АД РАГВАЛОДА ДА БНР літаратурна-гістарычная сустрэча
⏰Чацвер, 20 сакавіка, а 18:00
📍Przejście Dialogu, ул. Świdnicka 19 (падземны пераход)
👉УВАХОД ВОЛЬНЫ!
Уладзімір Арлоў і Яраслаў Іванюк распавядуць пра ключавыя моманты беларускай гісторыі – ад часоў Полацкага княства да абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі. Гэта ўнікальная магчымасць паслухаць вядомых даследчыкаў гісторыі і атрымаць адказы на пытанні пра мінулае і сучаснасць нашай краіны.
Таксама на сустрэчы можна будзе набыць кнігі аўтараў.
Организаторы: Суполка Беларусаў Уроцлава. Stowarzyszenie Białoruski Związek Solidarności, Kolegium Europy Wschodniej и Бібліятэка Kamunikat
З 70-мі ўгодкамі абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі беларусаў віншаваў... Рональд Рэйган. Гэты ліст ён падпісаў у 1988 годзе.
"Саветы працягваюць пераследваць тых, хто выступае ў абарону сваёй рэлігіі, мовы, культуры і дадзеных Богам правоў чалавека", а "народ Беларусі хоча жыць у свабодзе і незалежнасці", адзначаў 40-вы прэзідэнт ЗША амаль 40 гадоў таму.
Дакумент з канала @historyja
28.03.202513:00
Альбо крыжык здыміце, альбо выконвайце сваю Канстытуцыю!
25 сакавіка — у даволі сімвалічны дзень, Дзень Волі — суд Ленінскага раёна г. Брэста прызнаў экстрэмісцкім тэлеграм-канал Беларускага інстытута публічнай гісторыі. Магчыма, гэта павышэнне статусу нашага канала ў вачах лукашэнкаўскага рэжыму, бо яшчэ 28 лістапада 2024 года суд Партызанскага раёна Менска ўжо ўключыў наш канал у Рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў.
У гэты ж дзень, 25 сакавіка, адбылася так званая інаўгурацыя, калі адзін перастарэлы персанаж у сёмы раз сінімі пальцамі ўчапіўся ў прэзідэнцкі фатэль. Нагадаем, што гэты ж персанаж выконвае функцыі старшыні Усебеларускага народнага сходу (ВНС). Быў такі савецкі анекдот: что такое КПСС? — набор глухих согласных.
Таксама нагадаем лозунг савецкіх дысідэнтаў 1960-70-х гадоў: "Выконвайце сваю Канстытуцыю!". Ён меўся нагадаць пра дэкаратыўнасць і бессэнсоўнасць гарантый Асноўнага закона СССР. Гэты заклік актуальны і ў сённяшняй Беларусі. Адрасуем яго тым самым судам, пракуратуры і прочым сілавікам.
Пачытаем некаторыя палажэнні шматкроць перапісанай Канстытуцыі. Так, у артыкуле 86 запісана: "Прэзідэнт не можа займаць іншыя пасады, калі іншае не прадугледжана Канстытуцыяй". Пра "іншае" ў Канстытуцыі больш ні слова.
Тым самым "глухим согласным" прысвечаны асобны раздзел Канстытуцыі і нават цэлы Закон № 248-З ад 7 лютага 2023 г. У артыкуле 31 закона запісана: "Старшыня Усебеларускага народнага сходу ажыццяўляе свае паўнамоцтвы на прафесійнай аснове, калі іншае не ўстаноўлена Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь". Іншае зноў жа не ўстаноўлена Канстытуцыяй.
З законаў вынікае, што прэзідэнт і старшыня УНС — два розныя чалавекі. Але не ў нашым выпадку. Асабліва смешна гучыць палажэнне таго ж 31-га артыкула: "Старшыня УНС прадстаўляе Усебеларускі народны сход ва ўзаемаадносінах з прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь". Не дай бог ім пасварыцца між сабой!
Перафразуючы стары анекдот, хочацца сказаць: "Баценька, вы альбо кыжык здыміце, альбо выконвайце сваю Канстытуцыю!"
7 красавіка 1932 года, калі прадуктовыя нормы ў СССР былі зменшаныя ўдвая, у Барысаве пачаліся стыхійныя пратэсты. Да 10 красавіка людзі ўрываліся ў хлебныя лаўкі і прадуктовыя склады, разбіралі харчы. Бунты паўтарыліся і праз год.
