Труха⚡️Україна

Николаевский Ванёк

Қарау

Инсайдер UA

Қарау

Труха⚡️Україна

Қарау

Николаевский Ванёк

Қарау

Инсайдер UA

Қарау

Ilmiy yondashuv

Ilm-fan va salomatlik haqida sodda tilda gaplashamiz
💎 Sun'iy inson miyalarini yasayotgan O'zbek tadqiqotchisi
📚 Ulsan milliy fan va texnologiyalar insitituti, molekulyar tibbiyot va o'zak hujayralari laboratoriyasi tadqiqotchisi
Muallif: Dr Nishonov

TGlist рейтингі

ТүріҚоғамдық

Растау

Расталмаған

Сенімділік

Сенімсіз

Орналасқан жері

ТілБасқа

Канал құрылған күніAug 08, 2024

TGlist-ке қосылған күні

Feb 15, 2025

Мен каналдың иесімін

Өзгерістер тарихы

Қосылған топ

Ilm-fan Chat

Telegram арнасы Ilmiy yondashuv статистикасы

Толығырақ

Жазылушылар

1 025

24 сағат

1-0.1%Апта

1-0.1%Ай00%

Дәйексөз индексі

0

Ескертулер0Каналдарда қайта жазылу0Каналдарда ескерту0

1 жазбаның орташа қамтуы

295

12 сағат2470%24 сағат2950%48 сағат4010%

Қатысу деңгейі (ER)

9.83%

Қайта жазылды13Пікірлер16Реакциялар16

Қамту бойынша қатысу деңгейі (ERR)

28.75%

24 сағат0%Апта0%Ай0%

1 жарнамалық жазбаның қамтуы

1 456

1 сағат49634.07%1 – 4 сағат42529.19%4 - 24 сағат00%

Толығырақ

Каналға біздің ботымызды қосып, осы каналдың аудиториясын біліңіз.

24 сағаттағы жазбалар саны

0

Динамика

"Ilmiy yondashuv" тобындағы соңғы жазбалар

Барлық жазбалар

16.05.202513:32

📣Muhim yangilik🗣

🇺🇿Do‘stlar yaqinda O‘zbekistonga keldim. Shu orada bo‘lgan sarguzashtlar haqida alohida post tayyorlayman.

👨‍🔬Lekin yana bir yaxshi yangilik bu - shu haftada O‘zbekistonga qadrdonim, miyashunos olim, AQSh, Konnektikut Universiteti miya va tafakkur laboratoriyasi tadqiqotchisi, neyroxirurg Dr Anvar Sariev ham tashrif qilibdilar.

📚Ularning tashabbusi bilan talaba-yoshlar, tadqiqotchilar va shunchaki miya ilmiga qiziquvchilarga seminar ma’ruza tashkil qilyapmiz.

🧠Mavzu juda qiziq: Miyani o‘rganishning zamonaviy usullari: uni yaratishdan to tafakkurgacha.

🧫Seminarda hammasini gaplashamiz: tibbiyotda dolzarb tadqiqotlar, laboratoriyada inson miyalarini yasash, miyada neyronlar tarmoqlari hosil bo‘lishi, xotira va uning shakllanishi va albatta tafakkur. Seminar oxiridagi vaqt faqat siz uchun ajratiladi, savollaringiz, sizni qiziqtirgan tadqiqotlar, tadqiqotchi hayoti va h.k

🤔Keyingi haftaga reja qilyapmiz, kelasizmi? Izohlarda javobingizni kutaman. Bu postni tadqiqotlarga qiziquvchi talabalar, tadqiqotchi-izlanuvchilar, shifokorlar va barcha yaqinlaringiz bilan ulashing

t.me/research1uz

04.05.202512:03

🏥Klinikalardagi o‘limlar haqida

Avvalgi postda Valijon To‘raqulov dolzarb muammoni ko‘tarib chiqibdilar. Haqiqatdan ham ba’zi xususiy klinikalarda bo‘lgan o‘lim holatlarlariga munosabat tahliliy bo‘lishi kerak.

