یادداشت های حسن انصاری
Өчүрүлгөн09.05.202516:11
Кайра бөлүшүлгөн:
مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى
09.05.202501:53
"خلیج فارس در نقشه های تاریخی"
بخش مرکز اسناد و کتابخانه
مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
(مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)
@CGIE_channel
بخش مرکز اسناد و کتابخانه
مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
(مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)
@CGIE_channel
08.05.202500:59
نقشه از سال 1900: نام جاودان خليج فارس
Кайра бөлүшүлгөн:
یادداشت های حسن انصاری
07.05.202505:03
الخليج الفارسي في کتاب البدء والتاريخ للمقدسي (القرن الرابع الهجري)
1- فبعث المأمون إلى طاهر بالهدايا والأموال وأمده بالرجال والقواد وسماه ذا اليمينين وصاحب خيل الدين وأمره أن يمضي إلى العراق فأخذ طاهر على طريق الأهواز وأخذ هرثمة على طريق حلوان ورفع المأمون قدر الفضل بن سهل وعقد له على المشرق من جبل همذان إلى جبل سقين وتبت طولاً ومن بحر فارس والهند إلى بحر جرجان والديلم عرضاً وعقد له لواء على سنان ذي شعبتين وسماه ذا الرئاستين رياسة الحرب ورياسة التدبير ولما صار طاهر إلى الأهواز واستولى عليه (6/ 108 - 109)
2- وأعدل أقسام الأرض وأصفاها وأطيبها إيران شهر وهو المعروف باقليم بابل ما بين نهر بلخ إلى نهر الفرات في الطول وبين بحر عابسكين إلى بحر فارس واليمن في العرض (4/ 97).
3- وبحر الهند طوله من المشرق من أقصى الهند إلى أقصى الحبش ثلاثة آلاف ميل وعرضه ألفان وسبع مائة ميل يخرج منه خليج إلى ناحية البربر (کذا) يسمى الخليج الفارسي طوله ألف وأربع مائة ميل وعرضه خمس مائة ميل وفيما بين هذين الخليجين خليج فارس وخليج أيلة أرض الحجاز واليمن (4/ 56)
4- وتجتمع هذه الأنهار كلها في دجلة ويمر دجلة بالأبلة إلى عبادان فينصب في الخليج الفارسي ومخرج نهر الأهواز ونهر جنديسابو [ر] من جبال اصبهان ويجتمعان في دجيل الأهواز ثم يفيض في بحر فارس (4/ 58)
5- ويسمون بحر فارس الخليج الفارسىّ طوله مائة وخمسون فرسخا وعرضه مائة وخمسون فرسخا ويسمون بحر اليمن خليجا وكذلك سائر البحار وقالوا وفي البحر الهندىّ ألف وثلاثمائة وسبعون جزيرة وربما بلغ طول الجزيرة مائة فرسخ في مائة فرسخ ومائتين وثلاثمائة وفيها من المدن والقرى والأنهار والعيون والجبال والمفاوز والممالك (4/ 55)
6- وأما الأنهار التي تنصب في بحر فارس فهي دجلة تخرج من جبال فوق ارمينية فأعظمها تقع في دجلة بالحديثة وأصغرهما تقع في دجلة بالسن (4/ 57)
https://t.me/azbarresihayetarikhi
1- فبعث المأمون إلى طاهر بالهدايا والأموال وأمده بالرجال والقواد وسماه ذا اليمينين وصاحب خيل الدين وأمره أن يمضي إلى العراق فأخذ طاهر على طريق الأهواز وأخذ هرثمة على طريق حلوان ورفع المأمون قدر الفضل بن سهل وعقد له على المشرق من جبل همذان إلى جبل سقين وتبت طولاً ومن بحر فارس والهند إلى بحر جرجان والديلم عرضاً وعقد له لواء على سنان ذي شعبتين وسماه ذا الرئاستين رياسة الحرب ورياسة التدبير ولما صار طاهر إلى الأهواز واستولى عليه (6/ 108 - 109)
2- وأعدل أقسام الأرض وأصفاها وأطيبها إيران شهر وهو المعروف باقليم بابل ما بين نهر بلخ إلى نهر الفرات في الطول وبين بحر عابسكين إلى بحر فارس واليمن في العرض (4/ 97).
