Vatandosh TV
👉 instagram.com/vatandosh_tv
👉 youtube.com/@vatandosh_tv
Donatlar uchun:
💵https://destream.net/live/VatandoshTV/donate
🇺🇿https://tirikchilik.uz/vatandosh_tv
Reklama @migrantreklama
Xabarlar uchun @migrantxabar
👉 youtube.com/@vatandosh_tv
Donatlar uchun:
💵https://destream.net/live/VatandoshTV/donate
🇺🇿https://tirikchilik.uz/vatandosh_tv
Reklama @migrantreklama
Xabarlar uchun @migrantxabar
TGlist reytingi
0
0
TuriOmmaviy
Tekshirish
TekshirilmaganIshonchnoma
ShubhaliJoylashuvУзбекістан
TilBoshqa
Kanal yaratilgan sanaMay 15, 2023
TGlist-ga qo'shildi
Sep 19, 2024Muxrlangan guruh
чат Vatandosh TV
165
"Vatandosh TV" guruhidagi so'nggi postlar
20.04.202510:37
⚡️ Chet elliklarga O‘zbekistonda yashash guvohnomasini olish soddalashtiriladi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Ishlab chiqarish, eksport va tadbirkorlik faoliyatini rag‘batlantirish, savdo va sanoat siyosati samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” farmoni qabul qilindi.
Unga ko‘ra, 2025-yil 1-iyundan xorijiy davlatlar fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 250 ming AQSH dollari hamda ularning har bir oila a’zosiga (turmush o‘rtog‘i, farzandi va ota-onasi) 150 ming AQSH dollari miqdoridagi to‘lovlar evaziga O‘zbekistonda yashash guvohnomasi 5 yil muddatga soddalashtirilgan tartibda beriladi.
❓Dunyoning boshqa davlatlarida ham bunga o‘xshash farmon yoki tartiblar joriy qilinganmi?
Doimiy yashash yoki investisiya dasturlari bo‘yicha fuqarolik dunyoning ko‘plab mamlakatlarida kapitalni jalb qilish va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishning mashhur vositalari bo‘lib qolmoqda. Ushbu dasturlar xorijiy investorlar va ularning oila a’zolariga katta moliyaviy sarmoya evaziga qonuniy rezidentlik yoki fuqarolikni olish imkonini beradi.
Investision yashash uchun ruxsatnoma (Oltin viza)
Oltin viza dasturlari investorlar va ularning oila a’zolariga doimiy yashash majburiyatisiz mamlakatda yashash huquqini beradi.
2025-yildagi eng jozibali dasturlardan ba’zilari:
Gresiyada ko‘chmas mulkka 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan xorijlikka yashash uchun ruxsatnoma 4 oy ichida beriladi. Gresiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Portugaliya: 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan shaxs 12 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma oladi. Portugaliya pasporti bilan 180 dan ortiq mamlakatga vizasiz kirish mumkin.
Malta: 182 000 yevro evaziga 6 oy ichida doimiy yashash uchun ruxsatnoma beriladi. Malta pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Kipr: 300 000 yevro. Doimiy yashash uchun ruxsatnoma 6 oy ichida beriladi. Kipr pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz borish mumkin.
Italiyada 250 000 yevro sarmoya kiritgan chet ellik fuqaroga yashash uchun ruxsatnomani 4 oy ichida beriladi. Italiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
BAA: 2 000 000 dirham (taxminan 545 000 dollar) evaziga 10 yillik oltin viza 2 oyda beriladi. BAA pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlga vizasiz safar qilishning iloji bor.
Andorra: 600 000 dan sarmoya 2 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma olish uchun kifoya. Andorra pasporti sohibi 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz bora oladi.
Qozog‘iston 300 000 dollarlik sarmoyaviy dasturni amalga oshirishga 2023-yildan beri tayyorgarlik ko‘rmoqda, biroq u hali to‘liq ishlamayapti.
Qirg‘izistonda allaqachon belgilangan miqdor va soddalashtirilgan tartib bilan investisiya uchun yashash uchun ruxsatnomaning soddalashtirilgan shakli mavjud bo‘lib, u mohiyatan mintaqaviy kontekstda “oltin viza” hisoblanadi.
Tojikiston va Turkmanistonda to‘liq dastur yo‘q, biroq Tojikiston cheklovlar bilan sarmoyaviy vizalarni taqdim emoqda.
Turkmanistonda yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish nihoyatda qiyin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Ishlab chiqarish, eksport va tadbirkorlik faoliyatini rag‘batlantirish, savdo va sanoat siyosati samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” farmoni qabul qilindi.
Unga ko‘ra, 2025-yil 1-iyundan xorijiy davlatlar fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 250 ming AQSH dollari hamda ularning har bir oila a’zosiga (turmush o‘rtog‘i, farzandi va ota-onasi) 150 ming AQSH dollari miqdoridagi to‘lovlar evaziga O‘zbekistonda yashash guvohnomasi 5 yil muddatga soddalashtirilgan tartibda beriladi.
❓Dunyoning boshqa davlatlarida ham bunga o‘xshash farmon yoki tartiblar joriy qilinganmi?
Doimiy yashash yoki investisiya dasturlari bo‘yicha fuqarolik dunyoning ko‘plab mamlakatlarida kapitalni jalb qilish va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishning mashhur vositalari bo‘lib qolmoqda. Ushbu dasturlar xorijiy investorlar va ularning oila a’zolariga katta moliyaviy sarmoya evaziga qonuniy rezidentlik yoki fuqarolikni olish imkonini beradi.
Investision yashash uchun ruxsatnoma (Oltin viza)
Oltin viza dasturlari investorlar va ularning oila a’zolariga doimiy yashash majburiyatisiz mamlakatda yashash huquqini beradi.
2025-yildagi eng jozibali dasturlardan ba’zilari:
Gresiyada ko‘chmas mulkka 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan xorijlikka yashash uchun ruxsatnoma 4 oy ichida beriladi. Gresiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Portugaliya: 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan shaxs 12 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma oladi. Portugaliya pasporti bilan 180 dan ortiq mamlakatga vizasiz kirish mumkin.
Malta: 182 000 yevro evaziga 6 oy ichida doimiy yashash uchun ruxsatnoma beriladi. Malta pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Kipr: 300 000 yevro. Doimiy yashash uchun ruxsatnoma 6 oy ichida beriladi. Kipr pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz borish mumkin.
Italiyada 250 000 yevro sarmoya kiritgan chet ellik fuqaroga yashash uchun ruxsatnomani 4 oy ichida beriladi. Italiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
BAA: 2 000 000 dirham (taxminan 545 000 dollar) evaziga 10 yillik oltin viza 2 oyda beriladi. BAA pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlga vizasiz safar qilishning iloji bor.
Andorra: 600 000 dan sarmoya 2 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma olish uchun kifoya. Andorra pasporti sohibi 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz bora oladi.
Qozog‘iston 300 000 dollarlik sarmoyaviy dasturni amalga oshirishga 2023-yildan beri tayyorgarlik ko‘rmoqda, biroq u hali to‘liq ishlamayapti.
Qirg‘izistonda allaqachon belgilangan miqdor va soddalashtirilgan tartib bilan investisiya uchun yashash uchun ruxsatnomaning soddalashtirilgan shakli mavjud bo‘lib, u mohiyatan mintaqaviy kontekstda “oltin viza” hisoblanadi.
Tojikiston va Turkmanistonda to‘liq dastur yo‘q, biroq Tojikiston cheklovlar bilan sarmoyaviy vizalarni taqdim emoqda.
Turkmanistonda yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish nihoyatda qiyin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202514:03
🎞 "Hamma fozil boʻlmaydi, jamiyatda qonunlari ishlashi kerak” — huquq himoyachisi
Toʻliq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Toʻliq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202511:11
📚 Farzandlariga kitobni sevdira olgan ona hikoyasi
Bolalarni kitobga jalb qilish mushkul ishga aylanib borayotgan bir vaqtda farg‘onalik Nigora Obidova farzandlarini kitobni rohatlanib o‘qishga odatlantira oldi.
Farzandini “Yosh kitobxon” tanloviga tayyorlab, qirqdan ziyod asarni o‘zi ham tengma-teng bir necha marotabadan o‘qiganini hikoya qilarkan, tajribalaridan kelib-chiqib, quyida bolaga kitob o‘qitish masalalari bo‘yicha o‘z tavsiyalarini beradi.
Taqiqlangan meva shirin
O‘qishni 4 yoshimda o‘rganganman. Dadam juda ham ilmli, kitobsevar, madaniyatli inson edi. Har kuni kechki ovqatdan so‘ng men bilan shug‘ullanardi.
Amakimning kelini o‘sha vaqt kolxoz kutubxonasida ishlardi. Undan ertak kitoblar olib, bo‘g‘inlab o‘qishimni elas-elas eslayman. Shu sababdan ham maktabga 5 yoshimdan qabul qilinganman. Maktabda o‘qiy boshlaganimdan so‘ng kolxoz va maktab kutubxonasi men uchun to‘liq ochildi. Kitoblarni olib, tushunsam ham, tushunmasam ham o‘qiyverardim.
Bunday vaqtda bolani yo‘naltirib turuvchi bir insonning bo‘lishi muhim. Mening yo‘naltiruvchim ham dadam edi. Dadam o‘qigan kitoblarimni tahlil qilib berardi. O‘qishim lozim bo‘lmaganlarini saralardi.
U vaqt odamlarning uyida deyarli kitob bo‘lmasdi. Biznikida bir dona “Baxtiqaro Kerri” kitobi bo‘lib, uni dadam juda ehtiyot qilardi. Oq matoga o‘rab saqlardi. Menga: “Buni o‘qima, hali vaqt bor o‘qishingga”, deya qayta-qayta tayinlardi.
Taqiqlangan meva shirinlik qilib, dadam ish bilan safarga ketgan chog‘larida baribir 5 marta o‘qib tugatganman o‘sha kitobni. Bunday hodisa har bir ashaddiy kitobxonning boshidan o‘tganligi aniq.
Asarning syujetidan boshqa hech narsasiga tushunmaganman. Vaqtlar o‘tib, yoshim yetib o‘qiganimda esa otam bu kitobni bejiz taqiqlamaganini angladim.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Bolalarni kitobga jalb qilish mushkul ishga aylanib borayotgan bir vaqtda farg‘onalik Nigora Obidova farzandlarini kitobni rohatlanib o‘qishga odatlantira oldi.
Farzandini “Yosh kitobxon” tanloviga tayyorlab, qirqdan ziyod asarni o‘zi ham tengma-teng bir necha marotabadan o‘qiganini hikoya qilarkan, tajribalaridan kelib-chiqib, quyida bolaga kitob o‘qitish masalalari bo‘yicha o‘z tavsiyalarini beradi.
Taqiqlangan meva shirin
O‘qishni 4 yoshimda o‘rganganman. Dadam juda ham ilmli, kitobsevar, madaniyatli inson edi. Har kuni kechki ovqatdan so‘ng men bilan shug‘ullanardi.
Amakimning kelini o‘sha vaqt kolxoz kutubxonasida ishlardi. Undan ertak kitoblar olib, bo‘g‘inlab o‘qishimni elas-elas eslayman. Shu sababdan ham maktabga 5 yoshimdan qabul qilinganman. Maktabda o‘qiy boshlaganimdan so‘ng kolxoz va maktab kutubxonasi men uchun to‘liq ochildi. Kitoblarni olib, tushunsam ham, tushunmasam ham o‘qiyverardim.
Bunday vaqtda bolani yo‘naltirib turuvchi bir insonning bo‘lishi muhim. Mening yo‘naltiruvchim ham dadam edi. Dadam o‘qigan kitoblarimni tahlil qilib berardi. O‘qishim lozim bo‘lmaganlarini saralardi.
U vaqt odamlarning uyida deyarli kitob bo‘lmasdi. Biznikida bir dona “Baxtiqaro Kerri” kitobi bo‘lib, uni dadam juda ehtiyot qilardi. Oq matoga o‘rab saqlardi. Menga: “Buni o‘qima, hali vaqt bor o‘qishingga”, deya qayta-qayta tayinlardi.
Taqiqlangan meva shirinlik qilib, dadam ish bilan safarga ketgan chog‘larida baribir 5 marta o‘qib tugatganman o‘sha kitobni. Bunday hodisa har bir ashaddiy kitobxonning boshidan o‘tganligi aniq.
Asarning syujetidan boshqa hech narsasiga tushunmaganman. Vaqtlar o‘tib, yoshim yetib o‘qiganimda esa otam bu kitobni bejiz taqiqlamaganini angladim.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202509:02
📚Zamonamizga yana bir Rumiy kerak…
Bundan 7 asr muqaddam Fariduddin Attor bir yosh Rumiyga, bir uning otasi Bahovuddin Valadga qarab ‘"oʻgʻlingiz tez orada olamdagi barcha kuyganlar qalbiga otash solgay‘" deb bashorat qiladi. Haqiqatan ham oradan minglab yillar oʻtsa hamki, oʻsha otash haligacha soʻngani yoʻq.
Hindistonlik shoir Muhammad Iqbol ta’biri bilan aytganda, "bu dunyoni umidsizlikdan qutqarish va insoniyatni zavq-u shavqqa oshno etish uchun’’ yonib turibdi. Ammo bu beminnat xaloskorga ehtiyoj sezish uchun avvalo Inson bo‘lib shakllanish, oʻz “men”ini va bu orqali Haqni tanishga bo‘lgan ehtiyoj kerak.
Mutafakkir o‘zining “Ichindagi ichindadir’’ asarida inson Haq va haqiqat tomon chorlashga, ko‘nglida mudrab yotgan umidning uyg‘onishiga ko‘mak beradi, bu asarni shunchaki, qalbdan g‘ofillikni quvmagan holda o‘qish yaramaydi.
