Эрта ўлим хавфида ирсиятдан кўра, атроф-муҳит таъсири кўпроқ
Охирги вақтда инсон саломатлигига ирсиятдан кўра, атроф-муҳит, кундалик одатлар, унинг қайси фаолияти тури билан шуғулланиши кўпроқ таъсир кўрсатади, деган фикрни кўп эшитяпман.
Буни Буюк Британияда BioBank томонидан 500 000га яқин одам иштирокида ўтказилган тадқиқот натижалари ҳам тасдиқламоқда. Эрта ўлим хавфи юзага келишида генлардан кўра атроф-муҳит 10 баравар муҳимроқ, дейилади тадқиқотда.
Доктор Остин Аржентьери ўзининг Nature Medicine журналидаги мақоласида истеъмол қилинадиган туз миқдоридан тортиб, турмуш ўртоғи билан яшашгача бўлган ташқи таъсирларнинг эрта ўлим хавфи билан боғлиқлигини баён этади.
Ташқи муҳит таъсири билан боғлиқ 25 омил ичида онанинг фарзанд туғилганидан кейин чекиши, тажриба иштирокчиларнинг иш фаолияти ва оилавий даромади кабилар ҳам бор эди.
Инсонларнинг ўпка, юрак ва жигар хасталикларига мойиллигида ташқи таъсирлар генлардан кўра кучлироқ роль ўйнаши аниқланди.
Кўкрак саратони, простата бези саратони ва деменция каби хасталикларда эса, аксинча, ирсий омил таъсири кўпроқ эканлиги кўринди.
Кембриж университети мутахассиси Стивен Бержесс ушбу тадқиқот генларимиз келажагимизни белгилаб бермаслигига оид аввалги ўрганишларни тасдиқлашини айтди.
Бошқача айтганда, генетика шахмат доналари тартибини белгилаши мумкин, аммо ўйиннинг қандай якунланиши бизнинг ўйинимизга боғлиқ.
@safarblog
