دانشطلب
17.04.202507:16
حرام‌های گریزان از مصلحت
قانون حجاب که مخالف‌ها به آن می‌گویند حجاب اجباری گاهی پیامدهای ناخواسته دارد و باعث میشود بعضی‌ها الزام شرعی را بهانه کنند و کمر ببندند به دشمنی و مبارزه که قطعا به کشور آسیب می‌زند.
به نظرم همه عقلا تا حدودی این عوارض را قبول دارند اما به تاریخ که نگاه کنیم می‌بینیم قاطبه سیاستمدارها اگر جای امیرالمومنین بودند معاویه را به حال خودش می‌گذاشتند. سعی می‌کردند به توافق برسند یا در وضعیتِ نه جنگ و نه صلح بمانند.
هزینه‌ها و خسارت‌های درافتادن با معاویه هولناک بود و در نهایت هم کمر خلافت را شکست. خونریزی‌ها بسیار گسترده و ترسناک شد. آنچه سرانجام بر سر امیرالمومنین و فرزندانش آمد ذکر مصیبت است و نیازی به تکرار نداریم.
چه می‌خواهم بگویم؟ بعضی چیزها تکلیفی هستند یعنی ناچاریم به شکل حداکثری تا آخرین حد توان ازشان پرهیز کنیم. دین با تحمل جرثومه‌ای مثل معاویه جور درنمی‌آید پس با بیشترین فشار باید اقدام کرد تا از ریشه دربیاید، ولو جنگ مغلوبه شود.
نبرد اصلی در سیاست دینی آنجا است که دست‌مان به «حرام‌های گریزان از مصلحت» آلوده نشود. جواز دادن به کشف حجاب که به «تعاون در اثم و عدوان» می‌انجامد یکی از آن حرام‌ها است که از مصلحت می‌گریزد و پیامدهای سنگینش جامعه مسلمین را فاسد می‌کند.
بنیان حجاب و حیا از ولایت فقیه محکم‌تر است چون حکومت فقها مشروعیت دارد تا قوانینِ دین را پیاده کند. در نظامی با قوانین سکولار، در قدرت ماندن علما بی‌معنا است. از سوی دیگر با نگاه عمل‌گرایانه، اگر اکثریت قانون حجاب را نپذیرند چه دلیلی دارد ولی‌فقیه را بپذیرند؟
اینها مسائل ساده‌ای هستند که علاقمندان به عقب‌نشینی و جذب چشم‌شان را بر آنها بسته‌اند. مدارا برایشان کارکرد نمایشی پیدا کرده و متوجه خودزنی نمی‌شوند. آنها هم که مصلحت را پروار کرده‌اند به همین ترتیب، برای عقب‌نشینی مرز نمی‌گذارند.
بنده به هیچ جای نظام وصل نیستم و سر سوزنی به آن وابستگی ندارم، نه خودم نه هیچ یک از اعضای خانواده‌ام. تعجبم از کسانی است که بر سر شاخ نشسته و بُن می‌برند. کسانی که شهرت و اعتبارشان وابسته به نظام است چطور از تغییر ماهیتش حرف می‌زنند؟
اگر حکومتی می‌خواهید مثل ترکیه و امارات و مصر که برهنگی را آزاد بگذارد پس اصرار به ولایت فقیه برای چیست؟ اگر روزه‌خواری یا آزادی مسکرات و رقص و عیاشی برایتان قابل توجیه است چرا جلوی براندازی و سکولار شدن مقاومت دارید؟
امام خمینی که آجرهای زیرین نظام را گذاشت مخصوصا روی «قوانین هویتی» مثل قصاص و حجاب تعارف نمی‌ورزید چون به اموری واقف بود که فراتر از بحث‌های روزمره و سیاسی است. هر چند به صورتِ همه‌فهم تبیین نشده اما بصیرت عالمانه‌اش را نمی‌شود انکار کرد.
حکومت دینی بر نهی از منکر استوار است و اگر منکراتِ قطعی و مسلم را به طور کلی (نه جزئی، موردی و موقت) بپذیرد ذاتش زیر سوال می‌رود. این بحث قبل از آن است که وادادن و عقب‌نشینی تبعات دارد، ریزش‌ها جدی خواهد بود یا پشتوانه حکومت را در طیف مذهبی از بین می‌برد.
عندالله چه پاسخی خواهیم داشت اگر بپرسند: چرا در جایی که نباید فکر پیامدها را می‌کردید به مصلحت رو آوردید؟ چرا تشخیص ندادید برهنگی دروازه منکرات است و مقاومت در حد نهایت را انتخاب نکردید؟
عقل می‌گوید اگر مفهوم «حرام‌های گریزان از مصلحت» را بپذیریم یکی از اولین‌ها برهنگی است، ربا همینطور، احکام قطعی مثل قصاص به همین نحو، تبعیض قانونی را هم نمی‌توان سهل گرفت، پذیرفتن سلطه کفار هم با اجبارهایی مثل شناسایی اسراییل نیاز به توضیح ندارد. این موارد اگر رها شوند دیگر با حکومت اسلامی طرف نیستیم و آن وقت مسئله جهاد با نظامی پیش می‌آید که نام اسلام و فقه شیعه را تخریب می‌کند.
تن دادن به حکومت سکولار قطعا آسان‌تر است تا رژیم ظاهرساز و ریاکاری که «گندم‌نمای جوفروش» توصیف میشود و مهم‌ترین مصلحتش حفظ خودش است. در پاک کردن نام دین از چنین حکومتی مصلحتِ بزرگی نهفته که نمی‌توان انکارش کرد.
@daneshtalab1
قانون حجاب که مخالف‌ها به آن می‌گویند حجاب اجباری گاهی پیامدهای ناخواسته دارد و باعث میشود بعضی‌ها الزام شرعی را بهانه کنند و کمر ببندند به دشمنی و مبارزه که قطعا به کشور آسیب می‌زند.
به نظرم همه عقلا تا حدودی این عوارض را قبول دارند اما به تاریخ که نگاه کنیم می‌بینیم قاطبه سیاستمدارها اگر جای امیرالمومنین بودند معاویه را به حال خودش می‌گذاشتند. سعی می‌کردند به توافق برسند یا در وضعیتِ نه جنگ و نه صلح بمانند.
هزینه‌ها و خسارت‌های درافتادن با معاویه هولناک بود و در نهایت هم کمر خلافت را شکست. خونریزی‌ها بسیار گسترده و ترسناک شد. آنچه سرانجام بر سر امیرالمومنین و فرزندانش آمد ذکر مصیبت است و نیازی به تکرار نداریم.
چه می‌خواهم بگویم؟ بعضی چیزها تکلیفی هستند یعنی ناچاریم به شکل حداکثری تا آخرین حد توان ازشان پرهیز کنیم. دین با تحمل جرثومه‌ای مثل معاویه جور درنمی‌آید پس با بیشترین فشار باید اقدام کرد تا از ریشه دربیاید، ولو جنگ مغلوبه شود.
نبرد اصلی در سیاست دینی آنجا است که دست‌مان به «حرام‌های گریزان از مصلحت» آلوده نشود. جواز دادن به کشف حجاب که به «تعاون در اثم و عدوان» می‌انجامد یکی از آن حرام‌ها است که از مصلحت می‌گریزد و پیامدهای سنگینش جامعه مسلمین را فاسد می‌کند.
بنیان حجاب و حیا از ولایت فقیه محکم‌تر است چون حکومت فقها مشروعیت دارد تا قوانینِ دین را پیاده کند. در نظامی با قوانین سکولار، در قدرت ماندن علما بی‌معنا است. از سوی دیگر با نگاه عمل‌گرایانه، اگر اکثریت قانون حجاب را نپذیرند چه دلیلی دارد ولی‌فقیه را بپذیرند؟
اینها مسائل ساده‌ای هستند که علاقمندان به عقب‌نشینی و جذب چشم‌شان را بر آنها بسته‌اند. مدارا برایشان کارکرد نمایشی پیدا کرده و متوجه خودزنی نمی‌شوند. آنها هم که مصلحت را پروار کرده‌اند به همین ترتیب، برای عقب‌نشینی مرز نمی‌گذارند.
بنده به هیچ جای نظام وصل نیستم و سر سوزنی به آن وابستگی ندارم، نه خودم نه هیچ یک از اعضای خانواده‌ام. تعجبم از کسانی است که بر سر شاخ نشسته و بُن می‌برند. کسانی که شهرت و اعتبارشان وابسته به نظام است چطور از تغییر ماهیتش حرف می‌زنند؟
اگر حکومتی می‌خواهید مثل ترکیه و امارات و مصر که برهنگی را آزاد بگذارد پس اصرار به ولایت فقیه برای چیست؟ اگر روزه‌خواری یا آزادی مسکرات و رقص و عیاشی برایتان قابل توجیه است چرا جلوی براندازی و سکولار شدن مقاومت دارید؟
امام خمینی که آجرهای زیرین نظام را گذاشت مخصوصا روی «قوانین هویتی» مثل قصاص و حجاب تعارف نمی‌ورزید چون به اموری واقف بود که فراتر از بحث‌های روزمره و سیاسی است. هر چند به صورتِ همه‌فهم تبیین نشده اما بصیرت عالمانه‌اش را نمی‌شود انکار کرد.
حکومت دینی بر نهی از منکر استوار است و اگر منکراتِ قطعی و مسلم را به طور کلی (نه جزئی، موردی و موقت) بپذیرد ذاتش زیر سوال می‌رود. این بحث قبل از آن است که وادادن و عقب‌نشینی تبعات دارد، ریزش‌ها جدی خواهد بود یا پشتوانه حکومت را در طیف مذهبی از بین می‌برد.
عندالله چه پاسخی خواهیم داشت اگر بپرسند: چرا در جایی که نباید فکر پیامدها را می‌کردید به مصلحت رو آوردید؟ چرا تشخیص ندادید برهنگی دروازه منکرات است و مقاومت در حد نهایت را انتخاب نکردید؟
عقل می‌گوید اگر مفهوم «حرام‌های گریزان از مصلحت» را بپذیریم یکی از اولین‌ها برهنگی است، ربا همینطور، احکام قطعی مثل قصاص به همین نحو، تبعیض قانونی را هم نمی‌توان سهل گرفت، پذیرفتن سلطه کفار هم با اجبارهایی مثل شناسایی اسراییل نیاز به توضیح ندارد. این موارد اگر رها شوند دیگر با حکومت اسلامی طرف نیستیم و آن وقت مسئله جهاد با نظامی پیش می‌آید که نام اسلام و فقه شیعه را تخریب می‌کند.
تن دادن به حکومت سکولار قطعا آسان‌تر است تا رژیم ظاهرساز و ریاکاری که «گندم‌نمای جوفروش» توصیف میشود و مهم‌ترین مصلحتش حفظ خودش است. در پاک کردن نام دین از چنین حکومتی مصلحتِ بزرگی نهفته که نمی‌توان انکارش کرد.
@daneshtalab1
10.04.202505:12
سیاست یا پالیسی؟
نمی‌توانیم اصطلاحی که ترامپ به زبان آورد را استفاده کنیم چون خلاف ادب است، به جای آن می‌گوییم «پالیسی». غرب‌گرایی به لیسیدن پای آمریکا رسیده اما بین خودشان آن را سیاست و زرنگی به حساب می‌آورند.
درباره مذاکره خیالات می‌بافند بعد که محقق نشد می‌اندازند گردن رقیب داخلی. این بازی بارها تکرار شده و چون در زنجیره رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، طلبکاری و پررویی را جا انداخته‌اند از ادامه‌اش منصرف نمی‌شوند.
حتی روحانی حاضر بود با ترامپ کنار بیاید اما برای داخلی‌ها فقط توهین و تمسخر ردیف می‌کرد. به رهبری هم کنایه منقلی پراند و نگذاشت واکنشی به پاره شدن برجام صورت بگیرد. وضعِ باقی غرب‌گراها روشن است.
حالا ترامپ به عمله خودشان مثل زلینسکی و نتانیاهو هم رحم نمی‌کند، عمدا به‌شان ترفندِ غافلگیری می‌زند تا اقتدارش را به رخ بکشد. رسما به زبان آورده فقط «پالیسی» می‌خواهد با این حال اشتیاق‌ها در ایران فروکش نکرده!
به خاطر لجبازی با رقیب داخلی حاضرند به هر حقارتی تن بدهند. آرمان‌شان مخالفت با نیروهای ارزشی شده ولو اینکه هزینه‌اش به باد دادن کشور باشد. هر خفتی را می‌پذیرند به شرطی که انقلابی‌ها احساس شکست کنند.
وقتی در کاخ‌سفید از مدل لیبی حرف می‌زنند چهره‌های اعتدالی مثل آشنا جلو می‌دوند و با نهی و کنایه، رهبری را به قذافی و کشور را به لیبی تشبیه می‌کنند. آیا این تشویق به شورش یا حق دادن به آمریکا برای حمله نیست؟
کشور در وضعیت بدی قرار گرفته و وقتی نیروهای واگرا در لایه‌های امنیتی و تصمیم‌گیری نقش دارند، آینده ترسناک میشود. نظامی که مدعی استقلال و عزت بود حالا در درون خودش با غرب‌گراییِ جنون‌آمیز مواجه شده.
خداوند آخر و عاقبت این مملکت را به خیر کند!
@daneshtalab1
نمی‌توانیم اصطلاحی که ترامپ به زبان آورد را استفاده کنیم چون خلاف ادب است، به جای آن می‌گوییم «پالیسی». غرب‌گرایی به لیسیدن پای آمریکا رسیده اما بین خودشان آن را سیاست و زرنگی به حساب می‌آورند.
درباره مذاکره خیالات می‌بافند بعد که محقق نشد می‌اندازند گردن رقیب داخلی. این بازی بارها تکرار شده و چون در زنجیره رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، طلبکاری و پررویی را جا انداخته‌اند از ادامه‌اش منصرف نمی‌شوند.
حتی روحانی حاضر بود با ترامپ کنار بیاید اما برای داخلی‌ها فقط توهین و تمسخر ردیف می‌کرد. به رهبری هم کنایه منقلی پراند و نگذاشت واکنشی به پاره شدن برجام صورت بگیرد. وضعِ باقی غرب‌گراها روشن است.
حالا ترامپ به عمله خودشان مثل زلینسکی و نتانیاهو هم رحم نمی‌کند، عمدا به‌شان ترفندِ غافلگیری می‌زند تا اقتدارش را به رخ بکشد. رسما به زبان آورده فقط «پالیسی» می‌خواهد با این حال اشتیاق‌ها در ایران فروکش نکرده!
به خاطر لجبازی با رقیب داخلی حاضرند به هر حقارتی تن بدهند. آرمان‌شان مخالفت با نیروهای ارزشی شده ولو اینکه هزینه‌اش به باد دادن کشور باشد. هر خفتی را می‌پذیرند به شرطی که انقلابی‌ها احساس شکست کنند.
وقتی در کاخ‌سفید از مدل لیبی حرف می‌زنند چهره‌های اعتدالی مثل آشنا جلو می‌دوند و با نهی و کنایه، رهبری را به قذافی و کشور را به لیبی تشبیه می‌کنند. آیا این تشویق به شورش یا حق دادن به آمریکا برای حمله نیست؟
کشور در وضعیت بدی قرار گرفته و وقتی نیروهای واگرا در لایه‌های امنیتی و تصمیم‌گیری نقش دارند، آینده ترسناک میشود. نظامی که مدعی استقلال و عزت بود حالا در درون خودش با غرب‌گراییِ جنون‌آمیز مواجه شده.
خداوند آخر و عاقبت این مملکت را به خیر کند!
@daneshtalab1
03.04.202503:04
به چه افتخار می‌کنید؟
پل ورسک نماد حماقت و ولخرجی است، چرا ایرانی‌ها بهش افتخار می‌کنند؟ جنون خودپرستی بود که خط را به جای دره منجیل به بلندای سوادکوه برد تا از دهات خودشان بگذرد. مسیرش عوضی بود و نفع انگلیس را تأمین می‌کرد، طراح و مهندسینش هم دانمارکی بودند. چه افتخاری برای ما دارد؟ مرگِ کارگرهایمان؟
راه‌آهن سراسری باید از بندرعباس راه می‌افتاد و شیراز و اصفهان و کاشان و قم و تهران و قزوین را به رشت و انزلی وصل می‌کرد. شمردید چند شهر مهم شد؟ منفعت انگلیسی‌ها اما دسترسی از پایگاه نظامی بصره به آسیای میانه بود جایی که امکان داشت روس‌ها به سمت هند پیش بروند. رضاخان دومی را ساخت.
@daneshtalab1
پل ورسک نماد حماقت و ولخرجی است، چرا ایرانی‌ها بهش افتخار می‌کنند؟ جنون خودپرستی بود که خط را به جای دره منجیل به بلندای سوادکوه برد تا از دهات خودشان بگذرد. مسیرش عوضی بود و نفع انگلیس را تأمین می‌کرد، طراح و مهندسینش هم دانمارکی بودند. چه افتخاری برای ما دارد؟ مرگِ کارگرهایمان؟
راه‌آهن سراسری باید از بندرعباس راه می‌افتاد و شیراز و اصفهان و کاشان و قم و تهران و قزوین را به رشت و انزلی وصل می‌کرد. شمردید چند شهر مهم شد؟ منفعت انگلیسی‌ها اما دسترسی از پایگاه نظامی بصره به آسیای میانه بود جایی که امکان داشت روس‌ها به سمت هند پیش بروند. رضاخان دومی را ساخت.
@daneshtalab1
28.03.202503:42
ارث ربطی به مهریه ندارد
بحث مهریه و اصلاح قوانین که مطرح میشود بعضی زن‌ها که معمولا گرایش فمینیستی دارند قانون ارث را پیش می‌کشند و آدم می‌ماند که این دو چه ربطی به هم دارند؟ ازدواج قراردادی خاص است وابسته به اراده طرفین، ارث هم ناشی از وضعیت خانوادگی و خاصِ طرفین. اینها دو مقوله جدا هستند که لزوما یکی بر دیگری اثر ندارد.
زن ممکن است از خانواده مرفهی باشد و چند برابر شوهرش ارثیه بگیرد، می‌توانیم بگوییم مهریه‌ای که قرارداد شده، حقش نیست؟ زن ممکن است برادر نداشته باشد یا پدرش به نفعش وصیت کند و بیش از برادرانش ارث ببرد، چنین زنی می‌تواند بگوید با قانون ارث متضرر شده پس باید دست بازتری در طلبِ مهریه داشته باشد؟
از نظر اجتماعی و به طور کلی نیز، نفع و ضررِ ارث در هم آمیخته است. زنی که شوهرش ارث بیشتری بگیرد طبیعتا مرفه‌تر زندگی می‌کند، قانون به نفعش کار کرده نه به ضررش. دختری که پدرش دو برابر عمه‌هایش ارث ببرد از قانون منتفع میشود. متاسفانه عده‌ای ظاهرا روشنفکر اما به واقع ایرادگیر و لجباز، ذهن مردم را دوقطبی کرده‌اند.
آنچه در برابر مهریه قرار می‌گیرد جهیزیه است که بار اصلی آن معمولا بر دوش خانواده دختر می‌افتد. نه مهریه سنگین نه جهیزیه کامل و گران‌قیمت هیچ کدام ربطی به دین ندارند، رسوم ایرانی هستند که بیخود زندگی را سخت کرده. سیاستمدار و قانونگذار باید تمهیداتی بیاندیشند تا کمترین اعتبار را به این سنت‌های پر دردسر بدهند.
@daneshtalab1
بحث مهریه و اصلاح قوانین که مطرح میشود بعضی زن‌ها که معمولا گرایش فمینیستی دارند قانون ارث را پیش می‌کشند و آدم می‌ماند که این دو چه ربطی به هم دارند؟ ازدواج قراردادی خاص است وابسته به اراده طرفین، ارث هم ناشی از وضعیت خانوادگی و خاصِ طرفین. اینها دو مقوله جدا هستند که لزوما یکی بر دیگری اثر ندارد.
