Yurist Turdimurotov | blog
06.02.202512:12
⚡️ Qonunchilikka ko'ra, ma'muriy sudlarga nizo predmetiga doir qo'shimcha talablar bilan murojaat qilish imkoniyati yaratiladi (bunda dastlabki arizaga qo'shimcha talab bildirilganda ularni birgalikda ko'rib chiqish tartibi joriy etiladi).
🌐 Ma'muriy sud ishlarini yuritishda prokuror ishtirokiga oid normalar xalqaro standartlardan kelib chiqib takomillashtiriladi.
📚Ma'muriy sudlarga bo'lgan ishonchni yanada oshirish maqsadida davlat organlari tomonidan sud qarorlarini ijro etishning ta'sirchan mexanizmlari joriy etiladi.
👉 @yurist_turdimurotov
🌐 Ma'muriy sud ishlarini yuritishda prokuror ishtirokiga oid normalar xalqaro standartlardan kelib chiqib takomillashtiriladi.
📚Ma'muriy sudlarga bo'lgan ishonchni yanada oshirish maqsadida davlat organlari tomonidan sud qarorlarini ijro etishning ta'sirchan mexanizmlari joriy etiladi.
👉 @yurist_turdimurotov
28.01.202511:50
❗️Elektron sigaretalar va veyplar taqiqlanmoqda
Qonunchilik palatasida uchinchi o‘qishda qabul qilingan qonun loyihasiga ko‘ra, O‘zbekistonda nikotinni iste’mol qilish moslamalari, shu jumladan elektron sigaretalar va ular uchun suyuqliklarning muomalasi (ishlab chiqarish, tayyorlash, saqlash, tashish yoki o‘tkazish, O‘zbekiston hududiga olib kirish, olib chiqish) taqiqlanmoqda.
Bundan tashqari, aylanmasi taqiqlangan chekilmaydigan tamaki mahsulotlari, nikotinni iste’mol qilish moslamalari, shu jumladan elektron sigaretalarni qonunga xilof ravishda muomalaga kiritish bilan bog‘liq huquqbuzarliklar uchun javobgarlik belgilanmoqda.
👉 @yurist_turdimurotov
Qonunchilik palatasida uchinchi o‘qishda qabul qilingan qonun loyihasiga ko‘ra, O‘zbekistonda nikotinni iste’mol qilish moslamalari, shu jumladan elektron sigaretalar va ular uchun suyuqliklarning muomalasi (ishlab chiqarish, tayyorlash, saqlash, tashish yoki o‘tkazish, O‘zbekiston hududiga olib kirish, olib chiqish) taqiqlanmoqda.
Bundan tashqari, aylanmasi taqiqlangan chekilmaydigan tamaki mahsulotlari, nikotinni iste’mol qilish moslamalari, shu jumladan elektron sigaretalarni qonunga xilof ravishda muomalaga kiritish bilan bog‘liq huquqbuzarliklar uchun javobgarlik belgilanmoqda.
👉 @yurist_turdimurotov
21.01.202518:39
Savol: Men yaqinda sud qarori bilan 2 yilga transport vositasini boshqarish huquqidan mahrum qilindim. Shu muddatni qisqartirsa bo‘ladimi?
Javob: Ushbu muddatni qisqartirishni 2 xil usuli bor.
Birinchisi, sud qarori ustidan shikoyat berish. Shikoyatni ko‘rib chiqish jarayonida yuqori instansiya sudi sizga nisbatan yengilroq jazo berilishi mumkin deb hisoblasa, muddatni kamaytirishi mumkin.
Ikkinchisi, MJtK ning 343-moddasiga ko‘ra siz sud belgilagan jarimani to‘lab, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatining kamida yarmini o‘taganingizdan keyin, siz ishlaydigan tashkilot ma’muriyatining iltimosi bilan mehnatga halol munosabatda bo‘lib, namunali xulq-atvor bilan o‘zingizni ko‘rsatganligingiz uchun jazo qo‘llagan sud muddatni qisqartirib berishi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
Javob: Ushbu muddatni qisqartirishni 2 xil usuli bor.
Birinchisi, sud qarori ustidan shikoyat berish. Shikoyatni ko‘rib chiqish jarayonida yuqori instansiya sudi sizga nisbatan yengilroq jazo berilishi mumkin deb hisoblasa, muddatni kamaytirishi mumkin.
Ikkinchisi, MJtK ning 343-moddasiga ko‘ra siz sud belgilagan jarimani to‘lab, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatining kamida yarmini o‘taganingizdan keyin, siz ishlaydigan tashkilot ma’muriyatining iltimosi bilan mehnatga halol munosabatda bo‘lib, namunali xulq-atvor bilan o‘zingizni ko‘rsatganligingiz uchun jazo qo‘llagan sud muddatni qisqartirib berishi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
17.01.202511:02
❗️Insofsiz ijrochilar reyestri shakllantiriladi
📜 Nizom Insofsiz ijrochilarning yagona reyestrini shakllantirish va yuritish tartibini belgilaydi.
