دوره‌های مدرسه بیدار / ۱۴۰۴
www.bidar.school این صفحه به‌منظور معرفی دوره‌هایی که مدرسه هنر و ادبیات بیدار برگزار می‌کند؛ تشکیل شده‌است.
TGlist рейтингі
0
0
ТүріҚоғамдық
Растау
РасталмағанСенімділік
СенімсізОрналасқан жері
ТілБасқа
Канал құрылған күніКвіт 17, 2021
TGlist-ке қосылған күні
Лист 18, 2024"دوره‌های مدرسه بیدار / ۱۴۰۴" тобындағы соңғы жазбалар
08.05.202507:48
درسگفتار (آنلاین و آفلاین)
تاریخ نو شعر قدیم؛
۲-روانکاوی زبان و تاریخ فاجعه
به‌هدایت امیر کمالی
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
بنا بر اعتبارات متعدد، دوره‌ی میانی شعر کلاسیک فارسی مهم‌ترین دوره‌ی تاریخ آن است. نامدارترین شاعران تاریخ شعر فارسی بین قرن‌های ششم تا نهم زیسته‌اند. اما این ایام، به‌جز مسائل ادبی و فرهنگی، در بردارنده‌ی برخی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز بوده‌ست. این مقطع را ما با پختگی شعر خراسانی زیر قلم و زبان عطار و مولانا، و تولد و سپس بلوغ درخشان سبک عراقی می‌شناسیم. اما آیا تمام سخن در خط و خال و طره‌ی معشوقکان شوخ و شیرین خلاصه می‌شود؟ چطور می‌شود واکنشی از این روح‌های حساس به آن هجمه‌ی خانمان‌سوز مغول، یا از مسائلی همچون قحطی‌ها، شکنندگی اقتصادهای مبتنی بر کشاورزی یا از تغییرات پر آشوب سلاسل حاکمان در آن نشانی نباشد؟ اگر هست، کجاست که نشانی از آن در هزاران صفحه‌ی تحلیل و تفسیر از شعر این دوره دیده نمی‌شود؟
دوره‌ی دوم سلسله‌گفتار «تاریخ نو شعر قدیم» به قرون شش تا نهم اختصاص دارد. طی شش جلسه می‌کوشیم ظرائف تاریخی، سیاسی و اجتماعی این قرن‌ها را از عمیق‌ترین لایه‌های درونی شعرِ این عصر استخراج کنیم. این تلاش در حقیقت علاوه بر کندوکاوهای خاستگاه‌پژوهانه، نیاز به شنیدن صدای پنهان شعر دارد. اما ویژگی اصلی این صدای پنهان، این‌بار نه اشراقی و عرفانی بلکه بیشتر شبیه گفتار مراجع (آنالیزان) نزد روانکاو است. بنظر می‌رسد نقد راستین شعرِ گذشته، زمانی که این شعر خود را از تراز ادبیات به اسطوره برکشیده (یا فرو می‌کاهد)، ممکن نمی‌شود مگر از طریق روانکاوی آن. و اما روانکاوی شعر چه می‌تواند باشد؟!
امیر کمالی دانش‌آموخته‌ی زبان و ادبیات فارسی از دهه‌ی هشتاد کار تالیف و ترجمه در حوزه‌ی نقد ادبی و فلسفهی انتقادی را آغاز کرد. در سال‌های پایانی دهه‌ی هشتاد در روزنامه‌های شرق، اعتماد و بهار جستارهای تالیفی و ترجمه منتشر ساخت. کتاب «ازمصائب معنا» حاصل پیگیری او در حوزه‌ی زبانشناسی انتقادی و روش فیلولوژی بود. در ادامه از منظر فلسفهی انتقادی به نقد خاستگاه شعر مدرن فارسی در نیما یوشیج پرداخت که حاصلش کتاب «مانیفست خاموشان» بود. ترجمهی «انسان بی‌محتوا» از جورجو آگامبن، و مجموعه مقالاتی در باب فلسفهی جستارنویسی با عنوان «سیاست جستار» از وی منتشر شده‌است. وی هم اکنون عضو هیئت نویسندگان سایت تز یازدهم است. نقدی سیاسی فلسفی بر داستان‌های بهرام صادقی در هیئت کتابی با عنوان «جستارهایی در فهم بهرام صادقی»آثاری است که وی در آستانه‌ی چاپ و انتشار دارد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
تاریخ نو شعر قدیم؛
۲-روانکاوی زبان و تاریخ فاجعه
به‌هدایت امیر کمالی
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
بنا بر اعتبارات متعدد، دوره‌ی میانی شعر کلاسیک فارسی مهم‌ترین دوره‌ی تاریخ آن است. نامدارترین شاعران تاریخ شعر فارسی بین قرن‌های ششم تا نهم زیسته‌اند. اما این ایام، به‌جز مسائل ادبی و فرهنگی، در بردارنده‌ی برخی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز بوده‌ست. این مقطع را ما با پختگی شعر خراسانی زیر قلم و زبان عطار و مولانا، و تولد و سپس بلوغ درخشان سبک عراقی می‌شناسیم. اما آیا تمام سخن در خط و خال و طره‌ی معشوقکان شوخ و شیرین خلاصه می‌شود؟ چطور می‌شود واکنشی از این روح‌های حساس به آن هجمه‌ی خانمان‌سوز مغول، یا از مسائلی همچون قحطی‌ها، شکنندگی اقتصادهای مبتنی بر کشاورزی یا از تغییرات پر آشوب سلاسل حاکمان در آن نشانی نباشد؟ اگر هست، کجاست که نشانی از آن در هزاران صفحه‌ی تحلیل و تفسیر از شعر این دوره دیده نمی‌شود؟
دوره‌ی دوم سلسله‌گفتار «تاریخ نو شعر قدیم» به قرون شش تا نهم اختصاص دارد. طی شش جلسه می‌کوشیم ظرائف تاریخی، سیاسی و اجتماعی این قرن‌ها را از عمیق‌ترین لایه‌های درونی شعرِ این عصر استخراج کنیم. این تلاش در حقیقت علاوه بر کندوکاوهای خاستگاه‌پژوهانه، نیاز به شنیدن صدای پنهان شعر دارد. اما ویژگی اصلی این صدای پنهان، این‌بار نه اشراقی و عرفانی بلکه بیشتر شبیه گفتار مراجع (آنالیزان) نزد روانکاو است. بنظر می‌رسد نقد راستین شعرِ گذشته، زمانی که این شعر خود را از تراز ادبیات به اسطوره برکشیده (یا فرو می‌کاهد)، ممکن نمی‌شود مگر از طریق روانکاوی آن. و اما روانکاوی شعر چه می‌تواند باشد؟!
امیر کمالی دانش‌آموخته‌ی زبان و ادبیات فارسی از دهه‌ی هشتاد کار تالیف و ترجمه در حوزه‌ی نقد ادبی و فلسفهی انتقادی را آغاز کرد. در سال‌های پایانی دهه‌ی هشتاد در روزنامه‌های شرق، اعتماد و بهار جستارهای تالیفی و ترجمه منتشر ساخت. کتاب «ازمصائب معنا» حاصل پیگیری او در حوزه‌ی زبانشناسی انتقادی و روش فیلولوژی بود. در ادامه از منظر فلسفهی انتقادی به نقد خاستگاه شعر مدرن فارسی در نیما یوشیج پرداخت که حاصلش کتاب «مانیفست خاموشان» بود. ترجمهی «انسان بی‌محتوا» از جورجو آگامبن، و مجموعه مقالاتی در باب فلسفهی جستارنویسی با عنوان «سیاست جستار» از وی منتشر شده‌است. وی هم اکنون عضو هیئت نویسندگان سایت تز یازدهم است. نقدی سیاسی فلسفی بر داستان‌های بهرام صادقی در هیئت کتابی با عنوان «جستارهایی در فهم بهرام صادقی»آثاری است که وی در آستانه‌ی چاپ و انتشار دارد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
08.05.202507:48
درسگفتار (آنلاین و آفلاین)
تاریخ نو شعر قدیم؛
۲-روانکاوی زبان و تاریخ فاجعه
به‌هدایت امیر کمالی
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
تاریخ نو شعر قدیم؛
۲-روانکاوی زبان و تاریخ فاجعه
به‌هدایت امیر کمالی
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
07.05.202515:36
تلاش برای یافتن و تجربه کردنِ فرم‌های تازه‌ی نوشتن البته تلاشی است موجه و قابل ستایش. در این میان، جذابیتِ جستار نیز قابل درک است: به لحاظ مفهومی، «اسمی» که در درون خود به «کنشی» بی‌پایان ارجاع می‌دهد، و به لحاظ تاریخی، نوعی نوشتار سیال، مضمون‌محور، و عمدتاً کوتاه که نام‌های مشهوری مانند دو مونتنی، امرسون، بنیامین، وولف، الیوت، سونتاگ، لیسپکتور، فرنزن، مسکوب، براهنی، و مختاری و ... را نیز به دنبال می‌کشد. اما این توصیفات کلی به خودی‌خود چیز زیادی به ما نمی‌گوید، مسئله چگونگی تعین‌بخشیدن به آنها است: کنشِ بی‌پایان جستار در جستوجوی چیست؟ سیالیت آن از کجا می‌آید؟ مضامین آن کدام‌اند؟
اکنون اگر با این پرسش‌ها به استفاده‌های رایج از جستار نگاه کنیم، مکرراً به تعابیری از این دست بر می‌خوریم: روایت زندگی، بیان احساسات درونی، خاطره‌نویسی، خیال‌پردازی مبتنی بر تجربه‌ی شخصی، ارائه‌ی نظرگاه منحصربه‌فرد نویسنده، و .... ظاهراً جستار چیزی از جنس دل‌نوشته تلقی می‌شود، حرکتی از درون به بیرون، یا شاید بهتر باشد بگوئیم پرتابی از درونِ نویسنده به امید فرود آمدن در درون خواننده. مصداق همان حکایت از دل برآمدن و بر دل نشستن.
