26.01.202502:25
🔻راه دشوار و چندوجهی حفاظت از پرندگان
◽در هفتههای اخیر موضوع شکار غیرقانونی پرندگان مهاجر در برخی استانهای کشور در شبکههای اجتماعی و رسانهها مطرح شد. شکار پرندگان مهاجر موضوعی با قدمت نسبتاً طولانی است اما متأسفانه در سالهای اخیر ابعاد و شکل آن تغییر کرده و با توجه به وضعیت تالابهای کشور، کاهش جمعیت گونهها و تغییر کاربری بسیاری از زیستگاهها طی چند دهه گذشته، شکار پرندگان مهاجر رفته رفته به موضوعی نگرانکننده تبدیل شده است.
◽موضوع از چند جنبه قابل بررسی است. نخست مسایل اقتصادی در جوامع محلی در کنار عوامل اجتماعی و فرهنگی میتوانند بر مسأله شکار غیرقانونی پرندگان و حتی شکار گونههایی که پیش از این تقاضا برای استفاده از گوشت آنها وجود نداشت، تأثیرگذار باشد.
▫️از دیگر موضوعات مهم، ادوات شکار و صید است. متأسفانه واردات، ساخت و عرضهٔ سلاحهای شکاری و مهمات آنها در سالهای گذشته بدون اعمال نظر سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده است.
▫️خوشبختانه در آخرین دستورالعمل اجرایی قانون شکار و صید، سازمان حفاظت محیط زیست بهعنوان یکی از دستگاههایی که حق اظهارنظر در مورد واردات و عرضهٔ سلاح شکاری دارد شناخته شده است. با اینحال این موضوع کافی نیست.
◽ما نیازمند مطالعهٔ گسترده دربارهٔ ظرفیت عرضهٔ سلاح شکاری، اقدامات فوری برای جمعآوری سلاحهای غیرمجاز و ساماندهی عرضهٔ مهمات این سلاحها هستیم. این اقدامات باید با نظر سازمان حفاظت محیط زیست انجام شود.
▫️ جدا از سلاحهای شکاری، عرضهٔ ادواتی همچون تورهای هوایی برای صید پرندگان مهاجر در حال پرواز نیز نیازمند بررسی است. طبق قانون، برپایی تورهای هوایی ممنوع است. باتوجه به تعدد استفاده از این تورها در استانهای شمالی، بهنظر میرسد همزمان با اقدامات برای جمعآوری تورهای برپا شده، با همکاری دستگاههای دیگر باید اقداماتی نیز برای محدودیت عرضهٔ این ادوات اجرایی شود.
▫️همانگونه که در هفتهٔ گذشته، معاون محترم محیط طبیعی سازمان نیز عنوان كرد، انجام مطالعات و بررسیها برای تعیین وضعیت پرندگان مهاجر و تجدیدنظر در مورد شکل، تعداد و نحوهٔ صدور پروانههای شکار پرندگان در کشور در دستور کار سازمان است.
▫️برخورد با متخلفانی که از روشهای غیرقانونی همچون برپایی تورهای هوایی، مسمومسازی غذا، آب و... اقدام به شکار غیرمجاز پرندگان میکنند، فقط با اقدامات ضربتی امکانپذیر نیست و نیازمند روشهایی نظاممند و همه جانبه و همکاریهای بیندستگاهی است.
▫️هدف، فقط برخورد با متخلفان و مجازات آنها نیست بلکه باید با همکاری متخصصان، کنشگران و جوامع محلی سازوکارهایی ایجاد شود که اولاً هزینهٔ تخلف برای متخلفان سنگینتر از سودهای مالیشان باشد و ثانیاً مشاغل و فعالیتهای سودآور و قانونی بدون آسیب به جمعیتهای وحشی و زیستگاههای آنان جایگزین اقدامات غیرقانونی شود.
▫️قطعا این راه نیازمند برنامههایی اصولی و هدفمند به همراه همکاریهای گسترده تمامی گروههای ذینفع بوده و به یکباره و در بازه زمانی کوتاهمدت نیز ممکن نخواهد بود.
@payeshemohitzist
◽در هفتههای اخیر موضوع شکار غیرقانونی پرندگان مهاجر در برخی استانهای کشور در شبکههای اجتماعی و رسانهها مطرح شد. شکار پرندگان مهاجر موضوعی با قدمت نسبتاً طولانی است اما متأسفانه در سالهای اخیر ابعاد و شکل آن تغییر کرده و با توجه به وضعیت تالابهای کشور، کاهش جمعیت گونهها و تغییر کاربری بسیاری از زیستگاهها طی چند دهه گذشته، شکار پرندگان مهاجر رفته رفته به موضوعی نگرانکننده تبدیل شده است.
◽موضوع از چند جنبه قابل بررسی است. نخست مسایل اقتصادی در جوامع محلی در کنار عوامل اجتماعی و فرهنگی میتوانند بر مسأله شکار غیرقانونی پرندگان و حتی شکار گونههایی که پیش از این تقاضا برای استفاده از گوشت آنها وجود نداشت، تأثیرگذار باشد.
▫️از دیگر موضوعات مهم، ادوات شکار و صید است. متأسفانه واردات، ساخت و عرضهٔ سلاحهای شکاری و مهمات آنها در سالهای گذشته بدون اعمال نظر سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده است.
▫️خوشبختانه در آخرین دستورالعمل اجرایی قانون شکار و صید، سازمان حفاظت محیط زیست بهعنوان یکی از دستگاههایی که حق اظهارنظر در مورد واردات و عرضهٔ سلاح شکاری دارد شناخته شده است. با اینحال این موضوع کافی نیست.
◽ما نیازمند مطالعهٔ گسترده دربارهٔ ظرفیت عرضهٔ سلاح شکاری، اقدامات فوری برای جمعآوری سلاحهای غیرمجاز و ساماندهی عرضهٔ مهمات این سلاحها هستیم. این اقدامات باید با نظر سازمان حفاظت محیط زیست انجام شود.
▫️ جدا از سلاحهای شکاری، عرضهٔ ادواتی همچون تورهای هوایی برای صید پرندگان مهاجر در حال پرواز نیز نیازمند بررسی است. طبق قانون، برپایی تورهای هوایی ممنوع است. باتوجه به تعدد استفاده از این تورها در استانهای شمالی، بهنظر میرسد همزمان با اقدامات برای جمعآوری تورهای برپا شده، با همکاری دستگاههای دیگر باید اقداماتی نیز برای محدودیت عرضهٔ این ادوات اجرایی شود.
▫️همانگونه که در هفتهٔ گذشته، معاون محترم محیط طبیعی سازمان نیز عنوان كرد، انجام مطالعات و بررسیها برای تعیین وضعیت پرندگان مهاجر و تجدیدنظر در مورد شکل، تعداد و نحوهٔ صدور پروانههای شکار پرندگان در کشور در دستور کار سازمان است.
▫️برخورد با متخلفانی که از روشهای غیرقانونی همچون برپایی تورهای هوایی، مسمومسازی غذا، آب و... اقدام به شکار غیرمجاز پرندگان میکنند، فقط با اقدامات ضربتی امکانپذیر نیست و نیازمند روشهایی نظاممند و همه جانبه و همکاریهای بیندستگاهی است.
▫️هدف، فقط برخورد با متخلفان و مجازات آنها نیست بلکه باید با همکاری متخصصان، کنشگران و جوامع محلی سازوکارهایی ایجاد شود که اولاً هزینهٔ تخلف برای متخلفان سنگینتر از سودهای مالیشان باشد و ثانیاً مشاغل و فعالیتهای سودآور و قانونی بدون آسیب به جمعیتهای وحشی و زیستگاههای آنان جایگزین اقدامات غیرقانونی شود.
▫️قطعا این راه نیازمند برنامههایی اصولی و هدفمند به همراه همکاریهای گسترده تمامی گروههای ذینفع بوده و به یکباره و در بازه زمانی کوتاهمدت نیز ممکن نخواهد بود.
@payeshemohitzist
27.12.202419:45
یادداشت هفدهم
🔻 الزامهای تمرکززدایی از تهران
▫️دوشنبه هفته گذشته در جلسهای با موضوع «ساماندهی و تمرکززدایی تهران» با حضور آقای رییس جمهور و دستگاههای مربوط شرکت کردم.
▫️قانون «امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران» در سال ۱۳۹۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در پیشنویس سند «سیاستگذاری ساماندهی و تمرکززدایی تهران» که توسط وزارت راه و شهرسازی در این جلسه ارائه شد سناریوهای محتمل برای آینده تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و راهکارهای مختلف تشریح شد.
▫️وضعیت کنونی تهران حاصل فرایند تاریخی دستکم ۲۰۰ سالهای است که به ویژه در ۱۰۰ سال اخیر، رشدی ناهمگون با سایر نقاط کشور را تجربه کرده است. مسائل محیط زیستی تهران حاصل این رشد ناهمگون و بارگذاریهای بیش از توان محیط زیستی این شهر بزرگ است.
▫️بیتوجهی به طرحها و اسناد بالادستی در تهران برای انطباق توان جمعيتپذيری با داراییها و منابع زيستی، شرايطی حساس و شكننده برای این کلانشهر به وجود آورده كه آلودگی هوا و محدودیت منابع آب از عواقب و پيامدهای آن است.
▫️وقتی در نخستين طرح جامع تهران مصوب ۱۳۴۷ جمعیتی معادل۵.۵ميليون نفر براي افق طرح در نظر گرفته شد و متعاقبا در ساير طرحهاي شهری همچون طرح ساماندهی تهران (۱۳۷۱)، طرح مجموعه شهری (۱۳۸۲)، طرح جامع (۱۳۸۶)، سقفهای جمعيتی پيشبینی شده ناديده گرفته شد و به جای تمركززدایی و جلوگيری از رشد كانونهای بزرگ جمعیتی پيرامون تهران، بارگذاری در تهران ادامه يافت، شاخصهاي محيط زيستی از جمله بهبود كيفيت هوا و آب پايدار در محاق قرار گرفت.
▫️ آنچه غالبا در شناخت علل مسائل و مشکلات تهران به فراموشی سپرده شده است «محدودیت ظرفیت اکولوژیکی» این شهر است و این که تهران تا چه اندازه ظرفیت استقرار صنایع، ایجاد و گسترش شهرکهای مسکونی، صنعتی، مراکز علمی و دانشگاهی و مجتمعهای خدماتی و تجاری و جذب جمعیت را دارد.
▫️به عنوان مثال بیش از پنج دهه از تصویب نامه «منع استقرار صنایع در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران» میگذرد؛ مصوبهای که برای ایجاد تعادل و توازن توسعهای تصویب شد، ولی به مرور زمان کارکردش را از دست داد. حاصل آن شد که طی سالهای گذشته، صنایع بسیاری با توجیههای مختلف در تهران و اطراف آن مستقر شوند.
▫️ مصوبههای موردی و تصمیمهای مقطعی، همچون حذف ممنوعیت احداث صنعت در شهرکهای صنعتی استان البرز، کاهش محدوده شعاع ممنوعه احداث صنعت در استانهای قم، سمنان و مرکزی، تصویب قریب به ۷ مورد شهرک صنعتی مصوب، تصویب ۵ منطقه ویژه اقتصادی با وجه غالب توسعه صنعتی و شکلگیری ۴۶منطقه صنعتی خودرو و غیرمجاز در شعاع کمتر از ۶۰ کیلومتری تهران طی دودهه اخیر، مستثنیکردن استقرار برخی صنایع و سایر تصمیمهایی که به طرق گوناگون موجب بارگذاری بیشتر جمعیت و صنعت در استان تهران شدند، همگی سبب شدند که هماینک شهرستانهای اطراف تهران هر یک جمعیتی بهمراتب بیشتر از برخی استانهای کشور را در خود جای دهند. این بارگذاریهای رو به تزاید صرفنظر از مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، مشکلات عدیده محیط زیستی را برای تهران پدید آورده است.
