Strategic Focus: Central Asia

Николаевский Ванёк

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Николаевский Ванёк

Strategic Focus: Central Asia

Markaziy Osiyo va qo’shni mintaqalardagi asosiy voqealarning tahlilini bizning kanalda kuzating.
✔️Ekspertlar fikri SFCA pozitsiyasini aks ettirmaydi.
✔️Mazmunli fikrlar, aniq xulosalar
Taklif/murojaat uchun: @sfca_admin

TGlist rating

TypePublic

Verification

Not verified

Trust

Not trusted

LocationУзбекістан

LanguageOther

Channel creation dateFeb 07, 2025

Added to TGlist

Aug 21, 2024

I own this channel

History of changes

Linked chat

ChAT: Strategic Focus: Central Asia

103

Statistic of Telegram Channel Strategic Focus: Central Asia

Subscribers

9 213

24 hours

610.7%Week

410.5%Month

280.3%

Citation index

75

Mentions2Shares on channels0Mentions on channels2

Average views per post

1 255

12 hours866

24.5%24 hours1 255

15.9%48 hours1 605

89.9%

Engagement rate (ER)

1.37%

Reposts7Comments3Reactions20

Engagement rate by reach (ERR)

15.93%

24 hours

0.37%Week

0.69%Month

20.08%

Average views per ad post

1 566

1 hour71445.59%1 – 4 hours50832.44%4 - 24 hours93959.96%

Strategic Focus: Central Asia - LIVE

Connect our bot to the channel to find out the gender distribution of this channel's audience.

Total posts in 24 hours

6

Dynamic

Latest posts in group "Strategic Focus: Central Asia"

All posts

21.04.202513:41

G’arbiy alyans - AQSh va Yevropa kun tartibidagi so’ngi yangiliklar, dolzarb mavzular bo’yicha chuqur tahlil kanaliga qo’shiling.

21.04.202513:09

Papa Fransisk a’zo bo’lgan Iyezuitlar ordenining totalitar tuzumlarga qanday aloqasi bor?

20 asr qonxo‘r diktatorlaridan biri Stalin yoshligida iyezuitlarning usullariga asoslangan Tiflisdagi diniy seminariyada tahsil olgan. U dinni rad etgan bo‘lsa-da, bo‘lajak diktatorning xarakteri, fikrlashi va hokimiyatga yondashuvi aynan shu yerda shakllangan.

Bundan tashqari, fashistik Germaniyaning eng mudhish tuzilmasi – SS asoschisi G.Gimmler katolik edi va u ham iyezuit maktabida ta’lim olgan. U SSni yaratganda Iso jamiyatiga taqlid qilib uni “qora oden” deb atagan. SSda o‘z qasamyodlari, maxfiy iyerarxiya tizimi va elitarlik hamda yopiqlik xususiyati bor edi.

Batafsil: https://t.me/westalliance/818

21.04.202510:10

Investitsiya yoki biznes yuritish uchun tijorat obyekti kerakmi?

Space Property bilan investitsiya kiritish yoki obyektingizni sotish mumkin.

Kompaniya 1000 m² dan boshlab zarur maʼlumotlarga ega obyektlarni to‘pladi:

– maydoni va xarakteristikasi;

– asosiy afzalliklari;

– biznes uchun mo‘ljali va salohiyati.

Telegram-kanalimizda tanishib chiqishingiz mumkin:
https://t.me/space_property

21.04.202506:35

Davomi

Xulosa qilib aytsak, Markaziy Osiyo davlatlari ShKTRni tan olish imkoniyatiga ega emas. Chunki: bu xalqaro huquqqa zid; ichki siyosiy barqarorlikka tahdid soladi; diplomatik muvozanatni buzadi; yirik davlatlar bilan aloqalarga putur yetkazadi.

Shu sababli, Turkiya bu masalada MO davlatlari bilan munosabatlarni ziddiyatga olib bormasdan, alternativ strategiyalar ishlab chiqishi zarur. MO davlatlari esa bu borada real siyosiy vaziyatni hisobga olib, ehtiyotkor pozitsiyada qolishga majbur.

21-asr — turkiy xalqlar uchun sinov davri. Bugun shakllanayotgan munosabatlar, keyingi asrning siyosiy arxitekturasini belgilab beradi. Bu esa har bir harakatda ehtiyotkorlik, uzoqni ko‘zlash va o‘zaro hurmatni talab qiladi.

Strategic Focus: Central Asia

21.04.202506:34

Turkiya va Markaziy Osiyo davlatlarining ShKTR bo‘yicha ikki xil pozitsiyasi

Jo’rabek Soqiyev, mustaqil ekspert

Shimoliy Kipr Turk Respublikasi (ShKTR) masalasi Markaziy Osiyo (MO) davlatlari bilan Turkiya o‘rtasidagi munosabatlarda noqulaylik tug‘diruvchi siyosiy mavzu bo‘lib bormoqda. Bu vaziyatni to‘liq anglash uchun avvalo ShKTR tarixi haqida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.

ShKTR tarixi va xalqaro maqomi

ShKTR — Kipr orolining shimoliy qismida joylashgan, 1983-yil 15-noyabrda o‘z mustaqilligini e’lon qilgan de-fakto davlatdir. U faqat Turkiya tomonidan tan olingan. Aslida, Kiprda yillar davomida yunonlar va turklar o‘rtasida etnik ziddiyatlar mavjud bo‘lgan. 1974-yilda Kiprda yunonlar Gretsiya bilan birlashish harakatini boshlaganida, Turkiya orolning shimoliy qismiga harbiy aralashuv qiladi. Natijada orol amalda ikki qismga bo‘linadi: janubda Kipr Respublikasi (yunonlar boshqaruvida), shimolda esa turklar boshqaruvida bo‘lgan hudud.

Bugungi kungacha xalqaro hamjamiyat ShKTRni Kipr Respublikasining ajralmas qismi sifatida ko‘radi. Shu sababli, ShKTRning diplomatik va iqtisodiy aloqalari nihoyatda cheklangan. Biroq Turkiya tomonidan ko‘rsatilayotgan siyosiy va iqtisodiy ko‘mak evaziga u de-fakto davlat sifatida o‘z mavjudligini saqlab kelmoqda.

