- درس‌هایی در معرفت‌شناسی
بخش هشتم، توجیهِ درون‌گروانه و توجیهِ برون‌گروانه
▪️درون‌گروی- internalism- و برون‌گروی- externalism -دو دیدگاه درباب چیستیِ توجیه‌اند. بر مبنای درون‌گروی، خاستگاه توجیهِ معرفت‌شناختی عناصرِ ذهنیِ فاعل شناسا، و بر اساسِ برون‌گروی، منشأ توجیه اموری خارجی و بیرون از ذهن فاعل شناسا هستند. به‌کارگیریِ این دو تعبیر در طبقه‌بندیِ نظریاتِ توجیهِ معرفت‌شناختی کاربردی نو و جدید است، اما ماهیت این دو دیدگاه دقیقاً چیست؟
ریچارد فِلدمن-- Richard Feldman، در آثارش از جمله مقالۀ «توجیه درونی است» و کتاب «دلیل‌گرایی: مقالاتی در معرفت‌شناسی»، اثر مشترکش با اِرل کانی، به‌روشنی، این دوگانه را توضیح می‌دهد:
در محاورۀ منو Meno، سقراط میان «عقیده درست» right opinion و «معرفت» knowledge تفکیک قائل میشود و صِرفِ عقیده درست را معرفت نمی‌داند. «حدس صائب» این تفکیک را به‌خوبی نشان می‌دهد. اگر در یک مسابقه شرط‌بندی باور داشته باشم که جایزه ارزشمندِ مسابقه در صندوق شمارۀ یک (و نه دو و نه سه) است و اتفاقاً باورم صادق باشد، تا زمانی که درِ صندوق‌ها باز نشود نمی‌توان گفت که من دارای معرفتم (به این معنا که «بدانم» جایزه ارزشمند در صندوق شماره یک است). در اینجا این سؤال مطرح میشود که تفاوت میان «باورِ صادق» و معرفت چیست؟ برخی متفکران معتقدند که معرفت، «باورِ صادق» به علاوه دلایلِ خوب یا شواهدِ خوب است. نورمن مالکم در این باره چنین می‌نویسد: اینکه بتوان گفت فرد [به گزاره‌ای] معرفت دارد، بخشی مبتنی بر آن است که او برای ادعایش مبنا -ground -داشته و این مبنا قوی باشد. رودریک چیزِم Roderick M. Chisholm چنین میگوید: گزاره «فاعل شناسای S می‌داند که گزاره h صادق است» به معنای آن است که اولاً، فاعل شناسای S گزاره h را می‌پذیرد و ثانیاً، S «دلیلی کافی» به سود h دارد و ثالثاً، h صادق است. نقل‌قول‌های یادشده معیار کلی تمایز میان «باور صادق» و «معرفت» را به دست میدهند. برخی تمایز این دو را قرائنِ کافی adequate evidence، بعضی دلایلِ خوب good reasons و گروهی زمینه قوی strong grounds می‌دانند. همه این‌ها و موارد مشابه را میتوان با تعبیر «توجیه» justification بیان کرد: باورِ صادق آنگاه معرفت است که «موجّه» باشد. در دیدگاه سنتی، معرفت را «باورِ صادق موجّه» می‌دانند. فِلدمن تحلیلِ سنتی از مفهومِ معرفت را «تحلیلِ دلایلِ خوب» the good reasons analysis می‌نامد. در فرسته بعد به بحث برون‌گروی می‌پردازم.
پی‌نوشت‌ها
. مقاله فلدمن (توجیه درونی است) ردّیه‌ای است بر مقالۀ جان گرکو (John Greco) با عنوان «توجیه درونی نیست» ("Justification Is Not Internal"). مقالۀ فلدمن در اثر زیر آمده است:
Steup, Matthias; Turri, John; Sosa, Ernest; (Eds.) Contemporary Debates in Epistemology, pp 337-350.
برای مقالۀ جان گرکو، ر.ک:
ibid, pp 325-337.
2. مشخصات کتاب‌شناختی اثر مشترک فلدمن و ارل کانی:
Conee, Earl and Feldman, Richard, “Evidentialism: Essays in Epistemology”
𝕿𝖍𝖊𝖔𝖗𝖊𝖆𝖑: @theoreal