اگر چنان که ما تصور می‌کنیم، برداشت غالب از جستار چنین چیزی باشد، آن وقت تفسیر آدورنو از «جستار در مقام فرم» را می‌توان دفاعی از جستار علیه جستارنویسان خواند. او در عین اینکه همچنان از زندگی و پویایی و سیالیت و روش‌ستیزیِ فرم جستار سخن می‌گوید، کنش بی‌پایان جستار را، نه به‌سادگی تلاشی برای بیان درونیتِ ناب سوژه، که بازتابِ پی‌گیریِ همواره ناتمام ابژه می‌داند. برای او جستار نوشتاری‌ست که در جستوجوی بی‌وقفه‌ی ابژه فرم می‌گیرد.
در این کارگاه یک‌روزه، با همراهی مهسا اسداله‌نژاد، سمیرا الیاسی، آیدین کیخایی، نوید نادری، و سیدمهدی یوسفی، جستارِ آدورنو دربارهی جستار را می‌خوانیم. شرکت در این کارگاه رایگان، اما ثبت‌نام در آن ضروری است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این کارگاه، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
اکنون اگر با این پرسش‌ها به استفاده‌های رایج از جستار نگاه کنیم، مکرراً به تعابیری از این دست بر می‌خوریم: روایت زندگی، بیان احساسات درونی، خاطره‌نویسی، خیال‌پردازی مبتنی بر تجربه‌ی شخصی، ارائه‌ی نظرگاه منحصربه‌فرد نویسنده، و .... ظاهراً جستار چیزی از جنس دل‌نوشته تلقی می‌شود، حرکتی از درون به بیرون، یا شاید بهتر باشد بگوئیم پرتابی از درونِ نویسنده به امید فرود آمدن در درون خواننده. مصداق همان حکایت از دل برآمدن و بر دل نشستن.
اگر چنان که ما تصور می‌کنیم، برداشت غالب از جستار چنین چیزی باشد، آن وقت تفسیر آدورنو از «جستار در مقام فرم» را می‌توان دفاعی از جستار علیه جستارنویسان خواند. او در عین اینکه همچنان از زندگی و پویایی و سیالیت و روش‌ستیزیِ فرم جستار سخن می‌گوید، کنش بی‌پایان جستار را، نه به‌سادگی تلاشی برای بیان درونیتِ ناب سوژه، که بازتابِ پی‌گیریِ همواره ناتمام ابژه می‌داند. برای او جستار نوشتاری‌ست که در جستوجوی بی‌وقفه‌ی ابژه فرم می‌گیرد.
در این کارگاه یک‌روزه، با همراهی مهسا اسداله‌نژاد، سمیرا الیاسی، آیدین کیخایی، نوید نادری، و سیدمهدی یوسفی، جستارِ آدورنو دربارهی جستار را می‌خوانیم. شرکت در این کارگاه رایگان، اما ثبت‌نام در آن ضروری است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این کارگاه، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
07.05.202515:36
آدورنو‌خوانی با:
مهسا اسداله‌نژاد، سمیرا الیاسی، آیدین کیخایی، نوید نادری، سیدمهدی یوسفی
جستار در مقام فرم
پنجشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۴، ۱۴ تا ۲۰ (۱ جلسه)
این روزها سخن گفتن از جُستار و جُستارنویسی باب روز شده است. «شب‌ها» و «فستیوال‌ها» و «مدرسه‌ها» و «کارگاه‌های» جستارخوانی و جستارنویسی برگزار می‌شود، و حتی مسابقه‌ها و جایزه‌های جستارنویسی هم شکل گرفته‌اند. جستار گاه «گونه‌ای ادبی» تلقی می‌شود و در مقام یکی از انواع «ناداستان» در کنار «داستان» قرار می‌گیرد و بر «روایی» بودنش تأکید می‌شود؛ گاه به عنوان بدیلی پویا در برابر «مقاله‌نویسیِ» خشکِ دانشگاهی می‌نشیند؛ و گاه حتی ذیل «نوشتن کاربردی» طبقه‌بندی می‌شود.
اطلاعات بیشتر👇
مهسا اسداله‌نژاد، سمیرا الیاسی، آیدین کیخایی، نوید نادری، سیدمهدی یوسفی
جستار در مقام فرم
پنجشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۴، ۱۴ تا ۲۰ (۱ جلسه)
این روزها سخن گفتن از جُستار و جُستارنویسی باب روز شده است. «شب‌ها» و «فستیوال‌ها» و «مدرسه‌ها» و «کارگاه‌های» جستارخوانی و جستارنویسی برگزار می‌شود، و حتی مسابقه‌ها و جایزه‌های جستارنویسی هم شکل گرفته‌اند. جستار گاه «گونه‌ای ادبی» تلقی می‌شود و در مقام یکی از انواع «ناداستان» در کنار «داستان» قرار می‌گیرد و بر «روایی» بودنش تأکید می‌شود؛ گاه به عنوان بدیلی پویا در برابر «مقاله‌نویسیِ» خشکِ دانشگاهی می‌نشیند؛ و گاه حتی ذیل «نوشتن کاربردی» طبقه‌بندی می‌شود.
اطلاعات بیشتر👇
30.04.202511:18
درسگفتار (آنلاین و آفلاین)
فرجام‌شناسی و انقلاب: الهیات آینده‌ی معوّق
به‌هدایت ابراهیم رنجبر
روزهای یکشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
در این درسگفتار به بررسی تاریخ تکوینِ هستی‌شناسی فرجام‌شناسانه خواهیم پرداخت و نشان می‌دهیم که تصور هر گونه تغییر کلی و البته ناگهانی، هر گونه تحول بنیادین، از دل ایده‌های مختلفی همچون هزاره‌باوری، آخرت‌شناسی، منجی‌گرایی و فرجام‌شناسی پدیدار شده است. در طول تاریخ الهیات نیز جدال‌هایی صورت گرفته است که نشان می‌دهد انتظار آینده‌ای که هرگز نخواهد آمد، همواره موجب شده نیروهای گروه‌ها از تغییر در وضع کنونی باز بماند و در وضعیت حیاتی کاملا خنثی قرار بگیرد.
درواقع سیر تطور فرجام‌شناسی به نحوی پیش رفته که جنبه‌های مختلف حیات سیاسی-هستی‌شناسانه را در برگرفت. از منظر هستی‌شناسی، فرجام‌شناسی ما را با امر نا-متحقق مواجه می‌کند. هر نوشته‌ی فرجام‌شناسانه با وضعیتی استثنایی آغاز می‌شود، یعنی نویسنده مکاشفه‌ی خود را در وضعیتی می‌یابد که مدار امور از نظم همیشگی‌اش خارج شده و زمان معمولی، همان زمانی که با آن خو گرفته‌ایم، به تعلیق درمی‌آید و مناظر ابدیت گشوده می‌شود. فقط در چنین صورتی است که می‌توان امر نا-متحقق را دید؛ پس از بررسی این ساحت از مکاشفه، هم‌سو با خوانش آگامبن از امر تحقق‌ناپذیر، در می‌یابیم که بقای وضعیت مکاشفه‌ای، و فرجام امور و واپسین روز، نه به عدم تحقق بلکه به تحقق‌ناپذیری آن گره خورده است و همین امر تحقق‌ناپذیر است که مجال تحقق هر چیزی را فراهم می‌آورد.
در این دوره نخست به طرح این پرسش خواهیم پرداخت که متن مکاشفه‌ی یوحنا در خود چه داشت که آخرین کتاب مجموعه‌ی عهد جدید شد و نشان خواهیم داد که این کتاب وضعیت رستگاری را به موقعیتی همواره گشوده تبدیل می‌کند. به همین سبب به سراغ ادبیات مکاشفه‌ای و البته ادبیات هرمسی و گنوسی می‌رویم. سپس به دریافت‌های مختلفی که از این کتاب در تحولاتی مانند شورش دهقانان یا خوانش آگوستین از رستگاری شده، خواهیم پرداخت و این نکته بر ما معلوم خواهد شد که مذهب پروتستان و ایده‌ی آمادگی برای آینده‌ای نامعلوم وضعیتی کاملاً فرجام‌شناسانه است.
بر همین اساس لازم است با ماهیت وضعیت مکاشفه‌ای از منظری فلسفی روبرو شد. در همین راستا مفهوم خورای افلاطون و امر تحقق‌ناپذیر آگامبن را نیز بررسی خواهیم کرد تا اساسا نشان بدهیم که چطور هیچگاه نباید وضعیت آرمانی مطلق محقق شود تا مجال بروزِ امورِ نسبتا آرمانی فراهم آید. در این دوره نشان می‌دهیم که نگاه فرجام‌شناسانه تا چه اندازه در تاروپود دوره‌های مختلف اندیشه‌ی فلسفی و الهیاتی رخنه کرده است.