Turkiya manfaatlari — geosiyosiy va geoiqtisodiy omillar

Turkiya uchun ShKTR nafaqat milliy o‘zlik, balki geosiyosiy va iqtisodiy manfaatlar nuqtai nazaridan ham muhimdir.

Energiya resurslari va iqtisodiy manfaatlar: So‘nggi yillarda Sharqiy O‘rta yer dengizi atrofida yirik tabiiy gaz zaxiralari topilgan. Turkiya bu boyliklarga ShKTR orqali ulush talab qilishga harakat qilmoqda. Bu nafaqat energiya resurslari, balki gaz quvurlari, tranzit yo‘llari va mintaqadagi energiya siyosatida ta’sir kuchi ortishiga xizmat qiladi.

Geosiyosiy va harbiy pozitsiya: Kipr oroli — Yevropa, Osiyo va Afrika chorrahasida joylashgani bois, strategik nuqtada joylashgan. Turkiya bu yerda harbiy mavjudlikni saqlab, mintaqadagi dengiz yo‘llari va xavfsizlik siyosatida faol rol o‘ynamoqda.

TDT doirasida ShKTRni tan olish harakati

Turkiya ShKTRni xalqaro miqyosda tan oldirishda o‘ziga yaqin bo‘lgan davlatlar — xususan, Turkiy Davlatlar Tashkiloti (TDT) a’zolariga tayanmoqda. So‘nggi yillarda ShKTR TDT yig‘ilishlariga kuzatuvchi maqomida taklif qilinmoqda. Rasmiy Anqara bu orqali ShKTRning xalqaro tan olinuvchanligini oshirishga harakat qilmoqda.

Biroq Markaziy Osiyo davlatlari bu borada sukut saqlamoqda. 2025-yilda Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo sammitida bu masala aniq tilga olinib, ShKTRni tan olmaslikka qaratilgan qat’iy pozitsiya bildirilgan. Bu esa TDT ichida ma’lum darajada yoriqlar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ldi. Turkiya ichki ommaviy axborot vositalarida esa bu holat “Turkiyaga urilgan tarsaki” sifatida talqin qilindi.

MO davlatlarining ehtiyotkor pozitsiyasi — asosli sabablarga ega

MO davlatlari ShKTRni tan olishdan tiyilmoqda. Bunga bir nechta muhim sabablar mavjud:

1. Xalqaro huquqqa zid. BMT Xavfsizlik Kengashining 541 va 550-sonli rezolyutsiyalari ShKTR mustaqilligini noqonuniy deb e’tirof etadi. Tan olish — BMT prinsiplariga zid bo‘lish demakdir.

2. Suverenitet va hududiy yaxlitlik tamoyili. MO davlatlari (ayniqsa, Qozog‘iston, O‘zbekiston) o‘z hududiy yaxlitligini saqlashga katta e’tibor qaratadi. Ajralish harakatlarini qo‘llab-quvvatlash ularga xavfli presedent sifatida ko‘rinadi.

3. Diplomatik muvozanat va neytrallik siyosati. MO davlatlari Turkiya bilan yaqinlikni saqlashga intiladi, biroq G‘arb, Rossiya, Xitoy kabi yirik geosiyosiy o‘yinchilar bilan munosabatlarga putur yetkazishni istamaydi. Shu sababli, ular “tan olmaslik, lekin betaraf turish” pozitsiyasini saqlamoqda.

4. Geosiyosiy bosim va iqtisodiy xavf. ShKTRni tan olish G‘arb davlatlarining bosimiga sabab bo‘lishi mumkin. Bu esa sarmoya, savdo va xalqaro yordamlar yo‘qolishiga olib kelishi mumkin.

Strategic Focus: Central Asia

Reposted from:

21.04.202504:19

O‘zbekistonlik harbiylar Pokistondagi xalqaro armiya o‘yinlarida 1-o‘rinni oldi

Mudofaa vazirligi terma jamoasi VIII Xalqaro “Jamoa ruhi” musobaqasida rekord natija qayd etgan. Unda jami 14 ta davlat — O‘zbekiston, Bahrayn, Saudiya Arabistoni (4 ta jamoa), AQSH, Marokash, Xitoy, Iordaniya, Iroq, Turkiya, Maldiv orollari, Shri Lanka, Belarus, Qozog‘iston va Qatardan 17 ta xalqaro jamoa va Pokistonning 14 ta jamoasi bellashdi (umumiy 31 ta jamoa).

Ikkinchi o‘rinni Xitoy, uchinchi o‘rinni Bahrayn jamoasi olgan.

Strategic Focus: Central Asia - LIVE

Reposted from:

G’arbiy alyans

20.04.202512:33

Kiyev rus-amerika kelishuviga qarshi

Ukraina Prezident Ofisi rahbari Andrey Yermakning Britaniya razvedkasi va Germaniyaning yangi kansleri Merts bilan erishgan kelishuvlari Kiyevning oldindan harakat qilish strategiyasiga jiddiy o‘tganini ko‘rsatmoqda. Yozda 300 ta uzoq masofali Taurus raketalari va yangi havo mudofaasi tizimlari yetkazilishi rejalashtirilgan. Ukraina o‘z mudofaa salohiyatini tezkor ravishda mustahkamlashga harakat qilmoqda, aniqrog’i Puyin va Trampning Saudiya Arabistonidagi sammitidan oldin.

Manbalarga ko‘ra, Kiyevda Moskva va Vashington o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot “qaytmas nuqta”ga aylanishi mumkinligini anglab yetishgan. Ukraina nafaqat qurol olishga, balki ushbu sammitni “buzish” uchun harbiy amaliyotlar o‘tkazishga ham shoshilmoqda — Kiyev xalqaro arxitekturani o‘z ishtirokisiz shakllanishiga yo‘l qo‘ymoqchi emas.

Xulosa qilib aytganda, Kiyev London va Berlin bilan aloqalarni kuchaytirib, kafillarni izlamoqda va murosaga emas, balki eskalasiyaga tayanmoqda. Ukraina bu tenglamada qolishni xohlaydi — hatto AQSH o‘yinni tark etmoqchi bo‘lsa ham.