🏢 Reyestr vakolatli organ (Iqtisodiyot va moliya vazirligi) tomonidan shakllantiriladigan ro'yxatdan iborat bo'lib, unga quyidagi ma'lumotlar kiritiladi:
🔹xarid qilish tartib-taomillari yakunlari bo'yicha belgilangan shartlar asosida davlat buyurtmachisi bilan shartnoma tuzishni va davlat xaridlarini amalga oshirishni rad etgan yoki boshqacha usulda bo'yin tovlagan xarid qilish tartib-taomillari g'oliblari to'g'risidagi;
🔹majburiyatlarni bajarmaganlikda yoxud tegishli tarzda bajarmaganlikda belgilangan tartibda aybdor deb topilgan ijrochilar haqidagi, bundan majburiyatlar bartaraf etib bo'lmaydigan kuchlar oqibatida bajarilmagan yoki tegishli tarzda bajarilmagan hollar mustasno;
🔹davlat xaridlari jarayonida yolg'on yoki soxta hujjatlarni taqdim etgan, ayni bitta lotda ishtirok etgan affillangan shaxslar yoki manfaatlar to'qnashuvi to'g'risida ma'lumotlarni ochib bermagan ishtirokchilar to'g'risidagi;
🔹sudning qaroriga ko'ra firibgarlik, soxtalashtirish va korrupsiya bilan bog'liq jinoyatlarni sodir etganlikda aybdor deb topilgan ijrochilar to'g'risidagi.
🗓 Insofsiz ijrochi Reyestrga kiritilganidan boshlab 2 yil muddat o'tgandan so'ng avtomatik tarzda Reyestrdan chiqariladi.
📝 Insofsiz ijrochi sudning tegishli qaroriga ko'ra Reyestrdan chiqarilishi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
“Insofsiz ijrochilarning yagona reyestrini shakllantirish tartibi to'g'risida”gi nizom Adliya vazirligida davlat ro'yxatidan o'tkazildi(ro'yxat raqami 3599, 17.01.2025 y.)
📜 Nizom Insofsiz ijrochilarning yagona reyestrini shakllantirish va yuritish tartibini belgilaydi.
🏢 Reyestr vakolatli organ (Iqtisodiyot va moliya vazirligi) tomonidan shakllantiriladigan ro'yxatdan iborat bo'lib, unga quyidagi ma'lumotlar kiritiladi:
🔹xarid qilish tartib-taomillari yakunlari bo'yicha belgilangan shartlar asosida davlat buyurtmachisi bilan shartnoma tuzishni va davlat xaridlarini amalga oshirishni rad etgan yoki boshqacha usulda bo'yin tovlagan xarid qilish tartib-taomillari g'oliblari to'g'risidagi;
🔹majburiyatlarni bajarmaganlikda yoxud tegishli tarzda bajarmaganlikda belgilangan tartibda aybdor deb topilgan ijrochilar haqidagi, bundan majburiyatlar bartaraf etib bo'lmaydigan kuchlar oqibatida bajarilmagan yoki tegishli tarzda bajarilmagan hollar mustasno;
🔹davlat xaridlari jarayonida yolg'on yoki soxta hujjatlarni taqdim etgan, ayni bitta lotda ishtirok etgan affillangan shaxslar yoki manfaatlar to'qnashuvi to'g'risida ma'lumotlarni ochib bermagan ishtirokchilar to'g'risidagi;
🔹sudning qaroriga ko'ra firibgarlik, soxtalashtirish va korrupsiya bilan bog'liq jinoyatlarni sodir etganlikda aybdor deb topilgan ijrochilar to'g'risidagi.
🗓 Insofsiz ijrochi Reyestrga kiritilganidan boshlab 2 yil muddat o'tgandan so'ng avtomatik tarzda Reyestrdan chiqariladi.
📝 Insofsiz ijrochi sudning tegishli qaroriga ko'ra Reyestrdan chiqarilishi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
Переслал из:
Yurist Turdimurotov | blog
03.02.202512:27
To‘y sepi bo‘yicha vindikatsion da’vo
Ajrimlar soni hozirda ancha ko‘p tarqalgan. Men uchun bu achinarli hol, ammo bu tabiiy holat. Har qanaqa davlatda (rivojlangan davlatlarda bu yanayam baland) bu statistika kam bo‘lmaydi. Shu kunlarda bir qiziq sud ishiga ko‘zim tushib qoldi.
Qonunchilikda vindikatsion da’vo degan tushuncha bor (Fuqarolik kodeksi 228-modda). Unga ko‘ra, mulkdor o‘z mol-mulkini boshqa shaxsning qonunsiz egaligidan talab qilib olishga haqli deyilgan. Bunday da’volar sudlarda ko‘p uchrab turadi, ammo bu safargisi to‘y sepi haqida. Da’vogar bilan javobgar 2020 yil oktyabrda nikoh qurgan ekan. Kelishmovchilik sababli hozirda birga yashashmas ekan. Endi kelin (da’vogar) kuyovdan (javobgar) seplarini qaytarishni talab qilmoqda.
