Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Карап чыгуу

Николаевский Ванёк

Карап чыгуу

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Карап чыгуу

Труха⚡️Україна

Карап чыгуу

Николаевский Ванёк

Карап чыгуу

Soʻz laboratoriyasi

Tilimiz sofligi yoʻlida kichkina qadam
Soʻzgar: @usmonosphere (Sh. Usmonov)
Loyihani har qanday usulda qoʻllashingiz mumkin. Moddiy jihatdan qoʻllamoqchi boʻlsangiz, marhamat:
💰 https://tirikchilik.uz/usmonip
💳 8600570466868337

TGlist рейтинг

ТипАчык

Текшерүү

Текшерилбеген

Ишенимдүүлүк

Ишенимсиз

Орду

ТилиБашка

Канал түзүлгөн датаDec 02, 2024

TGlistке кошулган дата

Mar 10, 2025

Мен каналдын ээсимин

Өзгөрүүлөр тарыхы

Тиркелген топ

SoʻzLab muhokama

Telegram каналы Soʻz laboratoriyasi статистикасы

Толугураак

Катталгандар

131

24 саат00%Жума

1-0.8%Ай

1512.9%

Цитация индекси

100

Эскерүүлөр1Каналдарда бөлүштү0Каналдарда эскерүүлөр1

1 посттун орточо көрүүлөрү

62

12 саат3270%24 саат620%48 саат680%

Катышуу (ER)

16.13%

Кайра посттошту1Комментарийлер0Реакциялар9

Көрүүлөр боюнча катышуу (ERR)

0%

24 саат0%Жума0%Ай

19.25%

1 жарнама посттун орточо көрүүлөрү

62

1 саат00%1 – 4 саат00%4 - 24 саат176283.87%

Толугураак

Биздин ботту каналыңызга кошуп, анын аудиториясынын жынысын билүү.

Акыркы 24 саатта бардык посттор

0

Динамика

"Soʻz laboratoriyasi" тобундагы акыркы жазуулар

Бардык посттор

10.03.202512:20

✅ «Загранпаспорт» emas, “Guzarnoma”...

Fuqaroning xorijga chiqish pasporti xalq tilida turlicha nomlanadi. “Zagranpasport”, “qizil pasport” va hokazo. Rasmiy tilda esa judayam uzun soʻz birikmasidan foydalanamiz.

Keling, shuni ham soddalashtiramiz, ham oʻzbekchalashtiramiz: shunchaki, guzarnoma!

Izohli lugʻatga koʻra, “guzar” “obod, gavjum joy”, “yoʻl”, “daryodan, soydan qayiqlar oʻtadigan joy; kechik” ma’nolarini anglatadi. Buxoro amirligida “mahalla” ma’nosida ham ishlatilgan ekan.

“Noma” esa barchaga tanish soʻz. “Shahodatnoma”, “ma’lumotnoma”, “dalolatnoma” kabi hujjat turlarini bilasiz.

Shu ikkisining boshini birlashtirib, “-noma” bilan tugaydigan hujjat turlari yoniga yangi soʻz qoʻshib qoʻysak nima deysiz?

© Shoxrux Usmonov

P.S: keyingi gal “ID karta”ning oʻzbekcha muqobili haqida yozaman...

@soz_lab

09.03.202520:51

✅ «Салфетница» emas, “Sochiqdon”...

Umumiy ovqatlanish maskanlarida bu buyumni koʻp uchratgansiz. Lekin uning oʻzbekcha nomi nima boʻlishi haqida hech boshqa qotirib koʻrganmisiz?

Menimcha, odamlar erinibgina «салфетница» deb ataydigan bu matohni ona tilimizda “sochiqdon” tarzida muomalaga kiritganimiz ma’qul. Chunki “sochiq” kundalik hayotda faol qoʻllaydigan soʻzlarimizdan biri. “-don” esa eng unumli soʻz yasovchi qoʻshimchalardandir. (“Guldon”, “qalamdon”, “kuldon” kabi soʻzlarni misol keltirish mumkin).

