Santuagara (21+)
20.04.202513:00
#asardan_parcha
Odam yomonlashib borayotgan narsalarga ham ko‘nikar ekan.
©J. M. Coetzee,《Badnomlik》
Odam yomonlashib borayotgan narsalarga ham ko‘nikar ekan.
©J. M. Coetzee,《Badnomlik》
13.04.202517:01
#tarjima
©Zigmund Freyd, "Totem va tabu"
Zuluslarning odatiga ko‘ra, kuyov qaynonasidan uyalishi va har qanday holatda ham undan qochishi kerak. Agar kuyov qaynonasi bo‘lgan kulbaga qadam qo‘ysa va ular tasodifan uchrashib qolishsa, ulardan biri chetga o‘tadi, masalan, erkak qalqonini yuziga tutadi, bu vaqt ayol butaning orqasiga yashirinadi. Agar vaziyat yugurish va yashirinish uchun mos bo‘lmasa, hamda ayolning yuzini yopadigan narsasi yo‘q bo‘lsa, qaynona odatni bajarish uchun boshiga kamida bir dasta o‘t taqib oladi. Ikkisi o‘rtasidagi muloqot uchinchi shaxs orqali amalga oshadi yoki o‘rtada biron bir to‘siq bo‘lsa, ular uzoqdan baqirib bir-birlari bilan gaplashishlari mumkin, lekin ular bir-birlarini ismlarini ayta olmaydilar.
Nil daryosi hududida yashovchi negr qabilasidan bo‘lgan basog‘lar orasida kuyov qaynonasi bilan faqat uyning boshqa xonasida bo‘lsa va unga ko‘rinmasagina gaplashishi mumkin. Bundan tashqari, bu irq insestdan shu qadar jirkanadiki, hatto uy hayvonlari ham bu ishni qilishsa jazosiz qolishmaydi.
Barcha kuzatuvchilar yaqin qarindoshlar o‘rtasidagi munosabatlardan qochishning maqsadi va ma’nosini qarindoshlar o‘rtasidagi nikohdan himoya qilish choralari sifatida talqin qilgan bo‘lsalar, qaynona bilan kuyov munosabatlariga taalluqli taqiqlar turlicha talqin qilingan. Nima uchun bu irqlar erkakning ona bo‘lish uchun yoshi katta bo‘lgan keksa ayolga nisbatan vasvasaga tushishidan bunday katta qo‘rquvni namoyon qilishi tushunarsiz edi.
Xuddi shu e’tiroz Fisonning kontseptsiyasiga qarshi ham ko‘tarildi, u ba’zi nikoh sinflari tizimlaridagi bo‘shliqni ko‘rsatdi, chunki ular kuyov va uning qaynonasi o‘rtasidagi nikohni nazariy jihatdan imkonsiz deb hisoblaydi. Shuning uchun ham Fison bu imkoniyatga qarshi maxsus ehtiyot choralarini ko‘rish kerakligini taklif beradi.
Ser J.Lubbock, o‘zining “The Origin of Civilization” (Sivilizatsiyaning kelib chiqishi) kitobida qaynonaning kuyovga nisbatan xatti-harakatlarini o‘tmishdagi qizlarga uylanish uchun o‘g‘irlash holati(“qo‘lga olish yo‘li bilan turmush qurish”) bilan izohlaydi. “O‘g‘irlab ketish vaqtida ota-onalar haqiqatdan dahshatga tushishgan bo‘lsa kerak. Nikohning bu shaklidan faqat ramzlar qolganda, ota-onalarning qo‘rquvi ham ramziy ma’noga ega edi va bu odat uning kelib chiqishi unutilganidan keyin ham yashashda davom etdi”. Crawley bu tushuntirishga urinish kuzatilgan faktlarning tafsilotlariga mos kelmasligini ko‘rsatishda qiynalmaydi.
E.B.Taylorning fikricha, qaynonaning kuyovga nisbatan munosabati oilaning kuyovni “chopish”idan boshqa narsa emas. Erkak begona sifatida qaraladi va bu holat birinchi farzand tug‘ilgunga qadar davom etadi. Birinchi bola bilan taqiq yo‘qolmagan holatlardan tashqari, Taylorning ushbu bayonoti an’ana nima uchun kuyov va qaynona o‘rtasidagi munosabatlarga e’tibor qaratishini, ya’ni e’tibordan chetda qolganligini aniqlay olmagani uchun tanqid qilindi. Gender omili va qochish qoidalarida ifodalanganligi sababli diniy jirkanchlik deyarli hisobga olinmaydi.
Zululik bir ayoldan taqiq sababini so‘rashganida, shunday nazokat bilan javob bergandi: “O‘z xotinining sut emgan siynalarini erkak ko‘rishi odatiy ish emas har holda”.
©Zigmund Freyd, "Totem va tabu"
06.04.202520:30
#nazm
🤩LOLALAR
Adiblar xiyoboni qoq markazida,
Ochilibdi qiyg‘os, alvon lolalar,
Go‘zal sahn, uzun yo‘laklar aro,
Yig‘layotir lek, qadim soyalar.
Sekin bordim (eman ostiga),
Boqardi atrofga ulug‘ shuaro.
Izdihom ovozi, qasdma-qasdiga,
Qulog‘im marzanida chalar piano.
Kuladi yosh-yalang, suykalar tinmay,
Nadomat balqadi shoir bastiga,
Shahvati qo‘zg‘almay, maniyi kelmay,
Nomusin saqlolmas ko‘ngil astiga.
Dedi uzun bo‘yli, ko‘rkam bir adib:
- Qara, biz ekkan nihollar unibdi, oxir.
Hamsuhbati dedi, javoban kulib:
- Behbudiy aytgan johillik, aylabdi zohir!
Xandon qotdi, kitob tutgan shaxs:
- Gulaxlarga ishongandik, axir millatni?!
G‘ulom tarafdorlari boshlab ketdi bahs:
- Kim birlashtirgan edi asli elatni?
Tala-to‘p chunonam chiqdi avjiga,
Eng muqaddas balbal jildi o‘rnidan.
Kahkashonni tutib yakka savjiga,
So‘z qotdi, gumbazli ko‘hna so‘ridan.
- Eh lodon, tamizsiz, betamkin avlod,
Ekkan nihollaring soxta emasmi?
Unib chiqqandirlar boshqa tuproqdan,
O‘z yurtini endi vatan demasmi?!
Bilib qo‘y, aylama, kuchanma, zo‘rma,
O‘zing ek urug‘dan, tayyorga ko‘nma,
Qoningni quysang ham, unmas-ku axir,
Soxta lolalarga jim qarab turma.
*tizimlar soxta,
g‘oyalar soxta,
uslub-u
andoza,
fikrlar soxta,
soxta bo‘lsa mayli, hatto ruhiyat,
lek afsus
yerdagi gullar ham soxta...
©Nurali Qahramon
🤩LOLALAR
Adiblar xiyoboni qoq markazida,
Ochilibdi qiyg‘os, alvon lolalar,
Go‘zal sahn, uzun yo‘laklar aro,
Yig‘layotir lek, qadim soyalar.
Sekin bordim (eman ostiga),
Boqardi atrofga ulug‘ shuaro.
Izdihom ovozi, qasdma-qasdiga,
Qulog‘im marzanida chalar piano.
Kuladi yosh-yalang, suykalar tinmay,
Nadomat balqadi shoir bastiga,
Shahvati qo‘zg‘almay, maniyi kelmay,
Nomusin saqlolmas ko‘ngil astiga.
Dedi uzun bo‘yli, ko‘rkam bir adib:
- Qara, biz ekkan nihollar unibdi, oxir.