جلسه‌ی نخست- بررسی ادبیات مکاشفه‌ای در کتاب مقدس
جلسه‌ی دوم-بررسی ادبیات هرمسی و گنوسی
جلسه‌ی سوم- خورا و تحقق‌ناپذیری: معمای ناگشوده‌ی افلاطون
جلسه‌ی چهارم- تقابل طبیعت و رحمت در اندیشه‌ی آگوستین: گناه آغازین کار چه کسی است؟ ما یا پدرمان؟
جلسه‌ی پنجم-فرجام‌شناسی در آلمان: الهیات انقلابی مونتسر و شورش دهقانان لسینگ، هگل، مارکس
جلسه‌ی ششم- آنچه رومی‌ها در مخالفت‌شان با فرجام‌شناسی مسیحی به ما آموختند: خنثی‌سازی فرجام‌شناسی یا پیدایش هستی‌شناسی از دل حقوق رومی
ابراهیم رنجبر، متولد ۱۳۶۹ و دکتری فلسفه از دانشگاه علامه طباطبایی، مترجم، مدرس و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و زبان‌های یونانی و لاتین است. او در دوره‌ی کارشناسی ارشد به الگوی هستی‌شناسی پارمنیدس و ملاصدرا پرداخت و در دوره دکتری نیز به ترجمهی متن یونانی سروش‌های کلدانی و بررسی الگوی هستی‌شناختی آن، و هستی‌شناسی پیشامدی، مشغول شد. از ترجمه‌های او می‌توان به جنت و ملکوت، فلسفه چیست و حجره از جورجو آگامبن، شوریدگی و ماخولیا از ساوریو آنسالدی و فرجام‌شناسی غربی از یاکوب تاوبس اشاره کرد. او همچنین مقالاتی را عمدتا در حوزه‌ی فلسفهی یونان، رنسانس و باروک به رشته‌ی تحریر در آورده‌است که در مجلات علمی-پژوهشی منتشر شده‌اند. از میان آنها می‌توان به این عناوین اشاره کرد: نا-دیگری: خداوند در فلسفهی نیکولاس کوزانوس (ابراهیم رنجبر، حسین کلباسی اشتری، فصلنامه‌ی فلسفهی دین، بهار ۱۴۰۳)، رساله درباره نور: بررسی دیدگاه رابرت گروستست درباره حقیقت نور در رساله‌ی De Luce (پژوهش‌نامه‌ی انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، بهار ۱۴۰۳)
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
فرجام‌شناسی و انقلاب: الهیات آینده‌ی معوّق
به‌هدایت ابراهیم رنجبر
روزهای یکشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
در این درسگفتار به بررسی تاریخ تکوینِ هستی‌شناسی فرجام‌شناسانه خواهیم پرداخت و نشان می‌دهیم که تصور هر گونه تغییر کلی و البته ناگهانی، هر گونه تحول بنیادین، از دل ایده‌های مختلفی همچون هزاره‌باوری، آخرت‌شناسی، منجی‌گرایی و فرجام‌شناسی پدیدار شده است. در طول تاریخ الهیات نیز جدال‌هایی صورت گرفته است که نشان می‌دهد انتظار آینده‌ای که هرگز نخواهد آمد، همواره موجب شده نیروهای گروه‌ها از تغییر در وضع کنونی باز بماند و در وضعیت حیاتی کاملا خنثی قرار بگیرد.
درواقع سیر تطور فرجام‌شناسی به نحوی پیش رفته که جنبه‌های مختلف حیات سیاسی-هستی‌شناسانه را در برگرفت. از منظر هستی‌شناسی، فرجام‌شناسی ما را با امر نا-متحقق مواجه می‌کند. هر نوشته‌ی فرجام‌شناسانه با وضعیتی استثنایی آغاز می‌شود، یعنی نویسنده مکاشفه‌ی خود را در وضعیتی می‌یابد که مدار امور از نظم همیشگی‌اش خارج شده و زمان معمولی، همان زمانی که با آن خو گرفته‌ایم، به تعلیق درمی‌آید و مناظر ابدیت گشوده می‌شود. فقط در چنین صورتی است که می‌توان امر نا-متحقق را دید؛ پس از بررسی این ساحت از مکاشفه، هم‌سو با خوانش آگامبن از امر تحقق‌ناپذیر، در می‌یابیم که بقای وضعیت مکاشفه‌ای، و فرجام امور و واپسین روز، نه به عدم تحقق بلکه به تحقق‌ناپذیری آن گره خورده است و همین امر تحقق‌ناپذیر است که مجال تحقق هر چیزی را فراهم می‌آورد.
در این دوره نخست به طرح این پرسش خواهیم پرداخت که متن مکاشفه‌ی یوحنا در خود چه داشت که آخرین کتاب مجموعه‌ی عهد جدید شد و نشان خواهیم داد که این کتاب وضعیت رستگاری را به موقعیتی همواره گشوده تبدیل می‌کند. به همین سبب به سراغ ادبیات مکاشفه‌ای و البته ادبیات هرمسی و گنوسی می‌رویم. سپس به دریافت‌های مختلفی که از این کتاب در تحولاتی مانند شورش دهقانان یا خوانش آگوستین از رستگاری شده، خواهیم پرداخت و این نکته بر ما معلوم خواهد شد که مذهب پروتستان و ایده‌ی آمادگی برای آینده‌ای نامعلوم وضعیتی کاملاً فرجام‌شناسانه است.
بر همین اساس لازم است با ماهیت وضعیت مکاشفه‌ای از منظری فلسفی روبرو شد. در همین راستا مفهوم خورای افلاطون و امر تحقق‌ناپذیر آگامبن را نیز بررسی خواهیم کرد تا اساسا نشان بدهیم که چطور هیچگاه نباید وضعیت آرمانی مطلق محقق شود تا مجال بروزِ امورِ نسبتا آرمانی فراهم آید. در این دوره نشان می‌دهیم که نگاه فرجام‌شناسانه تا چه اندازه در تاروپود دوره‌های مختلف اندیشه‌ی فلسفی و الهیاتی رخنه کرده است.
جلسه‌ی نخست- بررسی ادبیات مکاشفه‌ای در کتاب مقدس
جلسه‌ی دوم-بررسی ادبیات هرمسی و گنوسی
جلسه‌ی سوم- خورا و تحقق‌ناپذیری: معمای ناگشوده‌ی افلاطون
جلسه‌ی چهارم- تقابل طبیعت و رحمت در اندیشه‌ی آگوستین: گناه آغازین کار چه کسی است؟ ما یا پدرمان؟
جلسه‌ی پنجم-فرجام‌شناسی در آلمان: الهیات انقلابی مونتسر و شورش دهقانان لسینگ، هگل، مارکس
جلسه‌ی ششم- آنچه رومی‌ها در مخالفت‌شان با فرجام‌شناسی مسیحی به ما آموختند: خنثی‌سازی فرجام‌شناسی یا پیدایش هستی‌شناسی از دل حقوق رومی
ابراهیم رنجبر، متولد ۱۳۶۹ و دکتری فلسفه از دانشگاه علامه طباطبایی، مترجم، مدرس و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و زبان‌های یونانی و لاتین است. او در دوره‌ی کارشناسی ارشد به الگوی هستی‌شناسی پارمنیدس و ملاصدرا پرداخت و در دوره دکتری نیز به ترجمهی متن یونانی سروش‌های کلدانی و بررسی الگوی هستی‌شناختی آن، و هستی‌شناسی پیشامدی، مشغول شد. از ترجمه‌های او می‌توان به جنت و ملکوت، فلسفه چیست و حجره از جورجو آگامبن، شوریدگی و ماخولیا از ساوریو آنسالدی و فرجام‌شناسی غربی از یاکوب تاوبس اشاره کرد. او همچنین مقالاتی را عمدتا در حوزه‌ی فلسفهی یونان، رنسانس و باروک به رشته‌ی تحریر در آورده‌است که در مجلات علمی-پژوهشی منتشر شده‌اند. از میان آنها می‌توان به این عناوین اشاره کرد: نا-دیگری: خداوند در فلسفهی نیکولاس کوزانوس (ابراهیم رنجبر، حسین کلباسی اشتری، فصلنامه‌ی فلسفهی دین، بهار ۱۴۰۳)، رساله درباره نور: بررسی دیدگاه رابرت گروستست درباره حقیقت نور در رساله‌ی De Luce (پژوهش‌نامه‌ی انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، بهار ۱۴۰۳)
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
30.04.202511:17
درسگفتار (آنلاین و آفلاین)
فرجام‌شناسی و انقلاب: الهیات آینده‌ی معوّق
به‌هدایت ابراهیم رنجبر
روزهای یکشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
فرجام‌شناسی و انقلاب: الهیات آینده‌ی معوّق
به‌هدایت ابراهیم رنجبر
روزهای یکشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۶ جلسه)
شروع دوره: ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
29.04.202512:37
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
خوانش هستی و زمان؛
۲- «در جهان بودن، مسأله این است»
به‌هدایت احسان پویافر
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
پرسش از هستیْ پرسش بنیادین و مرکزی هایدگر است و در راه این پرسش شیوه‌های بودن یا نبودن آدمی نیز نشان داده می‌شود، زیرا هستی و دازاین متعلق به یکدیگرند، دازاین اساسا روشن‌گاه هستی، نگهبان-شبان هستی است و این نگهبانیِ هستیْ پاسداشت و مراقبت از آزادی خود آدمی نیز هست؛ شبانِ هستی بودنْ مجال می‌دهد که آدمی در یک تعین مشخص متصلب نشود. از سویی تاریخ تعین‌های هستْی تاریخ تعین و واقع‌بودگی آدمی نیز هست، وقوف و ساخت‌گشایی از همین تعین‌های تاریخ هستی سبب می‌شود آدمی در پرتاب‌شدگی‌اش طرح‌انداری کند یعنی در نسبتی زمانی (گذشته، حال و آینده) خود را بروز دهد.
