Inekas | انعکاس
21.04.202520:24
🎞 ویدئوی ارایۀ «عبور از فلسفۀ سنتی دین: فلسفۀ دین جدید به چه کار مطالعات اسلامی می‌آید؟»
🟣 ارائۀ محسن فیض‌بخش در نشست اول از درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس
⭐️ چکیدۀ ارایه
🟥 مشاهدۀ نسخۀ کامل ارائه در آپارات انعکاس
🔵 این ارائه به مناسبت مدرسهٔ بهاری انعکاس برگزار شده است.
#موقت
🔹 یادآوری
تنها تا پایان فردا (سه‌شنبه ۲ اردیبهشت) برای ثبت‌نام شرکت مجازی در مدرسه بهاری انعکاس فرصت دارید:
https://inekas.org/2025/
#گفتار_انعکاس
@inekas
🎞 ویدئوی ارایۀ «عبور از فلسفۀ سنتی دین: فلسفۀ دین جدید به چه کار مطالعات اسلامی می‌آید؟»
🟣 ارائۀ محسن فیض‌بخش در نشست اول از درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس
⭐️ چکیدۀ ارایه
🟥 مشاهدۀ نسخۀ کامل ارائه در آپارات انعکاس
🔵 این ارائه به مناسبت مدرسهٔ بهاری انعکاس برگزار شده است.
#موقت
🔹 یادآوری
تنها تا پایان فردا (سه‌شنبه ۲ اردیبهشت) برای ثبت‌نام شرکت مجازی در مدرسه بهاری انعکاس فرصت دارید:
https://inekas.org/2025/
#گفتار_انعکاس
@inekas
13.04.202518:50
🔺 پیش از این گزارش کوتاهی درباره ماهیت دوره‌های مدار خواندید و نظرات شرکت‌کنندگان دومین مدرسهٔ مدار را دیدید.
🔴مدار در سومین دورهٔ خود، به سراغ آموزش ابزارهای برخط مطالعات قرآن رفت و کارگاهی را در ۴ روز با عنوان «جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن» برگزار کرد. شرکت‌کنندگان در این دوره علاوه بر آشنایی با مبانی علمی مطالعه تاریخ قرآن، رسم، نسخ و قرائات قرآن و بینامتن‌های قرآن و متون بایبلی، به صورت کارگاهی با ابزارهای برخط جدیدی که این دسته از مطالعات را تسهیل می‌کند آشنا شدند.
در ویدئوی بالا، شرکت‌کنندگان سومین مدرسهٔ مدار، از تجربهٔ متفاوت مدارس حضوری انعکاس می‌گویند و اینکه چرا و چگونه این مدرسه به آنها کمک کرده است.
مدرسه بهاری انعکاس | ۱۴۰۴، اولین مدرسه بهاری ماست و به صورت هیبرید (حضوری یا مجازی) برگزار می‌شود. برای آشنایی بیشتر با مزایای دورۀ حضوریِ پیش رو، به وبسایت مدرسۀ بهاری ۱۴۰۴ مراجعه کنید.
منتظر دیدار شما در این مدرسه هستیم!
#رویداد_انعکاس
🔵 @Inekas
🔺 پیش از این گزارش کوتاهی درباره ماهیت دوره‌های مدار خواندید و نظرات شرکت‌کنندگان دومین مدرسهٔ مدار را دیدید.
🔴مدار در سومین دورهٔ خود، به سراغ آموزش ابزارهای برخط مطالعات قرآن رفت و کارگاهی را در ۴ روز با عنوان «جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن» برگزار کرد. شرکت‌کنندگان در این دوره علاوه بر آشنایی با مبانی علمی مطالعه تاریخ قرآن، رسم، نسخ و قرائات قرآن و بینامتن‌های قرآن و متون بایبلی، به صورت کارگاهی با ابزارهای برخط جدیدی که این دسته از مطالعات را تسهیل می‌کند آشنا شدند.
در ویدئوی بالا، شرکت‌کنندگان سومین مدرسهٔ مدار، از تجربهٔ متفاوت مدارس حضوری انعکاس می‌گویند و اینکه چرا و چگونه این مدرسه به آنها کمک کرده است.
مدرسه بهاری انعکاس | ۱۴۰۴، اولین مدرسه بهاری ماست و به صورت هیبرید (حضوری یا مجازی) برگزار می‌شود. برای آشنایی بیشتر با مزایای دورۀ حضوریِ پیش رو، به وبسایت مدرسۀ بهاری ۱۴۰۴ مراجعه کنید.
منتظر دیدار شما در این مدرسه هستیم!
#رویداد_انعکاس
🔵 @Inekas
27.03.202516:33
🔻دو فصل، دو مدرسه🔻
🔵 برنامه انعکاس برای سال ۱۴۰۴
ما همیشه تلاش کرده‌ایم مسیر انعکاس را بر اساس بینش‌هایی که از بازخوردهای شما دریافت می‌کنیم، بهبود بدهیم. حالا، با تجربیاتی که در چهار مدرسه تابستانی گذشته آموخته‌ایم و بر اساس بازخوردهای شرکت‌کنندگان این مدارس، تصمیم گرفتیم تغییراتی در برنامه سال ۱۴۰۴ داشته باشیم.
توضیحات محسن فیض‌بخش را درباره این تغییرات، چرایی تفکیک مدرسه تابستانی انعکاس به دو رویداد مستقل در بهار و تابستان، و رویکرد هر رویداد، در ویدئوی پیوست بشنوید.
👥 اخبار تکمیلی را از سایت، تلگرام و اینستاگرام انعکاس دنبال کنید!
🔺به امید دیدارتان در هر دو مدرسه بهاری و تابستانی انعکاس!
🔵@inekas
🔻دو فصل، دو مدرسه🔻
🔵 برنامه انعکاس برای سال ۱۴۰۴
ما همیشه تلاش کرده‌ایم مسیر انعکاس را بر اساس بینش‌هایی که از بازخوردهای شما دریافت می‌کنیم، بهبود بدهیم. حالا، با تجربیاتی که در چهار مدرسه تابستانی گذشته آموخته‌ایم و بر اساس بازخوردهای شرکت‌کنندگان این مدارس، تصمیم گرفتیم تغییراتی در برنامه سال ۱۴۰۴ داشته باشیم.
توضیحات محسن فیض‌بخش را درباره این تغییرات، چرایی تفکیک مدرسه تابستانی انعکاس به دو رویداد مستقل در بهار و تابستان، و رویکرد هر رویداد، در ویدئوی پیوست بشنوید.
👥 اخبار تکمیلی را از سایت، تلگرام و اینستاگرام انعکاس دنبال کنید!
🔺به امید دیدارتان در هر دو مدرسه بهاری و تابستانی انعکاس!
🔵@inekas
05.03.202517:56
🔴 سومین دورۀ جایزۀ سالانۀ انعکاس
اعطای کمک‌هزینۀ نگارش مقاله در مطالعات اسلامی
🔸 ویژۀ دانشجویان و دانش‌آموختگان کارشناسی‌ارشد و دانشجویان دکترا.
🔺این جایزه با حمایت شماری از سخنرانان «مدارس تابستانی انعکاس» شکل گرفته و دو هدف را دنبال می‌کند:
۱. تشویق و حمایت از پژوهشگران جوان؛
۲. رشد مشارکت ایرانیان در عرصۀ بین‌المللیِ مطالعات اسلامی.
جایزه از یک نفر برای نگارش و انتشار مقاله‌ای به زبان انگلیسی در زمینۀ مطالعات اسلامی حمایت مادی و معنوی خواهد کرد:
◀️ کمک‌هزینۀ ماهانه به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال به‌مدت شش ماه
◀️ جایزۀ انتشار مقاله به مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال
◀️ دریافت مشاورۀ علمی از یک متخصص برای نگارش مقاله
◀️ دریافت بازخورد از چند متخصص پس از اتمام نگارش مقاله
◀️ ویراستاری حرفه‌ای متن مقاله
👥 برگزیدگان مرحلۀ اول جایزه این فرصت را خواهند داشت که پروپوزال خود را در یک سمینار یک روزه در حضور هیئت داوری و دیگر برگزیدگان، ارائه دهند و نظرات ایشان را درباره پروپوزال خود دریافت کنند. هیئت داوری در این فرآیند، برندۀ جایزه را معین خواهد کرد.
👥 برندگان و برگزیدگان دوره‌های پیشین جایزه (دورۀ اول | دورۀ دوم).
🗓 مهلت ارسال پروپوزال: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
🔴 برای اطلاعات بیشتر درباره این جایزه و ارسال پروپوزال به پیوند زیر مراجعه فرمایید:
🌐 inekas.org/award1404
🟣 مشاهده ویدئوی کارگاه آشنایی با روش پروپوزال‌نویسی از محمد حقانی
#جایزه_انعکاس
@inekas
🔴 سومین دورۀ جایزۀ سالانۀ انعکاس
اعطای کمک‌هزینۀ نگارش مقاله در مطالعات اسلامی
🔸 ویژۀ دانشجویان و دانش‌آموختگان کارشناسی‌ارشد و دانشجویان دکترا.
🔺این جایزه با حمایت شماری از سخنرانان «مدارس تابستانی انعکاس» شکل گرفته و دو هدف را دنبال می‌کند:
۱. تشویق و حمایت از پژوهشگران جوان؛
۲. رشد مشارکت ایرانیان در عرصۀ بین‌المللیِ مطالعات اسلامی.
جایزه از یک نفر برای نگارش و انتشار مقاله‌ای به زبان انگلیسی در زمینۀ مطالعات اسلامی حمایت مادی و معنوی خواهد کرد:
◀️ کمک‌هزینۀ ماهانه به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال به‌مدت شش ماه
◀️ جایزۀ انتشار مقاله به مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال
◀️ دریافت مشاورۀ علمی از یک متخصص برای نگارش مقاله
◀️ دریافت بازخورد از چند متخصص پس از اتمام نگارش مقاله
◀️ ویراستاری حرفه‌ای متن مقاله
👥 برگزیدگان مرحلۀ اول جایزه این فرصت را خواهند داشت که پروپوزال خود را در یک سمینار یک روزه در حضور هیئت داوری و دیگر برگزیدگان، ارائه دهند و نظرات ایشان را درباره پروپوزال خود دریافت کنند. هیئت داوری در این فرآیند، برندۀ جایزه را معین خواهد کرد.
👥 برندگان و برگزیدگان دوره‌های پیشین جایزه (دورۀ اول | دورۀ دوم).
🗓 مهلت ارسال پروپوزال: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
🔴 برای اطلاعات بیشتر درباره این جایزه و ارسال پروپوزال به پیوند زیر مراجعه فرمایید:
🌐 inekas.org/award1404
🟣 مشاهده ویدئوی کارگاه آشنایی با روش پروپوزال‌نویسی از محمد حقانی
#جایزه_انعکاس
@inekas
03.02.202512:33
🖥 ویدئوی «معرفی منابع (مکتوب و دیجیتال) ریشه‌شناسی در زبان‌های سامی»
ویدئوی بالا برشی از تدریس وحید صفا در دوره‌های زبان‌شناسی و زبان‌های سامی در انعکاس است. او در این ویدئو فهرستی از منابع مکتوب و دیجیتال را معرفی می‌کند که برای پژوهش در ریشه‌شناسی زبان‌های سامی و مطالعه کتیبه‌های عربی حائز اهمیت‌اند.
این منابع برای بررسی ریشه‌شناسی واژگان، تطبیق زبان‌ها و تحلیل تغییرات زبانی در گذر زمان کاربرد دارند.
🔎بخش‌های ویدئو
00:05 مقدمه
01:35 معرفی منابع مکتوب درباره زبان‌شناسی سامی
23:50 معرفی پایگاه‌های داده و ابزارهای برخط برای مطالعه تطبیقی زبان‌ها و کتیبه‌ها
👤 وحید صفا دانش آموخته حوزه علمیه و دانشگاه تهران در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی، دبیر علمی مدار ۳ «جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن» است که از تاریخ ۲۵بهمن ماه به صورت حضوری برگزار خواهد شد.
او تاکنون علاوه بر سخنرانی در پیش‌نشست سومین مدرسه انعکاس با عنوان «کاربست شواهد مادی در بازسازی بافتار تاریخی عصر نبوی»، در حلقه مطالعاتی انعکاس نیز چندین ارائه از جمله درباره دین و آیین‌های عربستان پیشااسلامی داشته است.
🟣برای اطلاع بیشتر به فراخوان مدرسه و برای ثبت‌نام به اینجا مراجعه کنید.
#انعکاس_ابزار
#گفتار_انعکاس
#رویداد_انعکاس
🔵 @inekas
ویدئوی بالا برشی از تدریس وحید صفا در دوره‌های زبان‌شناسی و زبان‌های سامی در انعکاس است. او در این ویدئو فهرستی از منابع مکتوب و دیجیتال را معرفی می‌کند که برای پژوهش در ریشه‌شناسی زبان‌های سامی و مطالعه کتیبه‌های عربی حائز اهمیت‌اند.
این منابع برای بررسی ریشه‌شناسی واژگان، تطبیق زبان‌ها و تحلیل تغییرات زبانی در گذر زمان کاربرد دارند.
🔎بخش‌های ویدئو
00:05 مقدمه
01:35 معرفی منابع مکتوب درباره زبان‌شناسی سامی
23:50 معرفی پایگاه‌های داده و ابزارهای برخط برای مطالعه تطبیقی زبان‌ها و کتیبه‌ها
👤 وحید صفا دانش آموخته حوزه علمیه و دانشگاه تهران در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی، دبیر علمی مدار ۳ «جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن» است که از تاریخ ۲۵بهمن ماه به صورت حضوری برگزار خواهد شد.
او تاکنون علاوه بر سخنرانی در پیش‌نشست سومین مدرسه انعکاس با عنوان «کاربست شواهد مادی در بازسازی بافتار تاریخی عصر نبوی»، در حلقه مطالعاتی انعکاس نیز چندین ارائه از جمله درباره دین و آیین‌های عربستان پیشااسلامی داشته است.
🟣برای اطلاع بیشتر به فراخوان مدرسه و برای ثبت‌نام به اینجا مراجعه کنید.
#انعکاس_ابزار
#گفتار_انعکاس
#رویداد_انعکاس
🔵 @inekas
23.01.202519:17
🟣 مدرسه مدار ۳:
جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار و متن و بینامتن قرآن
قرآن‌پژوهی نوین علاوه بر تمرکز بر روش‌های جدید، از فرصت بانک داده‌های جدید (مانند منابع مادی نظیر سنگ‌نبشته‌ها و نسخ خطی) و ابزارهای جدید (به‌ویژه ابزارهای برخط) حداکثر استفاده را می‌کند. تا کنون تعدادی از این ابزارها و منابع برخط در کانال انعکاس معرفی شده‌اند (فهرست ابزارهای معرفی شده).
مدرسهٔ سالانهٔ «مدار» با هدف آموزش مهارت‌ها، دانش، ابزارها و روش‌های مهم در مطالعات اسلامی، در مرحله سوم خود، می‌کوشد تا پژوهشگران را از نزدیک با منابع و ابزارهای برخط مطالعات قرآنی آشنا کند تا ضمن یادگیری کارگاهی و تمرین عملی این ابزارها، نمونه‌هایی واقعی و موردی از کاربست آنها را در فرایند پژوهش مشاهده کنند.
☑️ ۲۴ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۴ روز (به صورت حضوری)
☑️ ۲۵ و ۲۶ بهمن و ۲ و ۳ اسفند ۱۴۰۳ | پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ (به وقت تهران)
☑️ محل برگزاری: مجمع فلاسفه ایران
☑️ با ارائه‌های تخصصی و کارگاهی به زبان فارسی با حضور متخصصین در هر یک از شاخه‌های مطالعات قرآنی
☀️ برخی امتیازات این مدرسه
🎓 خلاصهٔ برنامهٔ مدرسه
👥 ظرفیت: ۲۰ نفر.
🗓 مهلت درخواست برای ثبت‌نام: ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🔹 برای پر کردن فرم درخواست ثبت‌نام، مشاهدهٔ برنامه و عناوین ارائه‌ها و کسب اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:
https://inekas.org/madar2025
لازم به ذکر است هم‌اکنون تنها امکان ثبت درخواست ثبت‌نام به صورت رایگان وجود دارد و بعد از اتمام مهلت، به ۲۰ نفر برگزیده بر اساس شرایط مذکور در سایت، لینک ثبت‌نام ارسال خواهد شد تا حضور خود را نهایی کنند. اگر پرسشی دارید که در بخش «پرسش‌های متداول» سایت پاسخ داده نشده است، به @Inekas_admin پیغام بدهید.
#رویداد_انعکاس
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@Inekas
🟣 مدرسه مدار ۳:
جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار و متن و بینامتن قرآن
قرآن‌پژوهی نوین علاوه بر تمرکز بر روش‌های جدید، از فرصت بانک داده‌های جدید (مانند منابع مادی نظیر سنگ‌نبشته‌ها و نسخ خطی) و ابزارهای جدید (به‌ویژه ابزارهای برخط) حداکثر استفاده را می‌کند. تا کنون تعدادی از این ابزارها و منابع برخط در کانال انعکاس معرفی شده‌اند (فهرست ابزارهای معرفی شده).
مدرسهٔ سالانهٔ «مدار» با هدف آموزش مهارت‌ها، دانش، ابزارها و روش‌های مهم در مطالعات اسلامی، در مرحله سوم خود، می‌کوشد تا پژوهشگران را از نزدیک با منابع و ابزارهای برخط مطالعات قرآنی آشنا کند تا ضمن یادگیری کارگاهی و تمرین عملی این ابزارها، نمونه‌هایی واقعی و موردی از کاربست آنها را در فرایند پژوهش مشاهده کنند.
☑️ ۲۴ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۴ روز (به صورت حضوری)
☑️ ۲۵ و ۲۶ بهمن و ۲ و ۳ اسفند ۱۴۰۳ | پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ (به وقت تهران)
☑️ محل برگزاری: مجمع فلاسفه ایران
☑️ با ارائه‌های تخصصی و کارگاهی به زبان فارسی با حضور متخصصین در هر یک از شاخه‌های مطالعات قرآنی
☀️ برخی امتیازات این مدرسه
۱- برنامه مدار ۳ به صورت پروژه‌محور و کارگاهی طراحی شده است و شرکت‌کنندگان در مدرسه پس از یادگیری سرفصل‌هاو مشاهده نمونه‌هایی به حل مسئله می‌پردازند.