Hamsuhbati dedi, javoban kulib:
- Behbudiy aytgan johillik, aylabdi zohir!
Xandon qotdi, kitob tutgan shaxs:
- Gulaxlarga ishongandik, axir millatni?!
G‘ulom tarafdorlari boshlab ketdi bahs:
- Kim birlashtirgan edi asli elatni?
Tala-to‘p chunonam chiqdi avjiga,
Eng muqaddas balbal jildi o‘rnidan.
Kahkashonni tutib yakka savjiga,
So‘z qotdi, gumbazli ko‘hna so‘ridan.
- Eh lodon, tamizsiz, betamkin avlod,
Ekkan nihollaring soxta emasmi?
Unib chiqqandirlar boshqa tuproqdan,
O‘z yurtini endi vatan demasmi?!
Bilib qo‘y, aylama, kuchanma, zo‘rma,
O‘zing ek urug‘dan, tayyorga ko‘nma,
Qoningni quysang ham, unmas-ku axir,
Soxta lolalarga jim qarab turma.
*tizimlar soxta,
g‘oyalar soxta,
uslub-u
andoza,
fikrlar soxta,
soxta bo‘lsa mayli, hatto ruhiyat,
lek afsus
yerdagi gullar ham soxta...
©Nurali Qahramon
01.04.202516:37
#savol
Shunday bo‘lsa ham siz hurmat qilib, vaqt ajratib meni kuzatasizmi, siz uchun ham alohida vaqt ajratishga qaror qildim. Kanaldagi qay turdagi postlar sizga ko‘proq yoqadi. Nega kanalni kuzatasiz o‘zi, yana nimalar yozilishini, joylanishini istaysiz, bu men uchun ham qiziq, o‘qib bo‘lgach, izohlar qismiga o‘z fikringizni zikr etib o‘tasiz degan umiddaman)
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
Shunday bo‘lsa ham siz hurmat qilib, vaqt ajratib meni kuzatasizmi, siz uchun ham alohida vaqt ajratishga qaror qildim. Kanaldagi qay turdagi postlar sizga ko‘proq yoqadi. Nega kanalni kuzatasiz o‘zi, yana nimalar yozilishini, joylanishini istaysiz, bu men uchun ham qiziq, o‘qib bo‘lgach, izohlar qismiga o‘z fikringizni zikr etib o‘tasiz degan umiddaman)
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
30.03.202517:05
#review
🌙"Hamal"
😀Emil Zolya
Zolyaning Hamal romani fransuz naturalizmining eng yorqin namunalaridan biri bo‘lib, u nafaqat badiiy asar, balki jamiyatning tub qatlamlarini ochib beruvchi hujjatli asar hamdir. Romanning nomi – Germinal – fransuz respublikasi taqvimidagi bir oy nomi bo‘lib, u bahorni, uyg‘onishni, o‘sishni ifodalaydi. Ammo Zolyaning bunday nom tanlashi bejiz emas: u bu yerda inqilobiy harakatni, konchilarning zulmga qarshi isyonini nazarda tutadi. Bu inqilob ham bahor kabi kelmog‘i muqarrar, ammo bu gal moychechaklar yam-yashil maysazorlardan emas, qonga belangan ko‘mir changlaridan unib chiqadi.
Rasmiy tarix sahnalaridan uzoqda qolgan, lekin sanoat inqilobining asosiy kuchi bo‘lgan konchilar Zolya asarining asosiy qahramonlaridir. Asar bosh qahramoni Etven Lantye ishsizlikdan qochib, konchilar yashaydigan qishloqqa keladi va ularning og‘ir hayoti bilan tanishadi. Bu odamlar kun kechirish uchun yer kavlab, yoritilmagan tunnel ichida o‘z hayotlarini xatarga qo‘yardilar. Harakatga kelgan mashinalar shovqini, yorug‘likdan mahrum yer osti tunellari, umidsiz hayot tarzi va og‘ir mehnat – bularning barchasi kapitalistik ekspluatatsiyaning ramzidir.
Zolyaning tasvirlash uslubi shafqatsiz va shu bilan birga juda aniq. U realistik bo‘yoqlarni ishlatib, bizni qahramonlar qatori yer ostiga tushiradi, ko‘mir changini his qilamiz, tomoqlarimizni ko‘mir changi qoplaydi, yo‘talganimizda chiquvchi balg‘amlar ham qora tusga kiradi, charchoq va ochlik bizga ham singib ketadi. Bu uslub naturalizmdan o‘z o‘rnini olgan bo‘lib, odamni o‘rab turgan muhit uning taqdirini qanday o‘zgartirishini ko‘rsatib beradi. Zolya hayotni shunday tasvirlaydiki, u na qahramonlarini, na o‘quvchini ortga chekinishga majbur qiladi.
Romanning eng asosiy savollaridan biri shuki, inson qanchalar bardoshli bo‘lishi mumkin? Bir qarashda oddiy mehnatkash bo‘lib ko‘ringan konchilar aslida ulkan fojianing ichida yashashadi. Ularning hayoti juda oddiy: tong otishidan to kun botishigacha ishlab, ochlik, qashshoqlik va o‘lim yoqasida hayot kechirishadi. Ammo zulmga mudom chidaydigan odamlarning ichiga kun kelib g‘azab ham sig‘may ketadi. Konchilar isyoni faqat ochlik natijasi emas – bu tizimli zulmga qarshi norozilik.
Ushbu isyondan o‘rganish mumkin bo‘lgan asosiy dars – bu ijtimoiy adolat va ekspluatatsiyaga qarshi kurash masalasi. Bugungi dunyoda ham mehnatkashlarning sharoitlari turlicha bo‘lsa-da, iqtisodiy va sinfiy tengsizlik hali ham yo‘qolgan emas. Hamal bizga shuni eslatadi: zulmga qarshi kurash – bu nafaqat shaxsiy erkinlik uchun, balki kelajak avlodlar uchun ham zarur.
Zolyaning yozish uslubi jurnalistik aniq tasvirlar bilan birga hayotiy dialoglarga boy. Uning qahramonlari stereotiplarga asoslangan emas, har biri individual va taqdirlari o‘ziga xos. Ammo, eng muhimi, roman yakunida muallif bizga umid qoldiradi – shafqatsiz zulm davom etishi mumkin, lekin bir kun kelib, Germinal, ya’ni yangilanish, uyg‘onish albatta sodir bo‘ladi. O‘qishga arziydigan, o‘ylantiradigan va eng muhimi, insoniyatning mehnat tarixi haqida chuqur mushohada yuritishga undaydigan roman. O‘zbek o‘qirmani ellik yildur bu romandan uzilgan, balki yaqin orada qayta chop etilib qolar)
Hurmat va ehtirom ila, S.N.K
🌙"Hamal"
😀Emil Zolya
"Qashshoqlik va ochlik bilan tug‘ilgan odam, ochlik va qashshoqlik ichida o‘ladi. Chunki bu dunyoda kambag‘al odamning yo‘li doim toshloq va qorong‘i."
Zolyaning Hamal romani fransuz naturalizmining eng yorqin namunalaridan biri bo‘lib, u nafaqat badiiy asar, balki jamiyatning tub qatlamlarini ochib beruvchi hujjatli asar hamdir. Romanning nomi – Germinal – fransuz respublikasi taqvimidagi bir oy nomi bo‘lib, u bahorni, uyg‘onishni, o‘sishni ifodalaydi. Ammo Zolyaning bunday nom tanlashi bejiz emas: u bu yerda inqilobiy harakatni, konchilarning zulmga qarshi isyonini nazarda tutadi. Bu inqilob ham bahor kabi kelmog‘i muqarrar, ammo bu gal moychechaklar yam-yashil maysazorlardan emas, qonga belangan ko‘mir changlaridan unib chiqadi.