🤔Chamasi 10-11 yillar ilgari, tibbiyot oliygohi talabasi bo‘lganimda, nufuzli va barchaga ma’lum bo‘lgan davlat klinikasida juda noxush voqea yuz bergandi. Yosh, navqiron, 20 yoshlar atrofidagi yigit nihoyatda oddiy jarrohlik muolajasi uchun klinikaga murojaat qilgan. Bunday jarrohlik amaliyoti odatda umumiy narkozsiz, mahalliy og‘riqni qoldiruvchini operatsiya joyiga ukol qilgan holda o‘tkazilardi. Lekin shu yigitga umumiy narkoz berilgan, jarrohlik vaqtida esa kislorodni yetkazuvchi shlang uzilib qolgan.

⏳Shifokorlar 5 daqiqada buni sezib qolishgan, lekin ko‘pchiligingizga ma’lumki kislorodsiz miyaning o‘limiga 5 daqiqa yetarli. Yigitning miyasi kislorodsiz halok bo‘lgan, qolgan organlar tirik, tana nafas oladi, yashaydi, lekin yigitda hayotning boshqa hech bir belgilari yo‘q, reanimatsiyada sun’iy nafas olishda yotardi.

2015 yillar chamasi, hali blogerlik rivojlanmagan va bu voqea ovoza bo‘lmagan edi. Ota-ona o‘sha katta klinikada har kuni janjal qilishardi, yosh o‘g‘limni qanday halok qilgan bo‘lsalaring shunday qaytarasanlar deb. Keyin bilishimcha yigit oilaning yagona farzandi bo‘lgan ekan.

💭Bu birgina ayanchli holat, bu holat sodir bo‘ldi degani boshqa yuzlab bemorlar shifo topmayapti degani emas. Shunchaki yaxshi xabarlar negativ xabarlardek tez va oson tarqalmaydi. Masalan, bugun O‘zbek klinikalarida 200 ta yurak xurujining oldi olindi yoki 500 odam virusli kasallikdan mutlaqo tuzalib o‘z uylariga qaytdi kabi xabarlar media sferasida o‘lim haqidagi xabardek tarqalmaydi.

t.me/research1uz

Қайта жіберілді:

Turakulov Economics

22.04.202505:51

Xususiy klinikalar: tanqidni emas, tahlilni talab qiluvchi soha

So‘nggi paytlarda xususiy klinikalar bilan bog‘liq fojeali yangiliklar ko‘paymoqda. Bu xabarlar e’tiborli, lekin ularni hissiyot bilan emas, tahlil bilan qabul qilish kerak:

---
1. Davlat shifoxonalarida ham o‘lim bo‘ladi.
Davlat shifoxonalarida ham operatsiyalar ba'zan muvaffaqiyatsiz yakunlanadi. Ba’zida xatolik, ba’zida esa taqdir. Lekin xususiy klinikalardan negadir 100% natija kutyapmiz. Bu Tesla misoliga o‘xshaydi: millionlab odamlar avtohalokatga uchraydi, lekin bitta Tesla xato qilsa — bu global yangilik bo‘ladi.

---
2. Son emas, nisbat muhim.
Xususiy klinikalarda o‘lim ko‘paygani — ularning soni oshgani bilan bog‘liq. 100 ta klinika bilan 1000 tani son jihatdan solishtirish noto‘g‘ri. To‘g‘ri tahlil — har 100 bemorga nechta xatolik yoki o‘lim holati to‘g‘ri kelayotganini solishtirishdir. (O'zbekistonda 2017-yilda 3,500 xususiy klinika bor edi, 2024-yilga kelib bu 9,000 taga yetgan.)

