SayehTalks
سایه | کتاب بلاگر
در اینجا از تجربه روزمره از
کتاب‌ها، فیلم/سریال/انیمه
و مطبوعاتی که
مطالعه میکنم و یا می‌بینم
خواهم نوشت👓📝
جمهوری‌خواهِ فدرالیستِ ضدِ فاشیسم هستم
خوشحال میشم از یوتیوبم حمایت کنید:
https://www.youtube.com/@BaManMotaleeKon/featured
در اینجا از تجربه روزمره از
کتاب‌ها، فیلم/سریال/انیمه
و مطبوعاتی که
مطالعه میکنم و یا می‌بینم
خواهم نوشت👓📝
جمهوری‌خواهِ فدرالیستِ ضدِ فاشیسم هستم
خوشحال میشم از یوتیوبم حمایت کنید:
https://www.youtube.com/@BaManMotaleeKon/featured
TGlist rating
0
0
TypePublic
Verification
Not verifiedTrust
Not trustedLocation
LanguageOther
Channel creation dateNov 18, 2016
Added to TGlist
Apr 03, 2025Linked chat
Records
14.05.202523:59
335Subscribers20.03.202523:59
0Citation index01.04.202523:59
154Average views per post01.04.202523:59
154Average views per ad post04.04.202514:55
30.77%ER12.05.202502:23
34.43%ERRReposted from:
Reza Nassaji
30.04.202515:36
در باب دستاورد مبارزه
چندی پیش دوستی رنجیده از نقدهای من به پادشاهی‌خواهان – این نقد که میان هدف و ابزارشان نسبتی عقلانی نیست و درست در زمانی که مثلاً پادشاهی‌خواهان داخل از تحریم و انحلال سپاه می‌گویند، شخص پهلوی و رهبران خارج، چون شهریار آهی و امیر طاهری، ساز مخالف این خواست را کوک کرده‌اند - به طعنه نوشت که «دستاورد چپ‌ها چه بوده است؟»
پرسش خوبی است؛ من از طعنه و طنز هم فرصتی برای بازنگری می‌جویم. (و معمولاً با تأخیر پاسخ برهانی نه جدلی می‌دهم.) اما دستاورد تاریخ چپ در ایران یا جهان؟
در ایران، تاریخ چپ بخشی از تاریخ نیروهای مدرن است که با تشکیلاتی چون «اجتماعیون-عامیون» (سوسیال‌دموکرات‌ها) به صحنه آمدند و در انقلاب مشروطه علیه استبداد و ارتجاع سلطنتی-دینی نقش جدی ایفا کردند. (نک پیشینه‌های اقتصادی-اجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیال‌دموکراسی در آن عهد خسرو شاکری) اما مثل دیگر نیروهای اجتماعی مدرن از صحنه رانده شدند تا نهاد سیاسی دولت، شخص دیکتاتور شبه‌مدرنیست و نیروهای محافظه‌‌کار سلطنت‌طلب جای آنان را بگیرند. از آن پس، همچون انقلاب مشروطه که نیروهای ارتجاع داخلی و خارجی حتی یک روز خوش برای ایران و نیروهای اجتماعی نوگرای آن نگذاشتند، تاریخ سیاسی چپ عمدتاً شکست بوده است. (چه شکستی بالاتر از بر باد رفتن انقلاب مشروطه، نهضت ملی شدن نفت و انقلاب۵۷ با کودتاهای مکرر)
