Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
View
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
View
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
View
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
View
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
View
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
View
Асанов формати avatar

Асанов формати

Канал муаллифи, тилшунос, журналист ва блогер Эльдар Асанов тиллар, тарих, антропология мавзуларида таҳлилий ва оммабоп материаллар бериб боради.
Канални қўллаб-қувватлаш: tirikchilik.uz/AsanovEldar
Тижорий ҳамкорлик учун: @AshiVanghuhi
TGlist rating
0
0
TypePublic
Verification
Not verified
Trust
Not trusted
LocationУзбекістан
LanguageOther
Channel creation dateNov 30, 2018
Added to TGlist
Aug 09, 2024
I own this channel
History of changes

Popular posts Асанов формати

All posts
21.04.202517:16
Шом араб фамилиялари бўйича яна бир қизиқ маълумот эшитиб қолдим арабист танишлардан.

Одатда маълум бир араб қабиласига мансуб аҳоли шу қабила номини ишлатган — Адноний, Тамимий ва ҳ.к. Бундай арабларнинг аксарияти мусулмон бўлган ва келиб чиқиши нуқтаи назаридан ўзини "тоза", аслзода ҳисоблаган.

Қабилавийлигини сақлаган христиан араблар ҳам бўлган — улар исломдан олдин бу ҳудудда яшаб, христианликка эътиқод қилган араблар эди (Лаҳмийлар ва Ғассонийлар).

Араблашганлар (мустаъроб) ёки шаҳарлашиб, қабиласини унутган араблар эса касб-корига қараб фамилия/куня олган: Ҳаддод, Нажжор ва ҳ.к. Уларнинг бир қисми христиан, бир қисми мусулмон бўлган.

Усмонли ҳокимияти даврида аҳолининг бу гуруҳи туркча фамилиялар ола бошлаган: Қошиқчи (Хашуқжи), Ëзижи (яъни ёзувчи). Масалан, Антиохия патриархатининг ҳозирги патриархи Юҳанно XX нинг асл исми — Ҳони Ëзижи.

Энди юқоридаги бекграунддан келиб чиқиб, пастдаги қизиқарли воқеани тушунишга ва завқ олишга ҳаракат қилинг.

Касб номига қўйилган фамилиялар ичида Фарис дегани ҳам бор — отлиқ/рицарь дегани. Салиб юришлари давридан қолган фамилия дейишади — ё салибчи рицарлар авлоди, ё уларга бириккан маҳаллий христианлар авлоди. Фарислар ўзини аслзода ҳисоблайди.

Фарислар билан аслзодаликда рақобатлашиб, ўзини салибчиларга боғлайдиган яна бир хонадон бор — Фаранжи. Салибчилардан ("франк"лардан) қолиб кетган фамилия деб ҳисоблашади ўзини.

Бу номнинг тарихини ўрганиб кўришса, аслида у туркча fırıncı — печкачи сўзидан олинган экан. Яъни оддий новвой оилага Усмонли даврида берилган касб-ҳунар билан боғлиқ фамилия. Британия мустамлакаси даврида фамилияни бироз тўғрилаб, аслзодалар қаторига қўшилиб олишган экан.

Бунақа айёрона приём иш бериб, Фаранжилар Ливаннинг энг нуфузли оилаларидан бирига айланиб кетган. Улардан ҳатто битта президент ҳам чиққан. Аслзодалик ҳақидаги пиар шу қадар кучли бўлганки, ҳатто инглиз Wikipedia'си уларни ҳалигача франклар авлоди деб ўйлайди.

@AsanovEldar
25.04.202515:38
Дубайдаги ҳолат ва унинг эҳтимолий оқибатлари

Ташқи ишлар вазирлиги маълумотига кўра, Дубай шаҳрида Ўзбекистон фуқаролари ўртасида жанжал юзага келган. БАА расмийлари 15 нафар юртдошимизни қўлга олган, ҳозирда тергов ишлари олиб борилмоқда.

Расмий учрашувларда БАА томони Ўзбекистон фуқаролари содир этаётган қонунбузарлик ҳолатлари кўпайганини таъкидлади. Вазият ўзгармаса, икки давлат ўртасидаги визасиз тартиб ҳам қайта кўриб чиқилиши мумкин. Яъни ҳамма фуқаро зарар кўради.