---
3. Bozor xatolari (market failure).
Xususiy sektor odatda samaraliroq. Ammo ba’zan bozor muvaffaqiyatsizligi (market failure) ham yuz beradi. Ayniqsa, sog‘liqni saqlashda bu holat juda xavfli. Hukumatning roli shunda boshlanadi — sifatni kafolatlash, malakani nazorat qilish, litsenziyalash.

Bu kabi holatlar axborot asimmetriyasi sababli yuz beradi. Bemorlarda shifokorning malakasi, xavf darajasi yoki klinika sharoitlari haqida to‘liq ma’lumot bo‘lmaydi. Bu — axborot tengsizligi (asimmetriyasi)ga sabab bo'ladi. Shu sababli, davlat axborotni oshkor qilish, reyting tizimlari va akkreditatsiya orqali fuqarolarni himoya qilishi kerak bo'ladi.

1/2

20.04.202517:56

O‘zbek o‘spirinlari 17 yoshgacha bo‘lgan Osiyo chempionatini yashin tezligida, katta g‘alabalar bilan bosib o‘tib, finalda ikki kishi kam holda o‘ynab, matonatli g‘alabaga erishdi.

🎉🥳🎂

Jamiyatimizning bu jabhasida mana shunday yutuqlarni ko‘rish faxr va quvonchli. Endi ilm-fan, tibbiyot va tadqiqotlarni rivojlantirishda ham ana shunday tizimli va maqsadli harakatlarni amalga oshirishimiz zarur!

11.04.202504:00

😌Xushxabar

👩‍👩‍👦‍👦Men uchun yana bir yaxshi yangilik, Samarqandlik oilaga sog‘lom farzand ko‘rishga yordam berdik. Bu oila menga 1 yil avval murojaat qilgandi. Oilada 3 o‘g‘il bor, ularning barchasi nogiron bo‘lib tug‘ilgan, aqliy va jismoniy rivojlanishi ortda qolgan.

😔Bir farzand ko‘rishgan, keyingi bir-ikki homiladorlikni qo‘rquvda oldirib tashlashgan, yana nogiron tug‘iladi deb, bir-necha yildan keyin yana homiladorlik va yana nogiron bola.

🧬Kerakli genetik analizlarni qilib muammo sababini topdik, afsuski, bu faqat o‘g‘il bolalarda uchraydigan miya rivojlanishining buzilishi ekan. Qiz bolalarda ayollik X xromosomasi ikkita bo‘lganligi sababli ular bunday kasalga chalinishmaydi. O‘g‘il bolalarda bittadan X va bitta Y xromosomasi borligi tufayli ularda bu kasallik namoyon bo‘ladi.

👶9 oy avval juftlik homilador bo‘ldi. 1 trimesterda bola jinsi qizligini aniqladik, keng tarqalgan kasalliklarni tekshirdik va qizaloq sog‘lomligini aniqladik. Kecha qizaloq tug‘ilibdi. Men uchun bu yana bir g‘alaba. Bolalarning dunyoga kelishi men uchun eng katta quvonch! Qizaloqqa eng yaxshi tilaklaringizni bildirishingizni kutaman.

🤱Agar homiladorlikka erisha olmayotgan, sog‘lom farzand ko‘rishni istayotgan, bolalarida avval genetik nuqsonlar aniqlangan tanishlaringiz bo‘lsa ularga tibbiy genetik maslahati kerak. Ularga bu xabarni yuborib qo'ying.

t.me/research1uz

04.04.202507:32

❕Yangilik… siyosiy

🇰🇷Nihoyat, 111 kun davom etgan sud jarayonidan keyin Janubiy Koreya oliy sudi prezident Yun Sok Yolning 2024-yil 3-dekabrdagi harakatlarini noqonuniy deb topib unga nisbatan impichment e’lon qildi (impichment - xizmat vazifasidan bo‘shatish)

🛑3 dekabrda nima bo‘lgandi? Prezident kutilmaganda mamlakatga tashqi kuchlar (xususan qo‘shni Shimoliy Koreya) xavf solmoqda deb harbiy holat e’lon qilingandi. Harbiy holatda esa boshqaruv deputatlar va ijrochi hokimiyatdan harbiylarga o‘tadi. Deputatlar bu harakatni noqonuniy, hokimiyatni fuqarolardan tortib olish uchun qilingan siyosiy tajovuz deb baholashgan va parlament harbiy holatni darhol tugatishga ovoz bergan.

