
Україна Online: Новини | Політика

Телеграмна служба новин - Україна

Резидент

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Николаевский Ванёк

Лачен пише

Реальний Київ | Украина

Реальна Війна

Україна Online: Новини | Політика

Телеграмна служба новин - Україна

Резидент

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Николаевский Ванёк

Лачен пише

Реальний Київ | Украина

Реальна Війна

Україна Online: Новини | Політика

Телеграмна служба новин - Україна

Резидент

Psixolog Dildora Ulmasova
Instagramdagi sahifamiz https://www.instagram.com/psixolog_dildorakhon_ulmasova?igsh=OGgyNHRyY2o5NXp4
Psixologik konsultatsiya va kurslar haqida ma'lumot uchun @Dil0104 ga murojaat qiling.
Psixologik konsultatsiya va kurslar haqida ma'lumot uchun @Dil0104 ga murojaat qiling.
TGlist reytingi
0
0
TuriOmmaviy
Tekshirish
TekshirilmaganIshonchnoma
ShubhaliJoylashuv
TilBoshqa
Kanal yaratilgan sanaЖовт 07, 2022
TGlist-ga qo'shildi
Квіт 08, 2025Muxrlangan guruh

Dildora Ulmasova
19
Rekordlar
07.04.202514:55
1.1KObunachilar28.03.202523:59
0Iqtiboslar indeksi05.04.202523:59
211Bitta post qamrovi05.04.202523:59
211Reklama posti qamrovi13.04.202505:22
12.00%ER06.04.202509:00
19.04%ERRRepost qilingan:
Barno Mukimova-Thinking out loud 💭