Vindikatsion da’vo qoidalariga asosan sud kelinga quyidagi mol-mulklarni olib berishga qaror chiqargan:
Qiziq-a? Kelinni sepini bermayman deydigan "yigitlar" ham bor ekan. Men vindikatsion da’vo desa doimo bitta korxonaning mulki boshqasi tomonidan berilmasligiga oid ishlarni oʻqigan sud qarorlarida guvoh bo‘lganman. Ammo to‘y sepi... Bu sud qarorini o‘qib ham bir hayotiy, ham yuridik tajriba bo‘ldi men uchun.
Telegram Instagram
Ajrimlar soni hozirda ancha ko‘p tarqalgan. Men uchun bu achinarli hol, ammo bu tabiiy holat. Har qanaqa davlatda (rivojlangan davlatlarda bu yanayam baland) bu statistika kam bo‘lmaydi. Shu kunlarda bir qiziq sud ishiga ko‘zim tushib qoldi.
Qonunchilikda vindikatsion da’vo degan tushuncha bor (Fuqarolik kodeksi 228-modda). Unga ko‘ra, mulkdor o‘z mol-mulkini boshqa shaxsning qonunsiz egaligidan talab qilib olishga haqli deyilgan. Bunday da’volar sudlarda ko‘p uchrab turadi, ammo bu safargisi to‘y sepi haqida. Da’vogar bilan javobgar 2020 yil oktyabrda nikoh qurgan ekan. Kelishmovchilik sababli hozirda birga yashashmas ekan. Endi kelin (da’vogar) kuyovdan (javobgar) seplarini qaytarishni talab qilmoqda.
Vindikatsion da’vo qoidalariga asosan sud kelinga quyidagi mol-mulklarni olib berishga qaror chiqargan:
"1 dona stenka, 2 ta katta ko‘rpa, 2 ta kichik ko‘rpa, 8 ta davrixona, yostiq, 1 dona shivaki rusumli televizor, 1 dona tosh oyna, 1 dona utyuk, 1 dona tefal, 1 dona utyuk stoli, 1 dona manti qozon, 2 dona tog‘ora, 1 dona poyafzal qo‘yadigan, 4 ta mevadon, 4 ta choynak, 35 ta paxta gulli katta piyola, 10 ta madonna piyola, 10 ta paxta gulli mayda piyola, 8 ta stakan, 1 dona patnis, 33 ta mayda tarelka, 17 ta kosa, 30 ta osh tarelka, 10 ta lotka tarelka, 10 mayda tarelka, 1 dona igrushka, 2 ta so‘zani, kiyim-kechaklar, 2 ta dasturxon, 2 ta ko‘rpacha, 1 dona kampal".
Qiziq-a? Kelinni sepini bermayman deydigan "yigitlar" ham bor ekan. Men vindikatsion da’vo desa doimo bitta korxonaning mulki boshqasi tomonidan berilmasligiga oid ishlarni oʻqigan sud qarorlarida guvoh bo‘lganman. Ammo to‘y sepi... Bu sud qarorini o‘qib ham bir hayotiy, ham yuridik tajriba bo‘ldi men uchun.
Telegram Instagram
26.01.202508:45
Savol: Uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan shaxslarga elektron braslet taqib qo‘yilishini aytishyapti. Ushbu elektron brasletni taqib yurish tartibi qanday?
‼️ O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 05.12.2024 yildagi 813-sonli qarori bilan tasdiqlangan nizomga ko‘ra, quyidagilar elektron braslet orqali masofadan turib nazorat qilish tartibini buzish deb hisoblanadi:
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs o‘ziga elektron braslet taqilishini rad etsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni belgilangan vaqt ichida quvvatlab bormaganligi (elektr quvvati tugaganligi) sababli yagona elektron monitoring markazi tomonidan elektron braslet onlayn signali ishga tushganligi haqida xabar berilgan bo‘lsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni o‘zboshimchalik bilan yechsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs ijrochi xodimlarning yozma ruxsatisiz elektron brasletning texnik topshirig‘ida belgilangan radius oralig‘idan tashqariga chiqsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletga zarar yetkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirsa.
📌 Yuqoridagi shaxslar elektron brasletni jarohat mavjud bo‘lgan oyoqdan yechib, sog‘ oyoqqa yoki qo‘lga taqish bo‘yicha ijrochi xodimlarga yozma murojaat qilishi va tibbiy ko‘rsatma asosida shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish yoki tibbiy tekshiruvdan o‘tkazish davomida elektron brasletni vaqtincha yechib turishni so‘rashi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
‼️ O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 05.12.2024 yildagi 813-sonli qarori bilan tasdiqlangan nizomga ko‘ra, quyidagilar elektron braslet orqali masofadan turib nazorat qilish tartibini buzish deb hisoblanadi:
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs o‘ziga elektron braslet taqilishini rad etsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni belgilangan vaqt ichida quvvatlab bormaganligi (elektr quvvati tugaganligi) sababli yagona elektron monitoring markazi tomonidan elektron braslet onlayn signali ishga tushganligi haqida xabar berilgan bo‘lsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletni o‘zboshimchalik bilan yechsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs ijrochi xodimlarning yozma ruxsatisiz elektron brasletning texnik topshirig‘ida belgilangan radius oralig‘idan tashqariga chiqsa;
✅ uy qamog‘i ehtiyot chorasi qo‘llanilgan yoki ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan shaxs elektron brasletga zarar yetkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirsa.
