The Stranger
25.04.202516:11
#taqriz
📌 Ilhom Salimov. Zulfiqor (yoxud taqrizlar haqida taqriz)
Shu paytgacha memuar, ilmiy, badiiy, ilmiy-ommabop kitoblarni o‘qiganman. Salimovni kitobxonman degan odam taniydi, hech bo‘lmaganda ismini eshitgan. Kitob menga nashriyotdan sovg‘a bo‘lib kelgach, instagram sahifamga rasmlarini joyladim va ko‘pchilikdan bu qanaqa kitob o‘zi, kanaldagi taqrizlarni ham kitob qilib chiqarsa odamlar olaverar ekanda kabi gaplarni yozishdi shaxsiydan. Ba’zilariga hafsala qilib javob bergan bo‘lsam, boshqalariga javob ham bermadim.
“Zulfiqor”ga kelsak, bilganingizdek, kitob muallifning o‘g‘li sharafiga shunday nomlangan. Uni pochtadan olgan kunimdan beri o‘qiyman. Tugatib ham qo‘ygim kelmaydi negadir. Kitobdagilarning deyarli barchasini “The Stranger” kanalida allaqachon o‘qib bo‘lganimga qaramay, kitob shaklida o‘qish boshqacha. Kamiga nashr juda sifatli bo‘lsa.
Men doim Salimovdagi bir jihatga qoyil qolganman – yuragini boricha to‘kadi. Ya’ni boshqalarga o‘xshab allaqaysi so‘zlar ortiga berkitmaydi. Siz va men muallifnikidan ham yaxshi yoki yomon kunlarni boshdan kechirgan bo‘lishimiz mumkin. Lekin o‘sha yashalgan hislarini hamma ham aniq, ta’sirchan qilib ifodalab bera olmaydi. Ba’zan esa uyaladi.
Bugun urchib ketgan har uchta bukblogerdan ikkitasi syujetni spoyler qilishdan nariga o‘tmaydi. Dostoyevskiyni-ku, chaynayverib siyqasini chiqarishdi. Bunday zamonda spoylersiz, pishiq-puxta taqrizlar kelajak kitobxonlari uchun juda kerak.
Xo‘sh, kitobdagilarning, barchasi telegram kanalda bor ekan, uni 1000 adadda bosib chiqarib, sotishdan nima naf dersiz? Naf shuki, odamning joni omonat bo‘lib turgan paytda qo‘limizdagi jonsiz matohlarga ishonch bor ekanmi?! Ehtimol 20 yildan keyin kanallardan nom-nishon qolmas, lekin ishoning, o‘shanda bugun olgan kitobingiz yoningizda bo‘ladi. Uni varoqlay turib qachonlardir o‘zingiz ostiga chizgan jumlalarni ne bir ajib hislar bilan o‘qiysiz. Xullas, o‘qing-o‘rganing, kitob yig‘ing. Yutqizmaysiz!
✍ Mohichehra A’zam
@boqiy_darbadarr
📌 Ilhom Salimov. Zulfiqor (yoxud taqrizlar haqida taqriz)
Shu paytgacha memuar, ilmiy, badiiy, ilmiy-ommabop kitoblarni o‘qiganman. Salimovni kitobxonman degan odam taniydi, hech bo‘lmaganda ismini eshitgan. Kitob menga nashriyotdan sovg‘a bo‘lib kelgach, instagram sahifamga rasmlarini joyladim va ko‘pchilikdan bu qanaqa kitob o‘zi, kanaldagi taqrizlarni ham kitob qilib chiqarsa odamlar olaverar ekanda kabi gaplarni yozishdi shaxsiydan. Ba’zilariga hafsala qilib javob bergan bo‘lsam, boshqalariga javob ham bermadim.
“Zulfiqor”ga kelsak, bilganingizdek, kitob muallifning o‘g‘li sharafiga shunday nomlangan. Uni pochtadan olgan kunimdan beri o‘qiyman. Tugatib ham qo‘ygim kelmaydi negadir. Kitobdagilarning deyarli barchasini “The Stranger” kanalida allaqachon o‘qib bo‘lganimga qaramay, kitob shaklida o‘qish boshqacha. Kamiga nashr juda sifatli bo‘lsa.
Men doim Salimovdagi bir jihatga qoyil qolganman – yuragini boricha to‘kadi. Ya’ni boshqalarga o‘xshab allaqaysi so‘zlar ortiga berkitmaydi. Siz va men muallifnikidan ham yaxshi yoki yomon kunlarni boshdan kechirgan bo‘lishimiz mumkin. Lekin o‘sha yashalgan hislarini hamma ham aniq, ta’sirchan qilib ifodalab bera olmaydi. Ba’zan esa uyaladi.
Bugun urchib ketgan har uchta bukblogerdan ikkitasi syujetni spoyler qilishdan nariga o‘tmaydi. Dostoyevskiyni-ku, chaynayverib siyqasini chiqarishdi. Bunday zamonda spoylersiz, pishiq-puxta taqrizlar kelajak kitobxonlari uchun juda kerak.
Xo‘sh, kitobdagilarning, barchasi telegram kanalda bor ekan, uni 1000 adadda bosib chiqarib, sotishdan nima naf dersiz? Naf shuki, odamning joni omonat bo‘lib turgan paytda qo‘limizdagi jonsiz matohlarga ishonch bor ekanmi?! Ehtimol 20 yildan keyin kanallardan nom-nishon qolmas, lekin ishoning, o‘shanda bugun olgan kitobingiz yoningizda bo‘ladi. Uni varoqlay turib qachonlardir o‘zingiz ostiga chizgan jumlalarni ne bir ajib hislar bilan o‘qiysiz. Xullas, o‘qing-o‘rganing, kitob yig‘ing. Yutqizmaysiz!
✍ Mohichehra A’zam
@boqiy_darbadarr
23.04.202516:58
"Dunyo Bodlerning bir satriga arzimaydi!" degan edi Akutagava.
Oʻzbek oʻquvchilarining koʻpam xabari boʻlmagan Sharl Bodler dunyo sheʼriyatining eng yorqin shoirlaridan biri. Adabiyotshunoslar uning butun ijodining negizi bolaligiga borib taqaladi deb hisoblashadi. Otasi oʻlgach bir yil oʻtib onasining boshqa turmush qurishi Bodlerning dunyosini ostin-ustin qilib tashlaydi. U dunyoni bunday tasavvur qilmagandi. Uning nazarida sevgi, sadoqat degan narsalar bor edi. Eri oʻlgach boshqaga tegib ketiladigan dunyoni u qabul qilolmasdi. Qabul qilmadi ham. Butun umr bu jirkanch dunyoga alamzadalik bilan yashadi.
Oʻlgan odamni deb butun umr toq oʻtsinmi? Uning baxtli boʻlishga haqqi yoʻqmi? Hayot toʻxtab qolmaydi-ku! Bunaqa eʼtirozlar tuygʻulardan uzoq, sof realistik qarash natijasi. Bu olamning shafqatsiz haqiqatlari. Bunda-ku oʻlim bor. Sizchi? Ha, siz, tiriklar! Sevaman, sizsiz yasholmayman degan odamlaringizsiz yashab yuribsiz-ku.
Ba'zan boʻgʻzingga bir narsa tiqilib, bor, shunday muhabbat bor, deging keladi.
"U meni ajdarholar boʻlmasligiga ishontirdi, soʻngra oʻzi ularning makoniga boshlab bordi".
Hayotimizga ma'no bergan, bu dunyo yashashga arzishiga ishontirgan, sevgi, sadoqat degan narsalar mavjudligini his qildirganlar ayni shulardan judo qiladi. Shularning yoʻqligini koʻrsatadi. Eng yomoni oldin borday koʻrsatib, keyin olib qoʻyish.
Shu o'rinda bir rivoyat: Qahraton qishda qasr atrofini aylanib yurgan shoh askaridan sovqotmayapsanmi deb so'rabdi. Yo'q shohim, o'rganib ketganman, deyishiga qaramay men senga o'zimning po'stinimni olib chiqib beraman, deb qasrga kirib ketib, boshqa ishlar bilan chalg'ib unutibdi. Ertasiga bilsa o'sha askar tunda muzlab o'lgan ekan. U askar shu sovuqlarda oldin ham turgan. Uni sovuq emas, umid o'ldirgan.