Вазирлик бу ҳолат юзасидан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан биргаликда иш олиб бормоқда. Хорижга чиқаётган фуқаролардан тартиб-интизомга риоя қилиш ва юртдошлар шаънига доғ туширмаслик сўралмоқда.

Амалда эса шуни унутмаслик керак: чет элда ҳар бир фуқаро ўз юрти, ўз халқи шаънининг ҳимоячисидир. Бир инсоннинг нотўғри хатти-ҳаракати бутун халқ имижига ва дунё кезиш эркинлигига путур етказиши мумкин.

@AsanovEldar
Post media background
Post media
22.04.202509:35
Science Slam деган формат бор. Илмий коммуникациянинг оммабоп шакли ҳисобланади.

Формат стендапдан олинган — 10 дақиқали чиқишлардан иборат. Асосий фарқи — қизиқчилар эмас, олимлар чиқиш қилади, ўз тадқиқоти ҳақида қисқа ва қизиқарли гапириб беради. Қизиқарли гапиради, лекин кулгили эмас, чунки аудиторияни кулдириш ҳам осон эмас, профессионал кўникма ёки "туғма" қобилият талаб қилади. Агар ҳам илмий маъруза қилиб, ҳам кулдира олса, унда янаям зўр.

Бир неча йил олдин Тошкентда Science Slam бўлиб ўтганди, лекин кейинчалик бу иш тўхтаб қолди. Бир гуруҳ ташаббускорнинг ҳаракати билан янги Science Slam ташкил қилинмоқда.

Бу сафар чиқишлар ҳам ўзбек, ҳам рус тилида бўлади. Ўзбек тилли спикерлардан бири мен бўламан. Қизиқиш бўлса, марҳамат, 26 апрель куни сизни кутамиз.

Лекин келинглар аниқ, илмий стендапнинг ўзбек аудиториясини ҳам яратайлик. Ўзбек тилининг қўлланиш доирасини янги форматлар орқали кенгайтирайлик.

Тафсилотлар мана бу ерда.

@AsanovEldar
Post media background
Post media
25.04.202506:44
Элбекнинг атамалар луғатини кўп эсга оламан (подкастларда, адашмасам, каналдаям ёзганман). Ўша луғатдан парчалар эълон қилинибди "Тил ва адабиёт таълими" журналида.

@AsanovEldar
19.04.202512:26
АҚШда Трамп ҳокимиятга келиши билан ноқонуний муҳожирлар мамлакатдан чиқариб ташлана бошланади. Бу муҳожирларнинг бир қисми Сальвадорга кўчирилганини эшитгандирсиз. Бу маълумот ОАВда айтилди-ю, лекин нега айнан Сальвадорлигига қизиққан медиани кўрмадим.

Гап шундаки, Дональд Трамп ва Илон Маск — бутун дунёда оммалашган янги ўнг ҳаракатнинг вакилларидир; охирги 20 йилларда бошқа давлатларда ҳам уларга ўхшаган қарашдаги янги лидерлар ҳукуматни эгалламоқда. Биз бу ҳаракат вакиллари бўлган Путинни, Эрдўғонни, Орбанни, Нетаньяхуни, Модини, Си Цзинпинни, мана охирги "юлдуз"лардан Хавьер Милейни эшитганмиз. Лекин Сальвадорда ҳам уларга ўхшаган замонавий ўнг лидер ҳокимиятда. Унинг исми — Наиб Букеле.

Букеле Трамп ва Маскнинг дўсти ва иттифоқчиси ҳисобланади. Унинг феъли, сиёсий қарашлари, имижи ҳам бу жуфтликка ўхшаш — ижтимоий тармоқларда жуда фаол, троллинг қилишни, баҳсларга киришни яхши кўради. У ҳам, бу тўлқиннинг бошқа лидерлари каби, бошида катта иқтисодий ютуқлар кўрсатган, аммо охирги йилларда имижи ёмонлашмоқда.

Лекин бу пост унинг сиёсий йўли, таржимаи ҳоли, умуман Сальвадор ҳақида эмас. Букеленинг таржимаи ҳоли эътиборимни тортди.

Букеле — фаластинлик муҳожирлар авлоди. Унинг отаси Армандо Букеле Каттан имом бўлиб, маҳаллий мусулмонларнинг лидерларидан бири бўлган.

Энди бу ғалати исм-фамилияларни ўзимизга таниш кўринишга келтирамиз.