زن ممکن است از خانواده مرفهی باشد و چند برابر شوهرش ارثیه بگیرد، می‌توانیم بگوییم مهریه‌ای که قرارداد شده، حقش نیست؟ زن ممکن است برادر نداشته باشد یا پدرش به نفعش وصیت کند و بیش از برادرانش ارث ببرد، چنین زنی می‌تواند بگوید با قانون ارث متضرر شده پس باید دست بازتری در طلبِ مهریه داشته باشد؟
از نظر اجتماعی و به طور کلی نیز، نفع و ضررِ ارث در هم آمیخته است. زنی که شوهرش ارث بیشتری بگیرد طبیعتا مرفه‌تر زندگی می‌کند، قانون به نفعش کار کرده نه به ضررش. دختری که پدرش دو برابر عمه‌هایش ارث ببرد از قانون منتفع میشود. متاسفانه عده‌ای ظاهرا روشنفکر اما به واقع ایرادگیر و لجباز، ذهن مردم را دوقطبی کرده‌اند.
آنچه در برابر مهریه قرار می‌گیرد جهیزیه است که بار اصلی آن معمولا بر دوش خانواده دختر می‌افتد. نه مهریه سنگین نه جهیزیه کامل و گران‌قیمت هیچ کدام ربطی به دین ندارند، رسوم ایرانی هستند که بیخود زندگی را سخت کرده. سیاستمدار و قانونگذار باید تمهیداتی بیاندیشند تا کمترین اعتبار را به این سنت‌های پر دردسر بدهند.
@daneshtalab1
24.03.202507:34
اگر پول داشتید چه می‌کردید؟
در توییتر پرسیدم: «اگر پول زیادی داشتید و می‌خواستید تأثیر اجتماعی بگذارید چه کار می‌کردید؟». به نظرم سوالی است که می‌تواند دغدغه فرهنگی آدم‌ها و حتی رویکرد سیاسی‌شان را نشان بدهد.
بخشی از پاسخ‌ها آموزشی بود اما یکی بهتر از بقیه. دوستی به نام علی‌مرادی نوشت:
قوی‌ترین معلم‌ها و تدوین‌گران و برنامه‌نویسان را استخدام می‌کردم و سکوی آموزش رایگان - کلاسیک و مهارت‌های اشتغال‌آفرین و زبان - می‌زدم تا بچه مناطق به ضعف کشیده شده همان آموزش یا بهترش را ببیند که بچه مدارس حلی و خصوصی می‌بیند. بستر نذر موبایل و اینترنت هم ایجاد می‌کردم برایشان.
شخصا درباره آموزش خصوصی زیاد حرف نزده‌ام و با پویش و اعتراض و این کارها همراه نمی‌شوم، چرا؟ چون فایده ندارد. دولت فشل است و پولی برایش نمانده. به جای توسعه در مدارس دولتی بهتر است آموزش را ارزان کند. مسیرش هم استفاده حداکثری از فناوری است. کاش خیرین هم به همین سمت و سو هدایت شوند.
آنها که از مهدکودک یا زیارت گروهی برای نوجوان‌ها حرف زدند به نظرم دید عمیق‌تری درباره تربیت دارند.
بدترین جواب به نظرم از دوستی بود که نوشت به صنعت نشر کمک می‌کند. صنعت نشر علیرغم نقاب پاکیزه‌اش بسیار متجاوز و مضر است، خیانت است به درخت و طبیعت و اقتصاد. این توییت را برایش یادآوری کردم:
اگر اصرار دارید کتاب حتما کاغذی و مال خودتان باشد دست دوم بخرید و اگر لازم‌تان نمی‌شود همان دست دوم را هم بفروشید. تا می‌توانید به صنعت نشر کمک نکنید. کتابخوانی اگر بتواند سودی برساند کمترینش این است که نگاهمان به خودِ کتاب، ساده یا خودخواهانه نباشد. کتاب کالا است و متأسفانه پرزیان.
و این یکی:
ضد کتاب بودن معنایش این نیست که کسی با خواندن مخالف است و دیگران را از دانستن باز می‌دارد! اگر مسئله کتاب (چاپ کاغذی و خسارات نشر و روده‌درازی و کاسب‌مسلکی نویسنده‌ها و...) روشن شود کمتر کسی است که همدلی نشان ندهد. آنها که مخالف می‌مانند ادایی‌هایی هستند که از فتیش کتاب لذت می‌برند.
بدتر از کتاب، روزنامه و مجله هستند آنهم در عصر دیحیتال. دوره رادیو گذشت و تلویزیون و ماهواره کهنه شدند اما هنوز اخبار را روی کاغذ چاپ می‌کنند تا صنعت منحط نشر، با تولید کاغذ باطله به حیاتش ادامه بدهد.
فارغ از بحث‌های فرهنگی سعی کردم بحث را به حوزه‌های دیگر بکشانم:
یکی از ایده‌های بنده ازدواج برون‌مرزی است، کمک مالی به کسانی که از کشورهای همسایه زن بگیرند و بچه بیاورند. به همین ترتیب میشود ازدواج فراقومی را تشویق کرد: بلوچ با ترک، عرب با مازنی، گیلک با لر، فارس با کرد،.. هر چه ممزوج‌تر بهتر. پیوند بین شیعیان امامی و زیدی هم بسیار مفید است.
و دیگری اینکه:
آزمایش ژنتیک هم به نظرم اثر عمیقی دارد. اگر پول داشتم چالش راه می‌انداختم تا مثلا چهره‌های عراقی آزمایش بدهند و معلوم شود چند درصد در هاپلوگروپ‌های مشترک با ایرانی‌ها هستند. فکر کنم دستکم بخشی از مشکلات‌مان در عراق را از بین می‌برد. خود دولت هم می‌تواند مخفیانه چنین کارهایی بکند.
اصل ایده از پرویز رجبی (مورخ) به ذهنم رسید که قبلا درباره‌اش نوشته بودم: به قول پرویز رجبی اگر بعضی عراقی‌ها می‌دانستند که مثلا نسب‌شان دیلمی است [به دلیل مهاجرت گسترده به بغداد در زمان آل‌بویه] شاید اصلا با ما نمی‌جنگیدند.
ناآرامی این روزها در ارومیه نشان داد مشکل آگاهی جدی است و خطر قوم‌گرایی تا کجا پیش آمده. اگر کردها بفهمند تا چه اندازه با سایر ایرانی‌ها اشتراک نژادی و زبانی دارند و اگر ترک‌ها بدانند پدران‌شان تا همین چند نسل پیش کردی یا تالشی یا تاتی یا فارسی حرف می‌زدند آیا اختلاف‌ها همین اندازه شدید و خطرناک می‌شد؟
@daneshtalab1
در توییتر پرسیدم: «اگر پول زیادی داشتید و می‌خواستید تأثیر اجتماعی بگذارید چه کار می‌کردید؟». به نظرم سوالی است که می‌تواند دغدغه فرهنگی آدم‌ها و حتی رویکرد سیاسی‌شان را نشان بدهد.
بخشی از پاسخ‌ها آموزشی بود اما یکی بهتر از بقیه. دوستی به نام علی‌مرادی نوشت:
قوی‌ترین معلم‌ها و تدوین‌گران و برنامه‌نویسان را استخدام می‌کردم و سکوی آموزش رایگان - کلاسیک و مهارت‌های اشتغال‌آفرین و زبان - می‌زدم تا بچه مناطق به ضعف کشیده شده همان آموزش یا بهترش را ببیند که بچه مدارس حلی و خصوصی می‌بیند. بستر نذر موبایل و اینترنت هم ایجاد می‌کردم برایشان.
شخصا درباره آموزش خصوصی زیاد حرف نزده‌ام و با پویش و اعتراض و این کارها همراه نمی‌شوم، چرا؟ چون فایده ندارد. دولت فشل است و پولی برایش نمانده. به جای توسعه در مدارس دولتی بهتر است آموزش را ارزان کند. مسیرش هم استفاده حداکثری از فناوری است. کاش خیرین هم به همین سمت و سو هدایت شوند.
آنها که از مهدکودک یا زیارت گروهی برای نوجوان‌ها حرف زدند به نظرم دید عمیق‌تری درباره تربیت دارند.
بدترین جواب به نظرم از دوستی بود که نوشت به صنعت نشر کمک می‌کند. صنعت نشر علیرغم نقاب پاکیزه‌اش بسیار متجاوز و مضر است، خیانت است به درخت و طبیعت و اقتصاد. این توییت را برایش یادآوری کردم:
اگر اصرار دارید کتاب حتما کاغذی و مال خودتان باشد دست دوم بخرید و اگر لازم‌تان نمی‌شود همان دست دوم را هم بفروشید. تا می‌توانید به صنعت نشر کمک نکنید. کتابخوانی اگر بتواند سودی برساند کمترینش این است که نگاهمان به خودِ کتاب، ساده یا خودخواهانه نباشد. کتاب کالا است و متأسفانه پرزیان.
و این یکی:
ضد کتاب بودن معنایش این نیست که کسی با خواندن مخالف است و دیگران را از دانستن باز می‌دارد! اگر مسئله کتاب (چاپ کاغذی و خسارات نشر و روده‌درازی و کاسب‌مسلکی نویسنده‌ها و...) روشن شود کمتر کسی است که همدلی نشان ندهد. آنها که مخالف می‌مانند ادایی‌هایی هستند که از فتیش کتاب لذت می‌برند.
بدتر از کتاب، روزنامه و مجله هستند آنهم در عصر دیحیتال. دوره رادیو گذشت و تلویزیون و ماهواره کهنه شدند اما هنوز اخبار را روی کاغذ چاپ می‌کنند تا صنعت منحط نشر، با تولید کاغذ باطله به حیاتش ادامه بدهد.
فارغ از بحث‌های فرهنگی سعی کردم بحث را به حوزه‌های دیگر بکشانم:
یکی از ایده‌های بنده ازدواج برون‌مرزی است، کمک مالی به کسانی که از کشورهای همسایه زن بگیرند و بچه بیاورند. به همین ترتیب میشود ازدواج فراقومی را تشویق کرد: بلوچ با ترک، عرب با مازنی، گیلک با لر، فارس با کرد،.. هر چه ممزوج‌تر بهتر. پیوند بین شیعیان امامی و زیدی هم بسیار مفید است.
و دیگری اینکه:
آزمایش ژنتیک هم به نظرم اثر عمیقی دارد. اگر پول داشتم چالش راه می‌انداختم تا مثلا چهره‌های عراقی آزمایش بدهند و معلوم شود چند درصد در هاپلوگروپ‌های مشترک با ایرانی‌ها هستند. فکر کنم دستکم بخشی از مشکلات‌مان در عراق را از بین می‌برد. خود دولت هم می‌تواند مخفیانه چنین کارهایی بکند.
اصل ایده از پرویز رجبی (مورخ) به ذهنم رسید که قبلا درباره‌اش نوشته بودم: به قول پرویز رجبی اگر بعضی عراقی‌ها می‌دانستند که مثلا نسب‌شان دیلمی است [به دلیل مهاجرت گسترده به بغداد در زمان آل‌بویه] شاید اصلا با ما نمی‌جنگیدند.
ناآرامی این روزها در ارومیه نشان داد مشکل آگاهی جدی است و خطر قوم‌گرایی تا کجا پیش آمده. اگر کردها بفهمند تا چه اندازه با سایر ایرانی‌ها اشتراک نژادی و زبانی دارند و اگر ترک‌ها بدانند پدران‌شان تا همین چند نسل پیش کردی یا تالشی یا تاتی یا فارسی حرف می‌زدند آیا اختلاف‌ها همین اندازه شدید و خطرناک می‌شد؟
@daneshtalab1
20.03.202503:43
برجام، قرارداد آشکار یا تسلیم پنهانی؟
بپس از یک دهه هنوز پاسخی ندارند که کجای برجام آزمایش موشکی ممنوع شد؟ کجا درباره اینکه ادامه کمک به اسرائیل یا ادامه دشمنی با آن توافق را بهم می‌زند چیزی نوشتند؟ کجا شرط کردند ایران به شرکت‌های آمریکایی اولویت بدهد؟ کجا گفتند تن دادن به عقب‌نشینی در صنعت موشکی یا مقاومت در منطقه شرط اجرای توافق است؟
نُه سال بعد از اعتراف به «تقریبا هیچ» روحانی شخصا به میدان آمده و یک فهرست بهانه و سرزنش ردیف کرده. فرض کنیم همه‌اش درست باشد، سرجمع چقدر مهم بودند تا به خاطرش زیر توافق بزنند؟ اوباما نمی‌فهمید عده‌ای در داخل ایران می‌خواهند برجام را خراب کنند؟ اگر واقعا دنبال بهبود روابط بود، چرا بلافاصله همان بهانه‌ها را دستاویز بدعهدی کرد؟
از روز نخست برای توجیه اوباما دستاویزهای گوناگون ساختند و در دولت ترامپ و بایدن همان‌ها را تکرار کردند. موفق‌ترین سیاست اوباما برجام بود و بهترین ترفند او یاری رساندن به موتور توجیهش در ایران، تا هر کاری کنند جمهوری اسلامی مقصر بماند. هزینه‌اش را هم مردم ایران با پول‌هایی بپردازند که در روند خصوصی‌سازی به الیگارش‌ها رسیده.
بدون تعارف سرنوشت مردم ایران دست یک شبکه رسانه‌ای - امنیتی افتاده که بعضا مهره‌های اتاق بازرگانی سوخت‌رسانش شده‌اند. معتدل‌ها دائم با همین شبکه دوقطبی می‌سازند و مقصر مشکلات را به دشمن و شیطان بزرگ از منظر خودشان (رهبری، انقلابی‌ها، نهادهای دفاعی، طرفداران مقاومت، ارزشی‌ها) ربط می‌دهند. دیگر اظهر من الشمس شده.
طیف غرب‌گرا برجام را نه یک قرارداد آشکار با مفادِ اعلام شده بلکه همچون کاخ‌سفید، توافقی کلی برای تسلیم پنهانی می‌دید: گام نخست از روندی که به شکست ایران و پیروزی غرب منجر شود. آنکه برجام را خراب کرد همان بود که آن را ساخت. اول امتیاز را گرفتند بعد تعهدشان را پرداخت نکردند. خیلی ساده، برای اینکه فهمیدند گروکشی جواب می‌دهد.
برجام ابزاری شد برای نزاع داخلی و کارکردش را هنوز از دست نداده. همچنان برای تبرئه دشمن خلاقیت به خرج می‌دهند و با «اراده معطوف به ذلت» توجیه ردیف می‌کنند، بهانه‌هایی که چند برابر بدترش را خود آمریکا مرتکب شد. چالش اصلی در فکرشان است: نظم ذهنی‌شان بهم می‌ریزد اگر آمریکا بر ما چیره نشود، عصبانی‌اند که برجام مکرر نشد.
افقِ برجام همان بود که هاشمی گفت و تشویقش کردند. گفت هدف خلع سلاح است و حتی بودجه نظامی را باید قطع کنیم تا کاملا بی‌دفاع شویم. آنچه برجام را ممکن کرد اول قدرت موشکی بود بعد قدرت دفاعی در منطقه، که قادر است منافع آمریکا و امنیت اسراییل را تهدید کند. ارّه‌ای که معتدل‌ها دست گرفته‌اند اول خودشان را به زمین می‌اندازد.
@daneshtalab1
بپس از یک دهه هنوز پاسخی ندارند که کجای برجام آزمایش موشکی ممنوع شد؟ کجا درباره اینکه ادامه کمک به اسرائیل یا ادامه دشمنی با آن توافق را بهم می‌زند چیزی نوشتند؟ کجا شرط کردند ایران به شرکت‌های آمریکایی اولویت بدهد؟ کجا گفتند تن دادن به عقب‌نشینی در صنعت موشکی یا مقاومت در منطقه شرط اجرای توافق است؟
نُه سال بعد از اعتراف به «تقریبا هیچ» روحانی شخصا به میدان آمده و یک فهرست بهانه و سرزنش ردیف کرده. فرض کنیم همه‌اش درست باشد، سرجمع چقدر مهم بودند تا به خاطرش زیر توافق بزنند؟ اوباما نمی‌فهمید عده‌ای در داخل ایران می‌خواهند برجام را خراب کنند؟ اگر واقعا دنبال بهبود روابط بود، چرا بلافاصله همان بهانه‌ها را دستاویز بدعهدی کرد؟
از روز نخست برای توجیه اوباما دستاویزهای گوناگون ساختند و در دولت ترامپ و بایدن همان‌ها را تکرار کردند. موفق‌ترین سیاست اوباما برجام بود و بهترین ترفند او یاری رساندن به موتور توجیهش در ایران، تا هر کاری کنند جمهوری اسلامی مقصر بماند. هزینه‌اش را هم مردم ایران با پول‌هایی بپردازند که در روند خصوصی‌سازی به الیگارش‌ها رسیده.
بدون تعارف سرنوشت مردم ایران دست یک شبکه رسانه‌ای - امنیتی افتاده که بعضا مهره‌های اتاق بازرگانی سوخت‌رسانش شده‌اند. معتدل‌ها دائم با همین شبکه دوقطبی می‌سازند و مقصر مشکلات را به دشمن و شیطان بزرگ از منظر خودشان (رهبری، انقلابی‌ها، نهادهای دفاعی، طرفداران مقاومت، ارزشی‌ها) ربط می‌دهند. دیگر اظهر من الشمس شده.
طیف غرب‌گرا برجام را نه یک قرارداد آشکار با مفادِ اعلام شده بلکه همچون کاخ‌سفید، توافقی کلی برای تسلیم پنهانی می‌دید: گام نخست از روندی که به شکست ایران و پیروزی غرب منجر شود. آنکه برجام را خراب کرد همان بود که آن را ساخت. اول امتیاز را گرفتند بعد تعهدشان را پرداخت نکردند. خیلی ساده، برای اینکه فهمیدند گروکشی جواب می‌دهد.
برجام ابزاری شد برای نزاع داخلی و کارکردش را هنوز از دست نداده. همچنان برای تبرئه دشمن خلاقیت به خرج می‌دهند و با «اراده معطوف به ذلت» توجیه ردیف می‌کنند، بهانه‌هایی که چند برابر بدترش را خود آمریکا مرتکب شد. چالش اصلی در فکرشان است: نظم ذهنی‌شان بهم می‌ریزد اگر آمریکا بر ما چیره نشود، عصبانی‌اند که برجام مکرر نشد.
افقِ برجام همان بود که هاشمی گفت و تشویقش کردند. گفت هدف خلع سلاح است و حتی بودجه نظامی را باید قطع کنیم تا کاملا بی‌دفاع شویم. آنچه برجام را ممکن کرد اول قدرت موشکی بود بعد قدرت دفاعی در منطقه، که قادر است منافع آمریکا و امنیت اسراییل را تهدید کند. ارّه‌ای که معتدل‌ها دست گرفته‌اند اول خودشان را به زمین می‌اندازد.
@daneshtalab1
16.04.202507:02
سه تناقض درباره جمعیت
قبلا نوشته بودم رفتار نظام درباره جمعیت استثنایی است. در حالی که همه جا ترس را مدیریت می‌کند و دائم امید و خوشبینی می‌دهد در جمعیت برعکس میشود. عمدا مردم را می‌ترسانند و نسبت به آینده نگرانی می‌سازند.
هیچ خطرِ بزرگی از جمله بحران آب و فرونشست، آلودگی هوا، احتمال زلزله در کلان‌شهرها، حتی جنگ با آمریکا هم سران نظام را وانمی‌دارد که مردم را بترسانند اما درباره جمعیت رفتارشان به طرز عجیبی وارونه میشود.
جنبه دیگری که این حالت استثنایی را به رخ می‌کشد بدبینی به دولت است. به طور کلی از دولت نفرت دارند، می‌گویند ناکارآمد است، فساد دارد، نباید دخالت کند، اما در جمعیت یادشان می‌رود چه حرف‌هایی درباره قوای اجرایی زده‌اند.
در حوزه عمومی مثل اقتصاد از عدم دخالت حرف می‌زنند، اما در حوزه خصوصی‌تر یعنی زادآوری و تنظیم خانواده با اصرار وارد شده و برنامه‌های پرخرج می‌دهند. به منطق بازار مومن شده‌اند اما در جمعیت فقط مدیریت از بالا!
