Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Мир сегодня с "Юрий Подоляка"
Труха⚡️Україна
Труха⚡️Україна
Николаевский Ванёк
Николаевский Ванёк
حکمت طبیعی avatar

حکمت طبیعی

حکمت طبیعی، طبیعیات:
این پیامسرا مطالبی در زمینه علم شناسی فلسفی در تمدن اسلامی، نسبت فلسفه و پزشکی، تاریخ علم و پزشکی در جهان اسلام و به‌ویژه طبیعیات دوره اسلامی فراروی علاقه‌مندان گرامی می‌گذارد. امید که مفید افتد.
ح. آرضائی
TGlist рейтинг
0
0
ТипАчык
Текшерүү
Текшерилбеген
Ишенимдүүлүк
Ишенимсиз
Орду
ТилиБашка
Канал түзүлгөн датаВер 20, 2016
TGlistке кошулган дата
Бер 25, 2025
Тиркелген топ

Рекорддор

24.03.202511:18
1.5KКатталгандар
05.03.202523:59
0Цитация индекси
08.03.202523:59
1041 посттун көрүүлөрү
06.03.202523:59
1041 жарнама посттун көрүүлөрү
09.04.202523:59
2.02%ER
25.02.202511:18
6.75%ERR
Катталуучулар
Citation индекси
Бир посттун көрүүсү
Жарнамалык посттун көрүүсү
ER
ERR
БЕР '25БЕР '25БЕР '25БЕР '25КВІТ '25КВІТ '25КВІТ '25

حکمت طبیعی популярдуу жазуулары

07.04.202513:41
.
📖 رسالة في إبطال أحكام النجوم

🖋 ابوالقاسم عیسی بن علی وزیر بغدادی

📄 با مقدمه و تصحیح د. سحبان خلیفات

#احکام_نجوم
#تنجیم

🌾 @naturalphilosophy
09.04.202509:58
✍ سید مرتضی(م 436) رساله‌ای در پاسخ پرسشی در این باره با عنوان «مسألة فی الرد علی المنجمین»‌ نوشته که می‌باید یکی از بهترین‌ها در آن دوره به شمار آید. تفکر عقلانی و خردورزانه سید مرتضی را در جای جای نوشته‌های او شاهدیم. از او درباره این باور منجمان درباره «تأثیرات علم نجوم» پرسیده‌اند و این که چه مانعی وجود دارد که ما به اندازه تأثیر خورشید قائل به تأثیر کواکب باشیم. فرض کنیم، تأثیر کواکب محال باشد، چه اشکالی دارد که خداوند عادت را بر این قرار داده باشد که با طلوع فلان کوکب، فلان حادثه در زمین رخ خواهد داد؟
سید مرتضی به تفصیل در این باره به بحث نشسته و تأکید دارد که بحث «عادت» نظر منجمان نیست، و آنان همان مسأله «تأثیر»‌ را مطرح می‌کنند. این نظر قدمای از منجمان است و اگر بحث از عادت شده، حرف تازه‌ای است.
وی گوید که متکلمان از این که ستارگان، فاعله باشند را رد کرده‌اند. همین طور بحث طبائع هم رد شده است و این که کواکب، حی و قادر باشند نیز رد شده است، چرا که حیات، با حرارت شدیدِ خورشید سازگاری ندارد.به علاوه که حیات داشتن کواکب، به اجماع مسلمانان هم نادرست و باطل است.

