
Dr. Algorithm
Saidolim Djuraev’ning mantiq va qiziqarli ma'lumotlar haqida kanali.
Savollar yoki javoblar uchun: @DrAlgorithmBot
Savollar yoki javoblar uchun: @DrAlgorithmBot
TGlist रेटिंग
0
0
प्रकारसार्वजनिक
सत्यापन
असत्यापितविश्वसनीयता
अविश्वसनीयस्थानУзбекістан
भाषाअन्य
चैनल निर्माण की तिथिDec 24, 2021
TGlist में जोड़ा गया
Jan 30, 2025संलग्न समूह
समूह "Dr. Algorithm" में नवीनतम पोस्ट
03.02.202510:00
Ajoyib savollar
Bu kabi savollar koʻp berishadi. Javobini ham bilishadi. Lekin dangasalikni yengish juda mushkul ish.
Maʼlum-ki, koʻp ishxonalarda ish vaqti soat 9:00 da, ammo ishning oʻzi 11:00 da boshlanadi. Erkin vaqt tartibi desa, koʻpchilik "xohlagan vaqt kelib, xohlagan vaqt ketsam boʻlar ekan", - deb tushunadi. Oylik uning 8 soat ishlab bergani uchun berilishini his qilmaydi.
Hozir mavzu bu odatni yoʻqotish ustida emas. Aksincha, keling oʻzimizni toʻgʻrilashdan boshlaymiz. Boshqalar bilan ishimiz boʻlmasa ham boʻladi. Vaqti emas.
Kompyuteringizda va telefoningizda soat (Clock) dasturi bor. Ichida sportchilar ishlatadigan Timer boʻlimi bor. Tugmani bosasiz, vaqt ishlashni boshlaydi. Lap tugmasini bosasiz, boʻlaklarga ajratib beradi.
Ertalab Timerʼni ishga tushiring. Har bir kichik vazifani bajarganda Lap tugmasini bosib, qancha vaqt ketganini belgilab qoʻying. Buning uchun Spreadsheet yoki Excel ishlatsangiz boʻladi.
Bu hisob faqat oʻzingiz uchun. Oʻzingizni aldamang. Faqat aniq ish qilganingizni hisoblang. Choy damlash, qoʻl yuvib kelish kabi ishlarni qoʻshmang.
Majlis (va Call)larda oʻtirganingizni ham yozing. Yoniga "majlis"deb qoʻysangiz boʻladi.
Agar barcha kichik vaqtlar yigʻindisi 4 soatga yetmagan boʻlsa, demak bugun siz unumli ish qilmagan ekansiz.
Taʼlimda ham, ishda ham, loyihada ham aynan shu vaqt sizga foyda beradi.
Sinab koʻring. Balki foydali boʻladi.
Kuningiz xayrli oʻtsin.
P.S. Maxsus dasturlar bor ekanini bilaman. Unga ham qachondir yetib kelarmiz.
03.02.2025
@DrAlgorithm
* Dasturlashni qanday oʻrgangansiz? Axir siz paytlar internet boʻlmagan.
* Shuncha kitob oʻqimasdan, video dars orqali oʻrgansam boʻlmaydimi?
* 3 oyda dasturchi boʻla olamanmi?
* Dasturlashni oʻrgansam oyiga $500 oylik berishadimi?
Bu kabi savollar koʻp berishadi. Javobini ham bilishadi. Lekin dangasalikni yengish juda mushkul ish.
Bugun sizga bitta oddiy usul haqida aytib bermoqchiman.
Maʼlum-ki, koʻp ishxonalarda ish vaqti soat 9:00 da, ammo ishning oʻzi 11:00 da boshlanadi. Erkin vaqt tartibi desa, koʻpchilik "xohlagan vaqt kelib, xohlagan vaqt ketsam boʻlar ekan", - deb tushunadi. Oylik uning 8 soat ishlab bergani uchun berilishini his qilmaydi.
Hozir mavzu bu odatni yoʻqotish ustida emas. Aksincha, keling oʻzimizni toʻgʻrilashdan boshlaymiz. Boshqalar bilan ishimiz boʻlmasa ham boʻladi. Vaqti emas.
Kompyuteringizda va telefoningizda soat (Clock) dasturi bor. Ichida sportchilar ishlatadigan Timer boʻlimi bor. Tugmani bosasiz, vaqt ishlashni boshlaydi. Lap tugmasini bosasiz, boʻlaklarga ajratib beradi.
Clockʼdagi Timerʼni ishlatib, har bir qilayotgan ishingizni hisoblab koʻring.
Ertalab Timerʼni ishga tushiring. Har bir kichik vazifani bajarganda Lap tugmasini bosib, qancha vaqt ketganini belgilab qoʻying. Buning uchun Spreadsheet yoki Excel ishlatsangiz boʻladi.
Bu hisob faqat oʻzingiz uchun. Oʻzingizni aldamang. Faqat aniq ish qilganingizni hisoblang. Choy damlash, qoʻl yuvib kelish kabi ishlarni qoʻshmang.
Majlis (va Call)larda oʻtirganingizni ham yozing. Yoniga "majlis"deb qoʻysangiz boʻladi.
Kun oxirida 4 soatga yeta oldingizmi?
Agar barcha kichik vaqtlar yigʻindisi 4 soatga yetmagan boʻlsa, demak bugun siz unumli ish qilmagan ekansiz.
Taʼlimda ham, ishda ham, loyihada ham aynan shu vaqt sizga foyda beradi.
Sinab koʻring. Balki foydali boʻladi.
Kuningiz xayrli oʻtsin.
P.S. Maxsus dasturlar bor ekanini bilaman. Unga ham qachondir yetib kelarmiz.
03.02.2025
@DrAlgorithm


25.01.202508:00
Qanday zamonlarga qoldik?
Dasturchi boʻlish uchun avval kod yozishni oʻrganar edik. Endi esa kod ham kerak emas.
