Darhaqiqat, agar sidqidildan harakat qilsak, mahallaning qurbi yetmaydigan ishning o‘zi qolmadi. Mahallani jamiyatimizning hal qiluvchi bo‘g‘iniga aylantirishdek oliyjanob maqsad yo‘lida bizda kuch va imkoniyatlar ham, salohiyat ham yetarli. Bunda, avvalo, xalqimizga, uning fidoyi, jonkuyar va faol vakillari — Sizlarga ishonamiz va tayanamiz.
“Fuqarolar yig‘ini raisi saylovi to‘g‘risida”gi Qonunning 4-moddasiga muvofiq fuqarolar yig‘ini raisi saylovini tashkil etish va o‘tkazish oshkoralik, muqobillik hamda teng saylov huquqi prinsiplari asosida amalga oshiriladi.
Qonunning 5-moddasiga muvofiq esa fuqarolar yig‘ini raisi saylovini tashkil etish va o‘tkazish jarayoni ommaviy axborot vositalari tomonidan yoritib boriladi.
Shu bilan birga fuqarolar yig‘ini raisi saylovini tashkil etish va o‘tkazish, fuqarolar yig‘ini (fuqarolar vakillarining yig‘ilishi) o‘tkaziladigan sana, vaqt va joy, fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga nomzodlar to‘g‘risidagi axborot Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar mahallani qo‘llab-quvvatlash kengashlarining rasmiy veb-saytlariga saylov o‘tkazilishidan kamida besh kun oldin joylashtiriladi.
Bundan tashqari, ishchi guruhlar fuqarolar yig‘ini (fuqarolar vakillarining yig‘ilishi) o‘tkaziladigan sana, vaqt va joyni belgilaydi hamda uni o‘tkazishdan kamida besh kun oldin bu haqda tegishli hududda yashovchi fuqarolarni xabardor qiladi.
Ishchi guruh tuman yoki shahar hokimining xulosasini olganidan keyin fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga kelishilgan nomzodlar haqidagi axborotni saylovdan kamida besh kun oldin fuqarolar yig‘ini binosiga va guzarlarga osib qo‘yadi.
“Fuqarolar yig‘ini raisi saylovi to‘g‘risida”gi Qonunning
5-moddasida fuqarolar yig‘ini raisi saylovini tashkil etish va o‘tkazish jarayoni ommaviy axborot vositalari tomonidan yoritib borilishi belgilangan.
Mahalla raisi saylovini yoritish va keng jamoatchilikka yetkazib borish uchun Fuqarolar yig‘inlari raislari saylovini tashkil etish va o‘tkazishga ko‘maklashuvchi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar komissiyalari tomonidan media rejalar tasdiqlangan va bevosita hududiy ommaviy axborot vositalari jalb qilingan.
Qonunchilik hujjatlariga ko‘ra fuqarolar yig‘ini raisi saylovi jarayonlarini yoritishda OAV vakillarining Akkreditatsiyadan o‘tishi to‘g‘risida norma belgilanmagan.
Biroq, saylov jarayonini yortishni istagan OAV vakillari saylovda ishtirok etib, yoritishni istasa 1 kun oldin Fuqarolar yig‘inlari raislari saylovini tashkil etish va o‘tkazishga ko‘maklashuvchi tumanlar va shaharlar komissiyalarini xabardor etib saylovda ishtirok etishsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Sababi saylov jarayoni qancha davom etishi oldindan taxmin qilishning imkoni bo‘lmaganligi, OAV vakillari tikka oyoqda turmasliklari uchun joy o‘rni tayyorlanadi.
Qonunchilik hujjatlarida fuqarolar yig‘ini raisi saylovi jarayonlarida kuzatuvchilarning ishtirok etishi nazarda tutilmagan.