Guntekinning kitoblaridan birida shunday iqtibos bor: "Uning ko'zlarida butunlay boshqa dunyoni ko'rdim... Endi yashay olmayman. Dunyoning manzaralarini faqat boshqalardan eshitgan tug'ma ko'rni tasavvur qil. G'oyat so'lim yoz kunlarining birida bu bechoraning ko'zlarini och va to'rt - besh soniya o'tgach, yop... "
Bodler ota-onasini baxtli koʻrgan edi. Bir-birlarini sevishardi. Har holda u shunday oʻylardi. Dunyoni shu manzara bilan anglagandi. Keyin esa bari quruq sarob boʻlib chiqdi.
"Zulfiqor"
Ilhom Salimov
@salimov_blogi
Oʻzbek oʻquvchilarining koʻpam xabari boʻlmagan Sharl Bodler dunyo sheʼriyatining eng yorqin shoirlaridan biri. Adabiyotshunoslar uning butun ijodining negizi bolaligiga borib taqaladi deb hisoblashadi. Otasi oʻlgach bir yil oʻtib onasining boshqa turmush qurishi Bodlerning dunyosini ostin-ustin qilib tashlaydi. U dunyoni bunday tasavvur qilmagandi. Uning nazarida sevgi, sadoqat degan narsalar bor edi. Eri oʻlgach boshqaga tegib ketiladigan dunyoni u qabul qilolmasdi. Qabul qilmadi ham. Butun umr bu jirkanch dunyoga alamzadalik bilan yashadi.
Oʻlgan odamni deb butun umr toq oʻtsinmi? Uning baxtli boʻlishga haqqi yoʻqmi? Hayot toʻxtab qolmaydi-ku! Bunaqa eʼtirozlar tuygʻulardan uzoq, sof realistik qarash natijasi. Bu olamning shafqatsiz haqiqatlari. Bunda-ku oʻlim bor. Sizchi? Ha, siz, tiriklar! Sevaman, sizsiz yasholmayman degan odamlaringizsiz yashab yuribsiz-ku.
Ba'zan boʻgʻzingga bir narsa tiqilib, bor, shunday muhabbat bor, deging keladi.
"U meni ajdarholar boʻlmasligiga ishontirdi, soʻngra oʻzi ularning makoniga boshlab bordi".
Hayotimizga ma'no bergan, bu dunyo yashashga arzishiga ishontirgan, sevgi, sadoqat degan narsalar mavjudligini his qildirganlar ayni shulardan judo qiladi. Shularning yoʻqligini koʻrsatadi. Eng yomoni oldin borday koʻrsatib, keyin olib qoʻyish.
Shu o'rinda bir rivoyat: Qahraton qishda qasr atrofini aylanib yurgan shoh askaridan sovqotmayapsanmi deb so'rabdi. Yo'q shohim, o'rganib ketganman, deyishiga qaramay men senga o'zimning po'stinimni olib chiqib beraman, deb qasrga kirib ketib, boshqa ishlar bilan chalg'ib unutibdi. Ertasiga bilsa o'sha askar tunda muzlab o'lgan ekan. U askar shu sovuqlarda oldin ham turgan. Uni sovuq emas, umid o'ldirgan.
Guntekinning kitoblaridan birida shunday iqtibos bor: "Uning ko'zlarida butunlay boshqa dunyoni ko'rdim... Endi yashay olmayman. Dunyoning manzaralarini faqat boshqalardan eshitgan tug'ma ko'rni tasavvur qil. G'oyat so'lim yoz kunlarining birida bu bechoraning ko'zlarini och va to'rt - besh soniya o'tgach, yop... "
Bodler ota-onasini baxtli koʻrgan edi. Bir-birlarini sevishardi. Har holda u shunday oʻylardi. Dunyoni shu manzara bilan anglagandi. Keyin esa bari quruq sarob boʻlib chiqdi.
"Zulfiqor"
Ilhom Salimov
@salimov_blogi
15.04.202509:45
Allen Karr – "Kashandalikdan qutulishning oson yoʻli"
Chekish zararligi haqidagi roliklarni asosan chekmaydiganlar ko'radi, deyishadi. Maktabdayam darsga kelmaganlar uchun darsga kelganlar gap eshitardi. Bu kitobni nega o'qiganimni bilmayman ochigʻi, har holda kashanda emasman. Gohida o'zimizga mutlaqo kerak bo'lmagan sohadagi videolarni erinmay ko'rib o'tiramiz-ku, bu ham shunga o'xshash gap bo'lsa kerak.
Muallif o'zi ashaddiy kashanda bo'lganini ta'kidlab, chekishni tashlashdagi shaxsiy tajribasi bilan bo'lishadi. Uning fikricha, sigaretga insonning tanasi emas, ongi qaram bo'lib qoladi. Shu bois chekishni tashlash uchun xohishning o'zi kifoya ekan. Shuningdek, reklama kompaniyalari bizga chekishni jozibali ko'rsatganiga misollar keltiradi.
Jangari filmlarda o'lim yoqasidagi qahramon odatda so'ngi tilak sifatida bitta sigaret so'raydi. Kinolardagi chekuvchi qahramonlar har doim haqiqiy erkak sifatida gavdalanadi. Ular qahramonlik ko'rsatishadi, ulkan moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishadi, ayollar ularni sevadi, ular har doim qo'rqmas, kuchli, o'ktam, aqlli, hatto daho.
Chekish faqat erkaklarga xos odat sifatida ko'rilsa, dunyoning yarmini tashkil etuvchi ayollarchi? Shuncha mijozdan ayrilib qolishni xohlashmaydi tabiiyki. Natijada chekish odati ayol personajlarni ham cheklab oʻtmadi. Filmlarda o'ta mustaqil, o'ta aqlli, o'ta isyonkor qizlar ham sigaret tutatadi. Gohida esa go'zallikning eng oliy namunalari sigaretni ham shu qadar nazokat bilan chekishadiki, natijada butun jamiyatda chekish zararli odatligi haqidagi fikr nari tursin, uni ijobiy va chiroyli odat sifatida ko'ra boshlashadi.
Kinolardagi bunday tasvirlar ko'p hollarda sigaret ishlab chiqaruvchilar tomonidan moliyalashtirilishini ko'pchilik bilmasa kerak. Ha, eng mashhur filmlarda bunday tasvirlar pul evaziga qo'yiladi. Boshqa filmlar esa bunga taqlid qilib, tekinga chekishni targ'ib qilib berishadi. Bizda ham chekuvchilar bor, ammo ashaddiy kashandalarni ko'rmaganman. Ya'ni hozircha bu illat qat'iy kurashilishi kerak bo'lgan fojiaga aylanib ulgurmadi. Kitobning keng yoyilmaganiga sabablardan biri shu bo'lsa kerak. Biroq sigaret bo'lmasa-da, biror moddaga (nos, aroq, tabletkaga) qaramlik u yoki bu shaklda uchrab turadi.
Ichish va yoki chekish qaramlik darajasiga yetib bormagan taqdirda ham ular shunchaki ortiqcha dahmaza. Odam shundoq ham to'laqonli erkin emas. Qonuniy va axloqiy cheklovlar yetarlicha. Har qanday ozod inson ham kamida tanasiga qul, ovqat yeyishga, suv ichishga, boshqa ehtiyojlarini qondirishga majbur. Sigaret chekuvchilar esa yo'q joydan o'zlariga yangi ehtiyoj paydo qilishadi, borgan yerlarida yo sigaret, yo gugurt, yo kuldon, yo chekishga joy qidirib qolishadi. Shu bois bunday qaramlikdan voz kechgan ma'qul.
Xo'sh, bu kitob kashandalikdan qutulishga yordam beradimi? Bunga ko'zim yetmaydi. Muallif yozuvchi ham, shifokor ham emasligi sezilib qolgan. Kitobda takror haddan ziyoda ko'p. Muallif uch-to'rtta misollarini, o'xshatmalarini yigirma-o'ttiz martalab qayta-qayta keltirgan. Garchi matn alohida boblarga ajratilgan bo'lsa-da, boblarda sarlavhadagi mavzular yoritib berilmagan.
Kitob aslida chekishni mutlaqo tashlashga undaydi. Biroq u juda ezmalanib yozilgani uchunmi bilmadim, anchadan beri chekmay qo'yganimga qaramay, kitobni tugatgunimcha sigaretning xumori tutib qoldi.
@salimov_blogi
Chekish zararligi haqidagi roliklarni asosan chekmaydiganlar ko'radi, deyishadi. Maktabdayam darsga kelmaganlar uchun darsga kelganlar gap eshitardi. Bu kitobni nega o'qiganimni bilmayman ochigʻi, har holda kashanda emasman. Gohida o'zimizga mutlaqo kerak bo'lmagan sohadagi videolarni erinmay ko'rib o'tiramiz-ku, bu ham shunga o'xshash gap bo'lsa kerak.