🛗Endi prezident bo‘shatilgach Janubiy Koreya 60 kun ichida yangi saylov o‘tkazishi kerak, qonun bo‘yicha 10 kun ichida saylov qachon o‘tkazilishi e’lon qilinishi kerak. Albatta bu voqealar Koreya uchun foydali bo‘ldi deyish qiyin. Harbiy holat va uzoq davom etgan sud bir qancha noqulayliklar keltirib chiqardi. Von qadrsizlandi, mamlakatda siyosiy holat barqarorligi yo‘qoldi.

⚖️(sobiq) Prezident Yol o‘z murojaatida “Meni kechiringlar, siz umid qilgan va kutgan harakatlarni qila olmaganimdan afsusdaman” deb ta’kidladi, lekin bu bo‘ldi degani emas. Sud davom etmoqda. Agar sud uning harakatlarini Koreya davlatchiligiga xavf soluvchi deb topsa unga nisbatan o‘lim jazosini e’lon qilishi yoki bir umrlik qamoq jazosini belgilashi mumkin.

Bu haqda nima deb o'ylaysiz, fikrlaringizni qoldiring

t.me/research1uz

31.03.202514:26

🧠Inson miyalarini yasayotganimda menga eng yoquvchi bosqichlardan biri hujayralarning yetilishi

🧬Ayniqsa, miyaning yosh o‘zak hujayralarini astrosit hujayralariga yetilish jarayonini yaxshi ko‘raman. Bu estetik jihatdan ham juda chiroyli jarayon (rasmga e’tibor bering). Unda hali yosh, ko‘rganingizdek daraxt ildizlariga o‘xshash hujayralar, biroz o'tgach yetilib, tikanakka o‘xshagan astrosit hujayralariga aylanishadi.

🧫Qiyoslaydigan bo‘lsak o‘zak hujayralari yosh va talantli o‘spirinlar, ularga siz kerakli ta’lim va malakani bersangiz sizga kerakli mutaxassisga aylanadi. O‘zak hujayra muhandisligida ham shunday, yosh hujayralarga kerakli ozuqani berib o‘zingizga kerakli mutaxassis hujayraga aylantirasiz. Menga astrosit hujayrasi kerak edi, ularni yosh o‘zak hujayralaridan yetishtirdim.

t.me/research1uz

31.03.202502:45

🎉Ramazon hayiti barchangizga muborak!

☪️Do'stlar o'zingizni va barcha yaqinlaringizni muborak bayram bilan tabriklab qolaman. Bayram kunlarini salomatlik va xursandchilik bilan o'tkazing!

🇰🇷Janubiy Koreya ramazonni bir kun kech boshlagani uchun Ramazon hayiti ham bir kun kech, ya'ni bugun nishonlanmoqda. Lekin bu bayram Koreyada nishonlanmasligi sababli men bugun ham laboratoriyadaman😪

t.me/research1uz

27.03.202504:49

🔥Men yashayotgan shaharda favqulodda holat

🏞Do‘stlar iqlim o‘zgarishi haqida ko‘p eshitamiz-u lekin e’tibor qilmaymiz. Iqlim o‘zgarishi men yashayotgan muhitga ta’siri haqida gapirmoqchiman

👩‍🚒Shu kunlarda Koreyaning janubi va sharqini o‘rmon yong‘inlari qoplagan. Men yashayotgan shaharda ahvol og‘ir, yong‘in tufayli favqulodda holat e’lon qilindi. 7-8 ta yashash punktlari yong‘in tufayli evakuatsiya qilindi. Eng yaqin kelgan katta yong‘in universitetimdan atigi 10 km uzoqlikda bo‘ldi. Havoni tutun va yoqilgan o‘tin hidi bosib ketdi, niqobda yurish tavsiya qilingan.