16.04.202511:17
“Bir ayol boshqa bir ayolning baxtini kechira olmaydi”, deyishadi… Men bu haqiqatni darhol tushunmaganman.
Yillar o‘tib, shuni angladimki, ayollar bir-birining baxtiga chin dildan quvonishni juda kam bilishadi. Ko‘proq — solishtirishadi, baho berishadi, tanqid qilishadi. Bu esa, ichdagi og‘riq va norozilikdan kelib chiqadi.
Agar ayol o‘ziga erkin bo‘lishga, his qilishga, xohlaganini orzu qilishga ruxsat bermasa, u erkin yashayotgan ayolga qarash unga og‘riqli bo‘ladi. Go‘yoki, boshqa birovning erkinligi uning ichki kamchiligini yana bir bor yuzaga chiqaradi.
Shunda ayol uni pastga tushirishni, kamchilik izlashni, tanqid qilishni boshlaydi — faqat o‘zini ich-ichidan kemirayotgan hasadni his qilmaslik uchun. Osonroq yo‘l — boshqa ayolni qoralayverish, ammo aslida muammo unda emas, balki o‘zining noroziligi va to‘la yashay olmayotgan hayotidadir.
Men ham bunday holatni boshimdan o‘tkazganman. Boshqalarni tanqid qilganman, solishtirganman, ularning hayotiga baho berganman… Chunki o‘zimga ishonmaganman, aslida nimani xohlayotganimni tushunmaganman.
Endi barchasi boshqacha. Ich-ichimdan xotirjamlikni topdim. Eng muhimi — endi men boshqalarning hayotini o‘z mezonim bilan o‘lchamayman. Hech kimni cheklamayman, hech narsani majburlamayman. Chunki har birimiz o‘z yo‘limizdan ketamiz — xatolarimiz, qo‘rquvlarimiz, qarorlarimiz va mumkin va mumkin emas degan tushunchalarimiz bilan. Va bu normal holat.
Bilasizmi, nimani tushundim? Baxtli ayol — boshqa birovni tanqid qilmaydi. Chunki bunga ehtiyoji ham, ishtiyoqi ham bo‘lmaydi bunday qilishga. U o‘z hayotini yashaydi, birovning emas.
Hammamizda bitta hayot bor. Ammo ko‘pincha biz bu hayotni boshqalarga yoqish uchun, ularni ranjitmaslik uchun, “to‘g‘ri” bo‘lish uchun sarflaymiz. Bizga yot bo‘lgan mezonlar ichida yashaymiz. Va bir lahza keladi — biz qo‘rqamiz. Boshqalar nima deydi, deganidan emas — balki o‘zimizni anglab yetganimizdan: biz bu hayotni chinakam yashashga ulgura olmasligimiz mumkin.
Va aslida — bizdan boshqa hech kim bilmaydi, qanday yashash bizga to‘g‘ri. Bizdan boshqa hech kim, orzularimizni amalga oshmaganining og‘irligini, yurakdagi “xohlayman” degan istaklarimizni yutib yashash og‘rig‘ini ko‘tarolmaydi.
Ayollar bir-birini qo‘llashi kerak.
Sizning fikringizni post tagida kutib qolaman
Yillar o‘tib, shuni angladimki, ayollar bir-birining baxtiga chin dildan quvonishni juda kam bilishadi. Ko‘proq — solishtirishadi, baho berishadi, tanqid qilishadi. Bu esa, ichdagi og‘riq va norozilikdan kelib chiqadi.
Agar ayol o‘ziga erkin bo‘lishga, his qilishga, xohlaganini orzu qilishga ruxsat bermasa, u erkin yashayotgan ayolga qarash unga og‘riqli bo‘ladi. Go‘yoki, boshqa birovning erkinligi uning ichki kamchiligini yana bir bor yuzaga chiqaradi.
Shunda ayol uni pastga tushirishni, kamchilik izlashni, tanqid qilishni boshlaydi — faqat o‘zini ich-ichidan kemirayotgan hasadni his qilmaslik uchun. Osonroq yo‘l — boshqa ayolni qoralayverish, ammo aslida muammo unda emas, balki o‘zining noroziligi va to‘la yashay olmayotgan hayotidadir.
Men ham bunday holatni boshimdan o‘tkazganman. Boshqalarni tanqid qilganman, solishtirganman, ularning hayotiga baho berganman… Chunki o‘zimga ishonmaganman, aslida nimani xohlayotganimni tushunmaganman.
Endi barchasi boshqacha. Ich-ichimdan xotirjamlikni topdim. Eng muhimi — endi men boshqalarning hayotini o‘z mezonim bilan o‘lchamayman. Hech kimni cheklamayman, hech narsani majburlamayman. Chunki har birimiz o‘z yo‘limizdan ketamiz — xatolarimiz, qo‘rquvlarimiz, qarorlarimiz va mumkin va mumkin emas degan tushunchalarimiz bilan. Va bu normal holat.
Bilasizmi, nimani tushundim? Baxtli ayol — boshqa birovni tanqid qilmaydi. Chunki bunga ehtiyoji ham, ishtiyoqi ham bo‘lmaydi bunday qilishga. U o‘z hayotini yashaydi, birovning emas.
Hammamizda bitta hayot bor. Ammo ko‘pincha biz bu hayotni boshqalarga yoqish uchun, ularni ranjitmaslik uchun, “to‘g‘ri” bo‘lish uchun sarflaymiz. Bizga yot bo‘lgan mezonlar ichida yashaymiz. Va bir lahza keladi — biz qo‘rqamiz. Boshqalar nima deydi, deganidan emas — balki o‘zimizni anglab yetganimizdan: biz bu hayotni chinakam yashashga ulgura olmasligimiz mumkin.
Va aslida — bizdan boshqa hech kim bilmaydi, qanday yashash bizga to‘g‘ri. Bizdan boshqa hech kim, orzularimizni amalga oshmaganining og‘irligini, yurakdagi “xohlayman” degan istaklarimizni yutib yashash og‘rig‘ini ko‘tarolmaydi.
Ayollar bir-birini qo‘llashi kerak.
Sizning fikringizni post tagida kutib qolaman
09.04.202504:08
Ichimizdagi inkor yoki anima va animusning bostirilgan qiyofalari