▫️مادامی كه سياستهای توسعهای همچنان برجذب جمعيت در ابرشهر تهران متمرکز باشد، سدهای موجود با روند فعلی مصرف تكافوی نياز اين جمعيت رو به افزایش را نخواهد داشت و براي تامين آب كلانشهر تهران ناگزير به انتقال آب بین حوضهای (مثلا انتقال از سد طالقان در فاصله ۱۶۰ کیلومتری تهران) و جستوجوی منابع آبی جديد از استانهای همجوار برای جمعيت رو به رشد «تهران بزرگ» هستيم. همچنین افزايش بار آلودگی ناشی از كثرت خودروها و منابع متعدد احتراقی در مختصات اقليمی تهران بهویژه در فصل سرد سال و به وقت وارونگی دما، شرایط را برای بهبود کیفیت هوا دشوار کرده است.
▫️سالهاست در مقاطع زمانی مختلف از تمرکززدایی تهران صحبت میشود، ( از سال ۱۳۶۴ که موضوع انتقال پایتخت مطرح شد تا سال ۱۳۷۹ و سال ۱۳۸۸ که امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی تهران طرح شد و نهایتا سال ۱۳۹۴ قانون ساماندهی تمرکززدایی تهران تصویب شد) ولی اجرای سیاستهای عدم تمرکز، عزم جدی میطلبد که با پرهیز دولت از تصدیگری امور، انتقال فعالیتهای نامرتبط به نقش ذاتی و سیاسی پایتخت به سایر فضاهای جغرافیایی کشور، توسعه الگوهای شبکه متوازن در فضای ملی بهجای الگوهای کانونیگرا از طریق آمایش سرزمین، و نهایتا «راهبرد ساماندهی پایتخت و نه انتقال یا تفکیک پایتخت» از تشدید مسائل جدی و بغرنج تهران بکاهد.
@payeshemohitzist
🔻 الزامهای تمرکززدایی از تهران
▫️دوشنبه هفته گذشته در جلسهای با موضوع «ساماندهی و تمرکززدایی تهران» با حضور آقای رییس جمهور و دستگاههای مربوط شرکت کردم.
▫️قانون «امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران» در سال ۱۳۹۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در پیشنویس سند «سیاستگذاری ساماندهی و تمرکززدایی تهران» که توسط وزارت راه و شهرسازی در این جلسه ارائه شد سناریوهای محتمل برای آینده تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و راهکارهای مختلف تشریح شد.
▫️وضعیت کنونی تهران حاصل فرایند تاریخی دستکم ۲۰۰ سالهای است که به ویژه در ۱۰۰ سال اخیر، رشدی ناهمگون با سایر نقاط کشور را تجربه کرده است. مسائل محیط زیستی تهران حاصل این رشد ناهمگون و بارگذاریهای بیش از توان محیط زیستی این شهر بزرگ است.
▫️بیتوجهی به طرحها و اسناد بالادستی در تهران برای انطباق توان جمعيتپذيری با داراییها و منابع زيستی، شرايطی حساس و شكننده برای این کلانشهر به وجود آورده كه آلودگی هوا و محدودیت منابع آب از عواقب و پيامدهای آن است.
▫️وقتی در نخستين طرح جامع تهران مصوب ۱۳۴۷ جمعیتی معادل۵.۵ميليون نفر براي افق طرح در نظر گرفته شد و متعاقبا در ساير طرحهاي شهری همچون طرح ساماندهی تهران (۱۳۷۱)، طرح مجموعه شهری (۱۳۸۲)، طرح جامع (۱۳۸۶)، سقفهای جمعيتی پيشبینی شده ناديده گرفته شد و به جای تمركززدایی و جلوگيری از رشد كانونهای بزرگ جمعیتی پيرامون تهران، بارگذاری در تهران ادامه يافت، شاخصهاي محيط زيستی از جمله بهبود كيفيت هوا و آب پايدار در محاق قرار گرفت.
▫️ آنچه غالبا در شناخت علل مسائل و مشکلات تهران به فراموشی سپرده شده است «محدودیت ظرفیت اکولوژیکی» این شهر است و این که تهران تا چه اندازه ظرفیت استقرار صنایع، ایجاد و گسترش شهرکهای مسکونی، صنعتی، مراکز علمی و دانشگاهی و مجتمعهای خدماتی و تجاری و جذب جمعیت را دارد.
▫️به عنوان مثال بیش از پنج دهه از تصویب نامه «منع استقرار صنایع در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران» میگذرد؛ مصوبهای که برای ایجاد تعادل و توازن توسعهای تصویب شد، ولی به مرور زمان کارکردش را از دست داد. حاصل آن شد که طی سالهای گذشته، صنایع بسیاری با توجیههای مختلف در تهران و اطراف آن مستقر شوند.
▫️ مصوبههای موردی و تصمیمهای مقطعی، همچون حذف ممنوعیت احداث صنعت در شهرکهای صنعتی استان البرز، کاهش محدوده شعاع ممنوعه احداث صنعت در استانهای قم، سمنان و مرکزی، تصویب قریب به ۷ مورد شهرک صنعتی مصوب، تصویب ۵ منطقه ویژه اقتصادی با وجه غالب توسعه صنعتی و شکلگیری ۴۶منطقه صنعتی خودرو و غیرمجاز در شعاع کمتر از ۶۰ کیلومتری تهران طی دودهه اخیر، مستثنیکردن استقرار برخی صنایع و سایر تصمیمهایی که به طرق گوناگون موجب بارگذاری بیشتر جمعیت و صنعت در استان تهران شدند، همگی سبب شدند که هماینک شهرستانهای اطراف تهران هر یک جمعیتی بهمراتب بیشتر از برخی استانهای کشور را در خود جای دهند. این بارگذاریهای رو به تزاید صرفنظر از مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، مشکلات عدیده محیط زیستی را برای تهران پدید آورده است.
▫️مادامی كه سياستهای توسعهای همچنان برجذب جمعيت در ابرشهر تهران متمرکز باشد، سدهای موجود با روند فعلی مصرف تكافوی نياز اين جمعيت رو به افزایش را نخواهد داشت و براي تامين آب كلانشهر تهران ناگزير به انتقال آب بین حوضهای (مثلا انتقال از سد طالقان در فاصله ۱۶۰ کیلومتری تهران) و جستوجوی منابع آبی جديد از استانهای همجوار برای جمعيت رو به رشد «تهران بزرگ» هستيم. همچنین افزايش بار آلودگی ناشی از كثرت خودروها و منابع متعدد احتراقی در مختصات اقليمی تهران بهویژه در فصل سرد سال و به وقت وارونگی دما، شرایط را برای بهبود کیفیت هوا دشوار کرده است.
▫️سالهاست در مقاطع زمانی مختلف از تمرکززدایی تهران صحبت میشود، ( از سال ۱۳۶۴ که موضوع انتقال پایتخت مطرح شد تا سال ۱۳۷۹ و سال ۱۳۸۸ که امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی تهران طرح شد و نهایتا سال ۱۳۹۴ قانون ساماندهی تمرکززدایی تهران تصویب شد) ولی اجرای سیاستهای عدم تمرکز، عزم جدی میطلبد که با پرهیز دولت از تصدیگری امور، انتقال فعالیتهای نامرتبط به نقش ذاتی و سیاسی پایتخت به سایر فضاهای جغرافیایی کشور، توسعه الگوهای شبکه متوازن در فضای ملی بهجای الگوهای کانونیگرا از طریق آمایش سرزمین، و نهایتا «راهبرد ساماندهی پایتخت و نه انتقال یا تفکیک پایتخت» از تشدید مسائل جدی و بغرنج تهران بکاهد.
@payeshemohitzist
05.12.202416:03
به احترام تمامی داوطلبان
▫️پانزدهم آذر (پنجم دسامبر) مصادف با روز جهانی داوطلبان است. روز انسانهایی که منافع عمومی را در اولویت قرار میدهند و برای رفع مشکلات کوچک و بزرگ در جهان تلاش میکنند.
▫️فرهنگ کار داوطلبانه از دیرباز در فرهنگ کهن سرزمین عزیز و یگانهمان ایران، ریشههایی عمیق دارد و الگوهای مختلف فعالیتهای داوطلبانهٔ ایرانیان چه در دوران سختی و ناخوشی و چه در زندگی روزمره، آموزههایی گرانقدر برای حیات مردمان در این سرزمین بوده است؛ از حضور داوطلبانه در جبهههای دفاع از میهن گرفته تا کمکهای همنوعدوستانه در زمان وقوع رویدادهای طبیعی و همچنین مشارکتِ بدونِ چشمداشت اقشار مختلف مردم در کاشت درخت و پاکسازی عرصههای طبیعی از آلودگیها، همه و همه جلوههای آشنای حضور داوطلبانهٔ مردمان سرزمین بزرگ ایران در صحنههای مختلف است.
▫️امروز فرصت مناسبی برای تقدیر از تمامی آنانی است که گمنام و بیادعا، با بضاعت خود، وقت و انرژی و دارایی خود را برای پایداری این سرزمین صرف میکنند.
▫️ما در دولت چهاردهم وظیفه خود میدانیم تا فضا را برای حضور پرشور و مشارکت داوطلبان فراهم کنیم زیرا همین داوطلبان هستند که با جان و دل در صحنه حاضرند تا آیندهای درخشان را برای ایران عزیزمان رقم بزنند.
@payeshemohitzist
▫️پانزدهم آذر (پنجم دسامبر) مصادف با روز جهانی داوطلبان است. روز انسانهایی که منافع عمومی را در اولویت قرار میدهند و برای رفع مشکلات کوچک و بزرگ در جهان تلاش میکنند.
▫️فرهنگ کار داوطلبانه از دیرباز در فرهنگ کهن سرزمین عزیز و یگانهمان ایران، ریشههایی عمیق دارد و الگوهای مختلف فعالیتهای داوطلبانهٔ ایرانیان چه در دوران سختی و ناخوشی و چه در زندگی روزمره، آموزههایی گرانقدر برای حیات مردمان در این سرزمین بوده است؛ از حضور داوطلبانه در جبهههای دفاع از میهن گرفته تا کمکهای همنوعدوستانه در زمان وقوع رویدادهای طبیعی و همچنین مشارکتِ بدونِ چشمداشت اقشار مختلف مردم در کاشت درخت و پاکسازی عرصههای طبیعی از آلودگیها، همه و همه جلوههای آشنای حضور داوطلبانهٔ مردمان سرزمین بزرگ ایران در صحنههای مختلف است.
▫️امروز فرصت مناسبی برای تقدیر از تمامی آنانی است که گمنام و بیادعا، با بضاعت خود، وقت و انرژی و دارایی خود را برای پایداری این سرزمین صرف میکنند.
▫️ما در دولت چهاردهم وظیفه خود میدانیم تا فضا را برای حضور پرشور و مشارکت داوطلبان فراهم کنیم زیرا همین داوطلبان هستند که با جان و دل در صحنه حاضرند تا آیندهای درخشان را برای ایران عزیزمان رقم بزنند.
@payeshemohitzist
17.01.202519:29
▫️یادداشت بیستم
🔻آنچه درباره قانون هوای پاک باید گفت
▫️وقتی در اواخر دهه هفتاد شمسی، روز ۲۹ دیماه به عنوان روز ملی هوای پاک به تصویب رسید، امید بر این بود که با اجرای برنامه ملی کاهش آلودگی هوای شهر تهران که در سال ۱۳۷۹ در هفت محور به تصویب رسید، حتی در دیماه هم - با توجه به وقوع پدیده وارونگی دما و تشدید آلودگی هوا در این ایام از سال- شاهد آلودگی هوا در تهران نباشیم. ولی اجرا نشدن برنامهها در سالهای بعد موجب شد که نه تنها در تهران که در هفت کلانشهر کشور، آلودگی هوا به یکی از مهمترین مسائل محیط زیستی کشور تبدیل شود.