تشویق فرزندآوری عمدتا به خاطر نیاز به نیروی کار در آینده توجیه میشود، می‌گویند جامعه پیر خواهد شد و کارگر به اندازه کافی نخواهیم داشت. اگر نیروی کار از عوامل تولید است پس باید اجازه بدهند همان بازار (مردم) تنظیمش کند.
سومین جنبه‌ای که تناقض را آشکار می‌کند ستایش از استعداد ایرانی است که می‌تواند همه مرزهای دانش را پشت سر بگذارد. اما کشوری که بتواند با فناوری ثروت بیافریند چرا باید نیروی کار ارزان بسازد و بهره‌کشی را دامن بزند؟
کشورهای کوچک و کم‌جمعیت مثل سوئیس، سوئد، نروژ، هلند و... از صنایعِ پیشرفته‌شان ثروت بسیار زیادی به دست می‌آورند اما ایران، با اینکه انفجار جمعیت هم داشته در طول چند دهه جهش نکرده، برعکس هزینه‌هایش بالا رفته.
چالش ما با نگاه نادرست به جمعیت از سطوح بالای نظام شروع میشود و متأسفانه همان‌جا به بن‌بست می‌رسد. این سه تناقض (ترساندن مردم، دخالت دولت، ناامیدی از فناوری) نشان می‌دهد سیاستِ تشویق آنقدرها که باید نقد و حلاجی نشده.
@daneshtalab1
قبلا نوشته بودم رفتار نظام درباره جمعیت استثنایی است. در حالی که همه جا ترس را مدیریت می‌کند و دائم امید و خوشبینی می‌دهد در جمعیت برعکس میشود. عمدا مردم را می‌ترسانند و نسبت به آینده نگرانی می‌سازند.
هیچ خطرِ بزرگی از جمله بحران آب و فرونشست، آلودگی هوا، احتمال زلزله در کلان‌شهرها، حتی جنگ با آمریکا هم سران نظام را وانمی‌دارد که مردم را بترسانند اما درباره جمعیت رفتارشان به طرز عجیبی وارونه میشود.
جنبه دیگری که این حالت استثنایی را به رخ می‌کشد بدبینی به دولت است. به طور کلی از دولت نفرت دارند، می‌گویند ناکارآمد است، فساد دارد، نباید دخالت کند، اما در جمعیت یادشان می‌رود چه حرف‌هایی درباره قوای اجرایی زده‌اند.
در حوزه عمومی مثل اقتصاد از عدم دخالت حرف می‌زنند، اما در حوزه خصوصی‌تر یعنی زادآوری و تنظیم خانواده با اصرار وارد شده و برنامه‌های پرخرج می‌دهند. به منطق بازار مومن شده‌اند اما در جمعیت فقط مدیریت از بالا!
تشویق فرزندآوری عمدتا به خاطر نیاز به نیروی کار در آینده توجیه میشود، می‌گویند جامعه پیر خواهد شد و کارگر به اندازه کافی نخواهیم داشت. اگر نیروی کار از عوامل تولید است پس باید اجازه بدهند همان بازار (مردم) تنظیمش کند.
سومین جنبه‌ای که تناقض را آشکار می‌کند ستایش از استعداد ایرانی است که می‌تواند همه مرزهای دانش را پشت سر بگذارد. اما کشوری که بتواند با فناوری ثروت بیافریند چرا باید نیروی کار ارزان بسازد و بهره‌کشی را دامن بزند؟
کشورهای کوچک و کم‌جمعیت مثل سوئیس، سوئد، نروژ، هلند و... از صنایعِ پیشرفته‌شان ثروت بسیار زیادی به دست می‌آورند اما ایران، با اینکه انفجار جمعیت هم داشته در طول چند دهه جهش نکرده، برعکس هزینه‌هایش بالا رفته.
چالش ما با نگاه نادرست به جمعیت از سطوح بالای نظام شروع میشود و متأسفانه همان‌جا به بن‌بست می‌رسد. این سه تناقض (ترساندن مردم، دخالت دولت، ناامیدی از فناوری) نشان می‌دهد سیاستِ تشویق آنقدرها که باید نقد و حلاجی نشده.
@daneshtalab1
08.04.202505:32
فساد فراتر از قانون‌شکنی است
بعضی‌ها فساد را مساوی قانون‌شکنی می‌دانند یعنی درک‌شان «شکلی» است. توجه ندارند که خود قانون ممکن است فقر و تبعیض را زیاد کند یا منابع و محیط زیست را به خطر بیاندازد. در دیدگاه «ماهوی» فساد دامنه بزرگ‌تری دارد یعنی: هر نوع برخورداری ناروا. از این منظر اقتصاد لیبرال، عین‌الفساد است.
خنده‌دار است که می‌گویند در فلان کشور سرمایه‌داری فساد کمتر است. در سرمایه‌داری قانون کمتر شکسته میشود چون دزدهای بزرگ خودشان قدرت را گرفته‌اند، به نفع خودشان قانون می‌گذارند و اجرا می‌کنند. در سرمایه‌داری فساد کمتر میشود همانطور که اگر دیندار نباشید گناه موضوعیت پیدا نمی‌کند.
@daneshtalab1
بعضی‌ها فساد را مساوی قانون‌شکنی می‌دانند یعنی درک‌شان «شکلی» است. توجه ندارند که خود قانون ممکن است فقر و تبعیض را زیاد کند یا منابع و محیط زیست را به خطر بیاندازد. در دیدگاه «ماهوی» فساد دامنه بزرگ‌تری دارد یعنی: هر نوع برخورداری ناروا. از این منظر اقتصاد لیبرال، عین‌الفساد است.
خنده‌دار است که می‌گویند در فلان کشور سرمایه‌داری فساد کمتر است. در سرمایه‌داری قانون کمتر شکسته میشود چون دزدهای بزرگ خودشان قدرت را گرفته‌اند، به نفع خودشان قانون می‌گذارند و اجرا می‌کنند. در سرمایه‌داری فساد کمتر میشود همانطور که اگر دیندار نباشید گناه موضوعیت پیدا نمی‌کند.
@daneshtalab1
01.04.202505:49
نیهیلیسم ایرانی و انگاره مدرسه
سوژه نیهیلیست ایرانی حتی در دانشگاه تنها به خودش فکر می‌کند و چشم بر غایتمندی علم و حیثِ ابزاری آن می‌بندد. اکیدا فاقد دیگاه سیاسی و اخلاقی نسبت به آموخته‌ها و کارکردهای دانش است.
مثلا برایش اهمیت ندارد حاصل کارش در ریاضیات یا شیمی به بمب و موشک‌هایی کشنده‌تر بر سر مردم خودش تبدیل شود. تنها می‌خواهد در مرزهای علم قدم بزند، اول باشد و جایزه بگیرد، یا به خودش و خانواده‌اش ثابت کند توانسته به سطوح بالا برسد. مثل بچه درسخوان‌ها که فقط می‌خواهند شاگرد ممتاز باشند.
مهم‌ترین مشوق برای مهاجرت گسترده یا آنچه فرار مغزها خوانده شده همین بوده. دشواری‌های سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
«انگاره مدرسه» همه جا بر سوژه غرب‌گرا و نیهلیست ایرانی سایه انداخته. مثلا در دیپلماسی دقیقا طبق انتظار معلم‌ها رفتار می‌کند و از خط بیرون نمی‌زند، حتی اگر به فریب تحویلش بگیرند به خودش جایزه می‌دهد. در توسعه‌گرایی دائم دنبال درس گرفتن و نگاه به تجربه‌های دیگران هستند. در اقتصاد و جامعه‌شناسی و روانشناسی هم راه‌های آموخته را مساوی کارشناسی و سواد می‌گیرند.
اگر دانشگاه ایرانی در حضیض نوآوری مانده از همین «انگاره مدرسه»، «خودخواهی شاگرداول‌ها» یا «فخرفروشی اشرافیت‌زده» آب می‌خورد. علم اولا برای «شأن» و «اثبات ارزش» برای صاحبش در نظر می‌آید نه با لحاظ کارکردهایش.
اسطوره‌ای شدن عناوین دکتر و مهندس در خانواده‌های ایرانی، پررنگ شدن سلسله‌مراتب دانشگاهی و رقابت اساتید بر سر مقاله و رتبه، امتیازهای بوروکراتیک و سهمیه برای فرزندان هیئت‌علمی، اینها تصویر علم در کشور ما را بهتر نمایش می‌دهند.
حتی در رشته‌های فنی مهندسی که نسبت به سایر شاخه‌ها شرایطِ قابل‌دفاع‌تری دارند ابتکار خاصی به عنوان مهندسی ایرانی پیدا نشده. در علوم پایه نیز از هزاران ایرانی مهاجر حتی یک نوبل علمی به دست نیامده. نکته روشنگر اینکه در جهان گذشته که به تحقیر «سنتی» می‌خوانند کاریز، بادگیر، آس‌باد و... در همین بوم ابداع شد.
سوژه‌ای که خودش را زبون و در خدمت بداند طبیعتا از آموختن و درس پس دادن فراتر نمی‌رود. تفاوت در همگنان چینی یا روسی معلوم میشود که سودای رقابت دارند، یعنی برطرف کردن حقارت نه مرهم نهادن بر آن. به همین دلیل در شرایط بسته‌تر سیاسی با ناگواری‌های اقتصادی مهیب‌تر، در علم و فناوری به مواردی از پیشتازی رسیدند.
میشود گفت نیهیلیسم ایرانی در طیف غرب‌گرا که بر دانشگاه ایرانی مسلط شده و همه جا بر علم و فناوری سایه انداخته، از انواع مشابهش در جهان سوم پررنگ‌تر است چه اینکه از جایگاه تهی‌تر و پوچ‌تری به آینده می‌نگرد.
@daneshtalab1
سوژه نیهیلیست ایرانی حتی در دانشگاه تنها به خودش فکر می‌کند و چشم بر غایتمندی علم و حیثِ ابزاری آن می‌بندد. اکیدا فاقد دیگاه سیاسی و اخلاقی نسبت به آموخته‌ها و کارکردهای دانش است.
مثلا برایش اهمیت ندارد حاصل کارش در ریاضیات یا شیمی به بمب و موشک‌هایی کشنده‌تر بر سر مردم خودش تبدیل شود. تنها می‌خواهد در مرزهای علم قدم بزند، اول باشد و جایزه بگیرد، یا به خودش و خانواده‌اش ثابت کند توانسته به سطوح بالا برسد. مثل بچه درسخوان‌ها که فقط می‌خواهند شاگرد ممتاز باشند.
مهم‌ترین مشوق برای مهاجرت گسترده یا آنچه فرار مغزها خوانده شده همین بوده. دشواری‌های سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
«انگاره مدرسه» همه جا بر سوژه غرب‌گرا و نیهلیست ایرانی سایه انداخته. مثلا در دیپلماسی دقیقا طبق انتظار معلم‌ها رفتار می‌کند و از خط بیرون نمی‌زند، حتی اگر به فریب تحویلش بگیرند به خودش جایزه می‌دهد. در توسعه‌گرایی دائم دنبال درس گرفتن و نگاه به تجربه‌های دیگران هستند. در اقتصاد و جامعه‌شناسی و روانشناسی هم راه‌های آموخته را مساوی کارشناسی و سواد می‌گیرند.
اگر دانشگاه ایرانی در حضیض نوآوری مانده از همین «انگاره مدرسه»، «خودخواهی شاگرداول‌ها» یا «فخرفروشی اشرافیت‌زده» آب می‌خورد. علم اولا برای «شأن» و «اثبات ارزش» برای صاحبش در نظر می‌آید نه با لحاظ کارکردهایش.
اسطوره‌ای شدن عناوین دکتر و مهندس در خانواده‌های ایرانی، پررنگ شدن سلسله‌مراتب دانشگاهی و رقابت اساتید بر سر مقاله و رتبه، امتیازهای بوروکراتیک و سهمیه برای فرزندان هیئت‌علمی، اینها تصویر علم در کشور ما را بهتر نمایش می‌دهند.
حتی در رشته‌های فنی مهندسی که نسبت به سایر شاخه‌ها شرایطِ قابل‌دفاع‌تری دارند ابتکار خاصی به عنوان مهندسی ایرانی پیدا نشده. در علوم پایه نیز از هزاران ایرانی مهاجر حتی یک نوبل علمی به دست نیامده. نکته روشنگر اینکه در جهان گذشته که به تحقیر «سنتی» می‌خوانند کاریز، بادگیر، آس‌باد و... در همین بوم ابداع شد.
سوژه‌ای که خودش را زبون و در خدمت بداند طبیعتا از آموختن و درس پس دادن فراتر نمی‌رود. تفاوت در همگنان چینی یا روسی معلوم میشود که سودای رقابت دارند، یعنی برطرف کردن حقارت نه مرهم نهادن بر آن. به همین دلیل در شرایط بسته‌تر سیاسی با ناگواری‌های اقتصادی مهیب‌تر، در علم و فناوری به مواردی از پیشتازی رسیدند.
میشود گفت نیهیلیسم ایرانی در طیف غرب‌گرا که بر دانشگاه ایرانی مسلط شده و همه جا بر علم و فناوری سایه انداخته، از انواع مشابهش در جهان سوم پررنگ‌تر است چه اینکه از جایگاه تهی‌تر و پوچ‌تری به آینده می‌نگرد.
@daneshtalab1
27.03.202506:03
حسرت برای هیچ، آزادی معجزه نکرد
چند وقت پیش محمد خاکپور با کنایه از سازنده ورزشگاه آزادی تمجید کرد. اینجا کاری ندارم چقدر پول خرج آن شده، چه کارهای دیگری می‌شد کرد، و در جنونِ پس از جهش نفت چقدر ریخت و پاش و ولخرجی در ایران رقم خورد. فقط در ادامه مطلب قبلی می‌خواهم بعد از تمجید از آزادی که واقعا ورزشگاه بزرگ و زیبایی است بپرسم: چه فایده؟
فرض کنیم به جای کره‌شمالی ما بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت ۱۵۰ هزار نفر را داشتیم، خب؟ وقتی فوتبال در ایران جان نمی‌گیرد و مایه آبروریزی شده، چرا باید حسرت بخوریم که کاش بیشتر برایش خرج می‌کردند یا چند آزادی می‌داشتیم؟ اگر به جای ۸۰ هزار نفر، جمعیت انبوه‌تری خاکپور را تشویق می‌کردند، وضع فوتبال‌مان چقدر بهتر می‌شد؟
فرض کنیم شاه دیکتاتور بلندپروازتری بود و برای نمادسازی و یادگار گذاشتن از خودش بیشتر حرص می‌زد. در دوره‌ای که ورزشگاه‌های بزرگ از معنی می‌افتاد آریامهر را ساختند که حتی بعد از انفجار جمعیت در تهران، ندرتا پر میشود آن هم بیشتر در دعوای آبی و قرمز که بازی‌هایشان گره‌خورده و بی‌کیفیت در می‌آید. بسیار گران و پرهزینه، اما کم فایده.
در آمریکا هم که عشقِ بزرگ ساختن دارند غول‌های بالای صدهزارتایشان مربوط به دهه ۲۰ میلادی برای راگبی است. بعد از اختراع تلویزیون برپایی ورزشگاه بزرگ توجیه‌پذیر نبوده. مهم‌ترینش برگزاری المپیک یا بازی‌های آسیایی است که آریامهر را هم برای همان ساختند. پول‌پاشی برای یک بار نمایشِ شکوه و بعد؟ دردسرهایی که همه میزبان‌ها دارند.
کارکردِ آزادی فعلا فحش و شعار روی سکوها چند ساعت پیش از بازی است. محیط ضدفرهنگی ساخته‌ایم برای تربیت نوجوان‌ها و حالا زن‌ها و دخترها هم اضافه شدند. بی‌تعارف بپرسیم: جمهوری اسلامی که یادگار امام را ساخت چه بهره‌ای برد؟ دامن زدن به قوم‌گرایی و بسترسازی برای پان‌ترکیسم. تف انداختن به صورتش با شعار «خلیج ع/ربی».
فرض کنیم به جز اصفهان و اهواز و مشهد و قم و قزوین و شیراز و کرمان و... در شهرهای کوچک هم ورزشگاه‌های متوسط علم می‌کردند، خب؟ ما که از فوتبالیست‌هایمان سلبریتی و مبارزِ سیاسی ساختیم اما به اندازه کامرون و غنا و تونس در جام‌جهانی و حتی به اندازه عراقِ جنگ‌زده در آسیا درخشش نداشته‌ایم، بیشتر و بزرگ‌تر به چه کارمان می‌آید؟
این حسرتِ نابخردانه به نفع اهالی فوتبال هم نیست چون بودجه‌ها را بیشتر سمت ساخت و ساز می‌برد نه مربی و بازیکن، یا اردو و امکانات، یا تشویق‌های میلیاردی. کشورهای موفقی در فوتبال داریم که ورزشگاه‌هایشان کوچک‌تر از آزادی بوده. آزادی حتما به هیجانِ فوتبال کمک کرده اما بعد از نیم قرن حاصلش همین جایی است که الآن ایستاده‌ایم.
@daneshtalab1
چند وقت پیش محمد خاکپور با کنایه از سازنده ورزشگاه آزادی تمجید کرد. اینجا کاری ندارم چقدر پول خرج آن شده، چه کارهای دیگری می‌شد کرد، و در جنونِ پس از جهش نفت چقدر ریخت و پاش و ولخرجی در ایران رقم خورد. فقط در ادامه مطلب قبلی می‌خواهم بعد از تمجید از آزادی که واقعا ورزشگاه بزرگ و زیبایی است بپرسم: چه فایده؟
فرض کنیم به جای کره‌شمالی ما بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت ۱۵۰ هزار نفر را داشتیم، خب؟ وقتی فوتبال در ایران جان نمی‌گیرد و مایه آبروریزی شده، چرا باید حسرت بخوریم که کاش بیشتر برایش خرج می‌کردند یا چند آزادی می‌داشتیم؟ اگر به جای ۸۰ هزار نفر، جمعیت انبوه‌تری خاکپور را تشویق می‌کردند، وضع فوتبال‌مان چقدر بهتر می‌شد؟
فرض کنیم شاه دیکتاتور بلندپروازتری بود و برای نمادسازی و یادگار گذاشتن از خودش بیشتر حرص می‌زد. در دوره‌ای که ورزشگاه‌های بزرگ از معنی می‌افتاد آریامهر را ساختند که حتی بعد از انفجار جمعیت در تهران، ندرتا پر میشود آن هم بیشتر در دعوای آبی و قرمز که بازی‌هایشان گره‌خورده و بی‌کیفیت در می‌آید. بسیار گران و پرهزینه، اما کم فایده.
در آمریکا هم که عشقِ بزرگ ساختن دارند غول‌های بالای صدهزارتایشان مربوط به دهه ۲۰ میلادی برای راگبی است. بعد از اختراع تلویزیون برپایی ورزشگاه بزرگ توجیه‌پذیر نبوده. مهم‌ترینش برگزاری المپیک یا بازی‌های آسیایی است که آریامهر را هم برای همان ساختند. پول‌پاشی برای یک بار نمایشِ شکوه و بعد؟ دردسرهایی که همه میزبان‌ها دارند.
کارکردِ آزادی فعلا فحش و شعار روی سکوها چند ساعت پیش از بازی است. محیط ضدفرهنگی ساخته‌ایم برای تربیت نوجوان‌ها و حالا زن‌ها و دخترها هم اضافه شدند. بی‌تعارف بپرسیم: جمهوری اسلامی که یادگار امام را ساخت چه بهره‌ای برد؟ دامن زدن به قوم‌گرایی و بسترسازی برای پان‌ترکیسم. تف انداختن به صورتش با شعار «خلیج ع/ربی».
فرض کنیم به جز اصفهان و اهواز و مشهد و قم و قزوین و شیراز و کرمان و... در شهرهای کوچک هم ورزشگاه‌های متوسط علم می‌کردند، خب؟ ما که از فوتبالیست‌هایمان سلبریتی و مبارزِ سیاسی ساختیم اما به اندازه کامرون و غنا و تونس در جام‌جهانی و حتی به اندازه عراقِ جنگ‌زده در آسیا درخشش نداشته‌ایم، بیشتر و بزرگ‌تر به چه کارمان می‌آید؟
این حسرتِ نابخردانه به نفع اهالی فوتبال هم نیست چون بودجه‌ها را بیشتر سمت ساخت و ساز می‌برد نه مربی و بازیکن، یا اردو و امکانات، یا تشویق‌های میلیاردی. کشورهای موفقی در فوتبال داریم که ورزشگاه‌هایشان کوچک‌تر از آزادی بوده. آزادی حتما به هیجانِ فوتبال کمک کرده اما بعد از نیم قرن حاصلش همین جایی است که الآن ایستاده‌ایم.