Tarbiya qilish uslubimizga gender stereotiplari sezilarli ta'sir ko'rsatadi.
Biz o'g'il bolalardan
- sovuqqon bo‘lish;
- "Qo‘rqmas", "jasur", "dardini ichiga yutadigan" bo‘lish;
- o‘z his-tuyg‘ularini ko‘rsatmaslikni talab qilamiz.
Natijada yigitlar ulg'ayib ham o'z his tuyg'ularini ifoda etishga qiynaladi. Ayoli, farzandlari bilan iliq emotsional aloqalar o'rnatishda muammoga duch keladi.
Bo'lajak ayollarga nisbatan esa:
"Qiz bola sabrli, itoatkor bo'lishi kerakligi;
ayol kishi gap qaytarmasligi shartligi, oila tinchligi uchun har qanday ehtiyojlaridan voz kechishi lozimligi uqtiriladi.
Natijada o'zini mustaqil shaxs sifatida namoyon qilishga qiynaladigan ayollar ko'payadi.
Psixolog Karl Gustav Yung analitik psiologiya nazariyasida inson psixikasida qarama-qarshi jins arxetiplari borligini tahlil qilib beradi. Bu erkaklarda Anima bo'lib, u:
estetik tuyg'ular;
go'zallikka intilish;
noziklik, sezgirlik, mehr ko'rinishida namoyon bo'ladi.
Ayollardagi qarama-qarshi jins arxetipi esa Animus deb nomlanib,
Qat'iyat, mustaqillik,
Fikrlash, mustaqil qaror qabul qilish;
Harakat qilish, kurashuvchanlik ko'rinishda namoyon bo'ladi.
O'zbek jamiyati miqyosida oladigan bo'lsak, erkaklardagi Anima, ayollardagi animus arxetiplari qattiq bostiriladi. Bu kino/reklama/vaynlarimizda ham o'z aksini topgan.
Sovuqqon erkak obrazi yoki ayollarga faqat sabrli bo'lish, dardini ichga yutish orqali muammoni yechishga targ'ib qiladigan seriallar ham to'lib ketgan.
Nazarimda, bizda ayoliga, farzandlariga ochiqdan ochiq mehr ko'rsatish, ular bilan hissiy jihatdan yaqinlashishni uyat hisoblanmaydigan, hotinquli deya masxaralanmaydigan erkak obrazi prototiplarini ko'paytirish kerak.
Ayollarda esa, aksincha, xatti-harakatlari tanlovlari, qarori uchun mas'uliyatni o'zining bo'yniga ola biladigan kuchli, kurashuvchan ayol qahramonlarni jonlantirish kerak.
Zero, erkaklar ham ayollar ham o'zini butun shaxsdek his qila olsin, hissiy farovonroq bo'lsin.
@farzandruhiyati
Tarbiya qilish uslubimizga gender stereotiplari sezilarli ta'sir ko'rsatadi.
Biz o'g'il bolalardan
- sovuqqon bo‘lish;
- "Qo‘rqmas", "jasur", "dardini ichiga yutadigan" bo‘lish;
- o‘z his-tuyg‘ularini ko‘rsatmaslikni talab qilamiz.
Natijada yigitlar ulg'ayib ham o'z his tuyg'ularini ifoda etishga qiynaladi. Ayoli, farzandlari bilan iliq emotsional aloqalar o'rnatishda muammoga duch keladi.
Bo'lajak ayollarga nisbatan esa:
"Qiz bola sabrli, itoatkor bo'lishi kerakligi;
ayol kishi gap qaytarmasligi shartligi, oila tinchligi uchun har qanday ehtiyojlaridan voz kechishi lozimligi uqtiriladi.
Natijada o'zini mustaqil shaxs sifatida namoyon qilishga qiynaladigan ayollar ko'payadi.
Psixolog Karl Gustav Yung analitik psiologiya nazariyasida inson psixikasida qarama-qarshi jins arxetiplari borligini tahlil qilib beradi. Bu erkaklarda Anima bo'lib, u:
estetik tuyg'ular;
go'zallikka intilish;
noziklik, sezgirlik, mehr ko'rinishida namoyon bo'ladi.
Ayollardagi qarama-qarshi jins arxetipi esa Animus deb nomlanib,
Qat'iyat, mustaqillik,
Fikrlash, mustaqil qaror qabul qilish;
Harakat qilish, kurashuvchanlik ko'rinishda namoyon bo'ladi.
O'zbek jamiyati miqyosida oladigan bo'lsak, erkaklardagi Anima, ayollardagi animus arxetiplari qattiq bostiriladi. Bu kino/reklama/vaynlarimizda ham o'z aksini topgan.
Sovuqqon erkak obrazi yoki ayollarga faqat sabrli bo'lish, dardini ichga yutish orqali muammoni yechishga targ'ib qiladigan seriallar ham to'lib ketgan.
Nazarimda, bizda ayoliga, farzandlariga ochiqdan ochiq mehr ko'rsatish, ular bilan hissiy jihatdan yaqinlashishni uyat hisoblanmaydigan, hotinquli deya masxaralanmaydigan erkak obrazi prototiplarini ko'paytirish kerak.
Ayollarda esa, aksincha, xatti-harakatlari tanlovlari, qarori uchun mas'uliyatni o'zining bo'yniga ola biladigan kuchli, kurashuvchan ayol qahramonlarni jonlantirish kerak.
Zero, erkaklar ham ayollar ham o'zini butun shaxsdek his qila olsin, hissiy farovonroq bo'lsin.
@farzandruhiyati
11.04.202506:40
Qo'shiq yangrayapti: "Pichir-pichirlab qulog'ingga sevib qoldim,
Telba dema, telbamasman.
Kuyib qoldim, sevib qoldim"
Dilsora: Nima ma'no shu ashuladan, oyi?
Men (ustimda): Hamma ashulalarda ham ma'no bo'lavermaydi.
Men (ichimda): qabul qilayotgan axborotlaringdan ma'no qidirishni boshlaganing qanday yaxshi! 😄
@farzandruhiyati
Telba dema, telbamasman.
Kuyib qoldim, sevib qoldim"
Dilsora: Nima ma'no shu ashuladan, oyi?
Men (ustimda): Hamma ashulalarda ham ma'no bo'lavermaydi.
Men (ichimda): qabul qilayotgan axborotlaringdan ma'no qidirishni boshlaganing qanday yaxshi! 😄
@farzandruhiyati


