[📚]ماخذ:
[📕]گزارش شطرنج و نهش و نیواردشیر
[📘]تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. احمد تفضلی، ژاله آموزگار

آنها به سرعت در علم پیشرفت کردند و درمان‌های جدیدی درکنار  ساخت دارو توسعه دادند به گونه‌ای که درمان آنها از هندویان و یونانیان برتر ارزیابی می‌شد.
پزشکان این دوره روش‌های علمی مردمان دیگر را پذیرفته و با اکتشافات خود آن‌را اصلاح می‌کردند.آنها قوانین پزشکی را تدوین کرده و کارهایی که انجام دادده بودند ثبت می‌کردند.

📚ماخذ:
📗The Physicians of Jundishapur,GAIL MARLOW TAYLOR

ماخذ:کارنامه‌اردشیر بابکان_ترجمه:قاسم هاشمی نژاد

شما بت‌پرست هستید و من شمارا علیه هم‌کیشان خود یاری نمی‌دهم.

سیف چون به حضور انوشیروان رسید، در برابر او به خاک افتاد و در سخنانی با توصیف وضعیت یمن و ستم حبشیان، از او استمداد کرد.

برای این آمده بودم تا پادشاه، خواری و زبونی را از من بردارد.

این درخواست فرصت خوبی برای بخت آزمایی پادشاه است، چرا که با اعزام محکومان به اعدام(که در زندان به سر می‌برند)به یمن،می‌تواند به یکی از دو نتیجه شیرین دست یابد:یا با شکست این محکومان از حبشیان از شر آنها خلاصی می‌یابد و یا با پیروزی آن‌ها بر قلمروی خود می‌افزاید.

ماخذ:
تاریخ الرسل و الملوک،طبری.ج۲
تاریخ‌نامه طبری‌،بلعمی.ج۱و۲

📚ماخذ:
📗شهرستان‌های ایران

#منابع‌پهلوی

ماخذ:
سیره ابن اسحاق،ابن اسحاق
سیره النبویه،ابن هشام
جهت دانلود و مطالعه منابع روی نام آن کلیک نمایید.

آنگاه یهودیان یمن به ذونواس گفتنـد اي پادشاه پرسـتش تو این آتش را نارواست و اگر تو دین ما را بپـذیري ما به فرمان خـداوند متعال آنرا خاموش می‌کنیم تا بـدانی‌که دین تو مایه غرور است، ذونواس پـذیرفت که اگر آتش راخاموش کننـد به دین ایشان درخواهدآمد.چون زبانه آتش برآمد یهودیان تورات را آوردند و گشودند وشروع به خواندن آن کردند و زبانه عقب می‌نشست تا به آتشکدهاي که از آن سرچشمه می‌گرفت رسید و آنان همچنان تورات می‌خواندند تا آتش خاموش شد. ذونواس یهودي شدو مردم یمن را به آن آیین فراخواند.

تمام مسیحیان قلمروی خود را از بین ببرید همان‌طور که من این کار را انجام داده‌ام.
او همچنین نوشت در صورت از بین بردن مسیحیان سه‌هزار دینار می‌دهد.

ذونواس،کشیشی با نام ابراهیم را برای مذاکره با رهبر اعراب متحد با امپراتوری ساسانی می‌فرستد.ابراهیم در دربار پادشاه عرب، با فرستاده‌ایرانی و نمایندگان مسیحیان ارتدکس عراق ملاقات کرد.

که از کشتار مسیحیان و سوزانده شدن شهر نجران خبر دارد و ذونواس به شاه پارسی و نعمان بن المنذر نامه نوشته و از آن‌ها خواسته است که مسیحیان قلمروی خود را از بین ببرد.
یوستین از نجاشی می‌خواهد به ذونواس حمله کند و آن را نابود کند.

تئودوسیوس صغیر را جانشین خود و وارث تاج‌وتخت روم قرار داد و یزگرد شاهنشاه ایران را ولی و قیم او معین نمود و از وی تقاضا کرد که با تمام قوا در حفظ جان و سلطنت تئودوسیوس کوشش و مراقبت نماید.

ماخذ:
جنگ‌های ایران و روم.پروکوپیوس.ص۸

رونویسی:Mārē ī NN î azkanīšHarēnēnērēē ì NN î azkanīšHarēnēnēhoen karisisē ī pāk ī padsal
ترجمه:
او که نیز  nišem_burzar پسر badag که NN پسر، Mârē.(می‌بیند/می‌نویسد) کلیسای هرات است، که این(همان) گله را به قدیس بخشید...،

رونویسی: zamīg_izrēwīhfrašīh ē bav mehmānõ kanišm ī-m
ترجمه: وجود دارد؟ نه سه خدا/خالق ، و بر روی زمین باشد که ثروت و خوشبختی میزبان کلیسای تعلیم خوب من باشد