۲- تسهیلات متعددی برای شرکت هر چه راحت‌تر علاقمندان فراهم شده است (از جمله امکان اقامت رایگان و کمک هزینهٔ ثبت‌نام برای تعداد محدودی از شرکت‌کنندگان، امکان پرداخت اقساطی، و امکان نگه‌داری از کودکان)
🎓 خلاصهٔ برنامهٔ مدرسه
در خلال این مدرسه، بر سه حوزه اصلی تمرکز می‌شود. در قسمت قرآن به ابزارهای مناسب در مطالعه نسخ خطی و اختلافات قرائات پرداخته می‌شود. ذیل فصل دوم که باعنوان عهدین از دیگر فصول جدا شده است به جست‌وجوی موضوعی در قرآن و عهدین و بینامتنیت پرداخته خواهد شد. در قسمت بعدی منابع و ابزارهای زبان‌های سامی و آرشیو سنگ‌نبشته‌های عربی مورد توجه قرار می‌گیرند.
👥 ظرفیت: ۲۰ نفر.
🗓 مهلت درخواست برای ثبت‌نام: ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🔹 برای پر کردن فرم درخواست ثبت‌نام، مشاهدهٔ برنامه و عناوین ارائه‌ها و کسب اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:
https://inekas.org/madar2025
لازم به ذکر است هم‌اکنون تنها امکان ثبت درخواست ثبت‌نام به صورت رایگان وجود دارد و بعد از اتمام مهلت، به ۲۰ نفر برگزیده بر اساس شرایط مذکور در سایت، لینک ثبت‌نام ارسال خواهد شد تا حضور خود را نهایی کنند. اگر پرسشی دارید که در بخش «پرسش‌های متداول» سایت پاسخ داده نشده است، به @Inekas_admin پیغام بدهید.
#رویداد_انعکاس
#مطالعات_اسلامی_دیجیتال
@Inekas
19.04.202520:22
🔹 یادآوری
#موقت
تنها تا پایان فردا (یکشنبه ۳۱ فروردین) برای ثبت‌نام شرکت حضوری در مدرسه بهاری انعکاس فرصت دارید.
https://inekas.org/2025/
مهلت ثبت‌نام شرکت مجازی تا پایان سه‌شنبه ۲ اردیبهشت است.
@inekas
#موقت
تنها تا پایان فردا (یکشنبه ۳۱ فروردین) برای ثبت‌نام شرکت حضوری در مدرسه بهاری انعکاس فرصت دارید.
https://inekas.org/2025/
مهلت ثبت‌نام شرکت مجازی تا پایان سه‌شنبه ۲ اردیبهشت است.
@inekas
12.04.202508:46
💠 درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس | ۱۴۰۴ | نشست اول
🔵 عبور از فلسفۀ سنتی دین: فلسفۀ دین جدید به چه کار مطالعات اسلامی می‌آید؟
👤 ارائه‌دهنده: محسن فیض‌بخش (انعکاس)
🗓 دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ - ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)
📝 چکیده
چرا فلسفۀ دین محدود به توجیه باورهای دینی است؟
این پرسشی است که اخیراً کوین شیلبرک (که در مدرسۀ بهارۀ انعکاس ارائه دارد) به آن پرداخته و با نقد فلسفه سنتی دین در پی توسعه چهارچوب جدیدی برای فلسفه دین است.
در این ارائه به بررسی این رویکرد نوین می‌پردازیم که ادعا می‌کند دامنه فلسفه دین به فلسفه مطالعات دین نیز گسترش می‌یابد. این توسعه در حوزۀ فلسفه دین، به نوبه خود، چارچوبی برای مطالعه روش و نظریه در مطالعات اسلامی نیز فراهم می‌کند. خواهیم دید که چگونه پرسش‌های فلسفی دربارۀ ماهیت، روش‌شناسی و معرفت‌شناسی مطالعات دین می‌تواند در مطالعات اسلامی نیز مطرح شود.
👤 محسن فیض‌بخش، مدیر انعکاس و دانش آموختۀ فلسفه دین دانشگاه تهران (۱۳۹۶) است. حوزۀ پژوهش او شامل فلسفۀ دین و فلسفۀ مطالعات دین می شود. او مقالاتی در حوزۀ روش و نظریه در مطالعات اسلامی منتشر کرده است و در مدرسه بهاری ۱۴۰۴ انعکاس دربارۀ «عینیت و روش تاریخی-انتقادی» ارائه خواهد کرد.
✅ این نشست آنلاین خواهد بود و حضور در آن برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.
🔺 برای ثبت‌نام و شرکت در این ارائه از اینجا اقدام کنید.
#رویداد_انعکاس
@Inekas
💠 درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس | ۱۴۰۴ | نشست اول
🔵 عبور از فلسفۀ سنتی دین: فلسفۀ دین جدید به چه کار مطالعات اسلامی می‌آید؟
👤 ارائه‌دهنده: محسن فیض‌بخش (انعکاس)
🗓 دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ - ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)
📝 چکیده
چرا فلسفۀ دین محدود به توجیه باورهای دینی است؟
این پرسشی است که اخیراً کوین شیلبرک (که در مدرسۀ بهارۀ انعکاس ارائه دارد) به آن پرداخته و با نقد فلسفه سنتی دین در پی توسعه چهارچوب جدیدی برای فلسفه دین است.
در این ارائه به بررسی این رویکرد نوین می‌پردازیم که ادعا می‌کند دامنه فلسفه دین به فلسفه مطالعات دین نیز گسترش می‌یابد. این توسعه در حوزۀ فلسفه دین، به نوبه خود، چارچوبی برای مطالعه روش و نظریه در مطالعات اسلامی نیز فراهم می‌کند. خواهیم دید که چگونه پرسش‌های فلسفی دربارۀ ماهیت، روش‌شناسی و معرفت‌شناسی مطالعات دین می‌تواند در مطالعات اسلامی نیز مطرح شود.
👤 محسن فیض‌بخش، مدیر انعکاس و دانش آموختۀ فلسفه دین دانشگاه تهران (۱۳۹۶) است. حوزۀ پژوهش او شامل فلسفۀ دین و فلسفۀ مطالعات دین می شود. او مقالاتی در حوزۀ روش و نظریه در مطالعات اسلامی منتشر کرده است و در مدرسه بهاری ۱۴۰۴ انعکاس دربارۀ «عینیت و روش تاریخی-انتقادی» ارائه خواهد کرد.
✅ این نشست آنلاین خواهد بود و حضور در آن برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.
🔺 برای ثبت‌نام و شرکت در این ارائه از اینجا اقدام کنید.
#رویداد_انعکاس
@Inekas
24.03.202518:29
💠 سلسله سخنرانی «فرهنگ مادی، هنر و معماری تشیع پیشا-صفوی»
👥 دبیران: آیلا سانتی و ادموند هیز
🔺 مطالعات هنر و معماری اسلامی تاکنون عمدتاً بر آثار مرتبط با اهل سنت متمرکز بوده و فرهنگ مادی شیعی، به‌ویژه آثار پیش از قرن دهم هجری، کمتر بررسی شده است. این خلأ پژوهشی از دو سو شکل گرفته: پژوهشگران متون شیعی به جنبه‌های مادی توجه نمی‌کنند و متخصصان هنر و باستان‌شناسی نیز از پیشرفت‌های مطالعات متنی بی‌خبرند.
پروژه «امامت تجسم‌یافته» در دانشگاه لایدن با حمایت مالی شورای پژوهش اروپا، سلسله سخنرانی‌هایی را برگزار می‌کند تا متخصصان مختلف را گرد هم آورده و جایگاه فرهنگ شیعی پیشا-صفوی را در مطالعات هنر اسلامی برجسته سازد. این سخنرانی‌ها می‌کوشند با فراتر رفتن از نگاه شکل‌گرایانه و با بهره‌گیری از مطالعات الهیاتی و فقهی، درک عمیق‌تری از هویت مادی شیعی ارائه دهند و به این پرسش بنیادین پاسخ دهند که «چه چیزی هنر شیعی را منحصر به فرد می‌سازد؟»
⭐️ برنامه ۱۴۰۴:
🎙 ۸ فروردین: آیلا سانتی (دانشگاه لایدن)
شناسایی اماکن مقدس شیعیان متقدم: ملاحظات مقدماتی درباره کوفه و مدینه
🎙 ۲۷ فروردین: محمدرضا غیاثیان (دانشگاه کاشان)
فرهنگ مادی شیعی پیشا-صفوی در کاشان
🎙 ۱ خرداد: حمیدرضا آذری‌نیا (دانشگاه تهران)
بحث و گفتگو: جدل، کلام و کتیبه‌های هنری در فضاهای اسلامی
🎙 ۴ تیر: ترزا برنهایمر (دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ)
حک‌شده بر سنگ؟ سنگ قبرهای شیعی و هویت مذهبی در مصر در دوره متقدم اسلامی
🎙 ۲۵ تیر: جیمز آلن (دانشگاه آکسفورد)
هنر تشیع در دوره پیشا-صفوی: مسیرها یا بن‌بست‌ها؟
👥 این سلسله سخنرانی‌ها به زبان انگلیسی از فروردین تا دی‌ماه ۱۴۰۴ در روزهای چهارشنبه یا جمعه ساعت ۱۵:۳۰ به وقت اروپای مرکزی (۱۷ یا ۱۸ به وقت ایران) برگزار خواهد شد.
👥 برای شرکت در این سخنرانی‌ها، از طریق این ایمیل ثبت‌نام کنید:
a.santi@hum.leidenuniv.nl
#انعکاس_رویداد
🔵@inekas
💠 سلسله سخنرانی «فرهنگ مادی، هنر و معماری تشیع پیشا-صفوی»
👥 دبیران: آیلا سانتی و ادموند هیز
🔺 مطالعات هنر و معماری اسلامی تاکنون عمدتاً بر آثار مرتبط با اهل سنت متمرکز بوده و فرهنگ مادی شیعی، به‌ویژه آثار پیش از قرن دهم هجری، کمتر بررسی شده است. این خلأ پژوهشی از دو سو شکل گرفته: پژوهشگران متون شیعی به جنبه‌های مادی توجه نمی‌کنند و متخصصان هنر و باستان‌شناسی نیز از پیشرفت‌های مطالعات متنی بی‌خبرند.
پروژه «امامت تجسم‌یافته» در دانشگاه لایدن با حمایت مالی شورای پژوهش اروپا، سلسله سخنرانی‌هایی را برگزار می‌کند تا متخصصان مختلف را گرد هم آورده و جایگاه فرهنگ شیعی پیشا-صفوی را در مطالعات هنر اسلامی برجسته سازد. این سخنرانی‌ها می‌کوشند با فراتر رفتن از نگاه شکل‌گرایانه و با بهره‌گیری از مطالعات الهیاتی و فقهی، درک عمیق‌تری از هویت مادی شیعی ارائه دهند و به این پرسش بنیادین پاسخ دهند که «چه چیزی هنر شیعی را منحصر به فرد می‌سازد؟»
⭐️ برنامه ۱۴۰۴:
🎙 ۸ فروردین: آیلا سانتی (دانشگاه لایدن)
شناسایی اماکن مقدس شیعیان متقدم: ملاحظات مقدماتی درباره کوفه و مدینه
🎙 ۲۷ فروردین: محمدرضا غیاثیان (دانشگاه کاشان)
فرهنگ مادی شیعی پیشا-صفوی در کاشان
🎙 ۱ خرداد: حمیدرضا آذری‌نیا (دانشگاه تهران)
بحث و گفتگو: جدل، کلام و کتیبه‌های هنری در فضاهای اسلامی
🎙 ۴ تیر: ترزا برنهایمر (دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ)
حک‌شده بر سنگ؟ سنگ قبرهای شیعی و هویت مذهبی در مصر در دوره متقدم اسلامی
🎙 ۲۵ تیر: جیمز آلن (دانشگاه آکسفورد)
هنر تشیع در دوره پیشا-صفوی: مسیرها یا بن‌بست‌ها؟
👥 این سلسله سخنرانی‌ها به زبان انگلیسی از فروردین تا دی‌ماه ۱۴۰۴ در روزهای چهارشنبه یا جمعه ساعت ۱۵:۳۰ به وقت اروپای مرکزی (۱۷ یا ۱۸ به وقت ایران) برگزار خواهد شد.
👥 برای شرکت در این سخنرانی‌ها، از طریق این ایمیل ثبت‌نام کنید:
a.santi@hum.leidenuniv.nl
#انعکاس_رویداد
🔵@inekas
04.03.202511:52
💎 حل معمای قوم عاد با استفاده از شواهد مادی
مروری بر جدیدترین مقاله احمد الجلاد
Al-Jallad (2025), "The Epigraphy of the Tribe of ʿĀd". Athīrat: Journal of Ancient Arabia, 1(1-2), 281-289.
⬇️دریافت مقاله
🔵مطالعۀ ترجمۀ کامل
نام «عاد» در کنار بنی‌اسرائیل و ثمود، یکی از پرتکرارترین اسامی اقوام در قرآن است که ۲۴ بار تکرار شده است.
در تعیین محل زندگی این قوم اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما در سنت تفسیری اغلب تصور می‌شده که در جنوب عربستان یا در مکانی بین یمن و عمان سکونت داشته‌اند.
در حالی که قبیلۀ ثمود در منابع غیرعربیِ پیش از اسلام شناخته شده بوده، تاکنون در منابع کهنی که قطعاً متعلق به پیش از قرآن باشد، هیچ گزینۀ قانع‌کننده‌ای که بتوان آن را با قبیلۀ عاد تطبیق داد، وجود نداشته است، تا جایی که برخی از محققین معاصر در وجود تاریخی عاد تردید کرده‌اند. حتی ولهاوزن تا آنجا پیش رفته که «عاد» به عنوان نام یک قبیله را، ناشی از بدفهمی عبارت «مِنَ العاد» دانسته و معنای «از روزگاران کهن» را پیشنهاد کرده است.
☑️ به تازگی #احمد_الجلاد (استاد مطالعات عربی و زبان‌شناسی در دانشگاه ایالتی اوهایو) در مقاله‌ای با عنوان «کتیبه‌نگاری قوم عاد» در مجلۀ اثیرت به بررسی کتیبه‌های پیشااسلامی مرتبط با قوم عاد پرداخته است.
او در ابتدای این مقاله نشان داده که صرف وجود رسم «ع‌د» در یک سنگ‌نبشتۀ کهن عربی، برای تطبیق آنها با قبیله «عاد» مذکور در قرآن کافی نیست. چرا که در خطوط باستانی عربستان، مصوت‌های میانی به طور کامل نمایش داده نمی‌شدند و لذا می‌توان تلفظ‌های دیگری غیر از عاد (مثل عید) را نیز برای خوانش رسم «ع‌د» در نظر گرفت. لذا هیچ مدرکی به نفع تطابق «عاد» قرآنی با کتیبه‌های عربی جنوب عربستان که شامل واژۀ «ع‌د» هستند، وجود ندارد.
☑️ پس ما در چه شرایطی می‌توانیم مطمئن باشیم که واقعاً با «عاد» قرآنی مواجه هستیم؟
در پاسخ به این سوال، او به این نکته مهم اشاره می‌کند که قرآن، عاد را با دو واژۀ دیگر هم‌نشین ساخته است:
﴿ألمْ تَرَ كَيفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ. إِرَمَ ذاتِ العِماد﴾ (فجر: ۶-۷)
﴿واذْكُرْ أخا عادٍ إذ أنذَرَ قومَهُ بِالْأحْقَاف﴾ (احقاف: ۲۱)
«ارم» یک اسم خاص است که به شهادت همه شواهد کتیبه‌ای، به منطقۀ «وادی رم» (ارم باستان) در جنوب اردن اشاره دارد؛ «احقاف» یک اسم عام، جمع «حِقف» و به معنای «تل‌ماسه‌های مارپیچ» است که می‌تواند وصف این منطقه باشد. معیار پیشنهادی الجلاد برای شناسایی و تطبیق «عاد» قرآنی با کتیبه‌ها، باهم‌آیی «ع‌د» و یکی از شواهد «احقاف» و «ارم» است.
تا کنون، حداقل دو شاهد کتیبه‌ای به خط حسمائی کشف شده که این معیار را با موفقیت پشت سر می‌گذارد. نخستین شاهد، حدود ۳۰ سال پیش، در فرآیند مرمت معبد لات در «وادی رم» کشف شد و به صورت مقاله‌ای مستقل به انتشار رسید. نوشتۀ این کتیبه از این قرار است:
ذکر «ع‌د» در کتیبه‌ای در منطقۀ «ارم» نمی‌تواند تصادفی باشد.
🟣 وحید صفا در ویدئوی بالا این شاهد را معرفی کرده است.
☑️ الجلاد در این مقاله، کتیبۀ نویافتۀ دیگری را به زبان صفائی (تصویر بالا) معرفی کرده که در منطقۀ حَرّة الشام (تصویر پایین)، در بین شام و عربستان، در نزدیکی منطقۀ «ارم»، یافت شده است:
جالب است که هر دو کتیبه به یک سبک واحد، تبار «عاد» را نه در انتهای نسب که در انتهای متن ذکر می‌کنند، چیزی که در دیگر کتیبه‌های عربی کهن مرسوم نیست. این نکته در کنار دیگر شواهد، همه حکایتگر آن است که قوم عاد در حدود ۲۰۰۰ سال قبل در منطقۀ وادی ارم در جنوب اردن تا منطقۀ حرة در شمال شرق شبه جزیرۀ عربستان سکونت داشته‌اند.
☑️ در پایان مقاله الجلاد پیشنهاد می‌کند که «بِعادِ اِرَمَ» در فجر: ۶-۷، یک ترکیب اضافی است. قرائت مرسوم از ﴿ألم تر كيف فعل ربّك بِعادٍ إرمَ ذات العماد﴾ ارم را عطف بیان یا بدل از عاد در نظر می‌گیرد. جلاد پیشنهاد می‌کند که «عاد ارم» ترکیب اضافی نام یک قوم به سرزمین آن‌هاست. این به سادگی با قرائت فعلی آیه، قابل تطبیق نیست. از نظر الجلاد، ظاهراً رسم قرآن در ابتدا به صورت صامت و بدون اعراب و بر اساس گویش قدیمی حجاز بوده که فاقد واکه‌های کوتاه پایانی است. از آنجایی که عبارت «بعاد ارم» در گذار از یک آیه به آیۀ بعدی و احتمالاً برای رعایت فواصل، به دو بخش شکسته شده، بیشتر قراء به جای آنکه این عبارت را به صورت یک ترکیب اضافی بخوانند، تصور کرده‌اند که عاد جدا از ارم است. به نظر الجلاد این خطای در قرائت پس از آن رخ داده که رابطه بین عاد و ارم فراموش و مبهم شده، و در نتیجۀ آن، ابهامی که امروزه در سنت تفسیری و اعراب قرآن با آن مواجه هستیم، به وجود آمده است.