05.04.202518:42
Ba'zan yaqinlarimizga yaxshilik qilish imkoniyatimiz cheklanganligidan shikoyat qilamiz. Qanidi, pulim bo'lsa, o'g'limni mana shu to'garakka berardim/ onamni sayohatga yuborardim/ qizimga kompyuter sovg'a qilardim/ sevgilimni anavi restoranga olib borardim.
Kapitalistik jamiyatda boy berilayotgan imkoniyatlarga qayg'u his qilib, mayda bo'lsa-da yoqimli yaxshiliklar/ mehribonchiliklar qilish imkoniyatini qo'ldan boy beramiz.
MAYDA bo'lsa-da , lekin katta ahamiyat kasb etuvchi yaxshiliklar/ mehribonchiliklar kishi qalbiga yoqimli nafas olib kiradi.
Uxlayotgan payting seni uyg'otib yubormaslik uchun eshikni ohista yopishlari, senga yoqadigan qo'shib boshlanganda, musiqani balandroq qilib qo'yishlari, tatib ko'rishing uchun o'zining pirogidan bir bo'lak bo'lib berishlari, qiziqishlaringni eslab qolib, unga hamohang kichik tortiq berishlari, nutqida sening so'zlaring/ hazillaringni ishlatishni boshlashlari qanday yoqimli!
@farzandruhiyati
Kapitalistik jamiyatda boy berilayotgan imkoniyatlarga qayg'u his qilib, mayda bo'lsa-da yoqimli yaxshiliklar/ mehribonchiliklar qilish imkoniyatini qo'ldan boy beramiz.
MAYDA bo'lsa-da , lekin katta ahamiyat kasb etuvchi yaxshiliklar/ mehribonchiliklar kishi qalbiga yoqimli nafas olib kiradi.
Uxlayotgan payting seni uyg'otib yubormaslik uchun eshikni ohista yopishlari, senga yoqadigan qo'shib boshlanganda, musiqani balandroq qilib qo'yishlari, tatib ko'rishing uchun o'zining pirogidan bir bo'lak bo'lib berishlari, qiziqishlaringni eslab qolib, unga hamohang kichik tortiq berishlari, nutqida sening so'zlaring/ hazillaringni ishlatishni boshlashlari qanday yoqimli!
@farzandruhiyati
12.04.202518:21
#thinkingoutloud
Avvalari she'rsifat nimalardir yozib turardim. Qalbimdagilarni qog'ozga tushirish orqali yengil tortardim, hissiyotlarimni o'ziga xos tilda ifodalash orqali miyamdagi noaniqliklarga javob topgandek bo'lardim.
Anchadan beri shig'irlar yozmay qo'ydim. To'g'rirog'i yozolmay qoldim.
Eski she'rlarimni o'qisam, qanchalik ulg'ayganimni yaxshiroq payqayman. Shig'irlarim o'zimga begonadek tuyuladi, xuddi ularni men yozmagandek his bo'ladi. Bu holat hissiyotlarni miyamizda mehmon ekanini yaxshiroq anglashimga yorqin misol bo'ldi.
Yoshligimiz o'tib ketdi deya qayg'u chekamiz, qariyapmiz deymiz. Qarish deganda tashqi ko'rinishimiz, organizmimizda o'zgarish bo'lishi, u avvalgidek navqiron emasligi ko'proq xayolimizga keladi. Shundan xafa bo'lamiz. Lekin ruhan yetilayotganimizni, hayotiy xulosalarimiz boyiyotganini nazardan chetda qoldiramiz.
Ulg'ayar ekanmiz, o'zimizdagi ijobiy o'zgarishlarni payqash, avvalgiga qaraganda tiniqroq mulohaza qilayotganimiz, hayotiy tajribamizning oshgani, irodaliroq shaxsga aylanib borayotganimizni payqash esa baribir yoqimli. 🙂
@farzandruhiyati
Avvalari she'rsifat nimalardir yozib turardim. Qalbimdagilarni qog'ozga tushirish orqali yengil tortardim, hissiyotlarimni o'ziga xos tilda ifodalash orqali miyamdagi noaniqliklarga javob topgandek bo'lardim.
Anchadan beri shig'irlar yozmay qo'ydim. To'g'rirog'i yozolmay qoldim.
Eski she'rlarimni o'qisam, qanchalik ulg'ayganimni yaxshiroq payqayman. Shig'irlarim o'zimga begonadek tuyuladi, xuddi ularni men yozmagandek his bo'ladi. Bu holat hissiyotlarni miyamizda mehmon ekanini yaxshiroq anglashimga yorqin misol bo'ldi.
Yoshligimiz o'tib ketdi deya qayg'u chekamiz, qariyapmiz deymiz. Qarish deganda tashqi ko'rinishimiz, organizmimizda o'zgarish bo'lishi, u avvalgidek navqiron emasligi ko'proq xayolimizga keladi. Shundan xafa bo'lamiz. Lekin ruhan yetilayotganimizni, hayotiy xulosalarimiz boyiyotganini nazardan chetda qoldiramiz.
Ulg'ayar ekanmiz, o'zimizdagi ijobiy o'zgarishlarni payqash, avvalgiga qaraganda tiniqroq mulohaza qilayotganimiz, hayotiy tajribamizning oshgani, irodaliroq shaxsga aylanib borayotganimizni payqash esa baribir yoqimli. 🙂
@farzandruhiyati
10.04.202501:47
Fan bu haqiqat emas. Fan haqiqatni izlashdir. Agar fan fikrini o'zgartirsa, u sizni aldagan bo'lmaydi. Aksincha, u ko'proq o'rgangan bo'ladi.
Brene Brown
@farzandruhiyati
Brene Brown
@farzandruhiyati
09.04.202511:36
Oq va qora dunyo
Yoshligimizdan oq va qora rangdagi ertak qahramonlarini eshitib ulg'aydik.
Zumrad mehnatsevar, odobli. Qimmat xudbin, dangasa. Maktabga chiqdik. U yerda ham urg'u hikoya sizga nima uchun yoqqanini so'zlab berishga qaratiladi.
Odamlar orasida xuddi shunaqa oq va qora rangga ajratilgan suhbatlar bo'ladi. Falonchi yomon farzand. Chunki otasiga shunaqa qilibdi. Pistonchi yaxshi, chunki xarakteri bunaqa.
