Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
~AkademiK TiL~ avatar

~AkademiK TiL~

Ilm faqat xoslar uchun.
Kanalga 2022-yilning 3-martida asos solingan.
Bu kanal avvalgi kanalning nusxasi.
Tilshunoslik.
Tarix.
Etnografiya.
Turkologiya
Mifologiya
Ilmiy maqolalar.
Etimologiya uchun:
https://t.me/+HFWv0TltEdRlZDJi
TGlist reytingi
0
0
TuriOmmaviy
Tekshirish
Tekshirilmagan
Ishonchnoma
Shubhali
Joylashuv
TilBoshqa
Kanal yaratilgan sanaЧерв 13, 2024
TGlist-ga qo'shildi
Лист 05, 2024
Muxrlangan guruh

Telegram kanali ~AkademiK TiL~ statistikasi

Obunachilar

398

24 soat
4
1%Hafta
20
5.2%Oy
55
16.2%

Iqtiboslar indeksi

86

Eslatmalar4Kanallardagi repostlar0Kanallardagi eslatmalar4

Bitta postning o'rtacha qamrovi

240

12 soat178
6%
24 soat240
175.7%
48 soat87
72.3%

Ishtirok (ER)

3.45%

Repostlar3Izohlar4Reaksiyalar3

Qamrov bo'yicha ishtirok (ERR)

22.08%

24 soat0%Hafta
11.65%
Oy
18.22%

Bitta reklama postining qamrovi

240

1 soat14761.25%1 – 4 soat2711.25%4 - 24 soat9238.33%
Botimizni kanalingizga ulang va ushbu kanal auditoriyasining jinsini bilib oling.
24 soat ichidagi barcha postlar
3
Dinamika
4

"~AkademiK TiL~" guruhidagi so'nggi postlar

#Etimologiya #Xitoycha
XONIM XITOYCHA SO‘Z

Ko‘pchilik o‘zbek xamirli ovqatlari singari bu so‘z ham xitoychadir. "Xonim"ning asl nomi "Xunon"dir.
Xunon bizga uyg‘ur oshpazligidan qadimda kirib kelgan tansiq taom bo‘lib, lug‘aviy ma'nosi "Xu" – bug‘, "non" – xamir degani bo‘ladi. Biroq Toshknetda ushbu taomning nomini "xonim" deb buzib ataydilar." "Xonim" ovqatning emas, balki ayol kishining atamasi boʻlishi mumkin. Aslida "Xu" – bugʻ (par) va "non" – xamir (non) soʻzlaridan kelib chiqib, bugʻda pishgan non maʼnosining anglatadi. Boshqa bir versiyaga koʻra atama Xitoycha «Xu-myan» dan olingan boʻlib, bu ham bugʻlama xamir maʼnosida. Lekin zinxor «xonim» emas.

[Karim MAHMUDOV. O‘zbek tansiq taomlari. – Toshkent. "Mehnat". 1989].

@akademik_til
#Etnografiya #Andi
ANDI

Andi so‘zlashuv tilida. 1 Boshqa joydan kelib oʻrnashib qolgan; kelgindi. Cholu kampirning har bir oʻtirishlarida soʻz.. margʻilonlik «andi» kelin ustida boʻlar.. edi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

2 Tagi, zoti past (zodagonlar, boylar nazarida).

[O‘zbek tilining izohli so‘zligi].

@akademik_til
#Etimologiya #Xitoycha
CHIYLAMOQ XITOYCHAMI?

Qimorbozlik terminlaridan uzoqlashmaymiz.
Karta o‘yinida kartani aralashtirish CHIYLAMOQ deyiladi. Mana shu so‘z xitoy tilidan kirib kelgan desam ishonasizlarmi?

"O‘zbek tilining izohli so‘zligi"da bu so‘zga quyidagicha ta'rif berilgan.
ChIYLAMOQ - a) Aralashtirmoq (o'yin qartasini). b) Qo'lda yoki maxsus yigiruv asbobi vositasida ipni, ipakni pishitmoq, tovlamoq.