#انعکاس_مقاله
🔵 @inekas
💎 حل معمای قوم عاد با استفاده از شواهد مادی
مروری بر جدیدترین مقاله احمد الجلاد
Al-Jallad (2025), "The Epigraphy of the Tribe of ʿĀd". Athīrat: Journal of Ancient Arabia, 1(1-2), 281-289.
⬇️دریافت مقاله
🔵مطالعۀ ترجمۀ کامل
نام «عاد» در کنار بنی‌اسرائیل و ثمود، یکی از پرتکرارترین اسامی اقوام در قرآن است که ۲۴ بار تکرار شده است.
در تعیین محل زندگی این قوم اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما در سنت تفسیری اغلب تصور می‌شده که در جنوب عربستان یا در مکانی بین یمن و عمان سکونت داشته‌اند.
در حالی که قبیلۀ ثمود در منابع غیرعربیِ پیش از اسلام شناخته شده بوده، تاکنون در منابع کهنی که قطعاً متعلق به پیش از قرآن باشد، هیچ گزینۀ قانع‌کننده‌ای که بتوان آن را با قبیلۀ عاد تطبیق داد، وجود نداشته است، تا جایی که برخی از محققین معاصر در وجود تاریخی عاد تردید کرده‌اند. حتی ولهاوزن تا آنجا پیش رفته که «عاد» به عنوان نام یک قبیله را، ناشی از بدفهمی عبارت «مِنَ العاد» دانسته و معنای «از روزگاران کهن» را پیشنهاد کرده است.
☑️ به تازگی #احمد_الجلاد (استاد مطالعات عربی و زبان‌شناسی در دانشگاه ایالتی اوهایو) در مقاله‌ای با عنوان «کتیبه‌نگاری قوم عاد» در مجلۀ اثیرت به بررسی کتیبه‌های پیشااسلامی مرتبط با قوم عاد پرداخته است.
او در ابتدای این مقاله نشان داده که صرف وجود رسم «ع‌د» در یک سنگ‌نبشتۀ کهن عربی، برای تطبیق آنها با قبیله «عاد» مذکور در قرآن کافی نیست. چرا که در خطوط باستانی عربستان، مصوت‌های میانی به طور کامل نمایش داده نمی‌شدند و لذا می‌توان تلفظ‌های دیگری غیر از عاد (مثل عید) را نیز برای خوانش رسم «ع‌د» در نظر گرفت. لذا هیچ مدرکی به نفع تطابق «عاد» قرآنی با کتیبه‌های عربی جنوب عربستان که شامل واژۀ «ع‌د» هستند، وجود ندارد.
☑️ پس ما در چه شرایطی می‌توانیم مطمئن باشیم که واقعاً با «عاد» قرآنی مواجه هستیم؟
در پاسخ به این سوال، او به این نکته مهم اشاره می‌کند که قرآن، عاد را با دو واژۀ دیگر هم‌نشین ساخته است:
﴿ألمْ تَرَ كَيفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ. إِرَمَ ذاتِ العِماد﴾ (فجر: ۶-۷)
﴿واذْكُرْ أخا عادٍ إذ أنذَرَ قومَهُ بِالْأحْقَاف﴾ (احقاف: ۲۱)
«ارم» یک اسم خاص است که به شهادت همه شواهد کتیبه‌ای، به منطقۀ «وادی رم» (ارم باستان) در جنوب اردن اشاره دارد؛ «احقاف» یک اسم عام، جمع «حِقف» و به معنای «تل‌ماسه‌های مارپیچ» است که می‌تواند وصف این منطقه باشد. معیار پیشنهادی الجلاد برای شناسایی و تطبیق «عاد» قرآنی با کتیبه‌ها، باهم‌آیی «ع‌د» و یکی از شواهد «احقاف» و «ارم» است.
تا کنون، حداقل دو شاهد کتیبه‌ای به خط حسمائی کشف شده که این معیار را با موفقیت پشت سر می‌گذارد. نخستین شاهد، حدود ۳۰ سال پیش، در فرآیند مرمت معبد لات در «وادی رم» کشف شد و به صورت مقاله‌ای مستقل به انتشار رسید. نوشتۀ این کتیبه از این قرار است:
[نوشتۀ] غوث پسر اوس‌الله پسر ثکم و او معبد لات را ساخت از قبیلۀ «ع‌د»
ذکر «ع‌د» در کتیبه‌ای در منطقۀ «ارم» نمی‌تواند تصادفی باشد.
🟣 وحید صفا در ویدئوی بالا این شاهد را معرفی کرده است.
☑️ الجلاد در این مقاله، کتیبۀ نویافتۀ دیگری را به زبان صفائی (تصویر بالا) معرفی کرده که در منطقۀ حَرّة الشام (تصویر پایین)، در بین شام و عربستان، در نزدیکی منطقۀ «ارم»، یافت شده است:
[نوشتۀ] مسک، پسر زمهر، پسر یزر، پسر تأم. و سوگوار پدر و برادر خود، از قبیلۀ «ع‌د»
جالب است که هر دو کتیبه به یک سبک واحد، تبار «عاد» را نه در انتهای نسب که در انتهای متن ذکر می‌کنند، چیزی که در دیگر کتیبه‌های عربی کهن مرسوم نیست. این نکته در کنار دیگر شواهد، همه حکایتگر آن است که قوم عاد در حدود ۲۰۰۰ سال قبل در منطقۀ وادی ارم در جنوب اردن تا منطقۀ حرة در شمال شرق شبه جزیرۀ عربستان سکونت داشته‌اند.
☑️ در پایان مقاله الجلاد پیشنهاد می‌کند که «بِعادِ اِرَمَ» در فجر: ۶-۷، یک ترکیب اضافی است. قرائت مرسوم از ﴿ألم تر كيف فعل ربّك بِعادٍ إرمَ ذات العماد﴾ ارم را عطف بیان یا بدل از عاد در نظر می‌گیرد. جلاد پیشنهاد می‌کند که «عاد ارم» ترکیب اضافی نام یک قوم به سرزمین آن‌هاست. این به سادگی با قرائت فعلی آیه، قابل تطبیق نیست. از نظر الجلاد، ظاهراً رسم قرآن در ابتدا به صورت صامت و بدون اعراب و بر اساس گویش قدیمی حجاز بوده که فاقد واکه‌های کوتاه پایانی است. از آنجایی که عبارت «بعاد ارم» در گذار از یک آیه به آیۀ بعدی و احتمالاً برای رعایت فواصل، به دو بخش شکسته شده، بیشتر قراء به جای آنکه این عبارت را به صورت یک ترکیب اضافی بخوانند، تصور کرده‌اند که عاد جدا از ارم است. به نظر الجلاد این خطای در قرائت پس از آن رخ داده که رابطه بین عاد و ارم فراموش و مبهم شده، و در نتیجۀ آن، ابهامی که امروزه در سنت تفسیری و اعراب قرآن با آن مواجه هستیم، به وجود آمده است.
#انعکاس_مقاله
🔵 @inekas
02.02.202514:39
🟥 انتشار کتاب «در کشاکش شورشیان و حاکمان در جهان اسلامی‌مآب نخستین: قدرت، ستیز و هویت»
🔵اطلاعات کتاب‌شناختی:
Hannah-Lena Hagemann, Alasdair C. Grant (Eds), Between Rebels and Rulers in the Early Islamicate World: Power, Contention and Identity, (2024), Edinburgh University Press.
⬇️دریافت فایل PDF تمام متن کتاب با دسترسی آزاد
✍️ معرفی کتاب
(به کوشش فاطمه بختیاری)
کتاب حاضر مجموعه مقالاتی در هفت بخش است که شورش را به عنوان یک پدیده تاریخی مورد توجه قرار داده و ارتباط میان شورشیان و حاکمان را از سه منظر بررسی می‌کند. ابتدا چگونگی شکل‌گیری شورش‌ها در برابر قدرت حاکمان و سپس تأثیری که این شورش‌ها در شکل‌گیری هویت جمعی داشته‌اند، مورد اشاره قرار گرفته است. در قدم بعدی تعامل بین شورشیان و حاکمان که الزاما نه همیشه به شکل تقابل بل گاهی در قالب مذاکره و یا مصالحه بود مورد توجه است. در این میان به تحولات سیاسی و اجتماعی پرداخته شده تا چگونگی تأثیر این تحولات بر ساختارهای قدرت و هویت‌های جمعی نشان داده شود.
مجموعۀ حاضر با در برداشتن ۱۴ مقاله از حیث زمانی و مکانی حوزه گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و مفهوم شورش را از قرن ۶ تا ۱۰ میلادی، از آفریقا تا آسیای مرکزی مورد توجه قرار داده است. دامنۀ این مجموعه به عمد گسترده در نظر گرفته شده تا علاوه بر منعکس کردن پیچیدگی و تنوع جوامع اسلام متقدم، بتواند به واسطه شناسایی ویژگی‌های مشترک در انواع شورش‌های متقدم، الگوی آنها به تصویر بکشد. در نهایت، مداخلهٔ فزاینده قدرت مرکزی در امور محلی و محدود کردن اختیارات رعایا که آن را می‌توان «شورش ذی‌نفعان» نامید، به عنوان الگویی ظاهر می‌شود که در عراق، ارمنستان، افریقیه و دیگر سرزمین‌های اسلامی قابل تعمیم بوده و شکل غالب اعتراض در جهان اسلامی را می‌ساخته است؛ هرچند مورخان تاکنون بیشتر بر نقش نخبگان در شورش‌ها متمرکز بوده و آن را پررنگ جلوه می‌دادند. علاوه بر این، مقالات این مجموعه نشان می‌دهند که تاکید بر دوگانهٔ نیروی داخلی و خارجی در شورش‌های جامعه اسلامی نخستین معنایی نداشته است.
نکتهٔ مهم اثر حاضر توجه به میدان‌های مختلف معنایی مفهوم شورش در زبان عربی است. ارتباط معنایی این مفهوم با «حرکت فیزیکی خشونت‌آمیز» و همچنین با «وفاداری و اطاعت» باعث شده است شورش نه فقط به معنای قیام مسلحانه و فیزیکی بل هر نوع کناره‌گیری و سرپیچی از دستور مقامات بدون اعمال خشونت‌آمیز نیز معنی دهد؛ امری که منجر می‌شود اعضای گروه‌های مسلط اجتماعی و نخبگان مذهبی، سیاسی، نظامی و اقتصادی، چه مسلمان و چه غیر مسلمان جزئی از شورشیان به شمار آیند.
رویکرد انتقادی حاکم بر کتاب، توجه بیش از اندازه به بُعد مذهبی و کلامی شورش در جامعه اسلامی نخستین را رد کرده و در تلاش است تا بر انگیزه‌های غیر دینی و اجتماعی و تاریخی تمرکز کند و به همین خاطر در عنوان کتاب از اصطلاح «Islamicate» (اسلامی‌مآب و نه اسلامی) استفاده شده است؛ البته این به معنای نفی تاثیر دین در ایجاد شورش‌ها نیست.
⭐️ این مجموعه مقالات دستاورد کنفرانسی است که در ۲۰۲۲ با عنوان "نظریه و عمل شورش در جهان اسلامی نخستین" در دانشگاه هامبورگ و در چارچوب پروژه SCORE برگزار گردید. در این کنفرانس علاوه بر مورخان، پژوهشگران دین و ادبیات نیز حضور داشته و در رویکردی چندرشته‌ای با توجه به زبان‌های مختلف عربی، سریانی، ارمنی سعی کردند از دام روایت‌محوری گذر کرده و با بهره‌گیری از شواهد دیگر مانند زیست‌نامه‌ها، منابع تبارشناسی و اسناد پاپیروس و شواهد مادی مانند سکه‌ها و بناها به پژوهش بپردازند.
🗂 فهرست مقالات کتاب
بخش اول: گفتمان‌های شورش
۱- بزرگان علمی اسلام و احادیث (علیه) شورش
۲- تاریخنگاری اباضیۀ نخستین: مطالعۀ موردی خوارج
بخش دوم: فرهنگ سیاسی شورش
۳- قیام یحیی بن زید بن علی (د. ۱۲۵): بیعت، نافرمانی و شورش در دورۀ نخستین اسلامی
۴- شاعر، عالم، شورشی؟ عمران بن حطان، قیام خوارج و «کتابچه شورش» در دورۀ اموی
بخش سوم: جوامع ستیزه‌جو
۵- فرقه‌گرایی و شورش‌شکنی در مسیحیت روم شرقی قرن ششم: مطالعۀ موردی «روستایی شدن»
۶- دین و شورش: جذب نیرو از طریق ساخت تصویر مذهبی – نمونه‌های زنگیان و قرامطه
بخش چهارم: منازعه بر سر ایالت
۷- مالیات، شورش و عقب‌نشینی در ارمنستان دورۀ عباسی متقدم
۸- مقاومت محلی و شورش اعراب: فتح خراسان و ماوراءالنهر در چارچوب فتنۀ اول و دوم
بخش پنجم: منازعه بر سر شهر
۹- مذاکره در شورش: قیام جند تونس
۱۰- الگوهای متغیر شورش در میان اغلبیان افریقیه
بخش ششم: اختلافات بر سر امتیازات
۱۱- ثروت و تصویر امویان در خطبه‌های منسوب به ابوحمزه
۱۲- تفسیر نسلی از فتنۀ سوم (۱۲۶-۱۳۶)
بخش هفتم: فضاهای شورش
۱۳- سه کعبه، سه شورش: شورشیان و معماری‌های مقدس در جهان اسلام نخستین
۱۴- زیرساخت‌های منازعه: قیام زنگیان
#انعکاس_کتاب
@inekas
🟥 انتشار کتاب «در کشاکش شورشیان و حاکمان در جهان اسلامی‌مآب نخستین: قدرت، ستیز و هویت»
🔵اطلاعات کتاب‌شناختی:
Hannah-Lena Hagemann, Alasdair C. Grant (Eds), Between Rebels and Rulers in the Early Islamicate World: Power, Contention and Identity, (2024), Edinburgh University Press.
⬇️دریافت فایل PDF تمام متن کتاب با دسترسی آزاد
✍️ معرفی کتاب
(به کوشش فاطمه بختیاری)
کتاب حاضر مجموعه مقالاتی در هفت بخش است که شورش را به عنوان یک پدیده تاریخی مورد توجه قرار داده و ارتباط میان شورشیان و حاکمان را از سه منظر بررسی می‌کند. ابتدا چگونگی شکل‌گیری شورش‌ها در برابر قدرت حاکمان و سپس تأثیری که این شورش‌ها در شکل‌گیری هویت جمعی داشته‌اند، مورد اشاره قرار گرفته است. در قدم بعدی تعامل بین شورشیان و حاکمان که الزاما نه همیشه به شکل تقابل بل گاهی در قالب مذاکره و یا مصالحه بود مورد توجه است. در این میان به تحولات سیاسی و اجتماعی پرداخته شده تا چگونگی تأثیر این تحولات بر ساختارهای قدرت و هویت‌های جمعی نشان داده شود.
مجموعۀ حاضر با در برداشتن ۱۴ مقاله از حیث زمانی و مکانی حوزه گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و مفهوم شورش را از قرن ۶ تا ۱۰ میلادی، از آفریقا تا آسیای مرکزی مورد توجه قرار داده است. دامنۀ این مجموعه به عمد گسترده در نظر گرفته شده تا علاوه بر منعکس کردن پیچیدگی و تنوع جوامع اسلام متقدم، بتواند به واسطه شناسایی ویژگی‌های مشترک در انواع شورش‌های متقدم، الگوی آنها به تصویر بکشد. در نهایت، مداخلهٔ فزاینده قدرت مرکزی در امور محلی و محدود کردن اختیارات رعایا که آن را می‌توان «شورش ذی‌نفعان» نامید، به عنوان الگویی ظاهر می‌شود که در عراق، ارمنستان، افریقیه و دیگر سرزمین‌های اسلامی قابل تعمیم بوده و شکل غالب اعتراض در جهان اسلامی را می‌ساخته است؛ هرچند مورخان تاکنون بیشتر بر نقش نخبگان در شورش‌ها متمرکز بوده و آن را پررنگ جلوه می‌دادند. علاوه بر این، مقالات این مجموعه نشان می‌دهند که تاکید بر دوگانهٔ نیروی داخلی و خارجی در شورش‌های جامعه اسلامی نخستین معنایی نداشته است.
نکتهٔ مهم اثر حاضر توجه به میدان‌های مختلف معنایی مفهوم شورش در زبان عربی است. ارتباط معنایی این مفهوم با «حرکت فیزیکی خشونت‌آمیز» و همچنین با «وفاداری و اطاعت» باعث شده است شورش نه فقط به معنای قیام مسلحانه و فیزیکی بل هر نوع کناره‌گیری و سرپیچی از دستور مقامات بدون اعمال خشونت‌آمیز نیز معنی دهد؛ امری که منجر می‌شود اعضای گروه‌های مسلط اجتماعی و نخبگان مذهبی، سیاسی، نظامی و اقتصادی، چه مسلمان و چه غیر مسلمان جزئی از شورشیان به شمار آیند.
رویکرد انتقادی حاکم بر کتاب، توجه بیش از اندازه به بُعد مذهبی و کلامی شورش در جامعه اسلامی نخستین را رد کرده و در تلاش است تا بر انگیزه‌های غیر دینی و اجتماعی و تاریخی تمرکز کند و به همین خاطر در عنوان کتاب از اصطلاح «Islamicate» (اسلامی‌مآب و نه اسلامی) استفاده شده است؛ البته این به معنای نفی تاثیر دین در ایجاد شورش‌ها نیست.
⭐️ این مجموعه مقالات دستاورد کنفرانسی است که در ۲۰۲۲ با عنوان "نظریه و عمل شورش در جهان اسلامی نخستین" در دانشگاه هامبورگ و در چارچوب پروژه SCORE برگزار گردید. در این کنفرانس علاوه بر مورخان، پژوهشگران دین و ادبیات نیز حضور داشته و در رویکردی چندرشته‌ای با توجه به زبان‌های مختلف عربی، سریانی، ارمنی سعی کردند از دام روایت‌محوری گذر کرده و با بهره‌گیری از شواهد دیگر مانند زیست‌نامه‌ها، منابع تبارشناسی و اسناد پاپیروس و شواهد مادی مانند سکه‌ها و بناها به پژوهش بپردازند.