Oq va qora rangda dunyoni idrok etish, shu asosida umumlashgan xulosa qilish/muhokama qilish tafakkur tarzimiga mustahkam o'rnashib qolganki, boshqachasini o'ylab ham ko'rmaymiz.
Siz ko'kka ko'tarayotgan odam, balki har jabhada ideal emasdir. Yoki aksincha, yerga urayotgan/yomon deya muhokama qilayotgan insonning o'zining haqiqati, ijobiy jihatlari ham bordir.
Albatta, umumiylashtirish hamma odamlarni/voqelikni/hodisalarni yaxshi va yomon degan qolipga solish osonroq. Bu esa odamni voqelikni chuqurroq tahlil qilish, tiniqroq mulohaza yuritish asosida xulosalar qilishiga to'sqinlik qiladi.
Fikrimcha, bolalarda vaziyatga/odamlarga har xil rakursdan qarash malakasini shakllantirish, voqelikka hissiy yondashib yaxshi yoki yomon deya munosabat bildirishni emas, sabab va oqibatni baholab, yangi xulosalar olish ko'nikmasini rivojlantirish lozim.
Buni qanday amalga oshirish mumkin?!
1. Bolalarda to'g'ri savol berish malakasini shakllantirish orqali.
Nima uchun bunday bo'ldi?
Bu voqeadan qanday xulosa qilsa bo'ladi?
Bu voqeaning oqibati qanday bo'lishi mumkin?
2. Vaziyatga turli rakursdan qarashni o'rgatish.
Odatda biz vaziyatga turli rakursdan qaray olmaganimiz uchun turli manipulyatsiyalarga ishonib qolamiz. Bolada mana shu ko'nikmani shakllantirish uchun o'qigan ertak/hikoyalarini turli rakursdan tahlil qilishni o'rgatish mumkin.
Bu ertakni Zumrad aytib berganida, qanaqa hikoya qilardi. Qimmat so'zlab berganida-chi?
Vaziyatga turli rakursdan qaray olish odamda empatiyani rivojlantiradi.
3. Bolalarga ham umumlashtiruvchi savollardan ko'ra aniq javob talab qiluvchi savollarni berish orqali.
Masalan, senga bog'cha yoqdimi deb emas.
Senga bog'chaning nimasi yoqdi, nimasi yoqmadi?
Jahling chiqdimi? tarzida emas, aynan nima seni jahlingni chiqardi?
Ota-ona farzandiga qancha ko'p maxsus savollar bilan murojaat qilsa, javobni birga topishlariga yordamlashsa bu bolaning o'zini anglashiga ham ijobiy ta'sir ko'rsatadi.
Dunyoni oq va qora tusda emas, rangin idrok etishga nima yetsin. 🥰
@farzandruhiyati
Yoshligimizdan oq va qora rangdagi ertak qahramonlarini eshitib ulg'aydik.
Zumrad mehnatsevar, odobli. Qimmat xudbin, dangasa. Maktabga chiqdik. U yerda ham urg'u hikoya sizga nima uchun yoqqanini so'zlab berishga qaratiladi.
Odamlar orasida xuddi shunaqa oq va qora rangga ajratilgan suhbatlar bo'ladi. Falonchi yomon farzand. Chunki otasiga shunaqa qilibdi. Pistonchi yaxshi, chunki xarakteri bunaqa.
Oq va qora rangda dunyoni idrok etish, shu asosida umumlashgan xulosa qilish/muhokama qilish tafakkur tarzimiga mustahkam o'rnashib qolganki, boshqachasini o'ylab ham ko'rmaymiz.
Siz ko'kka ko'tarayotgan odam, balki har jabhada ideal emasdir. Yoki aksincha, yerga urayotgan/yomon deya muhokama qilayotgan insonning o'zining haqiqati, ijobiy jihatlari ham bordir.
Albatta, umumiylashtirish hamma odamlarni/voqelikni/hodisalarni yaxshi va yomon degan qolipga solish osonroq. Bu esa odamni voqelikni chuqurroq tahlil qilish, tiniqroq mulohaza yuritish asosida xulosalar qilishiga to'sqinlik qiladi.
Fikrimcha, bolalarda vaziyatga/odamlarga har xil rakursdan qarash malakasini shakllantirish, voqelikka hissiy yondashib yaxshi yoki yomon deya munosabat bildirishni emas, sabab va oqibatni baholab, yangi xulosalar olish ko'nikmasini rivojlantirish lozim.
Buni qanday amalga oshirish mumkin?!
1. Bolalarda to'g'ri savol berish malakasini shakllantirish orqali.
Nima uchun bunday bo'ldi?
Bu voqeadan qanday xulosa qilsa bo'ladi?
Bu voqeaning oqibati qanday bo'lishi mumkin?
2. Vaziyatga turli rakursdan qarashni o'rgatish.
Odatda biz vaziyatga turli rakursdan qaray olmaganimiz uchun turli manipulyatsiyalarga ishonib qolamiz. Bolada mana shu ko'nikmani shakllantirish uchun o'qigan ertak/hikoyalarini turli rakursdan tahlil qilishni o'rgatish mumkin.
Bu ertakni Zumrad aytib berganida, qanaqa hikoya qilardi. Qimmat so'zlab berganida-chi?
Vaziyatga turli rakursdan qaray olish odamda empatiyani rivojlantiradi.
3. Bolalarga ham umumlashtiruvchi savollardan ko'ra aniq javob talab qiluvchi savollarni berish orqali.
Masalan, senga bog'cha yoqdimi deb emas.
Senga bog'chaning nimasi yoqdi, nimasi yoqmadi?
Jahling chiqdimi? tarzida emas, aynan nima seni jahlingni chiqardi?
Ota-ona farzandiga qancha ko'p maxsus savollar bilan murojaat qilsa, javobni birga topishlariga yordamlashsa bu bolaning o'zini anglashiga ham ijobiy ta'sir ko'rsatadi.
Dunyoni oq va qora tusda emas, rangin idrok etishga nima yetsin. 🥰
@farzandruhiyati