🖋 استاد جعفریان

#تنجیم
🌾 @naturalphilosophy
09.04.202509:58
🔸 شریف مرتضی و نجومِ احکامی

✍ همه ما می دانیم میان علم نجوم و شبه علم تنجیم که روزگاری علم تلقی می شد ـ البته نه برای همه ـ چه تفاوت فاحشی وجود دارد. اشکال این است که در دوره هایی ـ حتی برخلاف رأی دانشمندان بزرگ دنیای اسلام ـ علم تنجیم اعتباری بیش از علم نجوم داشت.
در زمینه پیشگویی‌های نجومی، آنچه به صورت عادی در میان مردم جریان داشت، حضور تقاویمی بود که سعد و نحس ایام را بیان می‌کرد و مردم کارهای روزانه خود را بر اساس آن انجام می‌دادند. سید مرتضی (م 436) خبر از وجود این قبیل تقاویم در میان مردم داده است. این مباحث میان فقیهان و با شدت کمتری میان محدّثان و مفسّران نیز جریان داشت.
📖 سید مرتضی (م 436) رساله‌ای در پاسخ پرسشی در این باره با عنوان «مسألة فی الردّ علی المنجّمین»‌ نوشته که می‌باید یکی از بهترین‌ها در آن دوره به شمار آید.
🔸 تفکر عقلانی و خردورزانه سید مرتضی را در جای جای نوشته‌های او شاهدیم. از او درباره این باور منجمان درباره «تأثیرات علم نجوم» پرسیده‌اند و این که چه مانعی وجود دارد که ما به اندازه تأثیر خورشید قائل به تأثیر کواکب باشیم. فرض کنیم، تأثیر کواکب محال باشد، چه اشکالی دارد که خداوند عادت را بر این قرار داده باشد که با طلوع فلان کوکب، فلان حادثه در زمین رخ خواهد داد؟

🔸 سید مرتضی به تفصیل در این باره به بحث نشسته و تأکید دارد که بحث «عادت» نظر منجمان نیست، و آنان همان مسأله «تأثیر»‌ را مطرح می‌کنند. این نظر قدمای از منجمان است و اگر بحث از عادت شده، حرف تازه‌ای است.
وی گوید که متکلمان از این که ستارگان، فاعله باشند را رد کرده‌اند. همین طور بحث طبائع هم رد شده است و این که کواکب، حی و قادر باشند نیز رد شده است، چرا که حیات، با حرارت شدید سازگاری ندارد. وقتی حرارت خورشید، با این فاصله دور که به ما می‌رسد، این قدر شدید است، آیا امکان حیات در آن هست؟ به علاوه که حیات داشتن کواکب، به اجماع مسلمانان هم نادرست و باطل است:
«و ذلك معلومٌ من دین رسول الله صلّى الله علیه وآله ضرورةً.».


🔹 حتی اگر فرض شود که کواکب حی و زنده هستند، تأثیر آنها در زمین باید از طریق توالد و تولید باشد، در حالی که چنین چیزی نیاز به نوعی وسیله ارتباطی دارد که عملاً میان کواکب و زمین چنین واسطه‌ای وجود ندارد. اگر گفته شود «هوا» این کار را خواهد کرد، آن هم قابلیت و توانایی چنین کاری برای جر اثقال و حرکات شدیده ندارد. به علاوه که برخی از افعال، مادی نیست و کار اراده و اعتقاد است و چگونه کواکب در این قبیل موارد تأثیر در زمین و آدمی می‌گذارند؟
🔹 علاوه بر این، پذیرش تأثیر کواکب، سبب می‌شود که امر و نهی و مدح و ثناء لغو باشد و امور به اجبار بگذرد، زیرا در آن صورت اختیاری برای بشر نمی‌ماند. به واقع، تمام اشکالاتی که معتزله به مجبّره وارد کرده‌اند در اینجا هم وارد می‌شود.
🔹 اما نظریه عادت و این که خداوند به طور عادی، چنین طراحی کرده باشد که وقت طلوع فلان سیاره، فلان حادثه در روی زمین روی دهد، در پاسخ باید گفت: اولاً این سخن، نظریه منجمان نیست، و گرچه اصل آن ممکن است، اما راهی برای اثبات علمی آن وجود ندارد؛
«لا طریق الى العلم بأن ذلك قد وقع و ثبت»

ما از کجا می‌دانیم که اگر زحل یا مریخ در فلان درجه طالع باشند، مثلاً نحس خواهد بود، یا مشتری اگر چنان باشد، سعد خواهد بود؟ چه خبری [روایتی] برای اثبات این مطلب داریم؟

🔹 اگر مدعی شوند که این را به تجربه دریافته‌اند، باید گفت: مواردی که سخن شما نادرست از آب در می‌آید، بیش از مواردی است که درست در می‌آید. توجیه این مسأله به این که، موارد خطا، ناشی از خطای منجم در محاسبه است درست نیست، چرا که اول باید اساس این مطلب که احکام نجومی درست است، خارج از این روال ثابت شود؛


«وإنّما كان یصحّ لكم هذا التأویل والتخریج لو كان على صحّة أحكام النجوم دلیلٌ قاطعٌ هو غیر إصابة المنجم».


