OʻZBEKISTON TARIXI | Rasmiy kanal
“Oʻzbekiston tarixi” telekanalining Telegramdagi rasmiy sahifasi
Maʼmuriyat bilan aloqa: @uzbtariximtrk_bot
fb.com/ozbekistontariximtrk
Instagram.com/https://www.instagram.com/ozbekiston_tarixi_rasmiy?igsh=NnNjdm5vd3BucXVs
https://youtube.com/channel/U
Maʼmuriyat bilan aloqa: @uzbtariximtrk_bot
fb.com/ozbekistontariximtrk
Instagram.com/https://www.instagram.com/ozbekiston_tarixi_rasmiy?igsh=NnNjdm5vd3BucXVs
https://youtube.com/channel/U
关联群组
Oʻzbekiston tarixi | Izohlar
76
"OʻZBEKISTON TARIXI | Rasmiy kanal" 群组最新帖子
22.04.202516:02
🎭 “Mister Bin” – so‘zsiz kulgu afsonasi
1990-yillarda ekranlarni zabt etgan, o‘zining g‘aroyib qiliqlari bilan dunyoni kuldirgan Janob Binni ko‘rmagan odam kam bo‘lsa kerak. Uning harakati, mimikasi, ohangsiz hazillari – barchasi tomoshabinni bir lahzada o‘ziga rom qiladi.
Bu rolda ishtirok etgan aktyor – Rouen Atkinson hayoti davomida 50 dan ortiq obrazlarda o‘ynagan, ammo biror bir rol uni Mister Binchalik mashhur qilmagan.
Disneyʼning afsonaviy “Qirol Sher” multfilmidagi Zazu – ya’ni u qushcha bor-ku – unga Mister Binning o‘zi ovoz bergan!
🎥 Agar sizga shunaqa g‘aroyib faktlar, tanish obrazlar ortidagi sirli haqiqatlar qiziq bo‘lsa biz bilan birga bo‘ling!
📅 Har dushanba, soat 21:35 da – “Qiziqarli Tarix” ko‘rsatuvini tomosha qilishni unutmang!
📌 Tarix – faqat kitoblardagina emas. Ba’zida u sizni kuldiradi ham!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 YouTube 😎 Facebook
1990-yillarda ekranlarni zabt etgan, o‘zining g‘aroyib qiliqlari bilan dunyoni kuldirgan Janob Binni ko‘rmagan odam kam bo‘lsa kerak. Uning harakati, mimikasi, ohangsiz hazillari – barchasi tomoshabinni bir lahzada o‘ziga rom qiladi.
Bu rolda ishtirok etgan aktyor – Rouen Atkinson hayoti davomida 50 dan ortiq obrazlarda o‘ynagan, ammo biror bir rol uni Mister Binchalik mashhur qilmagan.
Disneyʼning afsonaviy “Qirol Sher” multfilmidagi Zazu – ya’ni u qushcha bor-ku – unga Mister Binning o‘zi ovoz bergan!
🎥 Agar sizga shunaqa g‘aroyib faktlar, tanish obrazlar ortidagi sirli haqiqatlar qiziq bo‘lsa biz bilan birga bo‘ling!
📅 Har dushanba, soat 21:35 da – “Qiziqarli Tarix” ko‘rsatuvini tomosha qilishni unutmang!
📌 Tarix – faqat kitoblardagina emas. Ba’zida u sizni kuldiradi ham!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 YouTube 😎 Facebook
22.04.202515:00
📲 Butun boshli muzey telefoningizda
Bugungi globallashuv jarayonida dunyo sivilizatsiyasiga asos bo‘lgan moddiy va ma’naviy yodgorliklarni keng ommaga targ‘ib qilish dolzarb masalaga aylangan.
Muzeylarning ijtimoiy madaniy qimmati, ularning jamiyat va madaniyat o‘rtasidagi o‘zaro ta’sirni ta’minlashdagi o‘rniga katta e’tibor qaratilgan.
Shu jihatdan jahonda muzeylarni virtuallashtirish amaliyoti ularning kolleksiyalari haqidagi ma’lumotlarni keng jamoatchilikka onlayn tarzda yetkazib berishning ommabop va tezkor shakli, muzey marketingining yangi, ilg‘or usuli sifatida jadal sur’atlar bilan rivojlanmoqda.
✅ Shu asosda Temuriylar tarixi davlat muzeyida zamonaviy texnologiyalardan keng qo‘llanilishi, o‘zining amaliy natijalari bilan ahamiyatlidir.
Ushbu mavzu haqida batafsil “Vaqt mashinasi” koʻrsatuvidan olingan yuqoridagi videoda soʻz boradi.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
Bugungi globallashuv jarayonida dunyo sivilizatsiyasiga asos bo‘lgan moddiy va ma’naviy yodgorliklarni keng ommaga targ‘ib qilish dolzarb masalaga aylangan.
Muzeylarning ijtimoiy madaniy qimmati, ularning jamiyat va madaniyat o‘rtasidagi o‘zaro ta’sirni ta’minlashdagi o‘rniga katta e’tibor qaratilgan.