Hammamiz karta o‘yini o‘ynaganmiz yoki biror yerda bu o‘yinni ko‘rganmiz. Bu o‘yinda ishlatiladigan mashhur so‘zni ishitgansiz. Ya'ni "chiyla-" so‘zi.
Bu so‘z xitoychada SI – kartani aralashtirmoq so‘zidan olingan. Xitoy tilidan uyg‘urchada SHILIMAQ, CHILIMAQ (aralashtirmoq) bo‘lib o‘zlashgan. Uyg‘urcha orqali o‘zbek tiliga bugungi shaklda kirib kelgan.

Xitoycha [si-] >> uyg‘urcha [chili-, shili-] >> o‘zbekcha [chiyla-].

[Tursunov U., O‘rinboyev B., Aliyev A. O‘zbek adabiy tili tarixi. Toshkent. "O‘qituvchi". 1995.]

@akademik_til
#Irimlar
Buni qarang.☝️Irimlar, nafaqat, xalqning kundalik faoliyatida, balki, qimorbozlik o‘yinlarigacha o‘z aksini topgan.

Qimorboz qo‘li baland (omadi) kelishi uchun ong yelkasini silaydi. E'tibor bering, ong yelkasini.

["O‘yin" filmidan].

@akademik_til
#Argo
Qimorbozlik argolari.

👉 Gardkam – und. s. Qimor o'yinida oshiq tashlashda aytiladigan xitob.
👉 Oshig'i olchi - Ishi o'ngdan kelgan, yurishgan, omadi kelgan.
👉 Yo Jamshid!

["Shum bola" filmdan].

@akademik_til
#Kitob
Avesto
Toshkent. "Ta'lim nashriyoti". 2021.

👉 Bir varaqlaylikchi.

@akademik_til
#Avesto #Zardushtiylik #Mifologiya
"Avesto"da Xo‘roz va uning qichqirishi tungi jin-ajina quvishiga inonch.

U Pravdarsh qushidir (xo‘roz)... Bu qush bomdod mahali erta tongda shunday deb bong uradi:
Ey, insonlar!
Oyoqqa qalqing! Devlarni itqitib tashlaguvchi go‘zal Ashah – haqiqatni vasf aylang!..."

[Avesto. Toshkent. "Ta'lim nashriyoti". 2021].

@akademik_til
#Men
O‘zi Shoh Jamshid bobomizdan bizga ko‘p narsalar va odatlar meros qolgan. Juda bir o‘rnak bo‘ladigan inson bo‘lgan ekan-da. 😁
Aytgandek, Navro‘z bayramimizning kelib chiqishi ham shu kishining mo‘tabar nomlari bilan bog‘liq.

@akademik_til
#Jomi_Jam
Jomi Jam!

Jomi Jam – bu Shoh Jamshidning afsonaviy "may kosasi" bo‘lib, mumtoz adabiyotda keng tarqalgan ifodalardan biridir. Afsonalarga ko‘ra, Shoh Jamshid mayni kashf etgan hukmdor sifatida tanilgan. "Shohnoma"da esa Jomi Jam, Shoh Jamshidning hech qachon tugamaydigan may kosasi sifatida tasvirlangan. Bu ifoda ko‘pincha, ilohiy bilim, qudrat yoki baxtning davomiyligi va to‘xtovsizligi ramzi sifatida ishlatiladi.

Jomi Jamning tasvirlanishi, o‘zining cheksiz yuksakligi, barcha narsalarga ta'sir qilish qobiliyati va ruhiy uyg‘unlikni ifodalaydi. Mumtoz adabiyotda, bu ifoda ko‘pincha ma'naviy yetuklik, donolik va vaqtning o‘zgarmas tabiati bilan bog‘lanadi. Shoh Jamshidning "hech qachon tugamaydigan may kosasi" tasviri esa, insoniyatning dunyoqarashi, ma'naviy va jismoniy ehtiyojlarining muvozanatiga ishora qiladi.