Kimdir: Dasturchi ham odammi? - degani esga tushdi.
Tadbir tashkilotchilariga rahmat. Juda koʻp foydali mavzularni olib chiqishadi.
25.01.2025 London
@DrAlgorithm
Dasturchi boʻlish uchun avval kod yozishni oʻrganar edik. Endi esa kod ham kerak emas.
Kimdir: Dasturchi ham odammi? - degani esga tushdi.
Kimdir bora olsa etvorila, Kodsiz hayot bor ekanmi?
Tadbir tashkilotchilariga rahmat. Juda koʻp foydali mavzularni olib chiqishadi.
25.01.2025 London
@DrAlgorithm
से पुनः पोस्ट किया:
UzGeeks Community

25.01.202507:57
Assalom alaykum!!!
UzGeeks'da No-Code kuni!
📆 25-yanvar, shanba kuni Toshkent shahri Raqamli texnologiyalar vazirligi binosida "UzGeeks January2025 No-Code Day Meetup" bo'lib o'tadi.
1️⃣. “No code 5 yillik tajriba. Nima uchun Wix?” - Jamshid Xoliqulov (CEO @ Fido Studio)
2️⃣. “Kambag'algashashlik AppSheet ham ovqat yechim” - Muhammadjavohirbek Sur'atov (AppSheet dasturchi, Frilanser)
3️⃣. “No-Codeda web sahifalar” - Sa'dulloxon Fatkhullayev (Team Lead @ UIC Group)
🕰 Meetup odatiy ravishda bepul bo'lib, soat 14:00 da boshlanadi, unda qatnashish uchun UzGeeks saytida ro'yxatdan o'tish kerak.
Manzil: Toshkent shahar, Mirzo Ulug'bek tumani, Muminov ko’chasi, 4A (Raqamli texnologiyalar vazirligi binosida)
Hamkorlar:
O'zbekiston Respublikasi Raqamli texnologiyalar vazirligi
Raqamli ta'limni rivojlantirish markazi
Thinkland
Guruh | Kanal | Facebook | 💫 Donate
https://uzgeeks.uz/
UzGeeks'da No-Code kuni!
📆 25-yanvar, shanba kuni Toshkent shahri Raqamli texnologiyalar vazirligi binosida "UzGeeks January2025 No-Code Day Meetup" bo'lib o'tadi.
1️⃣. “No code 5 yillik tajriba. Nima uchun Wix?” - Jamshid Xoliqulov (CEO @ Fido Studio)
2️⃣. “Kambag'alga
3️⃣. “No-Codeda web sahifalar” - Sa'dulloxon Fatkhullayev (Team Lead @ UIC Group)
🕰 Meetup odatiy ravishda bepul bo'lib, soat 14:00 da boshlanadi, unda qatnashish uchun UzGeeks saytida ro'yxatdan o'tish kerak.
Manzil: Toshkent shahar, Mirzo Ulug'bek tumani, Muminov ko’chasi, 4A (Raqamli texnologiyalar vazirligi binosida)
Hamkorlar:
O'zbekiston Respublikasi Raqamli texnologiyalar vazirligi
Raqamli ta'limni rivojlantirish markazi
Thinkland
Guruh | Kanal | Facebook | 💫 Donate
https://uzgeeks.uz/


18.01.202516:03
English Speaking Club
2000 yillarda British Council va Mustaqillik libraryda shunday klublar bo‘lar edi. Har yakshanba borib, suhbatlashsa bo‘lar edi.
Bu klub eshitish va gapirishni rivojlantirishga xizmat qiladi. Ishda, oilada, ko‘chada ona tilimizda gaplashib yurganimiz uchun, biz yangi til o‘rganishda biroz qiynalamiz.
Hatto, IELTS topshirganlarda ham aynan gapirish va eshitish ballari pastroq bo‘ladi.
Agar shunday klublar bor bo‘lsa, izohlarda qoldirsangiz. Ingliz tilini o‘rganmoqchi bo‘lgan yoshlarimiz uchun foydali bo‘lar edi.
18.01.2025 London
@DrAlgorithm
O‘zbekistoning qaysi shaharlarida "English Speaking Club"lar bor?
2000 yillarda British Council va Mustaqillik libraryda shunday klublar bo‘lar edi. Har yakshanba borib, suhbatlashsa bo‘lar edi.
Bu klub eshitish va gapirishni rivojlantirishga xizmat qiladi. Ishda, oilada, ko‘chada ona tilimizda gaplashib yurganimiz uchun, biz yangi til o‘rganishda biroz qiynalamiz.
Hatto, IELTS topshirganlarda ham aynan gapirish va eshitish ballari pastroq bo‘ladi.
Agar shunday klublar bor bo‘lsa, izohlarda qoldirsangiz. Ingliz tilini o‘rganmoqchi bo‘lgan yoshlarimiz uchun foydali bo‘lar edi.
18.01.2025 London
@DrAlgorithm


16.01.202518:10
Juniorlarda ko‘p uchraydigan xatolar
[2-qism] (boshi avvalgi postda)
4. Hujjatlar havola qilinish uchun mavjud.
Yangi dasturlarga kirganlar yoki junior dasturchilarda ajoyib fikr bor. Ular hujjatlarga havola qilish yoki Googledan narsa qidirishni zaiflik deb bilishadi.
Bizning sohada izlamasdan, yoki bajargan ishingizda biror havola (link) qo‘ymasdan ishlab bo‘ladimi? Bugun yozgan kodingizni ertaga ko‘rsangiz, asabiy bo‘lib o‘tirasiz-ku axir.
Hujjatlarga havolar qiling. Ertaga hamkasbingiz bilan ishlaganda, har yarim soatda oldiga borib, "bu qanaqa edi?", "bunisini nima qilgan edik, eslatvor" deb so‘roqqa tutishgan ko‘ra, bir marta ko‘rsatib berilganida izoh yozib qo‘yish, topgan maqolangiz havolasini ko‘rsatish vaqt tejaydi, ish unumli bo‘ladi.