📌 Yuqoridagi shaxslar elektron brasletni jarohat mavjud bo‘lgan oyoqdan yechib, sog‘ oyoqqa yoki qo‘lga taqish bo‘yicha ijrochi xodimlarga yozma murojaat qilishi va tibbiy ko‘rsatma asosida shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish yoki tibbiy tekshiruvdan o‘tkazish davomida elektron brasletni vaqtincha yechib turishni so‘rashi mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
Переслал из:
Huquqiy axborot | Lotin
21.01.202516:51
❗️ai.lex.uz - sun'iy intellekt javob beradi
Savol: Toshkent shahrida yashayman, bolamni uyga yaqin bo'lgan davlat bog'chasiga berganman. 2025-yil 1-yanvardan bog'cha puli oshgan ekan, shunda men necha pul to'lashim kerak?
Kanalga ulanish👇👇👇
https://t.me/huquqiyaxborot_lotin
Переслал из:Yurist Turdimurotov | blog
03.02.202511:33
Chet elga chiqishni cheklash ijro hujjati belgilangan muddatda ijro etilmaganda qo‘llaniladi
Savol: Men Rossiyadaman, xotinim ota-onasinikiga ketib qolib, alimentga beribdi. Men Rossiyadan qaytib borganimdan keyin O‘zbekistondan chiqib keta olmay qolamanmi?
Aliment undirish haqida sud buyrug‘ining chiqarilishi qarzdorni chetga chiqishiga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’qiq belgilamaydi. Buning uchun davlat ijrochisining qarzdor jismoniy shaxsni O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qarori chiqarilishi kerak.
«Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida»gi Qonunning 42-1-moddasiga ko‘ra sud hujjati asosida berilgan ijro hujjatidagi yoki ijro hujjati bo‘lgan sud hujjatidagi talablar belgilangan muddatda qarzdor jismoniy shaxs tomonidan uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmaganda, davlat ijrochisi undiruvchining arizasi bo‘yicha yoki o‘z tashabbusi bilan qarzdor jismoniy shaxsning O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qaror chiqarishga haqli, bundan jarima tariqasidagi jinoiy jazo bo‘yicha ijro ishini yuritish hollari mustasno.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2019 yil 12 noyabrda 3196-son bilan ro‘yxatdan o‘tkazilgan nizomning 2-bandiga ko‘ra davlat ijrochisi ijro ishi yuritishni qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi qarorida qarzdor tomonidan ijro hujjatidagi talablarni ixtiyoriy ravishda bajarish uchun belgilangan muddatda uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmagan taqdirda unga nisbatan majburiy ijro harakatlari qo‘llanilishi, shu jumladan, O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklanishini ko‘rsatadi.
Ya’ni, siz alimentni belgilangan muddatda to‘lab borsangiz sizga nisbatan respublikadan chiqishni vaqtincha cheklash qo‘llanilmaydi. Buning uchun qarindoshlaringiz zudlik bilan tegishli MIB bo‘limiga borib, ijro ishi bilan shug‘ullanayotgan davlat ijrochisini topib alimentni to‘lashlari kerak.
Agar ijro hujjati o‘z vaqtida bajarilgan bo‘lsa ham davlat ijrochisi respublikadan chiqishni vaqtincha cheklagan bo‘lsa, 10 kun muddat ichida qarorni haqiqiy emas deb topishni so‘rab ma’muriy sudga murojaat qilish mumkin.
Agar sizning aybingiz bilan aliment o‘z vaqtida to‘lanmasdan sizga nisbatan cheklov o‘rnatilgan bo‘lsa, cheklovni olib tashlashingiz uchun alimentni oldindan to‘lashingiz yoki aliment to‘lash majburiyatini ta’minlash uchun garov shartnomasi tuzishingiz kerak.
👉@yurist_turdimurotov
Savol: Men Rossiyadaman, xotinim ota-onasinikiga ketib qolib, alimentga beribdi. Men Rossiyadan qaytib borganimdan keyin O‘zbekistondan chiqib keta olmay qolamanmi?
Aliment undirish haqida sud buyrug‘ining chiqarilishi qarzdorni chetga chiqishiga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’qiq belgilamaydi. Buning uchun davlat ijrochisining qarzdor jismoniy shaxsni O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qarori chiqarilishi kerak.
«Sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish to‘g‘risida»gi Qonunning 42-1-moddasiga ko‘ra sud hujjati asosida berilgan ijro hujjatidagi yoki ijro hujjati bo‘lgan sud hujjatidagi talablar belgilangan muddatda qarzdor jismoniy shaxs tomonidan uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmaganda, davlat ijrochisi undiruvchining arizasi bo‘yicha yoki o‘z tashabbusi bilan qarzdor jismoniy shaxsning O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklash to‘g‘risida qaror chiqarishga haqli, bundan jarima tariqasidagi jinoiy jazo bo‘yicha ijro ishini yuritish hollari mustasno.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2019 yil 12 noyabrda 3196-son bilan ro‘yxatdan o‘tkazilgan nizomning 2-bandiga ko‘ra davlat ijrochisi ijro ishi yuritishni qo‘zg‘atish to‘g‘risidagi qarorida qarzdor tomonidan ijro hujjatidagi talablarni ixtiyoriy ravishda bajarish uchun belgilangan muddatda uzrsiz sabablarga ko‘ra ijro etilmagan taqdirda unga nisbatan majburiy ijro harakatlari qo‘llanilishi, shu jumladan, O‘zbekiston Respublikasidan chiqishini vaqtincha cheklanishini ko‘rsatadi.
Ya’ni, siz alimentni belgilangan muddatda to‘lab borsangiz sizga nisbatan respublikadan chiqishni vaqtincha cheklash qo‘llanilmaydi. Buning uchun qarindoshlaringiz zudlik bilan tegishli MIB bo‘limiga borib, ijro ishi bilan shug‘ullanayotgan davlat ijrochisini topib alimentni to‘lashlari kerak.
Agar ijro hujjati o‘z vaqtida bajarilgan bo‘lsa ham davlat ijrochisi respublikadan chiqishni vaqtincha cheklagan bo‘lsa, 10 kun muddat ichida qarorni haqiqiy emas deb topishni so‘rab ma’muriy sudga murojaat qilish mumkin.
Agar sizning aybingiz bilan aliment o‘z vaqtida to‘lanmasdan sizga nisbatan cheklov o‘rnatilgan bo‘lsa, cheklovni olib tashlashingiz uchun alimentni oldindan to‘lashingiz yoki aliment to‘lash majburiyatini ta’minlash uchun garov shartnomasi tuzishingiz kerak.
👉@yurist_turdimurotov
23.01.202520:15
Savol: Assalomu alaykum,men ikki kun avval farzandimga bir kiyim-kechak magazinidan jemfer olgandim. Uyga kelib, kiygizib ko‘rsam kichkina ekan.Undagi etiketkalarni hali olib tashlamaganmiz va terminal cheki ham bor. Endi qaytarib olib borsam almashtirib olishim yoki pulini qaytarib olishim mumkinmi?
Lekin magazinning eshigiga sotilgan mahsulotlar qaytarib olinmaydi deb yozib qo‘yilgan edi.
Javob: O‘zbekiston Respublikasi "Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi qonunining 18-moddasiga ko‘ra:
✅ Iste’molchi maqbul sifatli nooziq-ovqat tovarini xarid qilgan kunidan e’tiboran o‘n kun ichida ushbu tovar sotib olingan joydagi sotuvchidan uni ayni shunday tovarga almashtirib olishga bunday tovar sotuvda bo‘lmasa, pulini qaytarib olishga haqli.
✳️ Agar tovardan foydalanilmagan, u shikastlanmagan, qadog‘i bilan qaytarilgan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan va ushbu sotuvchidan sotib olganligini tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, iste’molchining tovarni almashtirish yoxud qaytarib olish haqidagi talabi qanoatlantirilishi lozim
‼️ Demak agar siz mahsulotni xarid qilganingizga 10 kundan ko‘p bo‘lmagan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan bo‘lsa va uni ayni shu sotuvchidan sotib olganligingizni tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, siz tovarni almashtirishingiz yoxud uning pulini qaytarib olishingiz mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
Lekin magazinning eshigiga sotilgan mahsulotlar qaytarib olinmaydi deb yozib qo‘yilgan edi.
Javob: O‘zbekiston Respublikasi "Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida"gi qonunining 18-moddasiga ko‘ra:
✅ Iste’molchi maqbul sifatli nooziq-ovqat tovarini xarid qilgan kunidan e’tiboran o‘n kun ichida ushbu tovar sotib olingan joydagi sotuvchidan uni ayni shunday tovarga almashtirib olishga bunday tovar sotuvda bo‘lmasa, pulini qaytarib olishga haqli.
✳️ Agar tovardan foydalanilmagan, u shikastlanmagan, qadog‘i bilan qaytarilgan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan va ushbu sotuvchidan sotib olganligini tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, iste’molchining tovarni almashtirish yoxud qaytarib olish haqidagi talabi qanoatlantirilishi lozim
‼️ Demak agar siz mahsulotni xarid qilganingizga 10 kundan ko‘p bo‘lmagan bo‘lsa, uning iste’mol xususiyatlari saqlangan bo‘lsa va uni ayni shu sotuvchidan sotib olganligingizni tasdiqlovchi asoslar bo‘lsa, siz tovarni almashtirishingiz yoxud uning pulini qaytarib olishingiz mumkin.
