UFQ
11.04.202509:48
⁉️⁉️⁉️⁉️⁉️
Mavzu: Nega boburiylar temuriylardan ajratilgan?
Ekspertimiz: tarixchi Botirali Yo'ldoshev
Tomosha qiling ➡️ https://youtube.com/live/KS0TmP7-6KE?feature=share
Rasmiy sahifalarimizga obuna bo'ling
telegram |instagram | facebook | youtube | fikratonline
Mavzu: Nega boburiylar temuriylardan ajratilgan?
Ekspertimiz: tarixchi Botirali Yo'ldoshev
Tomosha qiling ➡️ https://youtube.com/live/KS0TmP7-6KE?feature=share
Rasmiy sahifalarimizga obuna bo'ling
telegram |instagram | facebook | youtube | fikratonline
08.04.202505:53
31.03.202508:11
Hozirgi kunda ana shu Markaz ni muhofaza qilish davr muammosidir.
24.03.202509:49
KARMANA VA ARMANISTON
Abdulkarim Samʼoniy Marvaziy (1113 — 1167) “Kitob al-ansob”da yozishicha, Arablar Karminiyani (Karmana) egallayotganda bu shaharni koʻrib, hayratga tushishgan, “Bu yer Arminiya (Armaniston) kabi goʻzal, sersuv, yashil maydonlari koʻp ekan”,— deb hududni Armanistonga oʻxshatishgan. Arab tilida “Ka-Arminiya” soʻzlari Armanistonga oʻxshash deganidir. Shu sabab Karmana oti kelib chiqqan va bu yer bugungacha shunday atalib kelinmoqda.
https://t.me/ufq_horizon
Abdulkarim Samʼoniy Marvaziy (1113 — 1167) “Kitob al-ansob”da yozishicha, Arablar Karminiyani (Karmana) egallayotganda bu shaharni koʻrib, hayratga tushishgan, “Bu yer Arminiya (Armaniston) kabi goʻzal, sersuv, yashil maydonlari koʻp ekan”,— deb hududni Armanistonga oʻxshatishgan. Arab tilida “Ka-Arminiya” soʻzlari Armanistonga oʻxshash deganidir. Shu sabab Karmana oti kelib chiqqan va bu yer bugungacha shunday atalib kelinmoqda.
https://t.me/ufq_horizon
10.04.202507:44
“Begiga eʼtiqodi kuchli navkar ulkim, uning ogʻir-qattiq eʼtirozli soʻzlaridan ranjib, koʻnglida kek saqlamaydi”. Amir Temurning harbiy qarashlari
Terek jangidagi Xoʻja Sayfiddin otryadining qahramonligi Temur askarlari, hukmdoriga oxirigacha ishonishi va sodiqligiga yaqqol dalil bo‘la oladi.
Batafsil: https://oyina.uz/uz/article/3658
Rasmiy sahifalarimiz👇
Telegram | Facebook | YouTube | X
Terek jangidagi Xoʻja Sayfiddin otryadining qahramonligi Temur askarlari, hukmdoriga oxirigacha ishonishi va sodiqligiga yaqqol dalil bo‘la oladi.
Batafsil: https://oyina.uz/uz/article/3658
Rasmiy sahifalarimiz👇
Telegram | Facebook | YouTube | X
06.04.202508:24
30.03.202503:35
Assalomu alaykum aziz do‘stlar!
Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!
Alloh Taolo dunyo va oxirat saodatidan bahramand qilsin!
Hayit ayyomingiz muborak bo‘lsin!
Alloh Taolo dunyo va oxirat saodatidan bahramand qilsin!
Reposted from:
OYINA.UZ
14.03.202503:04
Turkistondagi qadimiy ayollar bayrami
Maʼlumki, 8-mart 1913-1917-yillar oraligʻidagi ayollar harakati davrida bayramga aylangan. Xoʻsh, bunga qadar ota-bobolarimiz biror kunni ayollar bayrami sifatida nishonlaganmi?
Batafsil: https://oyina.uz/uz/teahause/2996
Rasmiy sahifalarimiz👇
Telegram | Facebook | YouTube | X
Maʼlumki, 8-mart 1913-1917-yillar oraligʻidagi ayollar harakati davrida bayramga aylangan. Xoʻsh, bunga qadar ota-bobolarimiz biror kunni ayollar bayrami sifatida nishonlaganmi?