Shu jihatdan jahonda muzeylarni virtuallashtirish amaliyoti ularning kolleksiyalari haqidagi ma’lumotlarni keng jamoatchilikka onlayn tarzda yetkazib berishning ommabop va tezkor shakli, muzey marketingining yangi, ilg‘or usuli sifatida jadal sur’atlar bilan rivojlanmoqda.
✅ Shu asosda Temuriylar tarixi davlat muzeyida zamonaviy texnologiyalardan keng qo‘llanilishi, o‘zining amaliy natijalari bilan ahamiyatlidir.
Ushbu mavzu haqida batafsil “Vaqt mashinasi” koʻrsatuvidan olingan yuqoridagi videoda soʻz boradi.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
22.04.202507:01
🧕 Paranji – o‘tmish sahifalarida iz qoldirgan ayol libosi
Bugun unutilgan an’analar haqida gaplashamiz. Tarixda saqlanib qolgan, ammo hayotimizda endi kam uchraydigan liboslardan biri — paranji. U nafaqat libos, balki Sharq ayollarining hayoti, odobi, madaniyati bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan yopinchiqdir.
Paranji — musulmon ayollarining yopinchig‘i sifatida chachvon (chimmat) bilan birga ansambl hosil qilgan. Tadqiqotlarga ko‘ra, u ilk bor Misrda paydo bo‘lgan va keyinchalik butun Sharqqa tarqalgan.
Uning bichimi to‘n shaklida, yelkadan pastga torayib boruvchi uzun yengli libos bo‘lib, boshdan to oyog‘gacha ayol gavdasini yashirishga xizmat qilgan. Yuz esa qora to‘rli chachvon bilan berkitilgan — bu qadimdan Sharq ayollarining odobini aks ettiruvchi belgi sanalgan.
Paranji avra-astarli tikilgan. Avrasi kimxob, banoras, olacha kabi bezakli matolardan, astari esa chit yoki satindan bo‘lgan. Chetlariga zangori, pushti yoki shoyi jiyaklar tikilgan, ba’zilariga popukcha va hatto qo‘ng‘iroqchalar osilgan.
Har bir hududda paranjining o‘ziga xos ko‘rinishi mavjud bo‘lgan:
— Toshkent va Farg‘ona: ipak kashtalari bilan bezalgan, serhasham;
— Samarqand: choponga o‘xshash shaklda, lekin keng yoqali;
— Buxoro: qisqa yoqali, qora va gulli matodan, soddaroq uslubda;
— Qashqadaryo va Surxandaryo: yozda oq yoki rangdor jelak kiyishgan;
— Xorazm: uzunligi bilan ajralib turadi (170–180 sm), kashtasiz, soddaligi bilan e’tiborni tortadi.
Paranji dastlab erkaklar kiyimi — farajidan kelib chiqqan. Samarqanddagi Afrosiyob qazilmalaridan topilgan haykalchalar buni isbotlaydi.
XX asr boshlarida paranji oddiy kundalik kiyimdan marosim libosiga aylana boshladi. Toʻylarda kelin-kuyov uyiga paranjida olib borilgan, sunnat to‘ylariga esa ayollar an’anaviy paranjida qatnashgan.
Bugun bu libos faqat tarix sahifalarida, muzey eksponatlarida va ayrim san’at asarlarida yashaydi. Ammo u bizga bir haqiqatni eslatadi: ayol libosi bu — nafaqat kiyim, balki madaniyat, or-nomus va tarixni ko‘rsatib beruvchi ko‘zgudir.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
Bugun unutilgan an’analar haqida gaplashamiz. Tarixda saqlanib qolgan, ammo hayotimizda endi kam uchraydigan liboslardan biri — paranji. U nafaqat libos, balki Sharq ayollarining hayoti, odobi, madaniyati bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan yopinchiqdir.
Paranji — musulmon ayollarining yopinchig‘i sifatida chachvon (chimmat) bilan birga ansambl hosil qilgan. Tadqiqotlarga ko‘ra, u ilk bor Misrda paydo bo‘lgan va keyinchalik butun Sharqqa tarqalgan.
Uning bichimi to‘n shaklida, yelkadan pastga torayib boruvchi uzun yengli libos bo‘lib, boshdan to oyog‘gacha ayol gavdasini yashirishga xizmat qilgan. Yuz esa qora to‘rli chachvon bilan berkitilgan — bu qadimdan Sharq ayollarining odobini aks ettiruvchi belgi sanalgan.
Paranji avra-astarli tikilgan. Avrasi kimxob, banoras, olacha kabi bezakli matolardan, astari esa chit yoki satindan bo‘lgan. Chetlariga zangori, pushti yoki shoyi jiyaklar tikilgan, ba’zilariga popukcha va hatto qo‘ng‘iroqchalar osilgan.
Har bir hududda paranjining o‘ziga xos ko‘rinishi mavjud bo‘lgan:
— Toshkent va Farg‘ona: ipak kashtalari bilan bezalgan, serhasham;
— Samarqand: choponga o‘xshash shaklda, lekin keng yoqali;
— Buxoro: qisqa yoqali, qora va gulli matodan, soddaroq uslubda;
— Qashqadaryo va Surxandaryo: yozda oq yoki rangdor jelak kiyishgan;
— Xorazm: uzunligi bilan ajralib turadi (170–180 sm), kashtasiz, soddaligi bilan e’tiborni tortadi.
