کدام شگفتی؟!!
این گزاره که برای حفظ حکومت و اسلام هر کاری مانند عرق خوری دروغگویی، جاسوسی، زنا و ...ممکن است لازم و بلکه واجب باشد، سخن جدیدی نیست و دستکم برخی فقهای شیعی باورمند به ولایت فقیه به آن پرداخته اند. مبانی چنین رویکردی متعدد است. از جمله می توان به قاعده اهم و مهم اشاره کرد. مثلا آیت الله خمینی حفظ نظام را مساوی حفظ اسلام تلقی کرده و آن را فراتر از حرمت دروغ، غیبت، قتل و... دانسته اند. یا به قاعده تزاحم متوسل می شوند. این قاعده مربوط به زمانی است که مکلف توانایی انجام دو تکلیف در یک زمان را ندارد؛ یا انجام یک تکلیف مستلزم ترک تکلیف دیگری است. مثلا اگر حفظ نظام به عنوان اهم، با یک مهم مانند دروغگویی تزاحم کند، عمل به اهم واجب است.
به هر روی ریشه های این گزاره در چندین قاعده، مانند مفهوم مصلحت، قاعده اضطرار و تقیه و...نهفته است.
این گزاره به مبحث احکام اولیه و ثانویه کشیده شده و بس مفصل است.
به هر روی ریشه و مبنای این گزاره را باید در اصل حکومت و فقه شیعی از گونه ولایت فقیه دید و به ارزیابی آن پرداخت.
#یدالله_کریمی_پور
@karimipour_k