🔹 سید مرتضی در اینجا از یکی از رؤسا بلکه وزرا یاد می‌کند که مردی فاضل، ادیب و اهل کتابت و نجوم بوده و روزی با او درباره احکام نجوم صحبت کرده و از این که دیده است سید توجهی به این مسأله ندارد و افراد شاغل به آن را در حال تلف کردن عمر می‌داند، از ایشان پرسیده است: آیا شما تکذیبی در احکام نجومی شنیده‌اید که برای سفر یا پوشیدن لباس یا هر حاجتی، روز خاصی را انتخاب نمی‌کنید؟
🔸 سید مرتضی در جواب می‌گوید: من به این رسیده‌ام و در خانه‌ام، نه تقویم دارم و نه در آن نگاه می‌کنم و از این کار خود جز خیر ندیده‌ام. پس از آن برای آن وزیر، مَثلی را نقل می‌کند و می‌گوید: اگر راهی باشد و چاه‌های خطرناک در آن که باید رونده مراقب افتادن در آن چاه‌ها باشد، آیا در رفتن آن مسیر، فرقی میان کور و بینا هست؟ او می‌گوید آری. و روشن است که افراد بینا سالم‌تر گذر خواهند کرد تا کورها. سید می‌گوید: کار منجمان هم همین طور است.

#احکام_نجوم
#تنجیم

🌾 @naturalphilosophy
10.04.202514:59
✍ از ابوالفرج ابن هندو:

تَعَلُّمُ أحكامِ النُّجومِ إضاعةٌ
لأيامِ عُمرٍ يَنقضي فيفوتُ


وما يَعلمُ الإنسانُ مَا كسبُه غَدا
وما يَعلمُ الإنسانُ أينَ يموتُ



🔹 با سپاس از جناب آقای دکتر اسماعیلی بزرگوار

#احکام_نجوم
#تنجیم

🌾 @naturalphilosophy
09.04.202509:58
🔸 آنها راه پرخطری را تصویر می‌کنند و چون خود به احکام نجومی واقف‌اند، گویا همان افراد بینا هستند و دیگران کور؛ اما در عمل آیا می‌توان گفت:‌ این بینایان، یعنی منجمان در گذر زمان و تاریخ، سالم‌تر از بقیه عبور کرده‌اند؟ معلوم است که چنین نیست. بنابرین آن علم و اطلاع، چیزی بر بینایی آنان نیفزوده است.، بلکه نسبت به هر دو مساوی است؛
«قد علمنا خلاف ذلك، وأن ّالسلامة أو المحَن فی الجمیع متقاربة غیر متفاوتة».


🔹 شریف مرتضی در ادامه می‌گوید: از جمله چیزهایی که نشان می‌دهد کار منجمان، اصل و اساسی ندارد، این است که کسانی از زراقین ـ منجمان بازاری و خیابانی ـ که چیزی از علم نجوم نمی‌دانند، در مواردی سخنشان درست از آب در می‌آید. سپس از شعرانی نامی یاد می‌کند که بلد نبود از اسطرلاب استفاده کند، زیجی هم ندیده بود، اما زیرک بود و بسیاری از اوقات، سخنش درست در می‌آمد. یک بار هم در جمعی که نزد سید بوده‌اند آمد و درباره هر یک از آنها چیزی گفت که بسیاری از آنها درست بود. از جمله به یکی گفت: در جیب تو چیزی هست که در آن وعده‌هایی به تو داده شده است. او انکار کرد و همه کمک کردند، و بالاخره از جیب او کاغذهایی درآمد که از طرف خلیفه الوزراء وعده صله‌ای به او داده شده بود. همه ما از این که با توجه به دوری این شخص از علم نجوم سخنش درست از آب درآمد، تعجب کردیم. دوستی داشتیم که می‌گفت، بهترین دلیل برای بطلان احکام نجومی، همین گفته‌های شعرانی است که درست از آب در می‌آید.
🔹 یکی از مدافعان احکام نجومی در پاسخ گفته است که، بسا طالع همین شعرانی چنین است که هرچه می‌گوید مطابق واقع می‌شود؛ اما من به او گفتم: شاید بطلیموس و هر عالمی از میان منجمان که احکامشان به واقع اصابت می‌کند، سبب اصابت سخنشان به واقع، طالع آنها است بدون این که علم و فهم در آن تأثیری داشته باشد. بنابرین نباید، اصابت به واقع را دلیل درستی این دانش دانست. اگر درست درآمدن این سخنان، به خاطر طالع و مولد است، بنابرین اصابت به واقع را نمی‌توان دلیل بر درستی این علم گرفت، چون این طالع است که سبب درست از آب درآمدن پیشگویی‌های او شده نه خود این دانش.
🔸 سید مرتضی ادامه می‌دهد: بهترین دلیل بر بطلان احکام نجوم یکی این است که ما می‌دانیم از جمله معجزات انبیاء خبر دادن از غیب است، چیزی که آن را خارج از عادت می‌دانند، درست مثل زنده کردن مرده و شفای کور و برص، اگر علم به آنچه بعداً حادث می‌شود از طریق نجوم ممکن بود، دیگر خبر از غیب، معجزه و خارج از عادت شمرده نمی‌شد. به علاوه که از قدیم و جدید، همه مسلمانان، اجماع بر تکذیب منجمان و شهادت به فساد مذهب آنان و بطلان احکامشان داده‌اند. از دین پیامبر (ص) روشن است که می‌بایست مدعیات منجمان را تکذیب کرد. روایات بیشماری هم در این باره وجود دارد. همین طور اهل بیت و بهترین‌های اصحاب رسول (ص)‌ هم از منجمان بیزاری می‌جستند و آن را ضلالت و گمراهی می‌شمردند.
🔹 سید ادامه می‌دهد که نباید میان اِخبار از کسوف با آنچه درباره تأثیر نجوم در زمین گفته می‌شود خلط کرد. کسوفات و اقترانات کواکب و فاصله گرفتن آنها، از طریق محاسبه و سیر کواکب بدست آمده و اصول صحیحه و قواعد استوار دارد. در حالی که آنچه درباره تأثیر کواکب از نقطه نظر خیر و شر و نفع و ضرر گفته می‌شود بی اساس است.