🗂 فهرست مقالات کتاب
بخش اول: گفتمان‌های شورش
۱- بزرگان علمی اسلام و احادیث (علیه) شورش
۲- تاریخنگاری اباضیۀ نخستین: مطالعۀ موردی خوارج
بخش دوم: فرهنگ سیاسی شورش
۳- قیام یحیی بن زید بن علی (د. ۱۲۵): بیعت، نافرمانی و شورش در دورۀ نخستین اسلامی
۴- شاعر، عالم، شورشی؟ عمران بن حطان، قیام خوارج و «کتابچه شورش» در دورۀ اموی
بخش سوم: جوامع ستیزه‌جو
۵- فرقه‌گرایی و شورش‌شکنی در مسیحیت روم شرقی قرن ششم: مطالعۀ موردی «روستایی شدن»
۶- دین و شورش: جذب نیرو از طریق ساخت تصویر مذهبی – نمونه‌های زنگیان و قرامطه
بخش چهارم: منازعه بر سر ایالت
۷- مالیات، شورش و عقب‌نشینی در ارمنستان دورۀ عباسی متقدم
۸- مقاومت محلی و شورش اعراب: فتح خراسان و ماوراءالنهر در چارچوب فتنۀ اول و دوم
بخش پنجم: منازعه بر سر شهر
۹- مذاکره در شورش: قیام جند تونس
۱۰- الگوهای متغیر شورش در میان اغلبیان افریقیه
بخش ششم: اختلافات بر سر امتیازات
۱۱- ثروت و تصویر امویان در خطبه‌های منسوب به ابوحمزه
۱۲- تفسیر نسلی از فتنۀ سوم (۱۲۶-۱۳۶)
بخش هفتم: فضاهای شورش
۱۳- سه کعبه، سه شورش: شورشیان و معماری‌های مقدس در جهان اسلام نخستین
۱۴- زیرساخت‌های منازعه: قیام زنگیان
#انعکاس_کتاب
@inekas
23.01.202519:17
💠 مقدمه‌ای بر ابزارهای مدرن پژوهش در مطالعات اسلامی
در سال‌های اخیر، ابزارهای برخط و آرشیوهای دیجیتال تحولی اساسی در مطالعات اسلامی، به ویژه پژوهش‌های قرآنی، ایجاد کرده‌اند. این ابزارها، علاوه بر تسهیل دسترسی به منابع، امکان تحلیل دقیق‌تر و کاربردی‌تر متون را برای پژوهشگران فراهم کرده‌اند. این ابزارها و منابع توانسته‌اند از شناسایی ساختارهای زبانی گرفته تا مرور سادهٔ نسخ خطی و قرائات قرآنی، افق‌های جدیدی را در مطالعات قرآنی ایجاد کنند. همچنین ابزارهای مطالعات عهدینی، با امکان دسترسی مستقیم به متن اصلی، مقایسهٔ ترجمه‌های مختلف، و ارائهٔ تفاسیر متقدم، به پژوهشگران کمک می‌کنند تا زمینهٔ نزول قرآن و معنای بین سطور آن را در گفت‌وگو با مخاطبان اهل کتاب بهتر درک کنند.
🔴 تاکنون مجموعه‌ای از ابزارها و آرشیوهای کلیدی در زمینه‌های مرتبط در کانال انعکاس معرفی شده است که می‌توانید با استفاده از هشتگ #انعکاس_ابزار به آنها دسترسی داشته باشید. در ادامه، فهرستی از این ابزارهای و منابع مهم آورده شده است:
۱- گنجینۀ سنگ‌نبشته‌های باستانی (OCIANA)
۲- مطالعهٔ علمی عهدین (StepBible)
۳- صرف قرآن (Quran Morphology)
۴- پیکرهٔ عربی قرآن (Quranic Arabic Corpus)
۵- کُرپوس کُرانیکوم (Corpus Coranicum)
۶-دایرةالمعارف قرائت‌های قرآن EvQ
۷- کتابخانه IDEO (مؤسسهٔ شرق‌شناسی دومینیکن)
۸- فهرست الکندی
اما این تنها آغاز راه است!
🔻 در مدرسه جدید مدار، شما می‌توانید با مجموعه‌ای گسترده‌تر از ابزارهای برخط آشنا شوید و استفادهٔ تخصصی از آنها را برای پیشبرد پژوهش‌های قرآنی خود فرا بگیرید.
🟣 فرخوان ثبت‌نام مدرسه سوم مدار: جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن
🔹 برای ارسال درخواست ثبت‌نام، مشاهدهٔ برنامه و عناوین ارائه‌ها و کسب اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:
https://inekas.org/madar2025
#رویداد_انعکاس
@inekas
💠 مقدمه‌ای بر ابزارهای مدرن پژوهش در مطالعات اسلامی
در سال‌های اخیر، ابزارهای برخط و آرشیوهای دیجیتال تحولی اساسی در مطالعات اسلامی، به ویژه پژوهش‌های قرآنی، ایجاد کرده‌اند. این ابزارها، علاوه بر تسهیل دسترسی به منابع، امکان تحلیل دقیق‌تر و کاربردی‌تر متون را برای پژوهشگران فراهم کرده‌اند. این ابزارها و منابع توانسته‌اند از شناسایی ساختارهای زبانی گرفته تا مرور سادهٔ نسخ خطی و قرائات قرآنی، افق‌های جدیدی را در مطالعات قرآنی ایجاد کنند. همچنین ابزارهای مطالعات عهدینی، با امکان دسترسی مستقیم به متن اصلی، مقایسهٔ ترجمه‌های مختلف، و ارائهٔ تفاسیر متقدم، به پژوهشگران کمک می‌کنند تا زمینهٔ نزول قرآن و معنای بین سطور آن را در گفت‌وگو با مخاطبان اهل کتاب بهتر درک کنند.
🔴 تاکنون مجموعه‌ای از ابزارها و آرشیوهای کلیدی در زمینه‌های مرتبط در کانال انعکاس معرفی شده است که می‌توانید با استفاده از هشتگ #انعکاس_ابزار به آنها دسترسی داشته باشید. در ادامه، فهرستی از این ابزارهای و منابع مهم آورده شده است:
۱- گنجینۀ سنگ‌نبشته‌های باستانی (OCIANA)
۲- مطالعهٔ علمی عهدین (StepBible)
۳- صرف قرآن (Quran Morphology)
۴- پیکرهٔ عربی قرآن (Quranic Arabic Corpus)
۵- کُرپوس کُرانیکوم (Corpus Coranicum)
۶-دایرةالمعارف قرائت‌های قرآن EvQ
۷- کتابخانه IDEO (مؤسسهٔ شرق‌شناسی دومینیکن)
۸- فهرست الکندی
اما این تنها آغاز راه است!
🔻 در مدرسه جدید مدار، شما می‌توانید با مجموعه‌ای گسترده‌تر از ابزارهای برخط آشنا شوید و استفادهٔ تخصصی از آنها را برای پیشبرد پژوهش‌های قرآنی خود فرا بگیرید.
🟣 فرخوان ثبت‌نام مدرسه سوم مدار: جعبه ابزار برخط پژوهش در بافتار، متن و بینامتن قرآن
🔹 برای ارسال درخواست ثبت‌نام، مشاهدهٔ برنامه و عناوین ارائه‌ها و کسب اطلاعات بیشتر به سایت مدرسه مدار مراجعه کنید:
https://inekas.org/madar2025
#رویداد_انعکاس
@inekas
18.04.202515:13
🔵 در جست‌وجوی راه حل سوم: «عینیت و بی‌طرفی در مطالعات اسلامی»
🔵معرفی نخستین مدرسهٔ بهاری انعکاس (حضوری و آنلاین) | اردیبهشت ۱۴۰۴
مسألۀ شگفت و پرتکراری که امروزه در تحقیقات جدید مطالعات اسلامی بسیار به چشم می‌خورد-از جمله در برخی تحقیقاتی که در همین کانال انعکاس بازتاب داده شده- این است که چرا محققان دربارۀ یک موضوع مشخص با داده‌های کمابیش یکسان، به نتایج کاملا متفاوت و بعضا متضادی می‌رسند. آیا این اتفاق طبیعی است؟ اگر بله، کدام نتیجه به امر واقع نزدیک‌تر است؟ اگر نه، مشکل کجاست؟ آیا مشکل از تعصب یکی از طرفین است؟ اصلا آیا می‌توان بی‌طرف بود و بی‌طرفانه به واقعیت‌های تاریخی نزدیک شد؟ اگر بله، چه طور؟
دغدغۀ اصلی هر محقق تاریخ اسلام این است که در تاریخ اسلام واقعا چه اتفاقی افتاده است. تمام روش‌های تاریخی-انتقادی به این امید بسط داده شده‌اند تا افراد با رویکردهای مختلف بتوانند بر روی استنتاج‌های خود، با هم تفاهم کنند. به همین خاطر در رویکردهای مرسوم تاریخی-انتقادی، اصرار بر آن است که هیچ پیش‌فرض الهیاتی مفروض گرفته نشود، منابع معاصرِ یک رویداد به منابع متاخرتر ترجیح داده شود، منابع غیراسلامی به مثابۀ «منابعی بی‌طرف» و تحقیقاتِ با برچسب «تاریخی-انتقادی»، به مثابهٔ «تحقیقاتی بی‌طرف» انگاشته شود.
اما تحقیقات انتقادی سال‌های اخیر، از این واقعیت تکان‌دهنده پرده برداشت که بسیاری از منابع معاصر و بیرونی (غیر اسلامی)، مملو از سوگیری‌ها و برداشت‌های ذهنی، ناقص و مغرضانه هستند و نمی‌توان اصلی جهان‌شمول مبنی بر ترجیح منابع بیرونی و معاصر را مفروض گرفت.
همچنین مطالعات انتقادی دهۀ ۶۰ میلادی و به تبع آن، تأملات ادوارد سعید دربارۀ مطالعات «استشراقی» نیز، این دغدغه را بیش از پیش پررنگ کرد که مختصات خود پژوهشگر و جایگاه او، چه طور در نتایج تحقیقاتش موثر است. با این وصف، آیا می‌توان به تحقیقات غربی به مثابۀ «تحقیقات بی‌طرفانه» امید بست؟ از آن طرف، آیا کنار گذاشتن تمام تحقیقات جدید و رجوع به سنت اسلامی به مثابۀ «تنها برداشت اصیل»، ممکن و مطلوب است و بازگشت به عقب نیست؟
آیا باید به دنبال راه سومی بود؟
علاوه بر این، گذر زمان نشان داد ادعای «کنارنهادن پیش‌فرض‌های الهیاتی»، معمولا راهگشا نبوده و حتی بعضا رهزن بوده است. چرا که تأملات تحلیلی دقیق نشان داده که از طرفی روش‌های تاریخی-انتقادی نیز عاری از پیش‌فرض نبوده و از طرف دیگر، صرف پیش‌فرض داشتن نیز مانع نزدیک شدن به واقعیت نیست. اما همچنان مهم است بدانیم در یک مطالعۀ تاریخی-انتقادی: چگونه می‌بایست برای تغییر پیش‌فرض‌ها گشوده بود؟ چه نوع پیش‌فرض‌هایی را کجا باید کنار گذاشت و کجا نباید نگران بود؟ منابع معاصر و بیرونی، کجا ارزش بیشتری دارند و کجا بی‌ارزش هستند؟
🔴 انعکاس، با مشارکت گروه فلسفه علم دانشگاه شریف، مدرسۀ بهاری پیشِ رو را طراحی کرده تا این مناقشات را روایت کند و مسیر حرکت به سوی راه‌حل(های) سوم را نشان دهد و جعبه‌ابزاری مفهومی برای کاربست این ملاحظات در مطالعات اسلامی به دست دهد.
تجربهٔ پیشین ما در انعکاس و نیز پژوهش‌های اخیر نیز این را نشان می‌دهند که صرف آشنایی با روش‌شناسی‌های مختلف، بدون داشتن نقشه‌ای کلی از مبانی مفهومی آنها چندان موثر نیست. ارائه‌ها و کارگاه‌های مدرسۀ بهاری انعکاس به این منظور طراحی شدند تا این نقشه را به دست پژوهشگران و خوانندگان مطالعات اسلامی بدهد و آنها را از نزدیک با این چالش‌ها و مدل‌های جدید آشنا سازد.
🔵 در مدرسۀ بهاری امسال، ۲۰ ساعت ارائۀ آموزشی به همراه دو فعالیت کارگاهی برنامه‌ریزی شده است:
🔵در بخش آموزشی، ۱۰ استاد و پژوهشگر برجسته داخلی و بین‌المللی در سه محور موضوعی به ارائه می‌پردازند که فهرست عناوین این ارائه‌ها در پوستر بالا آمده است.
🔵در بخش کارگاهی، مخاطبین در گروه‌هایی تقسیم‌بندی می‌شوند که تمرکز آن مصداق یا اثری شاخص مربوط به یکی از محورهای دوره است. محتوا‌ها همراه با اطلاعات کتاب‌شناختی مربوط به هر پنل از پیش به صورت دفترچه و کتابِ ترجمه شده، در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد. شرکت‌کنندگان با انتخاب محور مورد علاقه‌شان، با تمرکز بر یک اثر شاخص در آن حوزه، در یک فعالیت مناظره‌ای یا هم‌تایانشان از گروه‌های دیگر شرکت خواهند کرد.
🎓 برای کسب اطلاعات بیشتر به کتابچه راهنمای مدرسه رجوع کنید.
🗓 چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه ، ۳، ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ | از ساعت ۸ تا ۱۸ به وقت تهران در دانشگاه صنعتی شریف
🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات مجازی در Zoom
👥 شبکه‌سازی و تعامل علمی
📍 امکان نگه‌داری از کودکان
⏲ مهلت ثبت‌نام (شرکت مجازی): تا پایان سه‌شنبه ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
🌐 برای ثبت‌نام به وبسایت مدرسه مراجعه کنید یا به @Inekas_admin پیام بدهید.
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
🔵 در جست‌وجوی راه حل سوم: «عینیت و بی‌طرفی در مطالعات اسلامی»
🔵معرفی نخستین مدرسهٔ بهاری انعکاس (حضوری و آنلاین) | اردیبهشت ۱۴۰۴
مسألۀ شگفت و پرتکراری که امروزه در تحقیقات جدید مطالعات اسلامی بسیار به چشم می‌خورد-از جمله در برخی تحقیقاتی که در همین کانال انعکاس بازتاب داده شده- این است که چرا محققان دربارۀ یک موضوع مشخص با داده‌های کمابیش یکسان، به نتایج کاملا متفاوت و بعضا متضادی می‌رسند. آیا این اتفاق طبیعی است؟ اگر بله، کدام نتیجه به امر واقع نزدیک‌تر است؟ اگر نه، مشکل کجاست؟ آیا مشکل از تعصب یکی از طرفین است؟ اصلا آیا می‌توان بی‌طرف بود و بی‌طرفانه به واقعیت‌های تاریخی نزدیک شد؟ اگر بله، چه طور؟
دغدغۀ اصلی هر محقق تاریخ اسلام این است که در تاریخ اسلام واقعا چه اتفاقی افتاده است. تمام روش‌های تاریخی-انتقادی به این امید بسط داده شده‌اند تا افراد با رویکردهای مختلف بتوانند بر روی استنتاج‌های خود، با هم تفاهم کنند. به همین خاطر در رویکردهای مرسوم تاریخی-انتقادی، اصرار بر آن است که هیچ پیش‌فرض الهیاتی مفروض گرفته نشود، منابع معاصرِ یک رویداد به منابع متاخرتر ترجیح داده شود، منابع غیراسلامی به مثابۀ «منابعی بی‌طرف» و تحقیقاتِ با برچسب «تاریخی-انتقادی»، به مثابهٔ «تحقیقاتی بی‌طرف» انگاشته شود.
اما تحقیقات انتقادی سال‌های اخیر، از این واقعیت تکان‌دهنده پرده برداشت که بسیاری از منابع معاصر و بیرونی (غیر اسلامی)، مملو از سوگیری‌ها و برداشت‌های ذهنی، ناقص و مغرضانه هستند و نمی‌توان اصلی جهان‌شمول مبنی بر ترجیح منابع بیرونی و معاصر را مفروض گرفت.
همچنین مطالعات انتقادی دهۀ ۶۰ میلادی و به تبع آن، تأملات ادوارد سعید دربارۀ مطالعات «استشراقی» نیز، این دغدغه را بیش از پیش پررنگ کرد که مختصات خود پژوهشگر و جایگاه او، چه طور در نتایج تحقیقاتش موثر است. با این وصف، آیا می‌توان به تحقیقات غربی به مثابۀ «تحقیقات بی‌طرفانه» امید بست؟ از آن طرف، آیا کنار گذاشتن تمام تحقیقات جدید و رجوع به سنت اسلامی به مثابۀ «تنها برداشت اصیل»، ممکن و مطلوب است و بازگشت به عقب نیست؟
آیا باید به دنبال راه سومی بود؟
علاوه بر این، گذر زمان نشان داد ادعای «کنارنهادن پیش‌فرض‌های الهیاتی»، معمولا راهگشا نبوده و حتی بعضا رهزن بوده است. چرا که تأملات تحلیلی دقیق نشان داده که از طرفی روش‌های تاریخی-انتقادی نیز عاری از پیش‌فرض نبوده و از طرف دیگر، صرف پیش‌فرض داشتن نیز مانع نزدیک شدن به واقعیت نیست. اما همچنان مهم است بدانیم در یک مطالعۀ تاریخی-انتقادی: چگونه می‌بایست برای تغییر پیش‌فرض‌ها گشوده بود؟ چه نوع پیش‌فرض‌هایی را کجا باید کنار گذاشت و کجا نباید نگران بود؟ منابع معاصر و بیرونی، کجا ارزش بیشتری دارند و کجا بی‌ارزش هستند؟
🔴 انعکاس، با مشارکت گروه فلسفه علم دانشگاه شریف، مدرسۀ بهاری پیشِ رو را طراحی کرده تا این مناقشات را روایت کند و مسیر حرکت به سوی راه‌حل(های) سوم را نشان دهد و جعبه‌ابزاری مفهومی برای کاربست این ملاحظات در مطالعات اسلامی به دست دهد.