G’arbiy alyans

20.04.202508:46

⚡️Kuzatuvchilarning maqola/postlari uchun qabul ochiq!

Agar sizda Markaziy Osiyo, xalqaro munosabatlar, xavfsizlik, geosiyosat yoki hozirgi iqtisodiy jarayonlar haqida fikr-mulohazalaringiz bo‘lsa — biz ularni kanalda chiqarishga tayyormiz.

Strategic Focus: Central Asia kanalida chiqadigan maqolalar: 1) jonli va professional auditoriya e’tiborida bo‘ladi; 2) hamkor kanallarda (@erontahlili, @westalliance) tarqatilishi mumkin; 3) tahririy ko‘mak bilan sifatli ko‘rinishda chiqadi.

Maqola, tahliliy sharh yoki analitik postlaringizni bizga yuboring — fikringizni tinglaydigan platforma bor!

✉️ @sfca_admin

Strategic Focus: Central Asia

20.04.202506:38

Davomi

Inqilobning oqibatlari keng qamrovli bo‘ldi. Eron uchun bu shariat asosida boshqaruv, ayollar huquqlarining cheklanishi, muxolifatga qarshi repressiyalar (ayrim manbalarga ko‘ra, ilk 5 yilda 9000 dan ortiq odam qatl qilingan) va xalqaro izolyatsiyaga olib keldi. 1980–1988 yillarda Eron-Iroq urushi esa izolyatsiyani yanada kuchaytirdi. Fransiya esa inqilobdan siyosiy yoki iqtisodiy foyda ko‘rmadi: Xumaynining G‘arbga qarshi ritorikasi va AQSh elchixonasining bosib olinishi Parij va Tehron o‘rtasidagi aloqalarni murakkablashtirdi.

Inqilob siyosiy islomning o‘sishiga turtki berdi, radikal harakatlarni ilhomlantirdi va shia-sunniy qarama-qarshiligini keskinlashtirdi, bu esa Saudiya Arabistonining mintaqaviy yetakchiligini shubha ostiga qo‘ydi. O‘sha davrda boshlangan Eron va AQSh o‘rtasidagi tanglik esa hanuz global siyosatga ta’sir ko‘rsatmoqda.

Parijning inqilob “buyurtmachisi” sifatida talqin qilinishi murakkab tarixiy jarayonlarni soddalashtirib yuboradi. Fransiya Xumayniyga boshpana bergan, ammo bu inqilobni tashkillashtirish degani emas. Geosiyosiy manfaatlar va AQSh bilan raqobat Xumayniy mavqeining mustahkamlanishiga bilvosita ta’sir qilgan bo‘lishi mumkin, biroq inqilobning asosiy sabablari ichki omillar edi: shoh rejimidan norozilik, repressiyalar, G‘arbona modernizatsiya va iqtisodiy tengsizlik.

Islom inqilobi tarixi shuni ko‘rsatadiki, tashqi o‘yinchilar voqealarga ta’sir ko‘rsatishi mumkin, biroq undan keyingi jarayonlarni to‘liq nazorat qila olmaydilar.

Strategic Focus: Central Asia

20.04.202506:37

Erondagi Islom inqilobi buyurtmachisi Parij bo‘lganmi? Faktlar, sabablar, natijalar va oqibatlar.

A.Abdulazizov, mustaqil ekspert

1979-yilgi Eron Islom inqilobining “buyurtmachisi” sifatida Parij yoki umuman Fransiyani ko‘rsatish masalasi hali ham taxminlar va geosiyosiy ssenariylar doirasida muhokama qilinmoqda. Akademik doiralarda bunday nazariyani tasdiqlovchi aniq dalillar yo‘q, biroq bu masala Yaqin Sharqdagi G‘arb davlatlarining roli kontekstida muhim tahliliy mavzulardan biridir.

1978-yilda Eron shialarining yetakchisi — oyatulloh Ruhulloh Xumayni Iroqda surgunlikda bo‘lganidan so‘ng, Fransiyaning Parij yaqinidagi Nofl-le-Shato qishlog‘iga joylashdi. 1978-yil oktabrdan 1979-yil fevraligacha u bu yerda siyosiy boshpana ostida yashadi. Fransuz hukumati Xumaynining shohga qarshi faoliyatiga to‘sqinlik qilmadi: u erkin ravishda xalqaro matbuot bilan aloqada bo‘ldi, audiomurojaatlar yozdi va ularni Eron aholisi orasida tarqatdi. Hatto, 1979-yil 1-fevral kuni Xumaynini Tehronga olib kelgan samolyot xavfsizligini ta’minlash uchun Fransiya rasmiy kafolat so‘ragan.

Ayrim manbalarga ko‘ra, Nofl-le-Shatoda AQSh Davlat departamenti vakillari va Xumayni o‘rtasida maxfiy uchrashuvlar bo‘lib o‘tgan. Bu uchrashuvlarda kommunistlar tomonidan hokimiyatni egallab olish ehtimoli va yangi tuzumning G‘arbga nisbatan siyosati muhokama qilingan. Fransiya, NATO a’zosi sifatida, ushbu aloqalardan xabardor bo‘lgan bo‘lishi yoki Xumayniga imkon yaratish orqali bu jarayonga bilvosita hissa qo‘shgan bo‘lishi mumkin. Biroq inqilobni bevosita uyushtirishda Fransiyaning faol ishtirok etganini ko‘rsatuvchi aniq dalillar yo‘q.

1970-yillarda Fransiya Yaqin Sharqda AQSh va Britaniyaga raqib sifatida o‘z ta’sirini kuchaytirishga harakat qilgan. Shoh Muhammad Rezo Pahlaviy davridagi Eron — AQShning muhim ittifoqchisi bo‘lib, bu holat Parijni qoniqtirmagan bo‘lishi mumkin. Fransiyaning Eron bilan neft va atom sohasida hamkorlik shartnomalari mavjud edi. Rejim o‘zgarishi bu shartnomalarni qayta ko‘rib chiqish imkonini ochgan bo‘lishi mumkin. Ammo Xumayniga boshpana berilishi — Fransiyaning siyosiy muhojirlarni himoya qilishga doir tamoyillaridan kelib chiqqan, deb qaraladi.