@daneshtalab1
23.03.202510:20
دلال‌ها فحشِ کمونیست می‌دهند
به خاطر یک توییت درباره نام سال هدف حملات گلهای قرار گرفتم. نوشته بودم: جلوی خروج سرمایه را بگیرید، به ملک و طلا و ارز مالیاتِ موثر ببندید، إن شاء الله سرمایه‌گذاری برای تولید هم اتفاق می‌افتد.
از کامنت‌ها کشف کردم عده زیادی می‌گویند دولت اول باید سود هنگفت در تولید بدهد تا کسی سمت دلالی نرود. اول دکمه را بزند و تورم را بین ۲ تا ۵ درصد پایین بیاورد سپس از سفته‌بازی مالیات بگیرد. خیلی واضح یک کلیشه وارونه (جابجایی علت و معلول) به ذهن‌شان تزریق شده و همه تکرار می‌کنند، اما نفهمیدم از کجا؟
انگار در رستوران نشسته و اُرد می‌دهند: اول یک تورم پایین بیاورید، بعد یک سود کلان بیش از دلالی، بعد شاید به تولید فکر کردیم! یک نفرشان هم نمی‌تواند جواب بدهد کشورهایی که رونق و رفاه دارند، تورم‌شان هم پایین است، چرا مالیات می‌بندند؟ چرا جلوی عایدی سرمایه را می‌گیرند؟ به جای پاسخ فقط فحش کمونیست را تکرار می‌کنند.
تورم در ایران ساختاری است یعنی عوامل چندگانه دارد. سفته‌بازی یکی از آنها است که مثل بنزین روی آتش عمل می‌کند. وقتی عامل بیرونی اقتصاد را تکان بدهد سرمایه‌های سرگردان وارد می‌شوند، از این بازار به آن بازار حرکت می‌کنند و حباب می‌سازند. نتیجه، تشدید تورم است و از بین رفتن قدرت خرید، یعنی غارت مردم به نفع برندگانی اندک.
پس کوتاه‌ترین واکنش را اینطور نشان دادم: کسی به CGT بگوید کمونیسم جایش در طویله هم نیست، ممکن است حیوان‌ها را گاز بگیرد.
منظور از CGT همان مالیات بر عایدی سرمایه است، سرواژه از: Capital Gains Tax. صاف و ساده‌اش اینکه کسی نتواند کالاهایی مثل زمین، طلا، ارز و خودرو را در شرایط غیرمولد نگه دارد تا صرفا با گران شدنش درآمد هنگفت به جیب بزند. از سودهای بزرگ، پس از محاسبه تورم، مالیات می‌گیرند تا سرمایه‌ها سمت سفته‌بازی نروند.
نمی‌توانیم بگوییم چون عوامل دیگر تورم را مثلا تا ۵۰ درصد بالا می‌برند پس اجازه بدهیم یک طبقه کوچک آن را تا ۱۰۰ درصد تشدید کند.
پاسخ دیگرم این بود که: اگر ما کمونیست هستیم پس مخالفان مالیات هم پادوی چپاول، عمله دلالی، بوقچی مفت‌خورها و ماله‌کش نوکیسه‌ها هستند. همان انگل‌هایی که به خاطر زرنگی یا خوش‌شانسی در مدت کوتاهی به ثروت‌های بادآورده می‌رسند، همان‌ها که خرج یک ماهِ سگ‌شان از درآمد یک سال معلم یا پرستار بیشتر است.
ارز و طلا باید به بانک برود و مثل قوانین پولشویی از حدی بیشتر قاچاق اعلام شود. بعضی‌ها با لودگی و جهل‌پراکنی تلاش کردند اصل ایده را مسخره کنند. در تقلا برای پوشاندن اینکه CGT در کشورهای غربی اجرا شده اصطلاحاتی مثل بگیر و ببند را به کار بردند.
توضیح‌ام این بود که: خیال کردند وقتی از «حق کشف» در مالیات طلا و ارز حرف می‌زنیم معنایش این است که پلیس برود خانه‌های مردم را بگردد، یا هر کس خبر داد فلانی جایی انبار کرده پیگیری شود! رسما با یک مشت عقل‌کل طرفیم. «حق کشف» امکان معامله و همکاری برای قاچاق را از بین می‌برد، هر کس لو بدهد درصد بالایی را به عنوان جایزه می‌گیرد.
این لودگی و فحاشی درست زمانی اتفاق می‌افتد که قدرت‌های بزرگ اقتصاد جنگ تعرفه دارند، نگرانِ رقبا هستند و با یارانه و مالیات صنعت‌شان را حفظ می‌کنند. اما اینجا؟ در ایران؟ هموطنِ نابغه از یک اقتصاد لرزان آنهم زیر تحریم با اعتماد به نفسی رقت‌انگیز می‌گوید: فقط آزادی لازم داریم، بگیر و ببند جواب نمی‌دهد، هر نوع دخالتی کمونیستی است!
اگر پول ملی معیار است و کاهش قدرتش را خوش نمی‌داریم دیگر معنا ندارد از آزادی ارز و طلا حرف بزنیم. کسی البته با مردم عادی و ذخایر کوچک‌شان برای حفظ قدرت خرید کاری ندارد، هر چند آن مبالغ هم که از شمول مالیات خارج‌اند باید در سیستم بانکی وارد شوند تا به کمک‌شان تکانی به صنعت بدهیم نه اینکه در بالش و گاوصندوق بی‌استفاده بمانند.
سیستم بانکی فاسد است و ممکن است سرمایه‌های مردم را هرز بدهد یا چاه ویلی مثل ایران‌مال بسازد؟ حتما همینطور است. این را اکثرمان می‌دانیم و همان دوخطی که بهانۀ حمله شده انتقادی و انکاری بود، نه امیدوارانه!
ما آنچه شرط بلاغ است را می‌گوییم. اصلاح نظام بانکی در کنار اصلاح نظام مالیاتی، شفاف‌سازی مالی، هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید، بازگرداندن سود برای تحقیق و توسعه (نه خروج از کشور) همه اجزای یک برنامه هستند که باید با هم انجام شوند و به تدریج همدیگر را تکمیل کنند. فقط در این نگاه جامع می‌توانیم به الگویی از یک اقتصاد موفق نزدیک شویم.
درباره ۷۰ میلیارد دلار طلا و ارزِ راکد شده در دست مردم همچنین بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور مطلب قبلی را ببینید: تولید چه سودی به حال ما دارد؟
@daneshtalab1
به خاطر یک توییت درباره نام سال هدف حملات گلهای قرار گرفتم. نوشته بودم: جلوی خروج سرمایه را بگیرید، به ملک و طلا و ارز مالیاتِ موثر ببندید، إن شاء الله سرمایه‌گذاری برای تولید هم اتفاق می‌افتد.
از کامنت‌ها کشف کردم عده زیادی می‌گویند دولت اول باید سود هنگفت در تولید بدهد تا کسی سمت دلالی نرود. اول دکمه را بزند و تورم را بین ۲ تا ۵ درصد پایین بیاورد سپس از سفته‌بازی مالیات بگیرد. خیلی واضح یک کلیشه وارونه (جابجایی علت و معلول) به ذهن‌شان تزریق شده و همه تکرار می‌کنند، اما نفهمیدم از کجا؟
انگار در رستوران نشسته و اُرد می‌دهند: اول یک تورم پایین بیاورید، بعد یک سود کلان بیش از دلالی، بعد شاید به تولید فکر کردیم! یک نفرشان هم نمی‌تواند جواب بدهد کشورهایی که رونق و رفاه دارند، تورم‌شان هم پایین است، چرا مالیات می‌بندند؟ چرا جلوی عایدی سرمایه را می‌گیرند؟ به جای پاسخ فقط فحش کمونیست را تکرار می‌کنند.
تورم در ایران ساختاری است یعنی عوامل چندگانه دارد. سفته‌بازی یکی از آنها است که مثل بنزین روی آتش عمل می‌کند. وقتی عامل بیرونی اقتصاد را تکان بدهد سرمایه‌های سرگردان وارد می‌شوند، از این بازار به آن بازار حرکت می‌کنند و حباب می‌سازند. نتیجه، تشدید تورم است و از بین رفتن قدرت خرید، یعنی غارت مردم به نفع برندگانی اندک.
پس کوتاه‌ترین واکنش را اینطور نشان دادم: کسی به CGT بگوید کمونیسم جایش در طویله هم نیست، ممکن است حیوان‌ها را گاز بگیرد.
منظور از CGT همان مالیات بر عایدی سرمایه است، سرواژه از: Capital Gains Tax. صاف و ساده‌اش اینکه کسی نتواند کالاهایی مثل زمین، طلا، ارز و خودرو را در شرایط غیرمولد نگه دارد تا صرفا با گران شدنش درآمد هنگفت به جیب بزند. از سودهای بزرگ، پس از محاسبه تورم، مالیات می‌گیرند تا سرمایه‌ها سمت سفته‌بازی نروند.
نمی‌توانیم بگوییم چون عوامل دیگر تورم را مثلا تا ۵۰ درصد بالا می‌برند پس اجازه بدهیم یک طبقه کوچک آن را تا ۱۰۰ درصد تشدید کند.
پاسخ دیگرم این بود که: اگر ما کمونیست هستیم پس مخالفان مالیات هم پادوی چپاول، عمله دلالی، بوقچی مفت‌خورها و ماله‌کش نوکیسه‌ها هستند. همان انگل‌هایی که به خاطر زرنگی یا خوش‌شانسی در مدت کوتاهی به ثروت‌های بادآورده می‌رسند، همان‌ها که خرج یک ماهِ سگ‌شان از درآمد یک سال معلم یا پرستار بیشتر است.
ارز و طلا باید به بانک برود و مثل قوانین پولشویی از حدی بیشتر قاچاق اعلام شود. بعضی‌ها با لودگی و جهل‌پراکنی تلاش کردند اصل ایده را مسخره کنند. در تقلا برای پوشاندن اینکه CGT در کشورهای غربی اجرا شده اصطلاحاتی مثل بگیر و ببند را به کار بردند.
توضیح‌ام این بود که: خیال کردند وقتی از «حق کشف» در مالیات طلا و ارز حرف می‌زنیم معنایش این است که پلیس برود خانه‌های مردم را بگردد، یا هر کس خبر داد فلانی جایی انبار کرده پیگیری شود! رسما با یک مشت عقل‌کل طرفیم. «حق کشف» امکان معامله و همکاری برای قاچاق را از بین می‌برد، هر کس لو بدهد درصد بالایی را به عنوان جایزه می‌گیرد.
این لودگی و فحاشی درست زمانی اتفاق می‌افتد که قدرت‌های بزرگ اقتصاد جنگ تعرفه دارند، نگرانِ رقبا هستند و با یارانه و مالیات صنعت‌شان را حفظ می‌کنند. اما اینجا؟ در ایران؟ هموطنِ نابغه از یک اقتصاد لرزان آنهم زیر تحریم با اعتماد به نفسی رقت‌انگیز می‌گوید: فقط آزادی لازم داریم، بگیر و ببند جواب نمی‌دهد، هر نوع دخالتی کمونیستی است!
اگر پول ملی معیار است و کاهش قدرتش را خوش نمی‌داریم دیگر معنا ندارد از آزادی ارز و طلا حرف بزنیم. کسی البته با مردم عادی و ذخایر کوچک‌شان برای حفظ قدرت خرید کاری ندارد، هر چند آن مبالغ هم که از شمول مالیات خارج‌اند باید در سیستم بانکی وارد شوند تا به کمک‌شان تکانی به صنعت بدهیم نه اینکه در بالش و گاوصندوق بی‌استفاده بمانند.
سیستم بانکی فاسد است و ممکن است سرمایه‌های مردم را هرز بدهد یا چاه ویلی مثل ایران‌مال بسازد؟ حتما همینطور است. این را اکثرمان می‌دانیم و همان دوخطی که بهانۀ حمله شده انتقادی و انکاری بود، نه امیدوارانه!
ما آنچه شرط بلاغ است را می‌گوییم. اصلاح نظام بانکی در کنار اصلاح نظام مالیاتی، شفاف‌سازی مالی، هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید، بازگرداندن سود برای تحقیق و توسعه (نه خروج از کشور) همه اجزای یک برنامه هستند که باید با هم انجام شوند و به تدریج همدیگر را تکمیل کنند. فقط در این نگاه جامع می‌توانیم به الگویی از یک اقتصاد موفق نزدیک شویم.
درباره ۷۰ میلیارد دلار طلا و ارزِ راکد شده در دست مردم همچنین بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور مطلب قبلی را ببینید: تولید چه سودی به حال ما دارد؟
@daneshtalab1
19.03.202504:38
خاطراتی از دلار
سال ۸۹ وقتی سبزها به دنبال «اسقاط النظام» بیرون ریختند دلار هزار تومان بود، از شروع تحریم‌های اوباما تا حالا نزدیک به ۱۰۰ برابر شده.
آیا می‌دانید دلار در شش سال نخستِ احمدی‌نژاد تقریبا ثابت بود و با تحریم‌های اوباما جهش کرد؟
می‌دانید تحریمِ سه‌گانه نفت و ارز و طلا یکجانبه بود و ربطی به قطعنامه‌ها نداشت؟ هیلاری کلینتون به قطعنامه‌ها می‌گفت بی‌دندان، احمدی‌نژاد گفت کاغذپاره.
ریختند خیابان و شعار دادند «اوباما اوباما، یا با اونا یا با ما». اوباما هم نامه‌نگاری را کنار گذاشت و هیلاری را فرستاد دور دنیا تا همه دوستان آماده تحریم شوند.
با شروع تحریم قند در دل خیلی از اصلاحطلب‌ها آب شد. برای اینکه غیر از شیرینی دل‌شان خنک هم بشود اوباما را تبرئه کردند. گفتند تحریم فقط ۲۰ درصد اثر دارد، مشکل از نابلدی و بی‌تدبیری است.
وقتی احمدی‌نژاد نرمش نشان داد و با برزیل و ترکیه توافق کرد تا بهانه را بگیرد از هیچ طرفی استقبال نشد. بعدا برجام را با شوق امضا کردند، به خودشان جایزه دادند، و از کله‌شان سردیس ساختند.
اصولگراهایی مثل لاریجانی و ولایتی با اعتدال همراه شدند. راست سنتی از این سو و راست مدرن، روحانی و زنگنه و ظریف از آن طرف. تدبیرشان دلار را از ۳ به ۳۰ هزار تومان رساند. گوبلز هم داشتند، جهانگیری.
طیف آزادیخواه سال‌های سال می‌گفتند ارز سرکوب شده و به زیان تولید است، باید شوک بدهیم و بالا برود. بعد از تحریم در همان طیف صدای دلسوزی برای مردم بلند شد، گفتند احمدی‌نژاد اقتصاد را به خاک سیاه نشاند.
بگذریم که قصه پر غصه است. مهم‌ترین علت شکست‌ها بیرونی است اما بعضی جاها «از ما است که بر ما است». برای واقع‌گرایی بیشتر این مطلب از نه سال پیش را پیشنهاد می‌دهم: «مک‌دونالد به جای موشک».
@daneshtalab1
سال ۸۹ وقتی سبزها به دنبال «اسقاط النظام» بیرون ریختند دلار هزار تومان بود، از شروع تحریم‌های اوباما تا حالا نزدیک به ۱۰۰ برابر شده.
آیا می‌دانید دلار در شش سال نخستِ احمدی‌نژاد تقریبا ثابت بود و با تحریم‌های اوباما جهش کرد؟
می‌دانید تحریمِ سه‌گانه نفت و ارز و طلا یکجانبه بود و ربطی به قطعنامه‌ها نداشت؟ هیلاری کلینتون به قطعنامه‌ها می‌گفت بی‌دندان، احمدی‌نژاد گفت کاغذپاره.
ریختند خیابان و شعار دادند «اوباما اوباما، یا با اونا یا با ما». اوباما هم نامه‌نگاری را کنار گذاشت و هیلاری را فرستاد دور دنیا تا همه دوستان آماده تحریم شوند.
با شروع تحریم قند در دل خیلی از اصلاحطلب‌ها آب شد. برای اینکه غیر از شیرینی دل‌شان خنک هم بشود اوباما را تبرئه کردند. گفتند تحریم فقط ۲۰ درصد اثر دارد، مشکل از نابلدی و بی‌تدبیری است.
وقتی احمدی‌نژاد نرمش نشان داد و با برزیل و ترکیه توافق کرد تا بهانه را بگیرد از هیچ طرفی استقبال نشد. بعدا برجام را با شوق امضا کردند، به خودشان جایزه دادند، و از کله‌شان سردیس ساختند.
اصولگراهایی مثل لاریجانی و ولایتی با اعتدال همراه شدند. راست سنتی از این سو و راست مدرن، روحانی و زنگنه و ظریف از آن طرف. تدبیرشان دلار را از ۳ به ۳۰ هزار تومان رساند. گوبلز هم داشتند، جهانگیری.
طیف آزادیخواه سال‌های سال می‌گفتند ارز سرکوب شده و به زیان تولید است، باید شوک بدهیم و بالا برود. بعد از تحریم در همان طیف صدای دلسوزی برای مردم بلند شد، گفتند احمدی‌نژاد اقتصاد را به خاک سیاه نشاند.
بگذریم که قصه پر غصه است. مهم‌ترین علت شکست‌ها بیرونی است اما بعضی جاها «از ما است که بر ما است». برای واقع‌گرایی بیشتر این مطلب از نه سال پیش را پیشنهاد می‌دهم: «مک‌دونالد به جای موشک».
@daneshtalab1
14.04.202514:58
اقتصاد آزاد حجاب را هم آزاد می‌کند
مخاطب این نوشته در وهله نخست «راست سنتی» است که به آزادی در فرهنگ حساسیت دارد اما درباره خصوصی‌سازی و آزادی بازار حرف‌هایی می‌زند که بعضی نئولیبرال‌ها هم درباره‌شان تردید دارند.
هر الگوی اقتصادی سبک خاصی از زندگی را تحمیل می‌کند. اقتصاد آزاد در روزگار ما نه تنها بی‌حجابی و برهنگی که سایر مناهی و منکرات را هم عادی خواهد کرد.
«راست سنتی» برای آزادی سرمایه توجیه‌های دینی ردیف می‌کند اما اگر بحث فلسفی و کلامی درباره شعار آزادی را هم کنار بگذاریم از پیامدهای فرهنگی، باطل بودن این گرایش فهمیده میشود.
هشدار مهم اینکه نباید آزادی معاملات در دوران سنت را با آزادی بازار پس از سرمایه‌داری قیاس کنیم. بعد از انقلاب صنعتی، شکل تازه‌ای از اقتصاد پدید آمده که با ارجاع به دوران سلف نمی‌توان آن را توضیح داد.
امروز بی‌عملیِ سنتی درها را برای خطرناک‌ترین نوع سرمایه‌داری باز می‌کند.
راست سنتی به ظاهرِ روایات مایل‌تر است تا اجتهاد و لاجرم نوعی سلفی‌گری را دامن می‌زند. سلفی‌گری شیعه بر خلاف اهل‌سنت رو به انفعال دارد چون به دورانی ارجاع می‌دهد که دستِ امامان از قدرت و حکومت کوتاه شد. این رویکرد، در افقش خود جمهوری اسلامی را هم زیر سوال می‌برد.
شیعه‌ی سلفی و سنتی، راه سرمایه را باز می‌کند و سرمایه‌داری، هویت اسلامی را محو. اتکا به صاحبان ثروت با واژگان تمیز مثل تولیدکننده و کارآفرین نه تنها منافع کشور را تأمین نکرده بلکه خواسته‌های فرهنگی‌شان هم سکولاریسم را چیره می‌سازد.