▫️پس از گذشت هفت سال از تصویب قانون هوای پاک، همچنان بخش زیادی از تکالیف قانونی اجرا نشده است. از مجموع ۱۶ محور عملیاتی قانون هوای پاک و از ۲۲۸ حکم شناسایی شده برای ۲۳ دستگاه اجرایی، ۲۸ حکم انجام شده، ۱۳۸ حکم به صورت ناقص اجرایی شده، و ۶۲ حکم نیز انجام نشده است.
▫️برای نمونه در زمینه اسقاط خودروهای فرسوده حدود ۲۴ میلیون خودرو باید از چرخه فعالیت خارج شوند. اما از سال ۱۳۹۶ تاکنون فقط ۴۴۰ هزار وسیله نقلیه اسقاط شده، یعنی ۱/۶ درصد از تکلیف قانونی محقق شده است.
▫️ارتقاء کیفیت سوخت مصرفی وسایل نقلیه موتوری یکی دیگر از مواد قانون است که مطابق آن باید از سال ۱۳۹۹ سوخت توزیعی کشور استاندارد ملی (یورو ۴) را دارا باشد. اما اکنون روزانه از ۱۱۲ میلیون لیتر سوخت توزیعی، ۴۴ میلیون لیتر سوخت «یورو۴» در کشور توزیع میشود (معادل ۳۹ درصد).
▫️در ناوگان حمل و نقل عمومی، سهم حمل و نقل با اتوبوس و مترو از سفرهای شهری باید ۵۰ درصد باشد. اما اکنون سهم حمل و نقل با اتوبوس و مترو فقط ۱۳درصد است.
▫️در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر مطابق با ماده ۱۹ قانون، سالانه ۳۰ درصد از افزایش تقاضای برق کشور باید از انرژیهای تجدیدپذیر تامین میشد. اما از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۴۰۲ ظرفیت تجمیعی نیروگاههای تجدیدپذیر کشور حدود ۶۱۱ مگاوات معادل با ۲ درصد از افزایش تولید بوده است.
▫️در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ هیئت وزیران دولت وقت، طی دو نوبت مهلت قانونی اعمال استانداردهای آلایندگی خودروها، موتورسیکلتها و وسایل نقلیه غیرجادهای وارداتی و تولید داخل را تمدید کرده است که طبیعتاً منجر به کاهش کیفیت هوای کشور شده است.
▫️همچنین در پایان سال مالی ۱۴۰۲ فقط ۱۳ درصد اعتبار موردنیاز سازمان حفاظت محیطزیست مرتبط با اجرای تکالیف قانون هوای پاک در اختیار سازمان حفاظت محیطزیست قرار گرفته است.
▫️ارزیابی محورهای اصلی قانون هوای پاک نشان میدهد حل مسئله آلودگی هوا بهرغم وجود قوانین و آییننامهها به دلایل مختلف در اولویت قرار نداشته است.
▫️ به بیان دیگر پیامدهای خطرناک آلودگی هوا بهصورت کامل درک نشدهاند. مرگهای منتسب به آلودگی هوا ملموس و عینی نبودهاند و خسارات اقتصادی آلودگی هوا گرچه بارها و بارها گفته شدهاند، ولی گویی شناخت دقیقی از عمق و وسعت مسئله وجود نداشته است. تا زمانی که «سیاستهای هوای پاک» فاقد اهمیت و اولویت درخور باشد، صرف وضع قوانین نمیتواند به حل مسئله منجر شود.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست در دولت چهاردهم ضمن فعال نمودن کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کشور و برگزاری مستمر جلسات با حضور معاون اجرایی رئیس جمهور، موضوع کلانشهرهای آلوده را متناسب با سهم منابع انتشار در اولویت قرار داده است. مصوباتی داشته که قابلیت پایش و رصد باشند و مکررا پیگیری شوند.
▫️سازمان در پنج ماه گذشته با توجه به وظیفه قانونی خود گزارش دستگاههای اجرایی را دریافت و بعد از صحتسنجی، برای هیئت دولت و دستگاههای نظارتی ارسال میکند که با هدف افزایش شفافیت و سرعت جمعآوری گزارشها و مدیریت دادهها سامانه قانون هوای پاک را در دست اجرا دارد.
▫️مجموع اسقاط خودروهای فرسوده در سال ۱۴۰۳ تاکنون ۲۷۳ هزار وسیله نقلیه بوده است که البته با هدف پیشبینی شده در برنامه هفتم پیشرفت که باید ۵۰۰ هزار خودرو اسقاط شود، هنوز فاصله دارد.
▫️توسعه انرژیهای تجدیدپذیر هم از موضوعات اولویتدار دولت است که برخی موانع با هدف تسهیل فرایند اجرای آن مرتفع شده است و طی همکاری فی مابین با ساتبا انتظار بر این است که توسعه نیروگاههای خورشیدی سرعت بیشتری پیدا کنند.
▫️بسندهکردن به راهکارهای کوتاهمدت و اضطراری نمیتواند پاسخی درخور، مناسب و پایدار برای رفع مشکل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور پیشروی ما قرار دهد.
▫️ما در سازمان حفاظت محیط زیست به «آلودگی هوا» بهمثابه یک مسئله فرابخشی نگاه میکنیم و متناسب با آن به صورت مستمر برای هماهنگی و اقدام دستگاهها در چارچوب قوانین و اسناد بالادستی تلاش میکنیم.
@payeshemohitzist
🔻آنچه درباره قانون هوای پاک باید گفت
▫️وقتی در اواخر دهه هفتاد شمسی، روز ۲۹ دیماه به عنوان روز ملی هوای پاک به تصویب رسید، امید بر این بود که با اجرای برنامه ملی کاهش آلودگی هوای شهر تهران که در سال ۱۳۷۹ در هفت محور به تصویب رسید، حتی در دیماه هم - با توجه به وقوع پدیده وارونگی دما و تشدید آلودگی هوا در این ایام از سال- شاهد آلودگی هوا در تهران نباشیم. ولی اجرا نشدن برنامهها در سالهای بعد موجب شد که نه تنها در تهران که در هفت کلانشهر کشور، آلودگی هوا به یکی از مهمترین مسائل محیط زیستی کشور تبدیل شود.
▫️پس از گذشت هفت سال از تصویب قانون هوای پاک، همچنان بخش زیادی از تکالیف قانونی اجرا نشده است. از مجموع ۱۶ محور عملیاتی قانون هوای پاک و از ۲۲۸ حکم شناسایی شده برای ۲۳ دستگاه اجرایی، ۲۸ حکم انجام شده، ۱۳۸ حکم به صورت ناقص اجرایی شده، و ۶۲ حکم نیز انجام نشده است.
▫️برای نمونه در زمینه اسقاط خودروهای فرسوده حدود ۲۴ میلیون خودرو باید از چرخه فعالیت خارج شوند. اما از سال ۱۳۹۶ تاکنون فقط ۴۴۰ هزار وسیله نقلیه اسقاط شده، یعنی ۱/۶ درصد از تکلیف قانونی محقق شده است.
▫️ارتقاء کیفیت سوخت مصرفی وسایل نقلیه موتوری یکی دیگر از مواد قانون است که مطابق آن باید از سال ۱۳۹۹ سوخت توزیعی کشور استاندارد ملی (یورو ۴) را دارا باشد. اما اکنون روزانه از ۱۱۲ میلیون لیتر سوخت توزیعی، ۴۴ میلیون لیتر سوخت «یورو۴» در کشور توزیع میشود (معادل ۳۹ درصد).
▫️در ناوگان حمل و نقل عمومی، سهم حمل و نقل با اتوبوس و مترو از سفرهای شهری باید ۵۰ درصد باشد. اما اکنون سهم حمل و نقل با اتوبوس و مترو فقط ۱۳درصد است.
▫️در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر مطابق با ماده ۱۹ قانون، سالانه ۳۰ درصد از افزایش تقاضای برق کشور باید از انرژیهای تجدیدپذیر تامین میشد. اما از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۴۰۲ ظرفیت تجمیعی نیروگاههای تجدیدپذیر کشور حدود ۶۱۱ مگاوات معادل با ۲ درصد از افزایش تولید بوده است.
▫️در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ هیئت وزیران دولت وقت، طی دو نوبت مهلت قانونی اعمال استانداردهای آلایندگی خودروها، موتورسیکلتها و وسایل نقلیه غیرجادهای وارداتی و تولید داخل را تمدید کرده است که طبیعتاً منجر به کاهش کیفیت هوای کشور شده است.
▫️همچنین در پایان سال مالی ۱۴۰۲ فقط ۱۳ درصد اعتبار موردنیاز سازمان حفاظت محیطزیست مرتبط با اجرای تکالیف قانون هوای پاک در اختیار سازمان حفاظت محیطزیست قرار گرفته است.
▫️ارزیابی محورهای اصلی قانون هوای پاک نشان میدهد حل مسئله آلودگی هوا بهرغم وجود قوانین و آییننامهها به دلایل مختلف در اولویت قرار نداشته است.
▫️ به بیان دیگر پیامدهای خطرناک آلودگی هوا بهصورت کامل درک نشدهاند. مرگهای منتسب به آلودگی هوا ملموس و عینی نبودهاند و خسارات اقتصادی آلودگی هوا گرچه بارها و بارها گفته شدهاند، ولی گویی شناخت دقیقی از عمق و وسعت مسئله وجود نداشته است. تا زمانی که «سیاستهای هوای پاک» فاقد اهمیت و اولویت درخور باشد، صرف وضع قوانین نمیتواند به حل مسئله منجر شود.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست در دولت چهاردهم ضمن فعال نمودن کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کشور و برگزاری مستمر جلسات با حضور معاون اجرایی رئیس جمهور، موضوع کلانشهرهای آلوده را متناسب با سهم منابع انتشار در اولویت قرار داده است. مصوباتی داشته که قابلیت پایش و رصد باشند و مکررا پیگیری شوند.
▫️سازمان در پنج ماه گذشته با توجه به وظیفه قانونی خود گزارش دستگاههای اجرایی را دریافت و بعد از صحتسنجی، برای هیئت دولت و دستگاههای نظارتی ارسال میکند که با هدف افزایش شفافیت و سرعت جمعآوری گزارشها و مدیریت دادهها سامانه قانون هوای پاک را در دست اجرا دارد.
▫️مجموع اسقاط خودروهای فرسوده در سال ۱۴۰۳ تاکنون ۲۷۳ هزار وسیله نقلیه بوده است که البته با هدف پیشبینی شده در برنامه هفتم پیشرفت که باید ۵۰۰ هزار خودرو اسقاط شود، هنوز فاصله دارد.
▫️توسعه انرژیهای تجدیدپذیر هم از موضوعات اولویتدار دولت است که برخی موانع با هدف تسهیل فرایند اجرای آن مرتفع شده است و طی همکاری فی مابین با ساتبا انتظار بر این است که توسعه نیروگاههای خورشیدی سرعت بیشتری پیدا کنند.
▫️بسندهکردن به راهکارهای کوتاهمدت و اضطراری نمیتواند پاسخی درخور، مناسب و پایدار برای رفع مشکل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور پیشروی ما قرار دهد.
▫️ما در سازمان حفاظت محیط زیست به «آلودگی هوا» بهمثابه یک مسئله فرابخشی نگاه میکنیم و متناسب با آن به صورت مستمر برای هماهنگی و اقدام دستگاهها در چارچوب قوانین و اسناد بالادستی تلاش میکنیم.