👉 @yurist_turdimurotov
19.01.202519:49
Assalomu alaykum, yaqinda 80 yoshga kirgan buvim vafot etdilar.Ularni tirikligidagi oxirgi oylik pensiyasini berishmadi.Bu masala qonunchilikda qanday belgilangan.
Bundan tashqari vafot etgan shaxsni dafn marosimi uchun ham kandaydir pul berilishini eshitgandim?
📚 O‘zbekiston Respublikasining "Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risidagi" qonuni 63-moddasida bu masalalar tartibga solingan bo‘lib,uning qisqacha mazmuni shunday :
✅ Pensioner olishi lozim bo‘lgan va uning vafoti munosabati bilan olinmay qolgan pensiya puli uning ota-onasi, eri (xotini), shuningdek pensioner bilan u vafot etgan kunigacha birgalikda yashab turgan oila a’zolari olish huquqiga ega bo‘ladilar !
Pensioner vafot etgan oy uchun olinmay qolgan pensiya puli ko‘rsatib o‘tilgan oila a’zolariga ushbu oy uchun to‘liq to‘lanadi.
✅ Pensioner vafot etgan taqdirda uning oilasiga yoki pensionerning dafn marosimini o‘tkazgan shaxsga pensiyani hisoblash bazaviy miqdorining to‘rt barobari ( hozirda 1 712 000 so‘m) miqdorida dafn etish nafaqasi to‘lanadi.
📌 Bugungi kunda pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori — 428 000 so‘mdan iborat.
👉 @yurist_turdimurotov
Bundan tashqari vafot etgan shaxsni dafn marosimi uchun ham kandaydir pul berilishini eshitgandim?
📚 O‘zbekiston Respublikasining "Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risidagi" qonuni 63-moddasida bu masalalar tartibga solingan bo‘lib,uning qisqacha mazmuni shunday :
✅ Pensioner olishi lozim bo‘lgan va uning vafoti munosabati bilan olinmay qolgan pensiya puli uning ota-onasi, eri (xotini), shuningdek pensioner bilan u vafot etgan kunigacha birgalikda yashab turgan oila a’zolari olish huquqiga ega bo‘ladilar !
Pensioner vafot etgan oy uchun olinmay qolgan pensiya puli ko‘rsatib o‘tilgan oila a’zolariga ushbu oy uchun to‘liq to‘lanadi.
✅ Pensioner vafot etgan taqdirda uning oilasiga yoki pensionerning dafn marosimini o‘tkazgan shaxsga pensiyani hisoblash bazaviy miqdorining to‘rt barobari ( hozirda 1 712 000 so‘m) miqdorida dafn etish nafaqasi to‘lanadi.
📌 Bugungi kunda pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori — 428 000 so‘mdan iborat.
👉 @yurist_turdimurotov
01.02.202511:03
Mehnat nizolarida isbotlash 100 foiz ish beruvchining zimmasida bo‘ladi.
Har qanday holatda ish beruvchi xatti-harakatlarining qonuniyligini isbotlashi shart. Mehnat kodeksida 8 ta holatda isbotlash degan so‘z keltirilgan, ularning 7 tasi ayni ish beruvchining holatni isbotlashiga qaratilgan.
Sudlar mehnat nizolarini ko‘rishda ayni shu jihatlarga e’tibor qaratishi lozim.
Yakka tartibdagi mehnat nizolarini ko‘rib chiqish chog‘ida muddatli mehnat shartnomasini tuzishning asosliligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (111-modda 9-qism)
Nizolarni ko‘rib chiqish chog‘ida ishga qabul qilishni rad etishning qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (120-modda 2-qism)
Mehnat nizosi yuzaga kelgan taqdirda, xodimning ish beruvchi bilan boshqa joyga ko‘chib o‘tishni rad etganligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (146-modda 7-qism)
Mehnat nizolarini ko‘rib chiqish chog‘ida xodimni ishdan chetlashtirishning qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga, xodim vakolatli davlat organlarining talabiga ko‘ra ishdan chetlashtirilgan hollarda esa xodimni ishdan chetlashtirish to‘g‘risida qaror qabul qilgan tegishli davlat organining zimmasiga yuklatiladi. (154-modda 2-qism)
Nizolarni ko‘rib chiqish chog‘ida mehnat shartnomasi bekor qilinishining qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (174-modda 8-qism)
Yakka tartibdagi mehnatga doir nizo yuzaga kelgan taqdirda, ikki yoshga to‘lmagan bola parvarishini amalga oshirayotgan xodimni boshqa ishga o‘tkazish mumkin emasligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (395-modda 3-qism)
👉 @yurist_turdimurotov
Har qanday holatda ish beruvchi xatti-harakatlarining qonuniyligini isbotlashi shart. Mehnat kodeksida 8 ta holatda isbotlash degan so‘z keltirilgan, ularning 7 tasi ayni ish beruvchining holatni isbotlashiga qaratilgan.
