آداب و رسوم، اخلاق و اخلاق خاص خود را داشتند و حتی پایتخت دولت تا نیمه قرن شانزدهم نه در ایران مرکزی، بلکه در آذربایجان در تبریز بود. قبایل آذربایجان در این ایالت نقش پیشرو داشتند. بنابراین، در ابتدا دولت صفویه اساساً یک دولت آذربایجان بود.

📚 :ОЧЕРК ИСТОРИИ ИРАНА, p61
✍️. :РС. Иванов
🏛 : АКАДЕМИЯ НАУК СССР ИНСТИТУТ ВОСТОКОВЕДЕНИЯ

📚:
1️⃣آذری یا زبان باستانی آذربایجان، احمد کسروی تبریزی ،
2️⃣زبان دیرین آذربایجان ،منوچهر مرتضوی
3️⃣فرهنگ تطبیقی تالشی تاتی و آذری علی عبدلی
4️⃣سفینه پهلوی ادبیات آذری ، تاتی و تالشی علی عبدلی
5️⃣فرهنگ واژگان آذری ، فیروز منصوری
6️⃣تاتی و هرزنی،کاظم آذری
7️⃣فرهنگ واژه‌های کهن در زبان امروز آذربایجان،محمدرضا شعار

📚:
Tirion, Isaak, circa 1705-circa 1769 Cartographer.
Amsterdam : Isaak Tirion, 1744.

🟢 رو : لا اله الله/الله وحده/لا شریک اله/ شرمزن بن مشکی | بسم الله ضرب هذا الدرهم اردبیل سنة خمس و خمسین و ثلثمانه
🟢 پشت : الله /محمد رسول الله /المطیع الله/السلار السعید وهسودان بن محمد

که مردم آذربایجان از همان تیره اند که دیگر مردم ایران و از همان قوم ماد آریایی میباشند که در شمال غربی ایران یعنی آذربایجان حالیه فرود آمده اند و دولت خود را در اواخر قرن هشتم قبل از میلاد تشکیل داده اند .

در نظر اهل تحقیق این اس واضح است که آذر بایجان بخشی از ماد و مادها نیز از نژاد آریایی هستند. و بيك زبان ایرانی که با پارسی باستان هم قرابت نزدیک داشته است تکلم مینمودند. در نتیجه وحدت نژادی و زبانی مردم آذربایجان با نقاط دیگر ایران بحدی مستدل است.

📚 : آتورپاتکان ، نهضت ادبی از عهد باستان تا روزگار نظامی گنجوی
✍️. : جمال‌الدین فقیه(۱۲۹۹ه.ش_ ۱۳۷۴ه.ش)
🏛 : تهران، انتشارات علمی، ۱۳۴۶
📖 :صفحه ۹

🗣️ اگر خدای نکرده مبلغ مزبور فوق که هشت کرور تومان است، روز پانزدهم ماه آگوست ۱۸۲۸ میلادی که عبارتست از پانزدهم شهر صفرالمنظر ۱۲۴۴ هجری، به تمامه تسلیم نشود معلوم بوده و خواهد بود که تمام ولایت آذربایجان از ایران انفصال دائمی خواهد یافت و اعلیحضرت امپراطور کل ممالک روسیه مطلقاً استحقاق خواهد داشت که او را یا ضمیمه ممالک خود سازد یا در زیر حمایت بی‌واسطه و بالانفراد خود خان‌نشین‌های خودسر که انتقال آن‌ها به ارث باشد در آن معین کنند.

📚 :
Colton, G. Woolworth (George Woolworth), 1827-1901 Creator.
J.H. Colton & Company Copyright Holder.
New York : G.W. and C.B. Colton and Company, 1855

📚 :
Bowen, Emanuel, -1767
New and accurate map of Persia, with the adjacent countries

🔴 بن‌مایه: آرشیو استاد جدیدالاسلام

🟢 نگارگری های این کتاب به دست هنرمندان تبریزی و مراغه ای طراحی شده است

💠 این نسخه را عبدالهادی مراغی به‌دستور غازان خان به فارسی برگرداند. نسخه‌ای که برای غازان در سال ۶۹۸ ه‍.ق در مراغه تهیه شد .

اگر با خطا (❌ error ) محدودیت دو فولدر
مواجه شدید👈 آموزش رفع خطا

📚 : تاریخ هجده ساله آذربایجان جلد اول
✍️. . : احمد کسروی تبریزی
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۲۵۳۷

📚: دیوان الغات الترک
✍️:محمود بن حسین بن محمود بن یوسف کاشغری
🏛 :کاخ توپکاپی، استانبول

منبع :
📚 :سفر نامه ابن حوقل
✍️. :محمد بن علی بن حوقَل
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۶

✔️بن‌مایه:
-Weiland, C. F. (Carl Ferdinand), 1782-1847.
Geographisches Institut (Weimar, Thuringia, Germany)
-Library of Congress Geography and Map Division Washington, D.C.



📚: باستان شناسی آذربایجان از دوره اورارتو تا شروع اشکانی
✍️: محمد فیض خواه ، صمد علیون
🏛 : نشر اختر ، تبریز

📚 : بابک خرمدین دلاور آذربایجان
✍️ : استاد سعید نفیسی
🏛 : انتشارات اساطیر ۱۳۸۴

📚:
1️⃣آذری یا زبان باستانی آذربایجان، احمد کسروی تبریزی ،
2️⃣زبان دیرین آذربایجان ،منوچهر مرتضوی

3️⃣فرهنگ تطبیقی تالشی تاتی و آذری علی عبدلی
4️⃣سفینه پهلوی ادبیات آذری ، تاتی و تالشی علی عبدلی
5️⃣فرهنگ واژگان آذری ، فیروز منصوری
6️⃣تاتی و هرزنی،کاظم آذری
7️⃣فرهنگ واژه‌های کهن در زبان امروز آذربایجان،محمدرضا شعار

🔹 متن : پس از مراغه شهر ارمیه بزرگترین شهرهاست و با صفا دارای درختان مو و آبهایی است که در شهر و روستا ها و آبادی ها جاریست. تجارت آن رایج و غلات آن فراوان است . میان ارمیه و مراغه دریاچه کبوذان(دریاچه ارومیه) قراردارد چنانکه مراغه در سمت مشرق و ارمیه در سمت مغرب آن است . مراغه روستاهای پهناور. و نواحی فراخ نعمت دارد.
از اعمال آن شهر اشنه است شهری پر از درخت و سبز و خرم ک دارای میوه ها و فراخی نعمت و انگور ها و آب‌های جاری است اشنه همه محصولات ارمیه و مراغه را به طور فراوان دارد زیرا زمین آن مساعد است .

منبع:
📚: سفرنامه ابن حوقل
✍️ : محمد بن علی بن حوقَل
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۶