تجربهٔ پیشین ما در انعکاس و نیز پژوهش‌های اخیر نیز این را نشان می‌دهند که صرف آشنایی با روش‌شناسی‌های مختلف، بدون داشتن نقشه‌ای کلی از مبانی مفهومی آنها چندان موثر نیست. ارائه‌ها و کارگاه‌های مدرسۀ بهاری انعکاس به این منظور طراحی شدند تا این نقشه را به دست پژوهشگران و خوانندگان مطالعات اسلامی بدهد و آنها را از نزدیک با این چالش‌ها و مدل‌های جدید آشنا سازد.
🔵 در مدرسۀ بهاری امسال، ۲۰ ساعت ارائۀ آموزشی به همراه دو فعالیت کارگاهی برنامه‌ریزی شده است:
🔵در بخش آموزشی، ۱۰ استاد و پژوهشگر برجسته داخلی و بین‌المللی در سه محور موضوعی به ارائه می‌پردازند که فهرست عناوین این ارائه‌ها در پوستر بالا آمده است.
🔵در بخش کارگاهی، مخاطبین در گروه‌هایی تقسیم‌بندی می‌شوند که تمرکز آن مصداق یا اثری شاخص مربوط به یکی از محورهای دوره است. محتوا‌ها همراه با اطلاعات کتاب‌شناختی مربوط به هر پنل از پیش به صورت دفترچه و کتابِ ترجمه شده، در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد. شرکت‌کنندگان با انتخاب محور مورد علاقه‌شان، با تمرکز بر یک اثر شاخص در آن حوزه، در یک فعالیت مناظره‌ای یا هم‌تایانشان از گروه‌های دیگر شرکت خواهند کرد.
🎓 برای کسب اطلاعات بیشتر به کتابچه راهنمای مدرسه رجوع کنید.
🗓 چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه ، ۳، ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ | از ساعت ۸ تا ۱۸ به وقت تهران در دانشگاه صنعتی شریف
🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات مجازی در Zoom
👥 شبکه‌سازی و تعامل علمی
📍 امکان نگه‌داری از کودکان
⏲ مهلت ثبت‌نام (شرکت مجازی): تا پایان سه‌شنبه ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
🌐 برای ثبت‌نام به وبسایت مدرسه مراجعه کنید یا به @Inekas_admin پیام بدهید.
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
11.04.202507:49
🔺 این روزها با انتشار فراخوان مدرسۀ بهاری انعکاس، که هیبرید (حضوری و آنلاین) است، پرسش‌های متعددی دربارۀ چگونگی برگزاری دوره‌های حضوری به ما رسید که در این پست به آنها می‌پردازیم.
🔵چهار سال پیش در گیرودار همه‌گیری کرونا، انعکاس با نخستین مدرسۀ تابستانی خود به صورت آنلاین و مجازی شروع به کار کرد.
ارتباطش با مخاطبان از دریچۀ صفحۀ نمایش لپ‌تاپ، و شناختش از شرکت‌کنندگان، محدود به صفحه‌های پروفایلی بود که عموماً دوربین خاموش در مدرسه‌ها حاضر می‌شدند.
پس از برگزاری دومین مدرسه و در حین برنامه‌ریزی برای مدرسۀ سوم، نیازی دوسویه شکل گرفت؛ در یک سمت، مخاطبان درخواست داشتند دوره‌هایی مقدماتی و مهارت‌پرور برای شرکت در مدارس تابستانی برگزار شود، از سوی دیگر انعکاس به حضور مخاطبان خود نیاز داشت تا در دنیایی واقعی، تعامل و معاشرت پژوهشگران حوزۀ مطالعات اسلامی را رقم بزند.
🔴نتیجۀ این نیاز، طراحی دوره‌های مدار بود.
مدار مخففی از واژ‌ه‌های مهارت، دانش، ابزار و روش است که در سال اول خود بر مهارت‌های کلی‌تر تاکید داشت و با دعوت از شرکت‌کنندگان در یک روز دورهمی، طعم شیرین معاشرت حضوری را چشید.
مدار در دومین سال خود با جریان علوم انسانی دیجیتال هم‌مسیر شد و کارگاهی را در ۹ روز با عنوان «بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال» برگزار کرد. چیزی که آن را نسبت به تجربه‌های قبلی متفاوت می‌کرد برگزاری کامل دوره به صورت حضوری بود.
این تجربۀ جذاب هم در ذهن شرکت‌کنندگان و هم در یاد تیم انعکاس باقی ماند و بهانه‌ای شد تا سومین دورۀ مدار را در ماه گذشته به سرانجام برساند.
با مشاهده ویدئوی بالا، لذت این تجربه خوب از دومین دورۀ مدار و تجربیات شرکت‌کنندگان آن را با ما شریک شوید تا در پست بعدی صحنه‌هایی از سومین دورۀ مدار را با شما به اشتراک بگذاریم.
برای آشنایی بیشتر با مزایای دورۀ حضوریِ پیش رو، به سایت مدرسۀ بهاری ۱۴۰۴ مراجعه کنید.
#رویداد_انعکاس
🔵 @Inekas
🔺 این روزها با انتشار فراخوان مدرسۀ بهاری انعکاس، که هیبرید (حضوری و آنلاین) است، پرسش‌های متعددی دربارۀ چگونگی برگزاری دوره‌های حضوری به ما رسید که در این پست به آنها می‌پردازیم.
🔵چهار سال پیش در گیرودار همه‌گیری کرونا، انعکاس با نخستین مدرسۀ تابستانی خود به صورت آنلاین و مجازی شروع به کار کرد.
ارتباطش با مخاطبان از دریچۀ صفحۀ نمایش لپ‌تاپ، و شناختش از شرکت‌کنندگان، محدود به صفحه‌های پروفایلی بود که عموماً دوربین خاموش در مدرسه‌ها حاضر می‌شدند.
پس از برگزاری دومین مدرسه و در حین برنامه‌ریزی برای مدرسۀ سوم، نیازی دوسویه شکل گرفت؛ در یک سمت، مخاطبان درخواست داشتند دوره‌هایی مقدماتی و مهارت‌پرور برای شرکت در مدارس تابستانی برگزار شود، از سوی دیگر انعکاس به حضور مخاطبان خود نیاز داشت تا در دنیایی واقعی، تعامل و معاشرت پژوهشگران حوزۀ مطالعات اسلامی را رقم بزند.
🔴نتیجۀ این نیاز، طراحی دوره‌های مدار بود.
مدار مخففی از واژ‌ه‌های مهارت، دانش، ابزار و روش است که در سال اول خود بر مهارت‌های کلی‌تر تاکید داشت و با دعوت از شرکت‌کنندگان در یک روز دورهمی، طعم شیرین معاشرت حضوری را چشید.
مدار در دومین سال خود با جریان علوم انسانی دیجیتال هم‌مسیر شد و کارگاهی را در ۹ روز با عنوان «بوت‌کمپ متن‌پژوهی دیجیتال» برگزار کرد. چیزی که آن را نسبت به تجربه‌های قبلی متفاوت می‌کرد برگزاری کامل دوره به صورت حضوری بود.
این تجربۀ جذاب هم در ذهن شرکت‌کنندگان و هم در یاد تیم انعکاس باقی ماند و بهانه‌ای شد تا سومین دورۀ مدار را در ماه گذشته به سرانجام برساند.
با مشاهده ویدئوی بالا، لذت این تجربه خوب از دومین دورۀ مدار و تجربیات شرکت‌کنندگان آن را با ما شریک شوید تا در پست بعدی صحنه‌هایی از سومین دورۀ مدار را با شما به اشتراک بگذاریم.
برای آشنایی بیشتر با مزایای دورۀ حضوریِ پیش رو، به سایت مدرسۀ بهاری ۱۴۰۴ مراجعه کنید.
#رویداد_انعکاس
🔵 @Inekas
23.03.202520:19
💎 وصیت‌نامهٔ مالی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) و سرنوشت املاک او
🔹مرور و ترجمۀ کامل جدیدترین مقالۀ شان آنتونی
از علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) دو وصیت معروف به جا مانده است: یکی وصیتی اخلاقی با مخاطب عام که در آن به امور مهم سفارش می‌کند: «الله الله فی الایتام...» و دیگری وصیت مالی مفصلی است که به «کتاب صدقات علی» (سند مکتوب موقوفات علی) معروف است. این متن سندی است که گفته می‌شود علی (ع) برای فرزندانش در سال ۳۹ ه.ق تنظیم کرد تا قصد خود را برای تبدیل زمین‌هایش به موقوفۀ خیر اعلام کند. این سند زمینهای علی (ع) را معین می‌کند و مشخص می‌سازد که چگونه ثروت او باید میان فرزندانش تقسیم و مدیریت شود.
🔵 شان آنتونی (استاد دانشگاه ایالتی اوهایو)، در جدیدترین مقالهٔ خود، به تحلیل تاریخی مفاد این وصیت، سازگاری آن با سنت‌های کشت اراضی زراعی در صدر اسلام، تحریرها و طرق انتقال وصیت در میان خاندان علی (ع) و نیز اختلافات میان علویان بر سر صدقات علی (ع) می‌پردازد.
⬇️دریافت مقاله
🔵مطالعۀ ترجمۀ کامل
از این وصیت‌نامه، حداقل ۵ تحریر کهن باقی مانده و آنتونی بیان می‌دارد که همۀ آنها برگرفته از سندی اصیل و قدیمی است که نسخه‌های آن مطمئناً در اختیار علویان نخستین قرار داشته است.
🗂 کامل‌ترین نسخۀ این وصیت‌نامه را ابن‌شَبّه در اخبار المدینة و سپس کلینی در الکافی حفظ کرده‌اند و آنتونی با تصحیح تحریر ابن‌شبه بر اساس نسخه‌بدل‌های نقل کافی، متن کامل وصیت‌نامه را ترجمه و تحلیل کرده است. فقراتی از این ترجمه از این قرار است:
🔵گفتنی است منبع نقل ابن‌شبه، نسخه‌ای از این وصیت است که در دست حسن بن زید (م. ۱۶۸)، پسر زید بن حسن بن علی‌بن‌ابی‌طالب، یکی از متولیان این موقوفات، بوده است. خوشبختانه در سال ۱۹۹۵ دو کتیبۀ عربی طولانی از زید در وادی‌حزره بین مدینه و ینبع (یکی از محل‌های اصلی موقوفات) کشف و منتشر شد (تصاویر بالا | توضیحات بیشتر در اینجا و اینجا) که به تعبیر آنتونی، به عنوان «شهادتی پاک‌نشدنی بر فعالیت‌های زید در آن منطقه» باقی مانده‌اند.
🔵آنتونی در ادامه روایتی را نقل می‌کند که چگونه علی (ع) پس از دریافت سود از زمین‌هایش در ینبع به خرید مقادیر زیادی مواد غذایی پرداخت. «اگرچه خود علی با رژیم غذایی ناچیزی از پورۀ ثرید زندگی می‌کرد، گوشتی را که خریداری می‌کرد آزادانه به مسلمانان کوفه می‌داد تا از آن بهره ببرند.»
🔵آنتونی بر دو ویژگی متمایز این وصیت تاکید می‌کند:
«این وصیت از جهت مفاد متعددی که در آن برای آزادسازی بردگان گنجانده شده، متمایز و برجسته است. به نظر می‌رسد علی سنتی را برای آزادسازی گسترده بردگان در وصیت‌نامه‌ها بنیان نهاد که بسیاری از نوادگانش نیز از آن پیروی کردند و به همین ترتیب تعداد زیادی از بردگان خود را آزاد کردند.» این ویژگی با مفادی از وصیت دیگر علی (ع) مبنی بر لزوم مراعات «ما ملکت ایمانکم» سازگار است.
ویژگی متمایز دیگر، وضعیت برابری است که علی (ع) بین فرزندان خود از ازدواجش با زنان آزاد و برده‌اش قائل شده است. در قوانین روم باستان و یهود فرزندان حاصل از ازدواج با زن غیر آزاد، وضعیت بردگی مادر را به ارث می‌بردند و نمی‌توانستند به عنوان وارث از پدرانشان ارث ببرند. اما در این وصیت، همۀ فرزندان، وارثانی آزاد و هم‌تا برای میراث او محسوب می‌شوند.
🔵ترجمۀ کامل انعکاس از این مقاله را در اینجا بخوانید و با کامنت خود، به بهبود آن کمک کنید.
#انعکاس_مقاله
🔵 @inekas
💎 وصیت‌نامهٔ مالی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) و سرنوشت املاک او
🔹مرور و ترجمۀ کامل جدیدترین مقالۀ شان آنتونی
از علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) دو وصیت معروف به جا مانده است: یکی وصیتی اخلاقی با مخاطب عام که در آن به امور مهم سفارش می‌کند: «الله الله فی الایتام...» و دیگری وصیت مالی مفصلی است که به «کتاب صدقات علی» (سند مکتوب موقوفات علی) معروف است. این متن سندی است که گفته می‌شود علی (ع) برای فرزندانش در سال ۳۹ ه.ق تنظیم کرد تا قصد خود را برای تبدیل زمین‌هایش به موقوفۀ خیر اعلام کند. این سند زمینهای علی (ع) را معین می‌کند و مشخص می‌سازد که چگونه ثروت او باید میان فرزندانش تقسیم و مدیریت شود.
🔵 شان آنتونی (استاد دانشگاه ایالتی اوهایو)، در جدیدترین مقالهٔ خود، به تحلیل تاریخی مفاد این وصیت، سازگاری آن با سنت‌های کشت اراضی زراعی در صدر اسلام، تحریرها و طرق انتقال وصیت در میان خاندان علی (ع) و نیز اختلافات میان علویان بر سر صدقات علی (ع) می‌پردازد.
⬇️دریافت مقاله
🔵مطالعۀ ترجمۀ کامل
از این وصیت‌نامه، حداقل ۵ تحریر کهن باقی مانده و آنتونی بیان می‌دارد که همۀ آنها برگرفته از سندی اصیل و قدیمی است که نسخه‌های آن مطمئناً در اختیار علویان نخستین قرار داشته است.
🗂 کامل‌ترین نسخۀ این وصیت‌نامه را ابن‌شَبّه در اخبار المدینة و سپس کلینی در الکافی حفظ کرده‌اند و آنتونی با تصحیح تحریر ابن‌شبه بر اساس نسخه‌بدل‌های نقل کافی، متن کامل وصیت‌نامه را ترجمه و تحلیل کرده است. فقراتی از این ترجمه از این قرار است:
§ این رونوشت کلمه به کلمه از سندی است که شامل موقوفۀ علی بن ابی طالب، رضی الله عنه، می‌باشد. من آن را با حروف باستانی‌اش و به سبک نگارش آن رونویسی کردم.
...
§ بسم الله الرحمن الرحیم. این چیزی است که بندۀ خدا علی، امیرالمؤمنین، دربارهٔ اموالش فرمان می‌دهد و مقرر می‌کند، در جستجوی خشنودی خدا تا خداوند مرا به واسطهٔ آن به بهشت وارد کند و از آتش دوزخ در امان دارد، در روزی که برخی چهره‌ها سفید و برخی چهره‌ها سیاه خواهند بود.
§ هر آنچه منبع آب متعلق به من در یَنبُع است و به عنوان مال من شناخته می‌شود و در محدودهٔ آن قرار دارد، موقوفه است،
....
§ این موقوفۀ علی متعلق به نسل فاطمه است همانطور که متعلق به نسل علی است. من آنچه را که به دو پسر فاطمه سپردم، صرفاً برای جلب خشنودی خدا و ادای احترام به دختر محمد [صح: به محمد] سپردم تا هر دوی آنها را بزرگ داشته، احترام، و تکریم کنم.
....
§ و بردگان من که در طوماری که حمزه برای من نوشت، نام برده شده‌اند، آزاد می‌شوند.
....
§ این چیزی است که علی امیرمؤمنان دربارۀ اموالش در صبح روزی که به [منطقۀ] مسکن رسید، مقرر کرد، در طلب خشنودی خدا و سرای آخرت - و خداست که در همۀ امور از او یاری خواسته می‌شود.
...
§ ابوشمر بن ابرهه، صعصعة بن صوحان، یزید بن قیس، و هیاج بن ابی هیاج شهادت می‌دهند، و بندهٔ خدا علی امیرالمؤمنین با دست خود در ۱۱ جمادی الاول سال ۳۹ این را نوشت.
🔵گفتنی است منبع نقل ابن‌شبه، نسخه‌ای از این وصیت است که در دست حسن بن زید (م. ۱۶۸)، پسر زید بن حسن بن علی‌بن‌ابی‌طالب، یکی از متولیان این موقوفات، بوده است. خوشبختانه در سال ۱۹۹۵ دو کتیبۀ عربی طولانی از زید در وادی‌حزره بین مدینه و ینبع (یکی از محل‌های اصلی موقوفات) کشف و منتشر شد (تصاویر بالا | توضیحات بیشتر در اینجا و اینجا) که به تعبیر آنتونی، به عنوان «شهادتی پاک‌نشدنی بر فعالیت‌های زید در آن منطقه» باقی مانده‌اند.
🔵آنتونی در ادامه روایتی را نقل می‌کند که چگونه علی (ع) پس از دریافت سود از زمین‌هایش در ینبع به خرید مقادیر زیادی مواد غذایی پرداخت. «اگرچه خود علی با رژیم غذایی ناچیزی از پورۀ ثرید زندگی می‌کرد، گوشتی را که خریداری می‌کرد آزادانه به مسلمانان کوفه می‌داد تا از آن بهره ببرند.»
🔵آنتونی بر دو ویژگی متمایز این وصیت تاکید می‌کند:
«این وصیت از جهت مفاد متعددی که در آن برای آزادسازی بردگان گنجانده شده، متمایز و برجسته است. به نظر می‌رسد علی سنتی را برای آزادسازی گسترده بردگان در وصیت‌نامه‌ها بنیان نهاد که بسیاری از نوادگانش نیز از آن پیروی کردند و به همین ترتیب تعداد زیادی از بردگان خود را آزاد کردند.» این ویژگی با مفادی از وصیت دیگر علی (ع) مبنی بر لزوم مراعات «ما ملکت ایمانکم» سازگار است.
ویژگی متمایز دیگر، وضعیت برابری است که علی (ع) بین فرزندان خود از ازدواجش با زنان آزاد و برده‌اش قائل شده است. در قوانین روم باستان و یهود فرزندان حاصل از ازدواج با زن غیر آزاد، وضعیت بردگی مادر را به ارث می‌بردند و نمی‌توانستند به عنوان وارث از پدرانشان ارث ببرند. اما در این وصیت، همۀ فرزندان، وارثانی آزاد و هم‌تا برای میراث او محسوب می‌شوند.