Chalgʻituvchi, botindan uzoqlashtirib, zohir bilan ovvora qilguvchi, ma’no bir yoqda qolib, shaklbozlik tomon undovchi zamonamizda qalbdagi bu ehtiyojlarini anglab yetishi qiyinlashib bormoqda. Muallif “shuni yaxshi bilish kerakki, inson qayerda bo‘lmasin, hamisha o‘z ehtiyojining yonidadir’’ deganida, nima odamzodga chindan kerak bo‘lsa, baxtli qila olsa shuning orqasidan quvishini nazarda tutgan. Hatto ehtiyoj insonga ota-onasidan-da yaqindir. Ammo ayrim hollarda ana shu ehtiyojning noto‘gri yo‘nalganligi inson ruhiyatini inqirozga olib kelmoqda, o‘z- o‘zidan uzoqlashtirib yubormoqda.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Bundan 7 asr muqaddam Fariduddin Attor bir yosh Rumiyga, bir uning otasi Bahovuddin Valadga qarab ‘"oʻgʻlingiz tez orada olamdagi barcha kuyganlar qalbiga otash solgay‘" deb bashorat qiladi. Haqiqatan ham oradan minglab yillar oʻtsa hamki, oʻsha otash haligacha soʻngani yoʻq.
Hindistonlik shoir Muhammad Iqbol ta’biri bilan aytganda, "bu dunyoni umidsizlikdan qutqarish va insoniyatni zavq-u shavqqa oshno etish uchun’’ yonib turibdi. Ammo bu beminnat xaloskorga ehtiyoj sezish uchun avvalo Inson bo‘lib shakllanish, oʻz “men”ini va bu orqali Haqni tanishga bo‘lgan ehtiyoj kerak.
Mutafakkir o‘zining “Ichindagi ichindadir’’ asarida inson Haq va haqiqat tomon chorlashga, ko‘nglida mudrab yotgan umidning uyg‘onishiga ko‘mak beradi, bu asarni shunchaki, qalbdan g‘ofillikni quvmagan holda o‘qish yaramaydi.
Chalgʻituvchi, botindan uzoqlashtirib, zohir bilan ovvora qilguvchi, ma’no bir yoqda qolib, shaklbozlik tomon undovchi zamonamizda qalbdagi bu ehtiyojlarini anglab yetishi qiyinlashib bormoqda. Muallif “shuni yaxshi bilish kerakki, inson qayerda bo‘lmasin, hamisha o‘z ehtiyojining yonidadir’’ deganida, nima odamzodga chindan kerak bo‘lsa, baxtli qila olsa shuning orqasidan quvishini nazarda tutgan. Hatto ehtiyoj insonga ota-onasidan-da yaqindir. Ammo ayrim hollarda ana shu ehtiyojning noto‘gri yo‘nalganligi inson ruhiyatini inqirozga olib kelmoqda, o‘z- o‘zidan uzoqlashtirib yubormoqda.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202507:31
📈 Orol dengizining tubi ko’tarilib bormoqda
1960-yillardan beri qurib borayotgan Orol dengizi tubi yer mantiyasining shishishi tufayli ko‘tarilishda davom etmoqda. Bu haqida Nature Geoscience nashri tadqiqotlarga tayanib xabar bermoqda.
Ko’tarilishga o‘tgan 80 yil ichida Orol dengizi 1 milliard tonnadan ortiq suvni yo‘qotgani (bu Misrdagi bir yuz ellik Xeops piramidasi og‘irligiga teng) va buning natijasida yer qobig’ining prujina kabi ko’tarilgani sabab bo’lmoqda.
El Pais nashrining yozishicha, bu ko‘tarilish Yer po‘stining dengiz og‘irligining yo‘qolishiga moslashishi natijasidir.
Orol dengizi bir paytlar Qozog‘iston va O‘zbekiston chegarasida joylashgan dunyodagi to‘rtinchi eng katta ko‘l edi. U asosan ikki daryo - Amudaryo va Sirdaryodan suv olgan.
O‘nlab yillar davomida Orol dengizi ko’plab daryolardan oziqlanib, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va O‘zbekiston kabi quruqlikka o‘ralgan mamlakatlarni kesib o‘tuvchi - uzunligi bir necha metrli baliqlarni o‘z bag‘rida saqlar, ular ovlanib, butun Sovet Ittifoqi bo‘ylab yetkazib berilardi.
Mintaqa ravnaq topdi, Osiyo va Yevropaning turli burchaklaridan minglab muhojirlar Orol qirg‘oqlariga ko‘chib kelishdi, konserva zavodlaridan tortib hashamatli dam olish maskanlarigacha hamma joyda ish o‘rinlari paydo bo‘ldi.
1920-yillarda Sovet hukumati paxta va boshqa daromadli ekinlarni sug‘orish uchun dengizga kelayotgan suvini isrof qila boshladi.
1960-yillarga kelib, dengizning yarmi qurib qoldi. 1987-yilga kelib Orolning sathi shunchalik pastlashib ketgan ediki, u shimoliy qismi Qozog‘istonda, janubiy qismi esa O‘zbekistonda bo‘lgan ikkita alohida suv havzasiga bo‘linib qoldi.
Umuman aytganda, eski va oqayotgan kanallar, bug‘lanish va noratsional foydalanish oqibatida dengiz suvining katta yo‘qotishlari sodir bo‘ldi.
2000-yillarga kelib, dengiz deyarli butunlay yo‘q bo‘lib ketdi: suv sathi pasaydi, sho‘rlanish ko‘paydi, ekotizim buzildi. Dengizning yo‘q bo‘lib ketishi qurg‘oqchilik, chang bo‘ronlari va haddan tashqari haroratni keltirib chiqardi. Havo chang, tuzlar va pestitsidlar bilan to‘lib, astma, saraton va sil kabi kasalliklarning ko‘payishiga olib keldi. Yerlar dehqonchilik uchun yaroqsiz holga kelib qoldi.
Mintaqada asosan mahalliy aholigina yashab qoldi, ko’plar dosh berolmay uy-joyini tashlab ketdi.
Dengizining qurishi natijasida O‘zbekiston va Qozog‘iston hududlarida 6 million gektarga yaqin maydonni egallagan Orolqum cho‘li paydo bo‘ldi. Ushbu yangi cho‘l chang va tuz bo‘ronlarining muhim manbai bo‘lib, qishloq xo‘jaligiga, aholi salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek,Markaziy Osiyoda muzliklarning erishiga sabab bo’lmoqda.
2005-yilda Qozog‘iston keskin choralar ko‘rdi. Hukumat Jahon banki mablag‘laridan foydalanib, bir vaqtlar ko‘lning eng katta oroli bo‘lgan Ko‘korol oroliga to‘g‘on qurdi. Suv sathi pasayishi bilan Ko‘korol avval yarimorolga, keyin esa bo‘g‘izga aylangan edi. Bugun esa tor bo‘g‘iz bo‘ylab taxminan ikki qavatli, sakkiz mil uzunlikdagi to‘g‘on o‘tkazilgan. To‘g‘on samarali ishlayapti. To‘g‘onning shimolida, hozirgi kunda "Shimoliy Orol" yoki "Kichik Orol" deb ataladigan dengizda suv sathi uch metrga ko‘tarildi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot dasturi Orol dengizining halok bo‘lishini "XX asrning eng dahshatli fojiasi" deb ataydi.
Tashkilot Orol halokatini yerlarning yemirilishi va cho‘llanishi, ichimlik suvi tanqisligi, to‘yib ovqatlanmaslik va sog‘liqning yomonlashuvi kabi muammolarning asosiy sababi sifatida ko‘rsatadi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
1960-yillardan beri qurib borayotgan Orol dengizi tubi yer mantiyasining shishishi tufayli ko‘tarilishda davom etmoqda. Bu haqida Nature Geoscience nashri tadqiqotlarga tayanib xabar bermoqda.
Ko’tarilishga o‘tgan 80 yil ichida Orol dengizi 1 milliard tonnadan ortiq suvni yo‘qotgani (bu Misrdagi bir yuz ellik Xeops piramidasi og‘irligiga teng) va buning natijasida yer qobig’ining prujina kabi ko’tarilgani sabab bo’lmoqda.
El Pais nashrining yozishicha, bu ko‘tarilish Yer po‘stining dengiz og‘irligining yo‘qolishiga moslashishi natijasidir.
“Hozirgi kunda ushbu o‘zgarishlarni kuzatishda interferometrik sintetik diafragma radar (InSAR) qurilmasidan foydalanish holatni aniq o’rganish imkonini bermoqda”, deydi nashr jurnalistlari.
Orol dengizi bir paytlar Qozog‘iston va O‘zbekiston chegarasida joylashgan dunyodagi to‘rtinchi eng katta ko‘l edi. U asosan ikki daryo - Amudaryo va Sirdaryodan suv olgan.
O‘nlab yillar davomida Orol dengizi ko’plab daryolardan oziqlanib, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va O‘zbekiston kabi quruqlikka o‘ralgan mamlakatlarni kesib o‘tuvchi - uzunligi bir necha metrli baliqlarni o‘z bag‘rida saqlar, ular ovlanib, butun Sovet Ittifoqi bo‘ylab yetkazib berilardi.
Mintaqa ravnaq topdi, Osiyo va Yevropaning turli burchaklaridan minglab muhojirlar Orol qirg‘oqlariga ko‘chib kelishdi, konserva zavodlaridan tortib hashamatli dam olish maskanlarigacha hamma joyda ish o‘rinlari paydo bo‘ldi.
1920-yillarda Sovet hukumati paxta va boshqa daromadli ekinlarni sug‘orish uchun dengizga kelayotgan suvini isrof qila boshladi.
1960-yillarga kelib, dengizning yarmi qurib qoldi. 1987-yilga kelib Orolning sathi shunchalik pastlashib ketgan ediki, u shimoliy qismi Qozog‘istonda, janubiy qismi esa O‘zbekistonda bo‘lgan ikkita alohida suv havzasiga bo‘linib qoldi.
Umuman aytganda, eski va oqayotgan kanallar, bug‘lanish va noratsional foydalanish oqibatida dengiz suvining katta yo‘qotishlari sodir bo‘ldi.
2000-yillarga kelib, dengiz deyarli butunlay yo‘q bo‘lib ketdi: suv sathi pasaydi, sho‘rlanish ko‘paydi, ekotizim buzildi. Dengizning yo‘q bo‘lib ketishi qurg‘oqchilik, chang bo‘ronlari va haddan tashqari haroratni keltirib chiqardi. Havo chang, tuzlar va pestitsidlar bilan to‘lib, astma, saraton va sil kabi kasalliklarning ko‘payishiga olib keldi. Yerlar dehqonchilik uchun yaroqsiz holga kelib qoldi.
Mintaqada asosan mahalliy aholigina yashab qoldi, ko’plar dosh berolmay uy-joyini tashlab ketdi.
Dengizining qurishi natijasida O‘zbekiston va Qozog‘iston hududlarida 6 million gektarga yaqin maydonni egallagan Orolqum cho‘li paydo bo‘ldi. Ushbu yangi cho‘l chang va tuz bo‘ronlarining muhim manbai bo‘lib, qishloq xo‘jaligiga, aholi salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek,Markaziy Osiyoda muzliklarning erishiga sabab bo’lmoqda.
2005-yilda Qozog‘iston keskin choralar ko‘rdi. Hukumat Jahon banki mablag‘laridan foydalanib, bir vaqtlar ko‘lning eng katta oroli bo‘lgan Ko‘korol oroliga to‘g‘on qurdi. Suv sathi pasayishi bilan Ko‘korol avval yarimorolga, keyin esa bo‘g‘izga aylangan edi. Bugun esa tor bo‘g‘iz bo‘ylab taxminan ikki qavatli, sakkiz mil uzunlikdagi to‘g‘on o‘tkazilgan. To‘g‘on samarali ishlayapti. To‘g‘onning shimolida, hozirgi kunda "Shimoliy Orol" yoki "Kichik Orol" deb ataladigan dengizda suv sathi uch metrga ko‘tarildi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot dasturi Orol dengizining halok bo‘lishini "XX asrning eng dahshatli fojiasi" deb ataydi.
Tashkilot Orol halokatini yerlarning yemirilishi va cho‘llanishi, ichimlik suvi tanqisligi, to‘yib ovqatlanmaslik va sog‘liqning yomonlashuvi kabi muammolarning asosiy sababi sifatida ko‘rsatadi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202504:41
👩💻 Dunyoda “ish joyidan zerikish” sindromi avj olmoqda - tadqiqot
Dunyo bo‘ylab ko‘plab odamlar “ish joyidan zerikish” sindromidan aziyat chekishmoqda.
Ishga xohlamay borish, jarayonlarga befarqlik, o‘zidan qoniqmaslik, kechga borib kuchli charchoq his qilish – “zerikish” sindromining asosiy belgilaridandir.
Bu sindrom nafaqat ruhiy va jismoniy salomatlikka, balki xodimlar o‘rtasidagi munosabat va kayfiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatib, ish samaradorligi va tashkilot daromadiga zarar yetkazadi.
2023-yilda AQShda o‘tkazilgan so‘rovda ishtirok etgan 2000 ishchining 46 foizi haftaning kamida uch kunida ishda zerikishini bildirgan. Shuningdek, Gartner kompaniyasining 2023-yilgi so‘roviga ko‘ra, ishchilarning atigi 31 foizi ishidan ilhomlanib, faol va ishtiyoq bilan ishlayotganini bildirgan. Bu qolgan 69 foizining ishga bo‘lgan qiziqishi pastligini ko‘rsatadi.
Yevropada ham o‘xshash holat kuzatilmoqda. Finlyandiya va Buyuk Britaniyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida xodimlarning 40–50 foizi muntazam ravishda ishda zerikishini bildirgan. Bu holat ko‘pincha charchoq bilan birga kechadi va vaqt o‘tishi bilan kuchayadi.
“Zerikish sindromi” yangi tushuncha emas. U haqida ilk marta 2007-yilda shveytsariyalik biznes maslahatchilari Piter Verder va Filipp Rotlin tomonidan “Diagnose Boreout” kitobida yozgan. Tarixan, bu holat bir xil, takrorlanuvchi vazifalarda, xodimlar o‘z mehnatlari uchun yetarlicha baholanmaydigan, tan olinmaydigan yoki shaxsning qiziqishlaridan kelib chiqmay tanlangan lavozimlarda ishlash natijasida yuzaga keladi deb hisoblanadi.
Vistage kompaniyasining bosh tadqiqotchisi Jo Galvin “zerikish sindromi”ni ishdan ketishning dastlabki bosqichi deb biladi. Bunda xodimlar ruhan va hissiy jihatdan chekinib, faqat minimal talablarni bajarishga harakat qiladi. Ya’ni kompaniya yoki tashkilot rivoji uchun ortiqcha harakat qilishni istamaydi.