05.04.202518:24
#thinkingoutloud
Biz shunchaki farzandlarni voyaga yetkazmayapmiz. Biz ularning shaxs sifatida shakllanishiga tamal toshini qo'ymoqdamiz.
Farzandimiz haqidagi fikrlarimiz butun umr ularning miyasida aylanuvchi o'zi haqidagi tasavvurni shakllantiradi.
Bizning betoqatligimiz bolamizni xavotir hisi bilan hamroh qilib qo'yishi yoki jigarbandimizga nisbatan o'ta tanqidchiligimiz doimiy ravishda uyat his qilishiga sabab bo'lishi mumkin.
Biz ularni qanday qo'llab-quvvatlasak, kelajakda ular o'zini shunday qo'llab-quvvatlaydi. Biz bolalar bilan qanaqa gaplashsak, farzandlarimiz o'zi bilan shunaqa gaplashishni boshlaydi.
@farzandruhiyati
Biz shunchaki farzandlarni voyaga yetkazmayapmiz. Biz ularning shaxs sifatida shakllanishiga tamal toshini qo'ymoqdamiz.
Farzandimiz haqidagi fikrlarimiz butun umr ularning miyasida aylanuvchi o'zi haqidagi tasavvurni shakllantiradi.
Bizning betoqatligimiz bolamizni xavotir hisi bilan hamroh qilib qo'yishi yoki jigarbandimizga nisbatan o'ta tanqidchiligimiz doimiy ravishda uyat his qilishiga sabab bo'lishi mumkin.
Biz ularni qanday qo'llab-quvvatlasak, kelajakda ular o'zini shunday qo'llab-quvvatlaydi. Biz bolalar bilan qanaqa gaplashsak, farzandlarimiz o'zi bilan shunaqa gaplashishni boshlaydi.
@farzandruhiyati
04.04.202510:53
Chat gptga nima savol bersam, javob berganidan so'ng "istasangiz, ushbu mavzuning psixologik tomonlarini muhokama qilamiz" deb chiqaryapdi. Qandaydir yoqimli bo'larkan odamga.😄
Siz ham sun'iy intellekt sizga moslashib matn tayyorlashini sezasizmi?
@farzandruhiyati
Siz ham sun'iy intellekt sizga moslashib matn tayyorlashini sezasizmi?
@farzandruhiyati
Repost qilingan:
Allaev Uz