Agar Fransiya bu jarayonga bilvosita qiziqqan bo‘lsa, bu geosiyosiy raqobat, AQSh ta’sirini cheklash va iqtisodiy manfaatlar bilan izohlanishi mumkin. Fransiyaning tarixiy jihatdan inqilobiy harakatlarga nisbatan iliq munosabati bor edi. Ammo Xumaynining teokratik g‘oyalari Parijning sekulyar qadriyatlariga zid edi. Shunday ekan, eng real ssenariy — bu pragmatik neytrallik: Fransiya aralashmadi, biroq to‘sqinlik ham qilmadi.

1979-yil 16-yanvarda shoh mamlakatni tark etdi va 1-aprel kuni referendum orqali Eron Islom Respublikasi e’lon qilindi. Xumayni oliy rahbar sifatida teokratik tizimni joriy etdi. Parijdagi faoliyati uning xalqaro miqyosdagi obro‘sini oshirdi va Eron ichida harakatni muvofiqlashtirish imkonini berdi. Biroq bu holat Fransiyaning inqilobni “zakaz qilganini” isbotlamaydi — u faqat inqilob uchun qulay muhit yaratgan, xolos.

Strategic Focus: Central Asia

19.04.202516:02

“Dovud koridori” va Usmoniylar imperiyasi 2.0: Yaqin Sharqdagi yangi geostrategik to‘qnashuv

K.Ametov, mustaqil ekspert

Isroilning “Buyuk Isroil” loyihasi nafaqat siyosiy yoki harbiy, balki mafkuraviy asosga ega bo‘lgan milliy strategiyadir. Mazkur tashabbus mamlakat ichidagi ikki asosiy sivilizatsion guruh — sekulyar xavfsizlikparastlar va mistik-messianistik doiralar tomonidan birdek qo‘llab-quvvatlanmoqda. Birinchi guruh uchun bu — chegaralarni xavfsiz tarzda kengaytirish vositasi bo‘lsa, ikkinchisi uchun — “Mashiah” kelishiga tayyorgarlik va “bashariyatning yakuniy jangiga” tayyorgarlikdir.

Isroilning strategik manzarasi o‘zgarmoqda: shimoliy xavfsizlik chizig‘i Golan tepaliklaridan Suriyaning Dera, Suveyda va Kunaytra viloyatlarigacha kengaytirilmoqda. Bu — Damashq atrofida Isroil bufer zonasining paydo bo‘lishini anglatadi.

Bu kontekstda “Dovud koridori” loyihasi — Isroilning Suriya janubidan Deyr-az-Zor mintaqasigacha cho‘ziluvchi strategik yo‘lakni shakllantirish rejasidir. Loyiha bir necha strategik vazifani hal qiladi:

1. Eron va “qarshilik o‘qi”ni Suriya va Livan orqali Isroilga yaqinlashishdan to‘sadi.

2. Shimolda keng bufer hudud yaratadi va Golan tepaliklari ustidan doimiy nazoratni kafolatlaydi.

3. Kurd ittifoqchilarini mustahkamlaydi, ular esa turk va boshqa harbiy guruhlar bilan dushmanlikda.

4. Isroilni neft masalasida o‘z-o‘zini ta’minlaydigan davlatga aylantiradi, bu esa uni Ozarbayjon, Arab dunyosi, Turkiya, Qizil dengiz va Suvaysh kanali trassalaridan mustaqil qiladi.

5. Iordaniyani Suriyadan kirib kelayotgan harbiylar ta’siridan himoya qiladi.

Ammo bu loyihaning asosi — kurd omili — Turkiya uchun qizil chiziq hisoblanadi. Aynan shu yerda Isroilning shia-sunniy tahdidini bartaraf qiluvchi geostrategiyasi Turkiya yetakchiligidagi potensial sunniy ittifoqqa yangi hayot baxsh etishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda, Eronga asoslangan “qarshilik o‘qi” o‘rniga Turkiya rahbarligidagi “sunniy front” vujudga keladi.

Turkiya va Isroil bugungi kunda hamkorlik qilayotgani (Ozarbayjon orqali neft-savdo va qurol texnologiyalari almashinuvi) vaziyatning murakkabligini ko‘rsatadi. XX asrning 30-yillaridagi SSSR va Germaniya o‘rtasidagi iqtisodiy hamkorlik qanday urush bilan yakun topganini esga olsak, bugungi yaqin hamkorlik ertaga geosiyosiy to‘qnashuvga aylanishi ehtimoldan xoli emas.

Xulosa qilib aytganda, Yaqin Sharqda ilk bor “Buyuk Isroil” konsepsiyasi bilan “Usmoniy imperiyasi 2.0” loyihasi strategik kesishuvga kelmoqda. “Dovud koridori” — bu shunchaki harbiy loyiha emas. Bu — yangi geopolitik arxitektura va aynan shu nuqtada Isroil o’z kelajagi uchun Eron emas, Turkiya bilan yuzma-yuz keladi.

Strategic Focus: Central Asia

Reposted from:

19.04.202514:01

Vatikan va Eron yashirin ittifoqchi ekanligini bilasizmi?

Rim, 2025-yil 19-aprel. Tehronning yadroviy dasturi bo‘yicha Amerika–Eron muzokaralari Rimda o’tkazilayotgani hammaga oddiy tuyulishi mumkin, ammo bu yerda chuqur ma’no bor: Vatikan katoliklari har doimgidek sunniy rejimlar va Isroilning sionistik manfaatlariga qarshi Eronlik shialarga yon bosmoqda. Bu sir emas, balki yillar osha davom etib kelayotgan, lekin odatda tilga olinmaydigan fakt.