У выніку бунтаў каля 1400 барысаўцаў былі арыштаваныя, дзвесце з іх былі расстраляныя адразу, астатніх выслалі ў сталінскія канцлагеры. Расстрэлы адбываліся ў мясцовасці, якую барысаўцы называюць «Батарэі». У пачатку 2000-х мясцовыя актывісты ўсталявалі там крыжы ў памяць аб ахвярах сталінскіх рэпрэсій, у 2008 годзе камунальшчыкі спілавалі крыжы.
Расейская гісторык Тамара Эйдэльман працягвае свой цыкл пра гісторыю Беларусі. У чарговым выпуску яна разважае пра шлях беларусаў да першай незалежнасці.
20.03.202517:03
НЯСКОРАНАЯ ГРАМАДЗЯНКА БНР
📅21 сакавіка (пятніца)
🕰18.00
📍5 května 5. května 851/70, 140 00 Praha 4-Nusle
Прэзэнтацыя кнігі ўспамінаў Ларысы Геніюш "Птушкі бяз гнёздаў".
Удзел бяруць выдавец, кіраўнік Фонду Kamunikat.orgЯраслаў Іванюк і аўтар прадмовы пісьменнік Уладзімір Арлоў, які добра ведаў аўтарку.
Самы вялікі раздзел кнігі прысьвечаны праскаму пэрыяду жыцьця Л. Геніюш.
Кніга мае камэнтары і дзясяткі фотаздымкаў, частка якіх (найперш праскіх) друкуецца ўпершыню.
На сустрэчы таксама можна будзе набыць навінкі беларускай літаратуры, выдадзеныя ў апошні час незалежнымі выдавецтвамі, у тым ліку нецэнзураваныя аповесьці Васіля Быкава “Мёртвым не баліць” і “Ліквідацыя”.
📆 22 сакавіка ⏱ 13:00 (мясцовы час) 📍Музей Вольнай Беларусі (ul. Foksal 11, Warszawa)
Напярэдадні Дня Волі ў межах праекту "Кава з гісторыкам" паразмаўляем аб падзеях, якія сталі важным этапам на шляху да беларускай дзяржаўнасці.
Мы пагаворым пра беларускі шлях да ідэі дзяржаўнасці, спробу яе рэалізацыі ва ўмовах Першай сусветнай вайны, а таксама пра месца БНР у нашай гісторыі.
Выступоўца Алесь Смалянчук — доктар гістарычных навук, прафесар Інстытута Славістыкі ПАН.
Сардэчна запрашаем.
Пры падтрымцы Музея Вольнай Беларусі і Беларускага Інстытута публічнай гісторыі
14.04.202506:02
Магілёў у часы акупацыі 1941-1944 гг.: цунамі, падпольшчыкі, канцлагер
Гісторык і даследчык з Магілёва Аляксей Бацюкоў распавядае пра самую буйную тэхнагенную катастрофу на тэрыторыі Беларусі, што адбылася 10 красавіка 1942 года ў Магілёве і атрымала назву "Магілёўскае цунамі". На падставе гэтай і іншых падзей, вы пабачыце панараму акупаванага Магілёва, паслухаеце пра асаблівасці магілёўскага падполля, якое змагалася і супраць Гітлера, і супраць Сталіна.
Прымаюцца заяўкі на ўдзел у Летнім інстытуце ЕГУ (дэдлайн – 30 красавіка)
З 6 па 12 ліпеня ў ЕГУ пройдзе Летні інстытут з удзелам прафесараў Джэрэмі Адэльмана (Кембрыдж/Прынстан) і Ірыны Раманавай (ЕГУ) на тэму глабальнай і транснацыянальнай гісторыі ў эпоху адраджэння нацыяналізму. Інстытут разлічаны на студэнтаў прасунутага бакалаўрыяту, магістратуры і аспірантаў.
Нацыянальнаарыентаваная гістарыяграфія часта вядзе да выключэння краін Усходняй Еўропы з еўрапейскага кантэксту, аднясення іх да расійскай сферы дамінавання. Транснацыянальная парадыгма або падыходы дазваляюць размясціць рэгіянальную гісторыю ў больш шырокіх, глабальных умовах.
