Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Ko'rish

Николаевский Ванёк

Ko'rish

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Ko'rish

Труха⚡️Україна

Ko'rish

Николаевский Ванёк

Ko'rish

404

Muhammadyusuf Faxriddinov.
CS & Econ @ SBU | Ex-BCG Intern | UG AI Researcher. 🇺🇸🇺🇿
LinkedIn - https://www.linkedin.com/in/yusuffakhriddinov/

TGlist reytingi

TuriOmmaviy

Tekshirish

Tekshirilmagan

Ishonchnoma

Shubhali

JoylashuvУзбекістан

TilBoshqa

Kanal yaratilgan sanaJul 18, 2024

TGlist-ga qo'shildi

Jan 07, 2025

Men kanal egasiman

O'zgartirishlar tarixi

Muxrlangan guruh

404 Chat

Telegram kanali 404 statistikasi

Batafsil

Obunachilar

423

24 soat

10.3%Hafta

92.1%Oy

287.2%

Iqtiboslar indeksi

200

Eslatmalar2Kanallardagi repostlar0Kanallardagi eslatmalar2

Bitta postning o'rtacha qamrovi

90

12 soat1100%24 soat900%48 soat690%

Ishtirok (ER)

8.89%

Repostlar0Izohlar0Reaksiyalar8

Qamrov bo'yicha ishtirok (ERR)

0%

24 soat0%Hafta0%Oy

3.32%

Bitta reklama postining qamrovi

90

1 soat90100%1 – 4 soat00%4 - 24 soat00%

Batafsil

Botimizni kanalingizga ulang va ushbu kanal auditoriyasining jinsini bilib oling.

24 soat ichidagi barcha postlar

3

Dinamika

"404" guruhidagi so'nggi postlar

Barcha postlar

19.04.202506:44

Nega AI dasturchilarning o‘rnini bosa olmaydi

Hozir AQShda Software Engineering lavozimlariga talab nisbatan kamaygan. Biroq, bu holat butun dunyo bo‘yicha umumiy tendensiya emas. Dasturchilarga bo‘lgan talabning pasayish sababi sifatida ko‘pchilik ChatGPT, DeepSeek, Gemini kabi LLM modellarning ommalashganini ko‘rsatadi. Ammo aslida bu o‘zgarish so‘nggi yillarda Venchur Kapital oqimining keskin kamayishi bilan bog‘liq. Bu holat doimiy iqtisodiy talabning o‘sish va pasayish tsikliga to‘g‘ri keladi. Bu mavzu haqida alohida, batafsil post yozaman.

Unda ochiq savol tug‘iladi: bugun bo‘lmasa, ertaga – kelajakda dasturchilar Sun’iy Intellekt tufayli yo‘qolib ketadimi? Javob: yo‘q, ayniqsa yaqin kelajakda.

Texnologiyalarning soddalashuvi – bu doimiy progress natijasidir. Dasturchi kasbi bundan 40–50 yil avval deyarli mavjud emas edi. O‘sha paytlarda kompyuterlar bilan ishlash — platalarni eritish yoki eski Assembly tilida hisob-kitob qilish jarayonini anglatardi.

Biroq vaqt o‘tishi bilan dasturlash jarayoni ancha soddalashdi. Hozirda ishlatilinayotgan Python yoki Java kabi zamonaviy dasturlash tillari sintaksis jihatidan avvalgi Assembly yoki Basic-ga qaraganda ancha qulay va intuitiv hisoblanadi.

Kelajakda Sun’iy Intellekt tufayli dasturlash yanada soddalashadi, yani ingliz tili yangi dasturlash tiliga aylanadi. Ammo bu ingliz tilini biladigan har bir inson yaxshi dasturchiga aylanadi degani emas. Chunki dasturlash faqat tilni bilish emas, balki Algoritmlar va Ma’lumotlar Tuzilmalari (Data Structures)dan to‘g‘ri foydalanish hamda muammolarni yechish qobiliyatini talab qiladi.

Misol tariqasida, rus tilini yaxshi biladigan istalgan inson Tolstoy yoki Dostoyevskiy kabi kuchli asar yoza olmaganidek, faqatgina dasturlash tilini biladigan inson ham kuchli Software Engineer bo‘la olmaydi.