Mutaxassislarning fikricha, “zerikish sindromi” ishchi va ish beruvchi o’rtasida hamkorlik va aloqaga asoslangan madaniyatning yo‘qligidandir. Xodimlar orasiga sindromning tarqalmasligi uchun rahbarlar va menejerlar kompaniya va jamoa madaniyatini rivojlantirishi kerak. Xodimlar esa missiyasini a’lo darajada bajarishi, o’z ishidan mamnun bo‘lishi uchun fikrini ochiq aytishi va ish muhitidan maksimal darajada foydalanishi muhimdir.
“Predictable Winners” kitobining hammualifi Ilya Traxtenbergning yozishicha, “zerikish sindromi”ning davosi innovatsiyalar va ularni ish muhitiga olib kirishdir.
“Aslida, innovatsiya va “zerikish sindromi” bir-biriga uzviy bog‘liqdir. Sindrom tashkilotning innovatsiya qilish qobiliyatini pasaytiradi. Innovatsiyaning pastligi esa sindromni keltirib chiqaradi".
L. E.K Consulting vitse-raisi Styuart Jekson esa “Xodimlarni tajriba o‘tkazish, innovatsiyalar yaratish va rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘lgan jamoalarga joylashtirish “zerikish”ga qarshi kuchli vosita hisoblanadi.
O‘sib borayotgan kompaniya har doim turg‘un kompaniyaga qaraganda g‘ayratli bo‘ladi. Xodimlarni doimiy ravishda trening, mentorlik kurslari, seminarlarga jalb qilish muammoning asosiy yechimlaridan biridir", deydi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Dunyo bo‘ylab ko‘plab odamlar “ish joyidan zerikish” sindromidan aziyat chekishmoqda.
Ishga xohlamay borish, jarayonlarga befarqlik, o‘zidan qoniqmaslik, kechga borib kuchli charchoq his qilish – “zerikish” sindromining asosiy belgilaridandir.
Bu sindrom nafaqat ruhiy va jismoniy salomatlikka, balki xodimlar o‘rtasidagi munosabat va kayfiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatib, ish samaradorligi va tashkilot daromadiga zarar yetkazadi.
“Surunkali zerikishga uzoq vaqt davomida bir xil ishda bir vazifani bajarish, o‘sish uchun imkoniyatlar yetarli emasligi, hamkasblar bilan muloqot kamligi, rag‘batlantiruvchi ish muhiti yo‘qligi sabab bo‘ladi”, deydi Spring Health kompaniyasining xodimlar bo‘yicha direktori Karishma Patel Buford.
2023-yilda AQShda o‘tkazilgan so‘rovda ishtirok etgan 2000 ishchining 46 foizi haftaning kamida uch kunida ishda zerikishini bildirgan. Shuningdek, Gartner kompaniyasining 2023-yilgi so‘roviga ko‘ra, ishchilarning atigi 31 foizi ishidan ilhomlanib, faol va ishtiyoq bilan ishlayotganini bildirgan. Bu qolgan 69 foizining ishga bo‘lgan qiziqishi pastligini ko‘rsatadi.
Yevropada ham o‘xshash holat kuzatilmoqda. Finlyandiya va Buyuk Britaniyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida xodimlarning 40–50 foizi muntazam ravishda ishda zerikishini bildirgan. Bu holat ko‘pincha charchoq bilan birga kechadi va vaqt o‘tishi bilan kuchayadi.
“Zerikish sindromi” yangi tushuncha emas. U haqida ilk marta 2007-yilda shveytsariyalik biznes maslahatchilari Piter Verder va Filipp Rotlin tomonidan “Diagnose Boreout” kitobida yozgan. Tarixan, bu holat bir xil, takrorlanuvchi vazifalarda, xodimlar o‘z mehnatlari uchun yetarlicha baholanmaydigan, tan olinmaydigan yoki shaxsning qiziqishlaridan kelib chiqmay tanlangan lavozimlarda ishlash natijasida yuzaga keladi deb hisoblanadi.
Vistage kompaniyasining bosh tadqiqotchisi Jo Galvin “zerikish sindromi”ni ishdan ketishning dastlabki bosqichi deb biladi. Bunda xodimlar ruhan va hissiy jihatdan chekinib, faqat minimal talablarni bajarishga harakat qiladi. Ya’ni kompaniya yoki tashkilot rivoji uchun ortiqcha harakat qilishni istamaydi.
"Bu atama xodimlarning uzoq vaqt davomida o‘zlarini qiyinchiliksiz va rag‘batlantirilmagan deb his qilganlaridan so‘ng ishga befarq va motivatsiyasiz bo‘lib qolishini anglatadi”, deb tushuntiradi u.
Mutaxassislarning fikricha, “zerikish sindromi” ishchi va ish beruvchi o’rtasida hamkorlik va aloqaga asoslangan madaniyatning yo‘qligidandir. Xodimlar orasiga sindromning tarqalmasligi uchun rahbarlar va menejerlar kompaniya va jamoa madaniyatini rivojlantirishi kerak. Xodimlar esa missiyasini a’lo darajada bajarishi, o’z ishidan mamnun bo‘lishi uchun fikrini ochiq aytishi va ish muhitidan maksimal darajada foydalanishi muhimdir.
“Predictable Winners” kitobining hammualifi Ilya Traxtenbergning yozishicha, “zerikish sindromi”ning davosi innovatsiyalar va ularni ish muhitiga olib kirishdir.
“Aslida, innovatsiya va “zerikish sindromi” bir-biriga uzviy bog‘liqdir. Sindrom tashkilotning innovatsiya qilish qobiliyatini pasaytiradi. Innovatsiyaning pastligi esa sindromni keltirib chiqaradi".
L. E.K Consulting vitse-raisi Styuart Jekson esa “Xodimlarni tajriba o‘tkazish, innovatsiyalar yaratish va rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘lgan jamoalarga joylashtirish “zerikish”ga qarshi kuchli vosita hisoblanadi.
O‘sib borayotgan kompaniya har doim turg‘un kompaniyaga qaraganda g‘ayratli bo‘ladi. Xodimlarni doimiy ravishda trening, mentorlik kurslari, seminarlarga jalb qilish muammoning asosiy yechimlaridan biridir", deydi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
18.04.202513:30
💬 “Davlatning tabiatida korrupsiya bor va shuning uchun ham u doim nazoratda bo‘lishi kerak” – Hamid Sodiq
Vatandosh intellektual klubining navbatdagi soni “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar” mavzusida bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida siyosatshunos Hamid Sodiq ham chiqish qildi va mavzu yuzasidan o‘z fikrlarini bildirdi.
Jumladan, siyosatshunosning ta’kidicha, korrupsiya illati va uning yuzaga kelish omillari tahlil qilinarkan, avvalo davlat hamda uning mohiyati tahlil qilinishi kerak.
“Birinchisi – jinoyat (normal davlatlarga xos); ikkinchisi – qadriyat (nomoddiy tushunilish); uchinchisi – tizim. Jinoyat sifatida qaraladigan davlatlarda korrupsiya jazolanadi va bu ish beradi. Qadriyat bo‘lganlarida esa bu narsa odamlarning tarbiyasidan yuqqan bo‘ladi, normal qabul qilinadi. Agar korrupsiya mamlakatda tizim darajasiga yetgan bo‘lsa, u davlatda ma’lum funksiya bajarayotgan bo‘ladi. Funksiya bajarayotgan bir paytda korrupsionerni jinoyatchisan desangiz, yomon ko‘radi, bunday emas, sizlar uchun ishlayapman-ku, deydi.
Ya’ni agar korrupsiya tizim darajasiga chiqqan bo‘lsa, unga qarshi kurashish uchun yangi, boshqa tizim taklif qilish kerak bo‘ladi. Yangi tizimni esa yangi elita taklif qiladi. Korrupsiyaga qarshi kurashadigan elita paydo bo‘lmaguncha hech narsa o‘zgarmaydi. Massaga umuman farqi yo‘q buning. Ma’lum bir elita shakllangandan keyingina tizimni o‘zgartirish haqida gapirishimiz mumkin.
Elitarlikning bir xususiyatini aytib o‘taman. Elitar qatlam vakili o‘zining g‘oyasini tarozining bir pallasiga qo‘yadi (ilmiy tushuncha bu), ikkinchi pallasiga o‘limni qo‘yadi. Mana shu orqali elita shakllanadi. Bo‘lmasa, elita haqida gapirib bo‘lmaydi”, – dedi siyosatshunos Hamid Sodiq.
Dasturni to‘liq holda ushbu havola orqali tomosha qilishingiz mumkin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Vatandosh intellektual klubining navbatdagi soni “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar” mavzusida bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida siyosatshunos Hamid Sodiq ham chiqish qildi va mavzu yuzasidan o‘z fikrlarini bildirdi.
Jumladan, siyosatshunosning ta’kidicha, korrupsiya illati va uning yuzaga kelish omillari tahlil qilinarkan, avvalo davlat hamda uning mohiyati tahlil qilinishi kerak.
“Biz davlatning mohiyatini to‘la tushunmay turib, korrupsiyani muhokama qilmoqchi bo‘lamiz. Davlat – eng katta taqsimlovchi. Hammamiz unga irodamizni berganmiz, u olgan. Hokimiyat resurslarini ham, tabiiy resurslarni ham u taqsimlaydi. Endi, qayerda taqsimlash bo‘lsa, uning tabiatida korrupsiya bo‘ladi, bu haqiqatdan qochib bo‘lmaydi. Demak, davlatning tabiatida korrupsiya bor va u doimiy nazoratda turishi kerak. Nazorat bo‘lmasa, AQSh ham, dunyoda korrupsiyasi eng minimal Daniya ham korrupsiyaga kirib ketib qolishi mumkin. Biz davlatning taqsimlovchilik xususiyatidan kelib chiqib korrupsiyaga munosabat bildirishimiz lozim”, – dedi u.Hamid Sodiqqa ko‘ra, sotsiologiyada korrupsiyaga qoida tariqasida 3 xil sifatda qaraladi.
“Birinchisi – jinoyat (normal davlatlarga xos); ikkinchisi – qadriyat (nomoddiy tushunilish); uchinchisi – tizim. Jinoyat sifatida qaraladigan davlatlarda korrupsiya jazolanadi va bu ish beradi. Qadriyat bo‘lganlarida esa bu narsa odamlarning tarbiyasidan yuqqan bo‘ladi, normal qabul qilinadi. Agar korrupsiya mamlakatda tizim darajasiga yetgan bo‘lsa, u davlatda ma’lum funksiya bajarayotgan bo‘ladi. Funksiya bajarayotgan bir paytda korrupsionerni jinoyatchisan desangiz, yomon ko‘radi, bunday emas, sizlar uchun ishlayapman-ku, deydi.
Ya’ni agar korrupsiya tizim darajasiga chiqqan bo‘lsa, unga qarshi kurashish uchun yangi, boshqa tizim taklif qilish kerak bo‘ladi. Yangi tizimni esa yangi elita taklif qiladi. Korrupsiyaga qarshi kurashadigan elita paydo bo‘lmaguncha hech narsa o‘zgarmaydi. Massaga umuman farqi yo‘q buning. Ma’lum bir elita shakllangandan keyingina tizimni o‘zgartirish haqida gapirishimiz mumkin.
Elitarlikning bir xususiyatini aytib o‘taman. Elitar qatlam vakili o‘zining g‘oyasini tarozining bir pallasiga qo‘yadi (ilmiy tushuncha bu), ikkinchi pallasiga o‘limni qo‘yadi. Mana shu orqali elita shakllanadi. Bo‘lmasa, elita haqida gapirib bo‘lmaydi”, – dedi siyosatshunos Hamid Sodiq.
Dasturni to‘liq holda ushbu havola orqali tomosha qilishingiz mumkin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
18.04.202510:56
❓ Nima uchun Rossiya «Tolibon»ni terrorchilar ro‘yxatidan olib tashladi?
17-aprel kuni Rossiya Federatsiyasi Oliy sudi Afg‘onistonda hozirda hokimiyat tepasida turgan «Tolibon» (Rossiyada terrorchi deb tan olingan va taqiqlangan) islomiy harakatini terrorchilik tashkilotlari ro‘yxatidan chiqarish bo‘yicha ishlarni ko‘rib chiqdi.
Yakunda sud Rossiyada «Tolibon» faoliyatini taqiqlashni to‘xtatdi.
Rossiya Bosh prokuraturasi 31-mart kuni Oliy sudga «Tolibon» harakatining mamlakatda faoliyat yuritishiga ruxsat berish to‘g‘risida iltimosnoma kiritgan edi. Bundan deyarli bir yil avval, 2024-yilning may oyida Tashqi ishlar vazirligi va Adliya vazirligi ham Rossiya prezidentiga shunday taklif bilan murojaat qilgan edi.
2024-yilgacha Rossiyada tashkilotlarni terrorchilik tashkilotlari ro‘yxatidan chiqarib tashlash imkonini beruvchi huquqiy mexanizm yo‘q edi. Bu o‘tgan yili "Terrorizmga qarshi kurash to‘g‘risida"gi federal qonunga kiritilgan o‘zgartirishlar tufayli paydo bo‘ldi, unga ko‘ra terrorchilar ro‘yxatiga kiritilgan tashkilot "terrorizmni targ‘ib qilish, oqlash va qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan faoliyatini to‘xtatgan" va Jinoyat kodeksini buzishni to‘xtatgan bo‘lsa, uning faoliyatini taqiqlash sud qarori bilan to‘xtatilishi mumkin.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
17-aprel kuni Rossiya Federatsiyasi Oliy sudi Afg‘onistonda hozirda hokimiyat tepasida turgan «Tolibon» (Rossiyada terrorchi deb tan olingan va taqiqlangan) islomiy harakatini terrorchilik tashkilotlari ro‘yxatidan chiqarish bo‘yicha ishlarni ko‘rib chiqdi.
Yakunda sud Rossiyada «Tolibon» faoliyatini taqiqlashni to‘xtatdi.