Да ўдзелу ў Летнім інстытуце будзе адабрана 15чалавек. Транспарт і выдаткі на пражыванне пакрываюцца. Заяўнікі павінны быць залічаны студэнтамі дзённай формы навучання на 2025-2026 навучальны год, студэнты бакалаўрыяту павінны паступаць на апошні год навучання. Заяўкі (больш падрабязна пра іх змест чытайце тут) можна дасылаць на адрас cbrs@ehu.lt да 30 красавіка.
25.03.202508:01
Абвешчаная 25 сакавіка 1918 года БНР прымусіла Леніна стварыць БССР (ССРБ). Паўплывалі на гэта беларускія камуністы Жылуновіч і Чарвякоў. Але ў чым БНР і БССР падобныя? І чаму Беларусь павінна адзначаць Дзень Волі. Вядучы праграмы "Усы Скарыны" Цімафей Акудовічтлумачыць у новым выпуску "Вусоў Скарыны", які прысвечаны Дню Волі.
Хвілінка настальгіі. У 2003-м Лукашэнка наведаў расійскую праграму “Свабода слова”, дзе вырашыў распавесці пра “дэмакратыю ў Беларусі”. Аднак у студыі знаходзілася галоўная рэдактарка БДГ Святлана Калінкіна, таму нешта пайшло не так.
Тамара Эйдэльман: "Абагульняючых прац па гісторыі Беларусі вельмі мала. Гэта засмучае".
Расейская гісторык і аўтарка аднаго з самых папулярных гістарычных YouTube-каналаў падзялілася ўражаннямі пра рэакцыю гледачоў на свае відэа пра гісторыю Беларусі. Таксама Тамара Эйдэльман паразважала, чаму яе відэа пра гісторыю нашай краіны набіраюць сотні тысяч праглядаў, распавяла, што ведаюць расейцы пра Беларусь, у чым розніца паміж беларусамі і расейцамі, і чаму Пуцін так заклапочаны гісторыяй.
У Чылі новая хваля цікаўнасці да Ігната Дамейкі: пра навукоўца здымаюць маштабны дакументальны фільм
Рэжысёр-дакументаліст Эрык Беліда (Erick Bellido) здымае фільм пад назвай «Ігнасія Дамейка: жывая спадчына». Задача фільма – праліць святло на невядомую спадчыну бацькі горнай справы Чылі і «без сумневу, вырашальнай фігуры ў інтэлектуальным развіцці Чылі ў XIX стагоддзі».
Шлях ураджэнца Беларусі (аўтары фільма называюць яго польска-чылійскім навукоўцам) будзе паказаны праз інтэрв'ю з вядомымі дзеячамі навукі і мастацтва, у прыватнасці з прадстаўнікамі галін геалогіі, горнай справы, вулканалогіі, абароны карэнных народаў, касмічнай навукі (метэарыты).
Восенню 2024 года рэжысёр абвяшчаў збор сродкаў на здымкі дакументальнага фільма. Гледзячы па ўсім, збор прайшоў паспяхова. Некалькі месяцаў таму выйшаў трэйлер дакументалкі. Прэм'еру фільма абяцаюць у канцы 2025 года. Звязацца з аўтарамі дакументальнага фільма можна праз пошту erick@bellido.cl.
18.04.202514:04
Вызвалялі ці рабавалі Беларусь?
У новым выпуску праграмы "Няпростая гісторыя" размова пойдзе пра казацтва.
Чым з'яўляецца гэты феномен для беларускай гісторыі? Наколькі казакі былі сваімі для беларусаў і якую ролю адыгралі ў нашым мінулым? Якія віды казакоў былі і чаму некаторым з іх можна было б паставіць помнік у нашай краіне?
Пра казацтва ў ВКЛ і на землях Беларусі размова з вядомым беларускім гісторыкам Віктарым Якубавым
Увайдзіце, каб разблакаваць больш функцый.
Апошнія публікацыі ў групе "Беларускі інстытут публічнай гісторыі"
У новым выпуску праграмы "Няпростая гісторыя" размова пойдзе пра казацтва.
Чым з'яўляецца гэты феномен для беларускай гісторыі? Наколькі казакі былі сваімі для беларусаў і якую ролю адыгралі ў нашым мінулым? Якія віды казакоў былі і чаму некаторым з іх можна было б паставіць помнік у нашай краіне?