Наиб Букеле — Нажиб Буқайла. Баъзи манбаларда Абу Кейле деб бериляпти, аммо бу хато. Отаси — Армандо Буқайла Қаттон. Буқайла, Қаттон — булар типик фаластинча фамилиялар.

Мени ҳайрон қолдирган нарса — бу фамилиялар кўпроқ фаластинлик/ливанлик/суриялик христианларда учрар эди, Сальвадор президенти эса мусулмон оиладан экан.

Нажиб Буқайла Трампнинг яқинлари ичидаги ягона араб эмас. Қизи Тиффанининг эри Майкл Булос — ливанлик бизнесмен Массад Булоснинг ўғли.

Бу исмни ҳам таниш қиёфага келтирсак: Массад — Мисъад ёки Масъад. Булос эса лотинча Паулус (Пол, Пауль, Павел) исмининг арабча шакли (Булус).

@AsanovEldar
29.03.202513:21
Тарихчиларимиз Бахтиёр Алимжонов ва Акбар Замоновдан янги мақола. Кечагина тандирдан узилди.

Мавзу — Шайбонийхон ва Шайбонийларнинг ўзбек миллий тарихидан ва мафкурасидан чиқарилиши. Бу жараён совет даврида рўй берган, унгача Шайбонийхон ва унинг сулоласи юксак қадрланган.

Алимджанов Б., Замонов А. Не Тимуром единым: игнорирование Шибанидов в рамках концепции "централизованного государства"

@AsanovEldar
Post media background
Post media
18.04.202513:27
Жуфти ҳалол қидираётганда фақат ақлга таянманг, чунки қалбни фақат қалб тушунади. Ақл ҳисоб-китоб қилади, лекин муҳаббат ҳис қилади. Баъзида ақл танламаган юрак бахтли қилади. Чин севги мантиққа эмас, самимиятга суянади.

Xurmo'да янги видео.

Тўлиқ видеога ҳавола:
https://youtu.be/0Vr9jr0Zaq4
03.04.202511:23
Qurultoy'нинг янги дўстларини таништирай.

"Миллий тикланиш" партияси раҳбарияти подкастимизни жуда маъқул кўриб, қўллаб-қувватлаш таклифини билдирди. Бугун ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзоладик.

Qurultoy'ни очганимизда шунчаки подкаст бўлиб қолмай, каттароқ ишлар қилайлик, олимларнинг фикрини керакли инстанцияларга етказайлик, деган ният қилгандик. Фақат суҳбат қурмай, тадқиқотларни чоп этиш, ноёб осори атиқаларни тўплаш ишларига ҳам ёрдам бериш фикримиз бор эди. Шу томон дастлабки қадамларни ташлаяпмиз.

Режаларимиз кўп, секин очиқлаб борамиз, амалга ошса, жуда чиройли ишлар бўлади.

@AsanovEldar
Post media background
Post media
23.04.202508:49
#E'LON

Milliy arxeologiya markazi yosh Olimlar kengashi doirasida “Yosh olimlar minbari”ga taklif qiladi!

Ushbu ilmiy uchrashuvda markaz katta ilmiy hodimi B. Alimjonov ""Markazlashgan davlat" konsepsiyasida Shayboniylar sulolasi chetda qolishi masalasi" mavzusida ma'ruza qiladi.

📢 Yosh olimlar minbari: Milliy arxeologiya markazi

🎤 Ma’ruzachi: Baxtiyor Alimjonov

📚 Mavzu: "Markazlashgan davlat" konsepsiyasida Shayboniylar sulolasi chetda qolishi masalasi"

🗓 Sana: 23.04.2025

⏰ Vaqt: 15:00

🔗 Bog'lam: https://us06web.zoom.us/j/83555038169?pwd=cXEaFtqnoemta3AbePaH5rRUCB9upS.1

📍 Joy: Mirzo Ulug'bek, 81
12.04.202506:43
Яна бир янги нашр. "Ватан" журналининг бу йил ҳисобидан биринчи сони чиқди. Ундан ўқувчиларим яхши танийдиган ҳамкасбим ва дўстим Рустам Азизийнинг диний радикализм ҳақидаги таҳлилий мақоласи чиқди. Таржимон — каминаи нокамтарин.

@AsanovEldar
Post media background
Post media
08.04.202517:08
"Менинг отим қирмизи" романи бугун тандирдан узилди. Айтишларича, эртага Book.uz'да сотувга чиқар экан.