آدمی با نسبت‌مندی و پروامندی براساس حیث زمانی هستی مناسباتش با جهان-هستی را در پرتاب‌شدگی‌اش همواره به شیوه‌ای برعهده می‌گیرد. این برعهده گرفتن خود سبب می‌شود طرح‌افکنی آدمی شیوه‌ای از آن خودش داشته باشد. چنین مواجهه‌ای گونه‌ای از آنِ خود بودن به معنای تفردی منزوی نیست بلکه در جهانی مشترک (در زیست جهان مشترک یا به عبارت درست‌تر در در-جهان-بودن) رخ می‌دهد و به اطوار یا تقدیر تاریخی هستی متکی است. از این حیث تاریخ سوبژکتیو، تاریخ تئولوژی، تاریخ تکنیک و هوش مصنوعی، تاریخ روح، تاریخ اراده و سایر تعین‌های هستی بخشی از تاریخ هستی است که تعین‌ساز آدمی نیز هست؛ تعین‌هایی که به نحو اراده‌گرایانه نمی‌توان از آن گریخت بلکه با فهم حیث زمانی هستی می‌توان به شیوه آری-نه‌گویی از متافیزیکی شدن آن پردهبرداری کرد تا ذاتِ مجال‌دادگیِ هستی و آزادی آدمی گشوده نگه داشته شود.
در هر حال هایدگر با کتاب هستی و زمان با تحلیل اگزیستانسیال آدمی می‌خواهد راهی هموار کند و نشان دهد که آدمی همواره خود را در جهانی می‌یابد، به عبارتی او در-جهان-بودن است. چنین فهمی از آدمی با تلقی آدمی همچون سوژه یا هر امر در خودی که جهان و نسبت گرفتن با آن را به مثابه ابژه‌ای که برابرایستایش هست متفاوت می‌کند. این فهم واقعی یا پدیدارین از آدمی او را نسبت به تاریخ‌مندی و زمان‌مندی هوشیار می‌کند و از نگاه ماهیت‌گرا دور. آدمی اساسا در- جهان- هست؛ او درگیر و دل‌مشغول با چیزهای جهان و درگیر آدم‌ها، خودش و چیزها است؛ او سوژه‌ای تنها نیست که با جهان از سر شناخت بدوا وارد شود؛ او با در- جهان-بودنش به سوی چیزها می‌رود و متافیزیکِ هر دوران نیز اگر از حیث تاریخی دیده شود تاریخ بروز هستی است، تاریخی که (Wesung) باشندگی هستی و زمان را قابل فهم می‌کند و آدمی را در نسبت با هستی آماده برای رخدادی از سرآغاز دیگر می‌کند. فهم این راه با پرسش از هستی ممکن می‌شود.
براین اساس در این دوره تلاش داریم بند نه تا بیست و هفتم «هستی و زمان» را خوانش و شرح دهیم؛
جلسه‌ی اول: مروری بر مقدمه‌ی کتاب( هشت بند اول) و شرح وظیفه‌ی یک تحلیل بنیادینِ تمهیدی از دازاین.
جلسه‌ی دوم: در-جهان- بودن به مثابه قوام بنیادین دازاین.
جلسه‌ی سوم: جهانیت جهان (ارجاع و نشانه-درگیری و دلالت‌مندی).
جلسه‌ی چهارم: حیث‌پیرامونی جهان‌پیرامونی، مکان‌مندی و دازاین.
جلسه‌ی پنجم: در-جهان-بودن به‌مثابه هم‌بودی، خودْ بودن و هم‌گنان.
احسان پويافر، فارغ‌التحصیلِ کارشناسی حقوق و زبان و ادبيات آلمانی و دکتری فلسفهی تربيت است. او تز دکترايش را دربارهی «پديدارشناسی تربيت بر مبنای بازخوانی مفاهيم حال وهوای (اشتيمونگ) بنيادين و پروا نزد هايدگر» نوشته است. عمده تحقيقات او در حوزه‌ی پديدارشناسی و از نقطه عزيمت‌هاي هايدگر -البته نه لزوما خود هايدگر- است، او اينك در حال پژوهش دربارهی نسبت راديكاليسمِ بنيادينِ ماركس و هايدگر به مثابه يك امكان بنيادين است. از او مقالاتی در نشريات مختلف به چاپ رسيده است. همچنين از او ترجمهی کتاب «سوژه و دازاين» از فردريش ويلهلم فون هرمان (آخرين دستيار مارتين هايدگر) از آلمانی به فارسی ترجمه و چاپ شده است. اکنون علاوه بر تدريس و پژوهش در حوزههای پديدارشناسی و فلسفه با موضوعات پيش‌گفته، ترجمهی مقالاتی از جلد ۹ مجموعه آثار گادامر با عنوان «زیبایی‌شناسی و شاعرانگی» و نيز ترجمه کتابی با عنوان «تاريخ فرهنگی آب» از اوته گوتسونی را در دست انجام و اتمام دارد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
خوانش هستی و زمان؛
۲- «در جهان بودن، مسأله این است»
به‌هدایت احسان پویافر
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
پرسش از هستیْ پرسش بنیادین و مرکزی هایدگر است و در راه این پرسش شیوه‌های بودن یا نبودن آدمی نیز نشان داده می‌شود، زیرا هستی و دازاین متعلق به یکدیگرند، دازاین اساسا روشن‌گاه هستی، نگهبان-شبان هستی است و این نگهبانیِ هستیْ پاسداشت و مراقبت از آزادی خود آدمی نیز هست؛ شبانِ هستی بودنْ مجال می‌دهد که آدمی در یک تعین مشخص متصلب نشود. از سویی تاریخ تعین‌های هستْی تاریخ تعین و واقع‌بودگی آدمی نیز هست، وقوف و ساخت‌گشایی از همین تعین‌های تاریخ هستی سبب می‌شود آدمی در پرتاب‌شدگی‌اش طرح‌انداری کند یعنی در نسبتی زمانی (گذشته، حال و آینده) خود را بروز دهد.
آدمی با نسبت‌مندی و پروامندی براساس حیث زمانی هستی مناسباتش با جهان-هستی را در پرتاب‌شدگی‌اش همواره به شیوه‌ای برعهده می‌گیرد. این برعهده گرفتن خود سبب می‌شود طرح‌افکنی آدمی شیوه‌ای از آن خودش داشته باشد. چنین مواجهه‌ای گونه‌ای از آنِ خود بودن به معنای تفردی منزوی نیست بلکه در جهانی مشترک (در زیست جهان مشترک یا به عبارت درست‌تر در در-جهان-بودن) رخ می‌دهد و به اطوار یا تقدیر تاریخی هستی متکی است. از این حیث تاریخ سوبژکتیو، تاریخ تئولوژی، تاریخ تکنیک و هوش مصنوعی، تاریخ روح، تاریخ اراده و سایر تعین‌های هستی بخشی از تاریخ هستی است که تعین‌ساز آدمی نیز هست؛ تعین‌هایی که به نحو اراده‌گرایانه نمی‌توان از آن گریخت بلکه با فهم حیث زمانی هستی می‌توان به شیوه آری-نه‌گویی از متافیزیکی شدن آن پردهبرداری کرد تا ذاتِ مجال‌دادگیِ هستی و آزادی آدمی گشوده نگه داشته شود.
در هر حال هایدگر با کتاب هستی و زمان با تحلیل اگزیستانسیال آدمی می‌خواهد راهی هموار کند و نشان دهد که آدمی همواره خود را در جهانی می‌یابد، به عبارتی او در-جهان-بودن است. چنین فهمی از آدمی با تلقی آدمی همچون سوژه یا هر امر در خودی که جهان و نسبت گرفتن با آن را به مثابه ابژه‌ای که برابرایستایش هست متفاوت می‌کند. این فهم واقعی یا پدیدارین از آدمی او را نسبت به تاریخ‌مندی و زمان‌مندی هوشیار می‌کند و از نگاه ماهیت‌گرا دور. آدمی اساسا در- جهان- هست؛ او درگیر و دل‌مشغول با چیزهای جهان و درگیر آدم‌ها، خودش و چیزها است؛ او سوژه‌ای تنها نیست که با جهان از سر شناخت بدوا وارد شود؛ او با در- جهان-بودنش به سوی چیزها می‌رود و متافیزیکِ هر دوران نیز اگر از حیث تاریخی دیده شود تاریخ بروز هستی است، تاریخی که (Wesung) باشندگی هستی و زمان را قابل فهم می‌کند و آدمی را در نسبت با هستی آماده برای رخدادی از سرآغاز دیگر می‌کند. فهم این راه با پرسش از هستی ممکن می‌شود.
براین اساس در این دوره تلاش داریم بند نه تا بیست و هفتم «هستی و زمان» را خوانش و شرح دهیم؛
جلسه‌ی اول: مروری بر مقدمه‌ی کتاب( هشت بند اول) و شرح وظیفه‌ی یک تحلیل بنیادینِ تمهیدی از دازاین.
جلسه‌ی دوم: در-جهان- بودن به مثابه قوام بنیادین دازاین.
جلسه‌ی سوم: جهانیت جهان (ارجاع و نشانه-درگیری و دلالت‌مندی).
جلسه‌ی چهارم: حیث‌پیرامونی جهان‌پیرامونی، مکان‌مندی و دازاین.
جلسه‌ی پنجم: در-جهان-بودن به‌مثابه هم‌بودی، خودْ بودن و هم‌گنان.