Пра казацтва ў ВКЛ і на землях Беларусі размова з вядомым беларускім гісторыкам Віктарым Якубавым
14.04.202506:02
Магілёў у часы акупацыі 1941-1944 гг.: цунамі, падпольшчыкі, канцлагер
Гісторык і даследчык з Магілёва Аляксей Бацюкоў распавядае пра самую буйную тэхнагенную катастрофу на тэрыторыі Беларусі, што адбылася 10 красавіка 1942 года ў Магілёве і атрымала назву "Магілёўскае цунамі". На падставе гэтай і іншых падзей, вы пабачыце панараму акупаванага Магілёва, паслухаеце пра асаблівасці магілёўскага падполля, якое змагалася і супраць Гітлера, і супраць Сталіна.
13.04.202514:51
Беларусы ўзялі ўдзел у адзначэнні 85-х угодкаў Катынскай трагедыі
У Польшчы ўшанавалі сумную дату — 85-я ўгодкі Катынскай трагедыі. У гэтыя дні ў 1940 годзе, паводле загаду кіраўніцтва СССР і асабіста Сталіна, былі расстраляныя больш за 22 тысячы польскіх афіцэраў, якія трапілі ў савецкі палон увосень 1939 года пасля так званага вызвольнага паходу Чырвонай арміі. Сярод ахвяр было шмат мабілізаваных цывільных — інжынераў, лекараў, навукоўцаў. Сярод забітых былі і беларусы.
У Варшаве мерапрыемствы прайшлі ў Катынскім музеі. У іх узяў удзел прэм’ер-міністр Польшчы Дональд Туск. Ён назваў катынскі расстрэл «крыклівым урокам гісторыі». Іншыя выступоўцы адзначылі, што гэта першая круглая дата, калі польскія дэлегацыі, у тым ліку нашчадкі забітых, не могуць наведаць месцы масавых расстрэлаў у Катыні і Медным праз вайну Расеі супраць Украіны. Яны параўналі кулі катаў з НКВД з бомбамі, якімі Крэмль сёння забівае ўкраінскіх мірных грамадзян і дзяцей.
На ўрачыстасці былі запрошаныя і прадстаўнікі беларускіх арганізацый — Беларускага інстытута публічнай гісторыі, Музея Вольнай Беларусі, Асацыяцыі палітычных вязняў «Да Волі». Яны ўсклалі кветкі з бчб стужкай да сімвалічнага «беларускага катынскага спісу» — эпітафіі, на якой меліся быць імёны расстраляных, верагодна, у Курапатах. У адрозненне ад расейскага і ўкраінскага, беларускі спіс па сённяшні дзень застаецца пустым. Беларускія ўлады адмаўляюць яго наяўнасць.
Таксама беларусы пакінулі запісы ў кнізе наведвальнікаў музея. Адзін з іх нагадвае: «Беларускі катынскі спіс мусіць быць адкрыты».
«У Лукашэнкі былі добрыя настаўнікі». Святлана Курс правяла па «Тунэлі смерці» Катынскага музею
13 красавіка Польшча ўшаноўвае памяць ахвяраў Катынскай трагедыі. @belsat наведаў Катынскі музей у Варшаве, а гідам стала беларуская пісьменніца і працаўніца Катынскага музею Святлана Курс (Ева Вежнавец). Яна распавяла, чаму ў гэтым музеі мусіць пабываць кожны беларус.
Другая хваля дэпартацый з Заходняй Беларусі ў 1940 годзе
У ноч з 12 на 13 красавіка 1940 года органы НКВД СССР правялі другую хвалю масавых дэпартацый у заходніх абласцях Беларускай ССР. Гэтая аперацыя была накіравана супраць членаў сем'яў афіцэраў польскага войска, паліцэйскіх, чыноўнікаў, настаўнікаў, выкладчыкаў універсітэтаў, беларускіх, украінскіх і яўрэйскіх нацыянальных дзеячаў, а таксама ваеннапалонных з лагераў Казельск, Старабельск і Асташкава. Усяго было дэпартавана 24 253 чалавекі (7 286 сем'яў).
Гэта была другая з трох асноўных хваль дэпартацый, праведзеных савецкімі ўладамі ў 1940 годзе. Першая хваля адбылася ў ноч з 9 на 10 лютага 1940 года, калі былі вывезеныя землеўладальнікі і леснікі.