Muallif o'zi ashaddiy kashanda bo'lganini ta'kidlab, chekishni tashlashdagi shaxsiy tajribasi bilan bo'lishadi. Uning fikricha, sigaretga insonning tanasi emas, ongi qaram bo'lib qoladi. Shu bois chekishni tashlash uchun xohishning o'zi kifoya ekan. Shuningdek, reklama kompaniyalari bizga chekishni jozibali ko'rsatganiga misollar keltiradi.
Jangari filmlarda o'lim yoqasidagi qahramon odatda so'ngi tilak sifatida bitta sigaret so'raydi. Kinolardagi chekuvchi qahramonlar har doim haqiqiy erkak sifatida gavdalanadi. Ular qahramonlik ko'rsatishadi, ulkan moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishadi, ayollar ularni sevadi, ular har doim qo'rqmas, kuchli, o'ktam, aqlli, hatto daho.
Chekish faqat erkaklarga xos odat sifatida ko'rilsa, dunyoning yarmini tashkil etuvchi ayollarchi? Shuncha mijozdan ayrilib qolishni xohlashmaydi tabiiyki. Natijada chekish odati ayol personajlarni ham cheklab oʻtmadi. Filmlarda o'ta mustaqil, o'ta aqlli, o'ta isyonkor qizlar ham sigaret tutatadi. Gohida esa go'zallikning eng oliy namunalari sigaretni ham shu qadar nazokat bilan chekishadiki, natijada butun jamiyatda chekish zararli odatligi haqidagi fikr nari tursin, uni ijobiy va chiroyli odat sifatida ko'ra boshlashadi.
Kinolardagi bunday tasvirlar ko'p hollarda sigaret ishlab chiqaruvchilar tomonidan moliyalashtirilishini ko'pchilik bilmasa kerak. Ha, eng mashhur filmlarda bunday tasvirlar pul evaziga qo'yiladi. Boshqa filmlar esa bunga taqlid qilib, tekinga chekishni targ'ib qilib berishadi. Bizda ham chekuvchilar bor, ammo ashaddiy kashandalarni ko'rmaganman. Ya'ni hozircha bu illat qat'iy kurashilishi kerak bo'lgan fojiaga aylanib ulgurmadi. Kitobning keng yoyilmaganiga sabablardan biri shu bo'lsa kerak. Biroq sigaret bo'lmasa-da, biror moddaga (nos, aroq, tabletkaga) qaramlik u yoki bu shaklda uchrab turadi.
Ichish va yoki chekish qaramlik darajasiga yetib bormagan taqdirda ham ular shunchaki ortiqcha dahmaza. Odam shundoq ham to'laqonli erkin emas. Qonuniy va axloqiy cheklovlar yetarlicha. Har qanday ozod inson ham kamida tanasiga qul, ovqat yeyishga, suv ichishga, boshqa ehtiyojlarini qondirishga majbur. Sigaret chekuvchilar esa yo'q joydan o'zlariga yangi ehtiyoj paydo qilishadi, borgan yerlarida yo sigaret, yo gugurt, yo kuldon, yo chekishga joy qidirib qolishadi. Shu bois bunday qaramlikdan voz kechgan ma'qul.
Xo'sh, bu kitob kashandalikdan qutulishga yordam beradimi? Bunga ko'zim yetmaydi. Muallif yozuvchi ham, shifokor ham emasligi sezilib qolgan. Kitobda takror haddan ziyoda ko'p. Muallif uch-to'rtta misollarini, o'xshatmalarini yigirma-o'ttiz martalab qayta-qayta keltirgan. Garchi matn alohida boblarga ajratilgan bo'lsa-da, boblarda sarlavhadagi mavzular yoritib berilmagan.
Kitob aslida chekishni mutlaqo tashlashga undaydi. Biroq u juda ezmalanib yozilgani uchunmi bilmadim, anchadan beri chekmay qo'yganimga qaramay, kitobni tugatgunimcha sigaretning xumori tutib qoldi.
@salimov_blogi
已删除13.04.202520:36
11.04.202515:03
Turkchani oʻrganmoqchi boʻlganlar uchun yangi guruh ochilyapti.
Batafsil maʼlumot: @turkcha_bilamizmi
Murojaat uchun: @Shaxnoza_filolog
Batafsil maʼlumot: @turkcha_bilamizmi
Murojaat uchun: @Shaxnoza_filolog
07.04.202517:39
Аjralishdik, ammo suvratingni men
Аvaylab saqlayman koʼksimda omon.
Yaxshi yillarimning arvohidayin
Shodlik baxsh etar u koʼnglimga hamon.
Meni jalb etsa-da yangi ishq, havas,
Unuta olmadim suvratingni, oh,
Tashlandiq butxona – butxonadir, bas,
Yiqilgan but esa – baribir iloh.
Mixail Lermontov
@salimov_blogi
Аvaylab saqlayman koʼksimda omon.
Yaxshi yillarimning arvohidayin
Shodlik baxsh etar u koʼnglimga hamon.
Meni jalb etsa-da yangi ishq, havas,
Unuta olmadim suvratingni, oh,
Tashlandiq butxona – butxonadir, bas,
Yiqilgan but esa – baribir iloh.
Mixail Lermontov
@salimov_blogi
03.04.202516:21
Yuqoridagilar kitobdan emas, hayotda o'zim ko'rgan, bilganlarim. Raxshona Ahmedovaning "Tongotar" kitobida o'zbek ayollarining yuqoridagilardan-da ayanchliroq qismati tasvirlangan. Biroq ular ham to'qima emasligiga ishonchim komil. Chunki pushti ko'zoynaklarni yechib, atrofga bir qarasak, bunday taqdirlarni ko'p ko'ramiz.
Qizning qismati qiyin. Yigit odam o'ldirsa ham yana jamiyatga qo'shilib yashab ketaveradi. Nomi bulg'angan ayol-qizlarning ko'ksidan esa hamma, hatto o'z yaqinlari ham itaradi. Nomus degan so'zni faqat va faqat ayollargagina bog'lashadi negadir. Erkak xatolarga ko'milib yashasa ham mayli, ayolning esa birgina xatosi butun hayotini barbod qiladi.
Qiz bola turmushga chiqdimi bo'ldi, borgan joyida tosh qotishi, suv kelsa simirishi, tosh kelsa kemirishi kerak. Kelinlik uyida odam o'rnida ko'rilmasa ham ota-onasi tomonidan ko'nib yashashga undaladi. Arazlab kelsa kun o'tmay olib borib qo'yishadi yoki quda tomonni chaqirib yarashtirishadi. Ba'zilar odamlarning gap-so'zidan qo'rqib shunday qilsa, ba'zilar uzoqni ko'ra olgani uchun shunday qiladi.
Chunki ajrashgan ayolning yo'lini poylaydigan son mingta. To'g'ri yursa ham nomini qoraga chiqaradiganlar topiladi. Ota-ona o'z so'ziga ega uyda qaytgan qiz yashab ketar, biroq ular o'tib qolgach hech qayerga sig'maydi. Yangalar, kelinlar, kerak bo'lsa o'z og'a-inisi to'rt yoqdan turtkilaydi. Hech kim turtkilamagan taqdirda ham ro'zg'orning yuki gohida hatto erkakka ham og'irlik qiladi, uni ayol yolg'iz boshi bilan tortolmaydi, o'zini o'zi oyoqqa qo'yolmaydi, umrini xor-zorlikda o'tkazadi.
Mana nima uchun qaytgan qizni uyda olib o'tirishmaydi, pesmi, moxovmi, karmi, ko'rmi, kim so'rab kelsa berib yuborishadi. Kimdadir vaziyat boshqachadir, kimdir boydir, kimdir ilmlidir, kimdir mehribondir, kimdir qat'iyatlidir, ya'ni ajrashib ham o'z yo'lini topganlar, ko'chada qolmaganlar bordir. Ammo aholining juda katta qismi o'rtahol va undan quyi darajada yashaydi, umri tirikchilikda o'tgan oilalar odamlarning gap-so'zlari doirasida yashaydi, o'qiyolmaydi, o'qitolmaydi. Bunday oilalarda xotin-qizlarning qismati yuqoridagi kabi bo'ladi ko'p hollarda. Yoʻqchilik ilmsizlikka, ilmsizlik yoʻqchilikka sabab bo'ladi. Kambag'allik ayb emas, ammo yo'qchilik illat, – deydi Fyodor Dostoyevskiy. – Siz kambag'allikda hali o'zingizning tug'ma oliyjanob fazilatlaringizni saqlab qolgan bo'lasiz, yo'qchilikda esa ularni hech qachon va hech kim saqlab qola bilmaydi.