این راهکار امنیتی که سرمایه‌داران جدید خودی باشند یعنی از بین مرتبطین، فرزندان و حتی خود مسئولین برکشیده شوند آنقدر خام و پیش‌دستانه است که استدلال آوردن علیه‌ش به زیاده‌گویی متهم میشود.
صاحبان ثروت از هر جا آمده باشند غالبا الگویی را می‌پذیرند که سرمایه الزام می‌کند و سرمایه در روزگار ما با مصرفِ دلبخواهی و آزادی اخلاقی پیوند خورده. نمی‌شود به سرمایه‌داری راه داد اما تبعاتش را بیرون در نگه داشت.
@daneshtalab1
مخاطب این نوشته در وهله نخست «راست سنتی» است که به آزادی در فرهنگ حساسیت دارد اما درباره خصوصی‌سازی و آزادی بازار حرف‌هایی می‌زند که بعضی نئولیبرال‌ها هم درباره‌شان تردید دارند.
هر الگوی اقتصادی سبک خاصی از زندگی را تحمیل می‌کند. اقتصاد آزاد در روزگار ما نه تنها بی‌حجابی و برهنگی که سایر مناهی و منکرات را هم عادی خواهد کرد.
«راست سنتی» برای آزادی سرمایه توجیه‌های دینی ردیف می‌کند اما اگر بحث فلسفی و کلامی درباره شعار آزادی را هم کنار بگذاریم از پیامدهای فرهنگی، باطل بودن این گرایش فهمیده میشود.
هشدار مهم اینکه نباید آزادی معاملات در دوران سنت را با آزادی بازار پس از سرمایه‌داری قیاس کنیم. بعد از انقلاب صنعتی، شکل تازه‌ای از اقتصاد پدید آمده که با ارجاع به دوران سلف نمی‌توان آن را توضیح داد.
امروز بی‌عملیِ سنتی درها را برای خطرناک‌ترین نوع سرمایه‌داری باز می‌کند.
راست سنتی به ظاهرِ روایات مایل‌تر است تا اجتهاد و لاجرم نوعی سلفی‌گری را دامن می‌زند. سلفی‌گری شیعه بر خلاف اهل‌سنت رو به انفعال دارد چون به دورانی ارجاع می‌دهد که دستِ امامان از قدرت و حکومت کوتاه شد. این رویکرد، در افقش خود جمهوری اسلامی را هم زیر سوال می‌برد.
شیعه‌ی سلفی و سنتی، راه سرمایه را باز می‌کند و سرمایه‌داری، هویت اسلامی را محو. اتکا به صاحبان ثروت با واژگان تمیز مثل تولیدکننده و کارآفرین نه تنها منافع کشور را تأمین نکرده بلکه خواسته‌های فرهنگی‌شان هم سکولاریسم را چیره می‌سازد.
این راهکار امنیتی که سرمایه‌داران جدید خودی باشند یعنی از بین مرتبطین، فرزندان و حتی خود مسئولین برکشیده شوند آنقدر خام و پیش‌دستانه است که استدلال آوردن علیه‌ش به زیاده‌گویی متهم میشود.
صاحبان ثروت از هر جا آمده باشند غالبا الگویی را می‌پذیرند که سرمایه الزام می‌کند و سرمایه در روزگار ما با مصرفِ دلبخواهی و آزادی اخلاقی پیوند خورده. نمی‌شود به سرمایه‌داری راه داد اما تبعاتش را بیرون در نگه داشت.
@daneshtalab1
06.04.202506:59
دخترانِ بی‌پدر، قهرمان‌های اسطوره‌ای
می‌گویند جهان قدیم «اسطوره‌ای» بود و جهان جدید «عقلانی» است اما این دوگانه خودش شکلی از خرافه است، عقل مدرن هم اسطوره‌های خودش را دارد.
گذشته از فاشیسم و کمونیسم که بازتولید اسطوره در آنها آشکار بود در جهان لیبرال هم انگاره‌هایی مثل داروینیسم اجتماعی، دست پنهان بازار، دمکراسی در جوامع بزرگ (که اساسا ناشدنی است و به الیگارشی تبدیل میشود)، داستان‌های موفقیت، برآمدن هرروزه سلبریتی‌ها و موارد دیگر را می‌توان مثال زد که دوگانه یاد شده را زیر سوال می‌برند.
از این گذشته، عقل مدرن اسطوره‌های کهن را از جهان سنت کشف کرد و مثل فرمولی تأثیرگذار به استخدام درآورد تا ذهنیت کودکان و توده‌ها را مال خود کند. برخلاف ادعاهای روشنگری، برای تخدیر از آن رونوشت گرفتند. مثلا کتاب «قهرمان هزار چهره» از جوزف کمبل مرجع بسیاری از هنرمندان شد.
تلاش آشکاری که متولدین دهه هفتاد و هشتاد میلادی تقریبا در همه جای جهان تجربه‌اش کردند کشاندن دختران به جامعه با داستان‌هایی اغواگر بود برای اینکه زودتر و آسان‌تر به نیروی کار تبدیل شوند. افقش اینکه بازدهی سرمایه‌داری را بالاتر ببرند.
بعضی کارتون‌ها که ژاپنی‌ها به سفارش و با داستان‌های غربی ساختند نخِ مشترکی دارند، انگار خواسته‌اند با روایتِ دختران بی‌پدر (حنا، پرین، جودی ابوت، آن‌شرلی، زنان کوچک و...) شخصیت زنان آینده را تسخیر کنند. کلیشه «تنهای مظلوم» را بازسازی کردند تا دخترها فقط در مسیر اجتماعی خودشان را موفق بدانند. مستقل باشند، با خانواده و اطرافیان بجنگند و از این راه به سعادت برسند.
داستان‌های یاد شده عمیقا اسطوره‌ای هستند: قهرمان از کودکی پیشانی بلندی دارد، از وطن و خانواده دور می‌افتد، سفری چند مرحله‌ای و پر از سختی را پشت سر می‌گذارد، بر نیروهای شر غلبه می‌کند، دیگران را به همدلی می‌خواند، سرانجام به موطن بازمی‌گردد یا به وصال محبوب می‌رسد.
برای سریال پرطرفدار هم فرمول ساده‌ای ساختند که یک دختر را شخصیت اصلی بگذارید و زندگی پررنج اما رو به موفقیتش را آب و تاب بدهید. اگر مردهای بدخواه یا توطئه‌گر اضافه کنید زن‌ها بیشتر معتادش می‌شوند و باقی خانواده، خواه ناخواه پای تلویزیون می‌نشینند.
الگوی اخیر نیز در غرب کشف شد اما در کشور ما با اوشین دیده‌ها را تسخیر کرد بعد هانیکو آمد که از بسیاری جهات شبیه آن بود. صداوسیما به حالت افراط به این الگو اقبال نشان داده: پس از باران، نرگس، ستایش، کیمیا و... همه با همین پیرنگ ساخته شدند. سریال‌های کره‌ای یا ترکی که صاحب قلم کمتر ازشان خبر دارد احتمالا از این فرمول بهرههای بیشتری برده‌اند.
واقعیت این است که اسطوره در نهان‌ترین لایه‌های وجود بشر ریشه دارد و توقع عقل‌گرایی و منطق‌باوری از انسان‌ها در هیچ دوره‌ای معقول نبوده و نیست. امکانِ بریدن از سنت و تکیه صرف بر عقل‌گرایی توسط خود نیروهای مدرن انکار شده.
سینما و تلویزیون به خوبی این واقعیت را ثابت کردند که آثارِ واقع‌گرایانه و انتقادی محبوبیت چندانی به دست نمی‌آورند، راز موفقیت در رسانه خیال‌پردازی و سرگرمی است. خلاصه اینکه: عقلانیت در بشر اولویت ندارد.
سرمایه‌داری چون مستقیم به سود می‌اندیشد درک بهتری از وجوه پنهان انسانی پیدا می‌کند اما بنا بر طبیعتش خودخواهانه (معطوف به انقیاد و بهره‌کشی) از آنها بهره می‌برد، نه اخلاقی. ارزش‌هایی مثل فهم عمیق و آرامش یا سعادت اخروی هرگز در فهرست اهداف سرمایه‌داری جای نمی‌گیرند.
@daneshtalab1
می‌گویند جهان قدیم «اسطوره‌ای» بود و جهان جدید «عقلانی» است اما این دوگانه خودش شکلی از خرافه است، عقل مدرن هم اسطوره‌های خودش را دارد.
گذشته از فاشیسم و کمونیسم که بازتولید اسطوره در آنها آشکار بود در جهان لیبرال هم انگاره‌هایی مثل داروینیسم اجتماعی، دست پنهان بازار، دمکراسی در جوامع بزرگ (که اساسا ناشدنی است و به الیگارشی تبدیل میشود)، داستان‌های موفقیت، برآمدن هرروزه سلبریتی‌ها و موارد دیگر را می‌توان مثال زد که دوگانه یاد شده را زیر سوال می‌برند.
از این گذشته، عقل مدرن اسطوره‌های کهن را از جهان سنت کشف کرد و مثل فرمولی تأثیرگذار به استخدام درآورد تا ذهنیت کودکان و توده‌ها را مال خود کند. برخلاف ادعاهای روشنگری، برای تخدیر از آن رونوشت گرفتند. مثلا کتاب «قهرمان هزار چهره» از جوزف کمبل مرجع بسیاری از هنرمندان شد.
تلاش آشکاری که متولدین دهه هفتاد و هشتاد میلادی تقریبا در همه جای جهان تجربه‌اش کردند کشاندن دختران به جامعه با داستان‌هایی اغواگر بود برای اینکه زودتر و آسان‌تر به نیروی کار تبدیل شوند. افقش اینکه بازدهی سرمایه‌داری را بالاتر ببرند.
بعضی کارتون‌ها که ژاپنی‌ها به سفارش و با داستان‌های غربی ساختند نخِ مشترکی دارند، انگار خواسته‌اند با روایتِ دختران بی‌پدر (حنا، پرین، جودی ابوت، آن‌شرلی، زنان کوچک و...) شخصیت زنان آینده را تسخیر کنند. کلیشه «تنهای مظلوم» را بازسازی کردند تا دخترها فقط در مسیر اجتماعی خودشان را موفق بدانند. مستقل باشند، با خانواده و اطرافیان بجنگند و از این راه به سعادت برسند.
داستان‌های یاد شده عمیقا اسطوره‌ای هستند: قهرمان از کودکی پیشانی بلندی دارد، از وطن و خانواده دور می‌افتد، سفری چند مرحله‌ای و پر از سختی را پشت سر می‌گذارد، بر نیروهای شر غلبه می‌کند، دیگران را به همدلی می‌خواند، سرانجام به موطن بازمی‌گردد یا به وصال محبوب می‌رسد.
برای سریال پرطرفدار هم فرمول ساده‌ای ساختند که یک دختر را شخصیت اصلی بگذارید و زندگی پررنج اما رو به موفقیتش را آب و تاب بدهید. اگر مردهای بدخواه یا توطئه‌گر اضافه کنید زن‌ها بیشتر معتادش می‌شوند و باقی خانواده، خواه ناخواه پای تلویزیون می‌نشینند.
الگوی اخیر نیز در غرب کشف شد اما در کشور ما با اوشین دیده‌ها را تسخیر کرد بعد هانیکو آمد که از بسیاری جهات شبیه آن بود. صداوسیما به حالت افراط به این الگو اقبال نشان داده: پس از باران، نرگس، ستایش، کیمیا و... همه با همین پیرنگ ساخته شدند. سریال‌های کره‌ای یا ترکی که صاحب قلم کمتر ازشان خبر دارد احتمالا از این فرمول بهرههای بیشتری برده‌اند.
واقعیت این است که اسطوره در نهان‌ترین لایه‌های وجود بشر ریشه دارد و توقع عقل‌گرایی و منطق‌باوری از انسان‌ها در هیچ دوره‌ای معقول نبوده و نیست. امکانِ بریدن از سنت و تکیه صرف بر عقل‌گرایی توسط خود نیروهای مدرن انکار شده.
سینما و تلویزیون به خوبی این واقعیت را ثابت کردند که آثارِ واقع‌گرایانه و انتقادی محبوبیت چندانی به دست نمی‌آورند، راز موفقیت در رسانه خیال‌پردازی و سرگرمی است. خلاصه اینکه: عقلانیت در بشر اولویت ندارد.
سرمایه‌داری چون مستقیم به سود می‌اندیشد درک بهتری از وجوه پنهان انسانی پیدا می‌کند اما بنا بر طبیعتش خودخواهانه (معطوف به انقیاد و بهره‌کشی) از آنها بهره می‌برد، نه اخلاقی. ارزش‌هایی مثل فهم عمیق و آرامش یا سعادت اخروی هرگز در فهرست اهداف سرمایه‌داری جای نمی‌گیرند.
@daneshtalab1
30.03.202502:56
مقاومت بدون هویت رو به زوال می‌رود
کلیشه آمیخته به کم‌هوشی صداوسیما که در تظاهرات و انتخابات سراغ چند بدحجاب می‌رود تا دفاع از نظام را عمومی جلوه بدهد ظاهرا اثر کرده. بعضی‌ها باورشان آمده ممکن است هویت جامعه غربی شود اما مثل گذشته برای مقاومت هزینه بدهند. شمار ناچیزی از سکولارها ممکن است پای مقاومت بمانند اما وقتی از جامعه حرف می‌زنیم ملاک باید عمومی باشد نه اقلیت، استثناها که هیچ!
در کشاکش استعمار عده‌ای همین ساده‌بینی را درباره غرب داشتند که سیاست‌شان بد اما فرهنگ‌شان خوب است: اگر شبیه غرب شویم مثل آنها قوی خواهیم شد و می‌توانیم جلوی زورگویی بایستیم. به تدریج برای خیلی‌ها معلوم شد فرهنگ غرب در کشورهایی مثل ایران ابزار نفوذ و سلطه است. چند جریان همزمان به فکر اصالت‌های ملی و دینی افتادند که یکی هم فقه سیاسی و هویت‌گرا بود.
بعضی چپ‌ها با سیاست غرب مشکل دارند و با فرهنگش نه. فرهنگ ایرانی اما با غرب متفاوت است حتی اگر اسلام را به حاشیه بفرستیم باز عناصری از گذشته ایرانی با پروژه همسان‌سازی کنار نمی‌آیند: قرار نیست همه جهان شبیه غربی‌ها شوند و مثل آنها فکر و زندگی کنند. مای ایرانی و شیعه حق داریم هویت خودمان را داشته باشیم، معنای کلی مقاومت همین است و انقلاب اسلامی از همین تضاد برآمده.
ارزش‌ها اصل هستند و سیاست نتیجه. چپ‌های حامی مقاومت می‌خواهند ریشه برود اما شاخه بماند! می‌گویند نظام مثلا به خاطر حجاب نارضایتی را زیاد کرده و مقاومت را نامحبوب. طنزآمیز است چون مقاومت ایرانی اصلا از اعتقاد به احکام دین می‌آید. والا بدون هویت چرا باید با آمریکا و اسرائیل دربیافتیم؟ جز تکلیف دینی چه چیزی می‌تواند حمایت از حماس پس از جنگ سوریه را توجیه کند؟
«عدالت»، «هویت» و «مقاومت» به هم پیوسته‌اند و همه از یک چشمه آب می‌خورند. الگویی علوی وجود دارد که شیعه ایرانی در سودای همان تکاپو کرده و زنده مانده. هدف اطاعت از خداوند است: می‌خواهد گرفتن حقِ ضعفا از اقویا باشد، یا اجرای حدود به خاطر ارتکاب منکرات، یا دادن سنگین‌ترین هزینه‌ها برای کنار زدن معاویه، همه یک دلیل دارند: پیاده‌سازی خواست خداوند بر روی زمین.
آغوش مقاومت البته برای هر کمکی باز است اما نه برای اینکه هر کس با سلیقه خودش نظر بدهد و مطابق مُد روز بازتفسیرش کند. مقاومت ایرانی از شیعیان معتقدی برآمده که دین را سیاسی و اجرای احکامش را مستلزم برپایی حکومت می‌دانند. اگر کسی بگوید نمایندگان این تفکر مثل امام یا خود رهبری دیگر محبوب نیستند میشود درباره‌اش بحث کرد اما پیوند زدن آن با سکولاریسم محال است.
هم‌ریشگی باعث میشود عقب رفتن در هر کدام از جنبه‌ها روی دیگری اثر بگذارد. اگر ربا در جامعه عادی یا فقر و تبعیض گسترده شد اعتقاد دینی هم ضعیف و از پایبندی به حجاب، نماز، حرمت روزه و... کاسته خواهد شد. کسانی هم که هویت دینی را فراموش کنند نهی دین درباره سلطه کفار را راحت‌تر از حجاب کنار می‌گذارند. آنوقت نه استقلال دغدغه عمومی خواهد ماند نه هزینه برای مقاومت.
@daneshtalab1
کلیشه آمیخته به کم‌هوشی صداوسیما که در تظاهرات و انتخابات سراغ چند بدحجاب می‌رود تا دفاع از نظام را عمومی جلوه بدهد ظاهرا اثر کرده. بعضی‌ها باورشان آمده ممکن است هویت جامعه غربی شود اما مثل گذشته برای مقاومت هزینه بدهند. شمار ناچیزی از سکولارها ممکن است پای مقاومت بمانند اما وقتی از جامعه حرف می‌زنیم ملاک باید عمومی باشد نه اقلیت، استثناها که هیچ!
در کشاکش استعمار عده‌ای همین ساده‌بینی را درباره غرب داشتند که سیاست‌شان بد اما فرهنگ‌شان خوب است: اگر شبیه غرب شویم مثل آنها قوی خواهیم شد و می‌توانیم جلوی زورگویی بایستیم. به تدریج برای خیلی‌ها معلوم شد فرهنگ غرب در کشورهایی مثل ایران ابزار نفوذ و سلطه است. چند جریان همزمان به فکر اصالت‌های ملی و دینی افتادند که یکی هم فقه سیاسی و هویت‌گرا بود.
بعضی چپ‌ها با سیاست غرب مشکل دارند و با فرهنگش نه. فرهنگ ایرانی اما با غرب متفاوت است حتی اگر اسلام را به حاشیه بفرستیم باز عناصری از گذشته ایرانی با پروژه همسان‌سازی کنار نمی‌آیند: قرار نیست همه جهان شبیه غربی‌ها شوند و مثل آنها فکر و زندگی کنند. مای ایرانی و شیعه حق داریم هویت خودمان را داشته باشیم، معنای کلی مقاومت همین است و انقلاب اسلامی از همین تضاد برآمده.
ارزش‌ها اصل هستند و سیاست نتیجه. چپ‌های حامی مقاومت می‌خواهند ریشه برود اما شاخه بماند! می‌گویند نظام مثلا به خاطر حجاب نارضایتی را زیاد کرده و مقاومت را نامحبوب. طنزآمیز است چون مقاومت ایرانی اصلا از اعتقاد به احکام دین می‌آید. والا بدون هویت چرا باید با آمریکا و اسرائیل دربیافتیم؟ جز تکلیف دینی چه چیزی می‌تواند حمایت از حماس پس از جنگ سوریه را توجیه کند؟
«عدالت»، «هویت» و «مقاومت» به هم پیوسته‌اند و همه از یک چشمه آب می‌خورند. الگویی علوی وجود دارد که شیعه ایرانی در سودای همان تکاپو کرده و زنده مانده. هدف اطاعت از خداوند است: می‌خواهد گرفتن حقِ ضعفا از اقویا باشد، یا اجرای حدود به خاطر ارتکاب منکرات، یا دادن سنگین‌ترین هزینه‌ها برای کنار زدن معاویه، همه یک دلیل دارند: پیاده‌سازی خواست خداوند بر روی زمین.
آغوش مقاومت البته برای هر کمکی باز است اما نه برای اینکه هر کس با سلیقه خودش نظر بدهد و مطابق مُد روز بازتفسیرش کند. مقاومت ایرانی از شیعیان معتقدی برآمده که دین را سیاسی و اجرای احکامش را مستلزم برپایی حکومت می‌دانند. اگر کسی بگوید نمایندگان این تفکر مثل امام یا خود رهبری دیگر محبوب نیستند میشود درباره‌اش بحث کرد اما پیوند زدن آن با سکولاریسم محال است.