5. Ishlatadigan ish qurolini bilmaslik.
Barcha dasturchilar, shu jumladan junior dasturchilar, kod yozish uchun IDE (ish quroli)ni ishlatishadi. Ammo uni yaxshi bilmaslik, yoki barcha imkoniyatlaridan to‘g‘ri foydalanmaslik ish unumdorligiga salbiy ta’sir qiladi.
Ish qurolining ba’zi imkoniyatlarini ko‘rib chiqsak:
Debugging (yurib chiqish):
* kod qatorlarida harakatlanish, o‘zgaruvchilar qiymatlarini tekshirish, shartli va shartsiz to‘xtash tugunlarini yasash, o‘zgaruvchilarni kuzatish va stack zanjirini ko‘rish.
* Console.log ni ishlatish hech qachon yetarli emas.
Profiling (resurs monitoringi)
* kompyuter resurslarining asosiy tushunchalaridan xabardor bo‘lish
CPU ko‘p ishlatadigan kodni topish va tuzatish
Xotiradan ko‘p foydalanishni oldini olish (memory leak)
Qurish (Build) jarayoni
* turli build sozlamalarini ishlata olish (Debug, Release versiyalar)
* Turli qurilmalar uchun yasash (web, desktop, mobile)
Sinov ish qurollari (Testing)
* Unit test - qanday qilib ishlatish va hisobot olish
* kodning qaysi qismlari sinovdan o‘tganini aniqlay olish (code coverage)
Kod uslubi (code style)
* Formatting - IDE larda tayyor formatlash imkoniyati bor (andozaga solish), shuni doim ishlatib turish
* korxona kod uslubi (corporate code style) ga moslab andozaga solish (format). Shunga git formatlash bilan to‘lib qolmaydi.
Bu kabi hayotda ko‘p uchraydigan kamchiliklar doim bo‘ladi. 20-30 yil oldin ham bor edi, hali kelajakda ham ancha vaqt davom etsa kerak. Chunki hammamiz insonmiz.
Ammo, savol berish, xatolar ustida ishlash, yangilikka qiziqish bu kamchiliklar oldimi oladi. Shaxsiy rivojlanishimizga yordam beradi.
Izoh:
Repo - repository. Version control’da saqlanadigan joy nomi. Siz yozgan kodlaringiz yashaydigan shahar.
Force-push - gitga ma’lumot yuklash vaqtida xatolik yuz berganida, barcha boshqalarning o‘zgarishlarini inkor qilib, sizning kodni gitga yuklash.
SVN - Subversion. git chiqishidan avvalroq muomalada bo‘lgan version control dasturi.
IDE - Integrated Development Environment, kod yozish muhiti.
16.01.2025 London
@DrAlgorithm
[2-qism] (boshi avvalgi postda)
4. Hujjatlar havola qilinish uchun mavjud.
Yangi dasturlarga kirganlar yoki junior dasturchilarda ajoyib fikr bor. Ular hujjatlarga havola qilish yoki Googledan narsa qidirishni zaiflik deb bilishadi.
Bizning sohada izlamasdan, yoki bajargan ishingizda biror havola (link) qo‘ymasdan ishlab bo‘ladimi? Bugun yozgan kodingizni ertaga ko‘rsangiz, asabiy bo‘lib o‘tirasiz-ku axir.
Hujjatlarga havolar qiling. Ertaga hamkasbingiz bilan ishlaganda, har yarim soatda oldiga borib, "bu qanaqa edi?", "bunisini nima qilgan edik, eslatvor" deb so‘roqqa tutishgan ko‘ra, bir marta ko‘rsatib berilganida izoh yozib qo‘yish, topgan maqolangiz havolasini ko‘rsatish vaqt tejaydi, ish unumli bo‘ladi.
Tavsiya: Googledan narsa izlashga uyalmang. Foydali manbalarni saqlab qo‘ying. Kodingiz yonida (ReadME) foydalangan havolalar ro‘yxatini yig‘ib yursangiz bo‘ladi.
5. Ishlatadigan ish qurolini bilmaslik.
Barcha dasturchilar, shu jumladan junior dasturchilar, kod yozish uchun IDE (ish quroli)ni ishlatishadi. Ammo uni yaxshi bilmaslik, yoki barcha imkoniyatlaridan to‘g‘ri foydalanmaslik ish unumdorligiga salbiy ta’sir qiladi.
Ish qurolining ba’zi imkoniyatlarini ko‘rib chiqsak:
Debugging (yurib chiqish):
* kod qatorlarida harakatlanish, o‘zgaruvchilar qiymatlarini tekshirish, shartli va shartsiz to‘xtash tugunlarini yasash, o‘zgaruvchilarni kuzatish va stack zanjirini ko‘rish.
* Console.log ni ishlatish hech qachon yetarli emas.
Profiling (resurs monitoringi)
* kompyuter resurslarining asosiy tushunchalaridan xabardor bo‘lish
CPU ko‘p ishlatadigan kodni topish va tuzatish
Xotiradan ko‘p foydalanishni oldini olish (memory leak)
Qurish (Build) jarayoni
* turli build sozlamalarini ishlata olish (Debug, Release versiyalar)
* Turli qurilmalar uchun yasash (web, desktop, mobile)
Sinov ish qurollari (Testing)
* Unit test - qanday qilib ishlatish va hisobot olish
* kodning qaysi qismlari sinovdan o‘tganini aniqlay olish (code coverage)
Kod uslubi (code style)
* Formatting - IDE larda tayyor formatlash imkoniyati bor (andozaga solish), shuni doim ishlatib turish
* korxona kod uslubi (corporate code style) ga moslab andozaga solish (format). Shunga git formatlash bilan to‘lib qolmaydi.