@akademik_til
#Argo
Yo, Jamshid!

Qimorbozlar nutqida uchraydigan argo* ifoda. Odatda, o‘yin oldidan aytiladi va "omad kelsin" degan anglamni bildiradi.
Mazkur ibora afsonaviy Shoh Jamshid obraziga borib taqaladi. Rivoyatlarga ko‘ra, Jamshid aysh-u ishratga, sharob va qimorga mukkasidan ketgan hukmdor bo‘lgan. Shu sababli xalq tasavvurida u vaqt o‘tishi bilan qimorbozlarning homiysi sifatida gavdalanib borgan. Natijada, uning nomi ko‘p hollarda o‘yin-kulgi va tavakkal bilan bog‘liq vaziyatlarda tilga olinadigan bo‘lgan.

👉 *ARGO — fr. argot — jargon] tlsh. Yasama til. Biror ijtimoiy guruh, toifaning (maye., talabalar, sportchilar, oʻgʻrilar va b.) oʻziga xos, boshqalar tushunmaydigan lugʻaviy birliklardan iborat tili.

@akademik_til
#этимология

Дарвоқе, яна бир ўхшаш саволни кўп учратаман. “Ўзбек тилидаги қайси шакл бирламчи – ‘мен’ми ёки ‘ман’ми?”, деган. Компаративистика бу саволга ҳам аниқ жавоб беради.

Гап шундаки, “мен” ва “ман” шаклан жуда ўхшаш ва маъноси бир хил бўлишига қарамай, аслида мутлақо бошқа-бошқа сўзлар, ҳатто қариндош эмас. Бу олмошларнинг бугунига эмас, ўтмишига назар ташлаш саволнинг ечимини тақдим этади.

“Мен” соф туркча биринчи шахс кишилик олмоши бўлиб, унинг қадимги турк тили манбаларида қайд этилган шакли – bän. Қадимги турк тилида сўзлар m товушидан бошланмаган. Кейинчалик сўз бошидаги b баъзи туркий тилларда m’га ўтган. Бу жараён ҳам бир текис бормаган: Туркия туркчасида ben шакли сақланиб қолгани ҳолда, унга энг яқин қариндош бўлмиш озарбайжон тилида mǝn ишлатилади. Қипчоқ ва қарлуқ тилларида men, лекин biz ўзгаришсиз қолган, ваҳоланки b>m қонуниятига мувофиқ у ҳам miz’га айланиши керак эди. Фақатгина лобнор тилида men ва miz шакллари b’лик инвариантларни тўла сиқиб чиқарган (“миз” шакли қарлуқ ва қипчоқ тилларида ҳам юзага келган, аммо мустақил олмош сифатида эмас, шахс-сон қўшимчаси сифатида қўлланади).

Янада чуқурроқ кавласак, bän пратурк тилидаги биринчи шахсни бирликдаги bi олмошига бориб тақалади. Унга қўшимчалар қўшиш йўли билан bän ва biz олмошлари ясалган.

“Ман” эса форсча олмошдир. Қадимги форс тилида ҳамда ўрта форс тилининг илк босқичларида “мен” маъносини берувчи олмош az бўлган. Ўрта форс тили ривожланиши асносида az тушиб қолиб, унинг ўрнида “меники”, “менинг” маъноларини берувчи man олмоши ишлатила бошланган. Форс тилидан бу сўз ўзбек тилининг айрим қарлуқ диалектларига ўтган.

Бу диалектларга контаминация йўли билан, яъни ўхшатма қилиб “сан” деган иккинчи шахс олмоши ҳам ясалган. Бундай шакл туркий тилларда ҳам, форс тилида ҳам йўқ, бу ўзбек шеваларида XVII–XVIII асрларда вужудга келган сўз. Асл туркий шакл, тушуниб турганингиздек, “сен”дир.