3- وبحر الهند طوله من المشرق من أقصى الهند إلى أقصى الحبش ثلاثة آلاف ميل وعرضه ألفان وسبع مائة ميل يخرج منه خليج إلى ناحية البربر (کذا) يسمى الخليج الفارسي طوله ألف وأربع مائة ميل وعرضه خمس مائة ميل وفيما بين هذين الخليجين خليج فارس وخليج أيلة أرض الحجاز واليمن (4/ 56)
4- وتجتمع هذه الأنهار كلها في دجلة ويمر دجلة بالأبلة إلى عبادان فينصب في الخليج الفارسي ومخرج نهر الأهواز ونهر جنديسابو [ر] من جبال اصبهان ويجتمعان في دجيل الأهواز ثم يفيض في بحر فارس (4/ 58)
5- ويسمون بحر فارس الخليج الفارسىّ طوله مائة وخمسون فرسخا وعرضه مائة وخمسون فرسخا ويسمون بحر اليمن خليجا وكذلك سائر البحار وقالوا وفي البحر الهندىّ ألف وثلاثمائة وسبعون جزيرة وربما بلغ طول الجزيرة مائة فرسخ في مائة فرسخ ومائتين وثلاثمائة وفيها من المدن والقرى والأنهار والعيون والجبال والمفاوز والممالك (4/ 55)
6- وأما الأنهار التي تنصب في بحر فارس فهي دجلة تخرج من جبال فوق ارمينية فأعظمها تقع في دجلة بالحديثة وأصغرهما تقع في دجلة بالسن (4/ 57)
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Кайра бөлүшүлгөн:
باشگاه شاهنامه پژوهان
05.05.202520:13
#سجاد_آیدنلو:
ما به زبان محلی و مادری‌مان افتخار می‌کنیم، چنان‌که به زبان ملی‌مان فارسی. همۀ زبان‌های محلی و مادری در پیوند با زبان ملی ارزشمند هستند. اما اگر زبان دست‌مایه‌ی هویت‌سازی و ملت‌سازی بشود اشتباه است. یعنی کردی‌زبانان عزیز ایران، هویت و ملیت و فرهنگ‌شان ایرانی است، اما اگر با استناد به زبان کردی بگویند «ملت کرد» این اشتباه است. کردی‌زبان‌های عزیزِ ما ایرانی هستند؛ چه‌این‌که به‌لحاظ هویتی هیچ تفاوتی میان کردی‌زبان و تبریزی و سنندجی و اصفهانی و شیرازی وجود ندارد. حالا اگر زبان ترکی هم دست‌مایه کسانی بشود و بگویند «ملت ترک» و درپی آن یک تبریزی را از یک اصفهانی و سنندجی و کرد و شیرازی جدا کنند اشتباه است. زیرا زبان‌های مادری در قالب هویت و فرهنگ ایرانی مطرح می‌شوند؛ و این یک نکته‌ی علمی است. اگر کسی مخالف این‌ها است، این نظر شخصی اوست، اما ما نمی‌توانیم نظر شخصی را به‌عنوان بیانیه و گزاره اعلام کنیم. تمامِ اهالی ایران ایرانی‌اند و هویت مشخص و پُرپیشینه ایرانی با زبان ملی ارزشمند فارسی و زبان‌های ارزشمند مادری دارند. یک ملیت، یک فرهنگ و یک هویت به نام ایران و ایرانی.
@shahnamehpajohan
ما به زبان محلی و مادری‌مان افتخار می‌کنیم، چنان‌که به زبان ملی‌مان فارسی. همۀ زبان‌های محلی و مادری در پیوند با زبان ملی ارزشمند هستند. اما اگر زبان دست‌مایه‌ی هویت‌سازی و ملت‌سازی بشود اشتباه است. یعنی کردی‌زبانان عزیز ایران، هویت و ملیت و فرهنگ‌شان ایرانی است، اما اگر با استناد به زبان کردی بگویند «ملت کرد» این اشتباه است. کردی‌زبان‌های عزیزِ ما ایرانی هستند؛ چه‌این‌که به‌لحاظ هویتی هیچ تفاوتی میان کردی‌زبان و تبریزی و سنندجی و اصفهانی و شیرازی وجود ندارد. حالا اگر زبان ترکی هم دست‌مایه کسانی بشود و بگویند «ملت ترک» و درپی آن یک تبریزی را از یک اصفهانی و سنندجی و کرد و شیرازی جدا کنند اشتباه است. زیرا زبان‌های مادری در قالب هویت و فرهنگ ایرانی مطرح می‌شوند؛ و این یک نکته‌ی علمی است. اگر کسی مخالف این‌ها است، این نظر شخصی اوست، اما ما نمی‌توانیم نظر شخصی را به‌عنوان بیانیه و گزاره اعلام کنیم. تمامِ اهالی ایران ایرانی‌اند و هویت مشخص و پُرپیشینه ایرانی با زبان ملی ارزشمند فارسی و زبان‌های ارزشمند مادری دارند. یک ملیت، یک فرهنگ و یک هویت به نام ایران و ایرانی.
@shahnamehpajohan
24.04.202521:54
با وجود این همه انتقاد از صدا و سیما به دليل برنامه های مبتذل و بی خاصيت و ناهماهنگ با ارزش های ملی و دینی عجيب است که هنوز مديريت آن تصميم نگرفته در شيوه سازمان تحت مديريتش اصلاحی را ايجاد کند. اگر امروز تلويزيون کمترين بيننده را در ميان مردم دارد مقصر مردم نيستند. مقصر سال ها بی توجهی است به فرهنگ و سنت های ملی و دينی و اخلاقی اصيل اين مرز و بوم. به نام تعهد مشتی آدم غير متخصص را مجال دادند و دست آخر حاصلی جز ابتذال نصيبشان نشد. اين درد را کجا بايد فرياد زد؟
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/azbarresihayetarikhi
19.04.202521:12
شازده در بيانيه ای ابراز داشته: «این مذاکرات هسته‌ای، صلحی برای خاورمیانه به ارمغان نخواهد آورد.» خاندان پهلوی در تاريخ کوتاه خودش دو کودتا، وابستگی به بیگانگان، واگذاری بحرين، استبداد و تأسيس ساواک را داشت. حال با اين اظهارات شازده منتظر السلطنه بايد به آن سوابق مشعشع حمایت از ادامه تحریم ها و مخالفت با برقراری صلح در منطقه و جهان را هم به کارنامه اين خاندان اضافه کرد. شرم آور.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Кайра бөлүшүлгөн:مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى
09.05.202501:52
"خلیج فارس در نقشه های تاریخی"
مرحوم دکتر محمّدحسن گنجی، عضو فقید شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)
