#about
Thomas Cook
Lester shahrining gavjum temir yo‘l vokzali oldida odamlarni tomosha qilib borarkansiz, oldingizdan chiqadigan notanish bir inson haykali e’tiboringizni tortadi. Tepa sochi yo‘q, qo‘lida sayohat sumkasi ushlagan bu odam negadur mashhur sayohatchi yoki buyuk davlat arbobiga o’xshamaydi hech.
Tanishing, bu inson – Tomas Kuk. U dunyodagi birinchi “tur operatori”, boshqacha qilib aytganda, zamonaviy turizm asoschisi hisoblanadi. Tomas Kuk sayohat hamma uchun bo‘lishi kerak deb hisoblagan va u bunga erishgan.
Thomas Cook 1808-yil 22-noyabrda Derbishir viloyatining Melburn qishlog‘ida yashovchi Elizabet va Jon Kuklar oilasida dunyoga kelgan. Uning otasi oddiy ishchi bo‘lib, Tomas to‘rt yoshida vafot etgan; onasi esa Yangi Bog’lam sektasi baptist voizining qizi edi. 10 yoshida Tomas maktabni tark etib, lord Melburn mulkida bog‘bon yordamchisi sifatida ishlay boshlagan. 1828-yilda u duradgorlik hunarini o‘rganishni to‘xtatib, sayyor baptist voizi bo‘lishga qaror qiladi. U yiliga 36 funt sterling evaziga Janubiy Midlend qishloqlarida diniy risolalarni tarqatib, yakshanba maktablarini tashkil etgan. 1829-yilda Barrovden shahridan bo‘lgan fermerning qizi va yakshanba maktabi o‘qituvchisi Mariann Meyson bilan tanishadi va ular 1833-yil 3-martda Barrovdendagi Avliyo Pyotr cherkovida nikohdan o‘tishadi. Keyinchalik ular Lestershirdagi Market-Harboro shahrida uy qurishgan. Bu yerda Tomas yog‘och o‘ymakori bo‘lib ishlaydi. Uning Jon Meyson Kuk ismli o‘g‘li va Enni Elizabet ismli qizi bo‘lgan.
Lesterda ilk temiryo'l vokzali 1840-yilda ochilgan. O’sha davr uchun temiryo’l so’zsiz o’ta zamonaviy texnologik yutuq hisoblanardi. Bundan foydalanib pul topish mumkinligini Kuk hammadan oldin anglab yetadi. U 1841-yil 5-iyulda Lesterdagi Temperance Jamiyatining 485 nafar a’zosini poyezdda uncha uzoq bo’lmagan Loughborough shahriga sayohatga olib boradi. Kuk Midland grafligi temir yo‘l ijarasi xarajatlarini qoplash uchun har bir yo‘lovchidan bir shillingdan pul yig'adi. Bu tarixdagi maxsus tashkil qilingan ilk sayyohlik tur edi.
Birinchi marta oddiy ishchi-sinf vakillari oson va arzon sayohat qilish imkoniyatiga ega bo‘lishdi. Endi aravalarning qimmatligi yoki yo'llarning xavfli ekanligini o'ylash shart emasdi - oldindan rejalashtirilgan safar uchun uning tashkilotchisiga pul to'lash kifoya edi.
1850-yillarga kelib, u Lesterda dunyodagi birinchi sayyohlik agentligini ochadi va ingliz sayyohlarini Fransiya, Belgiya va Germaniya bo‘ylab ekskursiyalarga olib borishni boshlaydi. So‘ngra, 1863-yilda u yana bir bor tarixga kiradi - bu safar Tomas Kuk Shveysariyaga birinchi marta tur paket ta’tilini tashkil etadi.Ya’ni mehmonxonalar, ovqatlanish va transport xarajatlari - barchasi oldindan belgilangan edi. Tasavvur qiling: Tomas Kuk bundan naq 162 yil oldin buni o’ylab topgan. Bu zamonaviy sayohat ta'tili sohasining ibtidosi edi.
1860-70-yillarga kelib, u Yevropa bo‘ylab ulkan sayohatlarni uyushtirib, sayohatchilarni Italiya, Misr va hatto AQShga olib boradigan bo‘ldi. 1872-yilda hali aviakompaniyalar shakllanmagan bir paytda Kuk tarixdagi birinchi dunyo bo‘ylab sayohatni amalga oshiradi. 222 kun davomida 25 ming mil yo‘l bosib o‘tiladi.
XIX asr oxiriga kelib, Kuk shunchaki sayohat agenti emas, balki butun bir imperiyaga aylandi. Uning kompaniyasi butun dunyo bo‘ylab ofislar ochib, mehmonxonalarni bron qilishdan tortib valyuta ayirboshlashgacha bo‘lgan barcha xizmatlarni ko‘rsata boshladi.
1879-yilga kelib, Kuk biznesdan chetlashdi va uni o‘g‘li Jon Meyson Kukka topshiradi. Tomas Kuk 1892-yil 18-iyulda vafot etadi, ammo uning merosi yashab qoldi. Uning Thomas Cook & Son kompaniyasi bir asrdan ziyod vaqt davomida sayohat sohasida yetakchilik qilishadi.Hatto kompaniya inqirozga uchragan 2019-yilda ham "Tomas Kuk" nomi o‘z ahamiyatini yo‘qotmaydi. Keyinchalik brend qayta tiklandi, bu Kukning sayohatni hamma uchun qulay qilish orzusi vaqt sinovidan o‘tganligini isbotladi.
@bagajsiz