Batafsil: https://oyina.uz/uz/teahause/2996
Rasmiy sahifalarimiz👇
Telegram | Facebook | YouTube | X
09.04.202507:35
Rukniddin Omuliy (15 – 16-yuzyilliklar) Temuriy hukmdor Abu Said Mirzoga (1451 – 1469) atab yozgan “Panjoh bob dar shinoxtani asturlob” (“Asturlob yasash boʻyicha ellik boʻlimli kitob”) asaridan parchalar. Koʻpincha Abu Said Mirzoni salbiy sifatlar bilan tilga olamiz. Lekin bu Temuriy hukmdor ilm-fanga homiylik qilinganligini, maʼrifatparvar podshoh boʻlganligini koʻpchiligimiz bilmaymiz.
https://t.me/ufq_horizon
https://t.me/ufq_horizon
06.04.202507:45
Ajoyib suhbat!
https://youtu.be/Je8topetVDY?si=egE0bYFVKCX6HYfB
https://youtu.be/Je8topetVDY?si=egE0bYFVKCX6HYfB
26.03.202506:17
Sovet Ittifoqining parchalanishi G‘arbning Markaziy Osiyo haqidagi tasavvurlarini o‘zgartirdi. “Sovet Ittifoqiga ko‘p muammolar tug‘dirishi” kutilgan “yaxshi musulmonlar” (MRB direktori Jeyms Keysining so‘zlari, Xolidda keltirilgan, 2007, 116-bet) bir zumda yangi dunyo tartibiga muammo tug‘diruvchi “yomon musulmonlar”ga aylandi. Markaziy Osiyoda islom radikalizmining o‘sishi bilan bog‘liq xavotirlar XXI asrgacha siyosatga (va umuman siyosat ilmiga) yo‘naltirilgan ilmiy ishlarning kun tartibini belgilashda davom etdi (Kollinz, 2007; Karagyannis, 2010; MakGlinchi, 2011; Omelicheva, 2011). 2001-yil 11-sentyabr voqealari bu yondashuvni yanada kuchaytirdi va Markaziy Osiyoda radikal islom tahdidi haqida ko‘plab shov-shuvli asarlarning paydo bo‘lishiga olib keldi (Rashid, 1994, 2002; Naumkin, 2005; Olkott, 2012). Arab dunyosiga ixtisoslashgan ba’zi sovet olimlari G‘arbning ushbu mavzuga bo‘lgan qiziqishini qondirish uchun Markaziy Osiyo islomini o‘rganishga o‘tdilar (Naumkin, 1993, 1994; Polonskaya va Malashenko, 1994; Yemelyanova, 2010, 2019). Natijalar asosan muammoli bo‘ldi, chunki bu mualliflar Yaqin Sharq islomi borasida mavjud g‘oyalarni Markaziy Osiyoga ko‘chirdilar. Garchi islomiy radikalizm va terrorizm xavfi hamon siyosatshunoslikda markaziy o‘rinni egallab turgan bo‘lsa-da, ba’zi olimlar bu “xavf to‘g‘risidagi munozaralar”ga qarshi chiqdilar va islomning radikallashuvi haqidagi afsonani rad etishga harakat qildilar (Xolid, 2007; Xizershou va Megoran, 2011; Montgomeri va Xizershou, 2016)."
Khalid, Adeeb. "Islam in Central Asia 30 years after independence: Debates, controversies and the critique of a critique." Central Asian Survey 40.4 (2021): 539-554.
Tarjimon: Odilxon Orifjonov
https://syg.ma/@TarjimavaTanqid/o-rta-osiyoda-mustaqillikdan-keyingi-islom-bahslar-qarama-qarshiliklar-va-raddiyaga-raddiya
Khalid, Adeeb. "Islam in Central Asia 30 years after independence: Debates, controversies and the critique of a critique." Central Asian Survey 40.4 (2021): 539-554.
Tarjimon: Odilxon Orifjonov
https://syg.ma/@TarjimavaTanqid/o-rta-osiyoda-mustaqillikdan-keyingi-islom-bahslar-qarama-qarshiliklar-va-raddiyaga-raddiya
06.03.202510:40
G'arbshunoslikning ahamiyati
Ko‘pchilik mo‘min birodarlar
qabilidagi e’tirozlarni bildirishadi. Bunday qarash ham tabiiy — agar hali tanqidiy qarash shakllanmagan bo'lsa, turli qarashlardan tiyilish mantiqiydir. Ammo chetlanish va “yopiqlik” bizni zaiflashtirsa-chi?