برگرفته از کتاب "خلیج فارس" ؛ مجموعه مقالات نخستین همایش طرح تدوین دانشنامه خلیج فارس به کوشش دکتر کیانوش کیانی هفت لنگ / انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی / تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۵
@CGIE_channel
مرحوم دکتر محمّدحسن گنجی، عضو فقید شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)
برگرفته از کتاب "خلیج فارس" ؛ مجموعه مقالات نخستین همایش طرح تدوین دانشنامه خلیج فارس به کوشش دکتر کیانوش کیانی هفت لنگ / انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی / تهران، چاپ دوم، ۱۳۹۵
@CGIE_channel
07.05.202520:17
خلیج همیشه فارس در طول تاریخ چند هزار ساله ایران نماد اقتدار و وحدت ملی و سرزمینی و هویت ملی و ضامن تعامل اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ایرانشهر با ملل مختلف بوده و خواهد بود. ایرانيان با هر دين و گرايش سياسی و تعلق به هر يک از اقوام و زبان های ایرانی خليج فارس را نماد وحدت خود می دانند.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Кайра бөлүшүлгөн:یادداشت های حسن انصاری
07.05.202505:03
گفتار ابن حَوقل، ابوالقاسم محمد بن حوقل نصيبينی (د پس از ۳۶۷ ق/ ۹۷۸ م)، بازرگان، سياح معروف و جغرافی‌دان عرب در قرن دهم میلادی درباره خليج فارس
ابن حوقل در کتاب صورة الأرض خود که از مهمترين کتاب های جغرافيایی است که اعراب نوشته اند (تأليف حدود هزار و صد سال پيش) درباره اينکه چرا بايد خليج فارس را خليج فارس خواند و نه چيز ديگر چنين می نويسد: "دريای فارس خليجی از بحر محيط در حدّ چين و شهر واق است و اين دريا از حدود بلاد سند و كرمان تا فارس امتداد دارد و از ميان همۀ سرزمينهای مجاور آن به نام فارس ناميده شده است، زيرا فارس از همۀ اين كشورها آبادتر است و پادشاهان آنجا در روزگاران قديم سلطۀ بيشتر داشتند و هم اكنون به همۀ كرانه‌های دور و نزديك اين دريا مسلطند" (ترجمه دکتر جعفر شعار).
عبارت عربی را اينجا نقل می کنم:
وقد تكرّر القول بأنّ بحر فارس خليج من البحر المحيط فى حدّ الصين وبلد الواق وهو بحر يجرى على حدود بلدان السند وكرمان الى فارس فينسب من بين سائر الممالك التى عليه الى فارس لأنّه ليس عليه مملكة أعمر منها ولأنّ ملوك فارس كانوا على قديم الأيّام أقوى سلطانا وهم المستولون الى يومنا هذا على ما بعُد وقرب من شطوط هذا البحر ولأنّا لا نعلم فى جميع بلد فارس وغيرها سفنا تجرى فى بحر فارس فتخرج عن حدّ مملكتها وترجع بجلالتها وصيانتها إلّا لفارس". (ص 244).
https://t.me/azbarresihayetarikhi
ابن حوقل در کتاب صورة الأرض خود که از مهمترين کتاب های جغرافيایی است که اعراب نوشته اند (تأليف حدود هزار و صد سال پيش) درباره اينکه چرا بايد خليج فارس را خليج فارس خواند و نه چيز ديگر چنين می نويسد: "دريای فارس خليجی از بحر محيط در حدّ چين و شهر واق است و اين دريا از حدود بلاد سند و كرمان تا فارس امتداد دارد و از ميان همۀ سرزمينهای مجاور آن به نام فارس ناميده شده است، زيرا فارس از همۀ اين كشورها آبادتر است و پادشاهان آنجا در روزگاران قديم سلطۀ بيشتر داشتند و هم اكنون به همۀ كرانه‌های دور و نزديك اين دريا مسلطند" (ترجمه دکتر جعفر شعار).
عبارت عربی را اينجا نقل می کنم:
وقد تكرّر القول بأنّ بحر فارس خليج من البحر المحيط فى حدّ الصين وبلد الواق وهو بحر يجرى على حدود بلدان السند وكرمان الى فارس فينسب من بين سائر الممالك التى عليه الى فارس لأنّه ليس عليه مملكة أعمر منها ولأنّ ملوك فارس كانوا على قديم الأيّام أقوى سلطانا وهم المستولون الى يومنا هذا على ما بعُد وقرب من شطوط هذا البحر ولأنّا لا نعلم فى جميع بلد فارس وغيرها سفنا تجرى فى بحر فارس فتخرج عن حدّ مملكتها وترجع بجلالتها وصيانتها إلّا لفارس". (ص 244).
https://t.me/azbarresihayetarikhi
05.05.202520:12
پاسخ دکتر ژاله آموزگار خویی از آذربایجان به قومگرایان:
«ما یک زبان رسمی داریم و آن هم فارسی است».
بخشی از گفتگوی استادان با دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در فرهنگستان زبان فارسی - ۲۵ فروردین ۱۴۰۴
«ما یک زبان رسمی داریم و آن هم فارسی است».
بخشی از گفتگوی استادان با دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در فرهنگستان زبان فارسی - ۲۵ فروردین ۱۴۰۴
24.04.202509:14
پیام تسلیت صادره از دفتر مرجع عالی‌قدر دینی حضرت آیت‌الله سیستانی (دام ظلّه) به مناسبت درگذشت پاپ فرانسیس
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب کاردینال پیترو پارولین
دبیر دولت واتیکان
با سلام و احترام
با نهایت تأسف و تأثر، خبر درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کلیسای کاتولیک، را دریافت کردیم؛ شخصیتی که در میان ملت‌های گوناگون جهان از جایگاهی معنوی والا برخوردار بود و به واسطهٔ خدمات برجسته‌اش در عرصهٔ صلح و مدارا، و نیز همدلی با مظلومان و ستمدیدگان در اقصی نقاط دنیا، مورد احترام همگان قرار داشت.