🚒Umuman, Koreya uchun yong‘inlar yangilik emas. Mamlakat hududining 2/3 qismi (66% atrofida) o‘rmonlar bilan qoplangan. Bahor avvalida havo quruq va shamol esib tursa yong‘inlar deyarli har yili sodir bo‘ladi. Bu yilgisi esa avvalgilaridan 2,5 barobar kuchliroq deb ta’kidlanmoqda. Eng katta yangilik esa o‘rmon ichida bo‘lgan 13 asrlik tarixiy binoning va 900 yillik daraxtning yonishi bo‘ldi.

🤔Umuman men kelgach Koreya tarixidagi eng issiq yoz bo‘ldi, keyin esa tarixdagi eng ko‘p va qalin qor yog‘ishi va endi juda kuchli o‘rmon yong‘inlari. Bu mamlakatga oyog‘im yengil kelmadi shekilli😁

t.me/research1uz

25.03.202505:35

🧈Margarin va ajrimlar

👨‍🔬Do‘stlar faollik uchun rahmat. Qiziqarli va mantiqiy bog‘langan javoblar yozibsizlar. Endi to‘g‘ri javobni ko‘rib chiqsak.

🌞Aytilganidek margarin tadqiqotining asosida bog‘liqlik qanchalik asl sababni ko‘rsatishi o‘rganiladi. Masalan, quyosh nurlari va havoning isishi. Bu bog‘liqlik bizga asl sababni ochib beradimi? Ha, kunduzi quyosh nurlari paydo bo‘lgach havo isiydi, harorat baland bo‘ladi, tunda nurlarsiz havo soviydi, harorat tushadi.

🎯Margarin va ajrim o‘rtasida ham bog‘liqlik bor (juda katta 99.3%) lekin bu sababmikan? Ko‘pchilik bog‘liq degani sabab degani deb o‘ylashi mumkin, bu esa biroz noto‘g‘ri yondashuv, bog‘liqlik bor degani sabab aynan shu degani emas.

🇺🇸🇮🇳Agar ko‘p margarin ko‘p ajrimga sabab bo‘lganida bu faqat Meyn shtatida emas balki hamma joyda bo‘lishi kerak edi. Lekin, Hindistonni olib qarasak u yer yuzida eng ko‘p margarin iste’mol qiluvchi mamlakatlardan, ammo qizig‘i, Hindiston yer yuzida ajrimlar soni eng kam mamlakat.

🚫Fan tilida bunday bog‘liqlik soxta yoki ma’nosiz bog‘liqlik deyiladi (spurious correlation, soxta korrelyatsiya). Yana bir juda qiziq misol, AQShda pishloq yeyilishi va insonlarning uyquda o‘z choyshablariga o‘ralib o‘lib qolishi o‘rtasida kuchli bog‘liqlik bor, bog‘liqlik darajasi 95%. Ammo bu degani pishloq yegan inson o‘z choyshabiga o‘ralib o‘ladi degani emas.

🔬Keyingi postlarda bu mavzuni davom ettirmoqchiman. Izohlar menga rosa yoqdi, ularni birga tahlil qilamiz. Fikrlaringizni qoldiring, bu postni fan va tadqiqotlarga qiziquvchi do‘stingizga yuboring

t.me/research1uz

24.03.202507:19

🧈Margarinni ishlatish oilangiz buzilishiga olib kelishi mumkinmi?