Katoliklar va shialar o‘rtasidagi aloqalar tarixi asrlarga borib taqaladi. Salib yurishlari davridayoq katolik cherkovi Yaqin Sharqda ittifoqchilar izlagan, va shialar, diniy ozchilik sifatida, ko‘pincha sunniy xalifaliklarga qarshi tabiiy hamkor sifatida qaralgan. Bundan tashqari, XVI asrda Rim papasi elchilari Safaviylar bilan Usmoniylarga qarshi ittifoq tuzishga harakat qilgan. Bugun ham bu an’ana yashab qolgan: Vatikan Eronda nafaqat Saudiya Arabistoni kabi sunniy monarxiyalarga nisbatan geosiyosiy muvozanatni, balki Falastindagi nasroniylarning ahvolini og‘irlashtirayotgan Isroilning sionistik siyosatini jilovlaydigan kuchni ko‘radi.

Nega katoliklar har doim shialarni qo‘llab-quvvatlaydi? G‘arbga qarshi ritorikasiga qaramay, Eron Livan, Suriya va o‘z hududidagi nasroniy jamoalarni himoya qiladi. Sunniy rejimlar esa ko‘pincha nasroniylar xavfsizligiga tahdid soladigan radikal oqimlarga yo‘l ochib bergan (masalan, Saudiya Arqbistoni). 2016-yilda Papa Fransisk va Eron prezidenti Ruhoniy o‘rtasidagi uchrashuv — bu qadimiy do‘stlikni tasdiqlovchi voqealardan biri, o‘shanda Vatikan Tehronni G‘arb bilan muloqot qilishi uchun “fotiha” berdi.

Rimdagi muzokaralarda AQSh Eronga bosim o‘tkazayotgan bir paytda, Vatikan odatdagidek sahna ortida vositachilik rolini bajarmoqda. Katoliklar shialarga bo‘lgan qo‘llab-quvvatlovini baland ovozda e’lon qilmaydi, ammo hamma biladi: bu o‘yinda katoliklar doimo Tehron tomonida — sunniy monarxiyalar va sionistik ambitsiyalarga qarshi. Bu tarixan shunday bo‘lgan, hozir ham shunday.

Nega bu haqida sukut saqlanadi? Yoki siz ham bu hammasi shunchaki “katta o‘yin”ning bir qismi deb hisoblaysizmi?

@erontahlili

19.04.202511:00

19.04.202505:38

Davomi

Shu tariqa, Yevropa va Buyuk Britaniya muhim tanlov yoqasiga kelib qoldi. Yevropa geoiqtisodiy zarbani o‘zining subyektivligi va yetakchiligini mustahkamlash uchun imkoniyat sifatida ishlatishi mumkin, biroq buning uchun ichki qarama-qarshiliklarni yengish, iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish va yangi reallik haqida ochiq gapirish zarur.

Buyuk Britaniya esa tanlashga majbur: muvozanat saqlashga urinishni davom ettirishmi yoki Yevropa bilan yanada yaqin va pragmatik yaqinlashuv uning uzoq muddatli manfaatlariga mos kelishini tan olishmi.

Strategic Focus: Central Asia

19.04.202505:37

Yevropa AQShning o’rnini egallay oladimi?

M.Bobojonov, mustaqil tadqiqotchi

Ikkinchi jahon urushidan keyin shakllangan global iqtisodiy tizim chuqur o‘zgarish davrini boshdan kechirmoqda. AQSh — ushbu tizimning an’anaviy yetakchisi — tobora ko‘proq global muvofiqlashtiruvchi rolidan voz kechayotganini ko‘rsatmoqda, ayniqsa Donald Trampning hokimiyatga qaytishi fonida. Shu sharoitda asosiy savol yuzaga chiqmoqda: Yevropa mustaqil tarzda xalqaro huquq, institutlar va barqarorlikni saqlash tashabbusini qo‘lga olishi mumkinmi?

Ekspertlar fikricha, Yevropa Ittifoqi va Buyuk Britaniya — AQShning global iqtisodiy arxitekturasining kafili sifatidagi o‘rnini egallashga qodir yagona subyektlardir. Yevropa Ittifoqi dunyo YaIMining 18%ni tashkil qiladi, xalqaro miqyosda muhim o‘rin tutuvchi ikkinchi zaxira valyutaga — yevroga ega (20%), kuchli institutlar va xalqaro hamkorlik tarmoqlari bilan ajralib turadi. Biroq, birgalikda harakat qilish uchun zarur bo‘lgan siyosiy iroda hanuz zaif: a) yevrozona va unga kirmagan davlatlar o‘rtasidagi tafovutlar; b) Xitoyga nisbatan turlicha yondashuv; c) AQSh sanksiyalariga bo‘lgan turli darajadagi sezuvchanlik — bularning barchasi oldinga harakatni sekinlashtirmoqda.

Buyuk Britaniya esa, Yevropa Ittifoqidan tashqarida qolgan holda, uchta kuch markazi — Yevropa, AQSh va Xitoy o‘rtasida muvozanat saqlashga urinmoqda. Starmer hukumati, parlamentdagi ko‘pchiligiga qaramay, populistik Reform UK partiyasi fonida elektoratni yo‘qotishdan cho‘chib, ehtiyotkorlik bilan harakat qilmoqda. Shu bois Londonning strategiyasi — tanlov qilish emas, balki uchala tomon bilan iloji boricha yaxshi aloqalarni saqlab qolish. Ammo bu “ko‘pvektorli” yondashuv tobora barqarorlikdan uzoqlashyapti. Ayniqsa savdo sohasida Yevropa Ittifoqi bu siyosatni tobora shubha bilan qarshi olmoqda — Britaniya AQSh tariflariga nisbatan simmetrik choralar ko‘rmasdan, Brussel va Vashingtondan imtiyozlar kutmoqda.

Shu bilan birga, Yevropa Ittifoqida tizimli islohotlar uchun sharoitlar shakllanmoqda: YI prezidenti Ursula fon der Lyayen va yangi hukumatlar (xususan Germaniyada) deregulatsiya, birgalikdagi mudofaa va sanoat investitsiyalari kun tartibini ilgari surmoqda. Germaniya allaqachon infratuzilma uchun 500 milliard yevrolik jamg‘arma yaratish, shuningdek, harbiy xarajatlarni qarz cheklovlaridan chiqarib tashlash qarorini qabul qildi. Yevropa Ittifoqi yagona moliya bozorini yaratish, sun’iy intellekt, kosmik soha va avtomobilsozlikdagi raqobatbardoshlikni kuchaytirish yo‘lida harakat qilmoqda — aynan shu sohalarda u AQSh va Xitoydan ortda qolmoqda.