دیدار تاریخی ایشان با مرجع عالی‌قدر دینی در نجف اشرف، نقطهٔ عطفی بس مهم بود در تأکید دو سویه بر نقش بنیادین ایمان به خداوند متعال و پیام‌های الهی، و نیز پایبندی به ارزش‌های والای اخلاقی در رویارویی با چالش‌های عظیمی که بشر در این عصر با آن روبروست. در این دیدار، بر ضرورت هم‌افزایی تلاش‌ها در راستای ترویج فرهنگ همزیستی مسالمت‌آمیز، نفی خشونت و نفرت، و تثبیت ارزش‌های همدلی و احترام متقابل میان پیروان ادیان و اندیشه‌های گوناگون، تأکید شد.
مرجعیت عالی دینی، ضمن ابراز همدردی و تسلیت به پیروان کلیسای کاتولیک در جهان به مناسبت این ضایعهٔ اندوهبار، برای ایشان شکیبایی و آرامش مسئلت می‌نماید و از درگاه خداوند بلندمرتبه، به فضل بی‌کران رحمتش، خیر، برکت و صلح را برای آنان و برای تمامی بشریت مسئلت دارد.
۲۲ شوال ۱۴۴۶ هـ.ق برابر با ۲۱ آوریل ۲۰۲۵ م
دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی (دام ظلّه) ـ نجف اشرف
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب کاردینال پیترو پارولین
دبیر دولت واتیکان
با سلام و احترام
با نهایت تأسف و تأثر، خبر درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کلیسای کاتولیک، را دریافت کردیم؛ شخصیتی که در میان ملت‌های گوناگون جهان از جایگاهی معنوی والا برخوردار بود و به واسطهٔ خدمات برجسته‌اش در عرصهٔ صلح و مدارا، و نیز همدلی با مظلومان و ستمدیدگان در اقصی نقاط دنیا، مورد احترام همگان قرار داشت.
دیدار تاریخی ایشان با مرجع عالی‌قدر دینی در نجف اشرف، نقطهٔ عطفی بس مهم بود در تأکید دو سویه بر نقش بنیادین ایمان به خداوند متعال و پیام‌های الهی، و نیز پایبندی به ارزش‌های والای اخلاقی در رویارویی با چالش‌های عظیمی که بشر در این عصر با آن روبروست. در این دیدار، بر ضرورت هم‌افزایی تلاش‌ها در راستای ترویج فرهنگ همزیستی مسالمت‌آمیز، نفی خشونت و نفرت، و تثبیت ارزش‌های همدلی و احترام متقابل میان پیروان ادیان و اندیشه‌های گوناگون، تأکید شد.
مرجعیت عالی دینی، ضمن ابراز همدردی و تسلیت به پیروان کلیسای کاتولیک در جهان به مناسبت این ضایعهٔ اندوهبار، برای ایشان شکیبایی و آرامش مسئلت می‌نماید و از درگاه خداوند بلندمرتبه، به فضل بی‌کران رحمتش، خیر، برکت و صلح را برای آنان و برای تمامی بشریت مسئلت دارد.
۲۲ شوال ۱۴۴۶ هـ.ق برابر با ۲۱ آوریل ۲۰۲۵ م
دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی (دام ظلّه) ـ نجف اشرف
19.04.202520:40
نظريه پردازی دينی و فلسفی و فرهنگی مديران دولتی
برای من هيچ چيز عجيب تر و در عين حال مضحک تر از اين نيست که مديرانی دولتی که در سرتاسر عمر به هيچ نحو، نه در تحصيلات و نه در رشته کاريشان، صلاحيت خود را در موضوعات فرهنگی و دينی و فلسفی و تاريخی نشان نداده اند (و بل مديريتی) و هيچ گواهی بر صلاحيتشان جز ادعاهای پوچ وجود ندارد بعد از چهل سال که در ساختار دولتی و مديريت هایی مانند مدير کلی و معاون وزير و وزارت و غيره بوده اند به يکباره بعد از کنار رفتن و / یا کنار گذاشته شدن از قدرت فیلشان به اصطلاح یاد هندوستان می کند و با ولعی توصيف ناشدنی در قامت نظريه پرداز و متفکر فلسفی و فرهنگی و ايرانشهری و البته با رانت شهرت و ارتباط با رسانه ها و کانال های تلگرامی خود و افکار و نظریات مشعشعشان را می خواهند از طريقی ديگر بر مردم و جامعه تحميل کنند. آقا، دست کم اين يک محدوده را برای اهلش وا گذاريد. ديواری کوتاه تر از ديوار اهالی فرهنگ و ادب و علم گير نياورده ايد؟ مدتی استراحت کنيد. باور کنيد برای سلامتی روان خودتان و آسايش مردم بهتر است...