Biroz qo‘rqinchli eshitiladi lekin bu juda qiziq tadqiqot. @biology.uz kanali muallifi, ajoyib tadqiqotchi Muzaffar Mo‘minov o‘z kanalida bog‘liqlilik (korrelyatsiya) va sabab haqida qiziq postlar seriyasini boshlabdilar. Men ham shu mavzuni davom ettirsam. Tibbiyotdan dars berganimda bu talabalarni eng ko‘p jalb qiluvchi ma’ruzalardan bo‘lardi odatda. Keling, ko‘rib chiqamiz

🇺🇸AQSh ning Meyn shtatida, 10 yilda davomida o‘tkazilgan tadqiqot (2000 yildan 2009 gacha) juda qiziq ma’lumotni ko‘rsatgan. Unga ko‘ra aholining margarin yeyishi va oilalardagi ajrimlar soni o‘rtasidagi bog‘liqlik 99.3% ni tashkil qilgan. Statistik jihatdan bu dahshatli ko‘rsatgich. Ya’ni aholi ko‘p iste’mol qilsa ajrimlar ko‘payadi, qancha kam margarin iste’mol qilsa ajrimlar shuncha kamayadi - aniqlik 99.3%.

🤔Do‘stlar nima deb o‘ylaysiz, buning sababi nimada? Nimaga bu shtatda margarin va ajrim shunchalik bir-biriga bog‘liq bo‘lgan? Javoblarni izohlarda qoldiring, men sizdan to‘g‘ri va aniq javob kutmayman, Googledan o‘qib olib javob berishingizni ham xohlamayman - shaxsiy fikringizni bilmoqchiman. To‘g‘ri javobni esa keyingi postlarda beraman. Agar talabam bo‘lgan bo‘lsangiz javobni aytib qo‘ymang.

👨‍🔬Postni tibbiyot va fanga qiziquvchi do'stingizga yuborib qo'ying

t.me/research1uz

19.03.202506:50

🥘“Sho‘rva berding - shifo berding” bu naql qanchalik to‘g‘ri?

🤒Bu gapni tez-tez eshitib qolamiz, ayniqsa uyda kimdir shamollasa yoki bahor-kuz mavsumiy infeksion kasalliklariga chalinsa. Sho‘rva, ayniqsa tovuq sho‘rva shamollashni kamaytirishi va davolashi haqiqatmi?

🍲Bu keng tarqalgan fikrni tekshirish uchun Nebraska tibbiyot markazi, o‘pka kasalliklari bo‘limi, shamollagan ko‘ngillilarga uyda yaxshi pishirilgan tovuq sho‘rva, do‘konlarda sotiladigan sho‘rva va oddiy suyuqliklarni berib, ularning immunitet hujayralariga ta’sirini tekshirishgan [Manba]

🫕Qiziqarlisi, uyda pishirilgan va sabzavotlarga boy tovuq sho‘rva immun hujayralari ko‘chishini kamaytirib (aynan neytrofil hujayralari) yallig‘lanishni, tomoq va uning atrofidagi tirnalish hissi va og‘riqni kamaytirgan.

😷Yana bir tadqiqot tovuq sho‘rvaning burun shilliq qavati harakatiga ta’sirini o‘rgangan. [Manba] Tadqiqotga ko‘ra issiq tovuq sho‘rva ichgan insonlarda burun shilliq qavati harakati tezlashgan. Bu o‘z o‘rnida burunga o‘tirib qolgan infeksiya va viruslarni tanadan tezroq chiqib ketishiga xizmat qiladi.

🍛Xulosa: ko‘rib turganingizdek fan issiq tovuq sho‘rva shamollashingizni rostdan ham kamaytirib, tuzalishingizga yordam berishini tasdiqlaydi. Keyingi safar kasalxonada yotgan yaqiningizga nima olib borishni bilmasangiz hech qo‘rqmay uyda tayyorlangan issiq tovuq sho‘rva olib boravering!

🤧Bu postni shamollab qolgan va fanga qiziquvchi yaqinlarga yuborib qo‘ying

t.me/research1uz

18.03.202506:15

👆Barmoqlarni “qirsillatish” ularni shikastlaydimi?