Rossiya Bosh prokuraturasi 31-mart kuni Oliy sudga «Tolibon» harakatining mamlakatda faoliyat yuritishiga ruxsat berish to‘g‘risida iltimosnoma kiritgan edi. Bundan deyarli bir yil avval, 2024-yilning may oyida Tashqi ishlar vazirligi va Adliya vazirligi ham Rossiya prezidentiga shunday taklif bilan murojaat qilgan edi.
2024-yilgacha Rossiyada tashkilotlarni terrorchilik tashkilotlari ro‘yxatidan chiqarib tashlash imkonini beruvchi huquqiy mexanizm yo‘q edi. Bu o‘tgan yili "Terrorizmga qarshi kurash to‘g‘risida"gi federal qonunga kiritilgan o‘zgartirishlar tufayli paydo bo‘ldi, unga ko‘ra terrorchilar ro‘yxatiga kiritilgan tashkilot "terrorizmni targ‘ib qilish, oqlash va qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan faoliyatini to‘xtatgan" va Jinoyat kodeksini buzishni to‘xtatgan bo‘lsa, uning faoliyatini taqiqlash sud qarori bilan to‘xtatilishi mumkin.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
18.04.202505:05
⚡️ILMA Otabek Bakirov ustidan shikoyat yozdi
2025-yil 20-martdan boshlab, O‘zbekistonda Xitoyning TEMU onlayn savdo platformasiga kirish cheklangan. Bu qaror, Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) va Soliq qo‘mitasi tomonidan, TEMU'ning O‘zbekiston qonunchiligiga rioya qilmasligi, jumladan, yuridik shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tmasligi va soliq majburiyatlarini bajarmasligi sababli qabul qilingan.
Iqtisodchi Otabek Bakirov, ushbu qarorni tanqid qilib, ILMA'ning vakolatlarini shubha ostiga olgan. Uning "Qonunsiz superregulyator" nomli maqolasida, agentlikning kengayib borayotgan vakolatlari va ularni tartibga soluvchi maxsus qonunning yo‘qligi muhokama qilingan. Bakirovning fikricha, ILMA'ning qarorlari qonuniy asosga ega bo‘lmagan holda qabul qilinmoqda, bu esa biznes muhitiga salbiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin.
ILMA, Bakirovning ushbu maqolasini o‘z faoliyatini obro‘sizlantirishga urinish deb baholab, unga qarshi huquqni muhofaza qilish organlariga rasmiy shikoyat yuborgan.
Shikoyat, agentlik rahbarining birinchi o‘rinbosari Vyacheslav Pak tomonidan imzolangan bo‘lib, hozirda Toshkent shahar Ichki ishlar bosh boshqarmasining Kiberxavfsizlik bo‘limi tomonidan ko‘rib chiqilmoqda.
Bakirov, o‘zining tanqidiy maqolasi orqali, ILMA'ning faoliyatini tartibga soluvchi aniq qonuniy asoslarning yo‘qligini ta'kidlab, bu holatni ochiq muhokama qilish zarurligini bildirgan. Uning fikricha, regulyatorlarning vakolatlari, mas'uliyati va mustaqilligi aniq belgilangan qonunlar doirasida bo‘lishi kerak.
Otabek Bakirov shikoyatda yozilgan to‘rtta postning faqat bittasiga e’tiroz va norozilik bildirilgani, qolgan postlar mazmuni va mundarijasiga, shuningdek, postlar yozilishiga asos bo‘lgan sabablarga to‘xtalinmaganini yozgan.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
2025-yil 20-martdan boshlab, O‘zbekistonda Xitoyning TEMU onlayn savdo platformasiga kirish cheklangan. Bu qaror, Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) va Soliq qo‘mitasi tomonidan, TEMU'ning O‘zbekiston qonunchiligiga rioya qilmasligi, jumladan, yuridik shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tmasligi va soliq majburiyatlarini bajarmasligi sababli qabul qilingan.
Iqtisodchi Otabek Bakirov, ushbu qarorni tanqid qilib, ILMA'ning vakolatlarini shubha ostiga olgan. Uning "Qonunsiz superregulyator" nomli maqolasida, agentlikning kengayib borayotgan vakolatlari va ularni tartibga soluvchi maxsus qonunning yo‘qligi muhokama qilingan. Bakirovning fikricha, ILMA'ning qarorlari qonuniy asosga ega bo‘lmagan holda qabul qilinmoqda, bu esa biznes muhitiga salbiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin.
ILMA, Bakirovning ushbu maqolasini o‘z faoliyatini obro‘sizlantirishga urinish deb baholab, unga qarshi huquqni muhofaza qilish organlariga rasmiy shikoyat yuborgan.
Shikoyat, agentlik rahbarining birinchi o‘rinbosari Vyacheslav Pak tomonidan imzolangan bo‘lib, hozirda Toshkent shahar Ichki ishlar bosh boshqarmasining Kiberxavfsizlik bo‘limi tomonidan ko‘rib chiqilmoqda.
Bakirov, o‘zining tanqidiy maqolasi orqali, ILMA'ning faoliyatini tartibga soluvchi aniq qonuniy asoslarning yo‘qligini ta'kidlab, bu holatni ochiq muhokama qilish zarurligini bildirgan. Uning fikricha, regulyatorlarning vakolatlari, mas'uliyati va mustaqilligi aniq belgilangan qonunlar doirasida bo‘lishi kerak.
Otabek Bakirov shikoyatda yozilgan to‘rtta postning faqat bittasiga e’tiroz va norozilik bildirilgani, qolgan postlar mazmuni va mundarijasiga, shuningdek, postlar yozilishiga asos bo‘lgan sabablarga to‘xtalinmaganini yozgan.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
17.04.202517:04
🎞 Nuqtalar: O‘zbekistonda aholi o‘sishi sekinlashmoqda: sabab, oqibat va yechimlar haqida bahs
12-aprel kuni Statistika qo‘mitasi telegram kanalida O‘zbekistonda aholi soni o‘sishiga oid yangi raqamlar e’lon qilindi. Unga ko‘ra, mamlakatda doimiy aholi soni har kuni o‘rtacha 1 ming 700 kishiga oshmoqda.
Shuningdek, 2025-yil boshidan buyon o‘zbekistonliklar 154 ming 600 kishiga ko‘paygan. Bir qaraganda oddiy statistika. Solishtirish uchun, mamlakat aholisi 2024-yilning birinchi choragida 163 ming 500 ga, 2023-yilning birinchi choragida esa 172 ming 800 kishiga ko‘paygan. Uch yillik oraliq farq 18 ming 200 kishi.
O‘zbekistonda aholi o‘sishining sekinlashuvi ketma-ket beshinchi chorak, uchinchi yildirki, davom etmoqda.
Xo‘sh, nufus o‘sishi sekinlashuviga nimalar sabab: masala iqtisodiymi, ijtimoiymi yoki tibbiy, global miqyosda bu jarayon qanday kechmoqda hamda eng muhimi, mamlakat uchun bu jarayon foydalimi yoki zararli?
👉 https://youtu.be/JJJitifOZ5E?si=ekQTg1tQuS8DG_S9
12-aprel kuni Statistika qo‘mitasi telegram kanalida O‘zbekistonda aholi soni o‘sishiga oid yangi raqamlar e’lon qilindi. Unga ko‘ra, mamlakatda doimiy aholi soni har kuni o‘rtacha 1 ming 700 kishiga oshmoqda.
Shuningdek, 2025-yil boshidan buyon o‘zbekistonliklar 154 ming 600 kishiga ko‘paygan. Bir qaraganda oddiy statistika. Solishtirish uchun, mamlakat aholisi 2024-yilning birinchi choragida 163 ming 500 ga, 2023-yilning birinchi choragida esa 172 ming 800 kishiga ko‘paygan. Uch yillik oraliq farq 18 ming 200 kishi.
O‘zbekistonda aholi o‘sishining sekinlashuvi ketma-ket beshinchi chorak, uchinchi yildirki, davom etmoqda.
Xo‘sh, nufus o‘sishi sekinlashuviga nimalar sabab: masala iqtisodiymi, ijtimoiymi yoki tibbiy, global miqyosda bu jarayon qanday kechmoqda hamda eng muhimi, mamlakat uchun bu jarayon foydalimi yoki zararli?
👉 https://youtu.be/JJJitifOZ5E?si=ekQTg1tQuS8DG_S9
17.04.202514:02
❓Nega shunday qilmaymiz?
🎞 Toʻliq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
🎞 Toʻliq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Kirishning iloji bo'lmadi
media kontentga
media kontentga
17.04.202511:03
❔ Millioner Sayfulmulkning sovetlar tomonidan mahv qilingan farzandlari kimlar edi?
Oʻtgan asrning boshlarida Turkiston boʻlgasida taraqqiyparvarlik gʻoyalari va jadidchilik harakatining keng quloch yoyishida turk hamda ozarbayjon qardoshlarimiz qatorida tatar maʼrifatparvarlarining ham alohida oʻrni bor. Ushbu maqolada oʻz davrida Turkiston matbuotida koʻp uchraydigan Sayfulmulklar va ularning Turkistonning ilmiy-siyosiy taraqqiyotiga qoʻshgan hissalari hamda ayanchli qismatlari haqida hikoya qilamiz.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Oʻtgan asrning boshlarida Turkiston boʻlgasida taraqqiyparvarlik gʻoyalari va jadidchilik harakatining keng quloch yoyishida turk hamda ozarbayjon qardoshlarimiz qatorida tatar maʼrifatparvarlarining ham alohida oʻrni bor. Ushbu maqolada oʻz davrida Turkiston matbuotida koʻp uchraydigan Sayfulmulklar va ularning Turkistonning ilmiy-siyosiy taraqqiyotiga qoʻshgan hissalari hamda ayanchli qismatlari haqida hikoya qilamiz.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
16.04.202516:12
🎞 Konibodomlik o‘zbek qizi...
Tojikistonning Konibodom shahar, Niyozbek qishlog‘ida yashovchi Mohira Husanova sog‘lig‘i yomonlashgani sababli 3-sinfdan keyin o‘rta maktabda o‘qishni davom ettira olmadi. Sartaroshlik hunarini o‘rgandi. 7 yil oldin, 30 yoshga to‘lishi arafasida u qishlog‘ida ayollar uchun go‘zallik salonini ochdi.
Shu kasb ortidan qishloq ayollariga quvonch ulashish barobarida, yaxshi daromad topadi, yoshlarga hunar o‘rgatyapti...
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Tojikistonning Konibodom shahar, Niyozbek qishlog‘ida yashovchi Mohira Husanova sog‘lig‘i yomonlashgani sababli 3-sinfdan keyin o‘rta maktabda o‘qishni davom ettira olmadi. Sartaroshlik hunarini o‘rgandi. 7 yil oldin, 30 yoshga to‘lishi arafasida u qishlog‘ida ayollar uchun go‘zallik salonini ochdi.
Shu kasb ortidan qishloq ayollariga quvonch ulashish barobarida, yaxshi daromad topadi, yoshlarga hunar o‘rgatyapti...
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
16.04.202511:05
📺 “O‘zbekistonga 7 ta ma’muriy birlik va 70 ta tuman yetib ortadi” – professor byudjetga yuklamani pasaytirib, korrupsiyani kamaytirish haqida
Vatandosh intellektual klubining navbatdagi soni “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar" mavzusida bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida iqtisodiyot fanlari doktori, professor Islombek Niyozmetov ham chiqish qildi va mavzu yuzasidan o‘z fikrlarini bildirdi.
Jumladan, iqtisodchi o‘z chiqishida hukumat tuzilmalarining kengayib borishi tabiiy ravishda korrupsiyaga yo‘l ochishi, uni kamaytirish uchun esa ana shu tuzilmalar qisqartirilishi kerakligi haqida gapirdi.
Batafsil
To'liq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Vatandosh intellektual klubining navbatdagi soni “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar" mavzusida bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida iqtisodiyot fanlari doktori, professor Islombek Niyozmetov ham chiqish qildi va mavzu yuzasidan o‘z fikrlarini bildirdi.
Jumladan, iqtisodchi o‘z chiqishida hukumat tuzilmalarining kengayib borishi tabiiy ravishda korrupsiyaga yo‘l ochishi, uni kamaytirish uchun esa ana shu tuzilmalar qisqartirilishi kerakligi haqida gapirdi.
Batafsil
To'liq video
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
16.04.202510:03
📱 Ghibli xuruji: "Kòngilochar illuziya" ortida nima yotibdi?
Ijtimoiy tarmoqlarda Ghibli uslubidagi portretlar yaratish tendensiyasi virus kabi tarqalmoqda. Talab shu qadar kattaki, Open AI ning ko‘plab serverlari yuqori bosim tufayli ishdan chiqdi. Mutaxassislar trend judayam qimmatga tushganini, 2-3 hafta davomida kompaniya millionlab dollar yo‘qotganini yozishmoqda.
Xo‘sh, Open AI nega katta zararga rozi bo‘lib ushbu xizmatni yaratdi? Nega undan foydalanish to‘liq bepul, 20 dollarlik maxsus tarif tarkibida emas?
Mohirdev asoschisi Anvar Narzullayevning aytishicha, “Mahsulot bepul bo‘lsa, unda mahsulot - sizsiz". Ya’ni katta ehtimol bilan bilan Open AI foydalanuvchilar yuklagan tasvirlarni o‘zining yanada takomillashgan modellarini yaratish uchun to‘playotgan bo‘lishi mumkin.
Chunki Meta kompaniyasining bosh sun’iy intellekt olimi Yann LeCun uzoq vaqtdan beri sun’iy intellekt modellarining inson darajasiga yetishi uchun vizual ma’lumotlar zarurligini ta’kidlab kelmoqda. Mutaxassislarda ushbu virusli tendensiya sabali insonlarning shaxsiy ma’lumotlarining xavfsizligi borasida xavotir uyg’onmoqda.
Sun’iy intellekt, texnologiya va maxfiylik akademiyasining maxfiylik bo‘yicha mutaxassisi Luiza Jarovskiy Assosiated Press nashri bilan suhbatda shunday ogohlantiradi:
Soddaroq aytganda, OpenAI sun’iy intellektni yanada takomillashtirish uchun bepul, yuqori aniqlikdagi tasvirlarni qo‘lga kiritmoqda va ayni paytda asl nusxalarni o‘zida saqlab qolmoqda.