🖋 استاد رسول جعفریان

#احکام_نجوم
#تنجیم

🌾 @naturalphilosophy
23.03.202516:14
🔊 برگزیده‌ای از نشست اول

🌾 @naturalphilosophy
07.04.202518:06
✍ از جمله بدین آیه استناد می‌کند:

"قُل لَّا يَعۡلَمُ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلۡغَيۡبَ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ"

بگو: هيچ‌كس در آسمان‌ها و زمين جز خدا غيب نمى‌داند، و نمى‌دانند كى برانگيخته مى‌شوند (ترجمه حسین استادولی)

و بدین حدیث:
"مَن أتى عرَّافًا أو كاهنًا أو منجّمًا فصَدَّقَه بما يقولُ، فقد كَفَرَ بما أُنْزِلَ على محمَّدٍ صلَّى اللهُ عليه [وآله] وسلَّم."
رواه أبو داود والذهبي وغيرهما

#احکام_نجوم
#تنجیم

🌾 @naturalphilosophy
📜 قطب شیرازی می‌نویسد:

🪶 کنتُ من شُبٍّ إلی دُبٍّ مُغریً بطلب العلم ومجالسة أهله والتشبّه بهم بحسب الإمکان ومساعدة الزمان، وذلك من فضل اللّه علَیَّ، ولطفه بيَّ أن حبَّـبـَه إليّ،

🪶 فبذلتُ الوسع- واللّهُ الموفِّق - في التحصیل ما وُفِّقتُ له من أنواعه وأصنافه حتی صار فِيَّ قوّة للاطّلاع علی خفایاه وإدراك خبایاه، وحلّ ما لم ینحلّ لأحدٍ لا في هذا الزمان؛ بل من آدم -علیه السلام- إلی الآن،

🪶 ولم آلُ جُهداً في إعمال الطلب وابتغاء الإرَب؛ إلی أن تشبّثتُ من کلٍ بطرفٍ وتشبّهتُ فیه بأضرابي، ولا أقول تمیّزتُ به عن أترابی؛ وللّهِ الحمد علی ما أنعمَ من فضله، وأجزلَ من طَولِه.

#علمیات
#قطبیات

🍃 @Adab_estaan
قطب شیرازی در باره دانش پرارج پزشکی نیز اینگونه قلم می‌گرداند:

🖋 ولهذا اجتمعت الأمم والدیانات، واتّفقت الکَلِم والشهادات بالقیاسات الصحیحة السلیمة، والتجارب المستمرّة المستقیمة، بفضل صناعة الطبِّ وجلالتها، وعلوِّ مرتبتها وفخامتها؛ وشهدتْ بذلک الشرائع والدول علی اختلافها، والمِلَل والنحل علی تباینها وإیتلافها؛ واستعملها الأنبیاءُ والأوصیاء، واقتدی بهم الأتقیاءُ والأولیاء.