Shuning uchun, faqatgina ingliz tilini bilish bu insonni ChatGPT bilan istalgan dasturini yaratishiga olib kelmaydi.

Kelajakda Sun’iy Intellekt yangi kasblarni va yangi sohalarni yaratadi. Texnologik progressga, menimcha, yaxshi umid bilan qarash kerak, chunki u orqali biz insoniyatni qiynayotgan ko‘plab muammolarni yecha olamiz…

@req404

16.04.202521:14

Eski hamom, eski toz…

15.04.202506:50

Nomda xususiylashtirish, amalda esa monopoliya.

O‘zbekistonda turli og‘ir sanoat yo‘nalishlari davlat tomonidan regulyatsiya qilinishi hech kimga sir emas. UzAuto Motors, O‘zbekneftgaz, Uzbektelecom kabi monopoliyalar bunga yaqqol misol. Lekin yana bir e’tibordan chetda qoladigan eng og‘ir monopoliya bor — bu moliyaviy institutlarning asosan davlat tomonidan nazorat qilinishi.

Moliya sohasidagi davlat monopoliyasi boshqalariga qaraganda muhimroq, chunki aynan shu sektor ko‘plab yirik muammolarning ildizi hisoblanadi.

So‘nggi yillarda moliya sektori avvalgiga nisbatan ancha erkinlashgandek ko‘rinadi: konvertatsiya islohoti, pul o‘tkazmalari jarayonining soddalashuvi, ko‘plab yangi xususiy banklarga asos solingani tufayli vaziyat ijobiy tomonga o‘zgargandek tuyuladi.

Biroq statistikaga qaralsa, vaziyat deyarli umuman o‘zgarmagan. Misol uchun, davlat tashkilotlari hali ham barcha bank aktivlarining 80%-dan ortig‘ini nazorat qiladi. “O‘zsanoatqurilishbank”, “O‘zmilliybank”, “Asakabank” va “Agrobank” kabi muassasalar shunchaki bozordagi yirik o‘yinchilar emas — ular ma’lum ma’noda moliyaviy “buyuruvchilar” — kimga, qachon va qanday miqdorda kredit berilishini belgilovchi vositachilarga aylangan.

Ko‘pchilik “Buning nimasi yomon?” deb so‘rashi mumkin. Yomon tomoni shundaki, agar deyarli barcha yirik loyihalar faqat davlat banklari tomonidan moliyalashtirilsa, kelajakda raqobatbardosh yirik bizneslarni shakllantirishning imkoni deyarli yo‘qoladi.

Bundan tashqari, bu holat nafaqat moliya yo‘nalishida, balki boshqa sohalarda ham samaradorlik darajasini pasaytiradi. Natijada, bu butun mamlakatning iqtisodiy o‘sish jarayoniga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

Mamlakatda erkin raqobatning oshishi va eng muhimi, O‘zbekiston jahon bozorida raqobatbardosh bo‘lishi uchun haqiqiy islohotlar, avvalo, moliyaviy institutlardan boshlanishi lozim.

Bu postni qisqa "hikoya" shaklida ifodalash mumkin: “Mikrokredit olishni xohlagan Yosh tadbirkor davlat banki eshigida 3 oy sarson bo‘ldi — ammo unga kredit kerak emas, tanish kerak edi...”

@req404

13.04.202515:39

🤔 noyob marketing misoli…

@req404

04.04.202504:28

Sun’iy intellekt qanday ishlaydi? (Qisqacha)

Sun'iy intellekt struktura jihatidan inson miyasiga o‘xshab ish yuritadi. AI-tarmoqlari ham inson ongidagi neyronlar kabi bir-biri bilan o‘zaro bog‘lanishlar hosil qiladi. Xuddi velosiped haydashni o‘rganayotgan bola kabi, sun’iy intellekt ham mashq orqali turli xil vazifalarni o‘rganadi. (Machine Learning)

Birinchi marta velosipedga o‘tirgan bola muvozanatni saqlashda qiynaladi, chunki uning ongida mushaklarga qaysi ketma-ketlikda signal yuborish haqidagi ma’lumotlar yo’q.

Dastlabki urinishda bola belini nisbatan yumshoqroq tutib ko‘radi (~30 µV darajada) va muvozanatni yo‘qotib yiqiladi. Shu paytda bolaning miyasida yangi neyron aloqasi shakllanadi: "bel mushaklarini yumshoq ushlash — yomon" degan xulosa paydo bo‘ladi.