Sudlar mehnat nizolarini ko‘rishda ayni shu jihatlarga e’tibor qaratishi lozim.
Yakka tartibdagi mehnat nizolarini ko‘rib chiqish chog‘ida muddatli mehnat shartnomasini tuzishning asosliligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (111-modda 9-qism)
Nizolarni ko‘rib chiqish chog‘ida ishga qabul qilishni rad etishning qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (120-modda 2-qism)
Mehnat nizosi yuzaga kelgan taqdirda, xodimning ish beruvchi bilan boshqa joyga ko‘chib o‘tishni rad etganligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (146-modda 7-qism)
Mehnat nizolarini ko‘rib chiqish chog‘ida xodimni ishdan chetlashtirishning qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga, xodim vakolatli davlat organlarining talabiga ko‘ra ishdan chetlashtirilgan hollarda esa xodimni ishdan chetlashtirish to‘g‘risida qaror qabul qilgan tegishli davlat organining zimmasiga yuklatiladi. (154-modda 2-qism)
Nizolarni ko‘rib chiqish chog‘ida mehnat shartnomasi bekor qilinishining qonuniyligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (174-modda 8-qism)
Yakka tartibdagi mehnatga doir nizo yuzaga kelgan taqdirda, ikki yoshga to‘lmagan bola parvarishini amalga oshirayotgan xodimni boshqa ishga o‘tkazish mumkin emasligini isbotlash vazifasi ish beruvchining zimmasiga yuklatiladi. (395-modda 3-qism)
👉 @yurist_turdimurotov
22.01.202510:06
Kimlar xususiy klinikalarda bepul davolanishlari mumkin?
📚 " Soliq imtiyozlari taqdim etilishi natijasida bo‘shaydigan mablag‘lar hisobidan xususiy tibbiyot muassasalarining aholi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish tartibi to‘g‘risidagi" Nizomga ko‘ra xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan aholining quyidagi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatiladi:
✅ o‘zgalarning parvarishiga muhtoj bo‘lgan yolg‘iz keksalar va yolg‘iz yashovchi keksalar;
✅ I va II guruh nogironlari, nogiron bolalar;
✅ muomalaga layoqatsiz va muomala layoqati cheklangan fuqarolar;
✅ ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklarga chalingan shaxslar;
✅ yetim bolalar va ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar;
✅ 1941–1945 yillardagi urush nogironlari va qatnashchilari, shuningdek ularga tenglashtirilgan shaxslar;
✅ 1941–1945 yillardagi urush davrida mehnat jabhasining qatnashchilari;
✅ qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda ijtimoiy himoyaga muhtoj deb topilgan boshqa shaxslar.
❇️ Xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish uchun ularning shaxsini va ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamga mansubligini tasdiqlovchi hujjatlarining mavjudligi asos bo‘ladi.
‼️Ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga ko‘rsatiladigan bepul tibbiy xizmatlarning turlari va hajmi tibbiy faoliyatni amalga oshirish uchun berilgan litsenziyada ko‘rsatilgan ixtisosliklar doirasida tashxis qo‘yish va davolash imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi
👉 @yurist_turdimurotov
📚 " Soliq imtiyozlari taqdim etilishi natijasida bo‘shaydigan mablag‘lar hisobidan xususiy tibbiyot muassasalarining aholi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish tartibi to‘g‘risidagi" Nizomga ko‘ra xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan aholining quyidagi ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatiladi:
✅ o‘zgalarning parvarishiga muhtoj bo‘lgan yolg‘iz keksalar va yolg‘iz yashovchi keksalar;
✅ I va II guruh nogironlari, nogiron bolalar;
✅ muomalaga layoqatsiz va muomala layoqati cheklangan fuqarolar;
✅ ijtimoiy ahamiyatga molik kasalliklarga chalingan shaxslar;
✅ yetim bolalar va ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar;
✅ 1941–1945 yillardagi urush nogironlari va qatnashchilari, shuningdek ularga tenglashtirilgan shaxslar;
✅ 1941–1945 yillardagi urush davrida mehnat jabhasining qatnashchilari;
✅ qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda ijtimoiy himoyaga muhtoj deb topilgan boshqa shaxslar.
❇️ Xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga bepul tibbiy xizmatlar ko‘rsatish uchun ularning shaxsini va ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamga mansubligini tasdiqlovchi hujjatlarining mavjudligi asos bo‘ladi.
‼️Ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslarga ko‘rsatiladigan bepul tibbiy xizmatlarning turlari va hajmi tibbiy faoliyatni amalga oshirish uchun berilgan litsenziyada ko‘rsatilgan ixtisosliklar doirasida tashxis qo‘yish va davolash imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda xususiy tibbiyot muassasalari tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi
👉 @yurist_turdimurotov
17.01.202511:21
Savol
Sovg‘a qilingan uyni uni sovg‘a qilgan shaxsning turmush o‘rtog‘i, farzandlari qaytarib olishi mumkinmi?
Javob:
Amaldagi qonunchilikda mulkni sovg‘a qilish degan tushuncha mavjud emas.
