“Няшчасная Беларусь! Добры, памяркоўны, рамантычны народ у руках такой поскудзі. І пакуль гэты народ будзе дурнем, так будзе заўсёды...” (Уладзімкр Караткевіч).
Але можа здарыцца яшчэ горш — ня будзе ніякага “заўсёды”. Беларускі народ зьнікне як нацыя, бо ў 1994-95 сапраўды павёў сябе неразумна і згубіў шанец, сам сабе выбраўшы поскудзь і адмовіўшыся ад галоўнага, што вызначае нацыю — мовы. Хаця тады ўсё яму было раскладзена па паліцах, усё сказана і прадказана. Трэба было падумаць, хаця б пяць хвілінаў пабыць ня “дурнем”.
Па сваіх разбуральных для нацыі наступствах рэфэрэндум-95 — самая чорная падзея ў гісторыі Беларусі. Не ХХ стагодзьдзя, а навогул. Мы бачым толькі яшчэ пачатак яго вынікаў.
І калі задацца пытаньнем, ці захаваецца пасьля яго ў будучыні беларуская нацыя, больш падставаў меркаваць, што хутчэй — не, чым — так. Нашчадкі беларусаў, канешне, будуць існаваць фізычна, але беларусаў як нацыі — можа і ня быць праз сто гадоў. Усё да таго ідзе.
У гэтым, магчыма, і ёсьць гістарычная місія беларусаў: паказаць сьвету, даць урок, што бывае, калі людзі адмаўляюцца ад сваёй мовы, ад сваіх нацыянальных каштоўнасьцяў.