👉 @AsanovEldar
#Izoh
Yuqoridagi ikki holatga tahlil qilib ko‘ramiz.

1. Farg‘ona shevasidagi "ona" anglamida qo‘llanuvchi AYA leksikasi polisemantik (ko‘p ma'nolik) xususiyatiga ega. Ya'ni bu shevada ona anglamidan tashqari, bu so‘z ayollarga murojaat shaklida qo‘llaniladi. Masalan, o‘zingiz tanimagan biror ayolni chaqirmoqchi bo‘lsangiz AYA deb murojaat qilasiz. Shunga monand uyma-uy yurib, tilanchilik lo‘lilar ham o‘zganing uyiga kelganida AYA-YU tarzidan murojaat qilishadi.

2. "Man" bu forscha so‘z, "men" esa turkcha. Farg‘ona, umuman, O‘zbekistonning ko‘pchilik shahar shevalari forsiylashgan zona hisoblanadi. Qishloq shevalarida esa asl turkcha so‘zlar saqlanib qolgan. MAN olmoshi, asosan, forsiylashgan shahar zonalarida ishlatiladi. Lekin adabiy tilga "qishloqi"larning MENi olingan. 😎

@akademik_til
#Men
Farg‘onada bo‘lgan voqea.
Istirohat bog‘i oralab, tevarakni tomosha qilib ketayotsam, bir yosh ona qizchasiga tanbeh beryapti.
– Men senga necha marta aytganman, AYA debmas, OYIJON deb chaqir. AYA deb lo‘lilar aytadi. 😡

Shunga o‘xshash holatni oldin ham bir yerda kuzatgan edim.
Bir bolachaning buvisi yuqoridagidek nevarasi uqtirar edi.
– Bolam siz MEN deb emas, MAN deb ayting.
– Nega buvi?
– Chunki, MEN deb qishlaqilar aytadi. 🤬

👉 Tilchi bo‘lish qiying!

@akademik_til
#Sheva #Farğona
Farg‘ona shevasi
👉 O‘QLAMA – qalbaki, yasama, soxta, sifatsiz, kamchiligi bor.
M: O‘qlama sovun [qalbaki sovun].

👉 O‘QLANGAN – soxtalashtirishgan, sifatsiz, qalbaki, yasama.
M: O‘qlangan o‘yinchoq [soxta o‘yinchoq].

@akademik_til
#Hindcha #Sheva
Hind tilidan uzoqlashmaymiz.
Hind tilida kurka (indyuk) parandasini "gulugulu" (asosan, bolalar nutqida) deyishar ekan.

📌 Farg‘ona shevasida shu parandani "g‘ulig‘uli" deyishadi.

Menimcha, bu tovushga taqlid natijasida kelib chiqqan bo‘lishi mumkin. 🧐

@akademik_til

Rekordlar

23.04.202523:59
398Obunachilar
05.04.202523:59
480Iqtiboslar indeksi
01.03.202517:30
889Bitta post qamrovi
02.03.202515:17
889Reklama posti qamrovi
24.01.202523:59
23.81%ER
24.02.202523:59
287.70%ERR

Rivojlanish

Obunachilar
Iqtibos indeksi
1 ta post qamrovi
Reklama posti qamrovi
ER
ERR
ЛИСТ '24ГРУД '24СІЧ '25ЛЮТ '25БЕР '25КВІТ '25