06.04.202511:22
Nima uchun bizda noliydigan, qurbon psixologiyasini targ'ib qiladigan qo'shiq, kino va kitoblar ko'proq ommalashadi?


31.03.202508:05
Instagramda ushbu jumlani o'qishim bilan yoqib qoldi.
"Agar insonlar o‘z muammolari bilan ularni boshqalarga ko‘chirib o'tkazish orqali kurashishini anglanganingizda hech narsani yurakka yaqin olmaslikni o'rganasiz."
@farzandruhiyati
"Agar insonlar o‘z muammolari bilan ularni boshqalarga ko‘chirib o'tkazish orqali kurashishini anglanganingizda hech narsani yurakka yaqin olmaslikni o'rganasiz."
@farzandruhiyati
31.03.202508:07
Hech kuzatganmisiz, boshqa odamni biroz semirganini ham payqab, undan suyunchi olishga shoshiladiganlar, ko'pincha o'zining qomatidan ko'ngli to'lmayotgan yoki ozishga harakat qilib yurgan odamlar bo'ladi. Yoki boshqalarni ko'p ovqat yeyishini malomat qiladiganlar o'zlaridagi aynan shu jihatdan uyat hisini tuyadigan bo'lishadi.
Odamlar nima uchun o'zlarining "ojiz" tomonlarini boshqalarga ko'chirib o'tkazishga moyil bo'lishadi?
Proyeksiya himoya mexanizmi haqida avval ham yozganman. Ushbu gapda fikrda ham odam proeksiya himoya mexanizmini ishlatayotgan bo'lgani uchun ham biroz tushuntirish beraman.
Proyeksiya atamasi "projection" so'zidan olingan bo'lib, "ko'chirib o'tkazish" ma'nosini anglatadi.
Odam qachon proyeksiya himoya mexanizmidan foydalanadi? Ongosti darajada odam o'zining ruhiy holati/hissiy barqarorligi, xarakter xususiyatida nimadir joyida emasligini anglaydi. Lekin buni ongli tahlil etolmaydi o'zini refleksiya qila olmaydi (o'z xatti-harakatlari, hissiy reaksiyalariga ratsional baho berolmaydi). Shunda mana shu ichki noqulay hissiyotdan xolos bo'lish uchun proyeksiya himoya mexanizmi ishlab ketadi. O'zini jahli chiqib, g'azabi keltirib chiqargan stimulni aniqlashga qiynalgan odam qarshisidagi odamni jahldorlikda ayblashi mumkin.
Odamlar o'z hissiyotlarini, ichki noqulayliklarini, xarakter xususiyatlarini boshqalarga ko'chirib o'tkazishini anglash, insonlar ruhiyatini chuqurroq tushunish, har bir gapni shaxsiy olavermaslikni o'rganish kishiga yengillik beradi.
@farzandruhiyati
Odamlar nima uchun o'zlarining "ojiz" tomonlarini boshqalarga ko'chirib o'tkazishga moyil bo'lishadi?
Proyeksiya himoya mexanizmi haqida avval ham yozganman. Ushbu gapda fikrda ham odam proeksiya himoya mexanizmini ishlatayotgan bo'lgani uchun ham biroz tushuntirish beraman.
Proyeksiya atamasi "projection" so'zidan olingan bo'lib, "ko'chirib o'tkazish" ma'nosini anglatadi.
Odam qachon proyeksiya himoya mexanizmidan foydalanadi? Ongosti darajada odam o'zining ruhiy holati/hissiy barqarorligi, xarakter xususiyatida nimadir joyida emasligini anglaydi. Lekin buni ongli tahlil etolmaydi o'zini refleksiya qila olmaydi (o'z xatti-harakatlari, hissiy reaksiyalariga ratsional baho berolmaydi). Shunda mana shu ichki noqulay hissiyotdan xolos bo'lish uchun proyeksiya himoya mexanizmi ishlab ketadi. O'zini jahli chiqib, g'azabi keltirib chiqargan stimulni aniqlashga qiynalgan odam qarshisidagi odamni jahldorlikda ayblashi mumkin.
Odamlar o'z hissiyotlarini, ichki noqulayliklarini, xarakter xususiyatlarini boshqalarga ko'chirib o'tkazishini anglash, insonlar ruhiyatini chuqurroq tushunish, har bir gapni shaxsiy olavermaslikni o'rganish kishiga yengillik beradi.
@farzandruhiyati
Repost qilingan:
Lingvist Iroda Azimova