Paranji dastlab erkaklar kiyimi — farajidan kelib chiqqan. Samarqanddagi Afrosiyob qazilmalaridan topilgan haykalchalar buni isbotlaydi.
XX asr boshlarida paranji oddiy kundalik kiyimdan marosim libosiga aylana boshladi. Toʻylarda kelin-kuyov uyiga paranjida olib borilgan, sunnat to‘ylariga esa ayollar an’anaviy paranjida qatnashgan.
Bugun bu libos faqat tarix sahifalarida, muzey eksponatlarida va ayrim san’at asarlarida yashaydi. Ammo u bizga bir haqiqatni eslatadi: ayol libosi bu — nafaqat kiyim, balki madaniyat, or-nomus va tarixni ko‘rsatib beruvchi ko‘zgudir.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
22.04.202505:04
⚡️ Bunaqasi tarixda boʻlmagan: yangi ekspeditsiya
Ohangaron togʻlaridan kutilmagan arxeologik kashfiyot! Arxeologlar bu yerda paleolit davriga oid yodgorlikni aniqlashdi — bu esa odamzodning ilk hayot tarziga doir izlar shunday yaqinimizda, o‘z tog‘larimiz orasida yashiringanini anglatadi!
Topilma orasida tosh qurollar, oddiy mehnat anjomlari, hatto bronza bilaguzuk ham bor. Bu esa insoniyatning ilk qadamlari qanday boshlanganini o‘rganish uchun noyob imkoniyat yaratmoqda.
Mutaxassislar fikricha, bu hududda bundan ming yil ilgari ham odamlar yashagan bo‘lishi mumkin. Bu faqat arxeologlar emas, balki butun tarixchilar jamoatchiligi uchun ham katta yangilik.
Endi esa oldimizda yangi vazifa — bu qadimiy sirlarni to‘liq ochish va ularni kelajak avlodlarga yetkazish. Chunki bu topilma nafaqat O‘zbekiston, balki butun Markaziy Osiyo tarixiga yangi nur sochishi mumkin!
Tez kunda. Faqat “Oʻzbekiston tarixi” telekanalida. Oʻtkazib yubormang!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
Ohangaron togʻlaridan kutilmagan arxeologik kashfiyot! Arxeologlar bu yerda paleolit davriga oid yodgorlikni aniqlashdi — bu esa odamzodning ilk hayot tarziga doir izlar shunday yaqinimizda, o‘z tog‘larimiz orasida yashiringanini anglatadi!
Topilma orasida tosh qurollar, oddiy mehnat anjomlari, hatto bronza bilaguzuk ham bor. Bu esa insoniyatning ilk qadamlari qanday boshlanganini o‘rganish uchun noyob imkoniyat yaratmoqda.
Mutaxassislar fikricha, bu hududda bundan ming yil ilgari ham odamlar yashagan bo‘lishi mumkin. Bu faqat arxeologlar emas, balki butun tarixchilar jamoatchiligi uchun ham katta yangilik.
Endi esa oldimizda yangi vazifa — bu qadimiy sirlarni to‘liq ochish va ularni kelajak avlodlarga yetkazish. Chunki bu topilma nafaqat O‘zbekiston, balki butun Markaziy Osiyo tarixiga yangi nur sochishi mumkin!
Tez kunda. Faqat “Oʻzbekiston tarixi” telekanalida. Oʻtkazib yubormang!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
21.04.202514:04
❗️Bu tun tarix jonlanadi
1305-yil, 5-avgust. Shotlandiya qahramoni Uilyam Vollas xoin qo‘llar tomonidan hibsga olinadi. Uni sotgan kim? Yaqin birodarimi? Sababi vatanga sadoqatmi yoki shaxsiy manfaatmi?
“Qiziqarli tarix” ko‘rsatuvining bugungi sonida biz sizni o‘sha murakkab zamonlarga olib boramiz — Uilyam Vollasning orqaga qaytishi, xoinlik, sud jarayoni va qirol Eduard bilan yuzma-yuz kelgan daqiqalari…
Uilyamning suddagi ayanchli, ammo g‘ururli so‘zlariga qarang:
“Men Eduardga xoin bo‘lolmayman, chunki men hech qachon uning qo‘l ostida bo‘lmaganman.”
📅 Bugun soat 21:35 da – faqat “Qiziqarli tarix”da!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
1305-yil, 5-avgust. Shotlandiya qahramoni Uilyam Vollas xoin qo‘llar tomonidan hibsga olinadi. Uni sotgan kim? Yaqin birodarimi? Sababi vatanga sadoqatmi yoki shaxsiy manfaatmi?
“Qiziqarli tarix” ko‘rsatuvining bugungi sonida biz sizni o‘sha murakkab zamonlarga olib boramiz — Uilyam Vollasning orqaga qaytishi, xoinlik, sud jarayoni va qirol Eduard bilan yuzma-yuz kelgan daqiqalari…
Uilyamning suddagi ayanchli, ammo g‘ururli so‘zlariga qarang:
“Men Eduardga xoin bo‘lolmayman, chunki men hech qachon uning qo‘l ostida bo‘lmaganman.”