Rasmiy tarix sahnalaridan uzoqda qolgan, lekin sanoat inqilobining asosiy kuchi bo‘lgan konchilar Zolya asarining asosiy qahramonlaridir. Asar bosh qahramoni Etven Lantye ishsizlikdan qochib, konchilar yashaydigan qishloqqa keladi va ularning og‘ir hayoti bilan tanishadi. Bu odamlar kun kechirish uchun yer kavlab, yoritilmagan tunnel ichida o‘z hayotlarini xatarga qo‘yardilar. Harakatga kelgan mashinalar shovqini, yorug‘likdan mahrum yer osti tunellari, umidsiz hayot tarzi va og‘ir mehnat – bularning barchasi kapitalistik ekspluatatsiyaning ramzidir.
Zolyaning tasvirlash uslubi shafqatsiz va shu bilan birga juda aniq. U realistik bo‘yoqlarni ishlatib, bizni qahramonlar qatori yer ostiga tushiradi, ko‘mir changini his qilamiz, tomoqlarimizni ko‘mir changi qoplaydi, yo‘talganimizda chiquvchi balg‘amlar ham qora tusga kiradi, charchoq va ochlik bizga ham singib ketadi. Bu uslub naturalizmdan o‘z o‘rnini olgan bo‘lib, odamni o‘rab turgan muhit uning taqdirini qanday o‘zgartirishini ko‘rsatib beradi. Zolya hayotni shunday tasvirlaydiki, u na qahramonlarini, na o‘quvchini ortga chekinishga majbur qiladi.
Romanning eng asosiy savollaridan biri shuki, inson qanchalar bardoshli bo‘lishi mumkin? Bir qarashda oddiy mehnatkash bo‘lib ko‘ringan konchilar aslida ulkan fojianing ichida yashashadi. Ularning hayoti juda oddiy: tong otishidan to kun botishigacha ishlab, ochlik, qashshoqlik va o‘lim yoqasida hayot kechirishadi. Ammo zulmga mudom chidaydigan odamlarning ichiga kun kelib g‘azab ham sig‘may ketadi. Konchilar isyoni faqat ochlik natijasi emas – bu tizimli zulmga qarshi norozilik.
Ushbu isyondan o‘rganish mumkin bo‘lgan asosiy dars – bu ijtimoiy adolat va ekspluatatsiyaga qarshi kurash masalasi. Bugungi dunyoda ham mehnatkashlarning sharoitlari turlicha bo‘lsa-da, iqtisodiy va sinfiy tengsizlik hali ham yo‘qolgan emas. Hamal bizga shuni eslatadi: zulmga qarshi kurash – bu nafaqat shaxsiy erkinlik uchun, balki kelajak avlodlar uchun ham zarur.
Zolyaning yozish uslubi jurnalistik aniq tasvirlar bilan birga hayotiy dialoglarga boy. Uning qahramonlari stereotiplarga asoslangan emas, har biri individual va taqdirlari o‘ziga xos. Ammo, eng muhimi, roman yakunida muallif bizga umid qoldiradi – shafqatsiz zulm davom etishi mumkin, lekin bir kun kelib, Germinal, ya’ni yangilanish, uyg‘onish albatta sodir bo‘ladi. O‘qishga arziydigan, o‘ylantiradigan va eng muhimi, insoniyatning mehnat tarixi haqida chuqur mushohada yuritishga undaydigan roman. O‘zbek o‘qirmani ellik yildur bu romandan uzilgan, balki yaqin orada qayta chop etilib qolar)
Hurmat va ehtirom ila, S.N.K
28.03.202518:15
#review
🤩"Oyimtilla"
📖Zulfiya Qurolboy qizi
Yunonlarning bir qahramoni bor, Klitaymnestra. U oddiy yunon malikasi edi, erini sevardi, farzandlariga esa mehribon. Lekin kunlardan bir kun Agamemnon Troya urushiga ketganida, barchasi o‘zgarib ketadi. Urushda g‘alaba qozonish uchun Agamemnon qizi Ifigeniyani qurbon qiladi. Bu gunohni esa Klitamnestra kechira olmaydi.
Mehr-muhabbat o‘rnini nafrat egallaydi. Yillar o‘tib, Agamemnon uyiga g‘olib sifatida qaytadi. Klitamnestra esa allaqachon qasos olishga qaror qilgan edi. U Agamemnonni o‘ldirdi. Hokimiyatni qo‘lga olib, shafqatsiz hukmdorga aylanadi. Endi uning uchun eng muhim narsa – obro‘ va taxt bo‘lib qoladi. Odamlar undan qo‘rqishardi, uning hukmronligi ostida shahar sakinat ichra muqim edi doim.
Ammo zulm abadiy davom etmaydi. O‘g‘li Orest onasining qilmishlarini kechira olmadi. Klitamnestrani o‘ldirdi. Shu bilan bir paytlar mehribon ona bo‘lgan ayolning hayoti fojia bilan yakunlanadi. Bu hikoyaga bizga oddiy, sodda, balki go‘r ayol zotini zolimga aylanishiga sabab bo‘lgan voqeotning batafsil tafsifidir.
Oyimtilla ham Klitamnestraga o‘xshaydi. Uni hayot juda ko‘p bor sinaydi, shaxmat taxtasidagi oddiy sipoh-oq piyodani, mansabparast, bemehr qora qirolichaga aylantiradi. Lekin shu o‘rinda bir savol tug‘iladi. Bizning jamiyatda ayollar mansab pillapoyasidan ko‘tarilishi uchun doim "suyuq" yo‘llardan foydalanishlari kerakmi?
Asar jamiyatimizdagi aynan shu kamchilikni ochiqlaydi. Ya'ni ayollar egallashi mumkin bo‘lgan yuqori lavozimlar mavjud emasligini, mavjudlariga ham erishishning qat'iy yo‘l-yo‘riqlari mavjud bo‘lmaganligi sababli, kursilarning ko‘pchiligi undan balandroq kursilarning ikkinchi yo uchinchi hasmilarga tegishli bo‘lib borayotganligini...
Asar tilini juda shirin deb ham bo‘lmaydi, lekin maromida, silliq ketadigan president saryog‘idek. Yana uslub novelakashlarniki singari. Lekin g‘oya Erkin A'zamga tegishli bo‘lganligi uchun vaqt sarflab o‘qidim va afsuslanganim yo‘q. Faqat yakunda muallifning biroz oqsagani sezildi, tub burilishni talab qilish noo‘rin, albatta, biroq biz jahannamda emasmizki, umidlarni eshik ostonasida qoldirsak) Barchaga yoqimli mutolaa tilab...
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
🤩"Oyimtilla"
📖Zulfiya Qurolboy qizi
Jamiyatning e'tibor markazida bo‘lish, mansabga o‘tirish, tanilish ayollar uchun voz kechib bo‘lmaydigan ehtiyojga aylangan.
Yunonlarning bir qahramoni bor, Klitaymnestra. U oddiy yunon malikasi edi, erini sevardi, farzandlariga esa mehribon. Lekin kunlardan bir kun Agamemnon Troya urushiga ketganida, barchasi o‘zgarib ketadi. Urushda g‘alaba qozonish uchun Agamemnon qizi Ifigeniyani qurbon qiladi. Bu gunohni esa Klitamnestra kechira olmaydi.
Mehr-muhabbat o‘rnini nafrat egallaydi. Yillar o‘tib, Agamemnon uyiga g‘olib sifatida qaytadi. Klitamnestra esa allaqachon qasos olishga qaror qilgan edi. U Agamemnonni o‘ldirdi. Hokimiyatni qo‘lga olib, shafqatsiz hukmdorga aylanadi. Endi uning uchun eng muhim narsa – obro‘ va taxt bo‘lib qoladi. Odamlar undan qo‘rqishardi, uning hukmronligi ostida shahar sakinat ichra muqim edi doim.