Demak, bugundan e’tiboran ajnabiy jumla oʻrniga “sochiqdon” soʻzini ishlatsangiz boʻladi.

Shoxrux Usmonov

@soz_lab

07.12.202420:19

#muqaddima

“So‘zLab” qanday loyiha?

Barchaga xayrli kun! Yaxshi niyat bilan “So‘zLab” nomli kichik loyiha boshladim. Eng avvalo, loyihani qanday olib bormoqchiligim va ko‘zlagan maqsadim haqida batafsil yozishdan boshlasam.

“So‘zLab” － so‘z tajribaxonasi. Bu yerda o‘zbek tili lug‘ati uchun yangi so‘zlarni topish, yasash, qayta tiklash va adabiy til iste’moliga taklif etish bilan shug‘ullanmoqchiman.

Har kuni o‘nlab-yuzlab begona so‘zlarga duch kelaman. Qizig‘i, ularni begonalar emas, o‘zimiz qo‘llaymiz. Jumladan, men ham. Mana shu begona so‘zlarning o‘zbekcha muqobili yo bo‘ladi, yo yo‘q. Hamma gap mana shu yo‘qlarida! Shu kemtikni yopolsak, ehtimol, tilimiz yanayam boyir. Yaxshi niyatim shu edi: oz bo‘lsa-da o‘zbek tili sofligiga hissa qo‘shsam.

Maqsad esa katta, balandparvoz. Yillar o‘tib mana shu yerda tug‘ilgan so‘zlarning lug‘atini tayyorlash, kundalik iste’molga imkon qadar joriy etish. Yaxshi bog‘ qoladi, deganlar. Mendan mo‘jazgina lug‘at qolsa roziman.

Buncha ulkan ishni qanday olib borarkin, deb o‘ylashingiz tabiiy. Albatta, jarayon kichik-kichik qadamlardan tashkil topadi. Qolaversa, faqat o‘zim so‘z yasashga da’vo qilmayman. Yangi so‘zlarni quyidagi tartibda yig‘ib bormoqchiman:

— Yozuvchi, shoir va tarjimonlar zamonaviy yozma manbalarda qo‘llagan, amaldagi izohli lug‘atimizga kirmagan so‘zlarni jamlash;
— Yaqin va uzoq o‘tmishda yozilgan asarlardagi ba’zi so‘zlarni bugungi ajnabiy so‘z va iboralar bilan almashtirish taklifini berish;
— Ayrim so‘zlar, iboralar va tushunchalarning o‘zbekcha muqobilini yasash;
— Ayni shu yerda yig‘ilgan, yasalgan so‘zlar haqida matbuot va internet nashrlari uchun maqolalar yozish;
— So‘zlarni katalog tarzida yig‘ib borish va har yili bir marta kichik qo‘llanma tayyorlash, lug‘at tartib berish.

Eng muhimi, bu tashabbusda ko‘proq sizga tayanaman. Yangi so‘zni faqat bitta odam nutqida qo‘llashi uning yashovchanligiga kafolat bermaydi. Har qanday so‘z faol iste’mol bilangina tirik. Sizdan iltimosim shuki, bu yerda taklif etilayotgan qaysidir so‘z sizga ma’qul kelsa, uni og‘zaki va yozma nutqda ishlatishga harakat qiling. Qolaversa, qaysidir tushunchaning muqobilini taklif qilishingiz ham mumkin. Sirasi, har qanday yordamingiz menga asqatadi.

Muhim eslatma: bu yerda har kuni yoza olmayman. Qolaversa, taklif etilayotgan soʻzlar shak-shubhasiz toʻgʻri deyishdan ham yiroqman.

Nasib etsa, kichik qadamlar bilan ham uzoqqa borish mumkin. Toma-toma ko‘l bo‘lganidek, topganimizni bir joyga jamlasak, tilimiz boyishiga sezilarli hissa qo‘shgan bo‘lardik.

@soz_lab