🖋 ثمّ إنّها من جملة العلوم السیاسیّة التي هي من أشرف العلوم الاضطراریّة في التمدّن وبقاء نوع الإنسان في کلّ زمان ومکان؛ لاحتیاج المُدن الفاضلة إلی سلطان عادل، وطبیب عالم، ونهر جارٍ، وسوقٍ قائمة.


🖋 وهذه الصناعة مرکوزةٌ في طباع العقلاء، مطبوعةٌ في غرائز الفضلاء، یَذکرون منها أصولاً، ویشرحون من منافعها فصولاً، استخرجَها بالقیاس أصحابُ العقول الصافیة، وصحّحَها بالتجارب ذوُوالقرائح الزاکیة.


#قطب_شیرازی
#پزشکی


🌾 @naturalphilosophy
📜
✍ وحیث کانت مرتبة هذه الصناعة بین الصناعات ما ذکرنا...، شُغِفتُ في رَیَعان الشباب وحَداثة السنّ بتحصیلها والإحاطة بجُمَلها وتفصیلها؛ فاکتَحلتُ السُهادَ وتَجنّبتُ الرُقاد، إلی أن حفظتُ المختصرات المشهورة وتیقّنتُها، وشهدتُ المعالجات المتداولة وتحقَّقتُها...

✍ ولمّا اشتهرتُ بالحدس الصائب والنظرِ الثاقب في تعدیل العلاج وتبدیل المزاج، رَتَّبُونی طبیباً وکَحّالاً في المارستان المظفري بشیراز بعد وفاة والدي - رحمه اللّه - وأنا ابن أربع عشرة سنةً؛

✍ وبقیتُ علیه عشر سنین کأحد الأطبّاء الذین لایتفرّغون لمطالعةٍ، اللّهمّ إلّا لمعالجة؛ ولا للنظرِ في دلیلٍ، اللّهمّ إلّا في دلیل؛

✍ فأبَتْ نفسي أن أکتفي من تعلّمِ هذه الصناعة بما اکتفی به المُعاصرون، وهو القدر الذی به یکتسبون، وإلی العامّة یتسوّقون؛ بل کلّفتُنی أن أبلغ فیها الغایةَ القُصوی والدرجة العُلیا.

#قطب_شیرازی
#قطب_الدین_شیرازی

🌾 @naturalphilosophy
23.03.202516:14
🔊 برگزیده‌ای از نشست سوم

🌾 @naturalphilosophy
23.03.202516:14
🔊 برگزیده‌ای از نشست دوم

🌾 @naturalphilosophy
23.03.202516:14
🔊 برگزیده‌ای از نشست چهارم

🌾 @naturalphilosophy
✍ خلاصه کوتاهی از جلساتِ تا کنون برگزارشده را اینجا بشنوید:

🌾 @naturalphilosophy
🔸 اندیشکده حکمت طبیعی و الهیات سلامت دانشگاه امام صادق (ع) و مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران با حمایت دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت و همکاری فرهنگستان علوم پزشکی برگزار می‌کنند:

🔹 دومین «مدرسه رمضانی شفاء: گذری بر یافته‌های علمی در الهیات سلامت»

🔰 نشست هفتم

گونه‌های روی‌آورد به مسائل قرآن و سلامت

با حضور:
👨‍🎓 جناب آقای دکتر قاسم درزی
🏛 عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن دانشگاه شهید بهشتی

🗓 چهارشنبه ۶ فروردین‌ماه ۱۴۰۴
🕗 ساعت ۸ شب


💻 لینک جلسه پیش از آغاز آن در کانال اندیشکده منتشر خواهد شد.

🌐 @salamat_isu
🌾 @naturalphilosophy

🧾 ثبت‌نام در دوره رایگان اما الزامی است.
https://forms.gle/ZNPTSuATz88sAFWf6

🔸➖➖➖➖➖➖➖➖➖🔸
🏢 اندیشکده حکمت طبیعی و الهیات سلامت


🌐 @salamat_isu
🔸➖➖➖➖➖➖➖➖➖🔸
🌾 @naturalphilosophy
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.