Ammo zulm abadiy davom etmaydi. O‘g‘li Orest onasining qilmishlarini kechira olmadi. Klitamnestrani o‘ldirdi. Shu bilan bir paytlar mehribon ona bo‘lgan ayolning hayoti fojia bilan yakunlanadi. Bu hikoyaga bizga oddiy, sodda, balki go‘r ayol zotini zolimga aylanishiga sabab bo‘lgan voqeotning batafsil tafsifidir.
Oyimtilla ham Klitamnestraga o‘xshaydi. Uni hayot juda ko‘p bor sinaydi, shaxmat taxtasidagi oddiy sipoh-oq piyodani, mansabparast, bemehr qora qirolichaga aylantiradi. Lekin shu o‘rinda bir savol tug‘iladi. Bizning jamiyatda ayollar mansab pillapoyasidan ko‘tarilishi uchun doim "suyuq" yo‘llardan foydalanishlari kerakmi?
Asar jamiyatimizdagi aynan shu kamchilikni ochiqlaydi. Ya'ni ayollar egallashi mumkin bo‘lgan yuqori lavozimlar mavjud emasligini, mavjudlariga ham erishishning qat'iy yo‘l-yo‘riqlari mavjud bo‘lmaganligi sababli, kursilarning ko‘pchiligi undan balandroq kursilarning ikkinchi yo uchinchi hasmilarga tegishli bo‘lib borayotganligini...
Asar tilini juda shirin deb ham bo‘lmaydi, lekin maromida, silliq ketadigan president saryog‘idek. Yana uslub novelakashlarniki singari. Lekin g‘oya Erkin A'zamga tegishli bo‘lganligi uchun vaqt sarflab o‘qidim va afsuslanganim yo‘q. Faqat yakunda muallifning biroz oqsagani sezildi, tub burilishni talab qilish noo‘rin, albatta, biroq biz jahannamda emasmizki, umidlarni eshik ostonasida qoldirsak) Barchaga yoqimli mutolaa tilab...
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
18.04.202518:27
#tungi_mutolaa
12.04.202517:00
#etimologiya_darslari
Koshg‘ariyni o‘qiy turib, sizlar bilan ham bo‘lishishim kerak bo‘lgan bir qancha ma'lumotlar bor ekanligiga ko‘zim tushdi:
🤩Rus tilidan o‘zlashgan deb qabul qilingan утюк so‘zini, hozirga qadar turkiylardan o‘rislar o‘t+yuk, ya'ni olovni yuk sifatida bosish orqali mato va kiyimlarni tekislovchi asbob, shaklida o‘g‘irlashgan deb o‘ylovchilar ko‘p. Lekin aslida bu so‘zning asosi sof turkiycha ûtti (ÿtÿk) fe'lidan olingan bo‘lib, ûtti - kuydirmoq degan ma'noni anglatadi. Demak o‘tyuk so‘zining asl etimologik ildizi, kuydirmoq degan ma'noni bildiradi, o‘t va yukni emas.
🤩Yana bir qiziq etimologik ildizga ega so‘z - qaysar. Ko‘pchilik bu so‘z Yuliy Sezar nomi unvon sifatida Qaysar, Ksar, Kayzer shakllarida qolganidan xabardor. Sezar o‘z navbatida o‘jar, ya'ni qaysar bo‘lganligi ham bor gap. Lekin nega aynan ismini Sezar qo‘yishgan?! Gap shundaki, onasi jajji hukmdorni dunyoga keltirish onida hushidan ketadi, ba'zi manbalarda esa bola chala ekanligi ma'lum bo‘ladi, shundan so‘ng doyalar ona qornini caesar qilishga majbur bo‘lishadi, ya'ni kesishga. Shunday qilib lotincha kesilgan fe'li qaysar so‘ziga asrlar davomida evrilib bizgacha yetib kelgan.
Koshg‘ariyni o‘qiy turib, sizlar bilan ham bo‘lishishim kerak bo‘lgan bir qancha ma'lumotlar bor ekanligiga ko‘zim tushdi:
🤩Rus tilidan o‘zlashgan deb qabul qilingan утюк so‘zini, hozirga qadar turkiylardan o‘rislar o‘t+yuk, ya'ni olovni yuk sifatida bosish orqali mato va kiyimlarni tekislovchi asbob, shaklida o‘g‘irlashgan deb o‘ylovchilar ko‘p. Lekin aslida bu so‘zning asosi sof turkiycha ûtti (ÿtÿk) fe'lidan olingan bo‘lib, ûtti - kuydirmoq degan ma'noni anglatadi. Demak o‘tyuk so‘zining asl etimologik ildizi, kuydirmoq degan ma'noni bildiradi, o‘t va yukni emas.
🤩Yana bir qiziq etimologik ildizga ega so‘z - qaysar. Ko‘pchilik bu so‘z Yuliy Sezar nomi unvon sifatida Qaysar, Ksar, Kayzer shakllarida qolganidan xabardor. Sezar o‘z navbatida o‘jar, ya'ni qaysar bo‘lganligi ham bor gap. Lekin nega aynan ismini Sezar qo‘yishgan?! Gap shundaki, onasi jajji hukmdorni dunyoga keltirish onida hushidan ketadi, ba'zi manbalarda esa bola chala ekanligi ma'lum bo‘ladi, shundan so‘ng doyalar ona qornini caesar qilishga majbur bo‘lishadi, ya'ni kesishga. Shunday qilib lotincha kesilgan fe'li qaysar so‘ziga asrlar davomida evrilib bizgacha yetib kelgan.
06.04.202513:02
#asardan_parcha
Chunki ayolning go‘zalligi faqat uning o‘ziga tegishli emas. Bu uning dunyoga keltirgan ne'matlarining bir qismidir. U buni baham ko'rishga majbur!
©Дж. М. Кутзее, 《Бесчестье》
Chunki ayolning go‘zalligi faqat uning o‘ziga tegishli emas. Bu uning dunyoga keltirgan ne'matlarining bir qismidir. U buni baham ko'rishga majbur!
©Дж. М. Кутзее, 《Бесчестье》
01.04.202516:25
#nega
Bookbloger bo‘ldim?
Gapni daqiyunusdan boshlaydigan bo‘lsak, oltinchi sinfligimda bir ustozim tanlov uchun annotatsiya yozishimiz kerakligini aytdi. U paytlar tanlovlarni oldi bizning sinf edi, qayerdan bo‘lmasin annotatsiya yozishni o‘rganishga harakat boshladim, oxiri bu g‘alati nom kitoblarni kirish qismiga yoziladigan asarning qisqa mazmuni ekanligini anglab, doimo o‘qigan kitoblarimga revyu yozib bordim, bir necha qalin daftarlarni to‘ldirib yubordim, kitoblarim boshqa kitoblarga aralashib ketmasligi uchun muhr yasatirib, revyularimni oxiriga tasdiqlash belgisi sifatida ham ishlatdim. Lekin sakkizinchi sinflarga kelib, oliygohga tayyorlanish zaruriyati sababli kitob o‘qishga vaqt topsam ham, revyu yozishga juda erinardim. O‘n birinchi sinfligimda shaxsiy internetga ulanuvchi telefonlik bo‘ldim, ayni damda shu telefonda yozayapman, shu orqali sekin-sekin bookbloglarga ko‘zim tushdi.