https://t.me/azbarresihayetarikhi
برای من هيچ چيز عجيب تر و در عين حال مضحک تر از اين نيست که مديرانی دولتی که در سرتاسر عمر به هيچ نحو، نه در تحصيلات و نه در رشته کاريشان، صلاحيت خود را در موضوعات فرهنگی و دينی و فلسفی و تاريخی نشان نداده اند (و بل مديريتی) و هيچ گواهی بر صلاحيتشان جز ادعاهای پوچ وجود ندارد بعد از چهل سال که در ساختار دولتی و مديريت هایی مانند مدير کلی و معاون وزير و وزارت و غيره بوده اند به يکباره بعد از کنار رفتن و / یا کنار گذاشته شدن از قدرت فیلشان به اصطلاح یاد هندوستان می کند و با ولعی توصيف ناشدنی در قامت نظريه پرداز و متفکر فلسفی و فرهنگی و ايرانشهری و البته با رانت شهرت و ارتباط با رسانه ها و کانال های تلگرامی خود و افکار و نظریات مشعشعشان را می خواهند از طريقی ديگر بر مردم و جامعه تحميل کنند. آقا، دست کم اين يک محدوده را برای اهلش وا گذاريد. ديواری کوتاه تر از ديوار اهالی فرهنگ و ادب و علم گير نياورده ايد؟ مدتی استراحت کنيد. باور کنيد برای سلامتی روان خودتان و آسايش مردم بهتر است...
https://t.me/azbarresihayetarikhi
09.05.202501:38
نظر ابن خزيمه از بزرگترين محدثان اهل سنت ايران درباره حضرت علي بن موسی الرضا (ع):
... وسمعت أبا بكر محمد بن المؤمل بن الحسن بن عيسى يقول خرجنا مع إمام أهل الحديث أبي بكر بن خزيمة وعديله أبي علي الثقفي مع جماعة من مشائخنا وهم إذ ذاك متوافرون إلى زيارة قبر علي بن موسى الرضى بطوس قال فرأيت من تعظيمه يعني ابن خزيمة لتلك البقعة وتواضعه لها وتضرعه عندها ما تحيرنا.
... وسمعت أبا بكر محمد بن المؤمل بن الحسن بن عيسى يقول خرجنا مع إمام أهل الحديث أبي بكر بن خزيمة وعديله أبي علي الثقفي مع جماعة من مشائخنا وهم إذ ذاك متوافرون إلى زيارة قبر علي بن موسى الرضى بطوس قال فرأيت من تعظيمه يعني ابن خزيمة لتلك البقعة وتواضعه لها وتضرعه عندها ما تحيرنا.
Кайра бөлүшүлгөн:یادداشت های حسن انصاری
07.05.202505:02
گوشه ای از مطامع استعماری بريتانيا در خصوص سرزمين های خليج هميشه فارس و جزاير ايرانی سه گانه. کاری از استاد دکتر مجيد تفرشی
https://www.youtube.com/watch?v=2oIkJL0yw-Q
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://www.youtube.com/watch?v=2oIkJL0yw-Q
https://t.me/azbarresihayetarikhi
05.05.202518:56
تصحيح جديد و انتقادی از رجال ابن الغضائري (الضعفاء) در شماره 9 مجله مطالعات شيعی بريل. بر اساس چند نسخه و از جمله نسخه اصل کتاب. متأسفانه چاپ قبل مشکلات متعدد داشت. در شماره هشتم مجله ترجمه انگليسی متن همراه با مقدمه ای تفصيلی درباره تاريخ رجال نویسی شیعی منتشر شد.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/azbarresihayetarikhi
20.04.202504:19
غريب اين است که در نسخه های خطی و چاپی کتاب السواد الأعظم سندهای متعددی عموما با تحريفاتی متعدد نقل شده اما از همين سندها و مقايسه آنها روشن می شود که نويسنده کتاب هر که بوده (شايد با کنيه ابو القاسم؛ و همين موجب خطای نسخه برداران و مترجمان کتاب در سده های بعد شده و او را با حکيم ابو القاسم اسحاق سمرقندی يکی گرفته اند) از راويان شخصی بوده به نام ابو يعقوب يوسف بن معروف بن جبير الإشتيخني النّسفي که مدتی کوتاه قبل از سال 360 ق از دنيا رفته (نک: تاريخ الاسلام ذهبي، 26/ 240). کسانی که از اين الإشتيخني روايت می کرده اند حدود سال 400 ق تاريخ مرگشان بوده (نمونه: سمعانی، الأنساب، 5/701) و نیز کسی مانند ابو سعد عبد الرحمن بن محمد بن محمد بن عبد الله بن إدريس الإدريسي الإستراباذي، نويسنده معروف تاريخی برای سمرقند که در 405 ق به خاک رفته گاهی با يک واسطه و گاهی بدون واسطه از اين الإشتيخني نقل روايت می کند (نک: القند نسفي، ص 198 و 352). بنابراين چگونه ممکن است که نويسنده السواد الأعظم ابو القاسم حکيم سمرقندی باشد که بين سال های 260 تا 342 ق زنده بوده و در سال اخیر در کهنسالی از دنیا رفته؟
وانگهی خود آقای ماهر جرار در تعليقات متن در يکجا (ص 91) سال مرگ ربيع بن حسّان الکسّي را به درستی سال 302 ق قلم برده اند. اين شخص در سند کتاب ما استاد و شیخ روايت الإشتيخني است و نويسنده السواد الأعظم به واسطه او از اين ربيع بن حسّان نقل روايت می کند. چطور ممکن است که نويسنده کتاب السواد الأعظم حکيم ابو القاسم سمرقندي باشد که خود در واقع معاصر جوانتر ربيع بن حسّان است که در همان سمرقند هر دو می زيسته اند؟
با کمی دقت آقای ماهر جرار می توانست تنها بر اساس سندهای کتاب السواد الأعظم به اين نتيجه برسد که نويسنده کتاب السواد الأعظم نمی تواند حکيم ابو القاسم سمرقندي باشد.
