haq to‘lashning ishbay tizimida — tegishli razryadga (malakaga) ega bo‘lgan vaqtbay ishlovchining soatlik tarif stavkasining (maoshining) ellik foizi yoki undan ortiq miqdorida ishbay ish haqi va qo‘shimcha to‘lov to‘liq to‘lanadi.
Chunki tungi vaqtdagi ishning kunduzgidan farqli ravishda inson organizmiga zarari va yuklamasi ko'p. Shuning uchun ham tungi vaqt uchun oshirilgan miqdorda haq to'lanadi.
❗️Demak, Sizga tungi vaqtdagi ishingizing har bir soati uchun kamida bir yarim baravar miqdorda haq to‘lanishi shart.
⚠️Agar mehnat huquqlaringiz buzilsa, hududingizdagi mehnat inspeksiyasiga, prokuratura yoki adliya organlariga murojaat qiling. Yoki quyidagi ishonch raqamlariga telefon qiling: 1000 yoki +99871 210 00 00 (Prezident virtual qabulxonasi), +99871 200 06 00 (Kambag'allikni qisqartirish va bandlik vazirligi ) 1007 (Bosh prokuratura) , 1008 (Adliya vazirligi).
Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi
Көрсетілген 1 - 10 арасынан 10
Көбірек мүмкіндіктерді ашу үшін кіріңіз.