🔵 چگونه به تعرفههای ترامپ پاسخ ندهیم
✍دنی رودریک
روزنامه جهان صنعت؛ ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
دنی رودریک استاد دانشگاه هاروارد در پروجکت سیندیکیت به ارزیابی کشورهای دیگر در قبال سیاست تعرفه ترامپ پرداخته است که به شرح زیر است.
همه میدانند که برای مهار یک قلدر حیاط مدرسه، باید با قاطعیت در برابر او ایستاد. اما در مورد تعرفههای تجاری بیمنطق دونالد ترامپ، بهترین واکنش این است که آرام بمانیم، عقب بکشیم و اجازه دهیم که قلدر خودش را نابود کند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با تهدید به اعمال تعرفههای گسترده علیه کانادا، مکزیک و چین بدون دلیل موجه، نشان داده که خطری جدی برای آمریکا و شرکای تجاری آن محسوب می‌شود. اما اینکه سایر کشورها چگونه به سیاست‌های بیپروا و بیثبات او واکنش نشان دهند، در نهایت میزان آسیبی که به اقتصاد جهانی وارد خواهد شد را تعیین می‌کند. شرکای تجاری آمریکا باید خونسردی خود را حفظ کرده و از وسوسه تشدید این آشفتگی اجتناب کنند.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که پاسخ متقابل راهحل درستی است. همان‌طور که انتظار میرفت، کانادا و مکزیک هر دو تهدید به مقابلهبهمثل کردند و در نهایت برای جلوگیری موقت از اعمال تعرفهها، با ترامپ به توافق رسیدند. اما مشخص نیست که چرا مقابلهبهمثل باید اقدامی طبیعی و مطلوب تلقی شود، درحالیکه تعرفههایی که باعث این واکنش می‌شوند، خود بیمنطق و غیرعقلانی هستند. سیاست‌گذاران در سایر کشورها نباید این واقعیت را که ترامپ عامدانه نادیده می‌گیرد، فراموش کنند:
هزینههای تعرفهها عمدتاً توسط کشور اعمالکننده تحمل می‌شود.
تمایل به مقابلهبهمثل طبیعی است. برای مقابله با یک قلدر، باید با قاطعیت در برابر او ایستاد. اما اعمال تعرفههای متقابل نهتنها ترامپ را منصرف نمیکند، بلکه احساسات نادرست او را تقویت می‌کند. مهمتر از آن، منطق مقابلهبهمثل در این مورد ناکارآمد است. مدل "چشم در برابر چشم" در شرایط خاصی مانند معضل زندانیان مفید است، جایی که هر طرف از اقدام یکجانبه خود سود می‌برد، اما در صورت پاسخ متقابل طرف دیگر، متضرر می‌شود. اما تعرفههای ترامپ در این دستهبندی قرار نمی‌گیرند.
بر خلاف ادعای ترامپ، تعرفههای ایالات متحده عمدتاً توسط مصرفکنندگان و شرکتهای آمریکایی که از نهادههای وارداتی استفاده می‌کنند، پرداخت می‌شود. بنابراین، استدلال "تعرفه بهینه" که بر اساس آن یک کشور می‌تواند با اعمال قدرت انحصاری در بازارهای جهانی سود ببرد، در اینجا قابلاستناد نیست. اگرچه حمایتگرایی تجاری انتخابی می‌تواند گاهی به عنوان بخشی از یک برنامه توسعهای یا سیاست‌های رشد پایدار مفید باشد، اما تعرفههای فراگیر به اقتصاد آمریکا آسیب می‌زنند—و بیش از سایر اقتصادها، برای خود آمریکا زیانآورند. در واقع، آمریکا خود را به دست خود گرفتار کرده است.
به همین ترتیب، تعرفههای متقابل از سوی کانادا و مکزیک عمدتاً به ضرر اقتصاد خودشان خواهد بود. ازآنجاکه آنها بازیگران کوچکتری در تجارت جهانی هستند، توانایی کمتری برای انتقال هزینههای تعرفهها به ایالات متحده دارند. وجود زنجیرههای تأمین مشترک در تجارت آمریکای شمالی (مانند صنعت خودروسازی) هزینههای این آشفتگی را افزایش می‌دهد، اما تغییری در این حقیقت ایجاد نمیکند که هزینههای تعرفههای وارداتی عمدتاً داخلی هستند. به زبان نظریه بازیها، تعرفههای متقابل پاسخی بهینه محسوب نمی‌شوند.
اگر به قیاس قلدر مدرسه بازگردیم، تصور کنید که یک مهاجم بیدلیل به شما حمله می‌کند و در هر ضربهای که میزند، خودش را نیز زخمی می‌کند. چه باید کرد؟ شما می‌توانید مقابلهبهمثل کرده و رفتار او را تقلید کنید، اما این کار کاملاً غیرعقلانی خواهد بود، چرا که در این صورت شما خودتان را هم بیشتر آسیب میزنید. بنابراین، بهترین استراتژی این است که تا حد ممکن از قلدر دور شوید و اجازه دهید خودش را خسته کند و در گوشهای فرو بریزد.
البته، کانادا، مکزیک، چین و سایر کشورهایی که از اقدامات تجاری ترامپ آسیب خواهند دید، این امکان را ندارند که کاملاً خود را از ایالات متحده جدا کنند. آنها بدون شک متحمل خسارتهایی خواهند شد. اما نباید با تقلید از سیاست‌های ترامپ، وضعیت را برای خودشان وخیمتر کنند. برخی اقدامات مقابلهای هدفمند علیه صنایعی که از ترامپ حمایت سیاسی می‌کنند، ممکن است به دلایل داخلی اجتنابناپذیر باشند. اما برای حفظ منافع ملی و پایداری اقتصاد جهانی، عقلانیت و اعتدال باید بر تصمیمگیریهای آنان حاکم باشد.
🔻🔻🔻🔻