Tavsiya: Ishlatadigan ish qurolingizni yaxshilab o‘rganing. Har hafta 2-3 ta yangi imkoniyatini o‘rganish orqali 1 yilda to‘liq o‘rganib olasiz. Boshqa dasturchilardan ular ishlatadigan ish qurollarini so‘rang.
Bu kabi hayotda ko‘p uchraydigan kamchiliklar doim bo‘ladi. 20-30 yil oldin ham bor edi, hali kelajakda ham ancha vaqt davom etsa kerak. Chunki hammamiz insonmiz.
Ammo, savol berish, xatolar ustida ishlash, yangilikka qiziqish bu kamchiliklar oldimi oladi. Shaxsiy rivojlanishimizga yordam beradi.
Shunday ekan, uyalmay izlaning.
Izoh:
Repo - repository. Version control’da saqlanadigan joy nomi. Siz yozgan kodlaringiz yashaydigan shahar.
Force-push - gitga ma’lumot yuklash vaqtida xatolik yuz berganida, barcha boshqalarning o‘zgarishlarini inkor qilib, sizning kodni gitga yuklash.
SVN - Subversion. git chiqishidan avvalroq muomalada bo‘lgan version control dasturi.
IDE - Integrated Development Environment, kod yozish muhiti.
16.01.2025 London
@DrAlgorithm


16.01.202518:10
Juniorlarda ko‘p uchraydigan xatolar
[1-qism]
Kecha yangi kitob o‘qishni boshlagan edim, muallifi podcast yuritar ekan. Eshitib ko‘rish uchun kirdim. Birinchi eshitib ko‘rgan mavzuyim Juniorlar haqida edi.
Juniorlarda ko‘p uchraydigan xatolar
Bilamiz-ki, ko‘p savollar Juniorlar orasida chiqadi. Middle va seniorlar savollari ancha kam va kam takrorlanadi. Bu yerda junior dasturchilarda uchraydigan xatolarning ba’zilarini keltirib o‘taman.
1. Bir vaqtda ko‘p narsa o‘rganish.
Bir vaqtda bir necha katta texnologiyani o‘rganishni boshlashadi. Python, JavaScript yoki MongoDB kabi texnologiyalarni kimdir ularga kerak degani uchun o‘rganishni boshlashadi. Bu esa salbiy natijalarga olib keladi. Biror tilni yaxshi tushunmaslik, kerak bo‘lmasa ham o‘rganishga vaqt sarflash yoki imkoniyatlarni aralashtirib tushunish va ertaga kerak bo‘lganida qo‘llay olmaslik kabi. Eng yomoni biror loyihani faqat shu aytilgan texnologiyada qilish mumkin deb o‘ylash.
Vaqti kelib keyin boshqasiga o‘tib olaverasiz.
2. Version contol’ni tushunmaslik.
Version contol juda ajoyib narsa. U bilan tarixga qaytish mumkin, dasturning turli variantlarini sinab ko‘rish mumkin, bir biriga xalal bermay ishlash mumkin. Gitdan yaxshisi bo‘lmasa kerak, lekin man SVNni yaxshi ko‘rar edim. Agar kimdir hali ham file va zip bilan versiya saqlab yurgan bo‘lsa, uzr siz hali junior darajasiga yaqin ham kelmabsiz.
Bu mavzuda nafaqat juniorlar, balki katta dasturchilar ham xato qilib turishadi. Vaziyatlar ham turlicha. Ba’zilarini keltirib o‘taman.
* Commit qilishni unutish
* Keraksiz filelarni repoga yuklash. Masalan, IDE ishlatadigan sozlama (config)lar, muhit (env) fayllari, vaqtincha va ishga tushuvchi fayllar (build, .class, .so va boshqalar)
* Begona shoxga (branch) kodni yuklash.
* Force-push buyrug‘ini ishlatish 🤯
* Keng tarqalgani, Commit qilib, Push qilmaslik. (Yuklashga tayyorlab, yubormaslik)
Bularni qilmaslik uchun juda ko‘p usullar va qoliplar mavjud. (GitFlow masalan).
3. Ma’lumotlar shakllarini bilmaslik
Ma’lumotlar bilan ishlaganda ko‘pchilik yosh dasturchilar ma’lumotning xotiradagi shaklini biladi. Integer, String va Array kabi. Hayotda esa ko‘proq CSV, JSon va XML lar bilan ishlashi kerak bo‘ladi.
Ko‘rinishidan juda sodda, ammo bilmaganlar uchun vaqt oladigan narsalar. Bu shakllar mohiyatini yaxshi bilmagan dasturchi ishi tushganida parser (o‘qigich) yasashga harakat qiladi. Vaholanki buning har biri uchun minglab parserlar allaqachon internetda bor.
Bu boradagi ba’zi maslahatlar:
CSV
* Barcha matn qiymatlarni qo‘shtirnoqqa oling.
* UTF-8 kodlashdan foydalaning.
JSON
* JSON va JavaScriptni farqini bilib oling.
* JSON to‘g‘ri bo‘lish tablarini o‘rganing.
* JSON ma’lumotingizni json schema yordamida tekshirishni biling.
XML
* Atributlar va elementlarni tushib oling.
* HTML bilan farqini biling.
* XQuery va XPath yordamida so‘rov yozishni o‘rganing.
* Case sensitive (bosh va kichik harflar bir xil hisoblanishi)ni hisobga oling.
* CData nima ekanini va mohiyatini tushunib oling.
davomi bor...
Bitta xabarga sig‘madi. Davomini keyingi postda.
16.01.2025 London
@DrAlgorithm
[1-qism]
Kecha yangi kitob o‘qishni boshlagan edim, muallifi podcast yuritar ekan. Eshitib ko‘rish uchun kirdim. Birinchi eshitib ko‘rgan mavzuyim Juniorlar haqida edi.