Bir qarashda Ghibli uslubidagi sun’iy intellekt portretlari zararsiz o‘yin-kulgi bo‘lib tuyulishi mumkin, ammo ularning asl mohiyati murakkabroq. Mutaxassislarning fikricha, Open AIning ko‘ngilxushlik illuziyasi niqobi ostida qimmat tasvirlar to‘plamini sotib olish o‘rniga millionlab tasvirlarni bepul olish yo‘lini topgan bo‘lishi mumkin.
Mehrinoz Farmonova
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Ijtimoiy tarmoqlarda Ghibli uslubidagi portretlar yaratish tendensiyasi virus kabi tarqalmoqda. Talab shu qadar kattaki, Open AI ning ko‘plab serverlari yuqori bosim tufayli ishdan chiqdi. Mutaxassislar trend judayam qimmatga tushganini, 2-3 hafta davomida kompaniya millionlab dollar yo‘qotganini yozishmoqda.
Xo‘sh, Open AI nega katta zararga rozi bo‘lib ushbu xizmatni yaratdi? Nega undan foydalanish to‘liq bepul, 20 dollarlik maxsus tarif tarkibida emas?
Mohirdev asoschisi Anvar Narzullayevning aytishicha, “Mahsulot bepul bo‘lsa, unda mahsulot - sizsiz". Ya’ni katta ehtimol bilan bilan Open AI foydalanuvchilar yuklagan tasvirlarni o‘zining yanada takomillashgan modellarini yaratish uchun to‘playotgan bo‘lishi mumkin.
Chunki Meta kompaniyasining bosh sun’iy intellekt olimi Yann LeCun uzoq vaqtdan beri sun’iy intellekt modellarining inson darajasiga yetishi uchun vizual ma’lumotlar zarurligini ta’kidlab kelmoqda. Mutaxassislarda ushbu virusli tendensiya sabali insonlarning shaxsiy ma’lumotlarining xavfsizligi borasida xavotir uyg’onmoqda.
“O‘sib borayotgan xavotir shunchaki vasvasa emas. OpenAIning maxfiylik siyosatida aniq ko‘rsatilganidek, agar foydalanuvchilar rad etmasa, kompaniya ular kiritgan shaxsiy ma’lumotlarini o‘z sun’iy intellekt modellarini takomillashtirish uchun yig‘adi. Foydalanuvchilar faqatgina trend orqasidan quvib, o‘zi bilmagan holda yuqori sifatli vizual ma’lumotlarni taqdim etib, qonuniy cheklovlarni chetlab o‘tmoqdalar”, deb yozadi The Economic Times jurnali.
Sun’iy intellekt, texnologiya va maxfiylik akademiyasining maxfiylik bo‘yicha mutaxassisi Luiza Jarovskiy Assosiated Press nashri bilan suhbatda shunday ogohlantiradi:
"Odamlar bu rasmlarni o‘z ixtiyori bilan yuklashganda, ularni qayta ishlash uchun OpenAI’ga rozilik berishadi. Bu OpenAI’ga ko‘proq erkinlik beradigan eng katta huquqiy asos bo‘lib, foydalanuvchining o‘z rasmlarini sun’iy intellektga hech qanday cheklovlarsiz topshirishidir. Ya’ni kompaniya sizning suratlargizdan foydalansa yoki qayta ishlasa, siz bu haqida hech qayerga shikoyat qilolmaysiz".
Soddaroq aytganda, OpenAI sun’iy intellektni yanada takomillashtirish uchun bepul, yuqori aniqlikdagi tasvirlarni qo‘lga kiritmoqda va ayni paytda asl nusxalarni o‘zida saqlab qolmoqda.
Bir qarashda Ghibli uslubidagi sun’iy intellekt portretlari zararsiz o‘yin-kulgi bo‘lib tuyulishi mumkin, ammo ularning asl mohiyati murakkabroq. Mutaxassislarning fikricha, Open AIning ko‘ngilxushlik illuziyasi niqobi ostida qimmat tasvirlar to‘plamini sotib olish o‘rniga millionlab tasvirlarni bepul olish yo‘lini topgan bo‘lishi mumkin.
Mehrinoz Farmonova
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Rekordlar
07.03.202511:32
2.3KObunachilar02.02.202510:10
800Iqtiboslar indeksi12.02.202523:59
29KBitta post qamrovi12.02.202523:59
29KReklama posti qamrovi22.02.202523:59
12.23%ER12.02.202523:59
1310.89%ERR
08.04.202513:38
🪙 Atom energetikasiga bag‘ishlangan anjumanga salkam 6 milliard so‘m sarflangan
“O‘zatom” Atom energetikasini rivojlantirish agentligi tomonidan 2024-yil 5-dekabr kuni Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan yadro energetikasi bo‘yicha xalqaro konferensiyani tashkil etish uchun davlat byudjetidan 5,9 milliard so‘mdan ortiq mablag‘ sarflangan. Bu haqda davlat xaridlari portali maʼlumotlarida maʼlumot berilgan.
Tadbirni tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha barcha shartnomalar bitta pudratchi – O‘zbekiston Prezidenti Administratsiyasiga to‘liq tegishli bo‘lgan "Interforum" DUK bilan tuzilgan.
Pul qayerga va nima uchun sarflangan?
5-dekabr kuni «Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlarning barqaror rivojlanishida atom energiyasidan tinch maqsadlarda foydalanish istiqbollari: xalqaro va milliy tajriba» mavzusidagi anjumanning tashkil etilishi davlat byudjetiga 4 milliard soʻmdan ortiq mablag‘ga tushgan.
Shuningdek, 4-6 dekabr kunlari ishtirokchilarni joylashtirish uchun qo‘shimcha 1,9 milliard so‘m “Samarkand Touristic Centre” MChJga sarflangan.
Mehmonlar Samarqanddagi nufuzli mehmonxonalarda joylashdi:
🔹 Hilton Garden Inn Sogd — 19 kishi, kuniga 500 ming – 1 million so‘m;
🔹 Savitskiy plaza — 23 kishi, 1 million – 1,2 million so‘m;
🔹 Hilton Samarkand Regency — 12 kishi, har biri 2 milliondan – 7,5 million so‘m;
🔹 Silkroad by Minyoun — 9 kishi, 1,7 million – 6,1 million so‘m.
“O‘zatom” rahbari Azim Ahmedxo‘jaev kuniga 4,9 million so‘mlik xonada, MAGATE direktori Rafael Grossi esa bir kecha-kunduz 25 million so‘mlik president lyuks xonasida yashagan.
🫴 Qo'shimcha xarajatlar
Shuningdek, 578 mln so'm - konferensiya zallarini ijaraga olish, 973 million so'm - 4-5 dekabr kunlari mehmonlar uchun ovqat, 98 million so‘m - texnik jihozlar va qo‘shimcha xizmatlar, 301 mln so'm - 27 ta aviachipta uchun, 194 million so‘m – 4 ta videorolik uchun (shartnoma yagona pudratchi sifatida “Safayev Anvar Nadirovich” YTT bilan tuzilgan) sarflangan.
Shunday qilib, barcha holatlarda pudratchi to'g'ridan-to'g'ri, raqobatsiz tanlangan.
Bundan tashqari, 2024-yil aprel oyida “O‘zatom” tomonidan atom energetikasi bo‘yicha kurslar o‘tkazish uchun 126 million so‘m ajratilgan. Trening Toshkent shahrida Moskva davlat amaliy fanlar universiteti o‘qituvchilari ishtirokida bo‘lib o‘tgan.
26-mart kuni O‘zbekiston va Rossiya respublika hududida yirik quvvatli atom elektr stansiyasini qurish masalasini muhokama qilishda davom etayotgani ma’lum bo‘ldi.
“O‘zatom” agentligi 2018-yil 19-iyulda tashkil etilgan bo‘lib, u atom energetikasini rivojlantirish va tegishli davlat dasturlarini amalga oshirishga mas’uldir.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
“O‘zatom” Atom energetikasini rivojlantirish agentligi tomonidan 2024-yil 5-dekabr kuni Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan yadro energetikasi bo‘yicha xalqaro konferensiyani tashkil etish uchun davlat byudjetidan 5,9 milliard so‘mdan ortiq mablag‘ sarflangan. Bu haqda davlat xaridlari portali maʼlumotlarida maʼlumot berilgan.
Tadbirni tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha barcha shartnomalar bitta pudratchi – O‘zbekiston Prezidenti Administratsiyasiga to‘liq tegishli bo‘lgan "Interforum" DUK bilan tuzilgan.
Pul qayerga va nima uchun sarflangan?
5-dekabr kuni «Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlarning barqaror rivojlanishida atom energiyasidan tinch maqsadlarda foydalanish istiqbollari: xalqaro va milliy tajriba» mavzusidagi anjumanning tashkil etilishi davlat byudjetiga 4 milliard soʻmdan ortiq mablag‘ga tushgan.
Shuningdek, 4-6 dekabr kunlari ishtirokchilarni joylashtirish uchun qo‘shimcha 1,9 milliard so‘m “Samarkand Touristic Centre” MChJga sarflangan.
Mehmonlar Samarqanddagi nufuzli mehmonxonalarda joylashdi:
🔹 Hilton Garden Inn Sogd — 19 kishi, kuniga 500 ming – 1 million so‘m;
🔹 Savitskiy plaza — 23 kishi, 1 million – 1,2 million so‘m;
🔹 Hilton Samarkand Regency — 12 kishi, har biri 2 milliondan – 7,5 million so‘m;
🔹 Silkroad by Minyoun — 9 kishi, 1,7 million – 6,1 million so‘m.
“O‘zatom” rahbari Azim Ahmedxo‘jaev kuniga 4,9 million so‘mlik xonada, MAGATE direktori Rafael Grossi esa bir kecha-kunduz 25 million so‘mlik president lyuks xonasida yashagan.
🫴 Qo'shimcha xarajatlar
Shuningdek, 578 mln so'm - konferensiya zallarini ijaraga olish, 973 million so'm - 4-5 dekabr kunlari mehmonlar uchun ovqat, 98 million so‘m - texnik jihozlar va qo‘shimcha xizmatlar, 301 mln so'm - 27 ta aviachipta uchun, 194 million so‘m – 4 ta videorolik uchun (shartnoma yagona pudratchi sifatida “Safayev Anvar Nadirovich” YTT bilan tuzilgan) sarflangan.
Shunday qilib, barcha holatlarda pudratchi to'g'ridan-to'g'ri, raqobatsiz tanlangan.
Bundan tashqari, 2024-yil aprel oyida “O‘zatom” tomonidan atom energetikasi bo‘yicha kurslar o‘tkazish uchun 126 million so‘m ajratilgan. Trening Toshkent shahrida Moskva davlat amaliy fanlar universiteti o‘qituvchilari ishtirokida bo‘lib o‘tgan.
26-mart kuni O‘zbekiston va Rossiya respublika hududida yirik quvvatli atom elektr stansiyasini qurish masalasini muhokama qilishda davom etayotgani ma’lum bo‘ldi.
“O‘zatom” agentligi 2018-yil 19-iyulda tashkil etilgan bo‘lib, u atom energetikasini rivojlantirish va tegishli davlat dasturlarini amalga oshirishga mas’uldir.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
+2
06.04.202505:48
💬 Korrupsiyaga qarshi kurash yo‘lidagi asosiy masalalar ko’rib chiqildi
5-aprel kuni “Vatandosh” intellektual klubida Zamonaviy jurnalistikani rivojlantirish markazi bilan hamkorlikda “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar” mavzusi keng muhokama qilindi.
Ochiq muloqotda korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha xalqaro ekspert Qodir Quliyev, davlat xaridlari mutaxassisi Kamol Niyozov, ta’lim masalalari bo‘yicha ekspert Azamat Akbarov va huquqshunos Abdurahmon Tashanov korrupsiyaning sabablari va unga qarshi kurash yo‘llariga doir tahliliy chiqishlar qilishdi.
Muloqotda ekspert sifatida taklif qilingan Korrupsiyaga qarshi kurash agentligi vakili oxirgi daqiqalarda qatnasholmasligini ma’lum qildi. Bu jamoatchilikning turli tanqidlariga sabab bo’ldi.
Bahs-munozalar qismida mutaxasislar tinglovchilarga korrupsiya qarshi kurashda asosiy jihat fuqarolarning bir-birini qoʻllab -quvvatlovi va hamjihatligi ekani ta’kidladi.
Tez orada yig‘ilishni toʻliq holda You Tube sahifamizda e’lon qilamiz.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
5-aprel kuni “Vatandosh” intellektual klubida Zamonaviy jurnalistikani rivojlantirish markazi bilan hamkorlikda “Korrupsiya: sabab, oqibat va yechimlar” mavzusi keng muhokama qilindi.
Ochiq muloqotda korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha xalqaro ekspert Qodir Quliyev, davlat xaridlari mutaxassisi Kamol Niyozov, ta’lim masalalari bo‘yicha ekspert Azamat Akbarov va huquqshunos Abdurahmon Tashanov korrupsiyaning sabablari va unga qarshi kurash yo‘llariga doir tahliliy chiqishlar qilishdi.
Muloqotda ekspert sifatida taklif qilingan Korrupsiyaga qarshi kurash agentligi vakili oxirgi daqiqalarda qatnasholmasligini ma’lum qildi. Bu jamoatchilikning turli tanqidlariga sabab bo’ldi.
Bahs-munozalar qismida mutaxasislar tinglovchilarga korrupsiya qarshi kurashda asosiy jihat fuqarolarning bir-birini qoʻllab -quvvatlovi va hamjihatligi ekani ta’kidladi.
Tez orada yig‘ilishni toʻliq holda You Tube sahifamizda e’lon qilamiz.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
20.04.202510:37
⚡️ Chet elliklarga O‘zbekistonda yashash guvohnomasini olish soddalashtiriladi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Ishlab chiqarish, eksport va tadbirkorlik faoliyatini rag‘batlantirish, savdo va sanoat siyosati samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” farmoni qabul qilindi.
Unga ko‘ra, 2025-yil 1-iyundan xorijiy davlatlar fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 250 ming AQSH dollari hamda ularning har bir oila a’zosiga (turmush o‘rtog‘i, farzandi va ota-onasi) 150 ming AQSH dollari miqdoridagi to‘lovlar evaziga O‘zbekistonda yashash guvohnomasi 5 yil muddatga soddalashtirilgan tartibda beriladi.