04.04.202505:22
Yozish til ko‘nikmalari ichida eng oxiri shakllanadi (yozish deganda matn yaratishni nazarda tutyapman). Shu fakt uning qolgan til ko‘nikmalariga nisbatan qiyinligining birinchi sababi deyish mumkin. Undan tashqari, matn bu tizimga solingan fikr-mulohazadir. Insonda tizimli fikrlash ko‘nikmasi bo‘lmas ekan, matn yaratish ilojsiz. Bizdagi ilmiy yoki ilmiy-ommabop matnlar borasidagi mavjud inqirozni fikrlash yetarlicha rag‘batlantirilmaydigan ta’lim mazmuni bilan izohlash mumkin. Afsuski, bu kamchilik barcha bosqichdagi ta’limda ko‘zga tashlanadi. Fikrlash eslab qolsihga nisbatan ko‘proq energiya talab qiladigan jarayon. Qandaydir mavzuda agar matn yaratish qiyinlik qilayotgan bo‘lsa, bilingki, bu sizning qobiliyatsiz ekaningizni emas, o‘zingizni o‘sha matnni yaratish uchun yetarlicha tajriba bilan ta’minlash uchun mehnat qilishga dangasalik qilayotganingizni bildiradi. Yozishdan avval hamisha o‘qish keladi. Yozishning poydevori o‘qish. Xuddi gapira olish uchun eshitish zarurligi kabi. Yozishda mahorat erishish uchun harakatni avval ko‘p o‘qishdan boshlash kerak. Ammo shu bilan birga yozishni mashq qilmasdan faqat o‘qishning o‘zi bilan natijaga erishib bo‘lmaydi.
Yozishda qiyinchilikni HAMMA boshidan o‘tkazgan. Faqat mehnat va o‘sha mashaqqatga sabr qilish bilan yozish mahoratiga erishish mumkin.
Yozishdagi eng muhim jihat - tahrirdir. Afsuski, bizda hech bir ta’lim bosqichida bu nazarda tutilmaydi. o‘quvchidan insho 45 minutlik dars davomida yozdirib olinadi, men o‘qigan ta’lim dasturlarining birortasida matn yaratishni o‘rgatish bo‘lmagan, na o‘rta va na oliy ta’limda. Hatto eng mahoratli ijodkorlar ham bitta o‘tirishda boshidan oxirigacha tahrirsiz matn yozMAydi.
Tahrirni matn yaratishning asosiy va muhim qismi ekanligini anglash yozishdagi psixologik to‘siqni yengishga yordam beradi. Aksariyatimizda yozgan gapimiz o‘zimizga yoqmaydi, aynan shu bizni yozishdan to‘xtatadi. Matn - muloqotning yaxlit birligi. Shuni tushunarkanmiz, o‘zimizga yoqmagan gaplarimizni ham yozib matnni oxiriga yetkazib olsak, keyin uning xohlagan joyini tahrir qilish imkoniyatiga ega bo‘lamiz. Yozilmagan narsani esa tahrir qilib bo‘lmaydi.
@psixolingvist
Yozishda qiyinchilikni HAMMA boshidan o‘tkazgan. Faqat mehnat va o‘sha mashaqqatga sabr qilish bilan yozish mahoratiga erishish mumkin.
Yozishdagi eng muhim jihat - tahrirdir. Afsuski, bizda hech bir ta’lim bosqichida bu nazarda tutilmaydi. o‘quvchidan insho 45 minutlik dars davomida yozdirib olinadi, men o‘qigan ta’lim dasturlarining birortasida matn yaratishni o‘rgatish bo‘lmagan, na o‘rta va na oliy ta’limda. Hatto eng mahoratli ijodkorlar ham bitta o‘tirishda boshidan oxirigacha tahrirsiz matn yozMAydi.
Tahrirni matn yaratishning asosiy va muhim qismi ekanligini anglash yozishdagi psixologik to‘siqni yengishga yordam beradi. Aksariyatimizda yozgan gapimiz o‘zimizga yoqmaydi, aynan shu bizni yozishdan to‘xtatadi. Matn - muloqotning yaxlit birligi. Shuni tushunarkanmiz, o‘zimizga yoqmagan gaplarimizni ham yozib matnni oxiriga yetkazib olsak, keyin uning xohlagan joyini tahrir qilish imkoniyatiga ega bo‘lamiz. Yozilmagan narsani esa tahrir qilib bo‘lmaydi.
@psixolingvist
28.03.202510:48
Jimjit baxt
Xotirjamlik- suv va havodek zarur ne'mat. Ko'pchilik xotirjamlik deganda tashqi olamida hammasi yaxshi bo'lishini, salomatlik, tinchlik, hech kim bilan nizoga bormasdan yashashlikni tushunadi. Albatta, yuqoridagi ne'matlar ham xotirjamlikning o'ziga xos ko'rinishi. Lekin men hozir aytmoqchi bo'lganim sal boshqacharoq xotirjamlik. Bu ichki xotirjamlikdir.
Ichki xotirjamlikka erishish ham odamdan o'ziga yarasha kuch, hayotiy tajriba, metin irodani talab etadi. O'ylaymanki, bu yosh omili hamda o'zimizni anglash va qo'llab-quvvatlash malakamiz shakllanishiga bog'liq. Yillar o'tgani sari Olam, odamlar, hatto o'zimiz haqimizdagi tasavvurlarimiz tiniqlashib boradi . Ichki tayanch hisimiz ortadi. Endi biz hatto makiyajsiz ham o'zimizni yaxshi his qilishimiz mumkin. Endi biz tomonga otilgan tosh butun ruhiyatimizni ostin-ustin qilib yubormay qo'yadi.
Vaziyatlarga, odamlarga yondashishda sokinroq bo'lib qolamiz. Fikrlarimiz, emotsiyalarimiz elakdan o'tadi. Qandaydir yengillikni his qiladi odam. Ha, biz qalbimiz tubida orzularga boy, mehr, iliqlik, qo'llab-quvvatlov istovchi bolakaymiz. Lekin kutuvlarimizni ololmasak, 5yoshli bolakayga o'xshab xarxasha qiladigan, dunyodagi barcha insonlarning biz haqimizdagi fikrini nazorat qilishga urinib charchab ketadigan odam emasmiz. Bizni Robbimiz va o'zimiz bilishimiz yetarli.
Qiyin damlarda Allohga bog'lanuvchi, bandalikning lazzatini his qila oluvchi ichki xotirjamroq odammiz. Ichki xotirjmlik ajoyib ne'mat. Buni faqat his qilganlargina biladi.
@farzandruhiyati
Xotirjamlik- suv va havodek zarur ne'mat. Ko'pchilik xotirjamlik deganda tashqi olamida hammasi yaxshi bo'lishini, salomatlik, tinchlik, hech kim bilan nizoga bormasdan yashashlikni tushunadi. Albatta, yuqoridagi ne'matlar ham xotirjamlikning o'ziga xos ko'rinishi. Lekin men hozir aytmoqchi bo'lganim sal boshqacharoq xotirjamlik. Bu ichki xotirjamlikdir.
Ichki xotirjamlikka erishish ham odamdan o'ziga yarasha kuch, hayotiy tajriba, metin irodani talab etadi. O'ylaymanki, bu yosh omili hamda o'zimizni anglash va qo'llab-quvvatlash malakamiz shakllanishiga bog'liq. Yillar o'tgani sari Olam, odamlar, hatto o'zimiz haqimizdagi tasavvurlarimiz tiniqlashib boradi . Ichki tayanch hisimiz ortadi. Endi biz hatto makiyajsiz ham o'zimizni yaxshi his qilishimiz mumkin. Endi biz tomonga otilgan tosh butun ruhiyatimizni ostin-ustin qilib yubormay qo'yadi.
Vaziyatlarga, odamlarga yondashishda sokinroq bo'lib qolamiz. Fikrlarimiz, emotsiyalarimiz elakdan o'tadi. Qandaydir yengillikni his qiladi odam. Ha, biz qalbimiz tubida orzularga boy, mehr, iliqlik, qo'llab-quvvatlov istovchi bolakaymiz. Lekin kutuvlarimizni ololmasak, 5yoshli bolakayga o'xshab xarxasha qiladigan, dunyodagi barcha insonlarning biz haqimizdagi fikrini nazorat qilishga urinib charchab ketadigan odam emasmiz. Bizni Robbimiz va o'zimiz bilishimiz yetarli.
Qiyin damlarda Allohga bog'lanuvchi, bandalikning lazzatini his qila oluvchi ichki xotirjamroq odammiz. Ichki xotirjmlik ajoyib ne'mat. Buni faqat his qilganlargina biladi.
@farzandruhiyati
28.03.202512:32
#Dilsora
#thinkingoutloud
Farzandli bo'lishimdan avval bolalar shunaqa aqlli, empatiyaga boy suhbatdosh bo'lishi mumkinligini xayolimga ham sig'dira olmasdim.
Dilsora 7yoshdan oshdi, Allohga shukr. U men uchun sirdosh, aqlli suhbatdosh. Gaplarim, balki, sizga bo'rttirilgan tuyular, lekin shu qizim bn suhbatlashish qalbimga taskin, kelajakka umid beradi.
"Oyi, har xil narsalarni gaplashib o'tiraylik"-, qabilida gap boshlab:
-bugun kuningiz qanday o'tdi?/ nimalar qildingiz?
-talabalarga qaysi mavzuni tushuntirib berdingiz?
-kecha mazangiz yo'q edi. Bugun yaxshimisiz?
Deya men haqimda samimiy qiziqishi ko'nglimni yorishtirsa, qizimga o'qigan kitoblarim yoki ilmiy maqolalar xulosalarini aytib bersam, o'zgacha ishtiyoq bilan eshitishi, kuzatishlari asosida bir-biridan qiziq savollar berishi meni zavqlantiradi.
Ha, hammaniki o'ziga oy ko'rinar ko'ziga deb o'ylashga haqlisiz. Lekin yillar o'tib, ushbu lahzalar menga yoqimli bo'lganini bir joyga qayd qilib qo'yishga ehtiyoj sezganim uchun ham uni sizlar bilan bo'lishyapman.
@farzandruhiyati
#thinkingoutloud
Farzandli bo'lishimdan avval bolalar shunaqa aqlli, empatiyaga boy suhbatdosh bo'lishi mumkinligini xayolimga ham sig'dira olmasdim.
Dilsora 7yoshdan oshdi, Allohga shukr. U men uchun sirdosh, aqlli suhbatdosh. Gaplarim, balki, sizga bo'rttirilgan tuyular, lekin shu qizim bn suhbatlashish qalbimga taskin, kelajakka umid beradi.
"Oyi, har xil narsalarni gaplashib o'tiraylik"-, qabilida gap boshlab:
-bugun kuningiz qanday o'tdi?/ nimalar qildingiz?
-talabalarga qaysi mavzuni tushuntirib berdingiz?
-kecha mazangiz yo'q edi. Bugun yaxshimisiz?
Deya men haqimda samimiy qiziqishi ko'nglimni yorishtirsa, qizimga o'qigan kitoblarim yoki ilmiy maqolalar xulosalarini aytib bersam, o'zgacha ishtiyoq bilan eshitishi, kuzatishlari asosida bir-biridan qiziq savollar berishi meni zavqlantiradi.
Ha, hammaniki o'ziga oy ko'rinar ko'ziga deb o'ylashga haqlisiz. Lekin yillar o'tib, ushbu lahzalar menga yoqimli bo'lganini bir joyga qayd qilib qo'yishga ehtiyoj sezganim uchun ham uni sizlar bilan bo'lishyapman.
@farzandruhiyati
Ko'proq funksiyalarni ochish uchun tizimga kiring.