جالب اين است که همه محققان و از جمله ويلفرد مادلونگ به خطا کتاب السواد الأعظم را تأليفی از زمان امير اسماعيل سامانی و از حدود سال 290 ق فرض کرده اند. با اين خطای بزرگ مادلونگ و فان اس و دیگران در واقع تاريخ تحولات برخی عقاید اهل سنت و جماعت در خراسان را که ارتباط وثیقی با تاریخگذاری متن السواد الأعظم دارد برای حدود نود سال به عقب برده اند. اين در حالی است که اين کتاب بايد اواخر دوران امير نوح بن منصور سامانی در اواخر سده چهارم نوشته شده باشد و البته بعدها هم با کلی زیادات و اصلاحات در سده ششم قمری به فارسی ترجمه شده است.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
وانگهی خود آقای ماهر جرار در تعليقات متن در يکجا (ص 91) سال مرگ ربيع بن حسّان الکسّي را به درستی سال 302 ق قلم برده اند. اين شخص در سند کتاب ما استاد و شیخ روايت الإشتيخني است و نويسنده السواد الأعظم به واسطه او از اين ربيع بن حسّان نقل روايت می کند. چطور ممکن است که نويسنده کتاب السواد الأعظم حکيم ابو القاسم سمرقندي باشد که خود در واقع معاصر جوانتر ربيع بن حسّان است که در همان سمرقند هر دو می زيسته اند؟
با کمی دقت آقای ماهر جرار می توانست تنها بر اساس سندهای کتاب السواد الأعظم به اين نتيجه برسد که نويسنده کتاب السواد الأعظم نمی تواند حکيم ابو القاسم سمرقندي باشد.
جالب اين است که همه محققان و از جمله ويلفرد مادلونگ به خطا کتاب السواد الأعظم را تأليفی از زمان امير اسماعيل سامانی و از حدود سال 290 ق فرض کرده اند. با اين خطای بزرگ مادلونگ و فان اس و دیگران در واقع تاريخ تحولات برخی عقاید اهل سنت و جماعت در خراسان را که ارتباط وثیقی با تاریخگذاری متن السواد الأعظم دارد برای حدود نود سال به عقب برده اند. اين در حالی است که اين کتاب بايد اواخر دوران امير نوح بن منصور سامانی در اواخر سده چهارم نوشته شده باشد و البته بعدها هم با کلی زیادات و اصلاحات در سده ششم قمری به فارسی ترجمه شده است.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
19.04.202517:40
آقای ماهر جرار اخيرا متن کتاب السواد الأعظم در تحرير عربی آن را با مقابله چندين نسخه و با مقدمه ای مفصل منتشر کرده اند. در اين چاپ باز اين خطا تکرار شده که کتاب تأليف حکيم ابو القاسم سمرقندی است. متأسفانه در اين چاپ تصحيح به صورت تلفيقی انجام شده و تحريرهای مختلف متن عربی که حاصل روايت های متفاوت و ورسيون های اصلاح شده بعدی است در سازواره انتقادی به شکل واضحی از هم تفکیک نشده اند.
https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.31826/9781463240820/html
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.31826/9781463240820/html
https://t.me/azbarresihayetarikhi
08.05.202518:08
سالروز ميلاد مبارک امام ابو الحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام را به همه خوانندگان محترم و شیعیان و دوستداران آل محمد (ص) تبريک و تهنيت عرض می کنم.
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/azbarresihayetarikhi
07.05.202505:13
خلیج فارس
پارس (فارس و خوزستان و خلیج فارس) آب و خاکی که قرن‌ها در مجاورت آشور و بابل و اکد و سومر بود و پس از آن مهد و زادگاه و پرستشگاه شاهنشاهان پارسی و هخامنشی و ساسانی گردیده و به دوران اسلامی به روزگاران دراز در کشاکش خوب و بد حوادث افتاده است ناگزیر آن قدر از آن در کتاب‌ها و گزارش‌های مدون و نقشه‌ها و خریطه‌ها نام رفته است که امروز دیگر برای جست‌وجوی نام آن از دیرباز تا کنون رنجی نداشته باشیم.
اکنون نام خلیج فارس را در منابع و کتبی که مشهور و معتبرند استقراء می‌کنیم:
... در کتیبه‌ای که از داریوش کبیر در تنگۀ سوئز یافته‌اند در بیان صدور دستور داریوش برای حفر ترعۀ سوئز، «دریایی که از پارس آمد» ذکر شده است...
در کتاب‌های لاتینی دربارۀ دانش جغرافیا خلیج فارس را غالباً «سینوس پرسیکوس» نوشته‌اند ولی اصطلاح «ماره پارسیکوم» یعنی «دریاری پارس» نیز برای این خلیج در کتاب‌های لاتینی کهن آمده است...
قرن‌هاست که ترجمۀ اصطلاح لاتینی «سینوس پرسیکوس» در دیگر زبان‌های زندۀ جهان باقی مانده است و همۀ ملل جهان خلیج فارس را به این نام خوانده‌اند.
در دوران اسلامی نام این خلیج «بحر فارس» و «البحر الفارسی» و «خلیج الفارسی» و «خلیج فارس» یاد شده و در دائرةالمعارف اسلامی نیز این اسامی برای خلیج فارس ضبط گردیده است...