احسان پويافر، فارغ‌التحصیلِ کارشناسی حقوق و زبان و ادبيات آلمانی و دکتری فلسفهی تربيت است. او تز دکترايش را دربارهی «پديدارشناسی تربيت بر مبنای بازخوانی مفاهيم حال وهوای (اشتيمونگ) بنيادين و پروا نزد هايدگر» نوشته است. عمده تحقيقات او در حوزه‌ی پديدارشناسی و از نقطه عزيمت‌هاي هايدگر -البته نه لزوما خود هايدگر- است، او اينك در حال پژوهش دربارهی نسبت راديكاليسمِ بنيادينِ ماركس و هايدگر به مثابه يك امكان بنيادين است. از او مقالاتی در نشريات مختلف به چاپ رسيده است. همچنين از او ترجمهی کتاب «سوژه و دازاين» از فردريش ويلهلم فون هرمان (آخرين دستيار مارتين هايدگر) از آلمانی به فارسی ترجمه و چاپ شده است. اکنون علاوه بر تدريس و پژوهش در حوزههای پديدارشناسی و فلسفه با موضوعات پيش‌گفته، ترجمهی مقالاتی از جلد ۹ مجموعه آثار گادامر با عنوان «زیبایی‌شناسی و شاعرانگی» و نيز ترجمه کتابی با عنوان «تاريخ فرهنگی آب» از اوته گوتسونی را در دست انجام و اتمام دارد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
29.04.202512:36
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
خوانش هستی و زمان؛
۲- «در جهان بودن، مسأله این است»
به‌هدایت احسان پویافر
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
خوانش هستی و زمان؛
۲- «در جهان بودن، مسأله این است»
به‌هدایت احسان پویافر
روزهای دوشنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
28.04.202511:40
جواد گنجی متولد سال ۱۳۵۶ و فارغ‌التحصیلِ جامعه‌شناسی است. عمده‌ی فعالیت‌های او بر پژوهش و ترجمه در حوزه‌ی روانکاوی و فلسفه به ویژه بر روانکاوی فرویدی-لاکانی متمرکز است. از آثار و ترجمه‌های او می‌توان به همکاری با فصلنامه ارغنون و مجموعه کتاب‌های رخداد، کتاب «گئورگ زیمل» اثر دیوید فریزبی، کتاب «جامعه‌شناسی معرفت و آگاهی‌اش؛ نقد مکتب فرانکفورت از جامعه‌شناسی معرفت»، کتاب «کین‌توزی» اثر ماکس شلر، کتاب «بازگشت امر سیاسی» اثر شانتال موف و کتاب «فلسفهی پول» اثر گئورگ زیمل اشاره کرد. او در دهه‌ی گذشته و در زمینه‌ی تدریس، درسگفتارهای بسیاری را در مؤسسه‌ی پرسش ارائه کرده است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
28.04.202511:40
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
دربارهی نظریههای توطئه:
دیگری فریبکار و آنان که فریب نمی‌خورند
به‌هدایت جواد گنجی
روزهای دوشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
نظریههای توطئه از جهان حاشیه‌ای و تاریک پیشین خود به در آمده‌اند و پا به فضای عمومی و حتی عرصه‌ی سیاست‌های رسمی گذاشته‌اند و اینک صدای خود را واضح و بلند به گوش همگان می‌رسانند. بازار نظریه‌هایی از جنس نظریهی توطئه هیچگاه چنین رونقی را تجربه نکرده است. علل و عوامل گوناگونی را می‌توان برشمرد که ممکن است در نگاه اول توضیحی بسنده برای پدیده «نظریه توطئه» به نظر رسند. واقعیت‌هایی چون سلطه‌ی علم و تکنولوژی، تجزیه‌ی پیوندهای اجتماعی، بیرون افتادن جماعت عظیمی از آدمیان از نظام‌های اجتماعی و خارج شدن‌شان از حلقه‌ی تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز، احساس عجز و ناتوانی عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی، بحران‌های زنجیره‌ای و گسترده و نظایر این‌ها، همه ممکن است تا حدی به کار تبیین نظریههای توطئه آیند و زمینه‌های بحث درباره آنها را روشن کنند، اما هیچ‌یک برای تحلیل منطق حاکم بر این نظریه‌ها کافی و رسا نیست.
با بررسی موشکافانه انواع نظریههای توطئه، که اینک تنوعی شگفت‌انگیز یافته‌اند، لاجرم به نقطه‌ای می‌رسیم که در آن، دیگر محتواهای مشخص این نظریه‌ها یا صحت و سقم فاکت‌های ارائه‌شده در آنها ارزش تحلیلی چندانی ندارند. این نقطه همان‌جایی است که پای یک «دیگری» فریبکار وسط می‌آید، نقطه‌ای که در آن همه‌ی نظریههای توطئه به هم می‌رسند. در واقع، فقط تحلیل رابطه‌ی پیچیده‌ی نظریه‌پردازان توطئه با عاملیتی که ژاک لاکان نامش را «دیگری بزرگ» می‌گذارد می‌تواند پرده از ماهیت نظریهی توطئه و نسبت آن با چیزی به نام «دانش» و «نظریه» بردارد.
در واقعیت موجود و بسته به شرایط مشخص هر جا، سوژه‌هایی به گوناگونی یهودیان، آدم فضایی‌ها، چپ‌ها، سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی، جمع کوچکی از الیت‌ها، ایلومیناتی و ... می‌توانند در جای این «دیگری» بنشینند. اما جالب توجه است که نظریههای توطئه با هر شکل و محتوایی، برخلاف دیگر دیدگاه‌های انتقادی، هیچگاه خود را واقعاً درگیر تحلیل انتقادی فاکت‌ها و واقعیت و ساختاربندی آن نمی‌کنند و بی‌واسطه می‌روند به سراغ به اصطلاح واقعیت اساسی پنهان شده در پس واقعیت «رسمی» و «ظاهری». در این‌جا، مسأله‌ی غامضی چون چگونگی شکل‌گیری ساختار واقعیت و پدیدارشدن اوهام از ابتدا حل‌وفصل شده است و همه‌چیز با توسل و ارجاع به صحنه‌گردان و عامل اصلی توطئه توضیح داده می‌شود.
ولی ظاهراً این عامل توطئه، با وجود تدابیر و ساز و کارهای به غایت پیچیده‌ای که برای تأمین منافع و پیشبرد مقاصدش به کار می‌گیرد، از ابتدا تنها یک هدف بنیادی دارد و بس: فریب دادن بی‌وقفه‌ی ما به هر قیمت. هرچیز دیگری فرع بر این هدف اصلی است. در نهایت، همیشه در پشت صحنه یک دیگری «شرور» و «فریبکار» نشسته است که واقعیت ما را دستکاری می‌کند و غایتی جز فریب دادن ما ندارد. این به واقع نیاز وجودی نظریههای توطئه است که حتماً دیگری اهریمنی فریب‌کاری وجود داشته باشد. می‌توان چنین گفت که در دوران استیلای شک و ناباوری نظریههای توطئه تلاش‌هایی از سر استیصال‌ند برای حفظ عاملیت دیگری بزرگ در مقام موجودی منسجم و بی‌فقدان. این دیگری فقط به شرطی دارای انسجام است که همیشه در فریب دادن ما کامیاب شود. دیگری بزرگ منسجم فقط می‌تواند فریب‌کاری بزرگ باشد و وجود یک دیگری شرور طبعا بسی بهتر است از وجودنداشتن چیزی به اسم دیگری بزرگ.
در این دوره، به سراغ نظریههای توطئه می‌رویم و این مسئله را تا حد ممکن موشکافی می‌کنیم که نظریه‌پردازان توطئه چگونه به توطئه «باور» می‌آورند و دانش و یقین ایشان از کجا می‌آید.
اطلاعات بیشتر👇
دربارهی نظریههای توطئه:
دیگری فریبکار و آنان که فریب نمی‌خورند
به‌هدایت جواد گنجی
روزهای دوشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
نظریههای توطئه از جهان حاشیه‌ای و تاریک پیشین خود به در آمده‌اند و پا به فضای عمومی و حتی عرصه‌ی سیاست‌های رسمی گذاشته‌اند و اینک صدای خود را واضح و بلند به گوش همگان می‌رسانند. بازار نظریه‌هایی از جنس نظریهی توطئه هیچگاه چنین رونقی را تجربه نکرده است. علل و عوامل گوناگونی را می‌توان برشمرد که ممکن است در نگاه اول توضیحی بسنده برای پدیده «نظریه توطئه» به نظر رسند. واقعیت‌هایی چون سلطه‌ی علم و تکنولوژی، تجزیه‌ی پیوندهای اجتماعی، بیرون افتادن جماعت عظیمی از آدمیان از نظام‌های اجتماعی و خارج شدن‌شان از حلقه‌ی تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز، احساس عجز و ناتوانی عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی، بحران‌های زنجیره‌ای و گسترده و نظایر این‌ها، همه ممکن است تا حدی به کار تبیین نظریههای توطئه آیند و زمینه‌های بحث درباره آنها را روشن کنند، اما هیچ‌یک برای تحلیل منطق حاکم بر این نظریه‌ها کافی و رسا نیست.