هم‌ریشگی باعث میشود عقب رفتن در هر کدام از جنبه‌ها روی دیگری اثر بگذارد. اگر ربا در جامعه عادی یا فقر و تبعیض گسترده شد اعتقاد دینی هم ضعیف و از پایبندی به حجاب، نماز، حرمت روزه و... کاسته خواهد شد. کسانی هم که هویت دینی را فراموش کنند نهی دین درباره سلطه کفار را راحت‌تر از حجاب کنار می‌گذارند. آنوقت نه استقلال دغدغه عمومی خواهد ماند نه هزینه برای مقاومت.
@daneshtalab1
26.03.202509:38
پول بدهید تا تحقیر شویم
فوتبال ایران زمان شاه یک بار به جام‌جهانی رفت و با کیسه‌ای از گلهای هلند و پرو برگشت. در جمهوری اسلامی تا حالا پنج بار به جام جهانی رفته و نتیجه مطلوبی به دست نیاورده، هیچ وقت نتوانست حتی از گروهش صعود کند. بار آخر با همت براندازها و اصلاحطلب‌ها کیسه‌گلِ انگلیس شد و این به یادماندنی‌ترین خاطره از فوتبال ایران خواهد بود.
اگر فکر می‌کنید ننگِ شش گل خوردن از دشمن کهنه‌مان در جام جهانی پاک میشود یا باخت ایران را کنار برزیل با تالاری از افتخارات می‌گذارید اصلا ارزش بحث ندارید، خوشحال می‌شوم این متن را رها کنید. بروید یکی از دورهمی‌های فروسی‌پور را ببینید، مثلا با علی دایی.
همین نام، اسطوره فوتبال ایران است. کاملا شکمی در حالی که تیم‌ملی را باید به قطبی یا قلعه‌نویی می‌سپردند سرمربی شد و اصلا به روی خودش نیاورد چه پارتی‌بازی قجری و خجالت‌باری در حقش انجام شده، آن وقت تجربه‌اش برای مربی‌گری در دسته یک هم کافی نبود.
بعد از همه گند زدن‌ها در فوتبال کم‌نیاورد و حالا پرچم نجات کشور را برداشته. به هر حال تپه بزرگ‌تری است و احتمالا نگران که مبادا به دست علی کریمی (رقیب سال‌های دور) فتح شود.
نتیجه آن انتخاب بچه‌گانه و دلبخواهی، باخت تحقیرآمیز جلوی عربستان در ورزشگاه آزادی شد و توجیه سرمربی حرفه‌ای‌مان اینکه: احمدی‌نژاد نحس بود. چون او به ورزشگاه آمد دفاع تیمش وا رفت و ننگ تاریخی در آزادی برایمان رقم خورد. سال‌ها این مظلوم‌نمایی و طلبکاری را تکرار کرد که من را بی‌دلیل کنار گذاشتند!
داستان کیروش و ننگی که برایمان رقم زد به مراتب از این بدتر بود منتها برگشتنش به نیمکت تیم‌ملی عینا همان طنین و منطق را داشت: بچه‌گانه و فاجعه‌بار.
ساده و سرراست آنطور که شایسته کشوری شلخته و عقب‌مانده مثل ایران است در آن افتضاح هم نام یک اسطوره می‌درخشد: عادل فردوسی‌پور. اگر چنان سلطه‌ای بر رسانه پیدا نمی‌کرد که تمجیدهای پوچ و حال بهم زنش از کیروش مثل سردسته مافیا در همه فوتبال منتشر شود، آیا هرگز آن حماقت رخ می‌داد که برش گردانند؟
مدیران بی‌کفایت اگر مرعوب یا مسخ شدند فرقی نمی‌کند. کیروش با تقلب در تاکتیک و دفاع اتوبوسی نتیجه‌های ناپلئونی می‌گرفت. وقتی در رسانه موج‌سواری می‌کرد، به معنای واقعی روی فوتبال متمرکز نمی‌شد و تیم نمی‌ساخت (اصلا بلد بود؟) یعنی خطر را باید جدی می‌گرفتند. دستکم می‌توانستیم ارزان‌تر ببازیم یا به روشی که از یادآوری‌اش احساس خفت به‌مان دست ندهد.
اینها فقط دو نمونه از اشتباهات بچه‌گانه‌مان بود، فوتبالی‌ها حتما می‌توانند موارد بیشتری ردیف کنند. حالا از خودمان بپرسیم: با چنین داستان‌های قجری و خودزنی‌های قبیله‌ای، ورزشی به گرانی فوتبال، واقعا به چه دردمان می‌خورد؟ چرا بیش از این باید بهش امیدوار بمانیم و مبالغ هنگفت‌تری خرجش کنیم؟
اگر سر جمع همه تقلاها، ساختن‌ها، پول پاشیدن‌ها، «آبروریزی برای ایران» باشد چه؟ نباید تردید کنیم؟ نباید از خودمان بپرسیم این چه مسیری است که می‌رویم؟ اگر بیشتر آمدیم و دورتر شدیم چه کار باید بکنیم؟ باز با همین فرمان ادامه بدهیم؟
پیش خودتان نگویید نویسنده بچه مثبت و فوتبال‌نفهم است و فرق کات بیرون پا با ضربه چیپ را نمی‌داند یا به عمرش در چمن و سالن ندویده. فرض کنید بخشی از عمرش را حرام طرفداری کرده و با شُرت ورزشی هم عکس دارد، فوتبال را هم برای خیلی از کشورها خوب می‌داند و تا قبل از «ززآ» این تردیدها را جدی نمی‌گرفت.
فارغ از مثال‌های بالا، به نظرم هر کس از عِرق فوتبالی فاصله بگیرد و فقط ماجراهای تیم امید و راه نیافتن به المپیک در چند دهه را مرور کند بعید می‌دانم به شک و تردید نرسد و کل ماجرا از بالا تا پایین برایش زیر سوال نرود. مگر اینکه عقل را به جو بدهیم و بگوییم چون دیگران دارند پول می‌پاشند ما هم نباید کم بیاوریم.
@daneshtalab1
فوتبال ایران زمان شاه یک بار به جام‌جهانی رفت و با کیسه‌ای از گلهای هلند و پرو برگشت. در جمهوری اسلامی تا حالا پنج بار به جام جهانی رفته و نتیجه مطلوبی به دست نیاورده، هیچ وقت نتوانست حتی از گروهش صعود کند. بار آخر با همت براندازها و اصلاحطلب‌ها کیسه‌گلِ انگلیس شد و این به یادماندنی‌ترین خاطره از فوتبال ایران خواهد بود.
اگر فکر می‌کنید ننگِ شش گل خوردن از دشمن کهنه‌مان در جام جهانی پاک میشود یا باخت ایران را کنار برزیل با تالاری از افتخارات می‌گذارید اصلا ارزش بحث ندارید، خوشحال می‌شوم این متن را رها کنید. بروید یکی از دورهمی‌های فروسی‌پور را ببینید، مثلا با علی دایی.
همین نام، اسطوره فوتبال ایران است. کاملا شکمی در حالی که تیم‌ملی را باید به قطبی یا قلعه‌نویی می‌سپردند سرمربی شد و اصلا به روی خودش نیاورد چه پارتی‌بازی قجری و خجالت‌باری در حقش انجام شده، آن وقت تجربه‌اش برای مربی‌گری در دسته یک هم کافی نبود.
بعد از همه گند زدن‌ها در فوتبال کم‌نیاورد و حالا پرچم نجات کشور را برداشته. به هر حال تپه بزرگ‌تری است و احتمالا نگران که مبادا به دست علی کریمی (رقیب سال‌های دور) فتح شود.
نتیجه آن انتخاب بچه‌گانه و دلبخواهی، باخت تحقیرآمیز جلوی عربستان در ورزشگاه آزادی شد و توجیه سرمربی حرفه‌ای‌مان اینکه: احمدی‌نژاد نحس بود. چون او به ورزشگاه آمد دفاع تیمش وا رفت و ننگ تاریخی در آزادی برایمان رقم خورد. سال‌ها این مظلوم‌نمایی و طلبکاری را تکرار کرد که من را بی‌دلیل کنار گذاشتند!
داستان کیروش و ننگی که برایمان رقم زد به مراتب از این بدتر بود منتها برگشتنش به نیمکت تیم‌ملی عینا همان طنین و منطق را داشت: بچه‌گانه و فاجعه‌بار.
ساده و سرراست آنطور که شایسته کشوری شلخته و عقب‌مانده مثل ایران است در آن افتضاح هم نام یک اسطوره می‌درخشد: عادل فردوسی‌پور. اگر چنان سلطه‌ای بر رسانه پیدا نمی‌کرد که تمجیدهای پوچ و حال بهم زنش از کیروش مثل سردسته مافیا در همه فوتبال منتشر شود، آیا هرگز آن حماقت رخ می‌داد که برش گردانند؟
مدیران بی‌کفایت اگر مرعوب یا مسخ شدند فرقی نمی‌کند. کیروش با تقلب در تاکتیک و دفاع اتوبوسی نتیجه‌های ناپلئونی می‌گرفت. وقتی در رسانه موج‌سواری می‌کرد، به معنای واقعی روی فوتبال متمرکز نمی‌شد و تیم نمی‌ساخت (اصلا بلد بود؟) یعنی خطر را باید جدی می‌گرفتند. دستکم می‌توانستیم ارزان‌تر ببازیم یا به روشی که از یادآوری‌اش احساس خفت به‌مان دست ندهد.
اینها فقط دو نمونه از اشتباهات بچه‌گانه‌مان بود، فوتبالی‌ها حتما می‌توانند موارد بیشتری ردیف کنند. حالا از خودمان بپرسیم: با چنین داستان‌های قجری و خودزنی‌های قبیله‌ای، ورزشی به گرانی فوتبال، واقعا به چه دردمان می‌خورد؟ چرا بیش از این باید بهش امیدوار بمانیم و مبالغ هنگفت‌تری خرجش کنیم؟
اگر سر جمع همه تقلاها، ساختن‌ها، پول پاشیدن‌ها، «آبروریزی برای ایران» باشد چه؟ نباید تردید کنیم؟ نباید از خودمان بپرسیم این چه مسیری است که می‌رویم؟ اگر بیشتر آمدیم و دورتر شدیم چه کار باید بکنیم؟ باز با همین فرمان ادامه بدهیم؟
پیش خودتان نگویید نویسنده بچه مثبت و فوتبال‌نفهم است و فرق کات بیرون پا با ضربه چیپ را نمی‌داند یا به عمرش در چمن و سالن ندویده. فرض کنید بخشی از عمرش را حرام طرفداری کرده و با شُرت ورزشی هم عکس دارد، فوتبال را هم برای خیلی از کشورها خوب می‌داند و تا قبل از «ززآ» این تردیدها را جدی نمی‌گرفت.
فارغ از مثال‌های بالا، به نظرم هر کس از عِرق فوتبالی فاصله بگیرد و فقط ماجراهای تیم امید و راه نیافتن به المپیک در چند دهه را مرور کند بعید می‌دانم به شک و تردید نرسد و کل ماجرا از بالا تا پایین برایش زیر سوال نرود. مگر اینکه عقل را به جو بدهیم و بگوییم چون دیگران دارند پول می‌پاشند ما هم نباید کم بیاوریم.
@daneshtalab1
22.03.202510:10
تولید چه سودی به حال ما دارد؟
ارزش ریال آنقدر پایین آمده که کود و کلوخ هم مزیت صادراتی پیدا کرده با این حال سرمایه‌ها چندان سمت تولید نمی‌روند چون سودهای نجومی و آسان در بازارهای دلالی مثل ارز، طلا، مسکن یا خودرو همچنان برتری دارند.
تولید وقتی رونق می‌گیرد که سودهای بزرگ و آسان در دسترس نباشند. حتی کشورهای صنعتی که تورم پایینی دارند مالیات بر عایدی سرمایه را جدی می‌گیرند و از این راه، جاذبه دلالی و سفته‌بازی را از بین می‌برند.
در ایران تولید و صادرات مقدس شده، عموما در حال طلب و شکایت هستند تا حمایت بیشتری بگیرند. دلارِ بالای نود هزار تومان، تسهیلات دولتی، سوخت ارزان، برق ارزان، کارگر ارزان (در حد بردگی) برایشان کافی نبوده.
در حالت مطلوب، سود باید به تولید برگردد تا کیفیتِ کالا را بالا ببرد یا به توسعه و اشتغال کمک کند. در واقعیت اما کیفیت گاهی نازل‌تر شده. سود نیز معمولا به طلا، ارز و ملک تبدیل میشود یا به خارج از کشور می‌رود.
مسئولان طبیعتا انکار می‌کنند اما پاسخ تنها شفافیت است. همان‌ها که از تجربه‌های جهانی حرف می‌زنند با تعابیری مثل «سرک کشیدن به حساب‌های مردم» شروط حداقلی برای سامان دادن به اقتصاد را به سُخره گرفتند.
بدون مالیات سرمایه‌ها سمت تولید نمی‌روند و بدون نظارت، تولید سودی برای کشور ندارد، جز بالا رفتن چند عدد. مالیات و نظارت در حالی واژگان کمونیستی شمرده می‌شوند که قدرت‌های اقتصادی، جنگ تعرفه و یارانه دارند.
در عمل منابع کشور را به غارت می‌دهیم تا کشورهای همسایه فی‌المثل لبنیات ارزان‌تری در سفره بچینند یا صداوسیما برای توده‌ای که توان‌شان برای خرید شیر و پنیر هم تحلیل رفته حس غرور بسازد، که ایرانی می‌تواند!
اگر از ناممکن بودن مالیات و نظارت بگویند تا روند انباشت و خروج سرمایه (به ترتیب ۷۰ و ۱۷۰ میلیارد دلار) آزاد بماند به معنای عامیانه سرکار هستیم. وضع زندگی‌مان حتی با بالا رفتن تولید، هر روز بدتر خواهد شد.
هر سیاستی لوازمی دارد، اگر لوازمش را مهیا نکنیم نتایج معکوس می‌گیریم. تجربه‌ها شاهد مدعا هستند. همانطور که سال‌های گذشته آزادسازی و سرمایه‌پروری را نقد کردیم و حالا نتایج ناگوارشان بر سرمان آوار میشود.
@daneshtalab1
ارزش ریال آنقدر پایین آمده که کود و کلوخ هم مزیت صادراتی پیدا کرده با این حال سرمایه‌ها چندان سمت تولید نمی‌روند چون سودهای نجومی و آسان در بازارهای دلالی مثل ارز، طلا، مسکن یا خودرو همچنان برتری دارند.
تولید وقتی رونق می‌گیرد که سودهای بزرگ و آسان در دسترس نباشند. حتی کشورهای صنعتی که تورم پایینی دارند مالیات بر عایدی سرمایه را جدی می‌گیرند و از این راه، جاذبه دلالی و سفته‌بازی را از بین می‌برند.
در ایران تولید و صادرات مقدس شده، عموما در حال طلب و شکایت هستند تا حمایت بیشتری بگیرند. دلارِ بالای نود هزار تومان، تسهیلات دولتی، سوخت ارزان، برق ارزان، کارگر ارزان (در حد بردگی) برایشان کافی نبوده.
در حالت مطلوب، سود باید به تولید برگردد تا کیفیتِ کالا را بالا ببرد یا به توسعه و اشتغال کمک کند. در واقعیت اما کیفیت گاهی نازل‌تر شده. سود نیز معمولا به طلا، ارز و ملک تبدیل میشود یا به خارج از کشور می‌رود.
مسئولان طبیعتا انکار می‌کنند اما پاسخ تنها شفافیت است. همان‌ها که از تجربه‌های جهانی حرف می‌زنند با تعابیری مثل «سرک کشیدن به حساب‌های مردم» شروط حداقلی برای سامان دادن به اقتصاد را به سُخره گرفتند.
بدون مالیات سرمایه‌ها سمت تولید نمی‌روند و بدون نظارت، تولید سودی برای کشور ندارد، جز بالا رفتن چند عدد. مالیات و نظارت در حالی واژگان کمونیستی شمرده می‌شوند که قدرت‌های اقتصادی، جنگ تعرفه و یارانه دارند.
در عمل منابع کشور را به غارت می‌دهیم تا کشورهای همسایه فی‌المثل لبنیات ارزان‌تری در سفره بچینند یا صداوسیما برای توده‌ای که توان‌شان برای خرید شیر و پنیر هم تحلیل رفته حس غرور بسازد، که ایرانی می‌تواند!
اگر از ناممکن بودن مالیات و نظارت بگویند تا روند انباشت و خروج سرمایه (به ترتیب ۷۰ و ۱۷۰ میلیارد دلار) آزاد بماند به معنای عامیانه سرکار هستیم. وضع زندگی‌مان حتی با بالا رفتن تولید، هر روز بدتر خواهد شد.
هر سیاستی لوازمی دارد، اگر لوازمش را مهیا نکنیم نتایج معکوس می‌گیریم. تجربه‌ها شاهد مدعا هستند. همانطور که سال‌های گذشته آزادسازی و سرمایه‌پروری را نقد کردیم و حالا نتایج ناگوارشان بر سرمان آوار میشود.
@daneshtalab1
18.03.202506:45
مصلحت‌سُرایی، بی‌ارزش‌تر از عمامه خاتمی
🔸 حرفهای نبویان سودای خامی را بیرون ریخت که نظام از اسلامی بودن عقب بنشیند اما سر جایش بماند. توجه‌تان را به توییتی از شش سال پیش جلب می‌کنم:
مصلحت لازم است اما به شکل استثنایی یا حداقلی. اگر مصلحت تبدیل به اصل شود، تغییر قوانین است که با عنوان مصلحت توجیه‌اش می‌کنند. مصلحتی که شأنِ حداکثری پیدا کند از معنا تهی شده و جایش را به غیر خودش داده. مثل دوغ لیلی که ماستش کم بود و آبش خیلی؛ دیگر دوغ نیست، آب است با ادعای دوغ.
🔹 و این یکی از چهار سال پیش که حساب مصلحت‌سنجی در موارد نادر را از گشاده‌دستی با مصلحت جدا می‌کند:
آن مصلحتی که همه چیزِ محافظه‌کارها شده ارزشش از عمامه خاتمی هم کمتر است. حالا هر چه می‌خواهند به وقایع تاریخی استناد بدهند و از رفتار معصومین شاهد بیاورند. در سیاست آنچه دائمی است مصلحت‌سنجی است اما تن دادن به مصلحت (امر مذموم) استثنایی! استثنا نباید به اصل و محور سیاست تبدیل شود.
🔸 دو سال پیش در واکنش به حرفهای مشابه از وحید اشتری:
کدام عاقلی می‌تواند فرض کند اکثریت بی‌حجابی را بپذیرند اما مخالفِ ولایت فقیه نباشند؟ کدام ذی‌شعوری است که نداند بنیان حجاب از ولایت فقیه محکم‌تر است؟ جز امثال زائری که لبنان را الگو کردند و از حمایت زن‌های سرلخت مسیحی از حزب‌الله دچار حقارت شدند کجا این پوچی رقت‌بار توجیه میشود؟
🔹 همراه با یک چالش منطقی:
وقتی اکثریت نسبت به ربا بی‌حس شدند و صدای اعتراض بلند نمی‌کنند چرا باید جرم باشد؟ مگر ربا انباشت ثروت و امکان سرمایه‌گذاری را فراهم نمی‌کند؟ نظام ربوی در دنیا پذیرفته شده نیست؟ جز چهار تا «ارزشی داعشی» و چند «آخوند طالبانی» چه کسانی ربا را جنگ با خدا می‌دانند؟
به موارد بالا اضافه کنید آزادی مسکرات و نمایشِ منکرات را. چرا حکومت نباید با استناد به «مصلحت» همه اینها را آزاد کند؟ مگر در کشورهای (به دروغ) اسلامی مثل ترکیه و مصر و امارات مشروب‌خواری یا نمایشِ رقص و صحنه‌های رختخوابی ممنوع است؟ مگر لخت کنار دریا نمی‌روند و استخر مختلط ندارند؟
🔸 در توضیح سخن امام که «حفظ نظام از اوجب واجبات» است پس از جنجال درباره حرفهای غنی‌نژاد:
حرف امام را اینطور می‌فهمند که ولی‌فقیه می‌تواند ربا و زنا را هم حلال کند چون حفظ نظام از اوجب واجبات است! با آدم‌هایی اینقدر سطحی هیچ بحث و مناظره‌ای شکل نمی‌گیرد فقط میشود مجادله و یک مشت کلیشه‌های پوپولیستی: همه چیزمان دستوری است، مردم آزادی می‌خواهند، نباید مالیات بدهیم و...