Juniorlarda ko‘p uchraydigan xatolar
Bilamiz-ki, ko‘p savollar Juniorlar orasida chiqadi. Middle va seniorlar savollari ancha kam va kam takrorlanadi. Bu yerda junior dasturchilarda uchraydigan xatolarning ba’zilarini keltirib o‘taman.
1. Bir vaqtda ko‘p narsa o‘rganish.
Bir vaqtda bir necha katta texnologiyani o‘rganishni boshlashadi. Python, JavaScript yoki MongoDB kabi texnologiyalarni kimdir ularga kerak degani uchun o‘rganishni boshlashadi. Bu esa salbiy natijalarga olib keladi. Biror tilni yaxshi tushunmaslik, kerak bo‘lmasa ham o‘rganishga vaqt sarflash yoki imkoniyatlarni aralashtirib tushunish va ertaga kerak bo‘lganida qo‘llay olmaslik kabi. Eng yomoni biror loyihani faqat shu aytilgan texnologiyada qilish mumkin deb o‘ylash.
Tavsiya: Bir vaqtda faqat bitta til yoki texnologiyani mukammal o‘rganishga harakat qiling.
Vaqti kelib keyin boshqasiga o‘tib olaverasiz.
2. Version contol’ni tushunmaslik.
Version contol juda ajoyib narsa. U bilan tarixga qaytish mumkin, dasturning turli variantlarini sinab ko‘rish mumkin, bir biriga xalal bermay ishlash mumkin. Gitdan yaxshisi bo‘lmasa kerak, lekin man SVNni yaxshi ko‘rar edim. Agar kimdir hali ham file va zip bilan versiya saqlab yurgan bo‘lsa, uzr siz hali junior darajasiga yaqin ham kelmabsiz.
Bu mavzuda nafaqat juniorlar, balki katta dasturchilar ham xato qilib turishadi. Vaziyatlar ham turlicha. Ba’zilarini keltirib o‘taman.
* Commit qilishni unutish
* Keraksiz filelarni repoga yuklash. Masalan, IDE ishlatadigan sozlama (config)lar, muhit (env) fayllari, vaqtincha va ishga tushuvchi fayllar (build, .class, .so va boshqalar)
* Begona shoxga (branch) kodni yuklash.
* Force-push buyrug‘ini ishlatish 🤯
* Keng tarqalgani, Commit qilib, Push qilmaslik. (Yuklashga tayyorlab, yubormaslik)
Bularni qilmaslik uchun juda ko‘p usullar va qoliplar mavjud. (GitFlow masalan).
Tavsiya: Gitdan foydalanish qoidalari va korxonalar ishlatadigan usullar bilan tanishib qo‘ying. Agar siz ishlayotgan joyda joriy qilinmagan bo‘lsa, kiritishga harakat qiling.
3. Ma’lumotlar shakllarini bilmaslik
Ma’lumotlar bilan ishlaganda ko‘pchilik yosh dasturchilar ma’lumotning xotiradagi shaklini biladi. Integer, String va Array kabi. Hayotda esa ko‘proq CSV, JSon va XML lar bilan ishlashi kerak bo‘ladi.
Ko‘rinishidan juda sodda, ammo bilmaganlar uchun vaqt oladigan narsalar. Bu shakllar mohiyatini yaxshi bilmagan dasturchi ishi tushganida parser (o‘qigich) yasashga harakat qiladi. Vaholanki buning har biri uchun minglab parserlar allaqachon internetda bor.
Bu boradagi ba’zi maslahatlar:
CSV
* Barcha matn qiymatlarni qo‘shtirnoqqa oling.
* UTF-8 kodlashdan foydalaning.
JSON
* JSON va JavaScriptni farqini bilib oling.
* JSON to‘g‘ri bo‘lish tablarini o‘rganing.
* JSON ma’lumotingizni json schema yordamida tekshirishni biling.
XML
* Atributlar va elementlarni tushib oling.
* HTML bilan farqini biling.
* XQuery va XPath yordamida so‘rov yozishni o‘rganing.
* Case sensitive (bosh va kichik harflar bir xil hisoblanishi)ni hisobga oling.
* CData nima ekanini va mohiyatini tushunib oling.
Tavsiya: Fayllar bilan ishlaganda avval u fayl kengaytmasiga mos dasturlar bor ekanini qarab chiqing. Tayyor kutubxonalarni o‘rganib, ishlatib ko‘ring.
davomi bor...
Bitta xabarga sig‘madi. Davomini keyingi postda.
16.01.2025 London
@DrAlgorithm


11.01.202520:30
Mutolaa'ga obuna sotib oldim
Nuruddinga rahmat, Mutolaadan foydalanish vaqti kelganini eslatdilar. Kindlega oʻrganib qolib, Mutolaani ishlatmay qoʻygan edim.
Chet elda yurib, oʻzbek tilida kitob sotib olishga qiynaladigan vatandoshlarimiz uchun qulay ekan.
11.01.2025 London
@DrAlgorithm
Nuruddinga rahmat, Mutolaadan foydalanish vaqti kelganini eslatdilar. Kindlega oʻrganib qolib, Mutolaani ishlatmay qoʻygan edim.
Chet elda yurib, oʻzbek tilida kitob sotib olishga qiynaladigan vatandoshlarimiz uchun qulay ekan.
Yiliga £8.5
11.01.2025 London
@DrAlgorithm


10.01.202506:01
Darsxona
Yoshligimdan ko‘p qiziqadigan mavzularimdan biri yosh bolalarning dars xonalari.
Men hali maktabga chiqmagan paytlarim buvimning alohida ish stollari bo‘lar edi. Uni ko‘rib biz havas qilar edik.
Ish stollariga tegmas edik. Ustida doim turli kitoblar va qog‘ozlar yoyilib yotardi (bizning fikrimizda).