~AkademiK TiL~ mashhur postlari

07.04.202502:11
#Men #Proteza
Bakalavrda 1-kursga Qoraqalpog‘istonga o‘qishga kirganman. Nukusga borib joylashib, institutimizni aylanib-o‘rganib yursam koridor oxiridagi bir yozuvga ko‘zim tushib qoldi. Qarang, eshikka HAYALLAR XANASI deb yozib qo‘yilgan ekan (1-kursda tilshunoslik tugul, ona tiliga ham qiziqmas edim). Bu yozuv meni juda o‘ylantirib qo‘ydi. Bu yerdagilar orzu qilish (xayol qilish) uchun alohida xona tashkil qilishgan ekanmi? deb bir hafta o‘ylanib yurdim. Keyinchalik bilishimcha, qoraqalpoqchada HAYAL degani "ayol" degani ekan. 😁

👉 Dialektologiya va turkologiya fanida bu hodisa Proteza (tovush orttirilishi) deyiladi.

@akademik_til
23.04.202516:14
#Etimologiya #Xitoycha
XONIM XITOYCHA SO‘Z

Ko‘pchilik o‘zbek xamirli ovqatlari singari bu so‘z ham xitoychadir. "Xonim"ning asl nomi "Xunon"dir.
Xunon bizga uyg‘ur oshpazligidan qadimda kirib kelgan tansiq taom bo‘lib, lug‘aviy ma'nosi "Xu" – bug‘, "non" – xamir degani bo‘ladi. Biroq Toshknetda ushbu taomning nomini "xonim" deb buzib ataydilar." "Xonim" ovqatning emas, balki ayol kishining atamasi boʻlishi mumkin. Aslida "Xu" – bugʻ (par) va "non" – xamir (non) soʻzlaridan kelib chiqib, bugʻda pishgan non maʼnosining anglatadi. Boshqa bir versiyaga koʻra atama Xitoycha «Xu-myan» dan olingan boʻlib, bu ham bugʻlama xamir maʼnosida. Lekin zinxor «xonim» emas.

[Karim MAHMUDOV. O‘zbek tansiq taomlari. – Toshkent. "Mehnat". 1989].

@akademik_til
26.03.202502:13
#Men
Assalomu alaykum.
Hurmatli obunachilar!
Bu hafta kanal faoliyatini ilmiy jurnallarga bag‘ishlamoqchiman. Kanal yo‘nalishi va o‘z qiziqishlarimdan kelib chiqqan holda ilmiy-nazariy maqolalar berib boriladi, Inshaalloh.
Ayniqsa, eng asosiy maqolalar "O‘zbek tili va adabiyoti" jurnalidan bo‘ladi. Filolologlar yaxshi bilishadi bu jurnalning qanchalik qiymatga ega ekanligi. Iloji boricha, 1958-yildan boshlaymiz.

📌 Eslatib o‘tamiz, bu jurnalning hozircha PDF shakli mavjud emas, jurnalni qog‘oz shakli ham viloyat kutubxonalari yoki oliygoh kutubxonalarida uchraydi xolos. Shuning uchun sizdan kanalda faol bo‘lishingizni so‘rab qolaman.

@akademik_til
28.03.202512:55
#Maqola #Tarix
B. JO‘RAYEVA. Maqol-matal tipidagi paremalar.

["O‘zbek tili va adabiyoti" jurnali].

@akademik_til
04.04.202519:19
#Devon
Mahmud Koshg‘ariyning "Devonu lug‘otit turk" asarini asl nusxasini (faksimile) ko‘rganmisiz?
Bir varoqlab ko‘ring.

@akademik_til
18.04.202513:52
#Etnografiya
TOK DO‘LMA YOKI KOVATOK DO‘LMA

[Karim MAHMUDOV. O‘zbek tansiq taomlari. – Toshkent. "Mehnat". 1989].

@akademik_til
09.04.202512:44
#Etimologiya
Qo‘lda bosti <> qo‘l basti > qo‘lbasti > kolbasti > kolbasa (колбаса).

Ruslar bizni qazimizni "kolbasa" deb o‘g‘irishgan. Qazini tayyorlanishi ko‘rsangiz, ichakning ichiga go‘shtni qo‘l bilan bosib tayyorlanadi.