@payeshemohitzist
20.12.202419:39
▫️یادداشت شانزدهم
🔻شب چله در کنار محیطبانان
▫️امشب در آغاز شب یلدا یا همان شب چله، به اتفاق چند تن از همکارانم به پاسگاه محیطبانی «کن و سولقان» بخش جنوبی منطقه حفاظتشده البرز مرکزی رفتیم و حدود سه ساعت را میهمان محیطبانان بودیم. محیطبانی یکی از مشاغلی است که گرما و سرما و عید و یلدا و عزا نمیشناسد. شغلی تمام وقت که در آن دوری از جمع خانواده ناگزیر است. گفتوگوی خوبی با محیطبانان داشتیم و پاسگاه را ترک کردیم، اما لازم است به همین مناسبت به سایر محیطبانان و همکاران سازمان در سراسر کشور شب یلدا را تبریک بگویم و برایشان آرزوی تندرستی کنم.
▫️در روزهای گذشته، جامعه محیط زیست روزهای شلوغی را پشت سر گذاشته است. بیست و دومین دوره نمایشگاه بین المللی محیط زیست آغاز شده است. نمایشگاهی که برگزاری آن در سالهای گذشته با فراز و فرودهایی همراه بوده است. امسال سعی کردیم برغم فرصت کم، نمایشگاه به صورتی هدفمند برگزار شود. در این دوره از نمایشگاه بالغ بر ۲۵۰ شرکت صنعتی، تولیدی و دانشبنیان و ۸۰ تشکل مردمنهاد محیط زیستی حضور دارند.
▫️سازمانهای مردمنهاد جزء جداییناپذیر فعالیتهای محیط زیستی در کشور هستند و همواره بهعنوان بازوهای قدرتمند سازمان عمل کردهاند، حتی زمانی که سازمان حفاظت محیط زیست را مورد انتقاد قرار دادهاند، این انتقاد نیز نوعی کمک به فعالیتهای سازمان بوده است. حضور این سازمانها شور و انرژی خاصی به نمایشگاه بیستودوم بخشیده است. علاوه بر این، تعدادی از نهادهای بینالمللی فعال در حوزه محیط زیست هم در نمایشگاه حضور فعال دارند.
▫️شعار اصلی نمایشگاه «مشارکت همگانی، اقتصاد سبز، آینده پایدار» است و ما بر این باوریم که مشارکت عمومی در حفاظت محیط زیست اگر که بخواهیم پایدار باشد، باید جنبه اقتصادی نیز داشته باشد. چرا که الگوهای اقتصادی ناپایدار باعث بحران محیطزیستی شده است و نمیتوان در شرایطی که منافع اقتصادی با آلودگی و تخریب فراوان همراه است و اصطلاحاً بهضرر محیط زیست است، انتظار داشت که تغییری چشمگیر در وضعیت محیط زیست بهوجود آید. زمانی که منافع اقتصادی و منافع محیط زیستی با یکدیگر همسو شوند، آنزمان است که میتوانیم به تغییرات بزرگ امیدوار باشیم.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست علاوهبر آموزش و آگاهسازی عمومی، باید بهعنوان یک مشاور امین برای جامعه نیز عمل کند تا جامعه بتواند کسبوکارهای کوچک و بزرگ و بهطور کلی فعالیتهای خود را در حوزه محیط زیست بهبود بخشد. نیاز است تا این رویکرد را بیشتر از پیش تعمیم دهیم و در این زمینه بیشتر کار کنیم. امیدوارم اقدامات برای مشارکت اقتصادی و تلاش برای همسوسازی منافع اقتصادی با منافع محیط زیستی به بار بنشیند.
▫️یکی از برنامههای دائمی سازمان حفاظت محیط زیست افزایش آگاهیهای محیط زیست جامعه است. خوشبختانه جامعه ما، جامعهای آگاه در زمینه بحرانهای محیطزیستی است و این را میتوان از تعامل سازمان با جامعه در دریافت گزارشهای محیط زیستی متوجه شد. با این حال تلاش می کنیم با رفع مشکلات و موانع نمایشگاه امسال، دورههای آینده این رویداد با کیفیت بالاتر و مشارکت بیشتر مردم برگزار شود.
@payeshemohitzist
🔻شب چله در کنار محیطبانان
▫️امشب در آغاز شب یلدا یا همان شب چله، به اتفاق چند تن از همکارانم به پاسگاه محیطبانی «کن و سولقان» بخش جنوبی منطقه حفاظتشده البرز مرکزی رفتیم و حدود سه ساعت را میهمان محیطبانان بودیم. محیطبانی یکی از مشاغلی است که گرما و سرما و عید و یلدا و عزا نمیشناسد. شغلی تمام وقت که در آن دوری از جمع خانواده ناگزیر است. گفتوگوی خوبی با محیطبانان داشتیم و پاسگاه را ترک کردیم، اما لازم است به همین مناسبت به سایر محیطبانان و همکاران سازمان در سراسر کشور شب یلدا را تبریک بگویم و برایشان آرزوی تندرستی کنم.
▫️در روزهای گذشته، جامعه محیط زیست روزهای شلوغی را پشت سر گذاشته است. بیست و دومین دوره نمایشگاه بین المللی محیط زیست آغاز شده است. نمایشگاهی که برگزاری آن در سالهای گذشته با فراز و فرودهایی همراه بوده است. امسال سعی کردیم برغم فرصت کم، نمایشگاه به صورتی هدفمند برگزار شود. در این دوره از نمایشگاه بالغ بر ۲۵۰ شرکت صنعتی، تولیدی و دانشبنیان و ۸۰ تشکل مردمنهاد محیط زیستی حضور دارند.
▫️سازمانهای مردمنهاد جزء جداییناپذیر فعالیتهای محیط زیستی در کشور هستند و همواره بهعنوان بازوهای قدرتمند سازمان عمل کردهاند، حتی زمانی که سازمان حفاظت محیط زیست را مورد انتقاد قرار دادهاند، این انتقاد نیز نوعی کمک به فعالیتهای سازمان بوده است. حضور این سازمانها شور و انرژی خاصی به نمایشگاه بیستودوم بخشیده است. علاوه بر این، تعدادی از نهادهای بینالمللی فعال در حوزه محیط زیست هم در نمایشگاه حضور فعال دارند.
▫️شعار اصلی نمایشگاه «مشارکت همگانی، اقتصاد سبز، آینده پایدار» است و ما بر این باوریم که مشارکت عمومی در حفاظت محیط زیست اگر که بخواهیم پایدار باشد، باید جنبه اقتصادی نیز داشته باشد. چرا که الگوهای اقتصادی ناپایدار باعث بحران محیطزیستی شده است و نمیتوان در شرایطی که منافع اقتصادی با آلودگی و تخریب فراوان همراه است و اصطلاحاً بهضرر محیط زیست است، انتظار داشت که تغییری چشمگیر در وضعیت محیط زیست بهوجود آید. زمانی که منافع اقتصادی و منافع محیط زیستی با یکدیگر همسو شوند، آنزمان است که میتوانیم به تغییرات بزرگ امیدوار باشیم.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست علاوهبر آموزش و آگاهسازی عمومی، باید بهعنوان یک مشاور امین برای جامعه نیز عمل کند تا جامعه بتواند کسبوکارهای کوچک و بزرگ و بهطور کلی فعالیتهای خود را در حوزه محیط زیست بهبود بخشد. نیاز است تا این رویکرد را بیشتر از پیش تعمیم دهیم و در این زمینه بیشتر کار کنیم. امیدوارم اقدامات برای مشارکت اقتصادی و تلاش برای همسوسازی منافع اقتصادی با منافع محیط زیستی به بار بنشیند.
▫️یکی از برنامههای دائمی سازمان حفاظت محیط زیست افزایش آگاهیهای محیط زیست جامعه است. خوشبختانه جامعه ما، جامعهای آگاه در زمینه بحرانهای محیطزیستی است و این را میتوان از تعامل سازمان با جامعه در دریافت گزارشهای محیط زیستی متوجه شد. با این حال تلاش می کنیم با رفع مشکلات و موانع نمایشگاه امسال، دورههای آینده این رویداد با کیفیت بالاتر و مشارکت بیشتر مردم برگزار شود.
@payeshemohitzist
29.11.202416:16
▫️یادداشت چهاردهم
🔻لزوم همکاری برای نجات یوز ایرانی
▫️یکشنبه گذشته همزمان با آغاز سرشماری پاییزه حیات وحش در منطقه میاندشت، همیاران و محیطبانان موفق به مشاهده و ثبت فیلم از سه قلاده یوزپلنگ ایرانی شدند. انتشار این خبر گرچه با خوشحالی زیاد دوستداران محیط زیست همراه بود، اما نباید از یاد برد که بر اساس آخرین آمار معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، متاسفانه فقط هفت یوز بالغ و ۱۰ توله یوز شناسایی شدهاند. بنابراین وضعیت یوزپلنگ ایرانی بسیار بحرانی و شکننده است و از نظر اکولوژیکی شرایط بسیار بدی دارد.
▫️برنامه حفاظت از یوز نیازمند مرور درس آموختههای گذشته و ایجاد یک ساختار پژوهشی و اجرایی منسجم و همدل است. آقای ظهرابی معاون طبیعی سازمان، قصد دارد با مشارکت کارشناسان توانمند داخل و خارج از سازمان بازبینی برنامههای پیشین و طراحی برنامه جدید را به انجام برساند. همکارانم در سازمان به استفاده از تجارب و ظرفیتهای بینالمللی برای حفاظت از یوزپلنگ میاندیشند. اولویت ما حفاظت از زیستگاههای طبیعی، امن کردن زیستگاهها و ارتقای کیفیت و مطلوبیت زیستگاه است.
▫️یکی از موضوعاتی که در جلسه با خانم «صادق مالواجرد» وزیر راه و شهرسازی، مطرح و پیگیری کردهایم، فنسکشی در حاشیه جاده عباس آباد ـ میامی بوده که با دستور مساعد ایشان، منابع مالی تامین شده و بهزودی عملیات اجرایی آن شروع میشود. همچنین روشنسازی این معبر نیز تکمیل شده و کاهش سرعت خودروها در جاده عباس آباد که یک سال اجرا شد، با توافق مجدد قرار شده بهصورت دایم ادامه پیدا کند.
▫️حفاظت از یوزپلنگ ایرانی نیازمند منابع مالی است و برای دریافت حمایتهای مالی بینالمللی و داخلی با صندوق ملی محیط زیست هماهنگی شده است، تا حساب ویژهای مختص یوزپلنگ ایجاد کنند و به غیر از منابع دولتی، سایر منابع مالی در این حساب ذخیره و متناسب با برنامههای پیشبینی شده برای حفاظت از یوز با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست هزینه شود. این کار فرصتی را فراهم میکند که مردم بهویژه بخش خصوصی در قالب طرحهای مسئولیت اجتماعی بتوانند به حفاظت از یوز که در حال حاضر به یک مطالبه ملی تبدیل شده است؛ کمک کنند.
▫️در هفتهای که گذشت با وزیر جهاد کشاورزی دیدار کردم. در این دیدار درباره موضوعات مشترک فیمابین با آقای نوری قزلجه صحبت کردیم. نگرانیهای کارشناسان و کنشگران محیط زیست درباره طرح «خروج درختان شکسته و افتاده از جنگلهای هیرکانی» را مطرح و آسیبهای اکولوژیک ناشی از اجرای این طرح را تشریح کردیم.
▫️ملاقات با رئیس سازمان بازرسی کل کشور، و اعضای حقیقی شورای عالی محیط زیست از دیگر نشستهای مهم هفته گذشته بود. آقای خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اعتقاد سازمان بازرسی به حفاظت از محیط زیست و بیان مصادیق اقدامات در سالهای گذشته، بر ضرورت همراهی و حمایت از انجام تکالیف قانونی توسط سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد.