🤚Ko‘pchiligimizga yoshlikda kattalar barmoqlarni qirsillatish zararli deb aytishgan - bu qanchalik to‘g‘ri? Bu qo‘rquvning asosida barmoq bo‘g‘inlari yallig‘lanib artritga olib kelishi mumkin degan tibbiy sabab yotadi. Bu narsani tekshirish uchun qilingan eng mashhur eksperiment Dr Donald Ungerga tegishli.

🤔Donaldga onasi va xolalari yoshligida qo‘lingni qirsillatma artrit bo‘lasan deb aytadi. Donald bu nazariya rost yoki shunchaki keng tarqalgan noto‘g‘ri fikrligini tekshirish uchun deyarli 60 yil davomida har kuni, ikki mahal chap qo‘li barmoqlarini qirsillatib yuradi, o‘ng qo‘liga esa tegmaydi. Bu yillar davomida u qo‘llarini doimiy rentgen qilib tekshirib turadi. Ammo eksperiment shuni ko‘rsatadiki chap qo‘lda hech qanday artrit alomatlari topilmaydi.

☢️Lekin fan birgina insonning natijalariga ishonishi qiyin. Shu sababli rentgen va boshqa tekshiruvlardan o‘tgan, umumiy hisobi 500 kishidan ortuvchi yana ikkita tadqiqot o‘tkaziladi [Manba 1, 2]. Ularning ikkalasi ham odatiy barmoq qirsillatish va barmoq bo‘g‘inlari yallig‘lanishi o‘rtasida bog‘liqlik topolmaydi. Lekin tadqiqotlarning birida juda ko‘p barmoq qirsillatuvchilarda kaftning siqish kuchi biroz kamaygan deb keltirilgan.

💭Xulosa: odatiy ravishda barmoqlarni qirsillatish bo‘g‘inlar yallig‘lanishi va artritga olib kelmaydi. Lekin me’yorni biling, o‘ta ko‘p va qattiq kuch bilan barmoqlarni qirsillatmang. Etika va odob qoidalariga amal qilishga harakat qiling, jamoat joylarida, hammaning oldida bu ishni qilishingiz shart emas.

🤓Bu postni barmoq qirsillatish barmoqlarni shikastlaydi deb o‘ylagan do‘stingizga yuborib qo‘ying

t.me/research1uz

12.03.202507:03

🗣Ismlarni eslab qolish

🧑‍🏫Ismlarni eslab qolish juda muhim, ayniqsa ta’lim jarayonida. Ta’lim sohasidagi tadqiqotlar agar professor, o’qituvchi, ta’lim beruvchilar o’z o’quvchilarining ismlarini eslab qolsa va ta’lim jarayonida faol foydalansa bu bilim olish jarayoniga foydali ta’sir qilishini, o’quvchilar o’zini begona deb his qilmasligini va ta’lim beruvchi-o’quvchi orasidagi munosabatlar iliqlashishini ko’rsatgan [Manba]

🏢Albatta, agar siz 100 kishi va undan ortiq o’quvchi-talabalar ishtirok etuvchi ma’ruza, seminar o’qituvchisi bo’lsangiz bu ishni qilish deyarli imkonsiz. Lekin kichikroq sinf va seminarlarda barcha o’quvchi-talabalarning ismini eslab qolib, bundan faol foydalanishga harakat qiling.

🧬Hozirda Harvard, Cambridge, KAIST da tadqiqotlar olib borgan va dars bergan professorning “Qarish genetikasi” seminarida ishtirok etyapman. Harvardda dars bergan va men bilgan aksar professorlar kabi uning ham ismlarni eslab qolish xususiyati ajoyib. 30-40 kishi ishtirok etayotgan seminarda ismlarimizni so’rab oldi va bir necha daqiqadan keyin, bahs va savollar payti barchaning ismini bexato ishlata ketdi.

🤔Yana bir qiziq, o’ylantiradigan ma’lumot. Agar talabaning ismini bilmasangiz va unga begonadek muomala qilsangiz, uning asosiy e’tiborida ilm olish emas balki sizga o’zini tanitish, shaxsiyatini bildirish birinchi o’ringa chiqadi. Bunday g’oyani Derald Sue va tafakkur yuklanishi teoriyalari oldinga suradi.