Lekin, saylov jarayonini yortishni istagan OAV vakillari saylovda ishtirok etib, yoritishni istasa 1 kun oldin Fuqarolar yig‘inlari raislari saylovini tashkil etish va o‘tkazishga ko‘maklashuvchi tumanlar va shaharlar komissiyalarini xabardor etib saylovda ishtirok etishsa maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Mumkin emas, agarda kiritilgan taqdirda ham “Fuqarolar yig‘ini raisi saylovi to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq nomzodlarning yaqin qarindoshlari Komissiya, Ishchi guruhi va Fuqarolar vakillari tarkibidan chiqariladi.
Albatta. Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 18 -iyundagi 380-son qaroriga muvofiq saylangan fuqarolar yig‘ini raisiga tuman (shahar) fuqarolar yig‘inlari raislari saylovini tashkil etish va o‘tkazishga ko‘maklashuvchi komissiya tomonidan guvohnoma hamda ko‘krak nishon beriladi.
Guvohnoma fuqarolar yig‘ini raisining vakolati hamda shaxsini tasdiqlovchi hujjat hisoblanadi.
Ko‘krak nishoni fuqarolar yig‘ini raisining tegishli hududda raislik maqomiga ega bo‘lgan mansabdor shaxs sifatida ajratib turuvchi belgi hisoblanadi.
Fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga nomzodlar ko‘rsatish tegishli hududda doimiy yashovchi fuqarolarning fikri inobatga olingan holda ishchi guruh tomonidan amalga oshiriladi.
Ishchi guruh fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga nomzodlarga doir hujjatlarni tayyorlaydi va tuman yoki shahar hokimi bilan kelishish uchun tegishli komissiyaga saylovdan kamida o‘n kun oldin taqdim etadi. Hujjatlarga fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga nomzodlarning o‘z nomzodi ko‘rsatilishiga yozma roziligi ilova qilinadi.
Tuman yoki shahar hokimi fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga taqdim etilgan nomzodlarning hujjatlarini ko‘rib chiqadi va o‘zining ushbu nomzodlar bo‘yicha asoslantirilgan xulosalarini keyinchalik ishchi guruhlarga topshirish uchun tegishli komissiyalarga yuboradi.
Ishchi guruh tuman yoki shahar hokimining xulosasini olganidan keyin fuqarolar yig‘ini raisi lavozimiga kelishilgan nomzodlar haqidagi axborotni saylovdan kamida besh kun oldin fuqarolar yig‘ini binosiga va guzarlarga osib qo‘yadi.
"Yettilik"ning o‘tgan bir yillik faoliyati davomida 4 ming 901 ta(52 foiz) mahalla jinoyatchilikdan, 2 ming 930 ta (31 foiz) mahalla oilaviy ajrimdan, 1 ming 795 ta (19 foiz)mahalla ishsizlikdan holi hududga aylantirildi. Aholi murojaatlarining qariyb 80 foizi mahallaning o‘zida hal etish tizimi yo‘lga qo‘yildi.
208 tatuman (shahar) ko‘maklashuvchi komissiyalarning qarori bilan 9 452 ta mahallada vakillar miqdori belgilanib, saylovda 2 mln 591 ming 823 nafar vakillar ishtirok etishi belgilanmoqda.
Qonunchilikdagi muhim o‘zgartirishlardan yana biri mahalla raisi saylovini o‘tkazish muddatlarini belgilash normasi endilikda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, xalq deputatlari viloyat va Toshkent shahar kengashlari vakolatiga o‘tkazilgan bo‘lib, ushbu o‘zgartirish joylardagi mahallalarning mahalliy vakillik organlari bilan samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yishiga yordam beradi.
Bundan ko‘zlangan asosiy maqsad mahalla raisi sayloviga tayyorgarlik tadbirlarini, o‘tkazish muddatlarini va tartibini belgilovchi vakolatlarni nomarkazlashtirish hisoblanadi.
Yangi O‘zbekiston "mahalla yettiligi" modelixalqaro hamjamiyat e’tiborida yuksak baholangan holda Samarqand deklaratsiyasiBMTning Nyu-Yorkdagi Bosh qarorgohida 194 ta mamlakat a’zolari tomonidan rasmiy hujjat sifatida qabul qilinib, tan olindi va tarqatildi.