Asosan g‘arb bookbloglarini kuzatardim, ulardagi qimmatbaho kitoblarni qayerdan olish mumkinligini uzoq o‘ylardim. Bir kuni kitobookniga nomi ostida o‘zbek bookblogeriga ko‘zim tushdi, darrov obuna bo‘ldim, uzoq vaqt kuzatib yurdim, o‘zim o‘qigan asarlardan iqtiboslarni joylab, u kishini ham belgilab borardim. Keyinchalik o‘zbek bookblogerlar avlodining oltin davri, ikkinchi to‘lqiniga duch keldim, afsus birinchi to‘lqin vakillari men bookblogerlikni boshlaganimda deyarli barchasi o‘z faoliyatlarini yakunlashgan edi. Keyin o‘zimga savol berdim, nega endi yo‘q. O‘z blogimni ochdim va o‘qigan asarlarimga revyular joylab bordim. Bir yil o‘tar-o‘tmas bookblogerlar jamiyatiga qo‘shildim, bir-biridan a'lo kitobxon do‘stlar ortirdim va blog kelajagi haqida o‘ylashdan ko‘ra, ko‘proq o‘zim sevgan asarlarni o‘qishni yoqtirishimni yashirmay qo‘ya qolay)
Biroq meni ham bookbloger o‘laroq nima qilayapsan, singari balandparvoz savollar cho‘lg‘ab turadi. Shunda o‘zimga, o‘qiyapman deb javob beraman. Men shunchaki kitobni o‘qiyman va u haqida o‘zimning bir zamonlar annotatsiya daftarlarimga yozganim singari, qisqa fikrlarimni bitib boraman. Lekin minglab kuzatuvchilar hurmati, kitob nima haqidaligi, uning bosma, tarjima, tahrir sifatlariga ham to‘xtalib o‘tadigan bo‘ldim. Ba'zan ba'zi nashriyotlarni ochiqdan-ochiq boykot qildim, ba'zan yuziga "rasvosiz" deb qo‘ya qoldim. Ba'zilariga yutuqlarini ham, kamchiliklarini ham boricha aytdim. Umid qilamanki oxirigacha shunday bo‘lib qoladi. Muhimi bookbloger degan nom ila, sizning qarshingizda siz vaqt sarflashga arzimaydigan kitobni, asa'asa-yu dabdabalar ila ikkiyuzlamachilik qilib maqtamasam bo‘ldi.
Oxirgi paytlar yana bookblogerlar sha'niga orqavarotdan loy chaplashni boshlashibdi. Yozgan matnlarimiz bir pulga qimmat emish. Yana ba'zi o‘zini avliyo deb bilguvchi, lekin nomini kitobxonlar ham bilmaydigan, kitobni daftar bosmasidan ham rasvo chiqaradigan nashriyot deb bo‘lmaydigan "nashriyotlar", biz sizga kitob jo‘natamiz, o‘rniga blogingizga qo‘yib maqtab berasiz, qabilida ish qilishga o‘tishibdi. Ma'zur tutasiz. Bookbloger mutlaq ilmiy matn - taqriz yozish ma'suliyatini gardaniga olmagan. U shu kabi murakkab narsalarni soddalashtirib, kerak bo‘lsa jimjimador bo‘yoqlar ila bezab kitobxonlar qalbida o‘zi o‘qigan kitobga nisbatan kichkinagina uchqun hosil qila olsa ham, bu dunyoga kelib qilgan eng yaxshi ishidan biri ham aynan shu bo‘ladi. O‘ldim-kuydim tayinsiz nashriyotlarni kitobini esa, ochig‘i, kibr deb qabul qilsangiz ham, shaxsan men kutubxonamga qo‘yishga or qilaman. Yillar davomida bazo‘rg‘a yig‘gan nodir kolleksiyamni oldida qiyshayib turadigan kitoblar ortiqcha.
Bookblogerlarni kuzatasizmi, marhamat, bemalol, lekin ulardan kutuvingizni ne, shuni aniqlab oling. Blogdagi obunchilar soni muhim emas. To‘g‘ri ko‘pi ozdan yaxshi, lekin bu bookblog sababli faqat sizlarni emas, dunyo-dunyo kitobxon do‘stlarimni topdim, o‘zbek adabiy muhitining bugungi darg‘alari bilan yonma-yon o‘tirib kitob taqdimotlarida ishtirok etdim, noshirlar, shoirlar, yozuvchilar, tarjimonlar, xullas kam bo‘lganim yo‘q.
Bookbloger bo‘ldim?
Gapni daqiyunusdan boshlaydigan bo‘lsak, oltinchi sinfligimda bir ustozim tanlov uchun annotatsiya yozishimiz kerakligini aytdi. U paytlar tanlovlarni oldi bizning sinf edi, qayerdan bo‘lmasin annotatsiya yozishni o‘rganishga harakat boshladim, oxiri bu g‘alati nom kitoblarni kirish qismiga yoziladigan asarning qisqa mazmuni ekanligini anglab, doimo o‘qigan kitoblarimga revyu yozib bordim, bir necha qalin daftarlarni to‘ldirib yubordim, kitoblarim boshqa kitoblarga aralashib ketmasligi uchun muhr yasatirib, revyularimni oxiriga tasdiqlash belgisi sifatida ham ishlatdim. Lekin sakkizinchi sinflarga kelib, oliygohga tayyorlanish zaruriyati sababli kitob o‘qishga vaqt topsam ham, revyu yozishga juda erinardim. O‘n birinchi sinfligimda shaxsiy internetga ulanuvchi telefonlik bo‘ldim, ayni damda shu telefonda yozayapman, shu orqali sekin-sekin bookbloglarga ko‘zim tushdi.
Asosan g‘arb bookbloglarini kuzatardim, ulardagi qimmatbaho kitoblarni qayerdan olish mumkinligini uzoq o‘ylardim. Bir kuni kitobookniga nomi ostida o‘zbek bookblogeriga ko‘zim tushdi, darrov obuna bo‘ldim, uzoq vaqt kuzatib yurdim, o‘zim o‘qigan asarlardan iqtiboslarni joylab, u kishini ham belgilab borardim. Keyinchalik o‘zbek bookblogerlar avlodining oltin davri, ikkinchi to‘lqiniga duch keldim, afsus birinchi to‘lqin vakillari men bookblogerlikni boshlaganimda deyarli barchasi o‘z faoliyatlarini yakunlashgan edi. Keyin o‘zimga savol berdim, nega endi yo‘q. O‘z blogimni ochdim va o‘qigan asarlarimga revyular joylab bordim. Bir yil o‘tar-o‘tmas bookblogerlar jamiyatiga qo‘shildim, bir-biridan a'lo kitobxon do‘stlar ortirdim va blog kelajagi haqida o‘ylashdan ko‘ra, ko‘proq o‘zim sevgan asarlarni o‘qishni yoqtirishimni yashirmay qo‘ya qolay)
Biroq meni ham bookbloger o‘laroq nima qilayapsan, singari balandparvoz savollar cho‘lg‘ab turadi. Shunda o‘zimga, o‘qiyapman deb javob beraman. Men shunchaki kitobni o‘qiyman va u haqida o‘zimning bir zamonlar annotatsiya daftarlarimga yozganim singari, qisqa fikrlarimni bitib boraman. Lekin minglab kuzatuvchilar hurmati, kitob nima haqidaligi, uning bosma, tarjima, tahrir sifatlariga ham to‘xtalib o‘tadigan bo‘ldim. Ba'zan ba'zi nashriyotlarni ochiqdan-ochiq boykot qildim, ba'zan yuziga "rasvosiz" deb qo‘ya qoldim. Ba'zilariga yutuqlarini ham, kamchiliklarini ham boricha aytdim. Umid qilamanki oxirigacha shunday bo‘lib qoladi. Muhimi bookbloger degan nom ila, sizning qarshingizda siz vaqt sarflashga arzimaydigan kitobni, asa'asa-yu dabdabalar ila ikkiyuzlamachilik qilib maqtamasam bo‘ldi.