Maktabga chiqqanimizda ota-onamiz har birimizga alohida shunday dars stoli qilib berishgan. Ba’zida farzandlarning hammasiga dars stoli yetmasligi mumkin, vaqtini kelishib, almashib dars qilsa bo‘ladi. Ko‘pincha bitta xona dars stollari bilan to‘la bo‘ladi :)
Vaqti kelib farzandli bo‘lganimda menda ham shu tuyg‘u bor edi.
Tajribamda 2 ta narsani ko‘rdim:
1. Bolalar ko‘zining oldida kutubxona bo‘lishi ularga foydali.
Kutubxona paydo qilishning bitta usulini aytib o‘taman. Menga buni bir do‘stim o‘rgatgan.
Bu usulni sinab ko‘rganman. Juda maroqli. Bir tomondan foydali narsa olib berasiz, ikkinchidan unchalik qimmat emas (25-30 ming atrofida edi). Uchinchidan jiyanlar kelsa ularga ham olib berasiz. To‘rtinchidan o‘zligi tanlashadi, boshingizni ham qotirmaysiz. Axir qaysi kitobni o‘qiganini o‘zi yaxshiroq biladi-da.
Farzandingizga dars xona yoki dars stoli qilib bersangiz, unda ko‘p ijobiy odatlar paydo bo‘ladi. Intizom bilan stolni toza va osoyishda saqlashni o‘rganadi. Darsini qilish va diqqatini (fokus) yig‘ishni o‘rganadi. Doim turli joyda dars qilgandan ko‘ra osonroq diqqat yig‘iladi. Dars stolida begona (ovqatlanish kabi) ishlar qilinmagani uchun shaxsiy mulk nima ekani, uni saqlash usullari rivojlanadi. Stolni ham dars uchun ham oilaviy ovqatlanish uchun ishlatilsa, bolada bu narsalar bo‘lmaydi.
Shunday ekan,
Izoh: Rasmdagi kitob sahifasi Oxford universiteting LinkedIn kanalida chop etildi.
1733 yilgi kitob sahifasi. Matnda to‘g‘ri o‘tirish va dars stolining holati husnixatga ta’siri haqida yozilgan. Dars stolingiz o‘zingizga qulay bo‘lsa, unda yozish oson bo‘lar ekan. Agar yozishda biror tomonga og‘ib ketadigan husnixatga ega bo‘lsangiz, stolni qanday qilib to‘g‘rilash tushuntirilgan.
09.01.2025 London
@DrAlgorithm
Yoshligimdan ko‘p qiziqadigan mavzularimdan biri yosh bolalarning dars xonalari.
Men hali maktabga chiqmagan paytlarim buvimning alohida ish stollari bo‘lar edi. Uni ko‘rib biz havas qilar edik.
"Katta bo‘lsam, menda ham shunday stol bo‘ladi", - deb.
Ish stollariga tegmas edik. Ustida doim turli kitoblar va qog‘ozlar yoyilib yotardi (bizning fikrimizda).
Maktabga chiqqanimizda ota-onamiz har birimizga alohida shunday dars stoli qilib berishgan. Ba’zida farzandlarning hammasiga dars stoli yetmasligi mumkin, vaqtini kelishib, almashib dars qilsa bo‘ladi. Ko‘pincha bitta xona dars stollari bilan to‘la bo‘ladi :)
Vaqti kelib farzandli bo‘lganimda menda ham shu tuyg‘u bor edi.
- Farzandimning dars stoli bo‘lishi kerak, - degan.
Tajribamda 2 ta narsani ko‘rdim:
1. Bolalar ko‘zining oldida kutubxona bo‘lishi ularga foydali.
Mehmon kutish xonasi (zal)da odatda servant turadi. Uning ichi turli chiroyli idishlar bilan to‘la bo‘ladi. Kelin kelganida bezatiladigan idishlardan...
Bir kuni shartta kelib, barcha idishlarni yig‘ishtirtirdim va turli joylarda saqlanib kelayotgan kitoblar bilan to‘ldirdim. Ko‘rinishi kitob jovoni emas, biroz xunuk ko‘rindi. Kelgan mehmonlar ham avvaliga (negativchilarimizga o‘xshab) tanqid ham qilishdi. Ba’zi kitob nima ekanini biladiganlar aksincha, xursand bo‘lishdi.
Vaqt o‘tib sezgan narsam, farzandlarimga ijobiy ta’sir qilgan ekan. Jiyanlar bilan o‘ynab o‘tirganda birga kitob o‘qish odatlarini ham ko‘rdim.
Kutubxona paydo qilishning bitta usulini aytib o‘taman. Menga buni bir do‘stim o‘rgatgan.
- Har safar oylik olganingda, bollaring bilan kitob do‘koniga bor. Ular qiziqadigan bitta kitob olib ber. Ko‘ribsanki 1 yilda uyingda kutubxona paydo bo‘ladi, - degan edi.
Bu usulni sinab ko‘rganman. Juda maroqli. Bir tomondan foydali narsa olib berasiz, ikkinchidan unchalik qimmat emas (25-30 ming atrofida edi). Uchinchidan jiyanlar kelsa ularga ham olib berasiz. To‘rtinchidan o‘zligi tanlashadi, boshingizni ham qotirmaysiz. Axir qaysi kitobni o‘qiganini o‘zi yaxshiroq biladi-da.
2. Bolalarning shaxsiy dars stoli bo‘lishi kerak.
Farzandingizga dars xona yoki dars stoli qilib bersangiz, unda ko‘p ijobiy odatlar paydo bo‘ladi. Intizom bilan stolni toza va osoyishda saqlashni o‘rganadi. Darsini qilish va diqqatini (fokus) yig‘ishni o‘rganadi. Doim turli joyda dars qilgandan ko‘ra osonroq diqqat yig‘iladi. Dars stolida begona (ovqatlanish kabi) ishlar qilinmagani uchun shaxsiy mulk nima ekani, uni saqlash usullari rivojlanadi. Stolni ham dars uchun ham oilaviy ovqatlanish uchun ishlatilsa, bolada bu narsalar bo‘lmaydi.