📅 Bugun soat 21:35 da – faqat “Qiziqarli tarix”da!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
20.04.202515:01
⚡️Haqiqatlarni fosh qilishda davom etamiz
Yer ho‘kizning shoxida turganmi? Zilzilalar uning bir shoxidan boshqasiga o‘tganida yuz berarmidi? Qadimgi odamlar nega bunday ishonchda edilar? Bu afsonaning ildizida qanday voqealar yotibdi?
“Afsona va haqiqat” ko‘rsatuvining navbatdagi sonida biz sizni tarixning eng sirli sahifalariga sayohatga olib chiqamiz.
Olimlar tomonidan o‘rganilgan afsonalar, qadimiy yozuvlar va zamonaviy fan yondashuvi — barchasi bir joyda!
📅 Bugun soat 21:00 da. Oʻtkazib yubormang!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
Yer ho‘kizning shoxida turganmi? Zilzilalar uning bir shoxidan boshqasiga o‘tganida yuz berarmidi? Qadimgi odamlar nega bunday ishonchda edilar? Bu afsonaning ildizida qanday voqealar yotibdi?
“Afsona va haqiqat” ko‘rsatuvining navbatdagi sonida biz sizni tarixning eng sirli sahifalariga sayohatga olib chiqamiz.
Olimlar tomonidan o‘rganilgan afsonalar, qadimiy yozuvlar va zamonaviy fan yondashuvi — barchasi bir joyda!
📅 Bugun soat 21:00 da. Oʻtkazib yubormang!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
20.04.202512:00
🇺🇿 Respublikamizning eng yosh viloyatlaridan biriga sayohat
Dilbar Kosimova yurtimizning yana bir goʻshasining tarixiy, shu bilan birga turizm salohiyatini ochib berish niyatida!
Tanlangan hudud — Navoiy yosh viloyatlardan boʻlsa ham uning oʻz shonli tarixi bor. Uning turizm salohiyati Buxoro, Samarqand, Xivanikidan kam emas.
Batafsil maʼlumot ushbu lavhada!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
Dilbar Kosimova yurtimizning yana bir goʻshasining tarixiy, shu bilan birga turizm salohiyatini ochib berish niyatida!
Tanlangan hudud — Navoiy yosh viloyatlardan boʻlsa ham uning oʻz shonli tarixi bor. Uning turizm salohiyati Buxoro, Samarqand, Xivanikidan kam emas.
Batafsil maʼlumot ushbu lavhada!
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 😎 Facebook
记录
12.04.202523:59
4.2K订阅者30.03.202523:59
100引用指数11.03.202511:10
1.9K每帖平均覆盖率11.03.202511:10
1.9K广告帖子的平均覆盖率02.04.202523:59
5.63%ER11.03.202511:11
45.58%ERR
01.04.202506:00
🥷 Turkiston legioni: tarixning unutilgan sahifalari (1-qism)
1942-yilning mayidan boshlab Turkiston legioni aʼzolari Polsha, Belorussiya va Ukraina hududlarida partizanlarga qarshi harakatlarda qatnashgan. 1942-yil oxirlariga kelib esa Sovet Ittifoqiga qarshi urush maydonlariga yuborilgan. Stalingrad va Kavkaz uchun bo‘lgan janglarda ham legionning ayrim batalyonlari qatnashgan va aksariyati halok bo‘lgan.
1943-yilda Turkiston legionidagi harbiy asirlarning Sovet tomoniga o‘tish holatlari ko‘paydi. Shu sababli 1943-yil oxirlarida legion Yevropa hududiga ko‘chirilib yana partizanlarga qarshi kurashda ishlatilgan. Demak, Turkiston legionidagi asirlarning aksariyati sovet mafkurasidan butunlay uzilmagan. Ular “Sovet Ittifoqi kechiradi” degan umidda vatanga qaytishga intilgan.
Vali Qayumxon: murakkab qarorlar ortidagi shaxs
Urushning keskin burilishi 1943-yildan boshlab yaqqol ko‘zga tashlandi. 1944-yilda Ikkinchi front ochilib, Germaniya mag‘lubiyatga uchrashi aniq bo‘ldi. Turkiston legionining siyosiy yetakchilaridan biri boʻlgan Vali Qayumxon bu borada shunday fikr bildirgandi:
“Biz o‘sha paytda konslagerlarda yotgan yuz minglab turkistonlik harbiy asirlarni o‘limdan saqlab qolish uchun bu yo‘lni tanlaganmiz. Bizning asosiy maqsadimiz fashizm bilan hamkorlik qilish emas edi. Biz kommunizmni qanchalik yomon ko‘rsak, fashizmni ham xuddi shunday yomon ko‘rardik.”
Legion tuzilgach, u Turkiston muxtoriyati va Turkiston milliy birligi harakatining ishlarini davom ettirish maqsadini olg‘a surdi. Oʻsha vaqtda hatto Turkiston muxtoriyati madhiyasi milliy ramz sifatida qabul qilingan, ammo bayrog‘ini rasman tan olishga urinish natijasiz tugagan.