Oxirgi paytlar yana bookblogerlar sha'niga orqavarotdan loy chaplashni boshlashibdi. Yozgan matnlarimiz bir pulga qimmat emish. Yana ba'zi o‘zini avliyo deb bilguvchi, lekin nomini kitobxonlar ham bilmaydigan, kitobni daftar bosmasidan ham rasvo chiqaradigan nashriyot deb bo‘lmaydigan "nashriyotlar", biz sizga kitob jo‘natamiz, o‘rniga blogingizga qo‘yib maqtab berasiz, qabilida ish qilishga o‘tishibdi. Ma'zur tutasiz. Bookbloger mutlaq ilmiy matn - taqriz yozish ma'suliyatini gardaniga olmagan. U shu kabi murakkab narsalarni soddalashtirib, kerak bo‘lsa jimjimador bo‘yoqlar ila bezab kitobxonlar qalbida o‘zi o‘qigan kitobga nisbatan kichkinagina uchqun hosil qila olsa ham, bu dunyoga kelib qilgan eng yaxshi ishidan biri ham aynan shu bo‘ladi. O‘ldim-kuydim tayinsiz nashriyotlarni kitobini esa, ochig‘i, kibr deb qabul qilsangiz ham, shaxsan men kutubxonamga qo‘yishga or qilaman. Yillar davomida bazo‘rg‘a yig‘gan nodir kolleksiyamni oldida qiyshayib turadigan kitoblar ortiqcha.
Bookblogerlarni kuzatasizmi, marhamat, bemalol, lekin ulardan kutuvingizni ne, shuni aniqlab oling. Blogdagi obunchilar soni muhim emas. To‘g‘ri ko‘pi ozdan yaxshi, lekin bu bookblog sababli faqat sizlarni emas, dunyo-dunyo kitobxon do‘stlarimni topdim, o‘zbek adabiy muhitining bugungi darg‘alari bilan yonma-yon o‘tirib kitob taqdimotlarida ishtirok etdim, noshirlar, shoirlar, yozuvchilar, tarjimonlar, xullas kam bo‘lganim yo‘q.
30.03.202513:01
#asardan_parcha
Yuragimni isitadigan birgina narsa bor, biz bu burjualarni supurib tashlaymiz, degan fikr.
©Emil Zolya, "Hamal"
Yuragimni isitadigan birgina narsa bor, biz bu burjualarni supurib tashlaymiz, degan fikr.
©Emil Zolya, "Hamal"
+4
27.03.202509:30
#al
Nega endi asarlar Ghibli stilida bo‘lmasligi kerak)
Nega endi asarlar Ghibli stilida bo‘lmasligi kerak)
+5
15.04.202516:00
#sovğa
Aprelda kitob olmay, biroz dam olay desam, Iftixorbooks (Qamar orqali), Muhammad va Ilyos'dan sovg‘alar kelib qoldi. Hobbsga bir qop semirib tursam, bu tarafdan GoT ikki karra semirtirdi🤰
🍀Tashakkurlar🫰🏻
Aprelda kitob olmay, biroz dam olay desam, Iftixorbooks (Qamar orqali), Muhammad va Ilyos'dan sovg‘alar kelib qoldi. Hobbsga bir qop semirib tursam, bu tarafdan GoT ikki karra semirtirdi🤰
🍀Tashakkurlar🫰🏻
11.04.202518:30
#xarid #sovğa
Nayson* oyining ilk xaridlari, ichida bebaho bir tuhfa ham bor🍀
P.s: *nayson-aprel
Nayson* oyining ilk xaridlari, ichida bebaho bir tuhfa ham bor🍀
P.s: *nayson-aprel
+5
05.04.202514:05
#imagery
📍O'zbekiston Milliy Akademik drama teatri
📖KALIGULA: Absurd dramasi II
📍O'zbekiston Milliy Akademik drama teatri
📖KALIGULA: Absurd dramasi II
01.04.202505:36
#sovğa
Hamsun ijodi bilan, uning "Pan" nomli asari orqali tanishganman, keyinchalik Jahon adabiyoti jurnalining 2011-yil, 8-9-10-sonlarida mazkur romanining Qodir Mirmuhammedov tomonidan o‘ris tilidan ona lisonimizga evrilgan shakliga ko‘z yugurtirgandim. Huzur nashriyoti kitobni qayta tarjima qilibdi, mutarjim kitobxonlarga notanish Dilnoza Kamolzoda ekan. Qaysi tildan tarjima ekanligi yozilmagan, menimcha asliyatdan emas. Lekin kitob sifati yaxshi, ancha qoniqarli, yelim hidini aytmaganda. Aprelda YAA ham boshqa bir variantini nashr etishni rejalashtirishayotganini xabar berishgandi, lekin ularning bosma sifatiga kafolat bera olmayman. Xullas sifatli bosma desangiz Huzur bor, sifatli tarjima desangiz Qodir bo‘va, lekin ikkisini jam qilgan Jahon adabiyotini topish muammo)
Barchaga yoqimli mutolaa🫰🏼
Hamsun ijodi bilan, uning "Pan" nomli asari orqali tanishganman, keyinchalik Jahon adabiyoti jurnalining 2011-yil, 8-9-10-sonlarida mazkur romanining Qodir Mirmuhammedov tomonidan o‘ris tilidan ona lisonimizga evrilgan shakliga ko‘z yugurtirgandim. Huzur nashriyoti kitobni qayta tarjima qilibdi, mutarjim kitobxonlarga notanish Dilnoza Kamolzoda ekan. Qaysi tildan tarjima ekanligi yozilmagan, menimcha asliyatdan emas. Lekin kitob sifati yaxshi, ancha qoniqarli, yelim hidini aytmaganda. Aprelda YAA ham boshqa bir variantini nashr etishni rejalashtirishayotganini xabar berishgandi, lekin ularning bosma sifatiga kafolat bera olmayman. Xullas sifatli bosma desangiz Huzur bor, sifatli tarjima desangiz Qodir bo‘va, lekin ikkisini jam qilgan Jahon adabiyotini topish muammo)
Barchaga yoqimli mutolaa🫰🏼
29.03.202517:00
#review #en
🌃Midnight's Children (Yarim tun farzandlari)🔞
👁Salman Rushdie
Salmon Rushdiyning 1981-yilda chop etilgan Midnight’s Children romani zamonaviy adabiyotning eng ta’sirli va murakkab asarlaridan biri hisoblanadi. Bu asar nafaqat Hindiston mustaqillik tarixi bilan chambarchas bog‘liq murakkab epik hikoya, balki til va uslub jihatidan ham beqiyos tajriba hisoblanadi. Rushdiyning hikoyachilik san’ati, o‘tkir metaforalari va postmodernist yondashuvi bu romanni o‘z davrining adabiy yuksak cho‘qqilaridan biriga aylantiradi.
Roman markazida 15-avgust, 1947-yil – Hindiston mustaqillikka erishgan kechada tug‘ilgan Salim Sinay turadi. U va mustaqillik kechasida dunyoga kelgan boshqa bolalar g‘ayritabiiy qobiliyatlarga ega bo‘lib, ular millat taqdirini o‘z hayotlari orqali aks ettiradi. Bu yerda Rushdiyning kuchli metonimiyasi namoyon bo‘ladi: Salimning shaxsiy hayoti Hindistonning tarixiy jarayonlari bilan qiyoslanadi va o‘zaro bog‘liq holda tasvirlanadi. Asarning eng e’tiborga molik jihati ham shundaki, tarix va shaxsiyat o‘rtasidagi bu bog‘liqlik o‘quvchini hayratga soladigan darajada juda daqiq, hafif va maftunkor qilib yoritilgan.