❓Dunyoning boshqa davlatlarida ham bunga o‘xshash farmon yoki tartiblar joriy qilinganmi?
Doimiy yashash yoki investisiya dasturlari bo‘yicha fuqarolik dunyoning ko‘plab mamlakatlarida kapitalni jalb qilish va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishning mashhur vositalari bo‘lib qolmoqda. Ushbu dasturlar xorijiy investorlar va ularning oila a’zolariga katta moliyaviy sarmoya evaziga qonuniy rezidentlik yoki fuqarolikni olish imkonini beradi.
Investision yashash uchun ruxsatnoma (Oltin viza)
Oltin viza dasturlari investorlar va ularning oila a’zolariga doimiy yashash majburiyatisiz mamlakatda yashash huquqini beradi.
2025-yildagi eng jozibali dasturlardan ba’zilari:
Gresiyada ko‘chmas mulkka 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan xorijlikka yashash uchun ruxsatnoma 4 oy ichida beriladi. Gresiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Portugaliya: 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan shaxs 12 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma oladi. Portugaliya pasporti bilan 180 dan ortiq mamlakatga vizasiz kirish mumkin.
Malta: 182 000 yevro evaziga 6 oy ichida doimiy yashash uchun ruxsatnoma beriladi. Malta pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Kipr: 300 000 yevro. Doimiy yashash uchun ruxsatnoma 6 oy ichida beriladi. Kipr pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz borish mumkin.
Italiyada 250 000 yevro sarmoya kiritgan chet ellik fuqaroga yashash uchun ruxsatnomani 4 oy ichida beriladi. Italiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
BAA: 2 000 000 dirham (taxminan 545 000 dollar) evaziga 10 yillik oltin viza 2 oyda beriladi. BAA pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlga vizasiz safar qilishning iloji bor.
Andorra: 600 000 dan sarmoya 2 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma olish uchun kifoya. Andorra pasporti sohibi 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz bora oladi.
Qozog‘iston 300 000 dollarlik sarmoyaviy dasturni amalga oshirishga 2023-yildan beri tayyorgarlik ko‘rmoqda, biroq u hali to‘liq ishlamayapti.
Qirg‘izistonda allaqachon belgilangan miqdor va soddalashtirilgan tartib bilan investisiya uchun yashash uchun ruxsatnomaning soddalashtirilgan shakli mavjud bo‘lib, u mohiyatan mintaqaviy kontekstda “oltin viza” hisoblanadi.
Tojikiston va Turkmanistonda to‘liq dastur yo‘q, biroq Tojikiston cheklovlar bilan sarmoyaviy vizalarni taqdim emoqda.
Turkmanistonda yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish nihoyatda qiyin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Ishlab chiqarish, eksport va tadbirkorlik faoliyatini rag‘batlantirish, savdo va sanoat siyosati samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” farmoni qabul qilindi.
Unga ko‘ra, 2025-yil 1-iyundan xorijiy davlatlar fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 250 ming AQSH dollari hamda ularning har bir oila a’zosiga (turmush o‘rtog‘i, farzandi va ota-onasi) 150 ming AQSH dollari miqdoridagi to‘lovlar evaziga O‘zbekistonda yashash guvohnomasi 5 yil muddatga soddalashtirilgan tartibda beriladi.
❓Dunyoning boshqa davlatlarida ham bunga o‘xshash farmon yoki tartiblar joriy qilinganmi?
Doimiy yashash yoki investisiya dasturlari bo‘yicha fuqarolik dunyoning ko‘plab mamlakatlarida kapitalni jalb qilish va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishning mashhur vositalari bo‘lib qolmoqda. Ushbu dasturlar xorijiy investorlar va ularning oila a’zolariga katta moliyaviy sarmoya evaziga qonuniy rezidentlik yoki fuqarolikni olish imkonini beradi.
Investision yashash uchun ruxsatnoma (Oltin viza)
Oltin viza dasturlari investorlar va ularning oila a’zolariga doimiy yashash majburiyatisiz mamlakatda yashash huquqini beradi.
2025-yildagi eng jozibali dasturlardan ba’zilari:
Gresiyada ko‘chmas mulkka 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan xorijlikka yashash uchun ruxsatnoma 4 oy ichida beriladi. Gresiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Portugaliya: 250 000 yevrodan sarmoya kiritgan shaxs 12 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma oladi. Portugaliya pasporti bilan 180 dan ortiq mamlakatga vizasiz kirish mumkin.
Malta: 182 000 yevro evaziga 6 oy ichida doimiy yashash uchun ruxsatnoma beriladi. Malta pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
Kipr: 300 000 yevro. Doimiy yashash uchun ruxsatnoma 6 oy ichida beriladi. Kipr pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz borish mumkin.
Italiyada 250 000 yevro sarmoya kiritgan chet ellik fuqaroga yashash uchun ruxsatnomani 4 oy ichida beriladi. Italiya pasporti 180 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz kirish imkonini beradi.
BAA: 2 000 000 dirham (taxminan 545 000 dollar) evaziga 10 yillik oltin viza 2 oyda beriladi. BAA pasporti bilan 170 dan ortiq mamlakatlga vizasiz safar qilishning iloji bor.
Andorra: 600 000 dan sarmoya 2 oy ichida yashash uchun ruxsatnoma olish uchun kifoya. Andorra pasporti sohibi 170 dan ortiq mamlakatlarga vizasiz bora oladi.
Qozog‘iston 300 000 dollarlik sarmoyaviy dasturni amalga oshirishga 2023-yildan beri tayyorgarlik ko‘rmoqda, biroq u hali to‘liq ishlamayapti.
Qirg‘izistonda allaqachon belgilangan miqdor va soddalashtirilgan tartib bilan investisiya uchun yashash uchun ruxsatnomaning soddalashtirilgan shakli mavjud bo‘lib, u mohiyatan mintaqaviy kontekstda “oltin viza” hisoblanadi.
Tojikiston va Turkmanistonda to‘liq dastur yo‘q, biroq Tojikiston cheklovlar bilan sarmoyaviy vizalarni taqdim emoqda.
Turkmanistonda yashash uchun ruxsatnoma yoki fuqarolikni olish nihoyatda qiyin.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202511:11
📚 Farzandlariga kitobni sevdira olgan ona hikoyasi
Bolalarni kitobga jalb qilish mushkul ishga aylanib borayotgan bir vaqtda farg‘onalik Nigora Obidova farzandlarini kitobni rohatlanib o‘qishga odatlantira oldi.
Farzandini “Yosh kitobxon” tanloviga tayyorlab, qirqdan ziyod asarni o‘zi ham tengma-teng bir necha marotabadan o‘qiganini hikoya qilarkan, tajribalaridan kelib-chiqib, quyida bolaga kitob o‘qitish masalalari bo‘yicha o‘z tavsiyalarini beradi.
Taqiqlangan meva shirin
O‘qishni 4 yoshimda o‘rganganman. Dadam juda ham ilmli, kitobsevar, madaniyatli inson edi. Har kuni kechki ovqatdan so‘ng men bilan shug‘ullanardi.
Amakimning kelini o‘sha vaqt kolxoz kutubxonasida ishlardi. Undan ertak kitoblar olib, bo‘g‘inlab o‘qishimni elas-elas eslayman. Shu sababdan ham maktabga 5 yoshimdan qabul qilinganman. Maktabda o‘qiy boshlaganimdan so‘ng kolxoz va maktab kutubxonasi men uchun to‘liq ochildi. Kitoblarni olib, tushunsam ham, tushunmasam ham o‘qiyverardim.
Bunday vaqtda bolani yo‘naltirib turuvchi bir insonning bo‘lishi muhim. Mening yo‘naltiruvchim ham dadam edi. Dadam o‘qigan kitoblarimni tahlil qilib berardi. O‘qishim lozim bo‘lmaganlarini saralardi.
U vaqt odamlarning uyida deyarli kitob bo‘lmasdi. Biznikida bir dona “Baxtiqaro Kerri” kitobi bo‘lib, uni dadam juda ehtiyot qilardi. Oq matoga o‘rab saqlardi. Menga: “Buni o‘qima, hali vaqt bor o‘qishingga”, deya qayta-qayta tayinlardi.
Taqiqlangan meva shirinlik qilib, dadam ish bilan safarga ketgan chog‘larida baribir 5 marta o‘qib tugatganman o‘sha kitobni. Bunday hodisa har bir ashaddiy kitobxonning boshidan o‘tganligi aniq.
Asarning syujetidan boshqa hech narsasiga tushunmaganman. Vaqtlar o‘tib, yoshim yetib o‘qiganimda esa otam bu kitobni bejiz taqiqlamaganini angladim.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Bolalarni kitobga jalb qilish mushkul ishga aylanib borayotgan bir vaqtda farg‘onalik Nigora Obidova farzandlarini kitobni rohatlanib o‘qishga odatlantira oldi.
Farzandini “Yosh kitobxon” tanloviga tayyorlab, qirqdan ziyod asarni o‘zi ham tengma-teng bir necha marotabadan o‘qiganini hikoya qilarkan, tajribalaridan kelib-chiqib, quyida bolaga kitob o‘qitish masalalari bo‘yicha o‘z tavsiyalarini beradi.
Taqiqlangan meva shirin
O‘qishni 4 yoshimda o‘rganganman. Dadam juda ham ilmli, kitobsevar, madaniyatli inson edi. Har kuni kechki ovqatdan so‘ng men bilan shug‘ullanardi.
Amakimning kelini o‘sha vaqt kolxoz kutubxonasida ishlardi. Undan ertak kitoblar olib, bo‘g‘inlab o‘qishimni elas-elas eslayman. Shu sababdan ham maktabga 5 yoshimdan qabul qilinganman. Maktabda o‘qiy boshlaganimdan so‘ng kolxoz va maktab kutubxonasi men uchun to‘liq ochildi. Kitoblarni olib, tushunsam ham, tushunmasam ham o‘qiyverardim.
Bunday vaqtda bolani yo‘naltirib turuvchi bir insonning bo‘lishi muhim. Mening yo‘naltiruvchim ham dadam edi. Dadam o‘qigan kitoblarimni tahlil qilib berardi. O‘qishim lozim bo‘lmaganlarini saralardi.
U vaqt odamlarning uyida deyarli kitob bo‘lmasdi. Biznikida bir dona “Baxtiqaro Kerri” kitobi bo‘lib, uni dadam juda ehtiyot qilardi. Oq matoga o‘rab saqlardi. Menga: “Buni o‘qima, hali vaqt bor o‘qishingga”, deya qayta-qayta tayinlardi.
Taqiqlangan meva shirinlik qilib, dadam ish bilan safarga ketgan chog‘larida baribir 5 marta o‘qib tugatganman o‘sha kitobni. Bunday hodisa har bir ashaddiy kitobxonning boshidan o‘tganligi aniq.
Asarning syujetidan boshqa hech narsasiga tushunmaganman. Vaqtlar o‘tib, yoshim yetib o‘qiganimda esa otam bu kitobni bejiz taqiqlamaganini angladim.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
28.03.202507:34
⚡️ Prezident Shavkat Mirziyoyev AES qurilishi bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazdi
Yurtimizda atom energetikasini joriy etish va rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan vazifalar yuzasidan mamlakatimiz rahbariga ma’lumot taqdim etildi.
So‘nggi besh yil ichida energetika sohasida yirik loyihalar amalga oshirilib, elektr energiyasi ishlab chiqarish hajmi 30 foizga oshdi va 81,5 milliard kilovatt soatga yetdi. Talabni qondirish maqsadida qayta tiklanadigan energiya manbalari ham jadal rivojlantirilmoqda. Bugungi kunda ularning generatsiyadagi ulushi 16 foizga yetib, 2023-yilda 3,2 gigavattga teng qo‘shimcha quvvat ishlab chiqarildi.
Kelajakda mamlakatda elektr energiyasiga bo‘lgan talab yanada ortishi kutilayapti. Hisob-kitoblarga ko‘ra, 2035-yilga borib bu ko‘rsatkich 121 milliard kilovatt soatga yetishi mumkin. Shu bois energetika sohasini turli yo‘nalishlarda rivojlantirish va samaradorligini oshirish choralari ko‘rilmoqda.
2023-yilda qabul qilingan strategik rejaga muvofiq, 2030-yilga kelib mamlakatimizda ishlab chiqariladigan elektr energiyasining 50 foizi “yashil” energiya hissasiga to‘g‘ri kelishi rejalashtirilgan. Shuningdek, atom energetikasini bazaviy manba sifatida shakllantirish ustuvor vazifalardan biri bo‘lib qolmoqda.
Ayni paytda kichik quvvatli atom elektr stansiyasini qurish loyihasi ustida ish olib borilmoqda. Bu yo‘nalishda xalqaro tajriba o‘rganilib, texnik-iqtisodiy tahlillar qilinmoqda. Shu maqsadda ishchi guruhlar tashabbus bilan chiqib, muzokaralar o‘tkazdi hamda loyihani amalga oshirish bo‘yicha “yo‘l xaritasi” ishlab chiqildi.
Xalqaro atom energiyasi agentligi bilan hamkorlikda 2025-2027 yillarga mo‘ljallangan Qo‘shma harakatlar rejasi tasdiqlangan. Bunga ko‘ra, bo‘lajak stansiyaning har bir bosqichi – loyihalashtirishdan tortib qurib bitkazilishgacha – mazkur agentlikning qat’iy nazorati ostida bo‘ladi. Loyihani amalga oshirishda eng ilg‘or xalqaro tajribalar va xavfsizlik standartlari qo‘llaniladi.
Yig‘ilish davomida mutaxassislar loyiha yuzasidan amalga oshirilayotgan ishlar, xorijiy hamkorlar bilan o‘tkazilayotgan muzokaralar va moliyalashtirish masalalari haqida ma’lumot berdi. Shuningdek, katta quvvatli atom elektr stansiyasi qurish imkoniyatlari va uning iqtisodiy samaradorligi batafsil muhokama qilindi.