Shunday ekan,
Farzandimizga o‘zining dars stoli (yoki xonasi)ni tashkil qilib beraylik.
Izoh: Rasmdagi kitob sahifasi Oxford universiteting LinkedIn kanalida chop etildi.
1733 yilgi kitob sahifasi. Matnda to‘g‘ri o‘tirish va dars stolining holati husnixatga ta’siri haqida yozilgan. Dars stolingiz o‘zingizga qulay bo‘lsa, unda yozish oson bo‘lar ekan. Agar yozishda biror tomonga og‘ib ketadigan husnixatga ega bo‘lsangiz, stolni qanday qilib to‘g‘rilash tushuntirilgan.
Demak dars stoli yangilik emas, 300 yil oldin ham bu masala dolzarb bo‘lgan ekan.
09.01.2025 London
@DrAlgorithm


06.01.202517:16
Kuchli gap bo`libdi. @jakhonrakhmonov
06.01.202513:00
Yetim Dasturchining xatini (post) o‘qib qoldim. 1 kursda o‘qigan fanlarimizdan biri esimga tushib ketdi.
Darslarning birida Mnemokod bilan tanishgan edik. Doskada faqat 1 va 0 lardan iborat qatorlar yozilgan edi. Masalan:
kabi.
Avvaliga buni tushunish qiyin. Keyin sizda dasturlashning keng imkoniyatlari ochila boshlaydi.
Biz biladigan o‘zgaruvchi, buyruqlar va stek o‘zaro o‘rnini almashtira oladi. Dastur o‘zini o‘zi qayta yoza oladi. Dastur faqat tepadan pastga ketma-ket emas, xohlagan vaqt o‘zi yangi kod yozib, uni bajara oladi.
Buni bilgan odam virus qanday yozilishi, uni antivirusdan qanday yashirish mumkin ekani haqida tez tushunib oladi. Ammo bugungi mavzu u haqida emas.
Biznes tomondan qaraganda hamma ham quyi dasturlash tilini bilishi shart emas. Agar bilsa u xodim qimmatga tushadi. Arzon va faqat andoza (template)larda ishlay oladigan dasturchilar ham kerak. Ko‘p kerak, o‘rtacha 70%-80% ishni ular bilan qilinadi. Sunʼiy intellekt (SI) aynan ularning o‘rnini egallamoqda.
Demak, sizning oldingizda 3 ta yo‘l bor.
1. Quyi dasturlashni qachondir o‘rganish va Arxitektor bo‘lish.
2. Andozalar asosida tez ishlashni o‘rganib, kelajakda Ish boshqaruvchi (manager) bo‘lishga harakat qilish.
3. Bitta texnologiyani zo‘r o‘rganib, Dars berishga o‘tib ketish.
Har 3 ta yo‘l ham yaxshi. Har biriga intilishning o‘ziga xos yo‘li bor. Sizga yoqadigan kasb tanlang va doim o‘sadigan yo‘lda yuring. Bu sizga kasbingizdan zerikish, katta bo‘lganda yoshlardan qo‘rqish, yo‘nalishini yo‘qotishni oldini oladi.
P.S. Mnemokod haqida alohida yozib o‘taman.
06.01.2025 London
@DrAlgorithm
Darslarning birida Mnemokod bilan tanishgan edik. Doskada faqat 1 va 0 lardan iborat qatorlar yozilgan edi. Masalan:
111 10110
101 01001
100 10011
kabi.
Avvaliga buni tushunish qiyin. Keyin sizda dasturlashning keng imkoniyatlari ochila boshlaydi.
Biz biladigan o‘zgaruvchi, buyruqlar va stek o‘zaro o‘rnini almashtira oladi. Dastur o‘zini o‘zi qayta yoza oladi. Dastur faqat tepadan pastga ketma-ket emas, xohlagan vaqt o‘zi yangi kod yozib, uni bajara oladi.
Buni bilgan odam virus qanday yozilishi, uni antivirusdan qanday yashirish mumkin ekani haqida tez tushunib oladi. Ammo bugungi mavzu u haqida emas.
Biznes tomondan qaraganda hamma ham quyi dasturlash tilini bilishi shart emas. Agar bilsa u xodim qimmatga tushadi. Arzon va faqat andoza (template)larda ishlay oladigan dasturchilar ham kerak. Ko‘p kerak, o‘rtacha 70%-80% ishni ular bilan qilinadi. Sunʼiy intellekt (SI) aynan ularning o‘rnini egallamoqda.
Yaxshi dasturchi oyiga $3,000 ga ishlaydi. Lekin website yasab sotadigan korxona uchun 10 ta shunday dasturchi olish qimmat. Undan ko‘ra 2 ta $3,000 lik olib, qolganiga $500 lik 20ta andozada ishlaydigan olsan yetarli. Oyiga 5ta emas, 20ta website yasay olaman. (Hisob kitobni o‘zingiz qilib olarsiz, qaysi biri ko‘proq foyda keltirishini.)
Demak, sizning oldingizda 3 ta yo‘l bor.
1. Quyi dasturlashni qachondir o‘rganish va Arxitektor bo‘lish.
2. Andozalar asosida tez ishlashni o‘rganib, kelajakda Ish boshqaruvchi (manager) bo‘lishga harakat qilish.
3. Bitta texnologiyani zo‘r o‘rganib, Dars berishga o‘tib ketish.
Har 3 ta yo‘l ham yaxshi. Har biriga intilishning o‘ziga xos yo‘li bor. Sizga yoqadigan kasb tanlang va doim o‘sadigan yo‘lda yuring. Bu sizga kasbingizdan zerikish, katta bo‘lganda yoshlardan qo‘rqish, yo‘nalishini yo‘qotishni oldini oladi.