Rushdiyning tili murakkab, lekin shu bilan birga betakror ham. U Hindistonning ko‘p tilli, madaniy rang-barangligini aks ettirish uchun ingliz tilini o‘zgacha talqin qilgan – hindcha va urducha ifodalar, shevalar va ohanglar roman matniga singdirilgan. Bu uslub o‘qirmanni faqat hikoya ichiga tortibgina qolmay, balki Hindistonning ovozi, ohangi va jazibasi bilan bevosita tanishtirishga xizmat qiladi. Bundan tashqari, Rushdiyning metaforalari va ironiya bilan yo‘g‘rilgan jumlalari roman matnini yanada kuchli va unutilmas qilgan.
Salimning ichki monologlari, retrospektiv hikoyalari va ko‘p qavatli narrativ struktura o‘quvchidan e’tibor va sabr talab qiladi. Biroq, agar o‘quvchi bu murakkab dunyoga kirib borsa, Midnight’s Children uning dunyoqarashini butunlay o‘zgartirib yuborishi mumkin. Rushdiyning tarixni badiiy talqin qilishdagi mahorati shunchalik yuksakki, real voqealar fusunkor realizm bilan qorishib ketgan holda, yangi bir tarixiy haqiqatni dunyoga keltiradi.
Midnight’s Children – bu shunchaki roman emas, balki adabiyot san’atining yuksak namunasi. U tarix, shaxsiyat, til va milliy o‘zlik haqida o‘ylashga majbur qiladigan, aqlni charxlaydigan asar. Rushdiyning kuchli metonimiyalari, o‘ziga xos uslubi va tarixiy tasvirining poetikligi uni zamonaviy adabiyotning eng muhim asarlaridan biriga aylantirgan. Ushbu romanni o‘qish – bu nafaqat Hindiston tarixiga sayohat, balki adabiyotning cheksiz imkoniyatlarini, har bir yozuvchining o‘z olami, bizni tilda aytganda, alohida gulbog‘chalari borligiga yaqqol dalildir.
Rushdiy o‘zbek kitobxoniga begona bo‘lishi kerak bo‘lmagan begona yozuvchidir. Umid qilib qolamizki, o‘zbek o‘qirmanlari ham o‘z tillarida Rushdiy janobi oliylarining kitoblarini o‘qish baxtiga musharraf bo‘lishadi. Barchaga yoqimli mutolaa tilab...
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
🌃Midnight's Children (Yarim tun farzandlari)🔞
👁Salman Rushdie
Hayotimizdagi eng muhim narsalar, ko‘pincha, biz yo‘q bo‘lgan paytda sodir bo‘ladi.
Salmon Rushdiyning 1981-yilda chop etilgan Midnight’s Children romani zamonaviy adabiyotning eng ta’sirli va murakkab asarlaridan biri hisoblanadi. Bu asar nafaqat Hindiston mustaqillik tarixi bilan chambarchas bog‘liq murakkab epik hikoya, balki til va uslub jihatidan ham beqiyos tajriba hisoblanadi. Rushdiyning hikoyachilik san’ati, o‘tkir metaforalari va postmodernist yondashuvi bu romanni o‘z davrining adabiy yuksak cho‘qqilaridan biriga aylantiradi.
Roman markazida 15-avgust, 1947-yil – Hindiston mustaqillikka erishgan kechada tug‘ilgan Salim Sinay turadi. U va mustaqillik kechasida dunyoga kelgan boshqa bolalar g‘ayritabiiy qobiliyatlarga ega bo‘lib, ular millat taqdirini o‘z hayotlari orqali aks ettiradi. Bu yerda Rushdiyning kuchli metonimiyasi namoyon bo‘ladi: Salimning shaxsiy hayoti Hindistonning tarixiy jarayonlari bilan qiyoslanadi va o‘zaro bog‘liq holda tasvirlanadi. Asarning eng e’tiborga molik jihati ham shundaki, tarix va shaxsiyat o‘rtasidagi bu bog‘liqlik o‘quvchini hayratga soladigan darajada juda daqiq, hafif va maftunkor qilib yoritilgan.
Rushdiyning tili murakkab, lekin shu bilan birga betakror ham. U Hindistonning ko‘p tilli, madaniy rang-barangligini aks ettirish uchun ingliz tilini o‘zgacha talqin qilgan – hindcha va urducha ifodalar, shevalar va ohanglar roman matniga singdirilgan. Bu uslub o‘qirmanni faqat hikoya ichiga tortibgina qolmay, balki Hindistonning ovozi, ohangi va jazibasi bilan bevosita tanishtirishga xizmat qiladi. Bundan tashqari, Rushdiyning metaforalari va ironiya bilan yo‘g‘rilgan jumlalari roman matnini yanada kuchli va unutilmas qilgan.
Salimning ichki monologlari, retrospektiv hikoyalari va ko‘p qavatli narrativ struktura o‘quvchidan e’tibor va sabr talab qiladi. Biroq, agar o‘quvchi bu murakkab dunyoga kirib borsa, Midnight’s Children uning dunyoqarashini butunlay o‘zgartirib yuborishi mumkin. Rushdiyning tarixni badiiy talqin qilishdagi mahorati shunchalik yuksakki, real voqealar fusunkor realizm bilan qorishib ketgan holda, yangi bir tarixiy haqiqatni dunyoga keltiradi.
Midnight’s Children – bu shunchaki roman emas, balki adabiyot san’atining yuksak namunasi. U tarix, shaxsiyat, til va milliy o‘zlik haqida o‘ylashga majbur qiladigan, aqlni charxlaydigan asar. Rushdiyning kuchli metonimiyalari, o‘ziga xos uslubi va tarixiy tasvirining poetikligi uni zamonaviy adabiyotning eng muhim asarlaridan biriga aylantirgan. Ushbu romanni o‘qish – bu nafaqat Hindiston tarixiga sayohat, balki adabiyotning cheksiz imkoniyatlarini, har bir yozuvchining o‘z olami, bizni tilda aytganda, alohida gulbog‘chalari borligiga yaqqol dalildir.
Rushdiy o‘zbek kitobxoniga begona bo‘lishi kerak bo‘lmagan begona yozuvchidir. Umid qilib qolamizki, o‘zbek o‘qirmanlari ham o‘z tillarida Rushdiy janobi oliylarining kitoblarini o‘qish baxtiga musharraf bo‘lishadi. Barchaga yoqimli mutolaa tilab...
Hurmat va ehtirom ila S.N.K
26.03.202518:45
Переслав з:
Gazeta.uz - Ўзбекистон янгиликлари
15.04.202506:45
Zabarjad Media нашриёти Ўзбекистон Фанлар академияси ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институтининг фольклор бўлими билан ҳамкорликда «Ўзбек халқ оғзаки ижоди» рукнида фольклор намуналаридан иборат 15 жилдли китобни нашрдан чиқарди (реклама).
https://www.gazeta.uz/uz/2025/04/15/zabarjad-media/
https://www.gazeta.uz/uz/2025/04/15/zabarjad-media/
08.04.202513:17
#sharmandalik
Hozir bir nomini ham aytishga arzimaydigan bir "nashriyot", muqovani yana dabdala qilib, unga bildirilgan xolis fikrni o‘chirib, bloklab yuborishdi. Yana bu kishimlar erkinlik, demokratiya haqida kitoblar chiqararmish)
P.s: palid
Hozir bir nomini ham aytishga arzimaydigan bir "nashriyot", muqovani yana dabdala qilib, unga bildirilgan xolis fikrni o‘chirib, bloklab yuborishdi. Yana bu kishimlar erkinlik, demokratiya haqida kitoblar chiqararmish)
P.s: palid
Переслав з:
Farrux Jabborbek
03.04.202513:01
💞💞💞
Katta elmiz(mi), deya boshlangan ishimiz yalpi harakatga aylanib borayotgandek... Ustoz Yo‘ldosh Eshbekka yordam berishga ko‘pchilik shoshilmoqda, tanish-notanishlar qo‘ldan kelgancha ko‘maklashmoqda.
