🔰 «مشاهدات اخیر DESI، انرژی تاریک شبح‌وار و سرنوشت کیهان!»
Recent observations of DESI, phantom dark energy and the end of the universe
🔺مشاهدات اخیر DESI کیهان‌شناسان را بسیار هیجان‌زده کرده است، چرا که نشان می‌دهد که احتمالاً برای اولین بار در قرن 21ام، باید تغییراتی اساسی را در مدل استاندارد کیهان‌شناسی بپذیریم.
🔸 انرژی تاریک، با ایجاد دافعه گرانشی موجب انبساط شتابدار کیهان می‌شود. طبق مدل استاندارد، چگالی انرژی تاریک با انبساط تغییر نمی‌کند، یعنی در معادله حالت آن داریمw=-1. (w در واقع نحوه تغییر چگالی انرژی تاریک را با انبساط کیهان مشخص می‌کند.) داده‌های اخیر DESI نشان می‌دهد که احتمالاً انرژی تاریک پویا است، یعنی w آن متغیر است. این یعنی، نحوه تغییر چگالی انرژی تاریک در اثر انبساط کیهان، با گذر زمان تغییر می‌کند. (برای مطالعه بیشتر کلیک کنید)
🔹از سوی دیگر، انرژی تاریک در تعیین #سرنوشت_کیهان از منظر علم فیزیک، بسیار مؤثر است.
✅ 1) اگر انرژی تاریک ثابت بماند، کیهان در نهایت برای همیشه با شتاب ثابتی منبسط خواهد شد.
✅ 2) اگر آن به مرور زمان از بین برود، یعنی از ماده و تابش نیز رقیق‌تر شود، آنگاه نرخ انبساط کیهان به مرور کاهش می‌یابد و در نهایت (در زمان بی‌نهایت) متوقف می‌شود.
✅ 3) حالت جالب دیگر وقتی است که w کوچک‌تر از منفی 1 شود که در این حالت اصطلاحاً انرژی تاریک #شبح‌وار (phantom) خواهیم داشت. یعنی بر اثر انبساط، نه تنها چگالی آن کم نمی‌شود، بلکه زیاد و زیادتر نیز خواهد شد! در چنین حالتی، انرژی تاریک در آینده آنقدر قوی خواهد شد که حتی اتم‌ها را نیز از بین خواهد برد. به این سناریو، #مه‌شکافت (Big Rip) گفته می‌شود.
🔸 داده های DESI نشان می‌دهد که هرچند در گذشته، انرژی تاریک حالت شبح‌وار داشته است (w<-1)، اما در حال حاضر از این فاز خارج شده و در آینده نیز آنقدر w زیاد می‌شود که انرژی تاریک عملاً از بین خواهد رفت و جهان با آهنگی کندشونده به انبساط خود ادامه خواهد داد. (یعنی حالت دوم)
🔹 در یکی دو سال اخیر مباحثات بسیاری بین کیهان‌شناسان درباره نحوه نتیجه‌گیری از این داده‌ها وجود داشته است. بسیاری بر این باورند که این نتیجه‌گیری که انرژی تاریک در گذشته شبح‌وار بوده است، بسیار عجولانه است. برخی حتی در خود پویا بودن انرژی تاریک نیز هنوز تشکیک می‌کنند.
🔺از این موضوع چه می‌آموزیم؟
1️⃣ نظریه‌پردازی درباره آینده کیهان بر مبنای دانسته‌های فعلی بسیار ساده‌انگارانه است. کسی چه میداند؟ شاید انرژی تاریک در آینده رفتار عجیبی از خود بروز داد یا شاید انرژی ناشناخته دیگری در آینده فعال شد، و همه معادلات تغییر کرد!
2️⃣ ارتباط کیهان‌شناسی با فلسفه و الهیات ارتباطی پویاست. رصدهای جدید می‌توانند از منظر فلسفی و حتی الهیاتی بسیار جالب توجه باشند.
❗️برای مشاهده چند مقاله جالب درباره داده‌های اخیر DESI و انرژی تاریک پویا به قسمت نظرات مراجعه کنید.
🔴 کانال علم، فلسفه و الهیات
🆔@TheoCosmology