@akademik_til
25.03.202516:31
#Maqola
Eldar ASANOV. Shevalar adabiy tilga emas, adabiy til shevalarga moslashib borishi lozim. – "Ma'rifat" xalq ziyolilari gazetasi. 2020-yil 19-fevral, chorshanba Nō 8 (9281). 10-bet.

@akademik_til
07.04.202518:03
#Kitob
Qo‘rqut ota hikoyalari: Tashqi O‘g‘uz beylarining Qazan Xonga isyoni". Yunus Emre Enstitüsü. 2019. (Turk tilida).

👉 Folklor ajoyib soha. Baridir ibtidoga qaytmasdan bugungi baholash va kelajakni tasavvur qilish qiyin. Faqat o‘qing. O‘qishdan to‘xtaman.

@akademik_til
Repost qilingan:
~AkademiK TiL~ avatar
~AkademiK TiL~
#Humo #Umay #Ramz
OLTOY TURKLARINING "TURK HUMO QUSHI" TASVIRLARI

Umay Ona – Turk mifologiyasida bolalar, ayollar va hayvonlarni himoya qiluvchi Ona ma'budasi arxetipidir. Turk mifologiyasi bilan bog‘liq va hanuz davom etayotgan bu ikonografiya iloha Umay Ona va uning ko‘rinishlaridan biri bo‘lmish Humo qushiga taalluqlidir. Umay Ona yer yuziga qanotli qush qiyofasida tushadi. Uning boshida unga xos "Uch tilli toj" bo‘ladi. Bu qushga Humo qushi deyiladi va u Ruh qushlari bilan ham bog‘liq. Humo qushi "Davlat qushi" sifatida ham tanilgan.

@akademik_til
09.04.202510:53
Kolbasa (колбаса) ham turkcha desam ishonasizlarmi?

@akademik_til
Repost qilingan:
TURKONA.UZ avatar
TURKONA.UZ
28.03.202516:05
AY YOLA – Boshqirdistonlik san'atkorlarning ijro guruhi. Qardoshlarimiz oxirgi vaqtlarda tomoshabinlarga turkiylar tarixi qa'ridan "O‘rol Botir" dostonini zamonaviy talqinda yetkazishgan edi. “Homay” (Humo, Umay) ularning bu yo’ldagi ikkinchi ijrosi. Tinglang va baho bering.

https://t.me/turkona_uz
27.03.202504:23
#Maqola #Sheva
N. IKROMOVA. TAOM NOMLARINI IFODALOVCHI SO‘Z-TERMINLAR HAQIDA.

["O‘zbek tili va adabiyoti" jurnali. 1964/Nō 4. 51-56-betlar].

Maqolada:
> Taomlar etimologiyasini bilasizmi?
> Navoiy davridagi taom nomlari.
> O‘zbek tiliga o‘zlashgan tojikcha, xitoycha va hindcha taom nomlari.
> Pomidor, kashtoshka, rediska, karamni ruslar olib kirganmi?