Biroq shunga qaramay, Yevropa ochiqchasiga transatlantik ittifoqqa sodiqligini namoyon etishda davom etmoqda. Hatto Tramp ma’muriyatining qadriyatlar, xavfsizlik va savdo borasidagi qarama-qarshi pozitsiyalariga qaramay, biror yevropalik lider Vashingtonni ochiq tanqid qilmayapti. Bu ikkiyuzlamachi yondashuv qo‘rquv bilan izohlanadi: Yevropa elitasi AQSh bilan ochiq uzilish xavfli ekanini tushunadi, biroq allaqachon o‘ziga xos mustaqil kurs bo‘yicha ichki ssenariylar ustida ishlashni boshlagan.

Yevropa Ittifoqi uchun eng jiddiy xatarlardan biri — Rossiyaga tegishli Yevropadagi muzlatilgan aktivlarni musodara qilish ehtimoli. Bunday harakat yevroning zaxira valyuta sifatidagi obro‘siga jiddiy zarba bo‘ladi. Ukrainani qo‘llab-quvvatlash muhim, ammo bu yevropaliklar huquqiy tizimi va moliyaviy barqarorligiga bo‘lgan ishonch evaziga bo‘lmasligi kerak.

Buyuk Britaniya esa, o‘z navbatida, izolyatsiyaga tushib qolish xavfi ostida. “Hamma bilan yaxshi bo‘lish” siyosati oqibatida London na Yevropa bilan barqaror aloqalar, na AQSh bilan ishonchli bitimga erishishi mumkin. Eng yomoni, bunday ikki tomonlama o‘yin barcha hamkorlar nazarida ishonchsizlik uyg‘otishi mumkin. Brussel hozirda Londonni Yevropa xavfsizligi va mudofaasiga qisman jalb qilish imkoniyatlarini ko‘rib chiqmoqda, biroq buning uchun Britaniyadan aniq pozitsiya va ikkiyoqlamalilikdan voz kechish talab qilinmoqda.

Strategic Focus: Central Asia

All posts

Advertised11 minutes

282

21.04.202514:58Девонайи Ҳақгўй

60.5K

Advertised3 hours

21.04.202506:35Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised3 hours

21.04.202506:35Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised29 minutes

20.04.202512:06DUNYO XABARLARI

85.7K

Advertised16 minutes

19.04.202505:45Gorizont

127.6K

Advertised7 hours

19.04.202503:21Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised1 day

16.04.202515:08G’arbiy alyans

1.8K

Advertised1 day

16.04.202515:08G’arbiy alyans

1.8K

Advertised19 hours

16.04.202512:42Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised9 hours

16.04.202503:33Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised9 hours

16.04.202503:33Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised8 minutes

15.04.202506:01Gorizont

127.6K

Advertised4 minutes

04.04.202517:30G’arbiy alyans

1.8K

Advertised10 hours

04.04.202517:30Eron-Turkiya: tahlil va xabarlar

2.5K

Advertised1 day

01.04.202517:15G’arbiy alyans

1.8K

Records

30.10.202423:59

10.3KSubscribers

06.02.202514:33

600Citation index

30.03.202521:47

5.2KAverage views per post

11.11.202423:59

2.9KAverage views per ad post

15.02.202512:10

7.58%ER

30.03.202523:59

55.39%ERR

Growth

Subscribers

Citation index

Avg views per post

Avg views per ad post

ERR

Strategic Focus: Central Asia - LIVE

Popular posts Strategic Focus: Central Asia

All posts

Reposted from:

21.04.202504:19

24.03.202516:53

Turkiylar qaytmoqda!

Turk xalqlari — Qozog‘iston dashtlaridan to Oltoy tog‘larigacha, Volga sohillaridan to Anadolu platosigacha yoyilgan — bugun yangi davr pulsini sezmoqda. Bu shunchaki madaniy xotiraning uyg‘onishi emas — bu millionlab qalblarda yetilayotgan siyosiy renessansdir. Asrlar davomida tarixning olovida chiniqqan an’analar bugun ovozga ega bo‘lmoqda, va bu ovoz tobora balandroq yangramoqda. Bu ko‘tarilishga ramz bo‘la oladigan timsol — bu boshqird eposi “Ural-botir”dagi qahramon Homay bo‘lishi mumkin. Uning hikoyasi “Homay” qo‘shig‘ida mujassam topib, davrimiz metaforasiga aylanmoqda.

Qadimgi turkiy rivoyatlariga ko’ra, Homay — quyosh va osmon xudosi Samrauning qizi, zulmat va tartibsizlikka qarshi kurashdagi nur uchquni. Uning siymosi — bu nafaqat afsona, balki siyosiy arxetip: bu kuch — bu yo‘q qiluvchi emas, balki yaratuvchi kuch, bu saqlovchi va himoya qiluvchi kuchdir. Qo‘shiqdagi misralarda: “Tamyrzarym mineŋ horay / Janem dä qanym dä horay” (“Ildizlarim so‘raydi / Jonim va qonim so‘raydi”) — bugun turkiy xalqlar o‘zlariga berayotgan savol yangraydi: biz bu dunyoda kimmiz? Va javob aniq: biz — eslaydiganlarmiz, ovozga ega bo‘lish huquqini qaytarishga tayyor bo‘lganlarmiz.