✅ Ushbu postga 100 ta reaksiya yigʻilsa 2-qismni ham kanalga joylaymiz.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
1942-yilning mayidan boshlab Turkiston legioni aʼzolari Polsha, Belorussiya va Ukraina hududlarida partizanlarga qarshi harakatlarda qatnashgan. 1942-yil oxirlariga kelib esa Sovet Ittifoqiga qarshi urush maydonlariga yuborilgan. Stalingrad va Kavkaz uchun bo‘lgan janglarda ham legionning ayrim batalyonlari qatnashgan va aksariyati halok bo‘lgan.
1943-yilda Turkiston legionidagi harbiy asirlarning Sovet tomoniga o‘tish holatlari ko‘paydi. Shu sababli 1943-yil oxirlarida legion Yevropa hududiga ko‘chirilib yana partizanlarga qarshi kurashda ishlatilgan. Demak, Turkiston legionidagi asirlarning aksariyati sovet mafkurasidan butunlay uzilmagan. Ular “Sovet Ittifoqi kechiradi” degan umidda vatanga qaytishga intilgan.
Vali Qayumxon: murakkab qarorlar ortidagi shaxs
Urushning keskin burilishi 1943-yildan boshlab yaqqol ko‘zga tashlandi. 1944-yilda Ikkinchi front ochilib, Germaniya mag‘lubiyatga uchrashi aniq bo‘ldi. Turkiston legionining siyosiy yetakchilaridan biri boʻlgan Vali Qayumxon bu borada shunday fikr bildirgandi:
“Biz o‘sha paytda konslagerlarda yotgan yuz minglab turkistonlik harbiy asirlarni o‘limdan saqlab qolish uchun bu yo‘lni tanlaganmiz. Bizning asosiy maqsadimiz fashizm bilan hamkorlik qilish emas edi. Biz kommunizmni qanchalik yomon ko‘rsak, fashizmni ham xuddi shunday yomon ko‘rardik.”
Legion tuzilgach, u Turkiston muxtoriyati va Turkiston milliy birligi harakatining ishlarini davom ettirish maqsadini olg‘a surdi. Oʻsha vaqtda hatto Turkiston muxtoriyati madhiyasi milliy ramz sifatida qabul qilingan, ammo bayrog‘ini rasman tan olishga urinish natijasiz tugagan.
✅ Ushbu postga 100 ta reaksiya yigʻilsa 2-qismni ham kanalga joylaymiz.
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
03.04.202515:00
🔥 Esonbuqa: Amir Temurning unutilmas sarkardasi
Esonbuqa ismi nimani anglatadi?
“Eson” so‘zi hozirgi tilimizda ham “salomatlik” ma’nosini anglatadi. “Buqa” esa XV-XVI asrlarda keng tarqalgan ism bo‘lib, asosan baquvvat, sog‘lom bolalarga qo‘yilgan. Demak, Esonbuqa ismi ham o‘z ma’nosi bilan kuch-quvvat va bardamlik timsoli edi.
🏛 Anqara va Esonbuqa nomi
Poytaxt Anqaradagi aeroport ham Esonbuqa nomi bilan ataladi. Sababi, Esonbuqa Amir Temur qo‘shinida fillarni boshqaradigan general bo‘lgan va aynan Anqara yaqinidagi qishloqlardan biriga uning nomi berilgan. Nima uchun aynan uning nomi abadiylashtirilgan? Buning bir nechta sababi bor:
✅ U Anqara atrofida katta ta’sir kuchiga ega bo‘lgan.
✅ Amir Temur jang o‘tgan hududlarga o‘z sarkardalarining nomlarini berib, tarixiy iz qoldirishga intilgan.
🇹🇷 Turkiyada tarixiy yodgorliklarga e’tibor
Turkiyada tarixiy merosga alohida hurmat bilan qaraladi. Hatto Rim imperiyasidan qolgan qadimiy nomlar ham saqlab qolinadi. Agar joy nomi turkiy tarix bilan bog‘liq bo‘lsa, unga mutlaqo tegilmaydi. Esonbuqa nomining Anqarada saqlanib qolishiga ham aynan shu tamoyil asos bo‘lgan.
🔱 Esonbuqa kim bo‘lgan?
Esonbuqa Chingizxon avlodidan bo‘lgan Chig‘atoy hukmdori edi. U Xizrxo‘janing nevarasi, Uvaysxonning o‘g‘li bo‘lib, Amir Temur 1380-yillarda o‘z saltanatini kengaytirayotganda unga qo‘shilgan va uning eng ishonchli sarkardalaridan biriga aylangan.
🐘 Fillar qo‘shinini boshqargan general
Esonbuqa jang san’atida tajribali harbiy edi. Uning eng muhim vazifasi esa fillardan iborat maxsus harbiy otryadni boshqarish bo‘lgan. Aynan shu tajribasi tufayli Amir Temur unga Anqara jangida fillar qo‘shinini boshqarish vazifasini topshirgan. Ushbu jang Amir Temurning g‘alabasi bilan yakunlangan va bu g‘alabada Esonbuqaning roli beqiyos bo‘lgan.