به روزگار دیلمیان آوازۀ رونق خلیج فارس در تجارت و داد و ستد جهان‌گیر شد. به روزگار اتابکان دولت خانۀ ایران در جزیرۀ قیس (کیش) و بحرین بود؛ به روزگار صفویه، پس از آنکه شاه عباس کبیر پنجمین پادشاه صفویان حکومت ستمگرانۀ آلبوکرک پرتغالی را در سرتاسر خلیج فارس برانداخت حکام صفوی در همۀ نواحی خوزستان و پارس و خلیج فارس تا بحرین و کناره‌های نجد عربستان گماشته شدند. از آن پس، رقابت‌های اقتصادی اروپاییان در خلیج فارس ماجراها و سرگذشت‌های شگفت‌انگیز و حیرت‌آوری به وجود آورد ولی به هر حال و در همۀ احوال عنصر ایرانی در خلیج فارس باقی ماند و بر خانه و کاشانۀ خود دل بست و هم اکنون نیز دل بسته است.
از مقالهٔ:
[«خلیج فارس و نام آن»، دکتر احمد اقتداری، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۹، شمارهٔ ۲۷۱ و ۲۷۲، ص ۶۲ تا ۶۹]
https://t.me/azbarresihayetarikhi
پارس (فارس و خوزستان و خلیج فارس) آب و خاکی که قرن‌ها در مجاورت آشور و بابل و اکد و سومر بود و پس از آن مهد و زادگاه و پرستشگاه شاهنشاهان پارسی و هخامنشی و ساسانی گردیده و به دوران اسلامی به روزگاران دراز در کشاکش خوب و بد حوادث افتاده است ناگزیر آن قدر از آن در کتاب‌ها و گزارش‌های مدون و نقشه‌ها و خریطه‌ها نام رفته است که امروز دیگر برای جست‌وجوی نام آن از دیرباز تا کنون رنجی نداشته باشیم.
اکنون نام خلیج فارس را در منابع و کتبی که مشهور و معتبرند استقراء می‌کنیم:
... در کتیبه‌ای که از داریوش کبیر در تنگۀ سوئز یافته‌اند در بیان صدور دستور داریوش برای حفر ترعۀ سوئز، «دریایی که از پارس آمد» ذکر شده است...
در کتاب‌های لاتینی دربارۀ دانش جغرافیا خلیج فارس را غالباً «سینوس پرسیکوس» نوشته‌اند ولی اصطلاح «ماره پارسیکوم» یعنی «دریاری پارس» نیز برای این خلیج در کتاب‌های لاتینی کهن آمده است...
قرن‌هاست که ترجمۀ اصطلاح لاتینی «سینوس پرسیکوس» در دیگر زبان‌های زندۀ جهان باقی مانده است و همۀ ملل جهان خلیج فارس را به این نام خوانده‌اند.
در دوران اسلامی نام این خلیج «بحر فارس» و «البحر الفارسی» و «خلیج الفارسی» و «خلیج فارس» یاد شده و در دائرةالمعارف اسلامی نیز این اسامی برای خلیج فارس ضبط گردیده است...
به روزگار دیلمیان آوازۀ رونق خلیج فارس در تجارت و داد و ستد جهان‌گیر شد. به روزگار اتابکان دولت خانۀ ایران در جزیرۀ قیس (کیش) و بحرین بود؛ به روزگار صفویه، پس از آنکه شاه عباس کبیر پنجمین پادشاه صفویان حکومت ستمگرانۀ آلبوکرک پرتغالی را در سرتاسر خلیج فارس برانداخت حکام صفوی در همۀ نواحی خوزستان و پارس و خلیج فارس تا بحرین و کناره‌های نجد عربستان گماشته شدند. از آن پس، رقابت‌های اقتصادی اروپاییان در خلیج فارس ماجراها و سرگذشت‌های شگفت‌انگیز و حیرت‌آوری به وجود آورد ولی به هر حال و در همۀ احوال عنصر ایرانی در خلیج فارس باقی ماند و بر خانه و کاشانۀ خود دل بست و هم اکنون نیز دل بسته است.