O‘zbekistondagi 🚩🚩 nashriyot – “Akademnashr” doimgidek xayrli tashabbus bilan chiqdi. Yo‘ldosh Eshbek tarjimasi bilan chop etilgan “Turk she’riyati antologiyasi”ning sotuvidan tushgan mablag‘ to‘lig‘icha tarjimonga beriladigan bo‘ldi.
📗 Kitobda Yunus Emro, Mehmed Akif Erso‘y, Yahyo Kamol Bayotli, Oshiq Vaysal Shotiro‘g‘li, Shukufa Nihol Bashar, Ali Mumtoz Oro‘lot kabi turk xalqining taniqli shoirlari ijodi bilan tanishishingiz mumkin.
Kitob: Turk she’riyati antologiyasi
Tarjimon: Yo‘ldosh Eshbek
Nashriyot: Akademnashr
Narx: 😇😅 😇😇😇 so‘m.
Shoshiling, kitobdan 690 dona qolgan.
Kitobni sotib olish uchun quyidagi kartalardan biriga pul o‘tkazib, chekini ushbu botga yuboring.
👉 UZCARD 5614681908452158 (Djabbarov Farrukh)
👉 HUMO 9860060102409871 (Farrukh Djabbarov)
👉 VISA 4195250040623413 (Farrukh Djabbarov)
🚀 Toshkent shahri bo‘ylab va viloyatlarga yetkazib berish xizmati bor.
🗣️ Men qozondagi toshlarning sholg‘omga aylanishiga chin dilimdan, qattiq ishonaman. Buning uchun qattiq istash, ojiz ko‘zdan yosh chiqishi kerak. © Yo‘ldosh Eshbek
Katta elmiz(mi), deya boshlangan ishimiz yalpi harakatga aylanib borayotgandek... Ustoz Yo‘ldosh Eshbekka yordam berishga ko‘pchilik shoshilmoqda, tanish-notanishlar qo‘ldan kelgancha ko‘maklashmoqda.
O‘zbekistondagi 🚩🚩 nashriyot – “Akademnashr” doimgidek xayrli tashabbus bilan chiqdi. Yo‘ldosh Eshbek tarjimasi bilan chop etilgan “Turk she’riyati antologiyasi”ning sotuvidan tushgan mablag‘ to‘lig‘icha tarjimonga beriladigan bo‘ldi.
📗 Kitobda Yunus Emro, Mehmed Akif Erso‘y, Yahyo Kamol Bayotli, Oshiq Vaysal Shotiro‘g‘li, Shukufa Nihol Bashar, Ali Mumtoz Oro‘lot kabi turk xalqining taniqli shoirlari ijodi bilan tanishishingiz mumkin.
Kitob: Turk she’riyati antologiyasi
Tarjimon: Yo‘ldosh Eshbek
Nashriyot: Akademnashr
Narx: 😇😅 😇😇😇 so‘m.
Shoshiling, kitobdan 690 dona qolgan.
Kitobni sotib olish uchun quyidagi kartalardan biriga pul o‘tkazib, chekini ushbu botga yuboring.
👉 UZCARD 5614681908452158 (Djabbarov Farrukh)
👉 HUMO 9860060102409871 (Farrukh Djabbarov)
👉 VISA 4195250040623413 (Farrukh Djabbarov)
🚀 Toshkent shahri bo‘ylab va viloyatlarga yetkazib berish xizmati bor.
🗣️ Men qozondagi toshlarning sholg‘omga aylanishiga chin dilimdan, qattiq ishonaman. Buning uchun qattiq istash, ojiz ko‘zdan yosh chiqishi kerak. © Yo‘ldosh Eshbek
31.03.202516:31
#oytusi
Bu oy asosan, qizil muqovali kitoblarni o‘qibman❤️
Dastavval Jes bilan Terbitiya olamiga qayta sayohat qildik, keyin esa Alpomishning Boychiborini egallab Kashal eli tomon yo‘l oldik, Sharqiy dengiz amazonkalar proza daryosiga cho‘milib, samolyotda qaytishda anomaliya hodisasiga duch keldik, so‘ngra qadim qora tuproqlar uzra quldorlik zanjirini ovozlari ostida Anif she'riyatidan bahramand bo‘lib ta'qibga duchor bo‘ldik, hamda Nilufar ila shakarguftorlikdan so‘ng Salim bilan qalbimiz ming parcha bo‘lgach Zolya bilan qadim ko‘mir shahtalariga yo‘l oldik va nihoyat yo‘lni, oyni yakunini, kapalakka evrilish ila yakunladik)
Bu oy asosan, qizil muqovali kitoblarni o‘qibman❤️
Dastavval Jes bilan Terbitiya olamiga qayta sayohat qildik, keyin esa Alpomishning Boychiborini egallab Kashal eli tomon yo‘l oldik, Sharqiy dengiz amazonkalar proza daryosiga cho‘milib, samolyotda qaytishda anomaliya hodisasiga duch keldik, so‘ngra qadim qora tuproqlar uzra quldorlik zanjirini ovozlari ostida Anif she'riyatidan bahramand bo‘lib ta'qibga duchor bo‘ldik, hamda Nilufar ila shakarguftorlikdan so‘ng Salim bilan qalbimiz ming parcha bo‘lgach Zolya bilan qadim ko‘mir shahtalariga yo‘l oldik va nihoyat yo‘lni, oyni yakunini, kapalakka evrilish ila yakunladik)
+2
29.03.202513:01
#al #iqtibos
- Men mendan oldin bo‘lgan barcha narsalarning, ko‘rganlarimning, qilganlarimning va menga qilinganlarning yig‘indisiman.
- Haqiqat – bu nuqtai nazar masalasi; o‘tmishdan qanchalik uzoqlashsang, u shunchalik aniq va ishonarli ko‘rinadi.
- Bizga xiyonat qilganlari emas, balki unutganlari ko‘proq.
©Salmon Rushdiy
- Men mendan oldin bo‘lgan barcha narsalarning, ko‘rganlarimning, qilganlarimning va menga qilinganlarning yig‘indisiman.
- Haqiqat – bu nuqtai nazar masalasi; o‘tmishdan qanchalik uzoqlashsang, u shunchalik aniq va ishonarli ko‘rinadi.
- Bizga xiyonat qilganlari emas, balki unutganlari ko‘proq.
©Salmon Rushdiy
25.03.202513:00
#asardan_parcha
Ayollar ovqatga o‘xshaydi. Uyda o‘tirsang ko‘chaning ovqatini ko‘ngling tusaydi. Ko‘chada yurganingda uydagini ko‘proq o‘ylaysan...
©Zulfiya Qurolboy qizi, "Oyimtilla"
Ayollar ovqatga o‘xshaydi. Uyda o‘tirsang ko‘chaning ovqatini ko‘ngling tusaydi. Ko‘chada yurganingda uydagini ko‘proq o‘ylaysan...
©Zulfiya Qurolboy qizi, "Oyimtilla"
Показано 1 - 24 із 69
Увійдіть, щоб розблокувати більше функціональності.