Azərbaycan tarixi |تاریخ آذربایجان

👑منشور کوروش بزرگ، که به استوانه کوروش نیز معروف است، یکی از مهمترین اسناد تاریخی جهان به شمار میرود. این منشور از گِل پخته ساخته شده و به خط میخی بابلی نوشته شده است. کشف این اثر در سال ۱۸۷۹ میلادی در شهر بابل توسط باستانشناس بریتانیایی هرمز رسام انجام شد و اکنون در موزه بریتانیا نگهداری میشود

📚 : تاریخ هجده ساله آذربایجان جلد اول
✍️. . : احمد کسروی تبریزی
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۲۵۳۷

✍️. : مهران مطبعه می
📚 : قابوس اعلام
🏛 : استانبول ۱۳۰۶

✍️:Don Antonio Togua
📚:relecam em qve se tra

📚 : بابک خرمدین دلاور آذربایجان
✍️ : استاد سعید نفیسی
🏛 : انتشارات اساطیر ۱۳۸۴

🔹 متن : پس از مراغه شهر ارمیه بزرگترین شهرهاست و با صفا دارای درختان مو و آبهایی است که در شهر و روستا ها و آبادی ها جاریست. تجارت آن رایج و غلات آن فراوان است . میان ارمیه و مراغه دریاچه کبوذان(دریاچه ارومیه) قراردارد چنانکه مراغه در سمت مشرق و ارمیه در سمت مغرب آن است . مراغه روستاهای پهناور. و نواحی فراخ نعمت دارد.
از اعمال آن شهر اشنه است شهری پر از درخت و سبز و خرم ک دارای میوه ها و فراخی نعمت و انگور ها و آب‌های جاری است اشنه همه محصولات ارمیه و مراغه را به طور فراوان دارد زیرا زمین آن مساعد است .

منبع:
📚: سفرنامه ابن حوقل
✍️ : محمد بن علی بن حوقَل
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۶

🗣️ اگر خدای نکرده مبلغ مزبور فوق که هشت کرور تومان است، روز پانزدهم ماه آگوست ۱۸۲۸ میلادی که عبارتست از پانزدهم شهر صفرالمنظر ۱۲۴۴ هجری، به تمامه تسلیم نشود معلوم بوده و خواهد بود که تمام ولایت آذربایجان از ایران انفصال دائمی خواهد یافت و اعلیحضرت امپراطور کل ممالک روسیه مطلقاً استحقاق خواهد داشت که او را یا ضمیمه ممالک خود سازد یا در زیر حمایت بی‌واسطه و بالانفراد خود خان‌نشین‌های خودسر که انتقال آن‌ها به ارث باشد در آن معین کنند.

📚 :
Bowen, Emanuel, -1767
New and accurate map of Persia, with the adjacent countries

منبع :
📚 :سفر نامه ابن حوقل
✍️. :محمد بن علی بن حوقَل
🏛 : انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۶

🗣️ و اما جابروان و تبریز و اشنه(اشنویه) آذری این سه به الرودینی معروفند / و اما برذع(بردع
) شهر بزرگی است

📚 : مسالک الممالک
✍️ : اسحاق ابراهیم بن محمد الفارسی الاصطخری المعروف بالکرخی
🏛 : فی مدینة لیدن المحروسه سنة ۱۸۷۰ میلادی

📚: تحول زبان آذربایجان در گذر زمان
✍️: دکتر عباس جوادی
🏛 : نشریه نبشت

🗣️رومی آمد بر در تبریز و بر خود رید و رفت
ریده ریده از در تبریز وا گردید و رفت