@akademik_til
04.04.202513:24
#Etnografiya #Õyin
OSHIQ O‘YINI

Oshiq o‘yinida, asosan, ikki kishi qatnashadi. Qolgan bolalar kutib
turishadi. Oshiqlarni bolalar qo‘y so‘yilganda (to‘ylarda, ma’rakalarda)
yig‘ib yurishadi. 20-30 ta oshiq yiqqandan keyin o‘yinga qo‘shilishadi. Maydonga kattaligi har tomonlama yarim qadam bo‘lgan aylana chiziladi. Har bir ishtirokchi aylana o‘rtasiga ikkitadan yoki uchtadan (xohlagancha) oshiq qo‘yadi. O‘yinchilarning har bittasida soqqa oshiq bo‘ladi. Soqqa oshiq og‘irroq bo‘lishi uchun ichiga qo‘rg‘oshin quyib tayyorlanadi.
O‘yin boshlanadi. Oldin aylanadan besh qadam uzoqlikda yarim qadamlik to‘g‘ri chiziq tortiladi. Bu o‘yinda otish joyi deyiladi. O‘yinchilardan biri shu chiziq ustida turib soqqasini otadi. Ikkinchisi uning otgan oshig‘ini nishonga oladi. Agar oshiq soqqa oshiqqa tegsa, aylana o‘rtasida tikilgan oshiqlarga qarata otadi. Oshiqlarning nechtasiga tegib yiqitsa, oshiqlar urib yiqitganning yutug‘iga aylanadi. Soqqa oshiqqa tegizolmasa, birinchi otgan bola o‘ynaydi. Lekin hamma oshiqni yutqazib qo‘ysa ham, soqqa oshiqni o‘rtaga qo‘ymaydi. Yana oshiq yig‘adi. Yutqazgan bola o‘yindan chiqadi. Keyin yutgan bola bilan kutib turgan bolalardan bittasi qo‘shilib o‘ynaydi. O‘yin shu tariqa davom etaveradi. Oshiq vositasida o‘tadigan musobaqa o‘yinlari ham mazmuni va kelib chiqishi jihatidan tosh o‘yinlariga o‘xshab ketadi. Bunday o‘yinlarni bolalar, o‘smirlar, hatto 25-30 yoshli oilali kishilar ham o‘ynashgan.
O‘yinning tur va xillari ko‘p. «Uch oshiq» o‘yini shular jumlasidandir. Uch kishi qatnashuvchi mazkur o‘yin qur’a tashlash bilan boshlanadi. Omadi chopgan o‘yinchi barcha oshiqlarni qo‘lga olib, taxminan 35-40 santimetr balandlikdan navbati bilan yerga tashlaydi. Qoidaga köra kimning tashlagan oshig‘i yerga «olchi» holatida tushsa, u yutuqni olishga xaqli bo‘ladi. Xalqimiz orasidagi "oshig‘i olchi" iborasi ham aslida shunga ishora sifatida paydo bo‘lgan. O‘yinning bu turi Samarqand viloyati Bulung‘ur tumanidagi Qorlik urug‘iga mansub o‘zbeklar orasida «Olchi qo‘par» nomi bilan ommalashgan. Shuningdek, uning «Uch oyoq» degan xili ham bor. Zarafshon qipchoqlari uni forschasiga «Se poy» deb atashadi. Ko‘pincha ishtirokchilar o‘z oshiqlarini tekislab, ko‘zga tashlanadigan ranglar bilan bo‘yab olishadi. Bunday oshiqlar boshqalarnikidan alohida ajralib turadi va tabiiyki, hamma uni yutib olishga harakat qiladi.
O‘yinning tartibi shunday: yerga aylana chiziladi. Keyin qarama-qarshi
tomonlarda ikkita to‘g‘ri chiziq tortiladi. Shu chiziqlarning ustida turib aylanaga qarata oshiqlar otiladi. Otilgan oshiq aylana ichidagi gan (ganaklar)dan biriga tegib tashqariga chiqara olsa, o‘sha oshiq unga YUTUQ sifatida beriladi. Aylana chizig‘ini bosish uyin qoidasiga zid. Bunday harakat yuz berganda o‘yinni uning raqibi davom ettiradi.

Turk asotirlari

@akademik_til
22.04.202511:15
#Irimlar
Buni qarang.☝️Irimlar, nafaqat, xalqning kundalik faoliyatida, balki, qimorbozlik o‘yinlarigacha o‘z aksini topgan.

Qimorboz qo‘li baland (omadi) kelishi uchun ong yelkasini silaydi. E'tibor bering, ong yelkasini.

["O‘yin" filmidan].

@akademik_til
Ko'proq funksiyalarni ochish uchun tizimga kiring.