🔵ترجمۀ کامل انعکاس از این مقاله را در اینجا بخوانید و با کامنت خود، به بهبود آن کمک کنید.
#انعکاس_مقاله
🔵 @inekas
09.02.202513:33
💎 انتشار کتاب جدید خوان کول: «بازاندیشی قرآن در باستان متأخر»
🔵اطلاعات کتاب‌شناختی
Juan Cole, (2025), Rethinking the Qur’ān in Late Antiquity, De Gruyter
⬇️ دریافت ۴۵ صفحهٔ نخست کتاب (شامل فهرست و درآمد)
✍️ معرفی کتاب
کتاب بالا یکی از تازه‌های نشر در حوزه مطالعات تاریخی قرآن است که به عنوان پنجمین جلد از «سری مطالعات قرآن (IQSA)» منتشر شده است. نویسندهٔ کتاب می‌کوشد تا با نگاهی عمیق در بافتار تاریخی و فرهنگی باستان متأخر نگاهی نو به قرآن داشته باشد. او با تمرکز بر محیط تاریخی و فرهنگی خاورمیانه در قرن‌های ششم و هفتم میلادی، به تحلیل تأثیرات متقابل قرآن و دیگر ادیان و جریانهای فکری آن زمان می‌پردازد.
خوان کول در این کتاب تلاش کرده است تا با نگاهی نو، ارتباط قرآن را با تحولات فکری، مذهبی و فرهنگی دوران باستان متاخر بررسی کند. او به این سوال پاسخ می‌دهد که چگونه قرآن بازتاب‌دهنده و پاسخ‌گوی جریانهای فرهنگی، دینی، سیاسی و منطقه‌ای در عربستان غربی و نواحی همجوار آن در دوران جنگ بزرگ (۶۳۰-۶۰۳ میلادی) بین امپراتوری‌های روم و ساسانی است.
کتاب حاضر ساختار متن قرآن را از منظر بلاغی، مورد توجه قرار داده و کاربرد تکنیک «خطاب روایی» در قرآن را تحلیل کرده است. نویسنده از طریق شش مطالعه موردی به قرآن می‌پردازد. دو مورد نخست به دوران ۲۰۰-۸۰۰ میلادی اختصاص دارد، دوره‌ای که تاریخ‌پژوه پیتر براون آن را «باستان متأخر» نامیده است. دو مطالعه بعدی داستان‌ها و مضامین قرآنی را در بستر عصر هراکلیوس و خسرو دوم بررسی می‌کند. دو مورد پایانی به چگونگی شکل‌گیری قرآن از لحاظ سبک‌شناختی، پرداخته و این فرایندها را در چارچوب دوره باستان متأخر قرار می‌دهد.
🗺 تمامی مباحث کتاب با دغدغه‌ای مشترک پیوند خورده‌اند: درک بهتر از اینکه چرا قرآن انتخاب‌های روایی خاصی انجام می‌دهد، چگونه روایت‌های آن در طول زمان تغییر می‌کنند، و این روایت‌ها چه نسبتی با سایر متون و دیدگاه‌ها دارند.
کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا قرآن را نه تنها به عنوان یک متن مقدس، بلکه به عنوان بخشی از تحولات فکری و مذهبی دوران متأخر باستان درک کنند.
⭐️ علاوه بر محتوای خود کتاب، درآمد آن نیز بسیار خواندنی است و می‌تواند به تنهایی همچون مقالۀ مروری مستقلی خوانده شود. خوان کول در این درآمد، تصویری دقیق از وضعیت کنونی مطالعات قرآنی و چالش‌های پیش روی آن ترسیم می‌کند و رویکرد نوین خود را در بررسی تاریخی قرآن تبیین می‌کند. به دلیل اهمیت این درآمد، آن را جداگانه ترجمه کرده‌ایم:
🔵 مطالعۀ نسخۀ پیش‌نویس ترجمۀ درآمد به زبان فارسی [با کمک هوش مصنوعی]
(با گذاشتن نظراتتان زیر قسمت‌های گنگ و نامفهوم، یک دستی به سر و روی این ترجمه بکشید! 😊)
⬇️متن کامل درآمد کتاب (به زبان انگلیسی) به همراه خلاصۀ فارسی
🗂 فهرست کتاب
درآمد
فصل اول: بت‌پرستی و یکتاپرستی غیریهودی در حجاز پیش از اسلام
فصل دوم: کوثر و میراث دینی خاور نزدیک
فصل سوم: "خفتگان مسیحی" به عنوان تمثیلی از فتح ساسانیان
فصل چهارم: صلح و آشتی: صلح و اصلح
فصل پنجم: شیوه‌های سوادآموزی و جمع‌آوری قرآن
فصل ششم: زندگی‌نامه پیامبر به روایت خداوند: خطاب روایی در شکل‌گیری خود
👤 معرفی نویسنده
خوان کول (Juan Cole)، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان و نویسنده کتاب "محمّد: پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها" است. او از چهره‌های سرشناس در حوزه مطالعات خاورمیانه و اسلام و از سخنرانان دومین و سومین مدرسه تابستانی انعکاس است. علاوه بر این، او در نشست‌های پیشین انجمن مطالعات قرآن (IQSA) نیز ارائه داشته است.
🔴 پیش از این، دو فرسته درباره خوان کول در کانال انعکاس منتشر شده است. رک: ویدئوی ارائه خوان کول در سمینار «رحمة للعالمین» و معرفی مجموعه مقالات «جنبش‌های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست» می‌توانید از طریق این لینک به وبلاگ شخصی او سر بزنید.
#انعکاس_کتاب
🔴@inekas
💎 انتشار کتاب جدید خوان کول: «بازاندیشی قرآن در باستان متأخر»
🔵اطلاعات کتاب‌شناختی
Juan Cole, (2025), Rethinking the Qur’ān in Late Antiquity, De Gruyter
⬇️ دریافت ۴۵ صفحهٔ نخست کتاب (شامل فهرست و درآمد)
✍️ معرفی کتاب
کتاب بالا یکی از تازه‌های نشر در حوزه مطالعات تاریخی قرآن است که به عنوان پنجمین جلد از «سری مطالعات قرآن (IQSA)» منتشر شده است. نویسندهٔ کتاب می‌کوشد تا با نگاهی عمیق در بافتار تاریخی و فرهنگی باستان متأخر نگاهی نو به قرآن داشته باشد. او با تمرکز بر محیط تاریخی و فرهنگی خاورمیانه در قرن‌های ششم و هفتم میلادی، به تحلیل تأثیرات متقابل قرآن و دیگر ادیان و جریانهای فکری آن زمان می‌پردازد.
خوان کول در این کتاب تلاش کرده است تا با نگاهی نو، ارتباط قرآن را با تحولات فکری، مذهبی و فرهنگی دوران باستان متاخر بررسی کند. او به این سوال پاسخ می‌دهد که چگونه قرآن بازتاب‌دهنده و پاسخ‌گوی جریانهای فرهنگی، دینی، سیاسی و منطقه‌ای در عربستان غربی و نواحی همجوار آن در دوران جنگ بزرگ (۶۳۰-۶۰۳ میلادی) بین امپراتوری‌های روم و ساسانی است.
کتاب حاضر ساختار متن قرآن را از منظر بلاغی، مورد توجه قرار داده و کاربرد تکنیک «خطاب روایی» در قرآن را تحلیل کرده است. نویسنده از طریق شش مطالعه موردی به قرآن می‌پردازد. دو مورد نخست به دوران ۲۰۰-۸۰۰ میلادی اختصاص دارد، دوره‌ای که تاریخ‌پژوه پیتر براون آن را «باستان متأخر» نامیده است. دو مطالعه بعدی داستان‌ها و مضامین قرآنی را در بستر عصر هراکلیوس و خسرو دوم بررسی می‌کند. دو مورد پایانی به چگونگی شکل‌گیری قرآن از لحاظ سبک‌شناختی، پرداخته و این فرایندها را در چارچوب دوره باستان متأخر قرار می‌دهد.
🗺 تمامی مباحث کتاب با دغدغه‌ای مشترک پیوند خورده‌اند: درک بهتر از اینکه چرا قرآن انتخاب‌های روایی خاصی انجام می‌دهد، چگونه روایت‌های آن در طول زمان تغییر می‌کنند، و این روایت‌ها چه نسبتی با سایر متون و دیدگاه‌ها دارند.
کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا قرآن را نه تنها به عنوان یک متن مقدس، بلکه به عنوان بخشی از تحولات فکری و مذهبی دوران متأخر باستان درک کنند.
⭐️ علاوه بر محتوای خود کتاب، درآمد آن نیز بسیار خواندنی است و می‌تواند به تنهایی همچون مقالۀ مروری مستقلی خوانده شود. خوان کول در این درآمد، تصویری دقیق از وضعیت کنونی مطالعات قرآنی و چالش‌های پیش روی آن ترسیم می‌کند و رویکرد نوین خود را در بررسی تاریخی قرآن تبیین می‌کند. به دلیل اهمیت این درآمد، آن را جداگانه ترجمه کرده‌ایم:
🔵 مطالعۀ نسخۀ پیش‌نویس ترجمۀ درآمد به زبان فارسی [با کمک هوش مصنوعی]
(با گذاشتن نظراتتان زیر قسمت‌های گنگ و نامفهوم، یک دستی به سر و روی این ترجمه بکشید! 😊)
⬇️متن کامل درآمد کتاب (به زبان انگلیسی) به همراه خلاصۀ فارسی
🗂 فهرست کتاب
درآمد
فصل اول: بت‌پرستی و یکتاپرستی غیریهودی در حجاز پیش از اسلام
فصل دوم: کوثر و میراث دینی خاور نزدیک
فصل سوم: "خفتگان مسیحی" به عنوان تمثیلی از فتح ساسانیان
فصل چهارم: صلح و آشتی: صلح و اصلح
فصل پنجم: شیوه‌های سوادآموزی و جمع‌آوری قرآن
فصل ششم: زندگی‌نامه پیامبر به روایت خداوند: خطاب روایی در شکل‌گیری خود
👤 معرفی نویسنده
خوان کول (Juan Cole)، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان و نویسنده کتاب "محمّد: پیامبر صلح در گرماگرم ستیز امپراتوری‌ها" است. او از چهره‌های سرشناس در حوزه مطالعات خاورمیانه و اسلام و از سخنرانان دومین و سومین مدرسه تابستانی انعکاس است. علاوه بر این، او در نشست‌های پیشین انجمن مطالعات قرآن (IQSA) نیز ارائه داشته است.
🔴 پیش از این، دو فرسته درباره خوان کول در کانال انعکاس منتشر شده است. رک: ویدئوی ارائه خوان کول در سمینار «رحمة للعالمین» و معرفی مجموعه مقالات «جنبش‌های صلح در اسلام: تاریخ، دین و سیاست» می‌توانید از طریق این لینک به وبلاگ شخصی او سر بزنید.
#انعکاس_کتاب
🔴@inekas
30.01.202509:11
🔴 در مدرسه مدار۲ چه خبر بود؟
🔺 این ویدئو گزارش کوتاهی از مدرسه مدار ۲ است که به «متن‌پژوهی دیجیتال» اختصاص داشت.
🗣 اگر به یادگیری مهارت‌ها و ابزارهای نوین مطالعات اسلامی علاقه‌مندید، فراخوان مدرسه مدار ۳ را ببینید.
🔺 این ویدئو گزارش کوتاهی از مدرسه مدار ۲ است که به «متن‌پژوهی دیجیتال» اختصاص داشت.
🗣 اگر به یادگیری مهارت‌ها و ابزارهای نوین مطالعات اسلامی علاقه‌مندید، فراخوان مدرسه مدار ۳ را ببینید.
06.01.202515:53
🎞 ویدئوی ارائهٔ «وضعیت مذهبی عربستان در حوالی زمان میلاد محمد [ص]» از ایلکا لینستت
🟣 ویدئوی بالا ارائهٔ ایلکا لینستت در سومین مدرسه تابستانی انعکاس (۲ شهریور ۱۴۰۲) که در آن ایدۀ خود در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» را ارائه کرده است:
💠 ایلکا لینستت در این ارائه، بر شواهد باستان‌شناختی به عنوان دریچه‌ی جدیدی برای مطالعهٔ فرهنگ اعراب تمرکز دارد. او با اشاره به توصیف‌های پیشامدرن و مدرن از عربستان پیش از اسلام که معمولا بر ماهیت شرک‌آمیز و عاری از اخلاق آن تمرکز دارند، بر شواهد باستان‌شناختی و کتیبه‌شناختی -که بسیاری از آنها اخیرا دست‌یاب شده‌اند- تأکید دارد؛ آثاری که نشان می‌دهند در آستانهٔ ظهور اسلام یهودیان و مسیحیان پرشماری در عربستان حضور داشته‌اند. بر اساس این آثار، این دیدگاه‌های مشرکانه هستند که شواهد اندکی از بقای آنها تا قرن ششم و هفتم میلادی در عربستان موجود است.
☑ او نشان می‌دهد که ما باید از شواهد مادی، توأمان با سایر شواهد معاصر مانند اشعار جاهلی و قرآن استفاده کنیم. این منابع بیان می‌دارند که بسیاری از اعراب نظام اعتقادی یکتاپرستانه یا لااقل تک‌خداگزینانه داشته‌اند.
🗂 فهرست مطالب ویدئو:
00:11 مقدمه و ساختار ارائه
02:04 رد دیدگاه‌های سنتی درباره عربستان پیش از اسلام
07:53 شواهد مادی در مقابل متون ادبی
08:55 شواهد کتیبه‌شناسی «یکتاپرستانه»
(پیوست: نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی)
14:08 نمونه‌هایی از کتیبه‌های یهودی و مسیحی
29:45 تحلیل شعر عربی پیش از اسلام
38:09 درک مفهوم مشرکین در قرآن
40:25 دیدگاه‌های جایگزین در تاریخنگاری عربی
49:13 بازاندیشی ظهور اسلام و زمینه آن
53:36 استمرار حضور یهودیان و مسیحیان در عربستان
▶️ مشاهده ویدئوی کامل ارائه در یوتوب و آپارات انعکاس
#انعکاس_کتاب
#ارائه‌های_مدرسه_انعکاس
🔵@Inekas
🎞 ویدئوی ارائهٔ «وضعیت مذهبی عربستان در حوالی زمان میلاد محمد [ص]» از ایلکا لینستت
🟣 ویدئوی بالا ارائهٔ ایلکا لینستت در سومین مدرسه تابستانی انعکاس (۲ شهریور ۱۴۰۲) که در آن ایدۀ خود در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» را ارائه کرده است:
💠 ایلکا لینستت در این ارائه، بر شواهد باستان‌شناختی به عنوان دریچه‌ی جدیدی برای مطالعهٔ فرهنگ اعراب تمرکز دارد. او با اشاره به توصیف‌های پیشامدرن و مدرن از عربستان پیش از اسلام که معمولا بر ماهیت شرک‌آمیز و عاری از اخلاق آن تمرکز دارند، بر شواهد باستان‌شناختی و کتیبه‌شناختی -که بسیاری از آنها اخیرا دست‌یاب شده‌اند- تأکید دارد؛ آثاری که نشان می‌دهند در آستانهٔ ظهور اسلام یهودیان و مسیحیان پرشماری در عربستان حضور داشته‌اند. بر اساس این آثار، این دیدگاه‌های مشرکانه هستند که شواهد اندکی از بقای آنها تا قرن ششم و هفتم میلادی در عربستان موجود است.
☑ او نشان می‌دهد که ما باید از شواهد مادی، توأمان با سایر شواهد معاصر مانند اشعار جاهلی و قرآن استفاده کنیم. این منابع بیان می‌دارند که بسیاری از اعراب نظام اعتقادی یکتاپرستانه یا لااقل تک‌خداگزینانه داشته‌اند.
🗂 فهرست مطالب ویدئو:
00:11 مقدمه و ساختار ارائه
02:04 رد دیدگاه‌های سنتی درباره عربستان پیش از اسلام
07:53 شواهد مادی در مقابل متون ادبی
08:55 شواهد کتیبه‌شناسی «یکتاپرستانه»
(پیوست: نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی)
14:08 نمونه‌هایی از کتیبه‌های یهودی و مسیحی
29:45 تحلیل شعر عربی پیش از اسلام
38:09 درک مفهوم مشرکین در قرآن
40:25 دیدگاه‌های جایگزین در تاریخنگاری عربی
49:13 بازاندیشی ظهور اسلام و زمینه آن
53:36 استمرار حضور یهودیان و مسیحیان در عربستان
▶️ مشاهده ویدئوی کامل ارائه در یوتوب و آپارات انعکاس
#انعکاس_کتاب
#ارائه‌های_مدرسه_انعکاس
🔵@Inekas
15.04.202510:55
💠 درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس | ۱۴۰۴ | نشست دوم
🔵 الهیات، تاریخ، عینیت و بی‌طرفی
👤 مهمانان گفتگو:
محمدهادی گرامی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
مجید منتظرمهدی (مؤسسه مطالعات اسماعیلی)
🗓 پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ - ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)
📝 چکیده
در این نشست به بررسی مناسبات میان الهیات، تاریخ و مفاهیم عینیت و بی‌طرفی در پژوهش‌های دانشگاهی خواهیم پرداخت. در شرایطی که مرزهای علوم انسانی و الهیات همواره محل پرسش بوده‌اند، در این نشست تلاش داریم در قالب یک گفتگو مباحث مربوط به نسبت میان این حوزه‌ها را بکاویم.
محورهای اصلی این نشست عبارت‌اند از: بررسی نوع رابطه و تعامل میان دانش کلامی و تاریخی و نقاط اشتراک و افتراق آنها؛ تبیین تمایز میان عینیت‌گرایی و بی‌طرفی و بررسی امکان دستیابی به عینیت در پژوهش‌های تاریخی و معیارهای آن؛ واکاوی این پرسش که آیا پژوهش تاریخی با پیش‌فرض‌های الهیاتی می‌تواند همچنان علمی باشد و بررسی چالش‌های پاسخ به این پرسش؛ و نهایتاً بررسی انتقادی پیش‌فرض‌های تصریح‌نشده الهیاتی در پژوهش‌های تاریخی.
👤 محمدهادی گرامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تهران است.
👤 مجید منتظرمهدی پژوهشگر موسسه مطالعات اسماعیلی در لندن است.
✅ این نشست به صورت آنلاین و در بستر زوم خواهد بود و حضور در آن برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.
🔺 برای ثبت‌نام و شرکت در این ارائه از اینجا اقدام کنید (در صورت مشکل دسترسی از پروکسی استفاده کنید.)