⚔️Umuman har qanday sohada ham atrofdagilar ismini bilish, undan faol foydalanish katta foyda beradi. Aleksandr Makedonskiy Fors podshohi Doriy III ga qarshi olib borgan eng katta Gaugamela jangida, kuchlar nisbati 1:2 bo’lgan, forslar ikki barobar ko’p. O’sha jangda Aleksandr askarlarni jangga boshlarkan, ularga motivatsiya berayotib avvalgi qatordagi bir necha askarlarga ismlarini aytib murojaat qilgan. Va bu ularga katta kuch bergan deb ta’kidlanadi

😪Bu postni ismlarni doim esidan chiqarib qo’yadigan do’stingizga yuborib qo’ying

t.me/research1uz

04.03.202503:00

🧹Tozalik kuni

🥼Har juma laboratoriyamda tozalik kuni. Kunning birinchi qismini laboratoriyani tozalash va kerakli anjomlarni yangilashdan boshlaymiz.

🚮Laboratoriyada, xuddi butun Koreya singari chiqindi bir necha kategoriyalarga ajratilgan. Organik va anorganik chiqindilar, shisha, qog‘oz, ignalar va kesuvchi materiallar, umumiy chiqindi va hk (Rasmga e’tibor bering)

♻️Umuman olganda Koreya chiqindi masalasiga qattiq yondashadi. Koreya chiqindini qayta ishlashda dunyoda yetakchi o‘rinda turadi [manba]. Koreya ancha yillardan beri chiqindi poligonlarni yo‘q qilish siyosatini olib boradi, bu degani chiqindi “svalka”larga olib borib tashlab yuborilmaydi, u qayta ishlanadi yoki yoqib yo‘q qilinadi (inceniration). Eng nozik masala bu ovqat, ko‘pchilik bilmasa-da oziq-ovqat bu qayta ishlash eng qiyin narsa, shuning uchun Koreyada ovqatni katta bo‘lmagan miqdorda tayyorlash va hammasini yeb bitirish odatga aylangan. O‘zbeklarda ham ovqatni isrof qilmagin degan naql bo‘lardi men yoshligimda, lekin hozir juda ko‘p miqdordagi oziq-ovqat axlatxonalardan joy olyapti.

🇺🇿O‘zbek xalqim madaniyatli, atrof-muhitga axlat tashlab ozor bermaydi degan fikr TV da va tarmoqlarda keng yoyilgan, lekin Piyodachi.uz va O‘rikguli singari aktivistlarning kontentini ko‘rsam bunga shubhalar paydo bo‘lishni boshlaydi. Albatta, chiqindiga ham infrastruktura, chiqindi sanoati kerak, bunga hukumat qiziqish bildirishi kerak degan fikrlarda ham jon bor. Xususan, Koreyadagi chiqindi sanoatining qiymati 2023 yilda deyarli 24 mlrd $ tashkil qilgan [manba], bu Uzb yalpi ichki mahsulotining 1/4 qismi degani. Nima demoqchiman? Agar hukumat bu sohani rivojlantirsa katta miqdordagi foyda va yangi ishchi o‘rinlarini yaratishi mumkin. Bu barchamizga, biz fuqarolarga va hukumatga foyda degani.

👨‍🔬Shu sababli faqat madaniyatimizga, milliy o‘zbekchilik sifatlarimizga ishonib qolmay, bu sohada ham ilmiy yondashuvni joriy qilishimiz kerak. Chunki, bizga tili va madaniyati jihatdan yaqin bo‘lgan qardosh Turkiya yer yuzida eng ko‘p umumiy va noqonuniy axlat chiqaruvchi mamlakat [manba]

Postni mavzuga qiziquvchilarga yuborib qo‘ying

t.me/research1uz

Барлық жазбалар