Qizning qismati qiyin. Yigit odam o'ldirsa ham yana jamiyatga qo'shilib yashab ketaveradi. Nomi bulg'angan ayol-qizlarning ko'ksidan esa hamma, hatto o'z yaqinlari ham itaradi. Nomus degan so'zni faqat va faqat ayollargagina bog'lashadi negadir. Erkak xatolarga ko'milib yashasa ham mayli, ayolning esa birgina xatosi butun hayotini barbod qiladi.
Qiz bola turmushga chiqdimi bo'ldi, borgan joyida tosh qotishi, suv kelsa simirishi, tosh kelsa kemirishi kerak. Kelinlik uyida odam o'rnida ko'rilmasa ham ota-onasi tomonidan ko'nib yashashga undaladi. Arazlab kelsa kun o'tmay olib borib qo'yishadi yoki quda tomonni chaqirib yarashtirishadi. Ba'zilar odamlarning gap-so'zidan qo'rqib shunday qilsa, ba'zilar uzoqni ko'ra olgani uchun shunday qiladi.
Chunki ajrashgan ayolning yo'lini poylaydigan son mingta. To'g'ri yursa ham nomini qoraga chiqaradiganlar topiladi. Ota-ona o'z so'ziga ega uyda qaytgan qiz yashab ketar, biroq ular o'tib qolgach hech qayerga sig'maydi. Yangalar, kelinlar, kerak bo'lsa o'z og'a-inisi to'rt yoqdan turtkilaydi. Hech kim turtkilamagan taqdirda ham ro'zg'orning yuki gohida hatto erkakka ham og'irlik qiladi, uni ayol yolg'iz boshi bilan tortolmaydi, o'zini o'zi oyoqqa qo'yolmaydi, umrini xor-zorlikda o'tkazadi.
Mana nima uchun qaytgan qizni uyda olib o'tirishmaydi, pesmi, moxovmi, karmi, ko'rmi, kim so'rab kelsa berib yuborishadi. Kimdadir vaziyat boshqachadir, kimdir boydir, kimdir ilmlidir, kimdir mehribondir, kimdir qat'iyatlidir, ya'ni ajrashib ham o'z yo'lini topganlar, ko'chada qolmaganlar bordir. Ammo aholining juda katta qismi o'rtahol va undan quyi darajada yashaydi, umri tirikchilikda o'tgan oilalar odamlarning gap-so'zlari doirasida yashaydi, o'qiyolmaydi, o'qitolmaydi. Bunday oilalarda xotin-qizlarning qismati yuqoridagi kabi bo'ladi ko'p hollarda. Yoʻqchilik ilmsizlikka, ilmsizlik yoʻqchilikka sabab bo'ladi. Kambag'allik ayb emas, ammo yo'qchilik illat, – deydi Fyodor Dostoyevskiy. – Siz kambag'allikda hali o'zingizning tug'ma oliyjanob fazilatlaringizni saqlab qolgan bo'lasiz, yo'qchilikda esa ularni hech qachon va hech kim saqlab qola bilmaydi.
24.04.202513:00
Nafaqat kino ko‘rish, balki u haqida mulohaza yuritishni yoqtiradiganlarga tavsiya
Kanalda film haqida taqriz, tahlil va maqolalar yozib boriladi. Ular orqali siz filmlarni ma’no va kontekstlari haqida bilib olishingiz mumkin.
Bundan tashqari “Kitobsevarlar uchun 33 ta film” va “Mavzulari o‘xshash rejissyor va yozuvchilar” kabi qiziq ro‘yxatlar ham mavjud.
Orangizda kino ixlosmandlari bo‘lsa qo‘shiling!
Havola: “Katta Og‘a”
Kanalda film haqida taqriz, tahlil va maqolalar yozib boriladi. Ular orqali siz filmlarni ma’no va kontekstlari haqida bilib olishingiz mumkin.
Bundan tashqari “Kitobsevarlar uchun 33 ta film” va “Mavzulari o‘xshash rejissyor va yozuvchilar” kabi qiziq ro‘yxatlar ham mavjud.
Orangizda kino ixlosmandlari bo‘lsa qo‘shiling!
Havola: “Katta Og‘a”
22.04.202515:37
– Men odamlarni o'ldiryapman, Portuga.
– Buni qanday qilyapsan, Zeze?
– Ularni unutib...
Birini sevmay qo'yganingda ichingda o'lishni boshlaydi.
@salimov_blogi
– Buni qanday qilyapsan, Zeze?
– Ularni unutib...
Birini sevmay qo'yganingda ichingda o'lishni boshlaydi.
@salimov_blogi
已删除16.04.202517:46
14.04.202515:28
Odatda kitobxonlarni biroz gʻamgin, biroz faqir, biroz kamgap kishi sifatida tasavvur qiladi koʻpchilik. @qora_yigit da esa kitob oʻqib baxtli, boy, soʻzamol boʻlish mumkinligini koʻraman. Men matnli kontentga oʻrganib qolgan boʻlsam, u kanalda kitoblar haqida yaxshi, sifatli videolar ham koʻp chiqadi.
Tavsiya qilaman – @qora_yigit
Tavsiya qilaman – @qora_yigit
已删除13.04.202520:36
11.04.202515:02
Turk tilini nega oʻrganish kerak?
– Sertifikat uchun;
– Magistraturaga kirish uchun;
– Doktoranturaga kirish uchun;
– Kitob oʻqish uchun;
– Oʻzbek tilida yoʻq manbalarni turkchadan topish uchun;
– Yangi doʻstlar orttirish uchun;
– Sayohat qilish uchun;
– Karyerani rivojlantirish uchun...
Bulardan tashqari yana koʻplab ishlarni qilish mumkin turkcha oʻrganish orqali.
Sizga eng foydali tomonini aytadigan boʻlsam:
1. Bu tilni oʻrganish qiziq;
2. Bu tilni qisqa muddatda oʻrganish mumkin;
3. Tilni oʻrganish uchun koʻp mablagʻ ketmaydi;
4. Shaxsiy rivojlanishda juda qoʻl keladi.
Yangi guruh uchun oʻquvchilarni qabul qilishni boshladim.
Darslarni 13-apreldan boshlaymiz.
Dars kechki payt 21:00 da boshlanadi.
Haftada uch kun: seshanba, payshanba, shanba kunlari boʻladi.
Qoʻshimcha maʼlumotlar uchun: @Shaxnoza_filolog
– Sertifikat uchun;
– Magistraturaga kirish uchun;
– Doktoranturaga kirish uchun;
– Kitob oʻqish uchun;
– Oʻzbek tilida yoʻq manbalarni turkchadan topish uchun;
– Yangi doʻstlar orttirish uchun;
– Sayohat qilish uchun;
– Karyerani rivojlantirish uchun...
Bulardan tashqari yana koʻplab ishlarni qilish mumkin turkcha oʻrganish orqali.
Sizga eng foydali tomonini aytadigan boʻlsam:
1. Bu tilni oʻrganish qiziq;
2. Bu tilni qisqa muddatda oʻrganish mumkin;
3. Tilni oʻrganish uchun koʻp mablagʻ ketmaydi;
4. Shaxsiy rivojlanishda juda qoʻl keladi.
Yangi guruh uchun oʻquvchilarni qabul qilishni boshladim.
Darslarni 13-apreldan boshlaymiz.
Dars kechki payt 21:00 da boshlanadi.
Haftada uch kun: seshanba, payshanba, shanba kunlari boʻladi.
Qoʻshimcha maʼlumotlar uchun: @Shaxnoza_filolog
已删除07.04.202517:41
06.04.202515:00
Bugun sizlarga oʻzim kuzatib boradigan yaxshi bir kanalni tavsiya qilmoqchiman👇🏻
@Xushnudbek_kutubxonasi✅
-biroz adabiyot, biroz musiqa, biroz tibbiyot!
Albatta qoʻshilib oling.
@Xushnudbek_kutubxonasi✅
-biroz adabiyot, biroz musiqa, biroz tibbiyot!
Albatta qoʻshilib oling.