▫️در جلسه با اعضای حقیقی شورای عالی محیط زیست، اعضا به اتفاق خواستار ارتقای جایگاه شورای عالی محیط زیست از جایگاهی تشریفاتی به نهادی تاثیرگذار بودند. به همین منظور قرار است مصوبات بیش از پنج دهه فعالیت این شورا بررسی و آسیبشناسی شود.
▫️دسترسی محدود به اطلاعات مصوبات شورای عالی محیط زیست یکی از نقدهای جدی به عملکرد این شورا طی ادوار گذشته بوده است. با هدف مستندسازی اقدامات سازمان، مصوبات شورای عالی محیط زیست از ابتدای فعالیتش از سال ۱۳۴۶ شمسی تا زمان حاضر، تا دو هفته آینده در سایت سازمان بارگذاری میشود.
@payeshemohitzist
🔻لزوم همکاری برای نجات یوز ایرانی
▫️یکشنبه گذشته همزمان با آغاز سرشماری پاییزه حیات وحش در منطقه میاندشت، همیاران و محیطبانان موفق به مشاهده و ثبت فیلم از سه قلاده یوزپلنگ ایرانی شدند. انتشار این خبر گرچه با خوشحالی زیاد دوستداران محیط زیست همراه بود، اما نباید از یاد برد که بر اساس آخرین آمار معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، متاسفانه فقط هفت یوز بالغ و ۱۰ توله یوز شناسایی شدهاند. بنابراین وضعیت یوزپلنگ ایرانی بسیار بحرانی و شکننده است و از نظر اکولوژیکی شرایط بسیار بدی دارد.
▫️برنامه حفاظت از یوز نیازمند مرور درس آموختههای گذشته و ایجاد یک ساختار پژوهشی و اجرایی منسجم و همدل است. آقای ظهرابی معاون طبیعی سازمان، قصد دارد با مشارکت کارشناسان توانمند داخل و خارج از سازمان بازبینی برنامههای پیشین و طراحی برنامه جدید را به انجام برساند. همکارانم در سازمان به استفاده از تجارب و ظرفیتهای بینالمللی برای حفاظت از یوزپلنگ میاندیشند. اولویت ما حفاظت از زیستگاههای طبیعی، امن کردن زیستگاهها و ارتقای کیفیت و مطلوبیت زیستگاه است.
▫️یکی از موضوعاتی که در جلسه با خانم «صادق مالواجرد» وزیر راه و شهرسازی، مطرح و پیگیری کردهایم، فنسکشی در حاشیه جاده عباس آباد ـ میامی بوده که با دستور مساعد ایشان، منابع مالی تامین شده و بهزودی عملیات اجرایی آن شروع میشود. همچنین روشنسازی این معبر نیز تکمیل شده و کاهش سرعت خودروها در جاده عباس آباد که یک سال اجرا شد، با توافق مجدد قرار شده بهصورت دایم ادامه پیدا کند.
▫️حفاظت از یوزپلنگ ایرانی نیازمند منابع مالی است و برای دریافت حمایتهای مالی بینالمللی و داخلی با صندوق ملی محیط زیست هماهنگی شده است، تا حساب ویژهای مختص یوزپلنگ ایجاد کنند و به غیر از منابع دولتی، سایر منابع مالی در این حساب ذخیره و متناسب با برنامههای پیشبینی شده برای حفاظت از یوز با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست هزینه شود. این کار فرصتی را فراهم میکند که مردم بهویژه بخش خصوصی در قالب طرحهای مسئولیت اجتماعی بتوانند به حفاظت از یوز که در حال حاضر به یک مطالبه ملی تبدیل شده است؛ کمک کنند.
▫️در هفتهای که گذشت با وزیر جهاد کشاورزی دیدار کردم. در این دیدار درباره موضوعات مشترک فیمابین با آقای نوری قزلجه صحبت کردیم. نگرانیهای کارشناسان و کنشگران محیط زیست درباره طرح «خروج درختان شکسته و افتاده از جنگلهای هیرکانی» را مطرح و آسیبهای اکولوژیک ناشی از اجرای این طرح را تشریح کردیم.
▫️ملاقات با رئیس سازمان بازرسی کل کشور، و اعضای حقیقی شورای عالی محیط زیست از دیگر نشستهای مهم هفته گذشته بود. آقای خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اعتقاد سازمان بازرسی به حفاظت از محیط زیست و بیان مصادیق اقدامات در سالهای گذشته، بر ضرورت همراهی و حمایت از انجام تکالیف قانونی توسط سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد.
▫️در جلسه با اعضای حقیقی شورای عالی محیط زیست، اعضا به اتفاق خواستار ارتقای جایگاه شورای عالی محیط زیست از جایگاهی تشریفاتی به نهادی تاثیرگذار بودند. به همین منظور قرار است مصوبات بیش از پنج دهه فعالیت این شورا بررسی و آسیبشناسی شود.
▫️دسترسی محدود به اطلاعات مصوبات شورای عالی محیط زیست یکی از نقدهای جدی به عملکرد این شورا طی ادوار گذشته بوده است. با هدف مستندسازی اقدامات سازمان، مصوبات شورای عالی محیط زیست از ابتدای فعالیتش از سال ۱۳۴۶ شمسی تا زمان حاضر، تا دو هفته آینده در سایت سازمان بارگذاری میشود.
@payeshemohitzist
10.01.202520:10
▫️یاددداشت نوزدهم
🔻 «فرونشست زمین» و «مدیریت پسماند» دو مسئله حیاتی کشور
▫️فرونشست زمین در ایران به مسئله ای مهم و غیرقابل انکار تبدیل شده است. از همینرو، هفته گذشته با هدف افزایش هماهنگی در دولت برای سیاستگذاری متناسب با وضعیت موجود، گزارش مفصلی از ابعاد فرونشست زمین در کشور را در جلسه هیئت دولت ارایه کردم.
▫️یکـــی از عوارض ناپایدار توســـعه کشـــور، بیلان منفی آبخوانها است. برداشت بیرویه از ذخایر آبهای زیرزمینی و غفلت از تغذیه آبخوانها در طول دهه های قبل موجب شده که امروز با پدیده فرونشست زمین در کشور مواجه شویم. در این گزارش به برخی اماکن و مستحدثات در معرض خطر فرونشست اشاره کردم و تجربیات موفق جهانی در غلبه بر این مسئله چندبعدی را تشریح کردم.
▫️این تجارب نشان میدهد می توان با مدیریت مصرف آبهای زیرزمینی، تغذیه آبخوانها، تصفیه و بازچرخانی پساب و تغییر روشهای کشاورزی از نرخ فرونشست کاست.
▫️خروجی گزارش و پیشنهاد، با توجه به وسعت پهنههای فرونشست زمین در ایران و در معرض قرارگیری سرمایه های ملی و آثار زیانبار محیط زیستی، «تدوین مقررات ملی فرونشست زمین» به عنوان مقررات فراگیر و چندوجهی و همهجانبهنگر است که باید جنبههای الزامی آن بطور دقیق تعیین شود.
▫️این مقررات حیطههای مختلف آب، کشاورزی، صنعت، شهرسازی، ساختمان، آثار تاریخی، خطوط نیرو و سوخت و آب و فاضلاب و سایر مستحدثات را دربر خواهد گرفت. امیدوارم با توافق دستگاهها و نهادهای مسئول گام موثری برای کنترل نرخ فرونشست در ایران برداریم.
▫️مسئله مدیریت ناکارآمد پسماند یکی دیگر از مسائل چندبعدی و مهم ماست که غفلت از آن می تواند پیامدهای سهمناکی را به محیط زیست ایران وارد کند. سهشنبه هفته گذشته در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گزارش وضعیت پسماندها در کشور را ارائه کردم. در سخنانم با اشاره به ضرورت تصویب «پیشنویس اصلاحیه قانون مدیریت پسماند»، از نمایندگان محترم مجلس تقاضا کردم که برای این کار مهم دولت را یاری کنند.
▫️اختلاف فاصله بین وضعیت کنونی تا رسیدن به استاندارد متوسط جهانی میتواند در بازیافت و استفاده مجدد از مواد حاصله یک ظرفیت اقتصادی ۱۰.۲میلیارد دلاری ایجاد کند. متاسفانه نه تنها اکنون توجه به این منافع در اقتصاد رسمی کشور هیچگونه نمودی ندارد، بلکه مديريت نادرست پسماند شهری، دفن غيراصولي، عدم تفكيك، بازيافت نامناسب و غيره، سالانه حدود ۸۷ هزار ميليارد تومان خسارت محیط زیستی به كشور وارد ميكند.
▫️نبود سیستمهای حملونقل مكانيزه باعث میشود درصد بالایی از بودجه شهرداریها به بخش اول فرایند مدیریت پسماند، یعنی جمعآوری اختصاص یابد که آنهم بهصورت ناقص انجام میشود. در حال حاضر ۷۵ درصد پسماند شهری تولیدی در کشور دفن میشود که از این میزان ۷ درصد به صورت دفن بهداشتی و ۹۳ درصد باقیمانده به صورت غیربهداشتی و تلنباری در زمین است. ظرفیت خطوط پردازش پســماند عادی در کشور در حدود ۳۰ درصد از میزان پســماند تولیدی بوده که با تفکیک پسماند مخلوط در مقصد و ورود آن به فرایندهای بازیافت پسماندهای بازیافتی میشود.
▫️بروزرسانی قانون با توجه به گذشت دو دهه از تصویب قانون مدیریت پسماندها و تغییر و تحولات فناوری و عدم بازدارندگی جرائم اجتنابناپذیر است. در این اصلاحیه ۱۳ محور در قانون مدیریت پسماند بازنگری و برای هركدام راهكار قانونی مناسب پیشنهاد شده است. رویکرد اصلی این اصلاحیه که در سال ۱۳۹۹ به مجلس شورای اسلامی ارائه شده، بازنگری در مسئولیتها و وظایف و افزایش ضمانتهای اجرایی قانون است.
▫️در کنار لزوم تصویب این قانون، تخصیص بودجه ویژه برای مدیریت پسماند، ایجاد سامانه نظارتی جامع، مشوقهای مالیاتی برای بخش خصوصی، برنامههای آموزشی عمومی و تقویت زیرساختهای بازیافت و کمپوست هم باید از جانب دولت پیگیری شود. ما در سازمان حفاظت محیط زیست این موارد را با اولویت در کارگروه ملی پسماند دنبال میکنیم.
▫️از همکاران معاونت طبیعی جویای وضعیت پلنگ دماوند شدم. درمان بیماری پلنگ طولانی است و ریسک بالایی دارد، اما بهنظر میرسد با مشورت کمیتهای تخصصی از دامپزشکان حال پلنگ کمی بهتر شده است.
@payeshemohitzist
🔻 «فرونشست زمین» و «مدیریت پسماند» دو مسئله حیاتی کشور
▫️فرونشست زمین در ایران به مسئله ای مهم و غیرقابل انکار تبدیل شده است. از همینرو، هفته گذشته با هدف افزایش هماهنگی در دولت برای سیاستگذاری متناسب با وضعیت موجود، گزارش مفصلی از ابعاد فرونشست زمین در کشور را در جلسه هیئت دولت ارایه کردم.
▫️یکـــی از عوارض ناپایدار توســـعه کشـــور، بیلان منفی آبخوانها است. برداشت بیرویه از ذخایر آبهای زیرزمینی و غفلت از تغذیه آبخوانها در طول دهه های قبل موجب شده که امروز با پدیده فرونشست زمین در کشور مواجه شویم. در این گزارش به برخی اماکن و مستحدثات در معرض خطر فرونشست اشاره کردم و تجربیات موفق جهانی در غلبه بر این مسئله چندبعدی را تشریح کردم.
▫️این تجارب نشان میدهد می توان با مدیریت مصرف آبهای زیرزمینی، تغذیه آبخوانها، تصفیه و بازچرخانی پساب و تغییر روشهای کشاورزی از نرخ فرونشست کاست.
