"Ўзбек халқи тилни мажбурият эмас, имконият деб танлайди. Хориж тилини сунъий тарғиб қилиш муҳаббат эмас, қарши муносабат уйғотади. Қолаверса, ҳурмат талаб қилинмайди - у сингади.
Москва бош майдонига ўзбекча ҳам ёзилса, кейин ўйлаб кўришимиз мумкин.
Ғийбат шаръан ҳаром ғийбат бўлиши учун тингловчи гап ким ҳақида кетаётганини аниқ билиши шарт. Агар қаршингиздаги одамга мутлақо нотаниш одамнинг айбларини гапирсангиз, бу ғийбатдек туюлсада, лекин ғийбатга кирмайди.
Ундан ташқари ғийбатчи ғийбат қилинмиш одамга нисбатан нафрат туйғуси билан ҳақорат кўринишида гапирган бўлиши керак. Агар унга нисбатан ачиниш, ғамхўрлик кўринишида гапирган бўлса, бу ҳам ғийбатга кирмайди.
Бировнинг айбини мункарни бартараф қилиш, ё фатво сўраш, ё бошқаларни унинг ёмонлигидан эҳтиётлаш, ёки “фалончи чўлоқ ва ҳоказо” сўзлар билан танитиш мақсадида гапирса ғийбатга кирмайди. Шунингдек, агар фисқ ва зулмни ошкора ҳаммага намойишкорона қилиб юрадиган одамни айнан фисқи ва зулмини гапирса ҳам ғийбат бўлмайди. Аммо бошқа айбларини гапирса ғийбат бўлади.
Бидъатини бошқа одамларга юқтириш, сингдириш, ўргатиш хавфи бўлган вақтда ҳам бошқаларни огоҳлантириш мақсадида, унинг шарридан жамиятни сақлаб қолиш учун, қаршингиздаги одамга таниш-муайян бир шахсни айбини гапириш ҳам ғийбатга кирмайди.
Ҳаё ёпинчиғини улоқтирганлар учун ғийбат йўқ.