Zamonaviy dunyo — bu superdavlatlar manfaatlari to‘qnashadigan maydon, bu yerda globallashuv o’zlik chegaralarini yo‘q qilishga urinmoqda. Ammo turk dunyosi bu xaosda yemirilib ketayotgani yo‘q. Aksincha, u o‘z kuchini anglay boshladi — madaniy, iqtisodiy va siyosiy kuchini. Mintaqada yetakchilikka intilayotgan Turkiyadan tortib, Sharq va G‘arb o‘rtasida ko‘prik barpo etayotgan Qozog‘istongacha; o‘z hududlarini himoya qilgan Ozarbayjondan tortib, islohotlar orqali yangi ufqlarni ochayotgan O‘zbekistongacha — hamma joyda uyg‘onish belgilari yaqqol sezilmoqda. Hatto Turkiy xalqlar aholining muhim qismini tashkil qilayotgan Rossiyada ham ularning ovozi tobora ko‘proq ijtimoiy diskursda yangramoqda.

“Homay” qo‘shig‘i — shunchaki musiqa emas, bu manifestdir. U bizga kuchimiz birlik va xotirada ekanligini eslatmoqda. Bugun turk dunyosi tanlov oldida turibdi: buyuk o‘tmishning parchalari bo‘lib qolishmi yoki yagona siyosiy va madaniy organizmga aylanishmi, global kun tartibiga ta’sir qodir bo‘lgan kuchga aylanishmi? Turkiy Davlatlar Tashkiloti bu yo‘nalishda allaqachon qadamlar qo‘ymoqda, biroq bu yetarli emas. Iroda kerak — xalqning irodasi, yetakchilarning irodasi, faol harakatga iroda.

Tarix bizga o‘rgatadi: turkiy xalqlar birlashganda, ular vaqt yo‘nalishini o‘zgartirgan. Hunlar imperiyasidan tortib Oltin O‘rda, Usmonli va Temuriylar ulug‘vorligidan to XX asrdagi mustaqillik uchun kurashgacha — biz har doim hisobga olinadigan kuch bo‘lganmiz. Bugun, axborot urushlari va iqtisodiy muammolar asrida, bu kuch yana qaytmoqda. Homay bizni o‘tmish janglariga emas, balki kelajak g‘alabalariga chorlamoqda — turk ruhi faqat dashtlarning aks-sadosi emas, balki jahon maydonida baland yangraydigan ovozga aylanishi kerak.

“Homay”ni tinglang - bu faqat qo‘shiq emas — bu uyg‘onishdir. Turk dunyosi ko‘tarilmoqda. Uning vaqti keldi.

Strategic Focus: Central Asia

28.03.202503:16

🇹🇯🔝Markaziy Osiyoda sun’iy idrok sohasidagi yangi yetakchi: Tojikiston

Outpost Eurasia

Mintaqa davlatlari sun’iy intellekt sohasida davlat platformalari va milliy investitsiya fondlariga tayanayotgan bir paytda, Tojikiston – eng kichik iqtisodga ega mamlakat – sun’iy idrok poygasida kutilmaganda yetakchilikni qo‘lga oldi.

RISE Research ma’lumotlariga ko‘ra, 2024-yilda Tojikiston mintaqadagi venchur investitsiyalardagi ulushini 2 foizdan 5 foizgacha ($4,6 mln) oshirdi. Hukumat tomonidan keng ko‘lamli institutsional qo‘llab-quvvatlash bo‘lmasa-da, Tojikiston mintaqaning eng muvaffaqiyatli AI (Sun’iy idrok) tadbirkorlarini yetishtirib chiqardi. Ulardan biri – Stenford universiteti bitiruvchisi Azizjon Azimiy, u asos solgan zypl.ai kompaniyasi joriy yilda Prosus Ventures’dan $3 mln sarmoya jalb qildi. Yana bir tojik kompaniya – Islom tamoyillariga asoslangan BNPL platformasi Alif – hozirda Markaziy Osiyoda faoliyat yuritmoqda va AQSH xususiy kapitallarining kirib kelishi bilan mintaqadan tashqariga chiqishni rejalashtirmoqda.

Tojikiston 2021-yilda mintaqada birinchi bo‘lib milliy AI strategiyasini ishlab chiqqan davlat bo‘ldi. 2025-yilda esa u sun’iy idrokni tartibga solish bo‘yicha mintaqaviy hamjamiyat sa’y-harakatlarini boshlab berdi. Unda o‘zini o‘zi boshqarish, gorizontal hamkorlik va Markaziy Osiyoni global “AI Sandbox” – sun’iy intellekt tajriba maydonchasiga aylantirish g‘oyalari ilgari surildi. Ochiqlik, hamkorlik va innovatsiyalar tamoyyillari Tojikiston tomonidan shu oyning boshida BMTga taklif etilgan Sun’iy idrok to‘g‘risidagi rezolyutsiyada ham aks etgan.

Bundan tashqari, NVIDIA vakillari bilan uchrashuvdan so‘ng Tojikistonning Sun’iy idrok kengashi mamlakatdagi ilk GPU-klasterni yangi tashkil etilgan AI Area texnoparkida ishga tushirishini e’lon qildi.

Tojikiston tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki: sun’iy idrok davrida kuchlilar emas, balki moslasha oluvchilar yutadi.

SFCA: Kamroq $103 lik osh yeb, ko’proq ilmga e’tibor qarataylik, do’stlar.

Strategic Focus: Central Asia

14.04.202507:19

Talaba murojaati: ta’lim eksportimi yoki mafkura importi?

Xorijiy OAVlarda O‘zbekistonlik talabadan olingan murojaat e’lon qilindi. Unga ko‘ra, I.M. Gubkin nomidagi Rossiya Davlat Neft va Gaz Universitetining Toshkent filialida Ukraina–Rossiya urushi bo‘yicha bir tomonlama targ‘ibot olib borilmoqda.

Bu holat ikki muhim savolni kun tartibiga olib chiqadi:

1. Xorijiy filiallarda ideologik neytrallik masalasi: Akademik muhitda siyosiy pozitsiyalarni targ‘ib qilish o‘rniga, talabalarga mustaqil fikrlash imkonini berish kerak emasmi?

2. Ta’lim — geosiyosiy qurolga aylanyaptimi? Rossiya oliygohlari O‘zbekistonda faollashar ekan, ular bilan birga muayyan mafkura modelining ham kirib kelishi xavfi mavjud.

Fikrimizcha, O‘zbekistonning oliy ta’lim makonida xorijiy hamkorlik siyosiy neytrallik, akademik erkinlik va talabalarning huquqlariga hurmat tamoyillariga asoslanishi kerak.