02.04.202516:21
Men o'zbek adabiyotidan yana bir kuchli yozuvchini kashf qildim: Raxshona Ahmedova. "Tongotar" meni ko'p qiynadi, ko'p fikrlatdi, ko'p narsani yodimga soldi. Bular bitta postga sig'masligi tayin. Kitob haqidagi fikrlarimni, kitob menda yuzaga keltirgan fikrlarni har kuni bir qismdan berib boraman. Balki ular kitobdan ko'ra koʻproq hayotga oid bo'lar, zotan "Tongotar" atrofimizdagi hayot haqida.
Bir odamni tanirdim. Yoshi yetmishlarga borib qolgan. Sanoqda adashmayotgan bo'lsam ellik yoshdan keyin o'ntacha xotin almashtirdi. O'zi o'rtahol yashaydi. Xotinni faqat jinsiy ehtiyoji va mehnati uchun oladi. Bittasi chidolmay qochib ketsa, hech qancha o'tmay boshqasi topilishiga hayron qolardim. Ba'zilari bolasi bilan kelardi. Ko'p qiynardi ularni. Shu cholga tegib, shu mehnatda kuni o'tib nima zaril shularga, deb o'ylardim yoshroq paytim.
Bir qizni tanirdim. 2001-yil. Bir zamonlar ozgina gaplashganmiz, keyin yo'llarimiz ayro ketgan. Faqirgina oiladan edi. Turmushga chiqdi. Qaynonasi kun bermas, eri ko'p urarkan. Ular haydar, uydagilari qaytib olib borib qo'yardi. Axiyri uyga kirgizmay qo'yishdi. Qornida bolasi borligini keyinroq bilib qolgan qaynonasi kelib shart qo'ydi: "Qornidagi bolasini oldirsa mayli olib ketaman, o'g'lim bilan yashataman". Maqsadi o'g'lini alimentdan xalos qilish bo'lgan. Kelinini aldab olib ketib, bolani oldirgach yana haydab yuborishni ko'zlagan. Qizning uydagilari shunga ham ko'ndi. Biroq abort muddati o'tib ketgan ekan, shifokorlar unamabdi, qaynonaning asl maqsadini qizning sodda ota-onasiga tushuntirishibdi. Xullas, qizning ko'zi ota uyida yoridi. Na qaynona, na er xabar oldi. Aliment to'lashmadi. Undirib berish uchun sudma-sud yurishdan charchashdi. Uyda ikkita yangasi bor edi. Chiqqan qiz chig'iriqdan tashqari, deb kun berishmadi. Yoshi katta bir odamga o'rab-chirmab berib yuborishdi. Keyingi taqdiri nima bo'ldi, bilmayman.
Yana bir tanish kishi Rossiyada ishlardi. Ketganiga ancha bo'lgan, kelishidan darak yo'q. Pul ham jo'natmasdi. O'sha yoqda bir ayolga ilakishib, birga yashab yurgan ekan. "Otang o'lyapti, janozasiga ulgur" deyishsa ham kelmadi. Bu yoqda gulday xotini, uchta bolasi bor. Axiyri xotini erini qidirib Rossiyaga ketdi, nima qildi, nima qo'ydi, bilmayman-u, erini qaytarib oldi. Er-xotin birga ishlay boshlashdi. Bir muddatdan so'ng er yurtga qaytdi, xotin o'sha yoqda qoldi. Tekin yeb yotish yoqdi shekilli, qaytib Rossiya bormadi, o'zimizda ham ishlamadi, xotini Rossiya qatnab erini boqadigan bo'ldi...
Bir odamni tanirdim. Yoshi yetmishlarga borib qolgan. Sanoqda adashmayotgan bo'lsam ellik yoshdan keyin o'ntacha xotin almashtirdi. O'zi o'rtahol yashaydi. Xotinni faqat jinsiy ehtiyoji va mehnati uchun oladi. Bittasi chidolmay qochib ketsa, hech qancha o'tmay boshqasi topilishiga hayron qolardim. Ba'zilari bolasi bilan kelardi. Ko'p qiynardi ularni. Shu cholga tegib, shu mehnatda kuni o'tib nima zaril shularga, deb o'ylardim yoshroq paytim.
Bir qizni tanirdim. 2001-yil. Bir zamonlar ozgina gaplashganmiz, keyin yo'llarimiz ayro ketgan. Faqirgina oiladan edi. Turmushga chiqdi. Qaynonasi kun bermas, eri ko'p urarkan. Ular haydar, uydagilari qaytib olib borib qo'yardi. Axiyri uyga kirgizmay qo'yishdi. Qornida bolasi borligini keyinroq bilib qolgan qaynonasi kelib shart qo'ydi: "Qornidagi bolasini oldirsa mayli olib ketaman, o'g'lim bilan yashataman". Maqsadi o'g'lini alimentdan xalos qilish bo'lgan. Kelinini aldab olib ketib, bolani oldirgach yana haydab yuborishni ko'zlagan. Qizning uydagilari shunga ham ko'ndi. Biroq abort muddati o'tib ketgan ekan, shifokorlar unamabdi, qaynonaning asl maqsadini qizning sodda ota-onasiga tushuntirishibdi. Xullas, qizning ko'zi ota uyida yoridi. Na qaynona, na er xabar oldi. Aliment to'lashmadi. Undirib berish uchun sudma-sud yurishdan charchashdi. Uyda ikkita yangasi bor edi. Chiqqan qiz chig'iriqdan tashqari, deb kun berishmadi. Yoshi katta bir odamga o'rab-chirmab berib yuborishdi. Keyingi taqdiri nima bo'ldi, bilmayman.
Yana bir tanish kishi Rossiyada ishlardi. Ketganiga ancha bo'lgan, kelishidan darak yo'q. Pul ham jo'natmasdi. O'sha yoqda bir ayolga ilakishib, birga yashab yurgan ekan. "Otang o'lyapti, janozasiga ulgur" deyishsa ham kelmadi. Bu yoqda gulday xotini, uchta bolasi bor. Axiyri xotini erini qidirib Rossiyaga ketdi, nima qildi, nima qo'ydi, bilmayman-u, erini qaytarib oldi. Er-xotin birga ishlay boshlashdi. Bir muddatdan so'ng er yurtga qaytdi, xotin o'sha yoqda qoldi. Tekin yeb yotish yoqdi shekilli, qaytib Rossiya bormadi, o'zimizda ham ishlamadi, xotini Rossiya qatnab erini boqadigan bo'ldi...
24.04.202506:40
Umrimdan ming marta roziman, biroq
Gohida ko’ksimni ortiq keribman.
Yoshlik – g’o’rlik ekan, anglamay ko’proq
Katta shaytonlarga salom beribman.
Vaqtning tezligiga hayron qolaman
Va kulib qarayman buning bariga.
Endi yoshim ulug’, alik olaman
Kichik shaytonlarning salomlariga.
Abdulla Oripov
@salimov_blogi
Gohida ko’ksimni ortiq keribman.
Yoshlik – g’o’rlik ekan, anglamay ko’proq
Katta shaytonlarga salom beribman.
Vaqtning tezligiga hayron qolaman
Va kulib qarayman buning bariga.
Endi yoshim ulug’, alik olaman
Kichik shaytonlarning salomlariga.
Abdulla Oripov
@salimov_blogi
20.04.202518:15
Lev Tolstoy buyuk adib. U adabiyot tarixidagi eng sermahsul ijodkorlardan biri. Saylanmasi yuz tomdan iborat. Lekin agar u "Tirilish"ning kirish qismidagi mana shu bir xatboshinigina yozib, boshqa hech narsa yozmagan taqdirda ham adabiyot tarixida hozirgiday oʻringa ega boʻlardi. Kirish soʻzlari muhim. Kamyuning "Kecha onam oʻldi"sidan tortib, Kafkaning "Bir kuni tongda u dahshatli maxluqqa aylanib qoldi"sigacha umum eʼtirof etilgan ibtidolar koʻp. Ammo quyidagi boshlanish butkul boshqa daraja:
"Bir necha yuz ming odam bir parcha yerga to'planib olib, o'zlari tiqilib yashayotgan yerlarini xo'rlashga naqadar uringan bo'lmasin, hech bir giyoh o'smasin deb yerga qanchalik tosh yotqizgan, nish urib chiqayotgan har bir giyohni qirib-qirtishlagan bo'lmasin, toshko'mir va neft burqsitib, daraxtlarni qiyratgan va jamiki hayvon-u parrandalarni quvg'in qilgan bo'lmasin, bahor shaharda ham bahorligini qilgan edi. Quyosh qizdirib, qirtishlanmagan joylarda, yolg'iz xiyobonlardagi maysazorlardagina emas, balki xarsangtoshlarning orasida ham o'tlar jonlanib o'sgan va ko'm-ko'k tusga kirgan, qayinlar, teraklar, shumurtlar yopishqoq va xushbo'y barg yozgan, arg'uvonlar kurtak chiqargan edi; zag'chalar, chumchuqlar va kaptarlar bahordan xursand bo'lib in qo'yar, oftobro'ya devorlar bo'yida pashshalar g'o'ng'illardi. O't-o'landan tortib parrandalargacha, qurt-qumursqalardan tortib bolalargacha – hammasi shod edi. Ammo odamlar – yoshi ulg'aygan kishilar o'zlarini va bir-birlarini aldashni, qiynashni tark etmasdilar. Odamlar shu bahor tongini, butun tirik jonning baxt-saodati uchun xudo tomonidan yaratilgan shu dunyo go'zalligini, ya'ni tinchlik-totuvlik bilan yashashga chorlovchi nafosatni emas, bir-birlari ustidan hukmron bo'lish uchun o'zlari o'ylab topgan narsani muqaddas va muhim deb bilar edilar".