ماخذ:
ارداویرافنانه،به‌قلم رشید یاسمی

ماخذ:
تاریخ طبری‌.طبری.ج۲
تاریخ بلعمی

ماخذ:زبان پهلوی ادبیات و دستور آن.ژاله آموزگار،احمد تفضلی.ص۳۶

ایرانیان ابریشم خام را از چین دریافت کرده و پس از فرآوری، آن را با قیمت بالا به رومیان می‌فروختند.این موضوع باعث نارضایتی رومیان شده بود، زیرا رومیان مجبور بودند ابریشم را با قیمت گزاف از ساسانیان بخرند.
همچنین او می‌گوید که ساسانیان در تلاش بودند تا تجارت ابریشم را در انحصار خود نگه‌دارند و مانع دسترسی مستقیم رومیان به ابریشم چین بشوند. سرانجام در دوران ژوستینیانوس یکم برای شکستن این انحصار و راهی برای تولید ابریشم در قلمروی امپراتوری روم، رومیان موفق شدن از طریق راهبان مسیحی، کرم‌های ابریشم
از چین به روم قاچاق کنند و پایه‌گذار صنعت ابریشم در روم شوند. او حتی اشاره به حضور مستقیم بازرگانان ایرانی در هند و چین می‌کند.

بندر مهروبان،سینیز،جانبا و مهترین آن سیراف و ریشهر است.

اصطلاح دهقان در اسناد دوره‌های نخستین ساسانی دیده نمی‌شوند. بلکه گهگاه در کتاب‌های پهلوی(سده نهم)، و به فراوانی در توصیفات سازمان اداری ساسانی در منابع متقدم اسلامی به کار رفته، می‌توان پنداشت که دهقانان همچون طبقه‌ای اجتماعی در پی اصلاحات ارضی روزگار خسروانوشیروان پدید آمدند.اداره‌ی امور محلی، از وظایف موروثی دهقانان بود و روستاییان از آن فرمان می‌بردند.آنان به احتمال نماینده‌ی حکومت در میان روستاییان بودند و وظیفه‌ی مهم آنان گردآوری مالیات بود.روایتی در شاهنامه آمده، اهمیت دهقانان را از نظر نقش مالی آنان در روزگار ساسانیان نشان می‌دهند. در این روایت بزرگمهر به انوشیروان، که برای لشکرکشی بر ضد رومیان نیاز به پول داشته است که بزرگمهر پیشنهاد می‌کند که از دهقانان وام بگیرد.

ماخذ:
۱.تاریخ تمدن ویل دورانت،ویل دورانت،جلد۱۴
۲.تواریخ.آگاثیاس
۳.فارسنامه.ابن‌بلخی
۴.جامعه‌ساسانی.احمد تفضلی
۵.تاریخ اقتصاد دولت ساسانی. فرانتس آلتهایم، روت استیل باهمکاری روبرت گوبل

ماخذ:
از جیحون تا فرات:ایرانشهر و دنیای ساسانی.تورج‌دریایی،خداداد رضاخانی

۱)رودخانه‌ی هیرمند، دریاچه فرَزدان؛ دریاچه‌ی کیاسنه و کوه اوشداشتار.
۲)هوشیدر و هوشیدرماه و سوشیانس، سه تن از منجیان دین زرتشتی، که در آنجا متولد خواهند شد و ظهور خواهند کرد
۳)سیستان پناهگاه فرزندان شاهان کیانی پس از قتل ایرج بود.
۴)دین زرتشتی نخست در این ناحیه تبلیغ شد و پیروانی مانند سین پیدا کرد که همراه با بُرزمهر بغان نسک اوستا را تدوین کردند.
۵)پس از حمله اسکندر، اوستا سینه به سینه فقط در این ناحیه حفظ شد.
۶)در این متن به وقایع غیردینی مرتبط با سیستان که آن‌ها را کتاب فارسی مانند تاریخ سیستان و احیاالملوک می‌یابیم، اشاره نشده‌است.

ماخذ؛تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام.احمد تفضلی، ژاله آموزگار

کشتی‌ها را سوختم تا بدانید که هرگز راهی به سوی سرزمین‌تان ندارید.لباس‌هایتان را سوختم، زیرا از این خشم می‌آمدم که حبشیان پیروز شوند و لباس‌هایتان نصیب آنان شود. و آذوقه‌هایتان را به دریا ریختم، زیرا نمی‌خواستم طمع کنید که برای روزی دیگر هم غذایی دارید؛ اگر مردمی هستید که همراه من جنگ می‌کنید و استقامت می‌ورزید، پس مرا آگاه کنید وگرنه، بر این شمشیر خویش می‌افتم تا از پشتم خارج شود، زیرا هرگز خود را تسلیم آن‌ها نخواهم کرد، پس ببینید وقتی من که فرمانده شمایم با خود چنین می‌کنم، پس کار شما چه خواهد شد؟

همراه تو می‌جنگیم تا آخرین نفر؛ یا کشته می‌شویم یا پیروز

ماخذ:
تاریخ طبری،طبری.ج۲

ماخذ:تاج،جاحظ،مترجم‌محمدعلی‌خلیلی،ص۶۷

ماخد
تاریخ تمدن ویل دورانت،جلد۱۴،ویل دورانت.ص۱۹۸