▫️خروجی گزارش و پیشنهاد، با توجه به وسعت پهنههای فرونشست زمین در ایران و در معرض قرارگیری سرمایه های ملی و آثار زیانبار محیط زیستی، «تدوین مقررات ملی فرونشست زمین» به عنوان مقررات فراگیر و چندوجهی و همهجانبهنگر است که باید جنبههای الزامی آن بطور دقیق تعیین شود.
▫️این مقررات حیطههای مختلف آب، کشاورزی، صنعت، شهرسازی، ساختمان، آثار تاریخی، خطوط نیرو و سوخت و آب و فاضلاب و سایر مستحدثات را دربر خواهد گرفت. امیدوارم با توافق دستگاهها و نهادهای مسئول گام موثری برای کنترل نرخ فرونشست در ایران برداریم.
▫️مسئله مدیریت ناکارآمد پسماند یکی دیگر از مسائل چندبعدی و مهم ماست که غفلت از آن می تواند پیامدهای سهمناکی را به محیط زیست ایران وارد کند. سهشنبه هفته گذشته در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی گزارش وضعیت پسماندها در کشور را ارائه کردم. در سخنانم با اشاره به ضرورت تصویب «پیشنویس اصلاحیه قانون مدیریت پسماند»، از نمایندگان محترم مجلس تقاضا کردم که برای این کار مهم دولت را یاری کنند.
▫️اختلاف فاصله بین وضعیت کنونی تا رسیدن به استاندارد متوسط جهانی میتواند در بازیافت و استفاده مجدد از مواد حاصله یک ظرفیت اقتصادی ۱۰.۲میلیارد دلاری ایجاد کند. متاسفانه نه تنها اکنون توجه به این منافع در اقتصاد رسمی کشور هیچگونه نمودی ندارد، بلکه مديريت نادرست پسماند شهری، دفن غيراصولي، عدم تفكيك، بازيافت نامناسب و غيره، سالانه حدود ۸۷ هزار ميليارد تومان خسارت محیط زیستی به كشور وارد ميكند.
▫️نبود سیستمهای حملونقل مكانيزه باعث میشود درصد بالایی از بودجه شهرداریها به بخش اول فرایند مدیریت پسماند، یعنی جمعآوری اختصاص یابد که آنهم بهصورت ناقص انجام میشود. در حال حاضر ۷۵ درصد پسماند شهری تولیدی در کشور دفن میشود که از این میزان ۷ درصد به صورت دفن بهداشتی و ۹۳ درصد باقیمانده به صورت غیربهداشتی و تلنباری در زمین است. ظرفیت خطوط پردازش پســماند عادی در کشور در حدود ۳۰ درصد از میزان پســماند تولیدی بوده که با تفکیک پسماند مخلوط در مقصد و ورود آن به فرایندهای بازیافت پسماندهای بازیافتی میشود.
▫️بروزرسانی قانون با توجه به گذشت دو دهه از تصویب قانون مدیریت پسماندها و تغییر و تحولات فناوری و عدم بازدارندگی جرائم اجتنابناپذیر است. در این اصلاحیه ۱۳ محور در قانون مدیریت پسماند بازنگری و برای هركدام راهكار قانونی مناسب پیشنهاد شده است. رویکرد اصلی این اصلاحیه که در سال ۱۳۹۹ به مجلس شورای اسلامی ارائه شده، بازنگری در مسئولیتها و وظایف و افزایش ضمانتهای اجرایی قانون است.
▫️در کنار لزوم تصویب این قانون، تخصیص بودجه ویژه برای مدیریت پسماند، ایجاد سامانه نظارتی جامع، مشوقهای مالیاتی برای بخش خصوصی، برنامههای آموزشی عمومی و تقویت زیرساختهای بازیافت و کمپوست هم باید از جانب دولت پیگیری شود. ما در سازمان حفاظت محیط زیست این موارد را با اولویت در کارگروه ملی پسماند دنبال میکنیم.
▫️از همکاران معاونت طبیعی جویای وضعیت پلنگ دماوند شدم. درمان بیماری پلنگ طولانی است و ریسک بالایی دارد، اما بهنظر میرسد با مشورت کمیتهای تخصصی از دامپزشکان حال پلنگ کمی بهتر شده است.
@payeshemohitzist
13.12.202417:28
08.11.202415:55
▫️یادداشت یازدهم
🔻چند واقعیت درباره آلودگی هوا
▫️یکشنبه هفته گذشته گزارشی درباره شروع مصرف مازوت در نیروگاه شازند در جلسه هیئت دولت ارایه کردم. من و همکارانم در سازمان حفاظت محیط زیست میکوشیم بدون پردهپوشی یادآوری کنیم که حل مسئله آلودگی هوا در کوتاهمدت ممکن نیست اما میتوان بهطور موقت از روشهایی استفاده کرد که سلامت مردم به خطر نیفتد.
▫️بدون آنکه بخواهم برای خوشامد رییس جمهوری سخنی بگویم؛ باید اذعان کنم که تصور نمیکردم ایشان پس از شنیدن گزارش دستوری صادر کنند که اجرای آن با دشواریهایی برای دولت و مردم همراه است.
▫️ناترازی تولید و مصرف گاز موجب شده که برخی نیروگاههای حرارتی در فصل پاییز و زمستان از سوخت مایع استفاده کنند. با توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه کشور، دولت مجبور است که ساعاتی در شبانهروز خاموشی برنامهریزی شده در کشور اعمال کند. درک این واقعیت و همراهی مردم میتواند دولت را برای اتخاذ تصمیمهای سخت اما واقعبینانه مصمم سازد.
▫️صدور دستور توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه «شازند»، «کرج» و «اصفهان» با استقبال افکار عمومی روبهرو شد و بسیاری پرسیدند که چرا این تصمیم برای نیروگاههای شهرهای دیگری چون اهواز گرفته نشده است؟ موضوع اصلا اولویت داشتن سلامت مردم برخی شهرها و بیاهمیت بودن برخی دیگر نیست. این تصمیم براساس میزان مصرف مازوت در این نیروگاهها و نقش آنها در آلودگی هوا گرفته شده است. برای درک بهتر ابعاد این تصمیم باید قدری با سایر واقعیتهای آلودگی هوای شهرها آشنا شویم.
▫️برای رسیدن به اولویتهای اجرایی در موضوع آلودگی هوا، گامهای پیوسته و متصل مانند پایش، تدوین «سیاهه انتشار»، مدلسازی، سناریوسازی و... مورد نیاز است. آخرین «سیاهه انتشار» (مجموعهای از دادهها که انتشار آلایندگی تولیدی از منابع گوناگون را به تفکیک مکانی و زمانی نشان میدهد) در سال ۱۳۹۶ و برای هشت کلانشهر کشور تهیه شده است.
▫️در آن مطالعه به سناریوهای متعددی برای انتشار منابع آلاینده اشاره شده اما درباره رفع آنها اولویتبندی صورت نگرفته بود. برای مثال اگرچه اسقاط خودروهای فرسوده در کلانشهرهای تهران و اصفهان میتواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود، اما قطعاً اثربخشی این موضوع در تهران که سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق ۵۸ درصد است، بیشتر از اصفهان با سهم ۲۵ درصدی منابع متحرک در انتشار ذرات معلق خواهد بود.
▫️ درباره مصرف مازوت نیز به شکلی مشابه، اثرپذیری اراک با سهم ۹۸ درصدی منابع ساکن (۸۸ درصد مربوط به بخش تبدیل انرژی) در انتشار گوگرد دیاکسید و ثبت ۲۷ روز ناسالم با آلاینده شاخص گوگرد دیاکسید بیشتر از سایر کلانشهرهای کشور است.
▫️در نظر داریم راهکارهای کاهش آلودگی هوای هر کلانشهر را متناسب با سهم منابع انتشار آلایندهها در آن کلانشهر تدوین و پیگیری کنیم. راهکارهای مربوط به منابع متحرک مانند اسقاط، نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را در تمام کلانشهرهای کشور ( از جمله در تهران و مشهد) پیگیری میکنیم. همچنین طرحهای مربوط به منابع ثابت نیز در تمام مناطق آلوده کشور و با تمرکز بر کلانشهرهای اراک، اصفهان و کرج دنبال خواهند شد.
▫️این رویکرد به معنی نقش نداشتن «منابع ثابت» در آلودگی هوای کلانشهرهای تهران و مشهد یا نقش نداشتن «منابع متحرک» در آلودگی هوای کلانشهرهای اراک، کرج و اصفهان نیست. بلکه با توجه به توان کشور در اجرای سیاستهای کاهش آلودگی هوا اولویتبندی صورت میپذیرد.
▫️همچنین توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه به معنی مصرف آزادانه و بیقید و شرط مازوت در سایر نیروگاهها نیست. بلکه همانطور که در مصوبههای کارگروه ملی نیز به صراحت بیان شده، سازمان حفاظت محیط زیست پیگیر اجرای وظایف سایر دستگاهها در این زمینه است.
▫️برای مثال وزارت نفت مکلف به تامین سوخت مطابق با استاندارد ملی است که باید گزارش اقدامات و برنامههای آتی خود را تا دو هفته آینده به کارگروه ارائه کند. همچنین وزارت نیرو مطابق با ماده ۱۳ قانون هوای پاک مکلف به کنترل انتشار آلایندگی نیروگاهها در حدود مجاز است که پیگیری این موضوع نیز به صورت جدی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
▫️تصمیم توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه کشور، یک گام ارزشمند برای کاهش مخاطرات آلودگی هوا در کشور است. اما مانع واقعبینی ما نخواهد شد. آلودگی هوا محصول عوامل متعدد و پیچیده است که برای کاهش این عوامل باید تن به تصمیمهای سخت دهیم. این گام اول است.
@payeshemohitzist
🔻چند واقعیت درباره آلودگی هوا
▫️یکشنبه هفته گذشته گزارشی درباره شروع مصرف مازوت در نیروگاه شازند در جلسه هیئت دولت ارایه کردم. من و همکارانم در سازمان حفاظت محیط زیست میکوشیم بدون پردهپوشی یادآوری کنیم که حل مسئله آلودگی هوا در کوتاهمدت ممکن نیست اما میتوان بهطور موقت از روشهایی استفاده کرد که سلامت مردم به خطر نیفتد.
▫️بدون آنکه بخواهم برای خوشامد رییس جمهوری سخنی بگویم؛ باید اذعان کنم که تصور نمیکردم ایشان پس از شنیدن گزارش دستوری صادر کنند که اجرای آن با دشواریهایی برای دولت و مردم همراه است.
▫️ناترازی تولید و مصرف گاز موجب شده که برخی نیروگاههای حرارتی در فصل پاییز و زمستان از سوخت مایع استفاده کنند. با توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه کشور، دولت مجبور است که ساعاتی در شبانهروز خاموشی برنامهریزی شده در کشور اعمال کند. درک این واقعیت و همراهی مردم میتواند دولت را برای اتخاذ تصمیمهای سخت اما واقعبینانه مصمم سازد.
▫️صدور دستور توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه «شازند»، «کرج» و «اصفهان» با استقبال افکار عمومی روبهرو شد و بسیاری پرسیدند که چرا این تصمیم برای نیروگاههای شهرهای دیگری چون اهواز گرفته نشده است؟ موضوع اصلا اولویت داشتن سلامت مردم برخی شهرها و بیاهمیت بودن برخی دیگر نیست. این تصمیم براساس میزان مصرف مازوت در این نیروگاهها و نقش آنها در آلودگی هوا گرفته شده است. برای درک بهتر ابعاد این تصمیم باید قدری با سایر واقعیتهای آلودگی هوای شهرها آشنا شویم.