✈️ Anqara aeroportining nomi nega Esonbuqa bo‘lib qoldi?
1950-yillarda Anqarada yangi aeroport qurilganida unga Turkiyaning ikkinchi prezidenti Ismet Inönü nomi berilishi rejalashtirilgan edi. Biroq bu taklif ko‘plab bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Tarixchilar va milliy merosni saqlash tarafdorlari turkiy avlod generali bo‘lgan Esonbuqaning nomi qolishi kerakligini ilgari surishdi.
Oxir-oqibat, tarixiy haqiqat ustun keldi va Esonbuqa nomi abadiylashtirildi. Bu nafaqat bir sarkardaning xotirasini saqlab qolish, balki turkiy tarixning Anqara bilan bog‘liqligini eslatib turish uchun muhim qaror bo‘ldi.
❓Siz qanday fikrdasiz? Tarixiy shaxslar nomlarini abadiylashtirish kerak deb hisoblaysizmi? Fikrlaringizni izohlarda qoldiring! 👇
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
Esonbuqa ismi nimani anglatadi?
“Eson” so‘zi hozirgi tilimizda ham “salomatlik” ma’nosini anglatadi. “Buqa” esa XV-XVI asrlarda keng tarqalgan ism bo‘lib, asosan baquvvat, sog‘lom bolalarga qo‘yilgan. Demak, Esonbuqa ismi ham o‘z ma’nosi bilan kuch-quvvat va bardamlik timsoli edi.
🏛 Anqara va Esonbuqa nomi
Poytaxt Anqaradagi aeroport ham Esonbuqa nomi bilan ataladi. Sababi, Esonbuqa Amir Temur qo‘shinida fillarni boshqaradigan general bo‘lgan va aynan Anqara yaqinidagi qishloqlardan biriga uning nomi berilgan. Nima uchun aynan uning nomi abadiylashtirilgan? Buning bir nechta sababi bor:
✅ U Anqara atrofida katta ta’sir kuchiga ega bo‘lgan.
✅ Amir Temur jang o‘tgan hududlarga o‘z sarkardalarining nomlarini berib, tarixiy iz qoldirishga intilgan.
🇹🇷 Turkiyada tarixiy yodgorliklarga e’tibor
Turkiyada tarixiy merosga alohida hurmat bilan qaraladi. Hatto Rim imperiyasidan qolgan qadimiy nomlar ham saqlab qolinadi. Agar joy nomi turkiy tarix bilan bog‘liq bo‘lsa, unga mutlaqo tegilmaydi. Esonbuqa nomining Anqarada saqlanib qolishiga ham aynan shu tamoyil asos bo‘lgan.
🔱 Esonbuqa kim bo‘lgan?
Esonbuqa Chingizxon avlodidan bo‘lgan Chig‘atoy hukmdori edi. U Xizrxo‘janing nevarasi, Uvaysxonning o‘g‘li bo‘lib, Amir Temur 1380-yillarda o‘z saltanatini kengaytirayotganda unga qo‘shilgan va uning eng ishonchli sarkardalaridan biriga aylangan.
🐘 Fillar qo‘shinini boshqargan general
Esonbuqa jang san’atida tajribali harbiy edi. Uning eng muhim vazifasi esa fillardan iborat maxsus harbiy otryadni boshqarish bo‘lgan. Aynan shu tajribasi tufayli Amir Temur unga Anqara jangida fillar qo‘shinini boshqarish vazifasini topshirgan. Ushbu jang Amir Temurning g‘alabasi bilan yakunlangan va bu g‘alabada Esonbuqaning roli beqiyos bo‘lgan.
✈️ Anqara aeroportining nomi nega Esonbuqa bo‘lib qoldi?
1950-yillarda Anqarada yangi aeroport qurilganida unga Turkiyaning ikkinchi prezidenti Ismet Inönü nomi berilishi rejalashtirilgan edi. Biroq bu taklif ko‘plab bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Tarixchilar va milliy merosni saqlash tarafdorlari turkiy avlod generali bo‘lgan Esonbuqaning nomi qolishi kerakligini ilgari surishdi.
Oxir-oqibat, tarixiy haqiqat ustun keldi va Esonbuqa nomi abadiylashtirildi. Bu nafaqat bir sarkardaning xotirasini saqlab qolish, balki turkiy tarixning Anqara bilan bog‘liqligini eslatib turish uchun muhim qaror bo‘ldi.
❓Siz qanday fikrdasiz? Tarixiy shaxslar nomlarini abadiylashtirish kerak deb hisoblaysizmi? Fikrlaringizni izohlarda qoldiring! 👇
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
02.04.202504:00
🥷Turkiston legioni: tarixning unutilgan sahifalari (2-qism)
Sovet razvedkasi Turkiston legioniga o‘z agentlarini joylashtirishga harakat qildi. Asirga tushgan ayrim sovet harbiylari maxsus tayyorgarlikdan o‘tib, legion safiga qo‘shilgan. Ular legionnning ichidan yemirilishiga sababchi bo‘ldi.