از خطاهای سیاسی بخش عمدۀ چپ پیش و پس از انقلاب در آویختن به دامن شوروی (و مانند آن) نمی‌توان گذشت؛ این خطاها حتماً آن‌قدر بزرگ بوده‌اند که چنین گسست نسلی عظیمی میان چپ ۵۷ با چپ دانشگاهی دهۀ ۸۰ و نسل کنونی چپ درگیر در خیابان به وجود آمده است. چپ توده‌ای کهنه و نو هنوز هم روس و چین را می‌پرستد و چون از روابط حسنۀ حکومت فعلی با چین و روسیه و دشمنی روزافزون با غرب راضی است (رنج کارگر و دهقان؛ معلم و بازنشسته؛ زن و اقلیت جنسیتی؛ اقوام فرودست و اقلیت مذهبی؛ و... پشیزی اهمیت ندارد) فلذا باور دارد که وضع موجود بسیار هم خوب است و مدعی است که «آلترناتیوی برای جمهوری اسلامی نداریم»
اما از تاریخ سیاسی سراسر شکست چپ مارکسیست-لنینیست (عمدتاً بلشویک توده‌ای) که بگذریم، چپ در ادوار مختلف تاریخ اجتماعی خود، دستاوردهای کمابیش قابل توجهی داشته و از سوی دیگر، تاریخ فرهنگی آن بسیار پربار است. نکته اینجاست که چپ چقدر تاریخش را می‌شناسد و حاضرست «تاریخ شکست» برای ساختن آینده بنویسد. تفاوت عمدۀ چپ فرهیخته با راست سلطنت‌طلب در همین‌جاست؛ سلطنت‌طلب در رویای شکوه گذشته گیر کرده و اگر هم تاریخی بنویسد، در نهایت کپی دست چندمی از «پاسخ به تاریخ» محمدرضا پهلوی خواهد بود.
اما دستاورد چپ در مقیاس جهانی.
دو سال پیش یانیس واروفاکیس - وزیر سابق اقتصاد یونان و نویسندۀ کتاب‌های داستانی - به مناسبت روز جهانی کارگر پاسخی به این پرسش نوشت که دستاورد چپ چیست. چیزهایی از این دست: حداقل دستمزد؛ بیمۀ اجباری و حق بازنشستگی؛ تعطیلی هفتگی؛ کاهش ساعات کار روزانه به ۸ ساعت؛ دستمزد برابر زن و مرد؛ منع کار کودکان؛ مرخصی ماهانه با حقوق؛ و....
شاید برای مخاطب امروزی که این‌ها را حقوق بدیهی خود (یا موهبت رایگان و یکشبۀ سرمایه‌داری و دولت‌های غربی) می‌پندارد و حوصلۀ خواندن «وضعيت طبقه کارگر در انگلستان» مارکس و انگلس یا رمان‌های امیل زولا در باب استثماری کارگران در قرن نوزدهم و قبل از آن را ندارد، این چیزها دستاوردهای چندان درخشانی نباشند؛ اما اگر بداند که فقط برای یکی از همین‌ها چه هزینۀ گزافی پرداخته شده است، چیزی بیش از این خواهد فهمید. (به یاد بیاورید که سال گذشته، جف بزوس در مقابل تلاش کارگران آمازون و تلاش‌های برنی سندرز برای تشکیل سندیکای کارگری چقدر مقاومت کرد؛ استثمار صاحبان صنایع و استبداد دولت‌های قرن نوزدهم بماند.)
مورد «حداکثر ۸ ساعت کار در روز» را در نظر بگیرید: برای کسب چنین دستاوردی، فقط در یک آکسیون کارگری، ۸ نفر به اعدام محکوم شده‌اند. ۸ کارگر آنارشیست که در تظاهرات اعتصابی شیکاگو برای کاهش ساعات کاری به ۸ ساعت در روز، به اتهام دروغین پرتاب بمب به سوی پلیس‌های مهاجم، محکوم شدند. اعدام آنها در ۱ مه ۱۸۸۶ بود که بعدها به نام «اول می» و «روز جهانی کارگر» در جهان ثبت شد.
