🔴حمله می‌شود یا نمی‌شود؟
🔺۱۲ فروردین ۱۴۰۴
✍️عباس عبدی
🔘در ماه جاری(مارس ۲۰۲۵) جامعه اطلاعاتی آمریکا گزارشی رسمی در باره کشورهای چین، روسیه، ایران و کره شمالی منتشر کرد و به نظر می‌رسد که این گزارش یکی از منابع مهم تصمیم‌گیری اصلی این کشور در مواجهه با این کشورها باشد.
🔘بخش مربوط به ایران نشان می‌دهد که آنها از ایران چه تصویری دارند؟ این که ارزیابی آنها درست یا نادرست باشد، فعلا اهمیت اصلی را ندارد بلکه در هر صورت ارزیابی آنها از ایران این گونه است و این را در کنار سایر موارد مبنای سیاستگذاری خود قرار می‌دهند.
🔘برداشت کلی من از این گزارش این است که آمریکا تصمیم قطعی ندارد و منتظر تصمیم ایران است. گرچه نمی‌توانم بگویم درگیری رخ می‌دهد یا نه؛ چون شناخت و اطلاعات کافی ندارم ولی به مقامات ایرانی توصیه می‌کنم فارغ از این که چه قدرتی برای خود تصور می‌کنند(بیشتر یا کمتر از این گزارش) حتما این ارزیابی را مبنای رفتار طرف مقابل بدانند، چون یکی از منابع مهم عمل آنان در برابر ایران است.
🔘نکته مهمتر این که حتی اگر احتمال درگیری کم هم باشد چون تبعات آن فراگیر است باید جانب احتیاط را رعایت کرد. اصرار به این که حمله نخواهد شد سیاست منفعلانه و فریبنده است. اگر به راه خود اعتقاد دارید باید بگویید حمله خواهد شد و ما به این دلایل آماده مقابله هستیم و مردم هم آماده باشند و حمایت کنند.
🔘خلاصه‌ای از نکات برجسته بخش ایران این گزارش چنین است:
▪️افول حزب‌الله، سقوط اسد و ناتوانی ایران در بازدارندگی اسرائیل، تهران را وادار کرده تا درباره رویکرد خود بازنگری کند. گروههای مذکور همچنان تهدیدات متنوعی را ایجاد می‌کنند. این تهدیدات شامل آسیب‌پذیری مداوم اسرائیل در برابر حماس و حزب‌الله، حملات شبه‌نظامیان علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه و همچنین تهدید موشکی و پهپادی حوثی‌ها علیه اسرائیل و حمل و نقل دریایی در نزدیکی یمن است. آیت الله خامنه‌ای همچنان تمایلی به کشاندن ایران به یک درگیری گسترده و مستقیم با ایالات متحده و متحدانش ندارد.
▪️ایران همچنان در جهت افزایش دقت و کُشندگی سیستمهای موشکی و پهپادی خود تلاش می‌کند و اکنون دارای یکی از بزرگترین ذخایر این تسلیحات در منطقه است. تهران این تسلیحات را برای راهبرد بازدارندگی، توانمندی درگیری نامتقارن و تقویت نفوذ منطقه‌ای خود حیاتی می‌داند. پیشرفت‌های ایران در جنگ الکترونیک و تمایل آن برای انجام عملیات سایبری، این کشور را به یک تهدید عمده برای امنیت ایالات متحده و اسرائیل تبدیل کرده است.
▪️توانمندی‌های متعارف و نامتعارف ایران تهدیدی برای نیروها و شرکای ایالات متحده در منطقه در آینده‌ای قابل پیش‌بینی خواهد بود، علیرغم تضعیف نیروهای نیابتی و سامانه‌های پدافند هوایی آن در جریان درگیری غزه؛ نیروهای متعارف ایران قادرند خسارات قابل توجهی به مهاجمان وارد کنند.
▪️ایران تعداد زیادی موشکهای بالستیک و کروز و پهپادهایی را به کار گرفته که می‌توانند اهدافی را در سراسر منطقه مورد حمله قرار دهند. تهران همچنان در تلاش است دقت، مرگبار بودن و قابلیت اطمینان این تسلیحات را بهبود بخشد. صنایع دفاعی ایران دارای ظرفیت توسعه و تولید قوی، به ویژه برای سامانه‌های ارزان‌قیمت چون پهپادهای کوچک است.
▪️با این حال، آسیب محدودی که حملات ایران به اسرائیل وارد کرد، کاستیهای گزینه‌های نظامی متعارف ایران را برجسته کرد. ایران همچنین قایق‌های کوچک و زیردریاییهایی را مستقر کرده که قادر به ایجاد اختلال در ترافیک کشتیرانی از طریق تنگه هرمز هستند.
▪️نیروی زمینی و هوایی ایران، علیرغم اینکه از بزرگترین نیروهای منطقه محسوب می‌شوند، با مشکل تجهیزات فرسوده و آموزش محدود مواجه‌اند.
▪️ همچنان ارزیابی می‌کنیم که ایران در حال ساخت سلاح نیست و آیت‌الله خامنه‌ای برنامه تسلیحات هسته‌ای را که در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده بود، مجدداً مجاز ندانسته است، اگرچه احتمال دارد که تحت فشار برای انجام این کار
قرار گیرد.
▪️ایران در تحقیق و توسعه سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی فعال است و طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی را بررسی کرده‌اند.
▪️اقتصاد ایران با رشد پایین، نوسانات نرخ ارز و تورم بالا مواجه است. در صورت عدم کاهش تحریمها، این تهدیدات احتمالا در آینده قابل پیش‌بینی ادامه خواهند یافت. عملکرد ضعیف اقتصادی و نارضایتی‌های اجتماعی نیز همچنان آن را در داخل با چالش مواجه خواهد کرد.
▪️حکومت ایران واقف است که در یکی از شکننده‌ترین مقاطع خود از زمان جنگ ایران و عراق است و احتمالًا بر محاسبات راهبردی و اعتماد آنها به رویکردشان نسبت به منطقه، ایالات متحده و شرکای آمریکا تأثیر می‌گذارد.
با فشارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و منطقه‌ای فزاینده‌ای مواجه‌اند که ایران را بیش از پیش در برابر بی‌ثباتی‌های تهدیدکننده و مداخلات خارجی آسیب‌پذیر می‌کند.