Трэцяя хваля высяленняў адбылася ў чэрвені 1940 года, калі дэпартацыі закранулі пераважна яўрэяў-бежанцаў, якія ўцяклі ад нацысцкіх пераследаў у Польшчы і не жадалі прымаць савецкае грамадзянства.
Гэтыя дэпартацыі былі часткай шырокамаштабнай палітыкі Савецкага Саюза па кантролі над насельніцтвам і падаўленні магчымых асяродкаў супраціву ў нядаўна анексаваных тэрыторыях. Савецкія ўлады імкнуліся ліквідаваць патэнцыйныя пагрозы свайму рэжыму, высылаючы цэлыя сем'і ў аддаленыя рэгіёны СССР.
Гэтыя падзеі мелі катастрафічныя наступствы для дзесяткаў тысяч людзей, якія былі вымушаны пакінуць свае дамы і сутыкнуліся з цяжкімі ўмовамі жыцця ў ссылцы. Многія з іх загінулі ад голаду, холаду і цяжкай працы. Гэтыя дэпартацыі з'яўляюцца трагічнай старонкай у гісторыі Беларусі і ўсяго рэгіёна.
12.04.202519:00
Тэрор, рэпрэсіі, знішчэнне ўсяго беларускага. Мікіта Мелказёраў на канале "Загляне сонца" разбірае на прыкладах, чаму ніякага апраўдання Сталіна быць не можа. Гэта вораг Беларусі. І кропка.
11.04.202510:33
Антысавецкі ўзброены супраціў у Беларусі ў 1920-1930-я гады
Усталяванне савецкай улады ў Беларусі не адбывалася мірным шляхам. Значная частка мясцовага насельніцтва ніколі не пагадзілася з бальшавіцкай дыктатурай і аказала ёй чынны супраціў. Гэта знайшло сваё пацвярджэнне ў арганізаванай партызанскай барацьбе.
Гісторык Ганна Касінскаяраспавядае пра найбольш яскравыя праявы антысавецкага ўзброенага супраціву ў Беларусі, яго прычыны і лёс удзельнікаў паўстанцкага руху.
11 красавіка 2011 годаадбыўся выбух у менскім мэтрапалітэне. У выніку тэракту загінулі 15 чалавек, 203 пацярпелі. Дзьмітрыя Канавалава і Уладзіслава Кавалёва, "меркаваных" выканаўцаў выбуху, расстралялі паводле судовага выраку.
Якія пісьменнікі і чаму ўключаліся ў нацыянальны пантэон на старонках газеты «Наша Нива» у 1906 -1907 гг.
Пра гэта піша Віктар Корбут у зборніку навуковых артыкулаў «Літаратура Новага часу ў люстэрку сучаснай гуманітарыстыкі». У 1906 - 1907 гг. пісьменнікі Ян Чачот, Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч, Францішак Багушэвіч (Мацей Бурачок), Ян Неслухоўскі (Янка Лучына), да якіх далучаўся Адам Міцкевіч, на старонках газеты «Наша Нива» ўключаліся ў своеасаблівы беларускі нацыянальны пантэон, у якім яны засталіся і да сённяшняга дня.
Творчасць на беларускай мове ўспрымалася як уласна нацыянальны рух. Аднак, калі дзеячы пачатку XX стагоддзя ўжо ўсведамлялі сябе беларусамі, то іх папярэднікі толькі адзначалі адметнасць беларусаў і іх мовы (Чачот называў беларускую мову сяляна-крывіцкай).
У нацыянальна пантэон уключаліся і польскія пісьменнікі, якія паходзілі з беларуска-літоўскіх зямель. Адным з першых стаў Адам Міцкевіч («вялікі пясняр нашага краю»). А вось Эліза Ажэшка ў той час не ўключалася ў беларускі пантэон.
Разрытыя марадзёрамі магілы ў Курапатах, снежань 1990 год. На месцы прысутнічаюць дэпутат Вярхоўнага Савета Зянон Пазняк і супрацоўнікі пракуратуры. Злачынцы не былі знойдзены.