تاریخ اعدام‌هایی از این دست البته طولانی است و آنارشیست‌ها همیشه اولین و بهترین قربانی بوده‌اند. (و بلشویک‌ها، بهترین کاسب مصادره‌گر) اما بدون چنین هزینه‌هایی هرگز هیچ دستاورد اجتماعی به دست نیامده است و نمی‌آید. (توجه به هزینه، مقدم بر توجه به فایده است.) چنانچه جو هیل، آنارشیست عضو «اتحادیۀ کارگران صنعتی جهان» (IWW) که در ۱۹ نوامبر ۱۹۱۵ به اتهام واهی قتل اعدام شد، در آخرین نامه‌اش چیزی را نوشت که به شعار امروز چپ‌های مبارز ایران پس از اعتراضات آبان ۹۸ بدل شده است: «وقتتان را برای سوگواری هدر ندهید. سازماندهی کنید!»
@RezaNassaji
چندی پیش دوستی رنجیده از نقدهای من به پادشاهی‌خواهان – این نقد که میان هدف و ابزارشان نسبتی عقلانی نیست و درست در زمانی که مثلاً پادشاهی‌خواهان داخل از تحریم و انحلال سپاه می‌گویند، شخص پهلوی و رهبران خارج، چون شهریار آهی و امیر طاهری، ساز مخالف این خواست را کوک کرده‌اند - به طعنه نوشت که «دستاورد چپ‌ها چه بوده است؟»
پرسش خوبی است؛ من از طعنه و طنز هم فرصتی برای بازنگری می‌جویم. (و معمولاً با تأخیر پاسخ برهانی نه جدلی می‌دهم.) اما دستاورد تاریخ چپ در ایران یا جهان؟
در ایران، تاریخ چپ بخشی از تاریخ نیروهای مدرن است که با تشکیلاتی چون «اجتماعیون-عامیون» (سوسیال‌دموکرات‌ها) به صحنه آمدند و در انقلاب مشروطه علیه استبداد و ارتجاع سلطنتی-دینی نقش جدی ایفا کردند. (نک پیشینه‌های اقتصادی-اجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف سوسیال‌دموکراسی در آن عهد خسرو شاکری) اما مثل دیگر نیروهای اجتماعی مدرن از صحنه رانده شدند تا نهاد سیاسی دولت، شخص دیکتاتور شبه‌مدرنیست و نیروهای محافظه‌‌کار سلطنت‌طلب جای آنان را بگیرند. از آن پس، همچون انقلاب مشروطه که نیروهای ارتجاع داخلی و خارجی حتی یک روز خوش برای ایران و نیروهای اجتماعی نوگرای آن نگذاشتند، تاریخ سیاسی چپ عمدتاً شکست بوده است. (چه شکستی بالاتر از بر باد رفتن انقلاب مشروطه، نهضت ملی شدن نفت و انقلاب۵۷ با کودتاهای مکرر)
از خطاهای سیاسی بخش عمدۀ چپ پیش و پس از انقلاب در آویختن به دامن شوروی (و مانند آن) نمی‌توان گذشت؛ این خطاها حتماً آن‌قدر بزرگ بوده‌اند که چنین گسست نسلی عظیمی میان چپ ۵۷ با چپ دانشگاهی دهۀ ۸۰ و نسل کنونی چپ درگیر در خیابان به وجود آمده است. چپ توده‌ای کهنه و نو هنوز هم روس و چین را می‌پرستد و چون از روابط حسنۀ حکومت فعلی با چین و روسیه و دشمنی روزافزون با غرب راضی است (رنج کارگر و دهقان؛ معلم و بازنشسته؛ زن و اقلیت جنسیتی؛ اقوام فرودست و اقلیت مذهبی؛ و... پشیزی اهمیت ندارد) فلذا باور دارد که وضع موجود بسیار هم خوب است و مدعی است که «آلترناتیوی برای جمهوری اسلامی نداریم»
اما از تاریخ سیاسی سراسر شکست چپ مارکسیست-لنینیست (عمدتاً بلشویک توده‌ای) که بگذریم، چپ در ادوار مختلف تاریخ اجتماعی خود، دستاوردهای کمابیش قابل توجهی داشته و از سوی دیگر، تاریخ فرهنگی آن بسیار پربار است. نکته اینجاست که چپ چقدر تاریخش را می‌شناسد و حاضرست «تاریخ شکست» برای ساختن آینده بنویسد. تفاوت عمدۀ چپ فرهیخته با راست سلطنت‌طلب در همین‌جاست؛ سلطنت‌طلب در رویای شکوه گذشته گیر کرده و اگر هم تاریخی بنویسد، در نهایت کپی دست چندمی از «پاسخ به تاریخ» محمدرضا پهلوی خواهد بود.