Agar fuqaro o‘ziga mulk huquqi asosida tegishli ko‘char yoki ko‘chmas ashyoni boshqa shaxsga tekinga mulk qilib berishni xohlasa bu holda hadya shartnomasi tuzilishi kerak bo‘ladi.
Ya’ni, aholi o‘rtasida “sovg‘a qilish” degan tushunchani qonunchilik “hadya qilish” deb nomlaydi.
Hadya bilan bog‘liq qoidalar FKning 31-bobi (502-511-moddalari) da batafsil bayon qilingan.
FK 502-moddasining birinchi qismi mazmuniga ko‘ra hadya shartnomasiga muvofiq hadya qiluvchi hadya oluvchiga ashyoni tekinga mulk qilib beradi yoki berish majburiyatini oladi. Hadya shartnomasining predmeti nafaqat ashyo, balki mulkiy majburiyatdan ozod qilish ham bo‘lishi mumkin.
Ushbu Kodeks 507-moddasiga ko‘ra quyidagi hollarda hadyani bekor qilishga sud tartibida yo‘l qo‘yiladi:
Shuningdek, hadya shartnomasida hadya oluvchi hadya qiluvchidan oldin vafot etgan taqdirda hadya qiluvchining hadyani bekor qilish huquqi shart qilib qo‘yilishi mumkin.
Hadya bekor qilingan taqdirda hadya oluvchi hadya qilingan ashyoni, agar u hadya bekor qilingan paytda asl holatda saqlanib qolgan bo‘lsa, qaytarishi lozim.
Hadya qiluvchining o‘zi shartnomani bekor qilish xohishini bildirmasa, yuqorida sanab o‘tilganlardan boshqa hollarda hadyani bekor qilib bo‘lmaydi.
👉 @yurist_turdimurotov
Sovg‘a qilingan uyni uni sovg‘a qilgan shaxsning turmush o‘rtog‘i, farzandlari qaytarib olishi mumkinmi?
Javob:
Amaldagi qonunchilikda mulkni sovg‘a qilish degan tushuncha mavjud emas.
Agar fuqaro o‘ziga mulk huquqi asosida tegishli ko‘char yoki ko‘chmas ashyoni boshqa shaxsga tekinga mulk qilib berishni xohlasa bu holda hadya shartnomasi tuzilishi kerak bo‘ladi.
Ya’ni, aholi o‘rtasida “sovg‘a qilish” degan tushunchani qonunchilik “hadya qilish” deb nomlaydi.
Hadya bilan bog‘liq qoidalar FKning 31-bobi (502-511-moddalari) da batafsil bayon qilingan.
FK 502-moddasining birinchi qismi mazmuniga ko‘ra hadya shartnomasiga muvofiq hadya qiluvchi hadya oluvchiga ashyoni tekinga mulk qilib beradi yoki berish majburiyatini oladi. Hadya shartnomasining predmeti nafaqat ashyo, balki mulkiy majburiyatdan ozod qilish ham bo‘lishi mumkin.
Ushbu Kodeks 507-moddasiga ko‘ra quyidagi hollarda hadyani bekor qilishga sud tartibida yo‘l qo‘yiladi:
- hadya oluvchi hadya qiluvchining, uning oila a’zolari yoki yaqin qarindoshlarining hayoti yoki sog‘lig‘iga qarshi ataylab jinoyat sodir qilgan hollarda;
- hadya oluvchi hadya qiluvchini qasddan o‘ldirgan taqdirda (bunda hadya qiluvchining vorislari sudda hadyani bekor qilishni talab etish huquqiga ega);
- hadya oluvchining hadya qiluvchi uchun katta nomulkiy qiymatga ega bo‘lgan hadya buyumga nisbatan muomalasi uning butunlay yo‘q bo‘lib ketishi xavfini solsa;
- yakka tartibdagi tadbirkorning yoki yuridik va jismoniy shaxsning to‘lovga qobiliyatsizlik to‘g‘risidagi qonunchilik qoidalarini buzib, to‘lovga qobiliyatsizlik haqida ish qo‘zg‘atilishidan oldingi bir yil ichida o‘zining tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq mablag‘lar hisobidan hadya qilgan bo‘lsa.
Shuningdek, hadya shartnomasida hadya oluvchi hadya qiluvchidan oldin vafot etgan taqdirda hadya qiluvchining hadyani bekor qilish huquqi shart qilib qo‘yilishi mumkin.
Hadya bekor qilingan taqdirda hadya oluvchi hadya qilingan ashyoni, agar u hadya bekor qilingan paytda asl holatda saqlanib qolgan bo‘lsa, qaytarishi lozim.
Hadya qiluvchining o‘zi shartnomani bekor qilish xohishini bildirmasa, yuqorida sanab o‘tilganlardan boshqa hollarda hadyani bekor qilib bo‘lmaydi.
👉 @yurist_turdimurotov
Показано 1 - 13 из 13
Войдите, чтобы разблокировать больше функциональности.