Ra’no Abdullayeva:...Mening vijdonim toza va hech qachon xalqimga qarshi borgan emasman. Biroq haqiqatni izlash jarayonida adashgan kezlarim bo‘lgan. Axir ishlagan odam adashadi va xato ham qilishi mumkin...
Abdullayeva:- ... agar men nimanidir xato qilayotgan bo‘lsam, o‘z fikrlaringizni aytinglar, agarda men qiziqqonlik qilayotgan bo‘lsam, kelinglar, bu masalani chuqurroq muhokama qilaylik, oramizda tushunmovchilik bo‘lmasin, bir-birimizni tushunmay xatoga yo‘l qo‘ymaylik. Menga Navro‘z haqida savol berganlarga uni hech kim ma’n etmaganligini va istaganlar bemalol bayram qilaverishini aytganman.
“Men yangi lavozimga o‘tganimdan so‘ng Oqil Umrzoqovich Salimov O‘zbekiston Oliy Soveti Prezidiumining raisi lavozimiga saylandi. Uning o‘rniga mafkuraviy ishlar bo‘yicha kotiblik lavozimiga Ra’no Abdullayeva o‘tirdi. Ra’no Abdullayeva nomzodini markaz quvvatladi va ayol kishi bo‘lishi shartligini ro‘kach qilishdi. Uch yil birga ishladik. Bir qancha ishlarni amalga oshirdik. O‘sha davrdagi ziddiyat barcha sohalarda bo‘lganidek, mafkuraviy sohani ham qamrab olgan edi. O‘sha davrda xalq orasida bo‘lgan Navro‘z shov-shuvlari, kadrlar siyosatiga bog‘liq masalalar, diniy masalalar barchaning diqqat markazida bo‘ldi. Bu ishlarni mening nomim bilan bog‘lashga harakat qilishdi. E’tiboringizga o‘sha davrdagi matbuot orqali yoritilgan maqolani havola qilish bilan ana shu shov-shuvlarga oydinlik kiritmoqchiman.-yil 12-iyun sonidagi gazeta bo‘lim mudiri, jurnalist Sharof Ubaydullayevning “Kimsiz o‘zi, Ra’no Habibovna!” sarlavhali maqolasida Ra’no Habibovna Abdullayeva bilan suhbati berilgan va aynan ana shu mavzuga bag‘ishlangan sekretariat majlisining stenogrammasi havola qilingan. Ana shu material bilan tanishilsa, bu masalaga ham oydinlik kiritiladi, deb o‘ylayman.
“Sovet O‘zbekistoni” gazetasining 1991
“Bu voqealardan bir-ikki yil oldin Ozod aka [Sharofiddinov], Shavkat Rahmon va men Xorazm viloyatiga ijodiy safarga borgan edik.
Qayta qurish yillari, O‘zbekistonda buning ustiga ateistik propaganda ham avj olgan payt edi.Shovottumanida vohaning mashhur arbobi Marks Jumaniyozov raykomning birinchi kotibi ekan, bizni chegarada kutib olib, darhol tumandagi qurilish, obodonchilik ishlari bilan tanishtira ketdi. Bir joyda katta don elevatori qurilayotgan ekan, dastlab to‘g‘ri shu yerga boshlab bordi.
- O‘tgan hafta In’omjon Buzrukovich [Usmonxo‘jayev, O‘zbekistonning o‘sha vaqtdagi birinchi rahbari] mana shu obyektga kelib, tanishib ketdilar, - dedi Marks og‘a to‘lqinlanib. - Qachon ishga tushadi, deb so‘ragan edilar, men: “Xudo xohlasa, oktyabr bayramiga”, degan edim, u kishi: “Marks Jumaniyozovich, Xudo deyapsiz, bu gapingizni Ra’no Habibovna [Abdullayeva, 1984–1987 yillarda O‘zbekiston Kompartiyasining mafkura masalalari bo‘yicha kotibi] eshitib qolsa, nima bo‘ladi?”, deb kulib qo‘ydilar. Men ham bo‘sh kelmadim, “In’omjon Buzrukovich, agar siz borib aytmasangiz, Ra’no Habibovna bu gapni qayoqdan biladi?”, deb javob berdim.
Biz ham kuldik…”.
“2-iyunda yakshanba kuni Bokug‘a chiqdik. Shaharning rus va musulmon qismidagi musulmon do‘konlari, katta korxona va mag‘ozalari, matbaalari tamoman ochuq, chunki musulmonlar jum’a kuni do‘kon va korxonalarni berkitib, iyd qilar ekanlarkim, bul joy ibrat va tahsindur.
Boku(ni) ko‘rgonimg‘a 15 sana bo‘lur. Ondan beri xeyli vus’at topib, imoratlari besh-olti tabaqag‘acha yuksalibdur. Dengiz kanorida yangi besh tabaqalik katta bir imorat bor ekan. So‘radimki, bu musulmon boy o‘zi o‘lturmoq uchun bino etib, ikki-uch yuz ming so‘m xarj qo‘ygan ekan. Muhtaram bir kishidan so‘radim: “Oxirat uchun ham biron uy va buqa bino etdimi?”. “Xayr, dunyou oxirati holo ushbudur”, — javobini berdi.
Boku shahri Rusiyaning obodonlik jihatidan beshinchi shahri bo‘lib, ammo musulmon davlatligining ko‘pligi ila Rusiyada ikkinchi shahardur. Chunonchi, munda yuz milliyon so‘mlik mulku sarmoyag‘a doro bir necha musulmonlar bo‘lib, milliyon sohibi musulmonlar yuzdan ziyoda, yarim milliyonlik musulmon yana ortuqroq, yuz ming sarvatlik musulmon minglar ila bordur. 20-30 ming so‘mlik sarmoyador musulmon esa, o‘n minglar ila bo‘lib, shaharning aksari mulki musulmonlar qo‘lidadur. Olloh ziyoda etsun!..
Bul shaharning yeridan naft (kerosin), boshqa til ila, oltun chiqar. Bu kun mehnatkash bir kishining yeridan naft chiqsa, ertag‘a milliyonchi og‘a bo‘lur. Bu boylardan din va millat yo‘lida, qo‘llaridagi sarmoyag‘a nisbatan ehson qilaturg‘onlardan jaridalarda to‘rt-besh ism yozilib, boshqalari hanuz maydoni saxovatg‘a zohir bo‘lg‘onlari jaridalarda ko‘rilmaydur...
Bechora mudir va muharrirlarning biri qorong‘u bir yerto‘lada, digari tor va issig‘ bir do‘konda murattablari ila umr o‘tkarurlar ekankim, manga ko‘b ta’sir etdi. Bu nimadan? Yo‘qlikdan va millatning e’tinosizligidan, muharriru mudirlarning chorasizligidan bo‘lib, aybi musulmonlarg‘a tushar”.