قید اسلامی را در حرفهای امام نمی‌بینند و نمی‌فهمند مصلحت‌های موقتی یا موردی برای «حفظ ماهیت حکومت» است نه تسلیم شدن به خواسته‌های سکولار! اگر ولی‌فقیه امور ماهوی را کنار بگذارد اول مشروعیت خودش زیر سوال می‌رود. حکومتی که هر کاری برای حفظش مجاز باشد امامش ماکیاوللی است، نه خمینی.
🔹 خلاصه که «حفظ نظامِ اسلامی واجب است نه شیر بی‌یال و دم و اشکم». و باز از دو سال پیش:
اگر حکومت اسلامی حجاب یا ممنوعیت ربا و مسکرات را با استناد به مصلحت کنار بگذارد مصلحت این است که نامش اسلامی نباشد. ملاک در مصلحت، اسلام است نه قدرت! اسلام است که باید حفظ شود نه چهار تا آخوند و کت‌شلواری که حاضرند همه چیزمان سکولار باشد اما به نامِ اسلام حکومت کنند و مقدس باشند!
🔸 این هم یادآوری سیاسی از مصلحت‌سُرای بزرگ، هاشمی رفسنجانی:
مصلحت امر استثنایی است و به صورت موردی باید اعمال شود. اگر مکرر ازش استفاده کنند یا به تغییرات کلان سرایتش بدهند چیزی از حکومت دینی باقی نمی‌گذارد. نماد مصلحت در جمهوری اسلامی هاشمی بود که استقلال و امنیت را هم به حراج گذاشت. جهت و هدف باید تأمین مصالح دین باشد نه نگه داشتن قدرت.
🔹 تذکر پایانی اینکه «کل شیء تجاوز عن حده انقلب علی ضده». هزینه زیاد از مصلحت، مصلحت بزرگ‌تری را بیدار می‌کند:
اگر مصلحت این است که برهنگی آزاد شود پای مصلحت بزرگ‌تری به میان می‌آید که حکومت، اسلامی نباشد. اسم اسلام را بردارید تا فسق و فجور را پای دین نگذارند. وقتی قوانین سکولار شود چه دلیلی دارد فقیه در رأس حکومت قرار بگیرد یا فقها ناظر باشند؟ به تعبیر رهبری این دگرگونی خواست آمریکا است.
براندازها این را خوب می‌دانند، روی حجاب فشار می‌آورند تا مهم‌ترین قانون هویتی را بردارند. برنامه این است که از آن دومینو بسازند تا افق سکولاریسم دست یافتنی شود. طیفی از اصلاحطلب‌ها هم مشکلی ندارند که یک عمامه‌به‌سر در رأس حکومت باشد اما وضع جامعه چیزی بدتر از ترکیه یا امارات.
@daneshtalab1
🔸 حرفهای نبویان سودای خامی را بیرون ریخت که نظام از اسلامی بودن عقب بنشیند اما سر جایش بماند. توجه‌تان را به توییتی از شش سال پیش جلب می‌کنم:
مصلحت لازم است اما به شکل استثنایی یا حداقلی. اگر مصلحت تبدیل به اصل شود، تغییر قوانین است که با عنوان مصلحت توجیه‌اش می‌کنند. مصلحتی که شأنِ حداکثری پیدا کند از معنا تهی شده و جایش را به غیر خودش داده. مثل دوغ لیلی که ماستش کم بود و آبش خیلی؛ دیگر دوغ نیست، آب است با ادعای دوغ.
🔹 و این یکی از چهار سال پیش که حساب مصلحت‌سنجی در موارد نادر را از گشاده‌دستی با مصلحت جدا می‌کند:
آن مصلحتی که همه چیزِ محافظه‌کارها شده ارزشش از عمامه خاتمی هم کمتر است. حالا هر چه می‌خواهند به وقایع تاریخی استناد بدهند و از رفتار معصومین شاهد بیاورند. در سیاست آنچه دائمی است مصلحت‌سنجی است اما تن دادن به مصلحت (امر مذموم) استثنایی! استثنا نباید به اصل و محور سیاست تبدیل شود.
🔸 دو سال پیش در واکنش به حرفهای مشابه از وحید اشتری:
کدام عاقلی می‌تواند فرض کند اکثریت بی‌حجابی را بپذیرند اما مخالفِ ولایت فقیه نباشند؟ کدام ذی‌شعوری است که نداند بنیان حجاب از ولایت فقیه محکم‌تر است؟ جز امثال زائری که لبنان را الگو کردند و از حمایت زن‌های سرلخت مسیحی از حزب‌الله دچار حقارت شدند کجا این پوچی رقت‌بار توجیه میشود؟
🔹 همراه با یک چالش منطقی:
وقتی اکثریت نسبت به ربا بی‌حس شدند و صدای اعتراض بلند نمی‌کنند چرا باید جرم باشد؟ مگر ربا انباشت ثروت و امکان سرمایه‌گذاری را فراهم نمی‌کند؟ نظام ربوی در دنیا پذیرفته شده نیست؟ جز چهار تا «ارزشی داعشی» و چند «آخوند طالبانی» چه کسانی ربا را جنگ با خدا می‌دانند؟
به موارد بالا اضافه کنید آزادی مسکرات و نمایشِ منکرات را. چرا حکومت نباید با استناد به «مصلحت» همه اینها را آزاد کند؟ مگر در کشورهای (به دروغ) اسلامی مثل ترکیه و مصر و امارات مشروب‌خواری یا نمایشِ رقص و صحنه‌های رختخوابی ممنوع است؟ مگر لخت کنار دریا نمی‌روند و استخر مختلط ندارند؟
🔸 در توضیح سخن امام که «حفظ نظام از اوجب واجبات» است پس از جنجال درباره حرفهای غنی‌نژاد:
حرف امام را اینطور می‌فهمند که ولی‌فقیه می‌تواند ربا و زنا را هم حلال کند چون حفظ نظام از اوجب واجبات است! با آدم‌هایی اینقدر سطحی هیچ بحث و مناظره‌ای شکل نمی‌گیرد فقط میشود مجادله و یک مشت کلیشه‌های پوپولیستی: همه چیزمان دستوری است، مردم آزادی می‌خواهند، نباید مالیات بدهیم و...
قید اسلامی را در حرفهای امام نمی‌بینند و نمی‌فهمند مصلحت‌های موقتی یا موردی برای «حفظ ماهیت حکومت» است نه تسلیم شدن به خواسته‌های سکولار! اگر ولی‌فقیه امور ماهوی را کنار بگذارد اول مشروعیت خودش زیر سوال می‌رود. حکومتی که هر کاری برای حفظش مجاز باشد امامش ماکیاوللی است، نه خمینی.
🔹 خلاصه که «حفظ نظامِ اسلامی واجب است نه شیر بی‌یال و دم و اشکم». و باز از دو سال پیش:
اگر حکومت اسلامی حجاب یا ممنوعیت ربا و مسکرات را با استناد به مصلحت کنار بگذارد مصلحت این است که نامش اسلامی نباشد. ملاک در مصلحت، اسلام است نه قدرت! اسلام است که باید حفظ شود نه چهار تا آخوند و کت‌شلواری که حاضرند همه چیزمان سکولار باشد اما به نامِ اسلام حکومت کنند و مقدس باشند!
🔸 این هم یادآوری سیاسی از مصلحت‌سُرای بزرگ، هاشمی رفسنجانی:
مصلحت امر استثنایی است و به صورت موردی باید اعمال شود. اگر مکرر ازش استفاده کنند یا به تغییرات کلان سرایتش بدهند چیزی از حکومت دینی باقی نمی‌گذارد. نماد مصلحت در جمهوری اسلامی هاشمی بود که استقلال و امنیت را هم به حراج گذاشت. جهت و هدف باید تأمین مصالح دین باشد نه نگه داشتن قدرت.
🔹 تذکر پایانی اینکه «کل شیء تجاوز عن حده انقلب علی ضده». هزینه زیاد از مصلحت، مصلحت بزرگ‌تری را بیدار می‌کند:
اگر مصلحت این است که برهنگی آزاد شود پای مصلحت بزرگ‌تری به میان می‌آید که حکومت، اسلامی نباشد. اسم اسلام را بردارید تا فسق و فجور را پای دین نگذارند. وقتی قوانین سکولار شود چه دلیلی دارد فقیه در رأس حکومت قرار بگیرد یا فقها ناظر باشند؟ به تعبیر رهبری این دگرگونی خواست آمریکا است.
براندازها این را خوب می‌دانند، روی حجاب فشار می‌آورند تا مهم‌ترین قانون هویتی را بردارند. برنامه این است که از آن دومینو بسازند تا افق سکولاریسم دست یافتنی شود. طیفی از اصلاحطلب‌ها هم مشکلی ندارند که یک عمامه‌به‌سر در رأس حکومت باشد اما وضع جامعه چیزی بدتر از ترکیه یا امارات.
@daneshtalab1
12.04.202506:02
اتحادِ ناممکن، یادی از روزهای کرونا
اتحاد ملی در ایران تقریبا غیرممکن شده. حکومت چون به ثبات نیاز دارد می‌تواند تکاپویش صادقانه باشد اما طرف مقابل اصلا وقعی نمی‌نهد. مثلا کرونا که تهدیدی همگانی بود باید حداقل‌هایی از همبستگی را ایجاد می‌کرد اما از لحظه آمدنش دستاویزی شد تا نفرت از دیگری را بروز بدهند.
در اولین واکنش گفتند چون قم را قرنطینه نکردند ویروس پخش شد. بین خودشان قرارداد درونی ساختند و مثل ضبط صوت تکرار کردند. فرضی بودنش به کنار، با گیلان که همزمان آلوده شده و تلفات می‌داد کاری نداشتند. تقلای آشکار برای اینکه طلبه‌ها را منشأ آلودگی و قم را مرکز تباهی جا بزنند.
در دومین واکنش بخشی از کادر درمان لباس‌های سراسر پوشیده را فرصتی دیدند برای خراش انداختن به حساسیت‌های مذهبی. زیر سایه مرگ و بالای سر بیمارانِ بدحال، زدند و رقصیدند. فرصت‌طلبی آنقدر برایشان ارزش شد که موانع اخلاقی و حرفهای را هم جدی نگرفتند.
بعدتر این اعتقاد را ساختند که چون واکسن آمریکایی و انگلیسی ممنوع شد تلفات بالا رفت. انگار که محموله‌های بزرگ آماده ورود بوده اما با حرف رهبری همه را برگردانده‌اند. واقعیت این بود که دوستان آمریکا هم به خاطر کمبودها سراغ چین رفتند. در آن برهه، خطر گروکشی بسیار جدی بود.
اشتباه اصلی نه آن ممنوعیت که بعدتر اصلاح شد، بلکه شرکت نکردن در فاز سوم آزمایش سینوفارم بود، کاری که ترکیه و امارات انجام دادند و زودتر محموله‌های بزرگ را از چین دریافت کردند. حالا ممکن است بپذیرند که گره واکسیناسیون با تغییر دولت غرب‌گرا در ایران گشوده شد؟ قطعا خیر.
مهم همان قرارداد درونی است که تمایل به خراش انداختن و تقابل نیرویش را می‌سازد. بعد از کرونا غائله «ززآ» رخ داد که در جنگِ جنون‌آمیز با دیگری خلاصه می‌شد. نقطه اوجش خوشحالی از باخت تیم ملی به انگلیس و آمریکا بود که نشان داد دوقطبیِ ما و آنها از چه مرزهای خطرناکی گذشته.
ممکن است بگویند اینها اقلیت کوچکی بودند اما جناحی درون حاکمیت هست که از این ستیزها بهرههای گسترده می‌برد. چون بنیان خودش نفی دیگری است زیرکانه همراهی نشان می‌دهد و گسست‌ها را بیشتر می‌کند. دستکم در سطح رسانه‌هایشان نمی‌توان فرصت‌طلبی برای جنگ را انکار کرد.
@daneshtalab1
اتحاد ملی در ایران تقریبا غیرممکن شده. حکومت چون به ثبات نیاز دارد می‌تواند تکاپویش صادقانه باشد اما طرف مقابل اصلا وقعی نمی‌نهد. مثلا کرونا که تهدیدی همگانی بود باید حداقل‌هایی از همبستگی را ایجاد می‌کرد اما از لحظه آمدنش دستاویزی شد تا نفرت از دیگری را بروز بدهند.
در اولین واکنش گفتند چون قم را قرنطینه نکردند ویروس پخش شد. بین خودشان قرارداد درونی ساختند و مثل ضبط صوت تکرار کردند. فرضی بودنش به کنار، با گیلان که همزمان آلوده شده و تلفات می‌داد کاری نداشتند. تقلای آشکار برای اینکه طلبه‌ها را منشأ آلودگی و قم را مرکز تباهی جا بزنند.
در دومین واکنش بخشی از کادر درمان لباس‌های سراسر پوشیده را فرصتی دیدند برای خراش انداختن به حساسیت‌های مذهبی. زیر سایه مرگ و بالای سر بیمارانِ بدحال، زدند و رقصیدند. فرصت‌طلبی آنقدر برایشان ارزش شد که موانع اخلاقی و حرفهای را هم جدی نگرفتند.
بعدتر این اعتقاد را ساختند که چون واکسن آمریکایی و انگلیسی ممنوع شد تلفات بالا رفت. انگار که محموله‌های بزرگ آماده ورود بوده اما با حرف رهبری همه را برگردانده‌اند. واقعیت این بود که دوستان آمریکا هم به خاطر کمبودها سراغ چین رفتند. در آن برهه، خطر گروکشی بسیار جدی بود.
اشتباه اصلی نه آن ممنوعیت که بعدتر اصلاح شد، بلکه شرکت نکردن در فاز سوم آزمایش سینوفارم بود، کاری که ترکیه و امارات انجام دادند و زودتر محموله‌های بزرگ را از چین دریافت کردند. حالا ممکن است بپذیرند که گره واکسیناسیون با تغییر دولت غرب‌گرا در ایران گشوده شد؟ قطعا خیر.
مهم همان قرارداد درونی است که تمایل به خراش انداختن و تقابل نیرویش را می‌سازد. بعد از کرونا غائله «ززآ» رخ داد که در جنگِ جنون‌آمیز با دیگری خلاصه می‌شد. نقطه اوجش خوشحالی از باخت تیم ملی به انگلیس و آمریکا بود که نشان داد دوقطبیِ ما و آنها از چه مرزهای خطرناکی گذشته.
ممکن است بگویند اینها اقلیت کوچکی بودند اما جناحی درون حاکمیت هست که از این ستیزها بهرههای گسترده می‌برد. چون بنیان خودش نفی دیگری است زیرکانه همراهی نشان می‌دهد و گسست‌ها را بیشتر می‌کند. دستکم در سطح رسانه‌هایشان نمی‌توان فرصت‌طلبی برای جنگ را انکار کرد.
@daneshtalab1
04.04.202508:53
سربازی حرفهای، طبقاتی است
همه پسران باید سربازی بروند اما موقعیت‌های سخت و خطرناک نصیب فرزندانِ طبقه‌های پایین میشود چون داراها معمولا پس از تحصیل، خدمت وظیفه‌شان را می‌گذرانند.
متأسفانه سربازی حرفهای هم عادلانه نیست و طبقاتی میشود. بعضی‌ها که با خدمت همگانی مخالفند به این نکته توجه ندارند و همه چیز را زیر توصیفِ «اختیاری» می‌برند.
پسرانی از طبقات پایین ناچار می‌شوند به خاطر دستیابی به شغل و درآمد، سربازی را انتخاب کنند. یعنی فقط ظاهرش اختیاری است اما در عمل امتیاز طبقاتی.
خرید سربازی احتمالا بهتر از اختیاری یا حرفهای شدنش باشد چون داراها باید مالیاتی هم برای معافیت پرداخت کنند که می‌تواند وضعیت سربازان را بهبود بدهد.
خدمت یعنی به خطر انداختن جان، اهدای بخشی از عمر برای دفاع از کشور، یا کمک به قوی شدنش. چون کشور متعلق به همه است پس همه باید به آن خدمت کنند.
خدمت ذاتا مطلوب نیست و همگانی بودن از همین جهت امتیاز دارد. اگر عدالتخواه باشیم مطالبه «خدمت زنان» و «بهبود شرایط سربازی» بهتر از شعارِ اختیاری است.
طبیعتا خدمت زنان نه نظامی بلکه باید کشوری به خصوص در بخش‌هایی مثل آموزش و بهداشت تعریف شود، تضمینش هم اینکه شرطِ تحصیل و اشتغال قرار بگیرد.
در بهبود شرایط نیز، پیش و بیش از همه سربازانی باید امتیاز بگیرند که به مرزها اعزام می‌شوند یا مثلا در نیروی انتظامی در مواجهه با جرم و جنایت قرار می‌گیرند.
@daneshtalab1
همه پسران باید سربازی بروند اما موقعیت‌های سخت و خطرناک نصیب فرزندانِ طبقه‌های پایین میشود چون داراها معمولا پس از تحصیل، خدمت وظیفه‌شان را می‌گذرانند.
متأسفانه سربازی حرفهای هم عادلانه نیست و طبقاتی میشود. بعضی‌ها که با خدمت همگانی مخالفند به این نکته توجه ندارند و همه چیز را زیر توصیفِ «اختیاری» می‌برند.
پسرانی از طبقات پایین ناچار می‌شوند به خاطر دستیابی به شغل و درآمد، سربازی را انتخاب کنند. یعنی فقط ظاهرش اختیاری است اما در عمل امتیاز طبقاتی.
خرید سربازی احتمالا بهتر از اختیاری یا حرفهای شدنش باشد چون داراها باید مالیاتی هم برای معافیت پرداخت کنند که می‌تواند وضعیت سربازان را بهبود بدهد.
خدمت یعنی به خطر انداختن جان، اهدای بخشی از عمر برای دفاع از کشور، یا کمک به قوی شدنش. چون کشور متعلق به همه است پس همه باید به آن خدمت کنند.
خدمت ذاتا مطلوب نیست و همگانی بودن از همین جهت امتیاز دارد. اگر عدالتخواه باشیم مطالبه «خدمت زنان» و «بهبود شرایط سربازی» بهتر از شعارِ اختیاری است.
طبیعتا خدمت زنان نه نظامی بلکه باید کشوری به خصوص در بخش‌هایی مثل آموزش و بهداشت تعریف شود، تضمینش هم اینکه شرطِ تحصیل و اشتغال قرار بگیرد.
در بهبود شرایط نیز، پیش و بیش از همه سربازانی باید امتیاز بگیرند که به مرزها اعزام می‌شوند یا مثلا در نیروی انتظامی در مواجهه با جرم و جنایت قرار می‌گیرند.
@daneshtalab1
29.03.202504:01
چند بار گزیده می‌شوید؟
هیچ چیز برای هسته اصلی اصلاحطلب‌ها کریه‌تر از آن نیست که با طرفداران مقاومت که با واژگانی مثل ساندیس‌خور، کاسب تحریم، دلواپس، تندرو، طالبانی، داعشی، مدافع اسد، متحد نتانیاهو و شبیه اینها تحقیرشان کرده، قرابتی پیدا کند. مسئله فهمیدن نیست تا مثلا با «جهاد تبیین» به راه بیایند، اصلا نمی‌خواهند نظرشان به امثال شما نزدیک شود.
مذهبی‌ها برای آنها مشتی پاپتی و پلشت هستند، دیکتاتور و سرکوبگر و دشمن مردم‌‌اند، حموم‌نرفته و چیتوز و شش‌کلاسه‌اند. چطور انتظار دارید آدم حساب‌تان کنند؟ مرگ برایشان شیرین‌تر است تا وفاق (غیرفریبکارانه) با کسانی که آنها را به جای آمریکا «دشمن» می‌دانند. به غرب هم که نزدیک می‌شوند برای از میان برداشتن همین دشمنِ داخلی است.