Qadimgi xitoylik harbiy strateg Sun Zi ta’kidlaganidek,
G‘arbning Yaqin Sharq va Osiyo ustidan nazorat o‘rnatish strategiyasi faqat harbiy qudrat bilan cheklanmagan, balki u Sharq tafakkurini o‘rganish orqali ham mustahkamlangan edi. Orientalizm — ya’ni sharqshunoslik sohasi joriy qilinib, hinduiylik, buddaviylik, islom kabi ko'plab ta’limotlar chuqur tahlil qilingan. Faqat geosiyosiy hukmronlik emas, balki raqibning fikriy asoslarini tushunish ham maqsad qilingan. Natijada Yevropa hinduiylashib yoki buddaviylashib ketmadi, aksincha, o‘z pozitsiyasini yanada mustahkamladi, qarshisidagi dushmanni ichkaridan tanib oldi.
G‘arbiy bilimlarni o‘rganish bizni ham zaiflashtirmaydi, balki o‘zimizni yanada aniqroq anglashga yordam beradi. Qur’on va Sunnatni qanday qo‘llash, islomiy tafakkur qanday shakllanishi kerakligi borasida aniq strategiyaga ega bo‘lish uchun biz ham G‘arbshunoslikni, mutafakkir Haydar Jamol ta'rifi bilan aytganda, “Kufrologiya” ni joriy qilishimiz lozim. Kufrologiya — g‘ayridin dunyoqarashni, uning epistemologik va ontologik asoslarini anglash fani. Jamolning fikricha, zamonaviy musulmon uchta g‘arbiy tafakkur an’analarini mukammal bilishi kerak: Platon-Aristotel falsafasi, Immanuil Kantning aqliy tanqidiy metodologiyasi va Gegelning dialektikasi. Ushbu maktablarning mohiyatini tushunish esa musulmon tafakkurini rivojlantirish va Vahiy asosida muqobil dunyoqarashni shakllantirish uchun muhimdir.
Bu yondashuv tarixda o‘z samarasini bergan. Imom G‘azzoliy falsafiy ta’limotni chuqur o‘rganib, avval “Maqosid al-Falasifa” (Faylasuflarning maqsadlari) kitobini yozgan, keyin esa unga javoban “Tahofut al-Falasifa” (Faylasuflarning xatolari) asarida ularning qarashlarini bandma-band rad etgan. Ibn Taymiya esa “Naqd al-Mantiq”, “Ar-Radd ’ala al-Mantiqiyyin” kabi asarlarida g‘arbona mantiq tizimining islomiy tafakkurga zid jihatlarini fosh qilgan. Ular g‘arbiy falsafani o‘rganish orqali unga tanqidiy javob qaytara olgan.
Biroq, bu an’ana keyingi asrlarda davom ettirilmadi. Bugungi kunda biz nafaqat musulmon tafakkur an’analarini chuqur o‘rganishimiz, balki G‘arb ilmiy va falsafiy yondashuvlarini ham tahlil qilishimiz zarur. Faqat shu yo‘l bilangina o‘zimizni anglab, mustaqil ilmiy, falsafiy va siyosiy strategiyalarni ishlab chiqa olamiz.
G‘arb ilmini o‘rganish bizni ularning dunyoqarashini qabul qilishga majburlamaydi. Aksincha, bu bizga ularning fikrini tushunish va unga muqobil, mustahkam javob berish imkoniyatini yaratadi. Shu sababli, musulmon jamiyatlari mustahkam tafakkurga ega bo‘lishi uchun g‘arbshunoslik bilan jiddiy shug‘ullanishi lozim.
@ufq_horizon
Ko‘pchilik mo‘min birodarlar
“G‘arb olimlarini o‘rganishdan nima naf? Qur’on va Sunnat biz uchun kifoya emasmi?”
qabilidagi e’tirozlarni bildirishadi. Bunday qarash ham tabiiy — agar hali tanqidiy qarash shakllanmagan bo'lsa, turli qarashlardan tiyilish mantiqiydir. Ammo chetlanish va “yopiqlik” bizni zaiflashtirsa-chi?
Qadimgi xitoylik harbiy strateg Sun Zi ta’kidlaganidek,
“Urushda g‘alaba qozonish uchun avval o‘zing kimligingni, so‘ngra dushmaning kimligini bilishing kerak.”
G‘arbning Yaqin Sharq va Osiyo ustidan nazorat o‘rnatish strategiyasi faqat harbiy qudrat bilan cheklanmagan, balki u Sharq tafakkurini o‘rganish orqali ham mustahkamlangan edi. Orientalizm — ya’ni sharqshunoslik sohasi joriy qilinib, hinduiylik, buddaviylik, islom kabi ko'plab ta’limotlar chuqur tahlil qilingan. Faqat geosiyosiy hukmronlik emas, balki raqibning fikriy asoslarini tushunish ham maqsad qilingan. Natijada Yevropa hinduiylashib yoki buddaviylashib ketmadi, aksincha, o‘z pozitsiyasini yanada mustahkamladi, qarshisidagi dushmanni ichkaridan tanib oldi.