@salimov_blogi
"Bir necha yuz ming odam bir parcha yerga to'planib olib, o'zlari tiqilib yashayotgan yerlarini xo'rlashga naqadar uringan bo'lmasin, hech bir giyoh o'smasin deb yerga qanchalik tosh yotqizgan, nish urib chiqayotgan har bir giyohni qirib-qirtishlagan bo'lmasin, toshko'mir va neft burqsitib, daraxtlarni qiyratgan va jamiki hayvon-u parrandalarni quvg'in qilgan bo'lmasin, bahor shaharda ham bahorligini qilgan edi. Quyosh qizdirib, qirtishlanmagan joylarda, yolg'iz xiyobonlardagi maysazorlardagina emas, balki xarsangtoshlarning orasida ham o'tlar jonlanib o'sgan va ko'm-ko'k tusga kirgan, qayinlar, teraklar, shumurtlar yopishqoq va xushbo'y barg yozgan, arg'uvonlar kurtak chiqargan edi; zag'chalar, chumchuqlar va kaptarlar bahordan xursand bo'lib in qo'yar, oftobro'ya devorlar bo'yida pashshalar g'o'ng'illardi. O't-o'landan tortib parrandalargacha, qurt-qumursqalardan tortib bolalargacha – hammasi shod edi. Ammo odamlar – yoshi ulg'aygan kishilar o'zlarini va bir-birlarini aldashni, qiynashni tark etmasdilar. Odamlar shu bahor tongini, butun tirik jonning baxt-saodati uchun xudo tomonidan yaratilgan shu dunyo go'zalligini, ya'ni tinchlik-totuvlik bilan yashashga chorlovchi nafosatni emas, bir-birlari ustidan hukmron bo'lish uchun o'zlari o'ylab topgan narsani muqaddas va muhim deb bilar edilar".
@salimov_blogi
13.04.202520:01
11.04.202511:09
Uni quyoshda qorayib ketganida ham seving.
05.04.202516:21
Xo'sh, nima qilish kerak?
Qizlarni o'qitib, ziyoli qilish kerak. Quruq diplomli tovuqmiya emas, tom ma'noda o'qimishli, dunyoqarashi keng bo'lishi kerak. Toki yosh chog'ida nafsiga erk berib nomiga dog' tushirmasin, toki sog'lom munosabat o'rnata olsin, toki yaxshi va yomonni farqlay olsin, toki mustaqil qaror qabul qila olsin, toki turmushi o'xshamasa qorin to'ydiga berib yuborilmasin, o'zi oyoqqa tura olsin, toki o'zga bir ayolni azoblamasin.
Ha, jamiyatimizda bir ayolni biror erkakdan ko'ra ko'proq o'zga bir ayol qaynona, qayniopa, qaynisingil, ovsin, kundosh, mahalladosh, qo'shni, hamkasb qiyofasida azoblaydi.
Qiz aqlli, fahm-farosatli, iymon-e'tiqodli bo'lsinki, har bir oilada bo'ladigan kichik kelishmovchiliklar va chinakam xo'rlikning farqiga borsin. Alvastiga aylanib kelin bo'lib borgan uyini do'zaxga aylantirmasin, tinch oilani buzmasin, ayb o'zida bo'la turib yaxshi odamlarning yuziga oyoq qo'ymasin, o'zining ham, ularning ham hayotini barbod qilmasin. Oila qo'rg'onining poydevorini kemirguvchi kalamush emas, mustahkam ustuni bo'lsin. Oqila qiz, oqila kelin, oqila rafiqa, oqila ona va oqila qaynona bo'lish baxtiga musharraf bo'lsin,
Qiz bola ilmli, hunarli bo'lsinki, qadr topmagan yerida majburlikdan yashamasin, o'zini, bolasini o'ldiradigan darajagacha borib yetmasin, ota uyiga ham sig'indi bo'lib bormasin, mustaqil va qat'iyatli bo'lsin.
Xullas, Raxshona Ahmedovaning "Tongotar"i qayta va qayta nashr qilinishi, erkagu ayolga birday o'qitilishi kerak. Roman bizga ko'zgu tutgani uchun bugun dolzarb boʻlsa, badiiy saviyasi yuqoriligi uchun vaqt sinovidan ham o'tib, kelejakda ham o'qilishiga ishonaman.
Qizlarni o'qitib, ziyoli qilish kerak. Quruq diplomli tovuqmiya emas, tom ma'noda o'qimishli, dunyoqarashi keng bo'lishi kerak. Toki yosh chog'ida nafsiga erk berib nomiga dog' tushirmasin, toki sog'lom munosabat o'rnata olsin, toki yaxshi va yomonni farqlay olsin, toki mustaqil qaror qabul qila olsin, toki turmushi o'xshamasa qorin to'ydiga berib yuborilmasin, o'zi oyoqqa tura olsin, toki o'zga bir ayolni azoblamasin.
Ha, jamiyatimizda bir ayolni biror erkakdan ko'ra ko'proq o'zga bir ayol qaynona, qayniopa, qaynisingil, ovsin, kundosh, mahalladosh, qo'shni, hamkasb qiyofasida azoblaydi.
Qiz aqlli, fahm-farosatli, iymon-e'tiqodli bo'lsinki, har bir oilada bo'ladigan kichik kelishmovchiliklar va chinakam xo'rlikning farqiga borsin. Alvastiga aylanib kelin bo'lib borgan uyini do'zaxga aylantirmasin, tinch oilani buzmasin, ayb o'zida bo'la turib yaxshi odamlarning yuziga oyoq qo'ymasin, o'zining ham, ularning ham hayotini barbod qilmasin. Oila qo'rg'onining poydevorini kemirguvchi kalamush emas, mustahkam ustuni bo'lsin. Oqila qiz, oqila kelin, oqila rafiqa, oqila ona va oqila qaynona bo'lish baxtiga musharraf bo'lsin,
Qiz bola ilmli, hunarli bo'lsinki, qadr topmagan yerida majburlikdan yashamasin, o'zini, bolasini o'ldiradigan darajagacha borib yetmasin, ota uyiga ham sig'indi bo'lib bormasin, mustaqil va qat'iyatli bo'lsin.
Xullas, Raxshona Ahmedovaning "Tongotar"i qayta va qayta nashr qilinishi, erkagu ayolga birday o'qitilishi kerak. Roman bizga ko'zgu tutgani uchun bugun dolzarb boʻlsa, badiiy saviyasi yuqoriligi uchun vaqt sinovidan ham o'tib, kelejakda ham o'qilishiga ishonaman.
01.04.202514:44
23.04.202517:55
Masalan, inson qalbiga yaqin insonni topgandagina chinakamiga yashay boshlaydi.
16.04.202515:59
Bitta shoir kamaysa nima,
Charx yaratar boshqa nusxasin.
Cho‘kib ketsa to‘fonda kema,
Pishiqrog‘in yasar ustasi.
To‘fonlardan seskanma, qalbim,
Qayiqlardek suzma qirg‘oqlab.
Kemaman deb ummonga talpin,
Yuz baloga o‘zingni chog‘lab.
Qayiqlarda — ilinj va xohish,
Kemalarda — orzu va maqsad.
Bugun senda bir olam tashvish,
Gal kelganda o‘zingni ko‘rsat.
