Нацыянальная ідэнтычнасць ці дэмакратыя?
З'явілася так шмат думак, што вырашыла падзяліцца тут з вамі:) Апошнім часам часта чую, што нацыянальная ідэнтычнасць і дэмакратыя быццам бы супрацьстаяць адна адной. Што важней?
Для мяне адказ відавочны: нацыянальная ідэнтычнасць. Бо менавіта яна з’яўляецца галоўным фактарам, які абараняе нашу незалежнасць. А без незалежнасці дэмакратыя немагчымая.
Ці можна будаваць дэмакратыю без нацыянальнай ідэнтычнасці?
Можна. Але без нацыянальнай ідэнтычнасці дэмакратыя ў Беларусі будзе ў лепшым выпадку часовай. У горшым - неэфектыўнай.
Чаму?
1. Суб’ектнасць. Дэмакратыя - гэта не толькі пра правы чалавека і свабоду слова. Гэта пра адказнасць за свой лёс. Нацыянальная суб’ектнасць - тое, што абараняе дэмакратыю. Калі беларуская ідэнтычнасць размытая, калі людзі не бачаць розніцы паміж Беларуссю і расеяй, яны лёгка могуць адмовіцца ад сваёй дзяржавы.
«Якая розніца ў якой краіне жыць?»
«Галоўнае, каб можна было грошы зарабляць».
Калі няма сваёй дзяржавы, няма і механізмаў для дэмакратыі. Калі ты страчваеш суб’ектнасць - ты страчваеш права выбіраць.
2. расейскацэнтрычнасць. Калі беларуская мова, культура, гісторыя не з’яўляюцца асновай пабудовы грамадзянскай нацыі, то «нейтральным» аўтаматычна становіцца расейскае.
Мы глядзім на расею як на цэнтр сілы. Медыя, адукацыя, інфлюенсеры арыентуюцца на расейскіх экперта_к. Спажываем расейскі кантэнт і не задумваемся, што гэта фармуе наш светапогляд. Пры такім раскладзе нават дэмакратыя не зробіць Беларусь незалежнай краінай, бо нашыя інтарэсы будуць вызначацца расейскімі.
3. Супольнасць. Дэмакратыя патрабуе моцнай супольнасці людзей, якія адчуваюць сябе адным народам і гатовыя змагацца за свае правы. Без моцнай супольнасці, без нацыянальнага падмурку мы заўсёды будзем слабейшыя за імперыю. Без нацыянальнай ідэнтычнасці людзі становяцца проста асобнымі індывідамі, якія думаюць толькі пра свой дабрабыт. Не мне вам казаць, што супольнасць і салідарнасць гэта наш моц, якую мы мусім захоўваць. І для гэтага патрэбная грунтоўная аснова.
4. Існаванне. Без нацыянальнай ідэнтычнасці дэмакратыя доўга не пратрымаецца. Каб мы былі гатовыя абараняць краіну, трэба разумець навошта яна існуе. Калі мы не адчуваем сябе беларусамі, нам усё роўна, хто намі кіруе.
А што будзе калі на Беларусь нападуць?
Што будзе, калі расея ўвядзе войскі? Хто будзе змагацца за краіну?
Базавая патрэба чалавека — бяспека, скажаце мне вы. Але ў крытычныя моманты трэба глядзець шырэй. Калі мы хочам мець будучыню, важна захаваць сябе як народ, як нацыю.
Хочаш жыць у дэмакратычнай Беларусі? Падтрымлівай беларускую культуру, беларускую мову, беларускую гісторыю.
Бо без іх Беларусі не будзе.
Facebook: Аліна Герашчанка