Орхан Памук (ёки Ўрхун Помуқ) энг севган муаллифларимдан бири. Услуби ҳам, йўналиши ҳам, ғояси ҳам жуда ёқади. Шунга бўлса керак, таржимага алоҳида эътибор ва меҳр билан қарадим, қайта-қайта ўқиб, тузатдим, ҳар бир сўз устида ишладим. Аслида ҳар ишда перфекционистман — қайта-қайта ўқиб, ёзиб, тузатавераман, шунга ишни бироз чўзвораман. "Менинг отим қирмизи" ҳам нашрга тайёр бўлгунича муҳаррирни безор қилиб юбордим. Шундаям кўнглим тўлмади. Камчилик бўлса, узр, кейинги нашрларда (агар бўлса) тузатамиз.

Дарвоқе. Таржима тилида онгли равишда бир эксперимент қилганман. Памукнинг тилини, руҳиятини максимал даражада оригиналга яқин сақлаш, ўзбек ва турк тилларини яқинлаштириш ҳаракати. Агар бу сизга омадсиз тажриба туюлса, фикр ва таклифларингизни албатта билдиринг. Уни ҳам кўриб чиқамиз.

@AsanovEldar
Post media background
Post media
11.04.202515:15
Ғайбулла Бобоёровнинг янги китоби. Ўқиб, танишиб чиқамиз.

@AsanovEldar
11.04.202511:36
Яқинда бўлиб ўтган Парламентлараро Иттифоқ йиғилишида Қонунчилик палатаси қўмитаси раиси Улуғбек Шерматов бир неча тилда чиқиш қилиб, кўпчиликнинг эътиборини тортди. У рус ва инглиз тилида эркин гапирди, энг қизиғи — япон тилида ҳам мукаммал нутқ сўзлади.

Шерматов ҳуқуқ соҳасида тажрибали мутахассис, хорижда илмий иш ҳимоя қилган.

Тил биладиган, тажрибали ёш депутатлар кўпаяверсин.

@AsanovEldar
18.04.202516:02
Ўзим онгли шакллантирган бир қанча ижобий кўникма бор. Шулардан бири, ўзимга анча ёқадигани — дўконларга ўз шопперим (пакетим, тўрвам, кимга қанақа қулай бўлса) билан боришдир.

Ўзбекистонда пластик пакетлар пулли қилиб қўйилиши одамларни кўп марталик экологик тоза пакет ва шопперлардан фойдаланишга ўргатади деб ўйлагандим. Афсус, орадан шунча вақт ўтди, ҳали ҳам пластик пакетлар кўп ишлатилаётганини кўряпман.

Бу масалада ҳужжат қабул қилиш, чеклов чораси кўриш етарли эмас, бундай кўникманинг моҳиятини, аҳамиятини одамларга тушунтириш, ҳамма онгли равишда танлов қилиши муҳим экан. Аслида кичик кўринган бу кўникма экология учун қай даражада аҳамиятли эканини англаган одам пластик пакетлардан имкон қадар воз кечади.

АҚШда мен ёқтирган бир дўконлар тармоғи бор — Whole Foods Market. Улар фақат қоғоз пакетлар ва шопперлар ишлатади. Қолаверса, маҳсулотлари ҳам органик. Нархи бироз қиммат бўлса ҳам, харидори кўп, мен ҳам кўп кирардим.

Ўзбекистонда ҳам шунақа органик маҳсулотлар сотадиган дўконлар пайдо бўлиши ва кўпайишини хоҳлардим.

@AsanovEldar
02.04.202505:34
Шок! Шок! Шок!!!

Ўзбек ТВсида кескин баҳс! Мавзу эса сиёсат билан эмас, тарих билан боғлиқ.

Бобуршунос олим Ботирали Йўлдошев ва тарихчи олим Ғайбулла Бобоёров Бобур—Шайбонийхон мавзусида тортишиб кетиб қолди. Бўларкан-у мана!

Кўрсатувни тўлиқ кўрмадим, афтидан нариги лагерь "Бобур яхши, шунга Шайбонийхон ёмон" қабилида аргумент келтирган шекилли. Иккиси ҳам ёмон эмаслигини ва айни пайтда фаришта эмаслигини, иккисига ҳам бирдай юксак баҳо бериш мумкинлигини айтавериб чарчадик.

@AsanovEldar
Log in to unlock more functionality.