⏺ O‘zbekistonda AES qurilishi haqida
O‘zbekiston 2018-yilda Rossiyaning "Rosatom" korporatsiyasi bilan atom elektr stansiyasi qurish bo‘yicha shartnoma imzolagan. Loyihaga ko‘ra, stansiya Jizzax viloyatining Forish tumanida barpo etilishi rejalashtirilgan. Ushbu stansiya 2 ta reaktordan iborat bo‘lib, umumiy quvvati 2,4 gigavattga teng bo‘ladi. Hozirda loyihalashtirish ishlari davom etmoqda, qurilish ishlari yaqin yillarda boshlanishi kutilmoqda.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Yurtimizda atom energetikasini joriy etish va rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan vazifalar yuzasidan mamlakatimiz rahbariga ma’lumot taqdim etildi.
So‘nggi besh yil ichida energetika sohasida yirik loyihalar amalga oshirilib, elektr energiyasi ishlab chiqarish hajmi 30 foizga oshdi va 81,5 milliard kilovatt soatga yetdi. Talabni qondirish maqsadida qayta tiklanadigan energiya manbalari ham jadal rivojlantirilmoqda. Bugungi kunda ularning generatsiyadagi ulushi 16 foizga yetib, 2023-yilda 3,2 gigavattga teng qo‘shimcha quvvat ishlab chiqarildi.
Kelajakda mamlakatda elektr energiyasiga bo‘lgan talab yanada ortishi kutilayapti. Hisob-kitoblarga ko‘ra, 2035-yilga borib bu ko‘rsatkich 121 milliard kilovatt soatga yetishi mumkin. Shu bois energetika sohasini turli yo‘nalishlarda rivojlantirish va samaradorligini oshirish choralari ko‘rilmoqda.
2023-yilda qabul qilingan strategik rejaga muvofiq, 2030-yilga kelib mamlakatimizda ishlab chiqariladigan elektr energiyasining 50 foizi “yashil” energiya hissasiga to‘g‘ri kelishi rejalashtirilgan. Shuningdek, atom energetikasini bazaviy manba sifatida shakllantirish ustuvor vazifalardan biri bo‘lib qolmoqda.
Ayni paytda kichik quvvatli atom elektr stansiyasini qurish loyihasi ustida ish olib borilmoqda. Bu yo‘nalishda xalqaro tajriba o‘rganilib, texnik-iqtisodiy tahlillar qilinmoqda. Shu maqsadda ishchi guruhlar tashabbus bilan chiqib, muzokaralar o‘tkazdi hamda loyihani amalga oshirish bo‘yicha “yo‘l xaritasi” ishlab chiqildi.
Xalqaro atom energiyasi agentligi bilan hamkorlikda 2025-2027 yillarga mo‘ljallangan Qo‘shma harakatlar rejasi tasdiqlangan. Bunga ko‘ra, bo‘lajak stansiyaning har bir bosqichi – loyihalashtirishdan tortib qurib bitkazilishgacha – mazkur agentlikning qat’iy nazorati ostida bo‘ladi. Loyihani amalga oshirishda eng ilg‘or xalqaro tajribalar va xavfsizlik standartlari qo‘llaniladi.
Yig‘ilish davomida mutaxassislar loyiha yuzasidan amalga oshirilayotgan ishlar, xorijiy hamkorlar bilan o‘tkazilayotgan muzokaralar va moliyalashtirish masalalari haqida ma’lumot berdi. Shuningdek, katta quvvatli atom elektr stansiyasi qurish imkoniyatlari va uning iqtisodiy samaradorligi batafsil muhokama qilindi.
⏺ O‘zbekistonda AES qurilishi haqida
O‘zbekiston 2018-yilda Rossiyaning "Rosatom" korporatsiyasi bilan atom elektr stansiyasi qurish bo‘yicha shartnoma imzolagan. Loyihaga ko‘ra, stansiya Jizzax viloyatining Forish tumanida barpo etilishi rejalashtirilgan. Ushbu stansiya 2 ta reaktordan iborat bo‘lib, umumiy quvvati 2,4 gigavattga teng bo‘ladi. Hozirda loyihalashtirish ishlari davom etmoqda, qurilish ishlari yaqin yillarda boshlanishi kutilmoqda.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Repost qilingan:
Migrant.uz
12.04.202516:13
📺 Migrant.uz'da premyera: "JAJJI MALIKA" (qiziga "begona" musofir qissasi)
Mazkur qisqa metrajli film yozuvchi Baxtiyor Tursunning hikoyasi asosida suratga olingan va hayotiy voqeaga asoslangan.
To'liq video Migrant.uz Youtube, VK va Rutube kanalarida
📱 Youtube - https://youtu.be/qPMX9NOx6ZE
📱 Vkontakte - https://vk.com/video-146921395_456240668
💙 Rutube - https://rutube.ru/video/private/ba6e50de7a5ce4a13c502d358dd2de42/?p=vGobw5VysqLqNYopG_pywg
🌐 Web-sayt 📱 Instagram 📱 YouTube
📱 @migrantuz 💙 RuTube 📱 WhatsApp 📱 VK
Mazkur qisqa metrajli film yozuvchi Baxtiyor Tursunning hikoyasi asosida suratga olingan va hayotiy voqeaga asoslangan.
To'liq video Migrant.uz Youtube, VK va Rutube kanalarida
📱 Youtube - https://youtu.be/qPMX9NOx6ZE
📱 Vkontakte - https://vk.com/video-146921395_456240668
💙 Rutube - https://rutube.ru/video/private/ba6e50de7a5ce4a13c502d358dd2de42/?p=vGobw5VysqLqNYopG_pywg
🌐 Web-sayt 📱 Instagram 📱 YouTube
📱 @migrantuz 💙 RuTube 📱 WhatsApp 📱 VK
24.03.202512:11
❔ Ro‘za tutganda inson organizmida qanday o‘zgarishlar ro‘y beradi?
Millionlab musulmonlarning muqaddas oyi bo‘lmish Ro‘zayi Ramazon davom etmoqda. Bir necha yil davomida Ramazon kunlari uzun, ob-havo issiq bo‘lgan yozgi mavsumga to‘g‘ri kelmoqda. Bu – ba’zi mamlakatlarda, masalan, Norvegiyada har kuni 20 soatgacha oziq-ovqatdan o‘zini tiyish demakdir.
💬 Xo‘sh, ro‘za tutishning inson organizmiga ko‘rsatadigan ta’siri qanday?
Bizning organizmimiz taom, suv bilan birga tashqaridan toksinlar va mikroblarni qabul qiladi. Ular yog‘ va uglevodlarga qatlanib ketadi. Ramazon oyida, taom qabuli bo‘lmagani uchun organizm ana o‘sha qatlangan yog‘, uglevod, oqsillarni ishlata boshlaydi va buning natijasida organizmdagi barcha zararli va foydali moddalarni qayta ishlab mikroblar, har xil o‘smalarni parchalab tashlaydi, negaki unga oziq kerak.
Shunday qilib, organizmimizda zararli bo‘lgan ortiqcha narsalardan o‘ziga xos tozalanish ro‘y beradi. Shuning uchun zamonaviy klinikalarda boshqa muolajalar bilan bir qatorda ochlik ham davolovchi omil sifatida qo‘llaniladi. Buning hammasi uning tanaga foydali ekanligini bildiradi.
Agar asab-psixik sog‘liq haqida gapiradigan bo‘lsak, unga ko‘rsatadigan foydalari ham kam emas. Bu borada eng muhimi – insonda iroda va Allohdan qo‘rqishni tarbiyalashdir. Bir oy davomida inson o’zini eng kuchli instikt- nafsdan cheklar ekan, iroda tarbiyasi kuchayib boraveradi.
Dastlabki kunlarda inson tanasi ro‘za tutganini eng ko‘pi bilan oxirgi ovqatlanidan 8 soat o‘tib seza boshlaydi. Bu – ichaklar oxirgi taomlanishdan olingan barcha foydali moddalarni to‘liq hazm qilib ulguradigan muddatdir. Sal o‘tib organizm energiya ehtiyojini qondirish uchun jigar va mushaklardagi glyukozaga yo‘naladi.
Glyukoza iste’molidan keyingi energiya manbayi tanadagi yog‘lardir. Yog‘larning sarf qilinishi vazn yo‘qotishga, xolesterin miqdorini pasaytirishga, diabet xavfini kamaytirishga yordam beradi.
Boshqa tomondan qon shakarining pasayishi bilan tanada zaiflik va sustlik paydo bo‘ladi. Ochlik darajasi eng yuqori darajaga ko‘tarilganda simptomlarga bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi va og‘izdan noxush hid kelishi kabi alomatlar qo‘shiladi.
💧 3-kundan 7-kungacha,asosan, suv ichishga e’tibor qaratish lozim.
Bu oraliqda tana ro‘za tutishga moslasha boshlaydi. Yog‘ “iste’mol” qilinib, qon shakariga aylantiriladi. Saharlik va iftor vaqtlari orasida suv miqdori kamaygani sababli tanada terlash tezlashadi va suyuqlik yo‘qolishi kuchayadi. Iftor va saharlik vaqtidagi ovqatlanish paytida uglevodlar va ba’zi yog‘larni kerakli miqdorda qabul qilish energiya ishlab chiqarish uchun zarur. Bu davrda oqsil, tuz va suv kabi ba’zi foydali moddalarni iste’mol qilish muhimdir.
🍽 8-kundan 15-kungacha tana ro‘za tutishga to‘liq moslashadi.
Tana endi 3-bosqichga o‘tadi va u ro‘za tutishga to‘liq moslashadi. Angliyadagi Kembrij universiteti kasalxonasining behushlik va intensiv terapiya bo‘yicha maslahatchisi doktor Razin Maxrufning aytishicha, ushbu bosqich tanaga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Millionlab musulmonlarning muqaddas oyi bo‘lmish Ro‘zayi Ramazon davom etmoqda. Bir necha yil davomida Ramazon kunlari uzun, ob-havo issiq bo‘lgan yozgi mavsumga to‘g‘ri kelmoqda. Bu – ba’zi mamlakatlarda, masalan, Norvegiyada har kuni 20 soatgacha oziq-ovqatdan o‘zini tiyish demakdir.
💬 Xo‘sh, ro‘za tutishning inson organizmiga ko‘rsatadigan ta’siri qanday?
Bizning organizmimiz taom, suv bilan birga tashqaridan toksinlar va mikroblarni qabul qiladi. Ular yog‘ va uglevodlarga qatlanib ketadi. Ramazon oyida, taom qabuli bo‘lmagani uchun organizm ana o‘sha qatlangan yog‘, uglevod, oqsillarni ishlata boshlaydi va buning natijasida organizmdagi barcha zararli va foydali moddalarni qayta ishlab mikroblar, har xil o‘smalarni parchalab tashlaydi, negaki unga oziq kerak.
Shunday qilib, organizmimizda zararli bo‘lgan ortiqcha narsalardan o‘ziga xos tozalanish ro‘y beradi. Shuning uchun zamonaviy klinikalarda boshqa muolajalar bilan bir qatorda ochlik ham davolovchi omil sifatida qo‘llaniladi. Buning hammasi uning tanaga foydali ekanligini bildiradi.
Agar asab-psixik sog‘liq haqida gapiradigan bo‘lsak, unga ko‘rsatadigan foydalari ham kam emas. Bu borada eng muhimi – insonda iroda va Allohdan qo‘rqishni tarbiyalashdir. Bir oy davomida inson o’zini eng kuchli instikt- nafsdan cheklar ekan, iroda tarbiyasi kuchayib boraveradi.
Dastlabki kunlarda inson tanasi ro‘za tutganini eng ko‘pi bilan oxirgi ovqatlanidan 8 soat o‘tib seza boshlaydi. Bu – ichaklar oxirgi taomlanishdan olingan barcha foydali moddalarni to‘liq hazm qilib ulguradigan muddatdir. Sal o‘tib organizm energiya ehtiyojini qondirish uchun jigar va mushaklardagi glyukozaga yo‘naladi.
Glyukoza iste’molidan keyingi energiya manbayi tanadagi yog‘lardir. Yog‘larning sarf qilinishi vazn yo‘qotishga, xolesterin miqdorini pasaytirishga, diabet xavfini kamaytirishga yordam beradi.
Boshqa tomondan qon shakarining pasayishi bilan tanada zaiflik va sustlik paydo bo‘ladi. Ochlik darajasi eng yuqori darajaga ko‘tarilganda simptomlarga bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi va og‘izdan noxush hid kelishi kabi alomatlar qo‘shiladi.
💧 3-kundan 7-kungacha,asosan, suv ichishga e’tibor qaratish lozim.
Bu oraliqda tana ro‘za tutishga moslasha boshlaydi. Yog‘ “iste’mol” qilinib, qon shakariga aylantiriladi. Saharlik va iftor vaqtlari orasida suv miqdori kamaygani sababli tanada terlash tezlashadi va suyuqlik yo‘qolishi kuchayadi. Iftor va saharlik vaqtidagi ovqatlanish paytida uglevodlar va ba’zi yog‘larni kerakli miqdorda qabul qilish energiya ishlab chiqarish uchun zarur. Bu davrda oqsil, tuz va suv kabi ba’zi foydali moddalarni iste’mol qilish muhimdir.
🍽 8-kundan 15-kungacha tana ro‘za tutishga to‘liq moslashadi.
Tana endi 3-bosqichga o‘tadi va u ro‘za tutishga to‘liq moslashadi. Angliyadagi Kembrij universiteti kasalxonasining behushlik va intensiv terapiya bo‘yicha maslahatchisi doktor Razin Maxrufning aytishicha, ushbu bosqich tanaga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
“Kundalik hayotda biz ko‘proq kaloriyali ovqat iste’mol qilamiz. Shuning uchun tanamiz kasalliklarni yengish kabi muhim vazifani bajara olmaydi. Ro‘za paytida bu holat qaytadan muvozanatlashadi. Tana yana o‘zining muhim funksiyalariga e’tibor qaratadi, uning infeksiyalarga qarshi kurashishi va kasalliklardan xalos bo‘lishi ham osonlashadi”.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
24.03.202507:24
📊 Isroil hujumlari natijasida G‘azoda 18 mingga yaqin bola halok bo'ldi
G‘azo hukumati matbuot xizmatining xabar berishicha, Isroilning G‘azoga hujumlaridan ko‘rilgan zarar 41 milliard dollardan oshdi. Hududning 88 foizi vayron bo‘ldi.
