#тавсия
Netflix да март ойида чиққан охирги сериаллардан энг кўп муҳокама қилинаётгани “Переходный возраст” – “Adolescence”.
3-4 кун олдин бу сериални турмуш ўртоғим билан сахарликка қадар 4 та сериясини нафасимиз ичимизга тушиб томоша қилдик ва кейин иккаламиз ҳам ўз ҳолимизча оғир хаёллар ичида қолдик. Чунки бизнинг ҳам икки ўсмир боламиз бор.
Сериал полиция офицерига ўғлидан “мактабга боргим келмаяпти, мазам йўқ” деган смс келишидан бошланади. Зум ўтмай офицер Миллерлар хонадонига эшикни синдириб бостириб киради ва тезкор-қидирув амалиётини ўтказади. Одатда офицер қўлида ўта оғир жиноят содир этганликда айбланаётган шахсга қарши ишонарли фактлар бўлганидагина бундай ҳуқуқ берилади.
Қотилликда гумонланаётган шахс эса 13 яшар Жейми.
Болакай жиноят содир этганига ишонмайсиз. У отасига такрор ва такрор “Мен ҳеч нарса қилмадим” дейди. Шу сизга умид бериб туради.
Сериал бу саволга жавобни бошидаёқ айтади, аммо “Жейми қотилми?” деган жавобдан ҳам муҳимроқ саволларга жавоб топиш учун яна 3 та серия давом этади.
Ўсмир боланинг ичида ва ташқарисида кечаётган руҳий жараённи, оиланинг, синфдошларнинг, интернетнинг бола оламига таъсирини сериал ижодкорлари ўта таъсирчан очиб берган.
Сериал сюжети аниқ бир реал воқеадан олинмаган бўлса-да, муаллифлар Стивен Грем ва Жек Торн Буюк Британияда ўсмир болаларнинг ўз тенгдош қизларни пичоқлаб кетгани ҳақидаги хабарларга диққат қаратишади ва бу тизимли жиноий-психологик муаммонинг сабабларини қидиришади.
Маълум бўлишича, аёлларга мизогин бўлган сайтлар ва форумлар жуда кўп, улар хотин-қизлар томонидан инкор этилган “инцел” (involuntary celibate – аёлларга салбий муносабатда бўладиган, улар томонидан тан олинмаган, ўзига жуфтлик топа олмаганлар) лар билан тўлиб-тошган.
Сериал қаҳрамони 13 яшар Жейми ҳам синфдоши томонидан “инцел” деб ҳақоратланади. Сериал давомида Жейми ҳозирги ўсмирларнинг мотиватори, аёлларга қарши радикал қарашлари билан танилган Эндрю Тейт (одам савдоси ва жинсий зўравонликда айбланган кикбоксчи, инфлюенсер)нинг “маскулизм” ғоялари таъсирида бўлгани тушунилади. Хато ва ёлғон ғоялар, “80 фоиз аёлларга 20 фоиз эркаклар ёқади, қолган эркаклар эътиборсизликка маҳкум” каби реалликдан узоқ тушунчалар Жеймини йўлдан оғдиргани англашилади. У Тейт каби инстамотиваторлар таъсирида “дунёнинг эгаси эркак” деб ўйлайди, “эркак ҳаммасини ҳал қилиши керак, аёл бу ҳеч нарса, унинг ҳаёти сариқ чақага арзимайди, уни ўлдириш жиноят эмас” деб ҳисоблайди. Сериалнинг 3-сериясида Жеймининг болалар психологи билан суҳбати — киприк қоқмай кўриладиган узоқ диалог.
Психологик триллернинг тасвирий ечими мўъжизавий, унда умуман кадр узилмайди. Яъни, ҳар бир серия «one shot» усулида тасвирга олинган, кадр узилмасдан, биттада съемка қилинган.
Бу қандай амалга оширилган, ақл бовар қилмайди. Балки ўта кучли монтаж бўлгандир, аммо ҳар бир серияси ҳафталаб репетиция қилиниб, кейин бир кадрда узилмасдан олингани ҳақиқат.
Сериалда осойишта ва тарбияли ўғил ўстираётганига ишончи комил бўлган, доим иш билан банд ота-онанинг бир-бирига берган саволи юракни ўртаб юборади: “биз яхши ота-онамизми?”
Сериални кўриб, қўрқиб кетасиз, чунки биз ҳаммамиз Жеймининг ота-онасига ўхшаймиз.
Чиндан ҳам биз қандай ота-онамиз? Боламизнинг инстаграм, тармоқларда кимга нима ёзаётгани, унга нима ёзишаётганини биламизми? У ишлатаётган эмоджи ва ҳатто унинг рангидаги фарқ ва мазмунни, қисқартма сўзларнинг маъносини тушунамизми? Синфдошлари орасида обрўси қанақа, қарши жинс вакили билан дўстона мулоқот қилишга қодирми? Бундан хабардормизми?
Сериални кўрган кунимиз адаси катта ўғлимиз Ислом билан болаларча меҳр билан “кураш тушаётганини”, ота-бола ҳазиллашаётганини кўрдим.
Бугун Исломдан Тейтни биласанми, маскулизм нима деб сўрадим. Жавоблари ҳозирча қониқтирди. У радикализм нималигини тушуняпти.
Таътил кунлари Ислом ва Усмон билан биргаликда шу сериални яна қайтадан томоша қилишимиз керак деб ҳисобладим.