Keyin bola mushaklarini haddan tashqari qattiq taranglashtiradi (~200 µV), biroq bu holatda u velosipedni harakatga keltira olmaydi. Bu esa miyasida yana bir neyron aloqasining shakllanishiga olib keladi: "juda qattiq ushlash ham noto‘g‘ri" degan xulosa yuzaga keladi.

Va nihoyat, bola uchinchi urinishda belini o‘rtacha darajada taranglashtiradi (~60–100 µV) va velosipedni harakatga keltira oladi. Shu paytda uning ongida 60–100 µV darajasidagi mushak tarangligi eng optimal degan “fikr” (neyron) shakllanadi.

To‘g‘ri, u bu natijaga ko‘plab mashqlar orqali erishadi, chunki neyronlar to‘liq shakllanishi uchun ko‘plab "to‘g‘ri" va "noto‘g‘ri" tushunchadagi tarmoqlar kerak bo‘ladi.

Sun’iy intellekt ham velosiped uchayotgan boladek, avval katta xatolarga yo‘l qo‘yadi, keyin ularning soni kamayadi va oxir-oqibat xatolar soni eksponensial tarzda qisqarib boradi.

ChatGPT-1 dastlab 175 milliard parametrga ega bo‘lgan. Qopol qilib aytganda, bu model 9–10 yoshli bolaga o‘xshab, matn yozishni o‘rganishi uchun 175 milliard marta mashq qildirilgan.

Oradan 3 yil o‘tib, bu ko‘rsatkich “ChatGPT-4”da 1.8 trillion parametrga chiqdi (10 barobar katta), ya’ni hozir ChatGPT har xil bilimlarga va tanqidiy fikrlashga ega ilmiy xodimdek matn yarata olyapti. (Davomi bor...)

@req404

30.03.202505:14

Ramazon Hayiti muborak bo‘lsin!

30.03.202501:02

Matematika — hamma to‘g‘ri deb qabul qilgan yolg‘onmi?

O'tkan hafta bir nechta fanlardan imtihonlarim bo‘lgani uchun, matematika haqida qiziq bir fikr xayolimga keldi. Midtermlar davomida turli fanlarda matematikani har xil talqin qilishlari haqida o‘yladim. Haqiqatdan ham shunday: Fizika darsida formulalar orqali olamni modellashtirishga harakat qilamiz, “Kompyuter ilmi” yo’nalishida esa matematika mantiqiy tizimlar va algoritmlar asosida quriladi, diskret matematikada esa qat’iy qoidalar asosidagi abstrakt tushunchalar ustuvor bo‘ladi. Soddaroq aytganda, matematika bitta fan uchun koproq A bo‘lsa, boshqasi uchun ko’proq B.

Bu hodisa ilmiy paradigmalar o‘zgarishi deb ataladi — ya’ni vaqt o‘tishi bilan ilmiy topilmalar yangilanadi, eski g‘oyalar esa yo‘qoladi, va ular orasidagi qarama-qarshilik saqlanib qoladi. Masalan, Eynshteynning nisbiylik nazariyasi Nyutonning “vaqt o‘zgarmas va har joyda bir xil o‘tadi” degan g‘oyasini inkor etib, vaqtning ham nisbiy ekanligini isbotladi.

Matematikada bunday qarama-qarshiliklar kamroq uchrasa-da, ular yuzaga kelgan. Masalan, biz maktabda o‘rgangan Evklid geometriyasiga ko‘ra, parallel chiziqlar hech qachon kesishmaydi. Ammo Lobachevskiy geometriyasida parallel chiziqlar kesishishi mumkin, chunki u egri fazoda — xususan, sfera shaklidagi yerda joylashgan.

Yoki kompleks sonlar nazariyasini olaylik: oddiy algebra qoidalariga ko‘ra, ildiz ostidan manfiy sonni olish mumkin emas. Biroq kompleks sonlar nazariyasi bunga qarshi chiqadi va i = √(−1) kabi tushunchani joriy etadi. Ular bir-birini inkor qilgandek tuyulsa-da, haqiqatda bir vaqtda tabiatda mavjud bo‘lishi mumkin.