▫️برای رسیدن به اولویتهای اجرایی در موضوع آلودگی هوا، گامهای پیوسته و متصل مانند پایش، تدوین «سیاهه انتشار»، مدلسازی، سناریوسازی و... مورد نیاز است. آخرین «سیاهه انتشار» (مجموعهای از دادهها که انتشار آلایندگی تولیدی از منابع گوناگون را به تفکیک مکانی و زمانی نشان میدهد) در سال ۱۳۹۶ و برای هشت کلانشهر کشور تهیه شده است.
▫️در آن مطالعه به سناریوهای متعددی برای انتشار منابع آلاینده اشاره شده اما درباره رفع آنها اولویتبندی صورت نگرفته بود. برای مثال اگرچه اسقاط خودروهای فرسوده در کلانشهرهای تهران و اصفهان میتواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود، اما قطعاً اثربخشی این موضوع در تهران که سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق ۵۸ درصد است، بیشتر از اصفهان با سهم ۲۵ درصدی منابع متحرک در انتشار ذرات معلق خواهد بود.
▫️ درباره مصرف مازوت نیز به شکلی مشابه، اثرپذیری اراک با سهم ۹۸ درصدی منابع ساکن (۸۸ درصد مربوط به بخش تبدیل انرژی) در انتشار گوگرد دیاکسید و ثبت ۲۷ روز ناسالم با آلاینده شاخص گوگرد دیاکسید بیشتر از سایر کلانشهرهای کشور است.
▫️در نظر داریم راهکارهای کاهش آلودگی هوای هر کلانشهر را متناسب با سهم منابع انتشار آلایندهها در آن کلانشهر تدوین و پیگیری کنیم. راهکارهای مربوط به منابع متحرک مانند اسقاط، نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را در تمام کلانشهرهای کشور ( از جمله در تهران و مشهد) پیگیری میکنیم. همچنین طرحهای مربوط به منابع ثابت نیز در تمام مناطق آلوده کشور و با تمرکز بر کلانشهرهای اراک، اصفهان و کرج دنبال خواهند شد.
▫️این رویکرد به معنی نقش نداشتن «منابع ثابت» در آلودگی هوای کلانشهرهای تهران و مشهد یا نقش نداشتن «منابع متحرک» در آلودگی هوای کلانشهرهای اراک، کرج و اصفهان نیست. بلکه با توجه به توان کشور در اجرای سیاستهای کاهش آلودگی هوا اولویتبندی صورت میپذیرد.
▫️همچنین توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه به معنی مصرف آزادانه و بیقید و شرط مازوت در سایر نیروگاهها نیست. بلکه همانطور که در مصوبههای کارگروه ملی نیز به صراحت بیان شده، سازمان حفاظت محیط زیست پیگیر اجرای وظایف سایر دستگاهها در این زمینه است.
▫️برای مثال وزارت نفت مکلف به تامین سوخت مطابق با استاندارد ملی است که باید گزارش اقدامات و برنامههای آتی خود را تا دو هفته آینده به کارگروه ارائه کند. همچنین وزارت نیرو مطابق با ماده ۱۳ قانون هوای پاک مکلف به کنترل انتشار آلایندگی نیروگاهها در حدود مجاز است که پیگیری این موضوع نیز به صورت جدی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
▫️تصمیم توقف مازوتسوزی در سه نیروگاه کشور، یک گام ارزشمند برای کاهش مخاطرات آلودگی هوا در کشور است. اما مانع واقعبینی ما نخواهد شد. آلودگی هوا محصول عوامل متعدد و پیچیده است که برای کاهش این عوامل باید تن به تصمیمهای سخت دهیم. این گام اول است.
@payeshemohitzist
03.01.202517:06
▫️یادداشت هجدهم
🔻در جستوجوی قلمروی امن برای حیات وحش
▫️نگهداری از حیوانات وحشی در منازل در سالهای اخیر افزایش یافته است. هر چند آمار روشنی از این پدیده در دست نیست اما شواهد نشان میدهد که انواع و اقسام حیوانات وحشی در فضاهای مجازی و یا در بازارهای غیرمجاز به عنوان حیوانات خانگی عرضه میشوند. از توله شیر گرفته تا مار پیتون و سمندر، سنجاب ایرانی، میمون رزوس، انواع پرنده مانند شاهین، بحری، هوبره و بالابان، انواع شاهین، انواع بیمهرگان، انواع خزندگان مانند لاک پشتهای بومی و غیربومی، انواع مارها و ایگواناها جزو بیشترین گونههای وحشی هستند که به صورت غیرقانونی خرید و فروش و نگهداری میشوند.
▫️قاچاق گونههای حیات وحش به یکی از بزرگترین تهدیدها برای تنوع زیستی کشور بدل شده است و تبلیغات در فضای مجازی با افزایش تقاضا و بهدنبال آن افزایش عرضه و ترغیب مردم به نگهداری حیات وحش در منازل، این پدیده ناصواب را ترویج کرده است.
▫️تمامی گونههای جانوری وحشی موجود در طبیعت اعم از گونه بومی و غیربومی، در رسته حیوانات وحشی قرار دارند و «قاچاق حیات وحش» بعد از قاچاق سلاح و مواد مخدر یکی از پرسودترین انواع قاچاق در دنیا به شمار میرود.
▫️قاچاقچیان حیاتوحش بهدلیل ناآگاهی مردم این قبیل حیوانات را قاچاق میکنند و به فروش میرسانند. درباره گونههای بومی نیز، بهار و تابستان فصول پررونق سوداگران حیات وحش است. در طول این فصول، بیشتر آگهیهای آنلاین در شبکه های مجازی به چشم میخورد.
▫️فروش همه گونههای حیات وحش در ایران غیرقانونی است. نگهداری، خریدوفروش، جابهجایی و نگهداری حیوانات حیاتوحش و اجزای بدن مرده حیاتوحش مانند تاکسیدرمی، شاخ، گوشت، پوست، سم و پنجه آنها هم غیرقانونی است. بررسیها بیانگر این است که ۲۵ درصد از گونههای آگهی شده برای فروش، در فهرست کنوانسیون بینالمللی تجارت گونههای جانوری و گیاهی وحشی در حال انقراض (سایتیس) به عنوان گونههای ممنوعه در تجارت بینالمللی مشخص شدهاند.
▫️براساس نتایج بررسی مراکز پژوهشی همچون مرکز پژوهشهای مجلس، مهمترین دلایل قاچاق حیات وحش در کشور عبارتند از نیاز مالی، بیکاری، سرگرمی و لذتجویی، اظهار تفاخر و تمکن مالی، دلالی حیوانات زنده و محصولات حیات وحش، باورهای خرافی و ناآگاهی از عواقب قاچاق حیات وحش.
▫️ناآگاهی عمومی یکی از مهمترین عوامل قاچاق حیات وحش است. در کنار مقابله قانونی با متخلفان، باید سازوکارهای اطلاعرسانی و آموزشی جدیدی برای افزایش دانش محیط زیستی در سطح عمومی تدوین و اجرا کنیم. این کار میتواند میزان تقاضا برای خرید گونههای حیات وحش را کاهش دهد و در نتیجه به کاهش «تولهکشیها» منجر شود.
▫️به عنوان یک مثال عینی، نگهداری سنجاب ایرانی در منزل باعث کاهش جمعیت این گونه و در وسعت گستردهتر منجر به نابودی جنگلهای زاگرس در کشورمان میشود. با کمال تاسف سودجویان گاهی برای زندهگیری سنجاب، اقدام به آتشزدن یا قطع درختان جنگلی میکنند، درحالیکه سنجاب با جمعآوری دانهها به بقای جنگل و زادآوری درختان جنگلی کمک میکند.
▫️بدون تردید آگاهی جوامع محلی و مردم موجب میشود که هم از زندهگیری این موجودات از زیستگاهشان جلوگیری شود و هم مردم آگاهانه از خرید این جانوران و نگهداری آنها در خانه خودداری کنند. ما در سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفظ تنوع زیستی کشور سه اقدام اصلی را در پیش خواهیم گرفت:
1️⃣ ما تلاش میکنیم در تعامل با سایر نهادهای نظارتی و انتظامی از سازوکارهای قانونی مقابله با این جرم آشکار و مجازات متخلفان استفاده کنیم. افزایش سطح همکاری میان سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد مرکزی قاچاق کالا و ارز و استفاده از ظرفیتهای بینالمللی بخشی از این اقدامات خواهد بود.
2️⃣ بهروزرسانی قوانین و مقررات مرتبط با قاچاق حیات وحش یکی دیگر از اقدامات بخش حقوقی سازمان خواهد بود که پس از مشورت با فعالان این حوزه و نهادهای پژوهشی و دانشگاهی نهایی میشود.
3️⃣ اما یکی از مهمترین اقدامات برای تحقق «قلمروی امن» حیات وحش، اقدامات ایجابی و پویشهای اجتماعی است که باید از طریق ایجاد شبکه همکاری با سازمانهای مردم نهاد دنبال کنیم.
▫️از همه فعالان محیطزیست، حفاظتگران، محیطبانان، پژوهشگران، حقوقدانان، کارشناسان زبده سازمان در ستاد و ادارات کل استانها و سایر دلسوزان دعوت می کنم که پیشنهادهایشان را درباره سه اقدام بالا با ما در میان بگذارند.
@payeshemohitzist
🔻در جستوجوی قلمروی امن برای حیات وحش
▫️نگهداری از حیوانات وحشی در منازل در سالهای اخیر افزایش یافته است. هر چند آمار روشنی از این پدیده در دست نیست اما شواهد نشان میدهد که انواع و اقسام حیوانات وحشی در فضاهای مجازی و یا در بازارهای غیرمجاز به عنوان حیوانات خانگی عرضه میشوند. از توله شیر گرفته تا مار پیتون و سمندر، سنجاب ایرانی، میمون رزوس، انواع پرنده مانند شاهین، بحری، هوبره و بالابان، انواع شاهین، انواع بیمهرگان، انواع خزندگان مانند لاک پشتهای بومی و غیربومی، انواع مارها و ایگواناها جزو بیشترین گونههای وحشی هستند که به صورت غیرقانونی خرید و فروش و نگهداری میشوند.
▫️قاچاق گونههای حیات وحش به یکی از بزرگترین تهدیدها برای تنوع زیستی کشور بدل شده است و تبلیغات در فضای مجازی با افزایش تقاضا و بهدنبال آن افزایش عرضه و ترغیب مردم به نگهداری حیات وحش در منازل، این پدیده ناصواب را ترویج کرده است.
▫️تمامی گونههای جانوری وحشی موجود در طبیعت اعم از گونه بومی و غیربومی، در رسته حیوانات وحشی قرار دارند و «قاچاق حیات وحش» بعد از قاچاق سلاح و مواد مخدر یکی از پرسودترین انواع قاچاق در دنیا به شمار میرود.
▫️قاچاقچیان حیاتوحش بهدلیل ناآگاهی مردم این قبیل حیوانات را قاچاق میکنند و به فروش میرسانند. درباره گونههای بومی نیز، بهار و تابستان فصول پررونق سوداگران حیات وحش است. در طول این فصول، بیشتر آگهیهای آنلاین در شبکه های مجازی به چشم میخورد.
▫️فروش همه گونههای حیات وحش در ایران غیرقانونی است. نگهداری، خریدوفروش، جابهجایی و نگهداری حیوانات حیاتوحش و اجزای بدن مرده حیاتوحش مانند تاکسیدرمی، شاخ، گوشت، پوست، سم و پنجه آنها هم غیرقانونی است. بررسیها بیانگر این است که ۲۵ درصد از گونههای آگهی شده برای فروش، در فهرست کنوانسیون بینالمللی تجارت گونههای جانوری و گیاهی وحشی در حال انقراض (سایتیس) به عنوان گونههای ممنوعه در تجارت بینالمللی مشخص شدهاند.