Yo tilib o‘t dovulning ko‘ksin,
Yo kemadek g‘arq bo‘l izzatda.
Unutmagil — qayiqlar cho‘ksa,
Olinmaydi hatto ro‘yxatga. . .
To‘fonlardan seskanma, qalbim!
Anvar Obidjon
@salimov_blogi
Charx yaratar boshqa nusxasin.
Cho‘kib ketsa to‘fonda kema,
Pishiqrog‘in yasar ustasi.
To‘fonlardan seskanma, qalbim,
Qayiqlardek suzma qirg‘oqlab.
Kemaman deb ummonga talpin,
Yuz baloga o‘zingni chog‘lab.
Qayiqlarda — ilinj va xohish,
Kemalarda — orzu va maqsad.
Bugun senda bir olam tashvish,
Gal kelganda o‘zingni ko‘rsat.
Yo tilib o‘t dovulning ko‘ksin,
Yo kemadek g‘arq bo‘l izzatda.
Unutmagil — qayiqlar cho‘ksa,
Olinmaydi hatto ro‘yxatga. . .
To‘fonlardan seskanma, qalbim!
Anvar Obidjon
@salimov_blogi
13.04.202514:10
Aprelni sevmagan odamdan har qanday yomonlikni kutish mumkin.
08.04.202515:02
Men qanday qilib bukbloger bo'ldim?
O'n yil avval universitetdagi bir ustoz biror kitobni o'qib, fikr-mulohazalarimizni yozib kelishni vazifa qilib berdi. Menga Herman Hessening "Cho'l bo'risi" asari tushdi.
Kitobni izlash chog'ida Feysbukda Kitobxonlar davrasi nomli guruhni topib oldim. Shu kitobni qayerdan topishim mumkinligini so'radim. Bir kishi Oloy bozori tomondagi kitob do'konda ko'rganini aytdi. Topdim.
O'shanda ilk bor kitobdan olgan xulosalarimni yozishga kirishdim. Qaysidir ma'noda bu ham bir ijod edi. Shunaqa ish ham qo'limdan kelarkan-da, deb o'ylaganim esimda.
Keyin o'sha guruhni muntazam kuzatdim. Boshida shunchaki begonalar edi, keyin uchrashuvlar tashkil qilina boshlandi. Tanlovlar, o'yinlar o'tkazilardi. Hamma kitobni sevardi, o'qirdi, fikrlarini bo'lishardi. Bahslar ham yutib chiqish uchun emas, ko'proq narsani bilish, haqiqatning tagiga yetish uchun qilinardi.
Boshqalarga taqlid qilib men ham kitoblar haqidagi fikrlarimni guruhda post qila boshladim. Bu bir necha yil davom etdi. Keyin xuddi jamiyatimiz kabi guruhda ham muhit o'zgardi. Dindorlarning yangi, agressiv, johil qatlami kirib keldi. Ular endi har kitobni qoralar, har kitobdan dinga qarshi fikrlar topar, har postning ostida ichidagi marazini atrofga sochardi. Guruhning eski a'zolari boshida ularga bag'rikenglik ko'rsatdi, so'ng tortishib ko'rdi, oxiri e'tibor bermay qo'ydi. Ammo endi oldingiday post qo'ygisi kelmasdi kishining.
Post qo'yganimda bir kuni kimdir shunday yozib qoldi: "Men bu guruhda faqat sizning taqrizlaringizni o'qish uchungina borman". Shunda ilk bor yozganlarim kimgadir yoqishini tushundim. Axir shunchaki ichki ehtiyojim uchun yozar, yozganlarimning esa boshqalarnikidan biror farqi bor deb o'ylamasdim.
Guruhda muhit yomonlashgach yozishni butkul to'xtatishim mumkin edi. Biroq yuqoridagi kabi insonlarning iliq fikrlari bunga to'sqinlik qildi. Natijada telegramda kanal ochdim. Hech bir reklamasiz kun sayin odam ko'payib borardi. Bir-ikki reklama ham berib ko'rdim eng boshida. Tavsiya orqali, o'z-o'zidan odam ko'paygani ma'qul degan qarorga keldim keyin. Shunda maqsadli auditoriya shakllanadi.
Kitob o'qish va yozish doimiy mashg'ulotga aylanib ulgurgandi. Men kanalni rivojlantirish uchun hech narsa qilmadim. Shunchaki o'zim yoqtirgan mashg'ulotni davom ettirdim xolos. The Stranger kanali bunaqa muvaffaqiyatga erishadi deb sira o'ylamagandim. Bunda sizlarning, har bir kuzatuvchining hissasi bor.
Odamlar har narsaga nom berib o'rgangan. Ovqat haqida yozsa fudbloger, mashina haqida yozsa avtobloger ekan, demak kitob haqida yozsa bukbloger bo'ladi-da deb, bizga shu nomni qo'yishdi. Biz dedim, chunki endi bu yo'nalishdagi bloglar ancha ko'paydi, sifat oshdi.
Men kitob haqida yozar ekanman, har doim birinchi o'ringa kitobning mazmunini ochib berishni emas, samimiylikni, shaxsiy taassurotlarimni qo'ydim. Kitob biror xotirani yodimga solsa, o'sha haqida yozib ketaverdim. Chunki mashhur asarlarning bari zotan yetarlicha tahlil qilingan, kitobning bu jihatlariga qiziqqan odam internetdan xohlagancha ma'lumot izlab topadi. Men kanalimni ma'lumotlar bazasiga aylantirgim kelmadi. Unda kitoblar bilan birga shaxsiy fikrlar va shaxsiy hislar bo'lishini xohladim. Shu uchchalasi birlashib kanal shaxsiyatini tashkil etdi.
Yaqinda chiqqan "Zulfiqor" kitobi aslida katta qadam, oʻziga xos yangilik. Shoirlarning kitobi chiqardi, nosirlarning kitobi chiqardi, adabiyotshunoslarning kitobi chiqardi, ammo oddiy kitobxonning mutlaqo shaxsiy kechinmalaridan iborat yoziqlari sira kitob bo'lib chiqmagandi shu paytgacha.
Kanal nafaqat o'zim uchun, balki boshqalar uchun ham ko'p xotira ulashdi. Mana bu post ostidagi fikrlar mingdan biri ekaniga ishonchim komil. "Zulfiqor" ham odamlarga shunday qadrli bo'ladi degan umiddaman.
@salimov_blogi
O'n yil avval universitetdagi bir ustoz biror kitobni o'qib, fikr-mulohazalarimizni yozib kelishni vazifa qilib berdi. Menga Herman Hessening "Cho'l bo'risi" asari tushdi.
Kitobni izlash chog'ida Feysbukda Kitobxonlar davrasi nomli guruhni topib oldim. Shu kitobni qayerdan topishim mumkinligini so'radim. Bir kishi Oloy bozori tomondagi kitob do'konda ko'rganini aytdi. Topdim.
O'shanda ilk bor kitobdan olgan xulosalarimni yozishga kirishdim. Qaysidir ma'noda bu ham bir ijod edi. Shunaqa ish ham qo'limdan kelarkan-da, deb o'ylaganim esimda.
Keyin o'sha guruhni muntazam kuzatdim. Boshida shunchaki begonalar edi, keyin uchrashuvlar tashkil qilina boshlandi. Tanlovlar, o'yinlar o'tkazilardi. Hamma kitobni sevardi, o'qirdi, fikrlarini bo'lishardi. Bahslar ham yutib chiqish uchun emas, ko'proq narsani bilish, haqiqatning tagiga yetish uchun qilinardi.
Boshqalarga taqlid qilib men ham kitoblar haqidagi fikrlarimni guruhda post qila boshladim. Bu bir necha yil davom etdi. Keyin xuddi jamiyatimiz kabi guruhda ham muhit o'zgardi. Dindorlarning yangi, agressiv, johil qatlami kirib keldi. Ular endi har kitobni qoralar, har kitobdan dinga qarshi fikrlar topar, har postning ostida ichidagi marazini atrofga sochardi. Guruhning eski a'zolari boshida ularga bag'rikenglik ko'rsatdi, so'ng tortishib ko'rdi, oxiri e'tibor bermay qo'ydi. Ammo endi oldingiday post qo'ygisi kelmasdi kishining.
Post qo'yganimda bir kuni kimdir shunday yozib qoldi: "Men bu guruhda faqat sizning taqrizlaringizni o'qish uchungina borman". Shunda ilk bor yozganlarim kimgadir yoqishini tushundim. Axir shunchaki ichki ehtiyojim uchun yozar, yozganlarimning esa boshqalarnikidan biror farqi bor deb o'ylamasdim.