از مقالهٔ:
[«خلیج فارس و نام آن»، دکتر احمد اقتداری، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۹، شمارهٔ ۲۷۱ و ۲۷۲، ص ۶۲ تا ۶۹]
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Кайра бөлүшүлгөн:یادداشت های حسن انصاری
05.05.202521:42
شش گفتار درباره تاریخ مختصر انديشه و مذهب زيدیه (اگر می خواهيد با تاريخ مختصر زيديه آشنا شويد شايد شنيدن اين درسگفتارها بد نباشد)
https://t.me/DGoftarha/417
https://t.me/DGoftarha/419
https://t.me/DGoftarha/425
https://t.me/DGoftarha/431
https://t.me/DGoftarha/432
https://t.me/DGoftarha/434
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://t.me/DGoftarha/417
https://t.me/DGoftarha/419
https://t.me/DGoftarha/425
https://t.me/DGoftarha/431
https://t.me/DGoftarha/432
https://t.me/DGoftarha/434
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Кайра бөлүшүлгөн:یادداشت های حسن انصاری
03.05.202508:56
شماری از متن هایی که در سال های اخیر در هشت شماره منتشر شده از مجله مطالعات شیعی بريل تاکنون با همکاری دوستان و محققین مختلف منتشر کرده ام:
دو متن از نصیر الدین عبد الله بن حمزه شارحي
https://brill.com/view/journals/ssr/1/1-2/article-p194_9.xml
اجوبه مسائل سلاريه از شريف مرتضی
https://brill.com/view/journals/ssr/2/1-2/article-p255_1.xml
رساله ای درباره اجماع اهل بيت (ع) از الناطق بالحق ابو طالب هاروني
https://brill.com/view/journals/ssr/3/1-2/article-p253_8.xml
اساس المقالات في قمع الجهالات از ابو مضر زيدی
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p47_2.xml
رسالة في وجود کيفية الأعراض
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p201_4.xml
سه رساله در رد بر فلاسفه
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p217_5.xml
رساله ابو يعلی جعفري درباره تعداد ائمه
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p253_4.xml
پنج متن اعتقادنامه ای اماميه
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p285_5.xml
دو رساله کلامی/ فلسفی از جمال الدین علي بن سليمان بحرانی
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p340_6.xml
رساله ای در اجماع اهل بيت از مؤفق بالله جرجاني
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p381_7.xml
رساله العشر فوائد از الحسن بن محمد الرصاص
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p423_8.xml
المنهاج از سالم بن محفوظ
https://brill.com/view/journals/ssr/7/1-2/article-p127_4.xml
چندین متن معتزلی و زیدی تازه ياب در 200 صفحه در مقاله زير
https://brill.com/view/journals/ssr/7/1-2/article-p157_5.xml
الأجوبة القطعيّة عن المسائل العُذَريّة از الحسن بن محمد الرصّاص (همراه ترجمه متن و تحليل به انگليسی)
https://brill.com/view/journals/ssr/8/1-2/article-p260_6.xml
https://t.me/azbarresihayetarikhi
دو متن از نصیر الدین عبد الله بن حمزه شارحي
https://brill.com/view/journals/ssr/1/1-2/article-p194_9.xml
اجوبه مسائل سلاريه از شريف مرتضی
https://brill.com/view/journals/ssr/2/1-2/article-p255_1.xml
رساله ای درباره اجماع اهل بيت (ع) از الناطق بالحق ابو طالب هاروني
https://brill.com/view/journals/ssr/3/1-2/article-p253_8.xml
اساس المقالات في قمع الجهالات از ابو مضر زيدی
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p47_2.xml
رسالة في وجود کيفية الأعراض
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p201_4.xml
سه رساله در رد بر فلاسفه
https://brill.com/view/journals/ssr/5/1-2/article-p217_5.xml
رساله ابو يعلی جعفري درباره تعداد ائمه
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p253_4.xml
پنج متن اعتقادنامه ای اماميه
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p285_5.xml
دو رساله کلامی/ فلسفی از جمال الدین علي بن سليمان بحرانی
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p340_6.xml
رساله ای در اجماع اهل بيت از مؤفق بالله جرجاني
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p381_7.xml
رساله العشر فوائد از الحسن بن محمد الرصاص
https://brill.com/view/journals/ssr/6/1-2/article-p423_8.xml
المنهاج از سالم بن محفوظ
https://brill.com/view/journals/ssr/7/1-2/article-p127_4.xml
چندین متن معتزلی و زیدی تازه ياب در 200 صفحه در مقاله زير
https://brill.com/view/journals/ssr/7/1-2/article-p157_5.xml
الأجوبة القطعيّة عن المسائل العُذَريّة از الحسن بن محمد الرصّاص (همراه ترجمه متن و تحليل به انگليسی)
https://brill.com/view/journals/ssr/8/1-2/article-p260_6.xml
https://t.me/azbarresihayetarikhi
20.04.202504:18
برای بازخوانی تاریخ اهل سنت و جماعت و نخستين سندها درباره شکلگيری اين مفهوم کتاب السواد الأعظم همواره متن مهمی قلمداد شده؛ در حالی که ....👇👇
19.04.202516:57
جناب آقای احمد پاکتچی هم تحت تأثير پژوهش های ديگران و از جمله آقای مادلونگ کتاب را تأليف حکيم ابو القاسم سمرقندی قلم برده اند و بر اساس مقايسه متن کتاب با آثار اعتقادی ديگر حنفی عصر در اين مقاله و چندين مقاله ديگر در دائرة المعارف بزرگ اسلامی نتايجی درباره مکاتب مختلف سنت گرا و عقل گرا در ميان حنفيان عنوان کرده اند که قسمت اعظم آن مطالب بر اساس اين دريافت است که کتاب سواد اعظم تأليف حکيم سمرقندی است؛ و با خطا بودن اين انتساب تمامی آنچه استاد پاکتچی در مقالات مختلف و از جمله مداخل ابو حنيفه و مدخل اسلام و يا مدخل اخلاق و ... در اين زمينه نوشته اند بايد از نو نوشته شود و اعتبارش محل ترديد است. در ضمن در مدخل زير ايشان ابو الوليد باجي (د. 474 ق) ، فقيه و متکلم مالکی اندلسی را شارح السواد الأعظم قلم برده اند که مايه تعجب است. چطور يک متکلم و فقيه مالکی اشعری از اندلس سده پنجم بر کتابی از حنفيان خراسان سده چهارم شرحی نوشته باشد؟ همچنين در اين مقاله ايشان ميان الصحائف الالهیة شمس الدين سمرقندی قرن هفتم با السواد الأعظم منسوب به حکيم سمرقندی قرن چهارم خلط کرده اند. اينها بايد اصلاح شود.
https://www.cgie.org.ir/Fa/article/224965/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85-%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF%DB%8C
https://t.me/azbarresihayetarikhi
https://www.cgie.org.ir/Fa/article/224965/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85-%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF%DB%8C
https://t.me/azbarresihayetarikhi
Көрсөтүлдү 1 - 24 ичинде 116
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.