Bu hodisa dunyoda absolyut haqiqat yo‘q degan fikrga olib kelishi ham mumkin...

Menimcha, bu xolatga eng yaxshi javob quyidagicha:

Matematika absolyut emas, biroq u doimiy.

Va biz yashaydigan “shovqinli” dunyoda u haqiqiy quroldek xizmat qiladi...

@req404

27.03.202517:04

“O‘zbekcha biznes tafakkurining” startaplarga tug‘dirayotgan muammolari.

1) Asoschilar investitsiya olish jarayonida o‘z ulushlaridan voz kechishni istamaydilar. Ularning nazarida asoschining ijrochilik roli investorlarning moliyaviy qo‘llovidan ko‘ra muhimroq tuyiladi. Bu esa startaplarning faqat kichik organik mablag‘larga tayanib qolishiga va juda sekin sur’atda o‘sishiga olib keladi.

2) Investorlar esa, aksincha, boshqacha fikrda bo‘lganliklari sababli ko‘pincha asoschilardan boshqaruvni tortib olishga harakat qiladilar. Bu esa boshqaruv va ijro jarayonlarida muammolarga olib keladi.

Bu holat — “o‘zimizga bekchiligimiz” tufaylimi — har kim ko‘rpaning bir uchidan tortib, o‘z tomoniga og‘dirishga urinayotgandek ko‘rinadi. Ammo boshqa davlatlarda, masalan, AQShda, "pirog" bo‘laklari ustida janjallashish o‘rniga — butun "pirogni" kattalashtirish uchun birgalikda harakat qilishadi.

@req404

Repost qilingan:

Nodir's notebook

24.03.202511:55

This trip was certainly an adventure to remember.

Tashkent exceeded my outdated expectations. There was a lot of more technology than 5y ago. Never in my life I expected programming to be considered cool among children of high-up government employees whose job isn't relayed to tech - in my time it was mostly geeks like me who enjoyed coding. It is great that so many people speak English - when I was in one of the universities I heard swearing in English 😄. Of course there is still a lot of work to do, but it is the trajectory and velocity that I care about more, and it is good.

I'm so happy the government has decided to seriously invest into education some time ago, in particular English and computer science. I can see the fruits of that great decision. I don't know who made it and when, but I can only imagine how much work and persuasion it required to get it funded, and someone kept pushing.

My one worry is that Uzbekistan is currently GPU-poor. I expect countries with stronger AI to be more powerful and grow much faster than others. I expect the intelligence to be the new currency but that requires AI chips (GPUs, TPUs, Trainium/Inferentia, Groq) and Uzbekistan barely has any. It is a complicated question involving special licenses and is generally above my pay grade. I tried to bring awareness to the urgency and importance of this question in meetings with the ministry of digital tech, with CAU rector and with Jakhongir Artikkhodjayev, but not sure how much progress I've made. I still don't have a solid clear explanation / description of a future where this is critical. I'm glad certain organizations got the license and are awaiting shipments; small but good for a start.

With AI, I feel like a lot can change. I mean a lot a lot. With so many changes, some things will simply end, and there will be the last one moment in anything. With this attitude embedded in me, I learned to cherish each moment. Thank you to those who spent time with me in Tashkent.

Repost qilingan:

Martin Eden

14.02.202514:13

“Martin Eden” — iqtisodiyot, siyosat va ijtimoiy masalalarga bag‘ishlangan jurnal bo‘lib, erkin bozor, shaffof boshqaruv va mantiqiy tahlil tamoyillariga asoslanadi. Tafakkur va g‘oyalar olamidagi muhim asarlarning tarjimalari hamda mustaqil tadqiqotlar orqali ilmiy va falsafiy tafakkurni rivojlantirishga xizmat qiladi degan umiddaman.

Jurnalni oʻqib, undagi maqola va tarjima asarlar toʻgʻrisidagi fikr va mulohazalaringizni izohlarda yozishingiz mumkin. Agar loyiha davom etishiga hissa qoʻshmoqchi boʻlsangiz, quyidagi link orqali donat qiling va jurnal ijodkorlarini qoʻllab quvvatlang!

https://tirikchilik.uz/martineden
_______________________
@economist_Martin

AgADZGYAAgoneUk

3.13 MB

Barcha postlar