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
💠 درآمدی بر مدرسهٔ بهاری انعکاس | ۱۴۰۴ | نشست دوم
🔵 الهیات، تاریخ، عینیت و بی‌طرفی
👤 مهمانان گفتگو:
محمدهادی گرامی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
مجید منتظرمهدی (مؤسسه مطالعات اسماعیلی)
🗓 پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ - ساعت ۱۹:۳۰ (به وقت تهران)
📝 چکیده
در این نشست به بررسی مناسبات میان الهیات، تاریخ و مفاهیم عینیت و بی‌طرفی در پژوهش‌های دانشگاهی خواهیم پرداخت. در شرایطی که مرزهای علوم انسانی و الهیات همواره محل پرسش بوده‌اند، در این نشست تلاش داریم در قالب یک گفتگو مباحث مربوط به نسبت میان این حوزه‌ها را بکاویم.
محورهای اصلی این نشست عبارت‌اند از: بررسی نوع رابطه و تعامل میان دانش کلامی و تاریخی و نقاط اشتراک و افتراق آنها؛ تبیین تمایز میان عینیت‌گرایی و بی‌طرفی و بررسی امکان دستیابی به عینیت در پژوهش‌های تاریخی و معیارهای آن؛ واکاوی این پرسش که آیا پژوهش تاریخی با پیش‌فرض‌های الهیاتی می‌تواند همچنان علمی باشد و بررسی چالش‌های پاسخ به این پرسش؛ و نهایتاً بررسی انتقادی پیش‌فرض‌های تصریح‌نشده الهیاتی در پژوهش‌های تاریخی.
👤 محمدهادی گرامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تهران است.
👤 مجید منتظرمهدی پژوهشگر موسسه مطالعات اسماعیلی در لندن است.
✅ این نشست به صورت آنلاین و در بستر زوم خواهد بود و حضور در آن برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.
🔺 برای ثبت‌نام و شرکت در این ارائه از اینجا اقدام کنید (در صورت مشکل دسترسی از پروکسی استفاده کنید.)
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
06.04.202514:25
🔵نخستین مدرسهٔ بهاری انعکاس (حضوری و آنلاین) | اردیبهشت ۱۴۰۴
🔵«عینیت و بی‌طرفی در مطالعات اسلامی»
👥 با مشارکت گروه فلسفه علم دانشگاه شریف
➕ ۲۰ ساعت ارائۀ آموزشی به همراه کارگاه
➕ چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه ، ۳، ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ | از ساعت ۸ تا ۱۸ به وقت تهران در دانشگاه صنعتی شریف
➕با ارائه ۱۱ استاد و پژوهشگر برجسته داخلی و بین‌المللی
📄 محورهای اصلی برنامه:
◀️عینیت و هنجارمندی
◀️عینیت و قدرت
◀️عینیت و تاریخ
🔺 معرفی ماموریت دوره و چرایی آن
🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات مجازی در Zoom
👥 شبکه‌سازی و تعامل علمی
📍 امکان نگه‌داری از کودکان
🗓 مهلت ثبت‌نام: تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۴
👥توضیح درباره چرایی تفکیک مدارس بهاری و تابستانی انعکاس و رویکرد هر رویداد
🌐 برای کسب اطلاعات بیشتر به کتابچه راهنما و برای ثبت‌نام به وبسایت مدرسه مراجعه کنید یا به @Inekas_admin پیام بدهید.
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
🔵نخستین مدرسهٔ بهاری انعکاس (حضوری و آنلاین) | اردیبهشت ۱۴۰۴
🔵«عینیت و بی‌طرفی در مطالعات اسلامی»
👥 با مشارکت گروه فلسفه علم دانشگاه شریف
➕ ۲۰ ساعت ارائۀ آموزشی به همراه کارگاه
➕ چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه ، ۳، ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ | از ساعت ۸ تا ۱۸ به وقت تهران در دانشگاه صنعتی شریف
➕با ارائه ۱۱ استاد و پژوهشگر برجسته داخلی و بین‌المللی
📄 محورهای اصلی برنامه:
◀️عینیت و هنجارمندی
◀️عینیت و قدرت
◀️عینیت و تاریخ
🔺 معرفی ماموریت دوره و چرایی آن
🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات مجازی در Zoom
👥 شبکه‌سازی و تعامل علمی
📍 امکان نگه‌داری از کودکان
🗓 مهلت ثبت‌نام: تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۴
👥توضیح درباره چرایی تفکیک مدارس بهاری و تابستانی انعکاس و رویکرد هر رویداد
🌐 برای کسب اطلاعات بیشتر به کتابچه راهنما و برای ثبت‌نام به وبسایت مدرسه مراجعه کنید یا به @Inekas_admin پیام بدهید.
#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
09.03.202513:24
🔵گزارشی از فصول کتاب
«مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی»
اثر کشیا علی
Kecia Ali (2024), The Woman Question in Islamic Studies, Princeton: Princeton University Press.
در دهه‌های اخیر حضور زنان در دپارتمان‌های مطالعات اسلامی افزایش یافته، و مطالعات اسلامی، همچون بسیاری دیگر از رشته‌های دانشگاهی، دیگر رشته‌ای «مردانه» به شمار نمی‌آید. اما آیا چنان که از یک فضای پیشرو انتظار می‌رود، مطالعات اسلامی از تبعیض جنسیتی عبور کرده است؟ یا چالش کهن و پیچیدهٔ نابرابری جنسیتی در این فضا نیز هنوز عمیقاً وجود دارد؟ آیا «زن‌بودن» در فضای مطالعات اسلامی، عاملی برای جدی‌گرفته‌نشدن، خوانده‌‌نشدن، ارجاع‌ندادن و استخدام‌نشدن است؟
کشیا علی، استاد مطالعات دین و مطالعات اسلامی دانشگاه بوستون، در کتاب «مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی (۲۰۲۴)» به تحلیل عمیق چالش‌ها و نابرابری‌های جنسیتی در حوزهٔ مطالعات اسلامی پرداخته است. کتاب حاضر در پنج فصل معضلات مختلف مرتبط با زنان، جنسیت و مطالعات اسلامی را تبیین کرده و چالش‌های زنان را در محیط‌های دانشگاهی و پژوهشی مطالعات اسلامی مورد توجه قرار داده است، چالش‌هایی که در فضای دانشگاهی ایران نیز معنادار و حائز اهمیت است.
🗂فصول کتاب و محتوای آن:
⭐️فصل ۱:
جنسیت‌بخشی به مطالعات اسلامی
نویسنده در این فصل به تاریخچه و وضعیت کنونی نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی پرداخته است. او تأکید می‌کند که با وجود پیشرفت‌های مثبت در سهم مشارکت زنان، به‌ویژه زنان مسلمان، نابرابری‌های جنسیتی همچنان در این زمینه وجود دارد. علی به‌ویژه به تأثیر جنسیت به عنوان عامل اصلی در موفقیت‌های علمی اشاره کرده و بیان می‌کند که پژوهش‌های مربوط به زنان و جنسیت غالباً در حاشیه قرار می‌گیرد. او همچنین به تأثیر ایدئولوژی‌های نژادپرستانه و تبعیض‌های جنسیتی بر مشارکت زنان، به‌ویژه زنان رنگین‌پوست، در تولید آثار علمی اشاره کرده و به عنوان نمونه، به بررسی زندگی حرفه‌ای آنه‌ماری شیمِل (۱۹۲۲ - ۲۰۰۳)، یکی از پیشگامان مطالعات اسلامی، و چالش‌هایی که او به سبب جنسیتش با آن مواجه بوده، پرداخته است.
⭐️فصل ۲:
ارجاع‌دهی در مطالعات اسلامی
در این فصل، علی به سیاست‌های ارجاع‌دهی و استناد در آثار علمی توجه کرده و نابرابری جنسیتی در استناد به آثار زنان را تحلیل می‌کند. علی نشان می‌دهد که در ارجاع‌دهی بسیاری از پژوهش‌ها، آثار زنان چه در مقام نویسنده و چه ویراستار، نادیده گرفته می‌شود و مشارکت آنها در نسبت با مردان کم‌رنگ‌تر است. به علاوه، او تأکید می‌کند که عدم توجه به آثار زنان به کاهش کیفیت و جامعیت دانش تولید شده در این حوزه منجر می‌شود.
⭐️فصل ۳:
بازنمایی مطالعات اسلامی
در این فصل، چگونگی بازنمایی زنان مسلمان و پژوهشگران در رسانه‌ها و مجامع عمومی مورد توجه قرار گرفته است. علی به چالش‌های خاص این حوزه پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه نقدهای جنسیت‌زده و اسلام‌هراسانه بر پژوهشگران زن تأثیر منفی بسیار جدی می‌گذارد. او با ذکر نمونه‌هایی از تجربیات پژوهشگران نشان می‌دهد که چرا پرداخت به این موضوعات به عرصه‌ای خطرناک برای زنان تبدیل شده است.
⭐️فصل ۴:
تدریس مطالعات اسلامی
در فصل چهارم، علی به مسألۀ تدریس در حوزه مطالعات اسلامی، مشکلات آموزشی و نحوۀ تدوین سرفصل‌های درسی پرداخته است. او بیان می‌کند که در برنامه‌های درسی، موضوعات مرتبط با زنان و جنسیت غالباً به حاشیه رانده شده و بیشتر به صورت جانبی و اختیاری تدریس می‌شود. علی با بررسی طرح‌درس‌های مقدماتی و کتب مرجع، نشان داده که نویسندگان بیشتر منابع درسی مردان‌اند و آثار زنان در این منابع در اقلیت قرار دارد. بر اساس تحقیقی که بر ۱۰۵ طرح درس مقدماتی مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکایی انجام شده، بیشتر به موضوعاتی مانند الهیات اسلامی و جریانهای فکری اختصاص یافته و به مسائل زنان و جنسیت تنها در کمتر از ۴۰ درصد از این طرح درس‌ها پرداخته شده است. همچنین در بسیاری از این طرح درس، آثار نویسندگان مردان در مقایسه با آثاری که نویسنده زن دارند، بیشتر مورد اقبال قرار گرفته و تدریس می‌شود.
⭐️فصل ۵:
نتیجه (راهنمای اولیه برای ریشه‌کن کردن نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی)
در پایان، نویسنده راهکارهایی را برای مقابله با نابرابری‌های جنسیتی در مطالعات اسلامی پیشنهاد کرده است. او تأکید می‌کند که تغییرات لازم تنها با تلاش‌های فردی به دست نخواهد آمد و به تغییرات ساختاری و جمعی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی نیاز است. علی بر اهمیت آگاهی‌بخشی درباره نابرابری‌های موجود تأکید کرده و پیشنهاد می‌کند که پژوهشگران به‌طور فعال به دنبال تغییرات گسترده‌تری در رویه‌های پژوهشی و آموزشی باشند.
⬇️دریافت فهرست و مقدمۀ کتاب
💬 پادکست گفتگو با نویسنده درباره کتاب (به انگلیسی)
#انعکاس_کتاب
@inekas
🔵گزارشی از فصول کتاب
«مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی»
اثر کشیا علی
Kecia Ali (2024), The Woman Question in Islamic Studies, Princeton: Princeton University Press.
در دهه‌های اخیر حضور زنان در دپارتمان‌های مطالعات اسلامی افزایش یافته، و مطالعات اسلامی، همچون بسیاری دیگر از رشته‌های دانشگاهی، دیگر رشته‌ای «مردانه» به شمار نمی‌آید. اما آیا چنان که از یک فضای پیشرو انتظار می‌رود، مطالعات اسلامی از تبعیض جنسیتی عبور کرده است؟ یا چالش کهن و پیچیدهٔ نابرابری جنسیتی در این فضا نیز هنوز عمیقاً وجود دارد؟ آیا «زن‌بودن» در فضای مطالعات اسلامی، عاملی برای جدی‌گرفته‌نشدن، خوانده‌‌نشدن، ارجاع‌ندادن و استخدام‌نشدن است؟
کشیا علی، استاد مطالعات دین و مطالعات اسلامی دانشگاه بوستون، در کتاب «مسئلهٔ زن در مطالعات اسلامی (۲۰۲۴)» به تحلیل عمیق چالش‌ها و نابرابری‌های جنسیتی در حوزهٔ مطالعات اسلامی پرداخته است. کتاب حاضر در پنج فصل معضلات مختلف مرتبط با زنان، جنسیت و مطالعات اسلامی را تبیین کرده و چالش‌های زنان را در محیط‌های دانشگاهی و پژوهشی مطالعات اسلامی مورد توجه قرار داده است، چالش‌هایی که در فضای دانشگاهی ایران نیز معنادار و حائز اهمیت است.
🗂فصول کتاب و محتوای آن:
⭐️فصل ۱:
جنسیت‌بخشی به مطالعات اسلامی
نویسنده در این فصل به تاریخچه و وضعیت کنونی نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی پرداخته است. او تأکید می‌کند که با وجود پیشرفت‌های مثبت در سهم مشارکت زنان، به‌ویژه زنان مسلمان، نابرابری‌های جنسیتی همچنان در این زمینه وجود دارد. علی به‌ویژه به تأثیر جنسیت به عنوان عامل اصلی در موفقیت‌های علمی اشاره کرده و بیان می‌کند که پژوهش‌های مربوط به زنان و جنسیت غالباً در حاشیه قرار می‌گیرد. او همچنین به تأثیر ایدئولوژی‌های نژادپرستانه و تبعیض‌های جنسیتی بر مشارکت زنان، به‌ویژه زنان رنگین‌پوست، در تولید آثار علمی اشاره کرده و به عنوان نمونه، به بررسی زندگی حرفه‌ای آنه‌ماری شیمِل (۱۹۲۲ - ۲۰۰۳)، یکی از پیشگامان مطالعات اسلامی، و چالش‌هایی که او به سبب جنسیتش با آن مواجه بوده، پرداخته است.
⭐️فصل ۲:
ارجاع‌دهی در مطالعات اسلامی
در این فصل، علی به سیاست‌های ارجاع‌دهی و استناد در آثار علمی توجه کرده و نابرابری جنسیتی در استناد به آثار زنان را تحلیل می‌کند. علی نشان می‌دهد که در ارجاع‌دهی بسیاری از پژوهش‌ها، آثار زنان چه در مقام نویسنده و چه ویراستار، نادیده گرفته می‌شود و مشارکت آنها در نسبت با مردان کم‌رنگ‌تر است. به علاوه، او تأکید می‌کند که عدم توجه به آثار زنان به کاهش کیفیت و جامعیت دانش تولید شده در این حوزه منجر می‌شود.
⭐️فصل ۳:
بازنمایی مطالعات اسلامی
در این فصل، چگونگی بازنمایی زنان مسلمان و پژوهشگران در رسانه‌ها و مجامع عمومی مورد توجه قرار گرفته است. علی به چالش‌های خاص این حوزه پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه نقدهای جنسیت‌زده و اسلام‌هراسانه بر پژوهشگران زن تأثیر منفی بسیار جدی می‌گذارد. او با ذکر نمونه‌هایی از تجربیات پژوهشگران نشان می‌دهد که چرا پرداخت به این موضوعات به عرصه‌ای خطرناک برای زنان تبدیل شده است.
⭐️فصل ۴:
تدریس مطالعات اسلامی
در فصل چهارم، علی به مسألۀ تدریس در حوزه مطالعات اسلامی، مشکلات آموزشی و نحوۀ تدوین سرفصل‌های درسی پرداخته است. او بیان می‌کند که در برنامه‌های درسی، موضوعات مرتبط با زنان و جنسیت غالباً به حاشیه رانده شده و بیشتر به صورت جانبی و اختیاری تدریس می‌شود. علی با بررسی طرح‌درس‌های مقدماتی و کتب مرجع، نشان داده که نویسندگان بیشتر منابع درسی مردان‌اند و آثار زنان در این منابع در اقلیت قرار دارد. بر اساس تحقیقی که بر ۱۰۵ طرح درس مقدماتی مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکایی انجام شده، بیشتر به موضوعاتی مانند الهیات اسلامی و جریانهای فکری اختصاص یافته و به مسائل زنان و جنسیت تنها در کمتر از ۴۰ درصد از این طرح درس‌ها پرداخته شده است. همچنین در بسیاری از این طرح درس، آثار نویسندگان مردان در مقایسه با آثاری که نویسنده زن دارند، بیشتر مورد اقبال قرار گرفته و تدریس می‌شود.
⭐️فصل ۵:
نتیجه (راهنمای اولیه برای ریشه‌کن کردن نابرابری جنسیتی در مطالعات اسلامی)
در پایان، نویسنده راهکارهایی را برای مقابله با نابرابری‌های جنسیتی در مطالعات اسلامی پیشنهاد کرده است. او تأکید می‌کند که تغییرات لازم تنها با تلاش‌های فردی به دست نخواهد آمد و به تغییرات ساختاری و جمعی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی نیاز است. علی بر اهمیت آگاهی‌بخشی درباره نابرابری‌های موجود تأکید کرده و پیشنهاد می‌کند که پژوهشگران به‌طور فعال به دنبال تغییرات گسترده‌تری در رویه‌های پژوهشی و آموزشی باشند.
⬇️دریافت فهرست و مقدمۀ کتاب
💬 پادکست گفتگو با نویسنده درباره کتاب (به انگلیسی)
#انعکاس_کتاب
@inekas
08.02.202508:43
🔵 برنامۀ ارائه‌های مدرسه مدار۳
🔵جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار و متن و بینامتن قرآن
(اگر عنوان برایتان مبهم است، اینجا را ببینید.)
⏲ مهلت ثبت‌نام: تا پایان شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🎓 ۲۴ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۴ روز (به صورت حضوری)
☑️ ۲۵ و ۲۶ بهمن و ۲ و ۳ اسفند ۱۴۰۳ | پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ (به وقت تهران)
⭐️ فهرست ارائه‌ها
🔵روز ۱: مقدمات و ابزارهای زبان‌های سامی
🟢 درآمدی بر مدرسه
🟢 مقدمه‌ای بر زبان‌های سامی و ابزارهای آن
🟢 پروژه‌های عملی زبان‌های سامی
🔵روز ۲: ابزارهای مطالعات قرآنی
🟢مقدمه‌ای بر نسخ خطی، رسم و قرائات قرآن
🟢آشنایی با ابزارهای قرائات و نسخ خطی قرآن
🟢پروژه‌های عملی ابزارهای قرائات و نسخ خطی قرآن
🔵روز ۳: ابزارهای مطالعات عهدینی
🟢آشنایی با عهدین و ابزارهای مقدماتی
🟢مطالعه تطبیقی قرآن و عهدین و ابزارهای جستجوی موضوعی
🔵روز ۴: ابزارهای عهدین و بینامتنیت
🟢 مروری بر بنامتنیت قرآن و عهدین
🟢پروژه‌های عملی بینامتنیت قرآن و عهدین
⏲ مهلت ثبت‌نام: تا پایان شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🌐 ثبت‌نام و اطلاعات بیشتر:
🔵 https://inekas.org/madar2025
#رویداد_انعکاس
@inekas
🔵 برنامۀ ارائه‌های مدرسه مدار۳
🔵جعبه‌ابزار برخط پژوهش در بافتار و متن و بینامتن قرآن
(اگر عنوان برایتان مبهم است، اینجا را ببینید.)