Isroil armiyasi 2023-yil 7-oktyabrdan beri G‘azo sektorida 12 ming ommaviy qotillik amalga oshirgan.
Halok bo‘lganlar va jasadlari shifoxonalarga yetkazilganlar soni 50 ming 21 nafarga yetgan, 11 ming 200 kishi vayronalar ostida qolgan yoki bedarak yo‘qolgan. Halok bo’lganlarning 18 mingga yaqini bolalar ekanligi ma’lum qilindi.
53 ta maktab binosi butunlay vayron bo‘lgani sababli 620 mingdan ortiq bola maktabga borolmay qolgan.
Boshpanalarda vaqtinchalik maktablar tashkil etilgan bo‘lsa-da, ta’lim olish imkoniyatining yo‘qolishi bolalarning rivojlanishiga jiddiy to‘siq bo‘lmoqda.
🔗 Ma’lum qilinishicha, Isroil G‘azoda butun a’zolarini o‘ldirib yo‘q qilgan oilalarning umumiy soni 6 ming 161 kishidan iborat.
Isroilning G‘azoga atalgan gumanitar yordamning kirib kelishiga to‘sqinlik qilishi oqibatida 52 kishi ochlikdan, 31 kishi sovuqdan vafot etgan.
Qayd etilishicha, G‘azo sektorida 2023-yil 7-oktyabrdan buyon Isroil hujumlari oqibatida 3 ming 700 kilometr uzunlikdagi elektr liniyasi, 330 kilometr uzunlikdagi suv quvurlari va 655 kilometr uzunlikdagi kanalizatsiya tarmog‘i vayron bo‘lgan.
Isroil armiyasi G‘azoda 2 ming 846 kilometr uzunlikdagi yo‘l va ko‘chani vayron qilgan.
Shuningdek, G‘azoda Isroil armiyasi tomonidan o‘qqa tutilishi oqibatida 42 ta stadion, sport inshootlari vayron bo‘lgan, 719 ta suv qudug‘i shikastlanib, ishlamay qolgan.
Ko‘chirilgan falastinliklar boshpana topgan aholi punktlaridagi g‘ayriinsoniy vaziyatga e’tibor qaratilar ekan, ko‘chirilishi natijasida 2 million 136 ming 26 kishida yuqumli kasallik, 71 ming 338 kishida “Gepatit A” aniqlangani ma’lum qilindi.
Tibbiy yordam ko‘rsatilmagani uchun 60 mingga yaqin homilador ayol, dori-darmon yetishmasligi tufayli surunkali kasalliklarga chalingan 350 ming kishining hayoti xavf ostida qolmoqda.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
G‘azo hukumati matbuot xizmatining xabar berishicha, Isroilning G‘azoga hujumlaridan ko‘rilgan zarar 41 milliard dollardan oshdi. Hududning 88 foizi vayron bo‘ldi.
Isroil armiyasi 2023-yil 7-oktyabrdan beri G‘azo sektorida 12 ming ommaviy qotillik amalga oshirgan.
Halok bo‘lganlar va jasadlari shifoxonalarga yetkazilganlar soni 50 ming 21 nafarga yetgan, 11 ming 200 kishi vayronalar ostida qolgan yoki bedarak yo‘qolgan. Halok bo’lganlarning 18 mingga yaqini bolalar ekanligi ma’lum qilindi.
“Butun bir avlod yo‘q qilib yuborildi. Bu bolalar o‘z jamiyatlarining siyosiy, iqtisodiy va intellektual jihatdan rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatgan bo‘lardi” deydi Al Jazeera muxbiri Hani Mahmud.
53 ta maktab binosi butunlay vayron bo‘lgani sababli 620 mingdan ortiq bola maktabga borolmay qolgan.
Boshpanalarda vaqtinchalik maktablar tashkil etilgan bo‘lsa-da, ta’lim olish imkoniyatining yo‘qolishi bolalarning rivojlanishiga jiddiy to‘siq bo‘lmoqda.
🔗 Ma’lum qilinishicha, Isroil G‘azoda butun a’zolarini o‘ldirib yo‘q qilgan oilalarning umumiy soni 6 ming 161 kishidan iborat.
Isroilning G‘azoga atalgan gumanitar yordamning kirib kelishiga to‘sqinlik qilishi oqibatida 52 kishi ochlikdan, 31 kishi sovuqdan vafot etgan.
Qayd etilishicha, G‘azo sektorida 2023-yil 7-oktyabrdan buyon Isroil hujumlari oqibatida 3 ming 700 kilometr uzunlikdagi elektr liniyasi, 330 kilometr uzunlikdagi suv quvurlari va 655 kilometr uzunlikdagi kanalizatsiya tarmog‘i vayron bo‘lgan.
Isroil armiyasi G‘azoda 2 ming 846 kilometr uzunlikdagi yo‘l va ko‘chani vayron qilgan.
Shuningdek, G‘azoda Isroil armiyasi tomonidan o‘qqa tutilishi oqibatida 42 ta stadion, sport inshootlari vayron bo‘lgan, 719 ta suv qudug‘i shikastlanib, ishlamay qolgan.
Ko‘chirilgan falastinliklar boshpana topgan aholi punktlaridagi g‘ayriinsoniy vaziyatga e’tibor qaratilar ekan, ko‘chirilishi natijasida 2 million 136 ming 26 kishida yuqumli kasallik, 71 ming 338 kishida “Gepatit A” aniqlangani ma’lum qilindi.
Tibbiy yordam ko‘rsatilmagani uchun 60 mingga yaqin homilador ayol, dori-darmon yetishmasligi tufayli surunkali kasalliklarga chalingan 350 ming kishining hayoti xavf ostida qolmoqda.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
19.04.202504:41
👩💻 Dunyoda “ish joyidan zerikish” sindromi avj olmoqda - tadqiqot
Dunyo bo‘ylab ko‘plab odamlar “ish joyidan zerikish” sindromidan aziyat chekishmoqda.
Ishga xohlamay borish, jarayonlarga befarqlik, o‘zidan qoniqmaslik, kechga borib kuchli charchoq his qilish – “zerikish” sindromining asosiy belgilaridandir.
Bu sindrom nafaqat ruhiy va jismoniy salomatlikka, balki xodimlar o‘rtasidagi munosabat va kayfiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatib, ish samaradorligi va tashkilot daromadiga zarar yetkazadi.
2023-yilda AQShda o‘tkazilgan so‘rovda ishtirok etgan 2000 ishchining 46 foizi haftaning kamida uch kunida ishda zerikishini bildirgan. Shuningdek, Gartner kompaniyasining 2023-yilgi so‘roviga ko‘ra, ishchilarning atigi 31 foizi ishidan ilhomlanib, faol va ishtiyoq bilan ishlayotganini bildirgan. Bu qolgan 69 foizining ishga bo‘lgan qiziqishi pastligini ko‘rsatadi.
Yevropada ham o‘xshash holat kuzatilmoqda. Finlyandiya va Buyuk Britaniyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida xodimlarning 40–50 foizi muntazam ravishda ishda zerikishini bildirgan. Bu holat ko‘pincha charchoq bilan birga kechadi va vaqt o‘tishi bilan kuchayadi.
“Zerikish sindromi” yangi tushuncha emas. U haqida ilk marta 2007-yilda shveytsariyalik biznes maslahatchilari Piter Verder va Filipp Rotlin tomonidan “Diagnose Boreout” kitobida yozgan. Tarixan, bu holat bir xil, takrorlanuvchi vazifalarda, xodimlar o‘z mehnatlari uchun yetarlicha baholanmaydigan, tan olinmaydigan yoki shaxsning qiziqishlaridan kelib chiqmay tanlangan lavozimlarda ishlash natijasida yuzaga keladi deb hisoblanadi.
Vistage kompaniyasining bosh tadqiqotchisi Jo Galvin “zerikish sindromi”ni ishdan ketishning dastlabki bosqichi deb biladi. Bunda xodimlar ruhan va hissiy jihatdan chekinib, faqat minimal talablarni bajarishga harakat qiladi. Ya’ni kompaniya yoki tashkilot rivoji uchun ortiqcha harakat qilishni istamaydi.
Mutaxassislarning fikricha, “zerikish sindromi” ishchi va ish beruvchi o’rtasida hamkorlik va aloqaga asoslangan madaniyatning yo‘qligidandir. Xodimlar orasiga sindromning tarqalmasligi uchun rahbarlar va menejerlar kompaniya va jamoa madaniyatini rivojlantirishi kerak. Xodimlar esa missiyasini a’lo darajada bajarishi, o’z ishidan mamnun bo‘lishi uchun fikrini ochiq aytishi va ish muhitidan maksimal darajada foydalanishi muhimdir.
“Predictable Winners” kitobining hammualifi Ilya Traxtenbergning yozishicha, “zerikish sindromi”ning davosi innovatsiyalar va ularni ish muhitiga olib kirishdir.
“Aslida, innovatsiya va “zerikish sindromi” bir-biriga uzviy bog‘liqdir. Sindrom tashkilotning innovatsiya qilish qobiliyatini pasaytiradi. Innovatsiyaning pastligi esa sindromni keltirib chiqaradi".
L. E.K Consulting vitse-raisi Styuart Jekson esa “Xodimlarni tajriba o‘tkazish, innovatsiyalar yaratish va rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘lgan jamoalarga joylashtirish “zerikish”ga qarshi kuchli vosita hisoblanadi.
O‘sib borayotgan kompaniya har doim turg‘un kompaniyaga qaraganda g‘ayratli bo‘ladi. Xodimlarni doimiy ravishda trening, mentorlik kurslari, seminarlarga jalb qilish muammoning asosiy yechimlaridan biridir", deydi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Dunyo bo‘ylab ko‘plab odamlar “ish joyidan zerikish” sindromidan aziyat chekishmoqda.
Ishga xohlamay borish, jarayonlarga befarqlik, o‘zidan qoniqmaslik, kechga borib kuchli charchoq his qilish – “zerikish” sindromining asosiy belgilaridandir.
Bu sindrom nafaqat ruhiy va jismoniy salomatlikka, balki xodimlar o‘rtasidagi munosabat va kayfiyatga salbiy ta’sir ko‘rsatib, ish samaradorligi va tashkilot daromadiga zarar yetkazadi.
“Surunkali zerikishga uzoq vaqt davomida bir xil ishda bir vazifani bajarish, o‘sish uchun imkoniyatlar yetarli emasligi, hamkasblar bilan muloqot kamligi, rag‘batlantiruvchi ish muhiti yo‘qligi sabab bo‘ladi”, deydi Spring Health kompaniyasining xodimlar bo‘yicha direktori Karishma Patel Buford.
2023-yilda AQShda o‘tkazilgan so‘rovda ishtirok etgan 2000 ishchining 46 foizi haftaning kamida uch kunida ishda zerikishini bildirgan. Shuningdek, Gartner kompaniyasining 2023-yilgi so‘roviga ko‘ra, ishchilarning atigi 31 foizi ishidan ilhomlanib, faol va ishtiyoq bilan ishlayotganini bildirgan. Bu qolgan 69 foizining ishga bo‘lgan qiziqishi pastligini ko‘rsatadi.
Yevropada ham o‘xshash holat kuzatilmoqda. Finlyandiya va Buyuk Britaniyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida xodimlarning 40–50 foizi muntazam ravishda ishda zerikishini bildirgan. Bu holat ko‘pincha charchoq bilan birga kechadi va vaqt o‘tishi bilan kuchayadi.
“Zerikish sindromi” yangi tushuncha emas. U haqida ilk marta 2007-yilda shveytsariyalik biznes maslahatchilari Piter Verder va Filipp Rotlin tomonidan “Diagnose Boreout” kitobida yozgan. Tarixan, bu holat bir xil, takrorlanuvchi vazifalarda, xodimlar o‘z mehnatlari uchun yetarlicha baholanmaydigan, tan olinmaydigan yoki shaxsning qiziqishlaridan kelib chiqmay tanlangan lavozimlarda ishlash natijasida yuzaga keladi deb hisoblanadi.
Vistage kompaniyasining bosh tadqiqotchisi Jo Galvin “zerikish sindromi”ni ishdan ketishning dastlabki bosqichi deb biladi. Bunda xodimlar ruhan va hissiy jihatdan chekinib, faqat minimal talablarni bajarishga harakat qiladi. Ya’ni kompaniya yoki tashkilot rivoji uchun ortiqcha harakat qilishni istamaydi.
"Bu atama xodimlarning uzoq vaqt davomida o‘zlarini qiyinchiliksiz va rag‘batlantirilmagan deb his qilganlaridan so‘ng ishga befarq va motivatsiyasiz bo‘lib qolishini anglatadi”, deb tushuntiradi u.
Mutaxassislarning fikricha, “zerikish sindromi” ishchi va ish beruvchi o’rtasida hamkorlik va aloqaga asoslangan madaniyatning yo‘qligidandir. Xodimlar orasiga sindromning tarqalmasligi uchun rahbarlar va menejerlar kompaniya va jamoa madaniyatini rivojlantirishi kerak. Xodimlar esa missiyasini a’lo darajada bajarishi, o’z ishidan mamnun bo‘lishi uchun fikrini ochiq aytishi va ish muhitidan maksimal darajada foydalanishi muhimdir.
“Predictable Winners” kitobining hammualifi Ilya Traxtenbergning yozishicha, “zerikish sindromi”ning davosi innovatsiyalar va ularni ish muhitiga olib kirishdir.
“Aslida, innovatsiya va “zerikish sindromi” bir-biriga uzviy bog‘liqdir. Sindrom tashkilotning innovatsiya qilish qobiliyatini pasaytiradi. Innovatsiyaning pastligi esa sindromni keltirib chiqaradi".
L. E.K Consulting vitse-raisi Styuart Jekson esa “Xodimlarni tajriba o‘tkazish, innovatsiyalar yaratish va rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘lgan jamoalarga joylashtirish “zerikish”ga qarshi kuchli vosita hisoblanadi.
O‘sib borayotgan kompaniya har doim turg‘un kompaniyaga qaraganda g‘ayratli bo‘ladi. Xodimlarni doimiy ravishda trening, mentorlik kurslari, seminarlarga jalb qilish muammoning asosiy yechimlaridan biridir", deydi.
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
Ko'proq funksiyalarni ochish uchun tizimga kiring.