با بررسی موشکافانه انواع نظریههای توطئه، که اینک تنوعی شگفت‌انگیز یافته‌اند، لاجرم به نقطه‌ای می‌رسیم که در آن، دیگر محتواهای مشخص این نظریه‌ها یا صحت و سقم فاکت‌های ارائه‌شده در آنها ارزش تحلیلی چندانی ندارند. این نقطه همان‌جایی است که پای یک «دیگری» فریبکار وسط می‌آید، نقطه‌ای که در آن همه‌ی نظریههای توطئه به هم می‌رسند. در واقع، فقط تحلیل رابطه‌ی پیچیده‌ی نظریه‌پردازان توطئه با عاملیتی که ژاک لاکان نامش را «دیگری بزرگ» می‌گذارد می‌تواند پرده از ماهیت نظریهی توطئه و نسبت آن با چیزی به نام «دانش» و «نظریه» بردارد.
در واقعیت موجود و بسته به شرایط مشخص هر جا، سوژه‌هایی به گوناگونی یهودیان، آدم فضایی‌ها، چپ‌ها، سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی، جمع کوچکی از الیت‌ها، ایلومیناتی و ... می‌توانند در جای این «دیگری» بنشینند. اما جالب توجه است که نظریههای توطئه با هر شکل و محتوایی، برخلاف دیگر دیدگاه‌های انتقادی، هیچگاه خود را واقعاً درگیر تحلیل انتقادی فاکت‌ها و واقعیت و ساختاربندی آن نمی‌کنند و بی‌واسطه می‌روند به سراغ به اصطلاح واقعیت اساسی پنهان شده در پس واقعیت «رسمی» و «ظاهری». در این‌جا، مسأله‌ی غامضی چون چگونگی شکل‌گیری ساختار واقعیت و پدیدارشدن اوهام از ابتدا حل‌وفصل شده است و همه‌چیز با توسل و ارجاع به صحنه‌گردان و عامل اصلی توطئه توضیح داده می‌شود.
ولی ظاهراً این عامل توطئه، با وجود تدابیر و ساز و کارهای به غایت پیچیده‌ای که برای تأمین منافع و پیشبرد مقاصدش به کار می‌گیرد، از ابتدا تنها یک هدف بنیادی دارد و بس: فریب دادن بی‌وقفه‌ی ما به هر قیمت. هرچیز دیگری فرع بر این هدف اصلی است. در نهایت، همیشه در پشت صحنه یک دیگری «شرور» و «فریبکار» نشسته است که واقعیت ما را دستکاری می‌کند و غایتی جز فریب دادن ما ندارد. این به واقع نیاز وجودی نظریههای توطئه است که حتماً دیگری اهریمنی فریب‌کاری وجود داشته باشد. می‌توان چنین گفت که در دوران استیلای شک و ناباوری نظریههای توطئه تلاش‌هایی از سر استیصال‌ند برای حفظ عاملیت دیگری بزرگ در مقام موجودی منسجم و بی‌فقدان. این دیگری فقط به شرطی دارای انسجام است که همیشه در فریب دادن ما کامیاب شود. دیگری بزرگ منسجم فقط می‌تواند فریب‌کاری بزرگ باشد و وجود یک دیگری شرور طبعا بسی بهتر است از وجودنداشتن چیزی به اسم دیگری بزرگ.
در این دوره، به سراغ نظریههای توطئه می‌رویم و این مسئله را تا حد ممکن موشکافی می‌کنیم که نظریه‌پردازان توطئه چگونه به توطئه «باور» می‌آورند و دانش و یقین ایشان از کجا می‌آید.
اطلاعات بیشتر👇
28.04.202511:40
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
دربارهی نظریههای توطئه:
دیگری فریبکار و آنان که فریب نمی‌خورند
به‌هدایت جواد گنجی
روزهای دوشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
دربارهی نظریههای توطئه:
دیگری فریبکار و آنان که فریب نمی‌خورند
به‌هدایت جواد گنجی
روزهای دوشنبه ۱۹ تا ۲۱ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
26.04.202512:52
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
پارالوژی‌های کانتی؛
بررسی شرح استراوسون از نظریهی «نفس» در کانت
به‌هدایت پوریا‌گل‌شناس
روزهای شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
کانت پس از بنیادگذاری بخش ایجابی فلسفهی نقادی‌اش، در بخش دوم نقد نخست، نقد و بررسی رویکردهای سنتی متافیزیکی را می‌آغازد. یکی از بنیادی‌ترین دستاوردهای فلسفهی نقادی کانت زمانی آشکار می‌گردد که با «من می‌اندیشم» دکارتی رویارو می‌شود. «نفس» (soul) یا «خود» (self) در فلسفهی نقادی کانت چه جایگاهی دارد؟ کانت در این بخش، انگاره‌ی دکارتی «من» به‌سان جوهر نفسانیِ بسیط و نامادی و دارای هویت شخصی را به‌سان «پارالوژی‌ها» یا «دلیل‌ورزی‌های نادرست» پیش می‌نهد و امکان اثبات نفس دکارتی و روان‌شناسی عقلانی را از نگرگاه فلسفهی نقادی و در سپهر خردِ نگرورز انکار می‌کند و در عوض، روان‌شناسی تجربی را به‌جای آن می‌نشاند.
به دیگر سخن، در فلسفهی کانت «من» نه هیچ شیء جداشناخته و موجود واقعی بلکه صرفاً شرط محض تجربه و نشانگر یگانگی آگاهی است. اما مفهوم «خود» نقشی بسیار بنیادین در سپهرهای گوناگون اندیشه‌ی آدمی می‌آفریند؛ این پرسش‌ها را به دیده آورید: «من کیستم؟» پیش‌نهادن پرسش «من چیست؟» به‌سان یک پایندگار یا جوهر. آیا می‌توانم من فی‌نفسه را به تصور آورم یا تصور من همواره با ادراک‌های دیگر در پیوند است؟ آیا از راه درون‌نگری و تأمل دکارتی و بر پایه‌ی شهود درونی و عقلانی می‌توانم به وجود یک موجود اندیشنده پی ببرم؟ «آیا من یک چیز ساده و بسیط هستم؟» پیش‌نهادن پرسش از «من» به‌سان امری نامادی و تقسیم ناپذیر. «آیا من می‌توانم به دو شخص تقسیم شوم؟» آیا من دارای یک هویت شخصی پایدارم؟ و از دیگر سو، اگر نفس نامادی است، پس نامیرا است: «چگونه می‌توانم به مرگ خویش بیندیشم؟»
پارالوژی‌های کانت توجه بسیاری از فیلسوفان جدید از جمله پی.اف. استراوسون و جاناتان بنت را به خود جلب کرده است. استراوسون که خوانشی تجربه‌گروانه از کانت پیش می‌نهد، پارالوژی‌ها را گواهی گویا می‌یابد برای اثبات بنیاد شرح بازسازانه‌ی خودش از فلسفهی کانت که آن را به‌سان یک تجربه‌گرایی پیچیده تفسیر می‌کند و ایده‌گروی ترافرازنده‌ی کانت را از رهگذر همین خوانش نقد می‌کند. در این کارگاه پس از شرح پارالوژی‌های کانت به شرح استراوسون خواهیم پرداخت.
جلسه‌ی نخست- بازنگری عمومی: شناخت تجربی چگونه ممکن است؟
شرح بنیادهای کانت در منطق ترافرازنده دربارهی امکان تجربه.
جلسه‌ی دوم- روان‌شناسی عقلانی چیست؟
آیا من یک جوهر بسیط نامادی دارای هویت شخصی‌ام؟ بررسی دلیل‌ورزی‌های دکارتی و شرح پیوند «من» با «یگانگی خوداندریافت» در استنتاج ترافرازنده.
جلسه‌ی سوم- پارالوژی‌های کانت
شرح «من» به‌سان شرط محض امکان تجربه: تیر خلاص به دکارت.
جلسه‌ی چهارم- متافیزیک تجربه
شرح خوانش استراوسون از پارالوژی‌های کانت.
پوریا گل‌شناس زاده‌ی ۱۳۷۱، دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد «منطق» از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشجوی دکتری «فلسفهی معاصر غرب» در همان دانشگاه است. عنوان پایان‌نامه‌ی ارشد او «صدق در فلسفهی ترافرازنده‌ی کانت» و عنوان رساله‌ی دکتری او «ارزیابی انتقادی خوانش تحقیق‌گروانه‌ی استراوسون از کانت» است. حوزههای کاری او فلسفهی تحلیلی، فلسفهی کانت و تجربه‌گروی انگلیسی است و از میان آثاری که به فارسی ترجمه کرده است می‌توان به «نظریهی همخوانی صدق در فلسفهی کانت» اثر لوری جی آندروود (۱۴۰۰)، «مارکس و اخلاق» اثر آلن وود و دیگران (۱۳۹۸)، «یادداشت‌هایی دربارهی سوسیالیسم» اثر جان استوارت میل (۱۴۰۲)، «پرسشهایی دربارهی قانون طبیعت» اثر جان لاک (۱۴۰۲)، «هنر، شناخت و ارزش» اثر پیتر لامارک و دیگران (۱۴۰۳)، «تحلیل و متافیزیک» اثر پی. اف. استراوسون (۱۴۰۳) اشاره کرد. او همچنین در دانشگاه آزاد تهران غرب به عنوان استاد مهمانْ فلسفه و زیباشناسی درس می‌دهد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
پارالوژی‌های کانتی؛
بررسی شرح استراوسون از نظریهی «نفس» در کانت
به‌هدایت پوریا‌گل‌شناس
روزهای شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
کانت پس از بنیادگذاری بخش ایجابی فلسفهی نقادی‌اش، در بخش دوم نقد نخست، نقد و بررسی رویکردهای سنتی متافیزیکی را می‌آغازد. یکی از بنیادی‌ترین دستاوردهای فلسفهی نقادی کانت زمانی آشکار می‌گردد که با «من می‌اندیشم» دکارتی رویارو می‌شود. «نفس» (soul) یا «خود» (self) در فلسفهی نقادی کانت چه جایگاهی دارد؟ کانت در این بخش، انگاره‌ی دکارتی «من» به‌سان جوهر نفسانیِ بسیط و نامادی و دارای هویت شخصی را به‌سان «پارالوژی‌ها» یا «دلیل‌ورزی‌های نادرست» پیش می‌نهد و امکان اثبات نفس دکارتی و روان‌شناسی عقلانی را از نگرگاه فلسفهی نقادی و در سپهر خردِ نگرورز انکار می‌کند و در عوض، روان‌شناسی تجربی را به‌جای آن می‌نشاند.