Guruhda muhit yomonlashgach yozishni butkul to'xtatishim mumkin edi. Biroq yuqoridagi kabi insonlarning iliq fikrlari bunga to'sqinlik qildi. Natijada telegramda kanal ochdim. Hech bir reklamasiz kun sayin odam ko'payib borardi. Bir-ikki reklama ham berib ko'rdim eng boshida. Tavsiya orqali, o'z-o'zidan odam ko'paygani ma'qul degan qarorga keldim keyin. Shunda maqsadli auditoriya shakllanadi.
Kitob o'qish va yozish doimiy mashg'ulotga aylanib ulgurgandi. Men kanalni rivojlantirish uchun hech narsa qilmadim. Shunchaki o'zim yoqtirgan mashg'ulotni davom ettirdim xolos. The Stranger kanali bunaqa muvaffaqiyatga erishadi deb sira o'ylamagandim. Bunda sizlarning, har bir kuzatuvchining hissasi bor.
Odamlar har narsaga nom berib o'rgangan. Ovqat haqida yozsa fudbloger, mashina haqida yozsa avtobloger ekan, demak kitob haqida yozsa bukbloger bo'ladi-da deb, bizga shu nomni qo'yishdi. Biz dedim, chunki endi bu yo'nalishdagi bloglar ancha ko'paydi, sifat oshdi.
Men kitob haqida yozar ekanman, har doim birinchi o'ringa kitobning mazmunini ochib berishni emas, samimiylikni, shaxsiy taassurotlarimni qo'ydim. Kitob biror xotirani yodimga solsa, o'sha haqida yozib ketaverdim. Chunki mashhur asarlarning bari zotan yetarlicha tahlil qilingan, kitobning bu jihatlariga qiziqqan odam internetdan xohlagancha ma'lumot izlab topadi. Men kanalimni ma'lumotlar bazasiga aylantirgim kelmadi. Unda kitoblar bilan birga shaxsiy fikrlar va shaxsiy hislar bo'lishini xohladim. Shu uchchalasi birlashib kanal shaxsiyatini tashkil etdi.
Yaqinda chiqqan "Zulfiqor" kitobi aslida katta qadam, oʻziga xos yangilik. Shoirlarning kitobi chiqardi, nosirlarning kitobi chiqardi, adabiyotshunoslarning kitobi chiqardi, ammo oddiy kitobxonning mutlaqo shaxsiy kechinmalaridan iborat yoziqlari sira kitob bo'lib chiqmagandi shu paytgacha.
Kanal nafaqat o'zim uchun, balki boshqalar uchun ham ko'p xotira ulashdi. Mana bu post ostidagi fikrlar mingdan biri ekaniga ishonchim komil. "Zulfiqor" ham odamlarga shunday qadrli bo'ladi degan umiddaman.
@salimov_blogi
04.04.202516:21
Raxshona Ahmedovani yaxshi tarjimon deb bilardim. "Tongotar"ni o'qigach yozuvchi sifatida kashf qildim. Yaqin orada o'zbek adabiyotidan bunaqa kuchli roman o'qimagandim. Gap faqat ayollik fojiasini ta'sirli ko'rsatib berganida emas, kitobdagi har bir satrning mag'zi to'q.
Yozuvchi oldiga bir maqsad qo'yib, g'oyasini kitobxonga yetkazib berish uchun chiranmaydi, u hayotni boricha va mahorat bilan tasvirlaydi. Maqollardan, hikmatli so'zlardan unumli foydalanadi, hayot haqida chuqur falsafiy mushohada yuritadi, dardni kishiga yuqtira oladi va shuncha azob, shuncha ko'rgiliklarga qaramay kishining ko'nglida umid uchqunini yoqa oladi. Insonlarni yaxshilikka, kechirimli bo'lishga chaqiradi. Qahramonlarni ideallashtirmaydi, havoyi, yengil, zo'raki xulosalarga, yechimlarga murojaat qilmaydi.
Romandagi asosiy mavzu fonida butun hayot haqida gap boradi. Jamiyat, din, siyosat, odamlarning tubanligi, inson bolasining xatokorligi, to'g'ri so'zning to'qmog'i aytguvchining boshida sinishi, kambag'alni tuyaning ustida ham it qopishi, katta boylik ortida har doim qing'irlik, mazlumlarning haqqi, ko'z yoshi, hatto qoni yotishi, jamiyatimizdagi adolatsizliklar, tanish-bilishchilik; hayot mazmuni, tug'ilmoq va o'lmoqdan maqsad neligi, yaxshilik va yomonlik to'qnashuvi, hunarsizlik, ilmsizlikning oqibatlari, sevgi, do'stlik, qondoshlik rishtalari...
Asar hajmi ko'pam katta emasligi va yuqorida sanaganlarimning ko'pligidanoq romanda hech bir so'z, hech bir tasvirning behuda ishlatilmaganini tushunib olgandirsiz. Solishtiradigan bo'lsam, ijtimoiy muammolarni ochib berishi jihatidan "To'rtko'cha"dan, kishining yuragini ezib yuborishda esa "Yashamoq"dan karrasiga ustun.
Romanni ikki kunda tugatdim, ammo juda uzoq o'qigandayman. Undagi dardning ko'lami, ma'noning zichligi odamni ezib yuboradi. Necha bor kitobni yopib, bir nuqtaga tikilgancha mutolaani davom ettirish uchun bardoshimni yig'ishimga to'g'ri keldi. Paradoks shundaki, "Tongotar" dardli asar bo'lgani uchun og'ir, shu bilan bir vaqtda yozuvchining tili ravonligi uchun yengil o'qiladi.
Yozuvchi oldiga bir maqsad qo'yib, g'oyasini kitobxonga yetkazib berish uchun chiranmaydi, u hayotni boricha va mahorat bilan tasvirlaydi. Maqollardan, hikmatli so'zlardan unumli foydalanadi, hayot haqida chuqur falsafiy mushohada yuritadi, dardni kishiga yuqtira oladi va shuncha azob, shuncha ko'rgiliklarga qaramay kishining ko'nglida umid uchqunini yoqa oladi. Insonlarni yaxshilikka, kechirimli bo'lishga chaqiradi. Qahramonlarni ideallashtirmaydi, havoyi, yengil, zo'raki xulosalarga, yechimlarga murojaat qilmaydi.
Romandagi asosiy mavzu fonida butun hayot haqida gap boradi. Jamiyat, din, siyosat, odamlarning tubanligi, inson bolasining xatokorligi, to'g'ri so'zning to'qmog'i aytguvchining boshida sinishi, kambag'alni tuyaning ustida ham it qopishi, katta boylik ortida har doim qing'irlik, mazlumlarning haqqi, ko'z yoshi, hatto qoni yotishi, jamiyatimizdagi adolatsizliklar, tanish-bilishchilik; hayot mazmuni, tug'ilmoq va o'lmoqdan maqsad neligi, yaxshilik va yomonlik to'qnashuvi, hunarsizlik, ilmsizlikning oqibatlari, sevgi, do'stlik, qondoshlik rishtalari...
Asar hajmi ko'pam katta emasligi va yuqorida sanaganlarimning ko'pligidanoq romanda hech bir so'z, hech bir tasvirning behuda ishlatilmaganini tushunib olgandirsiz. Solishtiradigan bo'lsam, ijtimoiy muammolarni ochib berishi jihatidan "To'rtko'cha"dan, kishining yuragini ezib yuborishda esa "Yashamoq"dan karrasiga ustun.
Romanni ikki kunda tugatdim, ammo juda uzoq o'qigandayman. Undagi dardning ko'lami, ma'noning zichligi odamni ezib yuboradi. Necha bor kitobni yopib, bir nuqtaga tikilgancha mutolaani davom ettirish uchun bardoshimni yig'ishimga to'g'ri keldi. Paradoks shundaki, "Tongotar" dardli asar bo'lgani uchun og'ir, shu bilan bir vaqtda yozuvchining tili ravonligi uchun yengil o'qiladi.
已删除01.04.202516:38
31.03.202512:36
Asaxiy yaqinda qilgan katta chegirmaga ulgurmaganlar uchun yaxshi taklif. Saytga kirganimda koʻzim tushib qoldi. Kitobni asl narxidan uch barobar arzonga olib qolishga ulguring .
显示 1 - 24 共 85
登录以解锁更多功能。