09.04.202516:03
«Няскоранае пакаленне. Галасы беларускай моладзі 2020-га». Прэзентацыя кнігі
📆 12 красавіка
⏰ 15:00
📍 Музей Вольнай Беларусі (ul. Foksal 11, Warszawa)
Зборнік выдадзены лонданскім выдавецтвам Skaryna Press. Ён складаецца з 25 эсэ студэнтаў і студэнтак, у якіх маладыя людзі распавядаюць пра ўласны досвед удзелу ў пратэстах, пра затрыманні, катаванні, траўмы і вымушаную эміграцыю.
Кніга — магутны напамін пра рэчаіснасць, якую рэпрэсіўны рэжым імкнецца сцерці або скажы́ць.
Масавыя пратэсты пасля фальсіфікаваных выбараў у жніўні 2020 года далі пачатак хвалі новых формаў салідарнасці, актывізму і асабістай адказнасці — каштоўнасцей, якія дыктатура імкнецца падаўляць. Многія студэнты апынуліся ў першых шэрагах тых падзей і хутка сутыкнуліся з жорсткім падаўленнем пратэстаў паліцэйскім апаратам дзяржавы і маштабным пераследам.
Аўтары і аўтаркі сведчаць пра мірны характар змагання беларускага народа, раскрываюць матывы ўдзельнікаў і бачанне будучыні сваёй краіны. Кніга будзе карыснай даследчыкам, мастакам, актывістам і ўсім, хто працуе з тэмамі Беларусі і сучаснай гісторыі.
Прэзентацыю правядуць гісторык і студэнцкі актывіст Аляксандр Паршанкоў, выдавец Ігар Іваноў і аўтары кнігі. Падчас сустрэчы можна будзе набыць зборнік.
Якім быў нонканфармізм у ВНУ БССР перыяду адлігі (1953-1968)
Пра гэта піша Уладзімір Валодзін, які абараніў доктарскую дысертацыю ў European University Institute (Фларэнцыя). Са студэнцкіх падпольных арганізацый вядомая група Ханжанкова, якая ў 1963-м планавала падарваць у цэнтры Мінска вышку-глушылку заходніх радыёстанцый. Хажанкова асудзілі на 10 гадоў. У 1968-м Якімовіч і Лухцікаў распаўсюдзілі ў Мінску ўлёткі супраць савецкага ўварвання ў Чэхаславакію, выявіць іх не змаглі.
Разам з тым дзяржаве патрэбны былі спецыялісты ў галіне беларускай мовы і культуры. Атрымаць пэўную аўтаномію можна было прэзентацыяй сваёй мастацкай дзейнасці як аматарскай. Пры канфліктах з партыйнымі функцыянерамі творцы пераязджалі ў іншыя гарады. Да 1980-х беларускім нонканфармістам не хапала надзейнай сеткі абмену інфармацыяй, члены адной групы вельмі мала ведалі пра іншыя.
На здымку – браты Белыя, 1963 год (пляменнікі Якуба Коласа Міхась і Лявон Белыя былі асуджаныя ў 1957-м за выступы супраць палітыкі русіфікацыі).
7 красавіка 1932 года, калі прадуктовыя нормы ў СССР былі зменшаныя ўдвая, у Барысаве пачаліся стыхійныя пратэсты. Да 10 красавіка людзі ўрываліся ў хлебныя лаўкі і прадуктовыя склады, разбіралі харчы. Бунты паўтарыліся і праз год.
У выніку бунтаў каля 1400 барысаўцаў былі арыштаваныя, дзвесце з іх былі расстраляныя адразу, астатніх выслалі ў сталінскія канцлагеры. Расстрэлы адбываліся ў мясцовасці, якую барысаўцы называюць «Батарэі». У пачатку 2000-х мясцовыя актывісты ўсталявалі там крыжы ў памяць аб ахвярах сталінскіх рэпрэсій, у 2008 годзе камунальшчыкі спілавалі крыжы.
95 гадоў таму, у сакавіку 1930 года, саветы ажыццявілі першую высылку кулакоў з Беларусі ў аддаленыя куткі Расеі. Першую, але не апошнюю. Хаця, насамрэч, і раней яны высылалі так званыя варожыя элементы.
Аб тым, як адбываліся высылкі кулакоў ў 1930 годзе і пазней, ці былі высылкі раней, як складваўся лёс сасланых асабліва падчас Вялікага тэрору 1937-38 гадоў, распавядае даследчык сталінскіх рэпрэсій, нашчадак рэпрэсаваных Ігар Станкевіч