1944-yilda Turkiston milliy oʻrdusi Venada xalqaro kongress o‘tkazdi. Unda Sovet Ittifoqiga qarshi kurash masalalari muhokama qilindi. Kongressda Vali Qayumxon Turkiston milliy birligi Prezidenti etib saylandi.
Urush tuagagach, 1945-yil fevral oyida Yalta konferensiyasida ittifoqchi davlatlar urushdan keyingi taqdirni muhokama qildi. Stalinning talabi bilan harbiy asirlarning hammasi Sovet Ittifoqiga qaytarilishi shart qilib qo‘yildi. Bu legion a’zolari uchun katta tahdidni tug‘dirdi.
🧑⚖ Nyurnberg sudi va keyingi taqdir
Urush tugagach, Vali Qayumxon boshchiligidagi 120 nafar Turkiston legioni a’zolari Nyurnberg sudiga tortildi. Ammo sud ularning harakatlarini tahlil qilib, aybsiz ekanliklarini tasdiqladi. 1947-yilga kelib ular ozod qilindi.
Biroq Sovet Ittifoqi bu masalaga o‘z ta’sirini o‘tkazishdan to‘xtamadi. 1950-yillardan boshlab legion a’zolariga qarshi siyosiy tashviqot avj oldi. Endi ular Sovet Ittifoqiga qarshi kurashni harbiy yo‘l bilan emas, siyosiy vositalar bilan davom ettira boshladi.
Boymirza Xayit Turkiya, Suriya, Saudiya Arabistoni, Misr va Pokistonga yuborilib, turkistonlik muhojirlar bilan aloqalar o‘rnatildi. Bu davlatlarda Turkiston milliy birligi faoliyati haqida maqolalar e’lon qilindi.
📖 Sovet Ittifoqi esa ularni obro‘sizlantirish uchun Sarvar Azimov tomonidan “Qonli sarob” deb nomlangan maxsus asarni yaratishga buyurtma berdi.
Turkiston legioni Ikkinchi jahon urushi davrida juda murakkab tarixiy jarayonlar mahsuli bo‘ldi. Uning a’zolari nafaqat nemislar tomonidan ishlatildi, balki sovetlarning ham mafkuraviy va siyosiy o‘yinlariga duch keldi.
Ularning ba’zilari mustaqillik orzusida bu safga qo‘shilgan bo‘lsa, boshqalari omon qolish niyatida edi. Har qanday holatda ham bu tarixiy voqea turlicha talqin qilinishi mumkin, ammo uni unutmaslik va xolisona o‘rganish muhim vazifadir. (1-qism)
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
Sovet razvedkasi Turkiston legioniga o‘z agentlarini joylashtirishga harakat qildi. Asirga tushgan ayrim sovet harbiylari maxsus tayyorgarlikdan o‘tib, legion safiga qo‘shilgan. Ular legionnning ichidan yemirilishiga sababchi bo‘ldi.
1944-yilda Turkiston milliy oʻrdusi Venada xalqaro kongress o‘tkazdi. Unda Sovet Ittifoqiga qarshi kurash masalalari muhokama qilindi. Kongressda Vali Qayumxon Turkiston milliy birligi Prezidenti etib saylandi.
Urush tuagagach, 1945-yil fevral oyida Yalta konferensiyasida ittifoqchi davlatlar urushdan keyingi taqdirni muhokama qildi. Stalinning talabi bilan harbiy asirlarning hammasi Sovet Ittifoqiga qaytarilishi shart qilib qo‘yildi. Bu legion a’zolari uchun katta tahdidni tug‘dirdi.
🧑⚖ Nyurnberg sudi va keyingi taqdir
Urush tugagach, Vali Qayumxon boshchiligidagi 120 nafar Turkiston legioni a’zolari Nyurnberg sudiga tortildi. Ammo sud ularning harakatlarini tahlil qilib, aybsiz ekanliklarini tasdiqladi. 1947-yilga kelib ular ozod qilindi.
Biroq Sovet Ittifoqi bu masalaga o‘z ta’sirini o‘tkazishdan to‘xtamadi. 1950-yillardan boshlab legion a’zolariga qarshi siyosiy tashviqot avj oldi. Endi ular Sovet Ittifoqiga qarshi kurashni harbiy yo‘l bilan emas, siyosiy vositalar bilan davom ettira boshladi.
Boymirza Xayit Turkiya, Suriya, Saudiya Arabistoni, Misr va Pokistonga yuborilib, turkistonlik muhojirlar bilan aloqalar o‘rnatildi. Bu davlatlarda Turkiston milliy birligi faoliyati haqida maqolalar e’lon qilindi.
📖 Sovet Ittifoqi esa ularni obro‘sizlantirish uchun Sarvar Azimov tomonidan “Qonli sarob” deb nomlangan maxsus asarni yaratishga buyurtma berdi.
Turkiston legioni Ikkinchi jahon urushi davrida juda murakkab tarixiy jarayonlar mahsuli bo‘ldi. Uning a’zolari nafaqat nemislar tomonidan ishlatildi, balki sovetlarning ham mafkuraviy va siyosiy o‘yinlariga duch keldi.