حتی با نگاه سرسری به سه دهه گذشته معلوم میشود انقلابی‌ها هستند که باید پنبه را از گوش دربیاورند. آنکه باید عبرت بگیرد همانی است که یکسره از تجربه و گذشته می‌گوید. چند بار باید گزیده شوید تا بفهمید داستان آلوده به فریب است و افقش حذف شما؟ وقتی نه ندامتی هست، نه محکوم کردن سابقه، نه بدگفتن از تخریب، چطور باور می‌کنید؟
[این سه بند را نوشته بودم و در یادداشت‌ها ماند تا کاملش کنم. امروز متوجه شدم تحصن کوچک و حاشیه‌ای مجلس برای قانون حجاب را با زور و اجبار جمع کرده‌اند بعد در مجازی تعابیر جالبی از طرفداران وفاق دیدم، چیزهایی مثل زباله یا اینکه لگد و باتوم حق‌شان بوده. به نظرم همین کافی است، ولو اینکه مثل بنده با تحصن و این حرکت‌ها موافق نباشید.]
@daneshtalab1
هیچ چیز برای هسته اصلی اصلاحطلب‌ها کریه‌تر از آن نیست که با طرفداران مقاومت که با واژگانی مثل ساندیس‌خور، کاسب تحریم، دلواپس، تندرو، طالبانی، داعشی، مدافع اسد، متحد نتانیاهو و شبیه اینها تحقیرشان کرده، قرابتی پیدا کند. مسئله فهمیدن نیست تا مثلا با «جهاد تبیین» به راه بیایند، اصلا نمی‌خواهند نظرشان به امثال شما نزدیک شود.
مذهبی‌ها برای آنها مشتی پاپتی و پلشت هستند، دیکتاتور و سرکوبگر و دشمن مردم‌‌اند، حموم‌نرفته و چیتوز و شش‌کلاسه‌اند. چطور انتظار دارید آدم حساب‌تان کنند؟ مرگ برایشان شیرین‌تر است تا وفاق (غیرفریبکارانه) با کسانی که آنها را به جای آمریکا «دشمن» می‌دانند. به غرب هم که نزدیک می‌شوند برای از میان برداشتن همین دشمنِ داخلی است.
حتی با نگاه سرسری به سه دهه گذشته معلوم میشود انقلابی‌ها هستند که باید پنبه را از گوش دربیاورند. آنکه باید عبرت بگیرد همانی است که یکسره از تجربه و گذشته می‌گوید. چند بار باید گزیده شوید تا بفهمید داستان آلوده به فریب است و افقش حذف شما؟ وقتی نه ندامتی هست، نه محکوم کردن سابقه، نه بدگفتن از تخریب، چطور باور می‌کنید؟
[این سه بند را نوشته بودم و در یادداشت‌ها ماند تا کاملش کنم. امروز متوجه شدم تحصن کوچک و حاشیه‌ای مجلس برای قانون حجاب را با زور و اجبار جمع کرده‌اند بعد در مجازی تعابیر جالبی از طرفداران وفاق دیدم، چیزهایی مثل زباله یا اینکه لگد و باتوم حق‌شان بوده. به نظرم همین کافی است، ولو اینکه مثل بنده با تحصن و این حرکت‌ها موافق نباشید.]
@daneshtalab1
25.03.202507:52
ما و دیو سیاه نوستالژی
انواعی از نوستالژی قطعا در طیف بیماری قرار می‌گیرند مثل دلتنگی برای زمان و مکانی که اصلا تجربه نشده. اگر بازنمایی از گذشته اغراق‌آمیز یا به شکل دستوری برای حسرت خوردن و پرخاش به دیگران باشد بیماری را باید جدی گرفت.
این سال‌ها نوستالژی در سیاست نتایج عجیبی به بار آورد. رویای انگلیسی‌ها از امپراطوری گذشته‌شان به برگزیت ختم شد و خیالبافی آمریکایی‌ها از سال‌های جنگ سرد ترامپ را به قدرت رساند. ظرف مدت کوتاهی دنیا خطرناک‌‌تر شد.
در کشور خودمان وقتی به نوستالژی سلطنت‌طلب‌ها برای رضاخان و پسرش می‌رسیم حدی از افراط و توهم موج می‌زند که نقد ناممکن میشود. از حدِ افیون فراتر رفته و عطش بسیار عجیبی برای ناسزا و خشونت تولید کرده.
جلوی چشم‌مان دیدیم که کج‌خوانی واقعیت به روان‌رنجوری مبدل شد و بخش قابل توجهی از جامعه را درگیر کرد. یک شبکه تلویزیونی (منوتو) با کمی آب و رنگ و هدف گرفتن حسرت‌ها، دیو سیاه نوستالژی را از چراغ بیرون آورد.
تلاش برای زدودن تقلب از تاریخ و استدلال آوردن، به جای اینکه نوستالژی را عقب براند لجبازتر و بزرگ‌ترش می‌کند. نه تنها تجاهل رخ می‌دهد که افتخار به جهل عادی شده. اصلا پایی در زمین ندارند تا شعورشان را به چالش بکشیم.
دنبال بهانه می‌گردند تا زندگی رویایی را به یاد بیاورند بعد با حسرت سرزنش کنند و فحش بدهند. اگر بگوییم پیامد تحریم است شیوعش در طبقات مرفه را نمی‌توانیم توجیه کنیم. فقر و ورشکستگی قطعا موثر بوده اما علت اصلی نیست.
نوستالژی درمان دارد یا پیش می‌رود تا جنگ راه بیاندازد بعد حسرت امروز را بخورد؟ بعید می‌دانم پاسخی برای این پرسش یافت شود که در عمل هم به کار بیاید. اگر به قاطعیت‌شان در انکار توجه کنیم هر نوع امیدواری برای درمان رنگ می‌بازد.
@daneshtalab1
انواعی از نوستالژی قطعا در طیف بیماری قرار می‌گیرند مثل دلتنگی برای زمان و مکانی که اصلا تجربه نشده. اگر بازنمایی از گذشته اغراق‌آمیز یا به شکل دستوری برای حسرت خوردن و پرخاش به دیگران باشد بیماری را باید جدی گرفت.
این سال‌ها نوستالژی در سیاست نتایج عجیبی به بار آورد. رویای انگلیسی‌ها از امپراطوری گذشته‌شان به برگزیت ختم شد و خیالبافی آمریکایی‌ها از سال‌های جنگ سرد ترامپ را به قدرت رساند. ظرف مدت کوتاهی دنیا خطرناک‌‌تر شد.
در کشور خودمان وقتی به نوستالژی سلطنت‌طلب‌ها برای رضاخان و پسرش می‌رسیم حدی از افراط و توهم موج می‌زند که نقد ناممکن میشود. از حدِ افیون فراتر رفته و عطش بسیار عجیبی برای ناسزا و خشونت تولید کرده.
جلوی چشم‌مان دیدیم که کج‌خوانی واقعیت به روان‌رنجوری مبدل شد و بخش قابل توجهی از جامعه را درگیر کرد. یک شبکه تلویزیونی (منوتو) با کمی آب و رنگ و هدف گرفتن حسرت‌ها، دیو سیاه نوستالژی را از چراغ بیرون آورد.
تلاش برای زدودن تقلب از تاریخ و استدلال آوردن، به جای اینکه نوستالژی را عقب براند لجبازتر و بزرگ‌ترش می‌کند. نه تنها تجاهل رخ می‌دهد که افتخار به جهل عادی شده. اصلا پایی در زمین ندارند تا شعورشان را به چالش بکشیم.
دنبال بهانه می‌گردند تا زندگی رویایی را به یاد بیاورند بعد با حسرت سرزنش کنند و فحش بدهند. اگر بگوییم پیامد تحریم است شیوعش در طبقات مرفه را نمی‌توانیم توجیه کنیم. فقر و ورشکستگی قطعا موثر بوده اما علت اصلی نیست.
نوستالژی درمان دارد یا پیش می‌رود تا جنگ راه بیاندازد بعد حسرت امروز را بخورد؟ بعید می‌دانم پاسخی برای این پرسش یافت شود که در عمل هم به کار بیاید. اگر به قاطعیت‌شان در انکار توجه کنیم هر نوع امیدواری برای درمان رنگ می‌بازد.
@daneshtalab1
21.03.202510:45
من ضدرانتم، پس ساکت شو!
رانت به کلمه جادویی در بحث‌های سیاسی تبدیل شده. هر کس بیشتر به کارش ببرد و فحش‌های غلیظ‌تری به رانت‌خوارها بپراند، هر جایی ربط و بی‌ربط پای رانت را وسط بکشد و رانتخواری را محور تحلیل قرار بدهد برنده است. هر کس می‌خواهد بگوید پیشرو هستم دوگانه مردم - حاکمیت را به دوگانه غیررانتی - رانتی بدل می‌زند.
تکلیف ما با رانت مشخص است نیازی نیست شهادت‌نامه بیاوریم یا توضیح بدهیم برخوردمان با فساد ممکن است چقدر خشن باشد اما حساب این تقلب گفتمانی را باید جدا بگیریم. ترکیبی از عوام‌گرایی و ترس از دریده شدن در مجازی رانت را تبدیل به واژه جذاب در ادبیات سیاسی کرده و حالا هر جا اسمش آمد باید مرعوب و ساکت شویم.
در واقع با تحکّم رانت‌ستیزی طرف هستیم که ممکن است از زبان فاسدترین و مخرب‌ترین‌ها به گوش‌مان برسد. معمولا وقتی چیزی اینطور مُد میشود و آشکارا مسابقه راه می‌اندازند باید ببینیم چه کسانی بیشتر به کارش می‌برند. احتمالا با ترفند زبانی دارند امر مهم‌تری را پنهان می‌کنند و بخشی از خلایق هم نادانسته به‌شان کمک می‌رسانند.
در مطلب دیگری، گریخته اشاره کردم که اگر مفهوم رانت را گسترده کنیم اقتصاد میشود علم رانت. هر سیاستی که دولت انتخاب بکند یا نکند در حال امتیاز دادن به طبقه یا گروه‌هایی است که از آن بهره می‌برند. رانت در هیچ جای دنیا از بین نرفته و مَحوش محال است. هر فعل یا ترک فعلی از دولت متضمن رانت برای بخشی از جامعه خواهد بود.
نکته اینکه رانت‌های ترک فعل، معمولا بزرگ‌ترند و آنچه از فضای سیاسی استشمام میشود اینکه رانت‌خوارهای کلان و پنهان دارند صاحبان رانت‌های کوچک و آشکار را می‌زنند تا هیچ نقدی به سمت خودشان نیاید. خرده کمک‌های دولت به اینطرف و آنطرف را دست می‌گیرند تا یادمان برود ارقامی که از کشور خارج کرده‌اند چند ده میلیارد دلار است.
بزرگترین نظریه رانتی تاریخ بشر بی‌عملی دولت در اقتصاد بوده، مثلا وقتی بهره‌برداری از منابع، کاربری زمین، یا خروج ارز عملاً قانونمند نشود معنایش چیست؟ پس دو نوع رانت داریم، رانت آشکار یا حمایتی که هدف حمله قرار می‌گیرد و رانت پنهان یا رهاسازی که بسیار بزرگ‌تر و هنگفت‌تر است اما بهره‌مندانش با فحش به رانت، دست پیش می‌گیرند.
بودجه در ایران پر از تخصیص‌هایی است که حال آدم را بد می‌کند، بیت‌المال را بعضا به جیب تنبل‌ها و کم‌هوش‌هایی می‌ریزند که مرورشان برای مدافعان نظام هم مایه نفرت شده. ساختار پر از فرصت‌طلب و مفت‌خور است که با شعارهای رسمی مسئولان را فریب می‌دهند، اما معنای مبارزه با این جماعت آن نیست که کلاه بزرگ‌تری سرمان برود.
ادبیاتی که رانت را در کانون سیاست بگذارد از مبنا اشکال دارد، رانت‌ستیزهای پرهیاهو البته مسئله‌شان قدرت است نه منافع مردم. رانت چماقی شده تا به هر حمایتی اشکال بگیرند و این مسیری است برای بی‌اعتبار کردن ساختار تا روند قدرت‌گیری خودشان جا بیافتد. با تسلیم به پروپاگاندای رانت‌ستیزی از چاله درمی‌آییم تا با سر به چاه بیافتیم.
@daneshtalab1
رانت به کلمه جادویی در بحث‌های سیاسی تبدیل شده. هر کس بیشتر به کارش ببرد و فحش‌های غلیظ‌تری به رانت‌خوارها بپراند، هر جایی ربط و بی‌ربط پای رانت را وسط بکشد و رانتخواری را محور تحلیل قرار بدهد برنده است. هر کس می‌خواهد بگوید پیشرو هستم دوگانه مردم - حاکمیت را به دوگانه غیررانتی - رانتی بدل می‌زند.
تکلیف ما با رانت مشخص است نیازی نیست شهادت‌نامه بیاوریم یا توضیح بدهیم برخوردمان با فساد ممکن است چقدر خشن باشد اما حساب این تقلب گفتمانی را باید جدا بگیریم. ترکیبی از عوام‌گرایی و ترس از دریده شدن در مجازی رانت را تبدیل به واژه جذاب در ادبیات سیاسی کرده و حالا هر جا اسمش آمد باید مرعوب و ساکت شویم.
در واقع با تحکّم رانت‌ستیزی طرف هستیم که ممکن است از زبان فاسدترین و مخرب‌ترین‌ها به گوش‌مان برسد. معمولا وقتی چیزی اینطور مُد میشود و آشکارا مسابقه راه می‌اندازند باید ببینیم چه کسانی بیشتر به کارش می‌برند. احتمالا با ترفند زبانی دارند امر مهم‌تری را پنهان می‌کنند و بخشی از خلایق هم نادانسته به‌شان کمک می‌رسانند.
در مطلب دیگری، گریخته اشاره کردم که اگر مفهوم رانت را گسترده کنیم اقتصاد میشود علم رانت. هر سیاستی که دولت انتخاب بکند یا نکند در حال امتیاز دادن به طبقه یا گروه‌هایی است که از آن بهره می‌برند. رانت در هیچ جای دنیا از بین نرفته و مَحوش محال است. هر فعل یا ترک فعلی از دولت متضمن رانت برای بخشی از جامعه خواهد بود.
نکته اینکه رانت‌های ترک فعل، معمولا بزرگ‌ترند و آنچه از فضای سیاسی استشمام میشود اینکه رانت‌خوارهای کلان و پنهان دارند صاحبان رانت‌های کوچک و آشکار را می‌زنند تا هیچ نقدی به سمت خودشان نیاید. خرده کمک‌های دولت به اینطرف و آنطرف را دست می‌گیرند تا یادمان برود ارقامی که از کشور خارج کرده‌اند چند ده میلیارد دلار است.
بزرگترین نظریه رانتی تاریخ بشر بی‌عملی دولت در اقتصاد بوده، مثلا وقتی بهره‌برداری از منابع، کاربری زمین، یا خروج ارز عملاً قانونمند نشود معنایش چیست؟ پس دو نوع رانت داریم، رانت آشکار یا حمایتی که هدف حمله قرار می‌گیرد و رانت پنهان یا رهاسازی که بسیار بزرگ‌تر و هنگفت‌تر است اما بهره‌مندانش با فحش به رانت، دست پیش می‌گیرند.
بودجه در ایران پر از تخصیص‌هایی است که حال آدم را بد می‌کند، بیت‌المال را بعضا به جیب تنبل‌ها و کم‌هوش‌هایی می‌ریزند که مرورشان برای مدافعان نظام هم مایه نفرت شده. ساختار پر از فرصت‌طلب و مفت‌خور است که با شعارهای رسمی مسئولان را فریب می‌دهند، اما معنای مبارزه با این جماعت آن نیست که کلاه بزرگ‌تری سرمان برود.
ادبیاتی که رانت را در کانون سیاست بگذارد از مبنا اشکال دارد، رانت‌ستیزهای پرهیاهو البته مسئله‌شان قدرت است نه منافع مردم. رانت چماقی شده تا به هر حمایتی اشکال بگیرند و این مسیری است برای بی‌اعتبار کردن ساختار تا روند قدرت‌گیری خودشان جا بیافتد. با تسلیم به پروپاگاندای رانت‌ستیزی از چاله درمی‌آییم تا با سر به چاه بیافتیم.
@daneshtalab1
18.03.202503:12
آماده شوید برای پاسخ گسترده
نامه ترامپ ممکن است بهانه‌سازی باشد، چیزی عمداً گزاف و زیاده‌خواهانه که جواب نگیرد و دستاویز شود برای ضربه غافلگیرانه، شبیه آنچه در فرودگاه بغداد رخ داد. هدف اصلی هم رهبری است. در برابر ترامپ و روبیو و هگست و موجوداتی مثل ونس و والتز و ویتکاف بدترین احتمال‌ها را باید در نظر گرفت.
۲۴ اسفند
ترامپ به طرز واضحی دنبال بهانه می‌گردد برای حمله ضربتی، اول نامه حالا یمن، خیلی آشکار رهبری را خطاب گرفته. چون می‌داند فشار حداکثری یک بار شکست خورده و هر چقدر طول بکشد ایران راه‌های تازه‌تری پیدا می‌کند. انگار عجله دارد شری راه بیاندازد تا سر فرصت مراحل بعدی داستان را پیش ببرد.
۲۷ اسفند
مهم‌ترین امکانی که داریم آماده شدن برای پاسخ گسترده است. تحرکات نظامی که شروع شود خودش می‌فهمد این بار فرق دارد و هزینه بسیار سنگین خواهد داد. ممکن است به شک بیاندازدش. به همسایگانی که پایگاه داده‌اند رسما اعلام کنید حمله از خاک شما یعنی نابودی‌تان، احتمالش هست نظرش را عوض کند.
۲۸ اسفند
تکان بخورید، هر چقدر نیرو و ادوات می‌توانید به جنوب و شمال‌غرب اعزام کنید. نگران این نباشید که سطح تنش بالا می‌رود! کار از این حرف‌ها گذشته. تجربه معطل کردن و مشغول شدن به اما و اگر را همه در ۴۰۳ دیدیم. پس آماده شوید! حالی‌شان کنید اگر بزنند ممکن است تا سال‌ها انگشت ندامت بگزند.
۲۸ اسفند
@daneshtalab1
نامه ترامپ ممکن است بهانه‌سازی باشد، چیزی عمداً گزاف و زیاده‌خواهانه که جواب نگیرد و دستاویز شود برای ضربه غافلگیرانه، شبیه آنچه در فرودگاه بغداد رخ داد. هدف اصلی هم رهبری است. در برابر ترامپ و روبیو و هگست و موجوداتی مثل ونس و والتز و ویتکاف بدترین احتمال‌ها را باید در نظر گرفت.
۲۴ اسفند
ترامپ به طرز واضحی دنبال بهانه می‌گردد برای حمله ضربتی، اول نامه حالا یمن، خیلی آشکار رهبری را خطاب گرفته. چون می‌داند فشار حداکثری یک بار شکست خورده و هر چقدر طول بکشد ایران راه‌های تازه‌تری پیدا می‌کند. انگار عجله دارد شری راه بیاندازد تا سر فرصت مراحل بعدی داستان را پیش ببرد.
۲۷ اسفند
مهم‌ترین امکانی که داریم آماده شدن برای پاسخ گسترده است. تحرکات نظامی که شروع شود خودش می‌فهمد این بار فرق دارد و هزینه بسیار سنگین خواهد داد. ممکن است به شک بیاندازدش. به همسایگانی که پایگاه داده‌اند رسما اعلام کنید حمله از خاک شما یعنی نابودی‌تان، احتمالش هست نظرش را عوض کند.
۲۸ اسفند
تکان بخورید، هر چقدر نیرو و ادوات می‌توانید به جنوب و شمال‌غرب اعزام کنید. نگران این نباشید که سطح تنش بالا می‌رود! کار از این حرف‌ها گذشته. تجربه معطل کردن و مشغول شدن به اما و اگر را همه در ۴۰۳ دیدیم. پس آماده شوید! حالی‌شان کنید اگر بزنند ممکن است تا سال‌ها انگشت ندامت بگزند.
۲۸ اسفند
@daneshtalab1
显示 1 - 24 共 35
登录以解锁更多功能。