⏲ مهلت ثبت‌نام: تا پایان شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🎓 ۲۴ ساعت ارائهٔ کارگاهی در ۴ روز (به صورت حضوری)
☑️ ۲۵ و ۲۶ بهمن و ۲ و ۳ اسفند ۱۴۰۳ | پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ (به وقت تهران)
⭐️ فهرست ارائه‌ها
🔵روز ۱: مقدمات و ابزارهای زبان‌های سامی
🟢 درآمدی بر مدرسه
🟢 مقدمه‌ای بر زبان‌های سامی و ابزارهای آن
🟢 پروژه‌های عملی زبان‌های سامی
🔵روز ۲: ابزارهای مطالعات قرآنی
🟢مقدمه‌ای بر نسخ خطی، رسم و قرائات قرآن
🟢آشنایی با ابزارهای قرائات و نسخ خطی قرآن
🟢پروژه‌های عملی ابزارهای قرائات و نسخ خطی قرآن
🔵روز ۳: ابزارهای مطالعات عهدینی
🟢آشنایی با عهدین و ابزارهای مقدماتی
🟢مطالعه تطبیقی قرآن و عهدین و ابزارهای جستجوی موضوعی
🔵روز ۴: ابزارهای عهدین و بینامتنیت
🟢 مروری بر بنامتنیت قرآن و عهدین
🟢پروژه‌های عملی بینامتنیت قرآن و عهدین
⏲ مهلت ثبت‌نام: تا پایان شنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۳
🌐 ثبت‌نام و اطلاعات بیشتر:
🔵 https://inekas.org/madar2025
#رویداد_انعکاس
@inekas
25.01.202512:41
🔵زبان انگلیسی آکادمیک برای مطالعات اسلامی (کارگاه آنلاین)
انعکاس برای تقویت مهارت‌های آکادمیک، کارگاه زبان انگلیسی ویژۀ مطالعات اسلامی برگزار می‌کند. هدف اصلی این کارگاه ارتقای مهارت فهم محتوای آکادمیک ــــ‌‌به ویژه مهارت خواندن متون علمی و درک مطلب شنیداری درس‌گفتار‌ها‌ـــ در حوزۀ مطالعات اسلامی است.
🔺 درباره مدرس:
🔺 درباره دوره:
🗓مهلت ثبت‌نام ۱۱ بهمن
🔺فرصت ثبت‌نام زودهنگام و استفاده از تخفیف تا ۹ بهمن
📁طرح درس این دوره را از اینجا ببینید.
🌐 برای ثبت‌نام در دوره مطالعات تاریخی قرآن به این لینک و دوره روش‌شناسی مطالعات اسلامی به این لینک مراجعه کنید.
در صورت نیاز به کمک‌هزینه برای شرکت در کلاس، از اینجا اقدام کنید.
#رویداد_انعکاس
@inekas
🔵زبان انگلیسی آکادمیک برای مطالعات اسلامی (کارگاه آنلاین)
انعکاس برای تقویت مهارت‌های آکادمیک، کارگاه زبان انگلیسی ویژۀ مطالعات اسلامی برگزار می‌کند. هدف اصلی این کارگاه ارتقای مهارت فهم محتوای آکادمیک ــــ‌‌به ویژه مهارت خواندن متون علمی و درک مطلب شنیداری درس‌گفتار‌ها‌ـــ در حوزۀ مطالعات اسلامی است.
🔺 درباره مدرس:
👤 محمدمهدی جعفری، مترجم همزمان مدارس انعکاس، با بهره‌گیری از تجربه‌اش در تدریس زبان تخصصی و بازخوردهای ترجمه‌های هم‌زمانش از ارائه‌های مدارس انعکاس، این دوره را طراحی کرده و تدریس خواهد کرد.
🔺 درباره دوره:
💬 این دوره برای دانشجویان و محققان مطالعات اسلامی با سطح زبان متوسط به بالا طراحی شده است. پیش‌نیاز شرکت در این کارگاه، تسلط به زبان انگلیسی در حد متوسط معادل B1 است.
🎛 بنا بر نظرسنجی صورت‌گرفته محتوای این دوره در دو محور اصلی طراحی شده است:
۱. مطالعات تاریخی قرآن
۲. روش‌شناسی در مطالعات اسلامی
💬 امکان شرکت در یک و یا هر دو دوره به صورت همزمان برای متقاضیان وجود دارد.
◀️ ۱۸ جلسه (۹جلسه کلاس + ۹ جلسه کارگاه)
🔺شروع دوره از ۱۳ و ۱۴ بهمن
🔺دو جلسه در هفته، روزهای فرد
🗓 زمان برگزاری:
◀️روزهای یکشنبه و سه‌شنبه: مطالعات تاریخی قرآن
◀️روزهای شنبه و چهارشنبه: روش‌شناسی مطالعات اسلامی
👥 ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۹ (کلاس)
🔵 ساعت ۱۹ تا ۲۰ (کارگاه)
🗓مهلت ثبت‌نام ۱۱ بهمن
🔺فرصت ثبت‌نام زودهنگام و استفاده از تخفیف تا ۹ بهمن
📁طرح درس این دوره را از اینجا ببینید.
🌐 برای ثبت‌نام در دوره مطالعات تاریخی قرآن به این لینک و دوره روش‌شناسی مطالعات اسلامی به این لینک مراجعه کنید.
در صورت نیاز به کمک‌هزینه برای شرکت در کلاس، از اینجا اقدام کنید.
#رویداد_انعکاس
@inekas
06.01.202515:51
💎 معرفی کتاب «محمد و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» اثر ایلکا لینستت
Ilkka Lindstedt (2023), Muḥammad and His Followers in Context: The Religious Map of Late Antique Arabia, Leiden, The Netherlands: Brill.
⬇️ دریافت فايل كامل کتاب
⭐️ مطالعۀ مرور کامل كتاب
👤 معرفی نویسنده
فرهنگ دینی اعراب در آستانه دعوت اسلام چگونه بوده است؟ مخاطبان اولیه محمد [ص] چه باورهای دینی و مناسکی داشته‌اند؟ آیا چندخدایی، بت‌پرستی و مجموعه‌ای از خرافات و رفتارهای غیر اخلاقی در میان اعراب رواج داشته است؟ آیا مسیحیان و یهودیان در شبه‌جزیره عربستان حضور جدی داشته‌اند و تأثیری در فرهنگ دینی ساکنان آن داشته‌اند؟
🔵 ایلکا لینستت در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» تلاش می‌کند تا فرآیند تحول هویت گروه‌های دینی در عربستان دورۀ باستان متأخر (۳۰۰ تا ۷۰۰ میلادی) را تحلیل کند. لینستت در این اثر، برای پاسخ به چگونگی تداخل هویت‌های قومی و دینی در آستانۀ ظهور اسلام، با نگاهی انتقادی نسبت به تاریخنگاری اسلامی، از دریچۀ شواهد مادی مانند کتیبه‌ها و بقایای آثار باستان‌شناسی و همچنین منابع معاصر با همان دوره به گذشته می‌نگرد تا نشان دهد که تغییرات در این گروه‌های اجتماعی بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود.
نویسنده در این کتاب در همان مسیری قدم برمی‌دارد که فرد دانر، استاد دانشگاه شیکاگو، در کتاب معروف خود یعنی «محمد و مؤمنان: سرچشمه‌های اسلام» طی کرده است. او بر این باور است که مرزبندی‌های اعتقادی بین جامعۀ مؤمنان و پیروان سایر ادیان به ویژه یهودیان و مسیحیان، در صدر اسلام بسیار کمرنگ بوده و ایجاد آن بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود. وی طبق این مبنا معتقد است که در سده‌های نخستین، روابط مؤمنان با و پیروان ادیان دیگر خاصه یهودیان و مسیحیان بسیار دوستانه و غیرخصمانه‌تر از چیزی است که بعدها در منابع متأخر و غیرقابل اعتماد سیره ترسیم شده است.
🗂 فصل‌های کتاب:
🔵فصل اول : «مقدمه و روش‌شناسی»
نویسنده در مقدمه و روش‌شناسی به بررسی بافتار عربستان پیش از اسلام می‌پردازد و تقسیم‌بندی دوگانه و رایج «پیش از اسلام» و «دورۀ اسلامی» را به چالش کشیده تا نشان دهد که این گذار ناگهانی نبوده است.
🔵فصل دوم: «وضعیت قومیتی، زبانی و قبیله‌ای در عربستان پیش از اسلام»
ساختار قبیله‌ای و زبان‌های موجود در عربستان پیش از اسلام بررسی می‌شوند تا زمینهای برای درک چگونگی ظهور اسلام در منطقه‌ای با تنوع اجتماعی و فرهنگی فراهم شود.
🔵فصل سوم: «یهودیت در عربستان»
نقش یهودیت به‌ویژه در شمال و جنوب شبه‌جزیرۀ عربستان و چگونگی تعامل جوامع یهودی با جوامع پیرامون تحلیل می‌شوند.
🔵فصل چهارم: «مسیحیت در عربستان»
نویسنده مسیر گسترش مسیحیت در سراسر منطقه، از جمله پیوستگی آن با جوامع یمنی و سایر جوامع عربی، و مباحثات الهیاتی که بر پیروانش تأثیر گذاشته‌اند را بررسی می‌کند.
🔵فصل پنجم: «اعمال و باورهای غیرمسلمانان و یکتاپرستی»
به باورهای چندخدایی و یکتاپرستانه میان اعراب غیر یهودی و غیر مسیحی می‌پردازد؛ از جمله مفهوم نسب ابراهیمی و چگونگی تأثیر این باورها بر آموزه‌های نخستین اسلامی مورد توجه نویسنده در این فصل می‌باشد.
🔵فصل ششم: «ظهور محمد [ص] در مکه»
نقش پیامبری محمد [ص] در بستر مکه و تأکید قرآن بر یکتاپرستی، عدالت و مباحث آخرالزمانی بررسی می‌شود.
🔵فصل هفتم: «جامعۀ مدینه و تثبیت آن»
به تأسیس جامعه اسلامی در مدینه، «پیمان مدینه»، و جنبه‌های اجتماعی، قانونی و الهیاتی ساختار این جامعه پرداخته می‌شود.
پیش از این، ایلکا لینستت ارائه‌ای در همین موضوع در 🔵 مدرسهٔ تابستانی دوم انعکاس داشته است.
🔵فصل هشتم: «دیدگاه‌های معاصر غیرعربی دربارۀ محمد و مسلمانان اولیه»
دیدگاه‌های منابع غیرعربی مانند تاریخ‌نگاران ارمنی (سبئوس) و نوشته‌های سریانی در مورد پیامبر و پیروانش در اوایل دورهٔ اسلامی مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
🔵نتیجه‌گیری:
در نهایت نویسنده، استمرار مذهبی، اجتماعی و فرهنگی بین عربستان پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی را نشان داده و این نظر را که جامعهٔ اسلامی کاملاً با گذشته قطع رابطه کرده باشد، به چالش می‌کشد.
🔗لینک دانلود کتاب با دسترسی باز
🔗مطالعۀ مرور کامل كتاب (زینب‌شایسته‌فر و فاطمه بختیاری)
🔴 ایلکا لینستت در مدرسهٔ تابستانی سوم انعکاس، بخشی از این کتاب را ارائه کرده است.
▶️ مشاهدهٔ ارائه با فهرست محتوایی در یوتوب انعکاس
🗺 نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی
#انعکاس_کتاب
@inekas
💎 معرفی کتاب «محمد و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» اثر ایلکا لینستت
Ilkka Lindstedt (2023), Muḥammad and His Followers in Context: The Religious Map of Late Antique Arabia, Leiden, The Netherlands: Brill.
⬇️ دریافت فايل كامل کتاب
⭐️ مطالعۀ مرور کامل كتاب
👤 معرفی نویسنده
فرهنگ دینی اعراب در آستانه دعوت اسلام چگونه بوده است؟ مخاطبان اولیه محمد [ص] چه باورهای دینی و مناسکی داشته‌اند؟ آیا چندخدایی، بت‌پرستی و مجموعه‌ای از خرافات و رفتارهای غیر اخلاقی در میان اعراب رواج داشته است؟ آیا مسیحیان و یهودیان در شبه‌جزیره عربستان حضور جدی داشته‌اند و تأثیری در فرهنگ دینی ساکنان آن داشته‌اند؟
🔵 ایلکا لینستت در کتاب «محمد [ص] و پیروانش در بستر تاریخ: نقشۀ دینی عربستان در باستان متأخر» تلاش می‌کند تا فرآیند تحول هویت گروه‌های دینی در عربستان دورۀ باستان متأخر (۳۰۰ تا ۷۰۰ میلادی) را تحلیل کند. لینستت در این اثر، برای پاسخ به چگونگی تداخل هویت‌های قومی و دینی در آستانۀ ظهور اسلام، با نگاهی انتقادی نسبت به تاریخنگاری اسلامی، از دریچۀ شواهد مادی مانند کتیبه‌ها و بقایای آثار باستان‌شناسی و همچنین منابع معاصر با همان دوره به گذشته می‌نگرد تا نشان دهد که تغییرات در این گروه‌های اجتماعی بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود.
نویسنده در این کتاب در همان مسیری قدم برمی‌دارد که فرد دانر، استاد دانشگاه شیکاگو، در کتاب معروف خود یعنی «محمد و مؤمنان: سرچشمه‌های اسلام» طی کرده است. او بر این باور است که مرزبندی‌های اعتقادی بین جامعۀ مؤمنان و پیروان سایر ادیان به ویژه یهودیان و مسیحیان، در صدر اسلام بسیار کمرنگ بوده و ایجاد آن بسیار تدریجی‌تر از آن بوده که گمان می‌شود. وی طبق این مبنا معتقد است که در سده‌های نخستین، روابط مؤمنان با و پیروان ادیان دیگر خاصه یهودیان و مسیحیان بسیار دوستانه و غیرخصمانه‌تر از چیزی است که بعدها در منابع متأخر و غیرقابل اعتماد سیره ترسیم شده است.
🗂 فصل‌های کتاب:
🔵فصل اول : «مقدمه و روش‌شناسی»
نویسنده در مقدمه و روش‌شناسی به بررسی بافتار عربستان پیش از اسلام می‌پردازد و تقسیم‌بندی دوگانه و رایج «پیش از اسلام» و «دورۀ اسلامی» را به چالش کشیده تا نشان دهد که این گذار ناگهانی نبوده است.
🔵فصل دوم: «وضعیت قومیتی، زبانی و قبیله‌ای در عربستان پیش از اسلام»
ساختار قبیله‌ای و زبان‌های موجود در عربستان پیش از اسلام بررسی می‌شوند تا زمینهای برای درک چگونگی ظهور اسلام در منطقه‌ای با تنوع اجتماعی و فرهنگی فراهم شود.
🔵فصل سوم: «یهودیت در عربستان»
نقش یهودیت به‌ویژه در شمال و جنوب شبه‌جزیرۀ عربستان و چگونگی تعامل جوامع یهودی با جوامع پیرامون تحلیل می‌شوند.
🔵فصل چهارم: «مسیحیت در عربستان»
نویسنده مسیر گسترش مسیحیت در سراسر منطقه، از جمله پیوستگی آن با جوامع یمنی و سایر جوامع عربی، و مباحثات الهیاتی که بر پیروانش تأثیر گذاشته‌اند را بررسی می‌کند.
🔵فصل پنجم: «اعمال و باورهای غیرمسلمانان و یکتاپرستی»
به باورهای چندخدایی و یکتاپرستانه میان اعراب غیر یهودی و غیر مسیحی می‌پردازد؛ از جمله مفهوم نسب ابراهیمی و چگونگی تأثیر این باورها بر آموزه‌های نخستین اسلامی مورد توجه نویسنده در این فصل می‌باشد.
🔵فصل ششم: «ظهور محمد [ص] در مکه»
نقش پیامبری محمد [ص] در بستر مکه و تأکید قرآن بر یکتاپرستی، عدالت و مباحث آخرالزمانی بررسی می‌شود.
🔵فصل هفتم: «جامعۀ مدینه و تثبیت آن»
به تأسیس جامعه اسلامی در مدینه، «پیمان مدینه»، و جنبه‌های اجتماعی، قانونی و الهیاتی ساختار این جامعه پرداخته می‌شود.
پیش از این، ایلکا لینستت ارائه‌ای در همین موضوع در 🔵 مدرسهٔ تابستانی دوم انعکاس داشته است.
🔵فصل هشتم: «دیدگاه‌های معاصر غیرعربی دربارۀ محمد و مسلمانان اولیه»
دیدگاه‌های منابع غیرعربی مانند تاریخ‌نگاران ارمنی (سبئوس) و نوشته‌های سریانی در مورد پیامبر و پیروانش در اوایل دورهٔ اسلامی مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
🔵نتیجه‌گیری:
در نهایت نویسنده، استمرار مذهبی، اجتماعی و فرهنگی بین عربستان پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی را نشان داده و این نظر را که جامعهٔ اسلامی کاملاً با گذشته قطع رابطه کرده باشد، به چالش می‌کشد.
🔗لینک دانلود کتاب با دسترسی باز
🔗مطالعۀ مرور کامل كتاب (زینب‌شایسته‌فر و فاطمه بختیاری)
🔴 ایلکا لینستت در مدرسهٔ تابستانی سوم انعکاس، بخشی از این کتاب را ارائه کرده است.
▶️ مشاهدهٔ ارائه با فهرست محتوایی در یوتوب انعکاس
🗺 نقشه و فهرست «سنگ‌نبشته‌های یکتاپرستانهٔ عربستان در سال‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی
#انعکاس_کتاب
@inekas
Показано 1 - 24 із 26
Увійдіть, щоб розблокувати більше функціональності.