Postdan maqsad. Oldingizga doim maqsad qo‘yib yashang. Rejalashtiring, tugash vaqt (deadline) belgilang va olg‘a bosing.
P.S. Mnemokod haqida alohida yozib o‘taman.
06.01.2025 London
@DrAlgorithm


04.01.202513:03
Bilim va Mas’uliyat
Kechki tamaddi vaqtida foydali video ko‘rib turaman. Shulardan biri Veritasium YouTube kanali, buni avval ham aytgan edim.
Kecha qiziq bir videosini ko‘rdim. Dunyoni samolyotda aylanib chiqqan ilk ayol uchuvchi, Amelia Earhart, haqida. Menga muallifning oxiridagi gapi yo‘qdi.
Aslida voqea radio va antenna turlari haqida edi. Tasavvur qila olasizmi, 19xx yillarda samolyotda 5 xil antenna bo‘lgan va har biri turli vazifa bajargan. Yana achinarlisi gapirish va eshitish navbat bilan qilingan. Shulardan biri menga yoqadigan GPS mavzusiga doir.
Bu xabarda barcha tafsilotlarni ayta olmayman. Vaqt bo‘lganda bir tomosha qilib ko‘ring.
Amelia Earhartning oxirgi parvozi so‘nggi parvoz bo‘lmasligi mumkin edi. Muammo har bir tomon o‘zini ishini qilishida bo‘lgan. Bilim yetarli edi. Faqat yerdagi operator mas’uliyatni o‘z zimmasiga olib, rejadan tashqari harakat qilganida 2 kishi omon qolgan bo‘lar edi.
* Yo‘lning notekis ekanini ko‘rib, belgi qo‘yish, sizdan keyin keladigan avtomobil g‘ildiragi buzilmasligiga sabab bo‘ladi.
* Metroda yosh bolaning qalpog‘i ilinib turganda olib berish, qalpoqning yo‘qolishini oldini oladi.
* Hamkasbingiz ishini ulgurmayotgan vaqtda yordam berishingiz, hatto tezroq qilish usulini o‘rgatishingiz, ertaga jamoaning tezlashishiga sabab bo‘ladi.
* Farzandingizga uy yumushlarida yordam berishingiz ularning dars qilishga ko‘proq vaqti qolishiga sabab bo‘ladi.
Misollar ko‘p, mandan ko‘ra ko‘proq bilasiz.
📱https://youtu.be/zTDFhWWPZ4Q?si=BYgacA2j9wEh4mN2
04.01.2025 London
@DrAlgorithm
Kechki tamaddi vaqtida foydali video ko‘rib turaman. Shulardan biri Veritasium YouTube kanali, buni avval ham aytgan edim.
Kecha qiziq bir videosini ko‘rdim. Dunyoni samolyotda aylanib chiqqan ilk ayol uchuvchi, Amelia Earhart, haqida. Menga muallifning oxiridagi gapi yo‘qdi.
- Ba’zida Bilim yetarli emas, kerak bo‘lganda Mas’uliyatni o‘ziga ola bilish kerak.
Aslida voqea radio va antenna turlari haqida edi. Tasavvur qila olasizmi, 19xx yillarda samolyotda 5 xil antenna bo‘lgan va har biri turli vazifa bajargan. Yana achinarlisi gapirish va eshitish navbat bilan qilingan. Shulardan biri menga yoqadigan GPS mavzusiga doir.
GPS hali ixtiro qilinmagan vaqtda qayday qilib o‘z joylashuvini aniqlashgan?
Bu xabarda barcha tafsilotlarni ayta olmayman. Vaqt bo‘lganda bir tomosha qilib ko‘ring.
Amelia Earhartning oxirgi parvozi so‘nggi parvoz bo‘lmasligi mumkin edi. Muammo har bir tomon o‘zini ishini qilishida bo‘lgan. Bilim yetarli edi. Faqat yerdagi operator mas’uliyatni o‘z zimmasiga olib, rejadan tashqari harakat qilganida 2 kishi omon qolgan bo‘lar edi.
Hayotda juda ko‘p bunday voqealarni uchratasiz. ProActive bo‘lish, farosatni ishlatish, voqeani sodir bo‘lishidan avval oldini olishga xarajat qilish ko‘pincha foydali bo‘ladi.
* Yo‘lning notekis ekanini ko‘rib, belgi qo‘yish, sizdan keyin keladigan avtomobil g‘ildiragi buzilmasligiga sabab bo‘ladi.
* Metroda yosh bolaning qalpog‘i ilinib turganda olib berish, qalpoqning yo‘qolishini oldini oladi.
* Hamkasbingiz ishini ulgurmayotgan vaqtda yordam berishingiz, hatto tezroq qilish usulini o‘rgatishingiz, ertaga jamoaning tezlashishiga sabab bo‘ladi.
* Farzandingizga uy yumushlarida yordam berishingiz ularning dars qilishga ko‘proq vaqti qolishiga sabab bo‘ladi.
Misollar ko‘p, mandan ko‘ra ko‘proq bilasiz.
Faol bo‘lib, ba’zida vazifani zimmamizga olib turaylik. Jamiyatimiz uchun foyda bo‘lsin.
📱https://youtu.be/zTDFhWWPZ4Q?si=BYgacA2j9wEh4mN2
04.01.2025 London
@DrAlgorithm
रिकॉर्ड
06.02.202523:59
3K
सदस्य25.01.202523:59
0
उद्धरण सूचकांक07.01.202518:46
653
प्रति पोस्ट औसत दृश्य08.02.202523:59
653
प्रति विज्ञापन पोस्ट औसत दृश्य08.02.202523:59
7.50%
ER16.02.202521:44
22.03%
ERRअधिक कार्यक्षमता अनलॉक करने के लिए लॉगिन करें।