G‘arbiy bilimlarni o‘rganish bizni ham zaiflashtirmaydi, balki o‘zimizni yanada aniqroq anglashga yordam beradi. Qur’on va Sunnatni qanday qo‘llash, islomiy tafakkur qanday shakllanishi kerakligi borasida aniq strategiyaga ega bo‘lish uchun biz ham G‘arbshunoslikni, mutafakkir Haydar Jamol ta'rifi bilan aytganda, “Kufrologiya” ni joriy qilishimiz lozim. Kufrologiya — g‘ayridin dunyoqarashni, uning epistemologik va ontologik asoslarini anglash fani. Jamolning fikricha, zamonaviy musulmon uchta g‘arbiy tafakkur an’analarini mukammal bilishi kerak: Platon-Aristotel falsafasi, Immanuil Kantning aqliy tanqidiy metodologiyasi va Gegelning dialektikasi. Ushbu maktablarning mohiyatini tushunish esa musulmon tafakkurini rivojlantirish va Vahiy asosida muqobil dunyoqarashni shakllantirish uchun muhimdir.
Bu yondashuv tarixda o‘z samarasini bergan. Imom G‘azzoliy falsafiy ta’limotni chuqur o‘rganib, avval “Maqosid al-Falasifa” (Faylasuflarning maqsadlari) kitobini yozgan, keyin esa unga javoban “Tahofut al-Falasifa” (Faylasuflarning xatolari) asarida ularning qarashlarini bandma-band rad etgan. Ibn Taymiya esa “Naqd al-Mantiq”, “Ar-Radd ’ala al-Mantiqiyyin” kabi asarlarida g‘arbona mantiq tizimining islomiy tafakkurga zid jihatlarini fosh qilgan. Ular g‘arbiy falsafani o‘rganish orqali unga tanqidiy javob qaytara olgan.
Biroq, bu an’ana keyingi asrlarda davom ettirilmadi. Bugungi kunda biz nafaqat musulmon tafakkur an’analarini chuqur o‘rganishimiz, balki G‘arb ilmiy va falsafiy yondashuvlarini ham tahlil qilishimiz zarur. Faqat shu yo‘l bilangina o‘zimizni anglab, mustaqil ilmiy, falsafiy va siyosiy strategiyalarni ishlab chiqa olamiz.
G‘arb ilmini o‘rganish bizni ularning dunyoqarashini qabul qilishga majburlamaydi. Aksincha, bu bizga ularning fikrini tushunish va unga muqobil, mustahkam javob berish imkoniyatini yaratadi. Shu sababli, musulmon jamiyatlari mustahkam tafakkurga ega bo‘lishi uchun g‘arbshunoslik bilan jiddiy shug‘ullanishi lozim.
@ufq_horizon
08.04.202513:40
Fasihiddin Nizomiy Koʻhistoniy Alisher Navoiyga atab yozgan “Hoshiya alo Sharh ashkol at-taʼsis” asaridan parchalar. Fasihiddin Nizomiy Koʻhistoniy Alisher Navoiyning astronomiya boʻyicha ustozi boʻlgan, bu shogirdiga atab aniq fanlarga oid ikkita asar yozgan. Bu asar shulardan bittasi.
https://t.me/ufq_horizon
https://t.me/ufq_horizon
25.03.202516:10
NEKBINLIK BALOSI
Musulmon sifatida eng katta muammolarimizdan biri — rajo (umid) hissiga haddan ziyod berilib qolganimizdir. Xushxabar beruvchi oyat-hadislar qalbimizni ekzistensial nuqtai nazardan tinchlantirib, xotirjam qilib qo‘ygan. Go‘yoki, Allohga iymon keltirish va besh farzni ado etish bilan oxirat uchun belgilangan "minimal talablarni" bajargandekmiz. Bu soxta xotirjamlik esa ko‘pincha bizni loqaydlik va passivlik sari yetaklaydi.
Lekin shunday xotirjamlik uchun asos bormi?
Qur'oni Karimda o‘z vazifasini bajarmagan qavmlarning boshqa qavmlar bilan almashtirilishi haqida ogohlantiriladi:
"Va agar yuz o‘girsangiz, sizdan boshqa qavmni o‘rningizga keltirur, ular esa sizlarga o‘xshagan bo‘lmaslar" (Muhammad surasi, 38-oyat).
"Robbim o‘rningizga sizdan boshqa qavmni keltiradi" (Hud surasi, 57-oyat).