Ularning ba’zilari mustaqillik orzusida bu safga qo‘shilgan bo‘lsa, boshqalari omon qolish niyatida edi. Har qanday holatda ham bu tarixiy voqea turlicha talqin qilinishi mumkin, ammo uni unutmaslik va xolisona o‘rganish muhim vazifadir. (1-qism)
💬 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
03.04.202507:02
👓 Koʻzoynaklar tarixi: oʻtmishdan bugungacha
Ko‘zoynak oddiy buyumdek ko‘rinsa-da, uning tarixi ming yillik kashfiyot va sarguzashtlarga boy! X asrda buyuk olim Ibn al-Xaysam yorug‘lik sinishini o‘rganib, linzalar orqali predmetlarni kattalashtirish mumkinligini aniqladi. XIII asrda esa Rojer Bekon bu g‘oyani davom ettirdi.
🏛 Venetsiya va ilk ko‘zoynaklar
1300-yillarda Venetsiyada billur linzalar ishlab chiqarila boshlandi. Dastlab ular faqat badavlat kishilar uchun hashamat timsoli edi.
⚡️Ko‘zoynaklardan qo‘rquv
Ba’zi joylarda ularni “iblisning quroli” deb atashgan! XVII asrgacha Fransiyada ko‘zoynak taqqan odamni mazax qilishgan, Rossiyada esa Pyotr I davrida ommalashgan.
📚 Kitob bosish va talabning oshishi
XV asrdan bosma kitoblar ko‘paygani sayin, ko‘zoynakga ehtiyoj oshdi. XVI asrda yaqinni ko‘ra olmaydiganlar uchun ham alohida linzalar paydo bo‘ldi.
👑 Qirollar va zodagonlarning bezakli ko‘zoynaklari
XVI-XVII asrlarda oltin va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan ko‘zoynaklar moda aksessuariga aylandi.
🕶 Zamonaviy ko‘zoynaklar
XIX asrga kelib, quyosh nurlaridan himoyalovchi linzalar ixtiro qilindi. Bugungi kunda esa ko‘zoynak shunchaki kerakli buyum emas, balki imidj va shaxsiyat ifodasi hamdir!
Qaysi davrdagi ko‘zoynaklar sizga yoqadi? Izohlarda fikr qoldiring! 👇
🔵 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
Ko‘zoynak oddiy buyumdek ko‘rinsa-da, uning tarixi ming yillik kashfiyot va sarguzashtlarga boy! X asrda buyuk olim Ibn al-Xaysam yorug‘lik sinishini o‘rganib, linzalar orqali predmetlarni kattalashtirish mumkinligini aniqladi. XIII asrda esa Rojer Bekon bu g‘oyani davom ettirdi.
🏛 Venetsiya va ilk ko‘zoynaklar
1300-yillarda Venetsiyada billur linzalar ishlab chiqarila boshlandi. Dastlab ular faqat badavlat kishilar uchun hashamat timsoli edi.
⚡️Ko‘zoynaklardan qo‘rquv
Ba’zi joylarda ularni “iblisning quroli” deb atashgan! XVII asrgacha Fransiyada ko‘zoynak taqqan odamni mazax qilishgan, Rossiyada esa Pyotr I davrida ommalashgan.
📚 Kitob bosish va talabning oshishi
XV asrdan bosma kitoblar ko‘paygani sayin, ko‘zoynakga ehtiyoj oshdi. XVI asrda yaqinni ko‘ra olmaydiganlar uchun ham alohida linzalar paydo bo‘ldi.
👑 Qirollar va zodagonlarning bezakli ko‘zoynaklari
XVI-XVII asrlarda oltin va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan ko‘zoynaklar moda aksessuariga aylandi.
🕶 Zamonaviy ko‘zoynaklar
XIX asrga kelib, quyosh nurlaridan himoyalovchi linzalar ixtiro qilindi. Bugungi kunda esa ko‘zoynak shunchaki kerakli buyum emas, balki imidj va shaxsiyat ifodasi hamdir!
Qaysi davrdagi ko‘zoynaklar sizga yoqadi? Izohlarda fikr qoldiring! 👇
🔵 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
27.03.202517:00
⚡️Gitlerning sirli oʻlimi
Bu mavzu nafaqat dunyo ahlini qiziqtiradi, balki ilm-fan vakillari ham Adolf Gitlerning qachon va qanday vafot etgani haqidagi haqqoniy faktlarni bilishni istaydi.
“Afsona va haqiqat” koʻrsatuvidan olingan ushbu lavhada nega biz haligacha bu faktlarni bilmasligimizning sababi keltirildi. Batafsil videoda!
🔵 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
Bu mavzu nafaqat dunyo ahlini qiziqtiradi, balki ilm-fan vakillari ham Adolf Gitlerning qachon va qanday vafot etgani haqidagi haqqoniy faktlarni bilishni istaydi.
“Afsona va haqiqat” koʻrsatuvidan olingan ushbu lavhada nega biz haligacha bu faktlarni bilmasligimizning sababi keltirildi. Batafsil videoda!
🔵 Telegram 📹 Instagram
📹 Youtube 👥 Facebook
登录以解锁更多功能。