به دیگر سخن، در فلسفهی کانت «من» نه هیچ شیء جداشناخته و موجود واقعی بلکه صرفاً شرط محض تجربه و نشانگر یگانگی آگاهی است. اما مفهوم «خود» نقشی بسیار بنیادین در سپهرهای گوناگون اندیشه‌ی آدمی می‌آفریند؛ این پرسش‌ها را به دیده آورید: «من کیستم؟» پیش‌نهادن پرسش «من چیست؟» به‌سان یک پایندگار یا جوهر. آیا می‌توانم من فی‌نفسه را به تصور آورم یا تصور من همواره با ادراک‌های دیگر در پیوند است؟ آیا از راه درون‌نگری و تأمل دکارتی و بر پایه‌ی شهود درونی و عقلانی می‌توانم به وجود یک موجود اندیشنده پی ببرم؟ «آیا من یک چیز ساده و بسیط هستم؟» پیش‌نهادن پرسش از «من» به‌سان امری نامادی و تقسیم ناپذیر. «آیا من می‌توانم به دو شخص تقسیم شوم؟» آیا من دارای یک هویت شخصی پایدارم؟ و از دیگر سو، اگر نفس نامادی است، پس نامیرا است: «چگونه می‌توانم به مرگ خویش بیندیشم؟»
پارالوژی‌های کانت توجه بسیاری از فیلسوفان جدید از جمله پی.اف. استراوسون و جاناتان بنت را به خود جلب کرده است. استراوسون که خوانشی تجربه‌گروانه از کانت پیش می‌نهد، پارالوژی‌ها را گواهی گویا می‌یابد برای اثبات بنیاد شرح بازسازانه‌ی خودش از فلسفهی کانت که آن را به‌سان یک تجربه‌گرایی پیچیده تفسیر می‌کند و ایده‌گروی ترافرازنده‌ی کانت را از رهگذر همین خوانش نقد می‌کند. در این کارگاه پس از شرح پارالوژی‌های کانت به شرح استراوسون خواهیم پرداخت.
جلسه‌ی نخست- بازنگری عمومی: شناخت تجربی چگونه ممکن است؟
شرح بنیادهای کانت در منطق ترافرازنده دربارهی امکان تجربه.
جلسه‌ی دوم- روان‌شناسی عقلانی چیست؟
آیا من یک جوهر بسیط نامادی دارای هویت شخصی‌ام؟ بررسی دلیل‌ورزی‌های دکارتی و شرح پیوند «من» با «یگانگی خوداندریافت» در استنتاج ترافرازنده.
جلسه‌ی سوم- پارالوژی‌های کانت
شرح «من» به‌سان شرط محض امکان تجربه: تیر خلاص به دکارت.
جلسه‌ی چهارم- متافیزیک تجربه
شرح خوانش استراوسون از پارالوژی‌های کانت.
پوریا گل‌شناس زاده‌ی ۱۳۷۱، دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد «منطق» از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشجوی دکتری «فلسفهی معاصر غرب» در همان دانشگاه است. عنوان پایان‌نامه‌ی ارشد او «صدق در فلسفهی ترافرازنده‌ی کانت» و عنوان رساله‌ی دکتری او «ارزیابی انتقادی خوانش تحقیق‌گروانه‌ی استراوسون از کانت» است. حوزههای کاری او فلسفهی تحلیلی، فلسفهی کانت و تجربه‌گروی انگلیسی است و از میان آثاری که به فارسی ترجمه کرده است می‌توان به «نظریهی همخوانی صدق در فلسفهی کانت» اثر لوری جی آندروود (۱۴۰۰)، «مارکس و اخلاق» اثر آلن وود و دیگران (۱۳۹۸)، «یادداشت‌هایی دربارهی سوسیالیسم» اثر جان استوارت میل (۱۴۰۲)، «پرسشهایی دربارهی قانون طبیعت» اثر جان لاک (۱۴۰۲)، «هنر، شناخت و ارزش» اثر پیتر لامارک و دیگران (۱۴۰۳)، «تحلیل و متافیزیک» اثر پی. اف. استراوسون (۱۴۰۳) اشاره کرد. او همچنین در دانشگاه آزاد تهران غرب به عنوان استاد مهمانْ فلسفه و زیباشناسی درس می‌دهد.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
26.04.202512:52
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
پارالوژی‌های کانتی؛
بررسی شرح استراوسون از نظریهی «نفس» در کانت
به‌هدایت پوریا‌گل‌شناس
روزهای شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
پارالوژی‌های کانتی؛
بررسی شرح استراوسون از نظریهی «نفس» در کانت
به‌هدایت پوریا‌گل‌شناس
روزهای شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۴ جلسه)
شروع دوره: ۲۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
@bidarschool
@bidarcourses
24.04.202512:58
مهسا اسداله‌نژاد، متولد ۱۳۶۹، دانش‌آموخته‌ی دکتریِ جامعه‌شناسی سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس است. عنوان پایان‌نامه‌ی ارشد او «تخیل و امکان نقد واقعیت عینی؛ مطالعه‌ی موردی هانری کربن و استلزامات سیاسی و اجتماعی عالم مثال» نام داشت. او در این پایان‌نامه به دنبال آن بود تا نشان دهد که چگونه تخیل فعال در سنتِ فلسفهی اسلامی (عالم مثال) به واقعیت‌گریزی اجتماعی و سیاسی منتهی می‌شود و در ازایِ این واقعیت‌گریزی چه جهان سیاسی-اجتماعیِ‌ِ باطنی‌گرایی خلق می‌کند. او در پایان‌نامه‌ی دکتری به مطالعه‌ی تاریخ شکل‌گیری دولت جمهوری اسلامی، از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸، پرداخته است.
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: institutebidar@gmail.com
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
24.04.202512:58
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
دربارهی سیاست استتیک؛
۵- رهایی؛ موضوع بازشناسی یا عدم توافق؟
به‌هدایت مهسا اسداله‌نژاد
روزهای سه‌شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۱۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
غایت اندیشه‌ی انتقادی دست‌یابی به رهایی است. حتی اگر غایت‌اش هم نباشد، اندیشه‌ی انتقادی جز به چیستی و چگونگی مبارزاتِ رهایی‌بخش نمی‌اندیشد. اما ناهم‌گونی در اندیشه‌ی انتقادی از آن جایی برمی‌آید که پرسشهایی دربارهی اینکه «رهایی چیست؟» و «چه کسانی»، به «چه شکلی» می‌توانند به آن دست پیدا کنند، پاسخ‌های متفاوتی می‌یابند. در سال‌هایِ اخیر، شاید با رُشد جنبش‌های خُرد اجتماعی که دیگر سودایِ «رهایی همگان» را در سر ندارند، بازشناسی‌شدن یا به‌رسمیت شناختهشدن (Recognition) موضوع رهایی شده است. به نظر می‌رسد هر صدایی از هر جایی که بلند می‌شود، یا می‌کوشیم تا بلند شود، یک سودا در سر می‌پروراند: می‌خواهم به رسمیت شناخته شوم، می‌خواهم دیده شوم، می‌خواهم هویتم تأیید شود و به حقوق خود دست پیدا کنم؛ منِ جزئی با مختصاتِ روشن و تاریخ روشنم می‌خواهم آزاد شوم.
ژاک رانسیر که در این دوره یک طرف بحث است، فکر می‌کند اگر همه‌ی همتِ اندیشه‌ی انتقادی معطوف به بازشناسی شود، آن‌گاه شیره‌ی اندیشه‌ی انتقادی کشیده شده و پتانسیل رهایی‌بخشی برای آن نمی‌ماند. از دیدِ او بازشناسی در پیِ تثیبتِ هویت (Identity) است؛ درحالی‌که اندیشه‌ی انتقادی از اساس به امکانِ نااین‌همانی (Non-identity) گره خورده است. برای اندیشه‌ی انتقادی مسئله این است که چیزها چطور دیگر آن‌گونه که هستند نباشند، نه آن‌که چیزها آن‌طور که هستند در جایِ خود تثبیت شوند. او اصطلاح خود را برای توضیح مبارزه‌ی رهایی‌بخش دارد: Disagreement. ترجمه شده است به «عدم توافق». آن‌جایی که درونِ «خود»ِ یک چیز دوپارگی و شکاف وجود دارد. اگر رهایی معنادار باشد، از دلِ همین دوپارگی و شکاف خود با خود شکل می‌گیرد. او در فهمش از رهایی متأثر از یک الگویِ استتیکی‌ست؛ به‌نحوی که رهایی از اساس قسمی گسست از وضعیتِ خود است.