"Sizlardan kim dinidan qaytsa, Alloh, albatta, O‘zi sevadigan va ular ham Uni sevadigan qavmni keltiradi" (Moida surasi, 54-oyat).
Bu ogohlantirishlar aynan bizga qaratilgan bo‘lishi mumkin. Agar musulmonlar sifatida o‘z zimmamizdagi vazifalarni anglab, jiddiy harakat qilmasak, biz ham tarix sahnasidan chetga surilib, o‘rnimizni boshqa qavmlar egallashi mumkin. Umidbaxsh xabarlar ham aynan ularga atalgan bo'lsa, ehtimol.
Shunday ekan, musulmon uchun bu dunyo — sinov maydonidir. Bu sinovdan faqat namoz-u ro‘zamiz bilan emas, balki faoliyatimiz, intilishimiz va ijtimoiy mas'uliyatimiz orqali muvaffaqiyatli o‘tishimiz lozim. Bugun jamoat sifatidagi o'zligimizga erishmas ekanmiz, jannatga kirishimizga bo‘lgan umid biz uchun xatarli xotirjamlik va shaytoniy vasvasaga aylanishi muqarrar.
Bugun dunyoda musulmonlarning boshida shafqatsiz zulmlar, adolatsizliklar mavjud ekan, passiv "mo'minligimiz" bilan xotirjam bo'lishga haqqimiz yo'q.
Soddalarcha nekbinlik bilangina saodatga erisha olmaymiz. G'aflatda qolmasligimiz, hushyor bo'lishimiz lozim.
@ufq_horizon
Musulmon sifatida eng katta muammolarimizdan biri — rajo (umid) hissiga haddan ziyod berilib qolganimizdir. Xushxabar beruvchi oyat-hadislar qalbimizni ekzistensial nuqtai nazardan tinchlantirib, xotirjam qilib qo‘ygan. Go‘yoki, Allohga iymon keltirish va besh farzni ado etish bilan oxirat uchun belgilangan "minimal talablarni" bajargandekmiz. Bu soxta xotirjamlik esa ko‘pincha bizni loqaydlik va passivlik sari yetaklaydi.
Lekin shunday xotirjamlik uchun asos bormi?
Qur'oni Karimda o‘z vazifasini bajarmagan qavmlarning boshqa qavmlar bilan almashtirilishi haqida ogohlantiriladi:
"Va agar yuz o‘girsangiz, sizdan boshqa qavmni o‘rningizga keltirur, ular esa sizlarga o‘xshagan bo‘lmaslar" (Muhammad surasi, 38-oyat).
"Robbim o‘rningizga sizdan boshqa qavmni keltiradi" (Hud surasi, 57-oyat).
"Sizlardan kim dinidan qaytsa, Alloh, albatta, O‘zi sevadigan va ular ham Uni sevadigan qavmni keltiradi" (Moida surasi, 54-oyat).
Bu ogohlantirishlar aynan bizga qaratilgan bo‘lishi mumkin. Agar musulmonlar sifatida o‘z zimmamizdagi vazifalarni anglab, jiddiy harakat qilmasak, biz ham tarix sahnasidan chetga surilib, o‘rnimizni boshqa qavmlar egallashi mumkin. Umidbaxsh xabarlar ham aynan ularga atalgan bo'lsa, ehtimol.
Shunday ekan, musulmon uchun bu dunyo — sinov maydonidir. Bu sinovdan faqat namoz-u ro‘zamiz bilan emas, balki faoliyatimiz, intilishimiz va ijtimoiy mas'uliyatimiz orqali muvaffaqiyatli o‘tishimiz lozim. Bugun jamoat sifatidagi o'zligimizga erishmas ekanmiz, jannatga kirishimizga bo‘lgan umid biz uchun xatarli xotirjamlik va shaytoniy vasvasaga aylanishi muqarrar.
Bugun dunyoda musulmonlarning boshida shafqatsiz zulmlar, adolatsizliklar mavjud ekan, passiv "mo'minligimiz" bilan xotirjam bo'lishga haqqimiz yo'q.
Soddalarcha nekbinlik bilangina saodatga erisha olmaymiz. G'aflatda qolmasligimiz, hushyor bo'lishimiz lozim.
@ufq_horizon
06.02.202511:56
Favvora, harakatlanuvchi qurilma, ko'tarma, suv chiqargich ixtiro qilgan...
https://youtube.com/watch?v=TiRJpd5hD-w&si=bGnXuWt3TkC48p2W
https://youtube.com/watch?v=TiRJpd5hD-w&si=bGnXuWt3TkC48p2W
Shown 1 - 16 of 16
Log in to unlock more functionality.