▫️براساس نتایج بررسی مراکز پژوهشی همچون مرکز پژوهشهای مجلس، مهمترین دلایل قاچاق حیات وحش در کشور عبارتند از نیاز مالی، بیکاری، سرگرمی و لذتجویی، اظهار تفاخر و تمکن مالی، دلالی حیوانات زنده و محصولات حیات وحش، باورهای خرافی و ناآگاهی از عواقب قاچاق حیات وحش.
▫️ناآگاهی عمومی یکی از مهمترین عوامل قاچاق حیات وحش است. در کنار مقابله قانونی با متخلفان، باید سازوکارهای اطلاعرسانی و آموزشی جدیدی برای افزایش دانش محیط زیستی در سطح عمومی تدوین و اجرا کنیم. این کار میتواند میزان تقاضا برای خرید گونههای حیات وحش را کاهش دهد و در نتیجه به کاهش «تولهکشیها» منجر شود.
▫️به عنوان یک مثال عینی، نگهداری سنجاب ایرانی در منزل باعث کاهش جمعیت این گونه و در وسعت گستردهتر منجر به نابودی جنگلهای زاگرس در کشورمان میشود. با کمال تاسف سودجویان گاهی برای زندهگیری سنجاب، اقدام به آتشزدن یا قطع درختان جنگلی میکنند، درحالیکه سنجاب با جمعآوری دانهها به بقای جنگل و زادآوری درختان جنگلی کمک میکند.
▫️بدون تردید آگاهی جوامع محلی و مردم موجب میشود که هم از زندهگیری این موجودات از زیستگاهشان جلوگیری شود و هم مردم آگاهانه از خرید این جانوران و نگهداری آنها در خانه خودداری کنند. ما در سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفظ تنوع زیستی کشور سه اقدام اصلی را در پیش خواهیم گرفت:
1️⃣ ما تلاش میکنیم در تعامل با سایر نهادهای نظارتی و انتظامی از سازوکارهای قانونی مقابله با این جرم آشکار و مجازات متخلفان استفاده کنیم. افزایش سطح همکاری میان سازمان حفاظت محیط زیست و ستاد مرکزی قاچاق کالا و ارز و استفاده از ظرفیتهای بینالمللی بخشی از این اقدامات خواهد بود.
2️⃣ بهروزرسانی قوانین و مقررات مرتبط با قاچاق حیات وحش یکی دیگر از اقدامات بخش حقوقی سازمان خواهد بود که پس از مشورت با فعالان این حوزه و نهادهای پژوهشی و دانشگاهی نهایی میشود.
3️⃣ اما یکی از مهمترین اقدامات برای تحقق «قلمروی امن» حیات وحش، اقدامات ایجابی و پویشهای اجتماعی است که باید از طریق ایجاد شبکه همکاری با سازمانهای مردم نهاد دنبال کنیم.
▫️از همه فعالان محیطزیست، حفاظتگران، محیطبانان، پژوهشگران، حقوقدانان، کارشناسان زبده سازمان در ستاد و ادارات کل استانها و سایر دلسوزان دعوت می کنم که پیشنهادهایشان را درباره سه اقدام بالا با ما در میان بگذارند.
@payeshemohitzist
13.12.202417:25
▫️یادداشت پانزدهم
🔻آلودگی هوا درد بیدرمان نیست؛ اما...
▫️در یادداشتی که ماه گذشته با موضوع «چند واقعیت درباره آلودگی هوا» در همین کانال منتشر شد؛ اشاره کردم که حل مسئله آلودگی هوا درکوتاهمدت ممکن نیست. آلودگی هوا یک شبه حاصل نشده و معلول نگرش غلط ما به مقوله «توسعه» در دهههای گذشته بوده است. نگرشی که هنوز هم غالب است.
▫️باید این واقعیت را بدانیم که بدون اجماع بر سر راههای درست اما دشوار، کاهش آلودگی هوا ممکن نیست. پرهیز دستگاهها از بخشینگری و توافق بر سر اجرای برنامههای اصولی یکی از مهمترین موضوعات محیط زیستی کشور است.
▫️ کاهش آلودگی هوا راهکارهایی معین دارد که باید در ظرف زمانی منطقی عملی شوند. از اسقاط و خارج کردن خودروها و موتورسیکلتهای فرسوده از چرخه حمل و نقل گرفته تا توسعه حملونقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت، ارتقای استاندارد خودروهای تولیدی، کنترل آلودگی صنایع و سایر منابع ثابت در طول سال باید عملی شوند تا آلودگی در عمل کاهش یابد. در جدول پیوست که همکارانم آن را تهیه کردهاند به روشنی این راهکارها مشخص شده است.
▫️تقلیل این مسئله و توجه موقت و مقطعی به آن، صرفاً در شرایط هشدار و اضطرار با راهکارهای ضربتی مانند توقف فعالیتها، محدودیت تردد خودروها و حتی تعطیلی شهر، نمیتواند محملی اثرگذار برای مدیریت آلودگی هوا فراهم کند.
▫️در روزهای گذشته برخی افراد درباره اثر مازوتسوزی بر رفع ناترازی انرژی یا انکار اثر آن بر افزایش آلودگی اظهارنظرهایی مبالغهآمیز و غیرتخصصی کردهاند.
▫️رفع این ابهام ضروری است که با مازوتسوزی، ناترازی انرژی در کشور رفع نمیشود. ضمن اینکه در بسیاری از شهرها مازوتسوزی یگانه عامل آلودگی هوا نیست.
▫️در شهر تهران سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق ۵۸ درصد است و اتفاقا فعالیت نیروگاه با مصرف مازوت در آن وجود ندارد. از این رو برای هر شهر باید متناسب با سهم منابع انتشار آلودگی برنامهریزی کرد و نسخه مدیریتی میانمدت و بلندمدت تجویز کرد.
▫️تجربه بسیاری از شهرهای جهان نشان میدهد که آلودگی هوا درد بیدرمان نیست. برخی از این شهرها با مشکلاتی مشابه تهران توانستهاند با سیاستگذاری و اولویتبخشی به برنامههای کاهش انتشار آلایندهها، سرمایهگذاری برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و توسعه حمل و نقل عمومی از این مشکل گذر کنند.
▫️ بنابراین میتوان با درک درست مسئله و ایجاد وفاق و همگرایی بین دستگاههای متولی و همراهی و مشارکت مردم بر مسئله آلودگی هوا فائق آمد. البته که در این میان چالش کمبود منابع مالی برای اجرای برنامههای اصلی را هم نمیتوان نادیده گرفت. اگر کاهش آلودگی هوا به اولویت همه سیاستگذاران کشور تبدیل شود میتوان با استفاده از روشهای نوین تامین مالی، برای اجرای طرحها هم راهی پیدا کرد.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست با فعال کردن کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در دولت چهاردهم که تاکنون چهار جلسه با حضور معاون اجرایی رییس جمهور برگزار شده است، موضوع سه شهر اراک، اصفهان و اهواز را با حضور مسئولان استانی بررسی کرده است. بررسی وضعیت سایر کلانشهرهایی که از آلودگی شدید هوا رنج میبرند هم در دستور کار کارگروه ملی قرار دارد.
▫️البته صرفا به برگزاری جلسههای کارگروه بسنده نمیکنیم. پیگیری مصوبهها و انتشار گزارشهای نظارتی و سیاستی سازمان در زمینه عملکرد دستگاههای مسئول برای اجرای قانون هوای پاک از اقدامات آتی ما خواهد بود.
@payeshemohitzist
🔻آلودگی هوا درد بیدرمان نیست؛ اما...
▫️در یادداشتی که ماه گذشته با موضوع «چند واقعیت درباره آلودگی هوا» در همین کانال منتشر شد؛ اشاره کردم که حل مسئله آلودگی هوا درکوتاهمدت ممکن نیست. آلودگی هوا یک شبه حاصل نشده و معلول نگرش غلط ما به مقوله «توسعه» در دهههای گذشته بوده است. نگرشی که هنوز هم غالب است.
▫️باید این واقعیت را بدانیم که بدون اجماع بر سر راههای درست اما دشوار، کاهش آلودگی هوا ممکن نیست. پرهیز دستگاهها از بخشینگری و توافق بر سر اجرای برنامههای اصولی یکی از مهمترین موضوعات محیط زیستی کشور است.
▫️ کاهش آلودگی هوا راهکارهایی معین دارد که باید در ظرف زمانی منطقی عملی شوند. از اسقاط و خارج کردن خودروها و موتورسیکلتهای فرسوده از چرخه حمل و نقل گرفته تا توسعه حملونقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت، ارتقای استاندارد خودروهای تولیدی، کنترل آلودگی صنایع و سایر منابع ثابت در طول سال باید عملی شوند تا آلودگی در عمل کاهش یابد. در جدول پیوست که همکارانم آن را تهیه کردهاند به روشنی این راهکارها مشخص شده است.
▫️تقلیل این مسئله و توجه موقت و مقطعی به آن، صرفاً در شرایط هشدار و اضطرار با راهکارهای ضربتی مانند توقف فعالیتها، محدودیت تردد خودروها و حتی تعطیلی شهر، نمیتواند محملی اثرگذار برای مدیریت آلودگی هوا فراهم کند.
▫️در روزهای گذشته برخی افراد درباره اثر مازوتسوزی بر رفع ناترازی انرژی یا انکار اثر آن بر افزایش آلودگی اظهارنظرهایی مبالغهآمیز و غیرتخصصی کردهاند.
▫️رفع این ابهام ضروری است که با مازوتسوزی، ناترازی انرژی در کشور رفع نمیشود. ضمن اینکه در بسیاری از شهرها مازوتسوزی یگانه عامل آلودگی هوا نیست.
▫️در شهر تهران سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق ۵۸ درصد است و اتفاقا فعالیت نیروگاه با مصرف مازوت در آن وجود ندارد. از این رو برای هر شهر باید متناسب با سهم منابع انتشار آلودگی برنامهریزی کرد و نسخه مدیریتی میانمدت و بلندمدت تجویز کرد.
▫️تجربه بسیاری از شهرهای جهان نشان میدهد که آلودگی هوا درد بیدرمان نیست. برخی از این شهرها با مشکلاتی مشابه تهران توانستهاند با سیاستگذاری و اولویتبخشی به برنامههای کاهش انتشار آلایندهها، سرمایهگذاری برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و توسعه حمل و نقل عمومی از این مشکل گذر کنند.
▫️ بنابراین میتوان با درک درست مسئله و ایجاد وفاق و همگرایی بین دستگاههای متولی و همراهی و مشارکت مردم بر مسئله آلودگی هوا فائق آمد. البته که در این میان چالش کمبود منابع مالی برای اجرای برنامههای اصلی را هم نمیتوان نادیده گرفت. اگر کاهش آلودگی هوا به اولویت همه سیاستگذاران کشور تبدیل شود میتوان با استفاده از روشهای نوین تامین مالی، برای اجرای طرحها هم راهی پیدا کرد.
▫️سازمان حفاظت محیط زیست با فعال کردن کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در دولت چهاردهم که تاکنون چهار جلسه با حضور معاون اجرایی رییس جمهور برگزار شده است، موضوع سه شهر اراک، اصفهان و اهواز را با حضور مسئولان استانی بررسی کرده است. بررسی وضعیت سایر کلانشهرهایی که از آلودگی شدید هوا رنج میبرند هم در دستور کار کارگروه ملی قرار دارد.
▫️البته صرفا به برگزاری جلسههای کارگروه بسنده نمیکنیم. پیگیری مصوبهها و انتشار گزارشهای نظارتی و سیاستی سازمان در زمینه عملکرد دستگاههای مسئول برای اجرای قانون هوای پاک از اقدامات آتی ما خواهد بود.
@payeshemohitzist
Показано 1 - 11 из 11
Войдите, чтобы разблокировать больше функциональности.