در اندیشه‌ی انتقادیِ معاصر، اکسل هونِت، از نسل سوم مکتب فرانکفورت، به‌عنوانِ فیلسوفِ بازشناسی شناخته می‌شود. از نظر او انسان بنیاداً در پیِ بازشناسی خود است؛ در همه‌جا دغدغه‌ی به‌رسمیت شناختهشدن دارد و همین رانه‌ی بازشناسی است که او را برمی‌انگیزاند: هم در روابط صمیمی و شخصی، هم در کار و مناسباتِ بازتولیدی و هم در جامعه‌ی مدنی و فعالیت سیاسی. از دید اکسل هونت آنچه انسان از آن رنج می‌کشد، بازشناسی‌نشدن است و اگر اندیشه‌ی انتقادی در پیِ کاستن از رنج است، نمی‌تواند بازشناسی را اساسِ خود قرار ندهد. برای او که بیشتر متأثر از یورگن هابرماس به‌عنوان نسل دوم از مکتب فرانکفورت است، امر سیاسی به فلسفهی اخلاق و فلسفهی حقوق گره خورده است و الگویِ رهایی متأثر از یک الگویِ هرمنوتیکی‌ست: من و تو در مواجهه با هم تا کجا می‌توانیم یکدیگر را بفهمیم و فهمِ معنا/هویتِ یکدیگر چطور در بسترِ اخلاقی-حقوقی ممکن می‌شود و رنگ‌وبویِ عادلانه می‌یابد.
در سال ۲۰۰۹ با میزبانیِ کریستف منکه، که خود نیز یک نسلِ سومی از مکتب فرانکفورت است و اخیراً مجلد «نظریهی رهایی» از او به فارسی منتشر شده است، رانسیر و هونت روبه‌رویِ یکدیگر قرار گرفتند. البته نخست بین‌شان متن‌هایِ نظری رد و بدل شد و سپس گفتگویِ شفاهی رخ داد و دست‌آخر دربارهی مفروضاتِ خود از اندیشه‌ی انتقادی نوشتند. مجموعه‌ی این تبادلات نظری در مجلدی با عنوان «Recognition or disagreement» به چاپ رسید. در دوره‌ی حاضر که در پنج جلسه برگزار می‌شود تلاش می‌کنیم تا اهمِ بحث‌های این رویارویی را مطرح کنیم و دست‌آخر با بهره‌گرفتن از خودِ نظریهی کریستف منکه، به‌عنوان یک نسل سومی که ردِ پایِ بنیامین و آدورنو در فهم او از رهایی پررنگ است، به سمتِ تأکید بر رهایی به‌مثابه‌یِ قسمی گُسستن حرکت کنیم.
جلسه‌ی اول: رانسیر و روش برابری: سیاست و بوطیقا
جلسه‌ی دوم: ملاحظاتِ انتقادی رانسیر بر نظریهی بازشناسی هونِت
جلسه‌ی سوم: هونِت و فقر آزادی: امکانات و محدودیت‌های حیات اخلاقی
جلسه‌ی چهارم: ملاحظات انتقادی هونِت بر رویکرد فلسفی رانسیر
جلسه‌ی پنجم: رهایی همچون عدم توافق-گُسست
اطلاعات بیشتر👇
دربارهی سیاست استتیک؛
۵- رهایی؛ موضوع بازشناسی یا عدم توافق؟
به‌هدایت مهسا اسداله‌نژاد
روزهای سه‌شنبه ۱۸ تا ۲۰ ( ۵ جلسه)
شروع دوره: ۱۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴
غایت اندیشه‌ی انتقادی دست‌یابی به رهایی است. حتی اگر غایت‌اش هم نباشد، اندیشه‌ی انتقادی جز به چیستی و چگونگی مبارزاتِ رهایی‌بخش نمی‌اندیشد. اما ناهم‌گونی در اندیشه‌ی انتقادی از آن جایی برمی‌آید که پرسشهایی دربارهی اینکه «رهایی چیست؟» و «چه کسانی»، به «چه شکلی» می‌توانند به آن دست پیدا کنند، پاسخ‌های متفاوتی می‌یابند. در سال‌هایِ اخیر، شاید با رُشد جنبش‌های خُرد اجتماعی که دیگر سودایِ «رهایی همگان» را در سر ندارند، بازشناسی‌شدن یا به‌رسمیت شناختهشدن (Recognition) موضوع رهایی شده است. به نظر می‌رسد هر صدایی از هر جایی که بلند می‌شود، یا می‌کوشیم تا بلند شود، یک سودا در سر می‌پروراند: می‌خواهم به رسمیت شناخته شوم، می‌خواهم دیده شوم، می‌خواهم هویتم تأیید شود و به حقوق خود دست پیدا کنم؛ منِ جزئی با مختصاتِ روشن و تاریخ روشنم می‌خواهم آزاد شوم.
ژاک رانسیر که در این دوره یک طرف بحث است، فکر می‌کند اگر همه‌ی همتِ اندیشه‌ی انتقادی معطوف به بازشناسی شود، آن‌گاه شیره‌ی اندیشه‌ی انتقادی کشیده شده و پتانسیل رهایی‌بخشی برای آن نمی‌ماند. از دیدِ او بازشناسی در پیِ تثیبتِ هویت (Identity) است؛ درحالی‌که اندیشه‌ی انتقادی از اساس به امکانِ نااین‌همانی (Non-identity) گره خورده است. برای اندیشه‌ی انتقادی مسئله این است که چیزها چطور دیگر آن‌گونه که هستند نباشند، نه آن‌که چیزها آن‌طور که هستند در جایِ خود تثبیت شوند. او اصطلاح خود را برای توضیح مبارزه‌ی رهایی‌بخش دارد: Disagreement. ترجمه شده است به «عدم توافق». آن‌جایی که درونِ «خود»ِ یک چیز دوپارگی و شکاف وجود دارد. اگر رهایی معنادار باشد، از دلِ همین دوپارگی و شکاف خود با خود شکل می‌گیرد. او در فهمش از رهایی متأثر از یک الگویِ استتیکی‌ست؛ به‌نحوی که رهایی از اساس قسمی گسست از وضعیتِ خود است.
در اندیشه‌ی انتقادیِ معاصر، اکسل هونِت، از نسل سوم مکتب فرانکفورت، به‌عنوانِ فیلسوفِ بازشناسی شناخته می‌شود. از نظر او انسان بنیاداً در پیِ بازشناسی خود است؛ در همه‌جا دغدغه‌ی به‌رسمیت شناختهشدن دارد و همین رانه‌ی بازشناسی است که او را برمی‌انگیزاند: هم در روابط صمیمی و شخصی، هم در کار و مناسباتِ بازتولیدی و هم در جامعه‌ی مدنی و فعالیت سیاسی. از دید اکسل هونت آنچه انسان از آن رنج می‌کشد، بازشناسی‌نشدن است و اگر اندیشه‌ی انتقادی در پیِ کاستن از رنج است، نمی‌تواند بازشناسی را اساسِ خود قرار ندهد. برای او که بیشتر متأثر از یورگن هابرماس به‌عنوان نسل دوم از مکتب فرانکفورت است، امر سیاسی به فلسفهی اخلاق و فلسفهی حقوق گره خورده است و الگویِ رهایی متأثر از یک الگویِ هرمنوتیکی‌ست: من و تو در مواجهه با هم تا کجا می‌توانیم یکدیگر را بفهمیم و فهمِ معنا/هویتِ یکدیگر چطور در بسترِ اخلاقی-حقوقی ممکن می‌شود و رنگ‌وبویِ عادلانه می‌یابد.
در سال ۲۰۰۹ با میزبانیِ کریستف منکه، که خود نیز یک نسلِ سومی از مکتب فرانکفورت است و اخیراً مجلد «نظریهی رهایی» از او به فارسی منتشر شده است، رانسیر و هونت روبه‌رویِ یکدیگر قرار گرفتند. البته نخست بین‌شان متن‌هایِ نظری رد و بدل شد و سپس گفتگویِ شفاهی رخ داد و دست‌آخر دربارهی مفروضاتِ خود از اندیشه‌ی انتقادی نوشتند. مجموعه‌ی این تبادلات نظری در مجلدی با عنوان «Recognition or disagreement» به چاپ رسید. در دوره‌ی حاضر که در پنج جلسه برگزار می‌شود تلاش می‌کنیم تا اهمِ بحث‌های این رویارویی را مطرح کنیم و دست‌آخر با بهره‌گرفتن از خودِ نظریهی کریستف منکه، به‌عنوان یک نسل سومی که ردِ پایِ بنیامین و آدورنو در فهم او از رهایی پررنگ است، به سمتِ تأکید بر رهایی به‌مثابه‌یِ قسمی گُسستن حرکت کنیم.
جلسه‌ی اول: رانسیر و روش برابری: سیاست و بوطیقا
جلسه‌ی دوم: ملاحظاتِ انتقادی رانسیر بر نظریهی بازشناسی هونِت
جلسه‌ی سوم: هونِت و فقر آزادی: امکانات و محدودیت‌های حیات اخلاقی
جلسه‌ی چهارم: ملاحظات انتقادی هونِت بر رویکرد فلسفی رانسیر
جلسه‌ی پنجم: رهایی همچون عدم توافق-گُسست
اطلاعات بیشتر👇
Рекордтар
09.05.202523:59
3.3KЖазылушылар28.02.202523:00
1150Дәйексөз индексі16.04.202517:35
8971 жазбаның қамтуы13.03.202503:45
897Жарнамалық жазбаның қамтуы13.03.202504:39
3.30%ER13.03.202503:45
27.75%ERRКөбірек мүмкіндіктерді ашу үшін кіріңіз.