اما دستاورد چپ در مقیاس جهانی.
دو سال پیش یانیس واروفاکیس - وزیر سابق اقتصاد یونان و نویسندۀ کتاب‌های داستانی - به مناسبت روز جهانی کارگر پاسخی به این پرسش نوشت که دستاورد چپ چیست. چیزهایی از این دست: حداقل دستمزد؛ بیمۀ اجباری و حق بازنشستگی؛ تعطیلی هفتگی؛ کاهش ساعات کار روزانه به ۸ ساعت؛ دستمزد برابر زن و مرد؛ منع کار کودکان؛ مرخصی ماهانه با حقوق؛ و....
شاید برای مخاطب امروزی که این‌ها را حقوق بدیهی خود (یا موهبت رایگان و یکشبۀ سرمایه‌داری و دولت‌های غربی) می‌پندارد و حوصلۀ خواندن «وضعيت طبقه کارگر در انگلستان» مارکس و انگلس یا رمان‌های امیل زولا در باب استثماری کارگران در قرن نوزدهم و قبل از آن را ندارد، این چیزها دستاوردهای چندان درخشانی نباشند؛ اما اگر بداند که فقط برای یکی از همین‌ها چه هزینۀ گزافی پرداخته شده است، چیزی بیش از این خواهد فهمید. (به یاد بیاورید که سال گذشته، جف بزوس در مقابل تلاش کارگران آمازون و تلاش‌های برنی سندرز برای تشکیل سندیکای کارگری چقدر مقاومت کرد؛ استثمار صاحبان صنایع و استبداد دولت‌های قرن نوزدهم بماند.)
مورد «حداکثر ۸ ساعت کار در روز» را در نظر بگیرید: برای کسب چنین دستاوردی، فقط در یک آکسیون کارگری، ۸ نفر به اعدام محکوم شده‌اند. ۸ کارگر آنارشیست که در تظاهرات اعتصابی شیکاگو برای کاهش ساعات کاری به ۸ ساعت در روز، به اتهام دروغین پرتاب بمب به سوی پلیس‌های مهاجم، محکوم شدند. اعدام آنها در ۱ مه ۱۸۸۶ بود که بعدها به نام «اول می» و «روز جهانی کارگر» در جهان ثبت شد.
تاریخ اعدام‌هایی از این دست البته طولانی است و آنارشیست‌ها همیشه اولین و بهترین قربانی بوده‌اند. (و بلشویک‌ها، بهترین کاسب مصادره‌گر) اما بدون چنین هزینه‌هایی هرگز هیچ دستاورد اجتماعی به دست نیامده است و نمی‌آید. (توجه به هزینه، مقدم بر توجه به فایده است.) چنانچه جو هیل، آنارشیست عضو «اتحادیۀ کارگران صنعتی جهان» (IWW) که در ۱۹ نوامبر ۱۹۱۵ به اتهام واهی قتل اعدام شد، در آخرین نامه‌اش چیزی را نوشت که به شعار امروز چپ‌های مبارز ایران پس از اعتراضات آبان ۹۸ بدل شده است: «وقتتان را برای سوگواری هدر ندهید. سازماندهی کنید!»
@RezaNassaji
Log in to unlock more functionality.
