Азиза Курбанова
Миршакарнинг Жентра мажақланган концертида нима бўлганди?
Мен ҳам тўйда бор эдим
Бўза ичдим, бол едим
Сал ҳўлланди мўйлабим))
Эпиграфни жиддийга олмайсизлар. Бу Пушкиннинг "Царь Салтан"идан парча)
Стендап комик Миршакар Файзуллоевнинг 15 феврал куни "Чемпион" номли концерти бўлиб ўтди. Концертдан фақат "қора Жентрани экскаватор мажақлаётгани" кўрсатилган видео-фото тарқалди. Жуда кўпчилик буни хайп, исроф, бемаънилик ва ҳоказо таърифлар билан тармоқда тамсил қилаётганига кўзим тушди. Ҳамманинг фикри ўзи билан қолса қолаверсин, мен ҳам концертда бўлган томошабин сифатида нимани ҳис қилганимни ёзгим келди.
Огоҳлантираман, кўп спойлер бўлади. Ёзганларимни тасдиқлашга фото ва видеоим йўқ, чунки концертда телефонимни сааал кўтарсам, ернинг тагиданми ёки осмоннинг устиданми топиб, телефон экранимга лазер тушириб, одамни уялтириб қўйишди)) Назоратчилар ўша куни минглаб одамларга муаллифлик ҳуқуқига амал қилишни ўргатишди. Шляпамни ечаман, бунақасини биринчи марта кўришим. Миршакар маладес.
Стендапернинг чиқиши битта тугал сценарий асосига қурилганини концертнинг якунига бориб ҳис қилдим. Миршакар концертни ўзининг орзуларини санашдан бошлади. Масалан, у туғилганидан бери Ҳумо аренада концерт беришни орзу қилади, концертида ҳаммага ўхшаб онасига гул беришни эриш деб билади, лекин балки бу онасининг орзуси бўлиши мумкин, унинг принципи онасининг орзусидан устун эмас, демак онасигаям, отасигаям гул беришга тайёр. Миршакарнинг бу лирик чекиниши панд-насиҳатли, йиғи-сиғили, эзилган мусиқали эмас, юмор ва ҳазил билан гул берди-қўйди. Кейин Миршакар концерт нима учун “Чемпион” деб номланишини урғулади.
Масалан, у чемпион дада, чемпион эр, чемпион ўғил, чемпион стендапер бўлмоқчи ва шунга ҳаракат қиляпти: унинг бу йўлдаги омадсизликлари-ю қувончлари, кулгили вазиятлари сизни тўхтовсиз кулдиради. Чунки, бу воқеалар фақат Миршакарнинг уйида, ишида, ёки туғилиб ўсган Бухоросида бўлмайди, у худди сизнинг уйингизда яшаяпти-ю яширин камера қўйиб, ёзиб олган: сизнинг турмуш ўртоғингиз билан суҳбатларингизни, болангиз билан муносабатларингизни бира бир фош қилади-қўяди. Сиз аслида оддий кузатувлар бўлган бу гап-сўзларга қотиб куласиз ва ёмон алам қилади. Нега бизлар бунчалик ҳар хил ва аслида бир хилмиз деб? Ўзи уйда ким бошлиқ, ўзгараётган замонда боласининг ўзидан кўра яхшироқ фикрлаши, Миршакар қарорларни ўзи қабул қиладими ёки атрофдагилар уни бошқарадими, отасининг “ҳай, қилиб кўр” номли энг кучли мотивацияси, “ҳақиқий эркинлик бу - хато қилишга берилган имконият” иқтибосли миниҳикоялари мана 5 кундан бери эсимда турибди.
Бир қараганда маиший, икир-чикирлар устидан кулаётганга ўхшайсиз. Ҳа, сезасиз, Миршакарнинг репертуарида бу сафар сиёсий ҳазиллар деярли йўқ, у ҳаммамиз яшаётган ҳаётнинг майда-чуйдалари орқали контекст бераётганга ўхшайди. Ўзи ҳаётнинг турган битгани майда қарорлар ва майда масалаларни ҳал этишга исроф бўлади, у шу жойда туриб кулмоқчи ва кулдирмоқчи.
Ўтган сафарги концертда Миршакар менга жамоатчилик фаоли сифатида кўринган бўлса, бу сафар у психоаналитик комик сифатида кўринди. Масалан, ҳаммамиз тармоқларда охиригача томоша қиладиган “яғири чиқиб кетган гиламнинг тоза бўлиш жараёни” ҳақидаги рилсни эслатди у. Смартфони бор одам борки, шунақа видеони кўргандир) Нега кўрамиз ўзи? Миршакар ҳам, биз ҳам буни билмаймиз)
Менга яна Миршакарнинг “закладка” воқеаси жуда маъқул бўлди. У бир парча этни кўмиш учун қилган ишлари ва шу сабаб тунги рейдда бошидан кечирганларини ҳикоя қилиб беради ва бу ҳикояни номини айтмай туриб, жамиятнинг энг катта муаммоларидан бири - наркотиклар закладкасига муқояса қилади.
Бундай топилмалар жуда кўп. У “чемпион ота (ўғил, эр) бўлмоқчийдим, бўлмади” деб бошлаб, ҳар бир бўлимни алоҳида ҳазиллар билан боғлаб чиққан.
Концертнинг кульминациясида стендапернинг чемпион бўлиш орзуси ҳақидаги мулоҳазалари яна бошланади. У яна ўша Ҳумо аренада концерт бериш орзусини гапиради. Лекин кутилмаганда унинг орзуси орзу эмаслиги маълум бўлади. Чунки, унинг орзусининг нархи бор: светга, овозга, арендага тўлай олса, марҳамат!