Strategic Focus: Central Asia

12.04.202511:08

Turk OAVlari Yevroittifoq–Markaziy Osiyo sammitidan so‘ng mintaqani xiyonatda ayblamoqda

Yaqinda bo‘lib o‘tgan YI–Markaziy Osiyo sammiti Turkiyaning ayrim OAVlarida keskin tanqidga sabab bo‘ldi. Jumladan, Cumhuriyet va Birgün nashrlari Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Turkmanistonni Anqaraga xiyonat qilishda aybladi. Sabab — ushbu davlatlar Yevropa Ittifoqi tomonidan taklif qilingan 12 milliard yevrolik investitsiyalar evaziga Shimoliy Kipr Turk Respublikasini tan olmaslik majburiyatini olgan deklaratsiyani imzolaganidir. Turk jurnalistlari bu qarorni Erdog’anning “diplomatik mag‘lubiyati” va “birodar aloqalarni iqtisodiy foyda evaziga sotish” deb baholadi. Ammo bu qarorning ortida nima yotibdi? Bu haqiqatan ham xiyonatmi?

Markaziy Osiyo davlatlarining motivlari: pragmatizm va manfaatlar muvozanati

Markaziy Osiyo davlatlarining sammitdagi qarorlari aniq va asosli sabablar bilan izohlanadi. Ularni xiyonat deb atash qiyin. Asosiy motivlar quyidagilardan iborat:

1. Iqtisodiy manfaatlar. YI Markaziy Osiyo uchun infratuzilma, “yashil energetika”, raqamli aloqalar va Xitoy–YI yo‘nalishidagi O’rta yo‘lak (Central Corridor) orqali savdo yo‘llarini rivojlantirish uchun 12 milliard yevro miqdorida investitsiya va’da qildi. Modernizatsiyaga intilayotgan va global bozorlarga chiqishni istayotgan mintaqa uchun bu — ulkan imkoniyat. Iqtisodiy o‘sish va infratuzilmani rivojlantirish mafkuraviy sadoqatdan ustun qo‘yilmoqda.

2. Geosiyosiy muvozanat.
ShKTRni tan olmaslik nafaqat YIga qaratilgan qadam, balki Rossiya va Xitoy kabi boshqa yirik o‘yinchilarga ham signaldir. Mintaqa davlatlari Turk Davlatlari Tashkiloti doirasida Turkiya ta’sir doirasiga to‘liq kirishni istamayotganini ko‘rsatmoqda. Bu esa Moskva/Pekin kabi yirik hamkorlar bilan mustaqil va moslashuvchan aloqalarni saqlab qolish uchun muhimdir.

3. Xalqaro huquq. ShKTR faqat Turkiya tomonidan tan olingan, Kipr Respublikasi esa xalqaro hamjamiyat tomonidan tan olingan va YI a’zosi hisoblanadi. Tan olinmagan hududni qo‘llab-quvvatlash Markaziy Osiyo davlatlarining global institutlarga integratsiyasi va xalqaro huquqiy mavqeiga zarar yetkazishi mumkin. Tan olingan normalarni qo‘llab-quvvatlash — bu dunyo miqyosida o‘z o‘rnini mustahkamlashga intilayotgan davlatlar uchun pragmatik yo‘ldir.

Demak, Markaziy Osiyo davlatlari Anqaraga “xoinlik qilish” emas, balki o‘z milliy manfaatlarini himoya qilish asosida harakat qilgan. Tarixiy va madaniy aloqalarga qaramay, Turkiya YI tashabbuslari bilan raqobatlasha oladigan iqtisodiy yoki siyosiy takliflar bera olmadi.

Umuman olganda, O‘zbekiston, Qozog‘iston va Turkmanistonning Kiprni tan olish qarori — bu turk birdamligiga xiyonat emas, balki iqtisodiy va geosiyosiy foydani afzal ko‘rgan pragmatik tanlovdir. Markaziy Osiyo milliy manfaatlar va barqarorlik Anqara ilgari surayotgan ideologik shiorlardan ustun turishini namoyon qilmoqda. Turkiya uchun bu achchiq saboq: iqtisodiy qudrat va diplomatik moslashuvchanliksiz turkiy dunyo yetakchiligiga da’vo qilish mavhumligicha qoladi. Yaqin yillarda Markaziy Osiyoning YI bilan yanada yaqinlashuvi va mintaqaning ko‘p yo‘nalishli siyosatini davom ettirishiga guvoh bo‘lishimiz mumkin, bu esa Turkiyaning xalqaro maydondagi pozitsiyasini yanada murakkablashtiradi.

Sizningcha, Markaziy Osiyo davlatlari nima sababdan xalqaro huquq normalariga rioya qilishga intiladilar?

Strategic Focus: Central Asia

31.03.202509:03

🇺🇿🇹🇯🇰🇬O‘zbekiston, Tojikiston va Qirg‘iziston “Abadiy do‘stlik to‘g‘risida”gi Xo‘jand deklaratsiyasini imzoladi.

Bundan tashqari, O‘zbekiston va Tojikiston ittifoqdosh davlatlarga aylandi.

Strategic Focus: Central Asia

Reposted from:

13.04.202517:10

Afg’oniston Tashqi ishlar vazirligi binosi va vazirlik bog’i (bu hududda faqat afg’on diplomatlari sayr qilishi mumkin).

@erontahlili

Reposted from:

17.04.202507:50

Manbalarga ko’ra, 20–22 may kunlari Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT)ning norasmiy sammiti Vengriya poytaxti Budapeshtda bo‘lib o‘tadi.

Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) — xalqaro tashkilot bo‘lib, uning tarkibiga Ozarbayjon, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Turkiya va O‘zbekiston kiradi. Vengriya va Turkmaniston esa kuzatuvchi maqomida ishtirok etadi. Tashkilot turkiy tilli mamlakatlar o‘rtasida siyosat, iqtisodiyot, fan, ta’lim, transport va turizm sohalarida hamkorlikni kengaytirish maqsadida tuzilgan.

@erontahlili

Reposted from: