Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Труха⚡️Україна

Карап чыгуу

Николаевский Ванёк

Карап чыгуу

Мир сегодня с "Юрий Подоляка"

Карап чыгуу

Труха⚡️Україна

Карап чыгуу

Николаевский Ванёк

Карап чыгуу

دقایق زبانی

در این کانال، با نگاه از دریچهٔ زبان‌های دیگر، به نکته‌های ظریف زبان فارسی می‌پردازم
Ph.D. in TEFL (applied linguistics), English teacher, translator, editor, writer, copywriter

@A_parsazadeh

TGlist рейтинг

ТипАчык

Текшерүү

Текшерилбеген

Ишенимдүүлүк

Ишенимсиз

Орду

ТилиБашка

Канал түзүлгөн датаСерп 27, 2021

TGlistке кошулган дата

Січ 29, 2025

Мен каналдын ээсимин

Өзгөрүүлөр тарыхы

Тиркелген топ

گپ‌وگفت دقایق زبانی

Telegram каналы دقایق زبانی статистикасы

Толугураак

Катталгандар

517

24 саат00%Жума

40.7%Ай

265.2%

Цитация индекси

0

Эскерүүлөр2Каналдарда бөлүштү0Каналдарда эскерүүлөр2

1 посттун орточо көрүүлөрү

63

12 саат730%24 саат630%48 саат550%

Катышуу (ER)

3.17%

Кайра посттошту0Комментарийлер0Реакциялар2

Көрүүлөр боюнча катышуу (ERR)

0%

24 саат0%Жума0%Ай

0.11%

1 жарнама посттун орточо көрүүлөрү

74

1 саат00%1 – 4 саат00%4 - 24 саат00%

Толугураак

Биздин ботту каналыңызга кошуп, анын аудиториясынын жынысын билүү.

Акыркы 24 саатта бардык посттор

1

Динамика

"دقایق زبانی" тобундагы акыркы жазуулар

Бардык посттор

10.04.202515:15

به‌نام خدای زبان‌آفرین

موارد زیر اشتباه‌های نسبتاً رایج فارسی در گفتار است که در سال‌های اخیر یادداشت کرده‌ام:

آدم ~~مرغابی‌صفت~~ بوقلمون‌صفت،
استاد بزرگ در ~~هیبت~~ هیئت کودکی ظاهر شد،
بازی ~~پاستور~~ پاسور،
توالت ~~فرهنگی~~ فرنگی،
جانور آبزی بزرگ مثل اسب ~~دریایی~~ آبی،
~~حدالمقدور~~ حتی‌المقدور،
حرفهٔ ~~آتش‌فشانی~~ آتش‌نشانی،
حمل بر ~~خودستانی~~ خودستایی نباشد،
خیابان خالد ~~استانبولی~~ اسلامبولی،
~~راهور~~ راهبر قطار،
سه ~~برس~~ پرس چلوکباب،
سه ~~شونه~~ چونه خمیر،
سه ~~تیک~~ کوک زد،
~~لانزانیا~~ لازانیا،
~~مستانه‌اش~~ مثانه‌اش عفونت کرده،
مدرس ~~سابقه‌دار~~ باسابقه،
مراسم ~~روبرداری~~ رونمایی از تندیس،
~~مسهل~~ مصلح این میوه،
موسیقی ~~آرام‌بخش~~ آرامش‌بخش،
~~رایانه~~ یارانهٔ واریزی.

#اشتباه‌های_رایج
Telegram: https://t.me/language_niceties
Instagram: https://instagram.com/language_niceties
A. Parsazadeh

Кайра бөлүшүлгөн:

پارسی‌شناسی

04.04.202514:38

Кайра бөлүшүлгөн:

زبان‌ورزی

28.03.202516:34

🍁 فرهنگ آکسفورد واژهٔ ترجمه‌ناپذیر «گیگیل» را وارد انگلیسی کرد

گاهی برای توصیف چیزی یا وضعیتی کلمه کم می‌آوریم. این اتفاق ممکن است در هر زبانی بیفتد. مثلاً برای توصیف احساس‌مان در زمان دیدن موجودی فوق‌العاده دوست‌داشتنی، مثلاً گربه‌ای ملوس، چه تک‌واژه‌ای داریم؟ فرهنگ انگلیسی آکسفورد برای پرکردن جای خالی این کلمه در زبان انگلیسی واژه‌ای را از زبان تاگالوگ فلیپین وام‌ گرفته و به فهرست کلمات «ترجمه‌ناپذیر» خود اضافه کرده است: «گیگیل» (Gigil)

در فرهنگ آکسفورد آمده است که «گیگیل» احساسی فوق‌العاده شدید است که سراسر وجود را فرا می‌گیرد، احساسی که می‌تواند ناشی از خشم از چیزی باشد، یا برعکس ناشی از شوق یا لذت، مثلاً هنگام دیدنِ شخص یا چیزی بسیار عزیز و دوست‌داشتنی، احساسی که باعث می‌شود مشت‌های‌مان را گره کنیم، دندان‌های‌مان را به هم فشار دهیم یا موجودی عزیز و دوست‌داشتنی را محکم در آغوش بفشاریم یا بخواهیم آن را نیشگون بگیریم. (کانال بی‌بی‌سی فارسی؛ ۱۴۰۴/۱/۷)

🔗 Gigil: An intense feeling caused by anger, eagerness, or the pleasure of seeing sb or sth cute or adorable ... (OED)

#️⃣ #واژه‌شناسی #ترجمه‌ناپذیری

28.03.202513:09

🔷 گفتنی است که واژهٔ «میسیونر» (که استاد پایدار اشاره کردند) نیز کمابیش به همین معنا است. «میسیونر» واژه‌ای شناخته‌شده‌تر است.

🔷 همان‌طور که استاد فروزنده‌فرد اشاره کردند میسیونر از missionaire فرانسوی گرفته شده‌است [که در انگلیسی missionary معادل معمول آن است (نگارنده)].
missionary

a person who is sent to a foreign country to do religious work (such as to convince people to join a religion or to help people who are sick, poor, etc.)

a Christian missionary

(The Britannica Dictionary)

28.03.202512:10

🔷 جالب است که هوش مصنوعی ریشهٔ «پادُری» را اسپانیایی می‌داند. برطبق وبگاه یادشده، ریشهٔ پادُری پرتغالی است.

ریشهٔ پادُری که به معنای مبلّغ مسیحی است به چه زبانی برمی‌گردد؟

Copilot:
ریشهٔ واژهٔ «پادُری» که به معنای مبلّغ یا کشیش مسیحی استفاده می‌شود، به زبان اسپانیایی برمی‌گردد. این واژه از کلمهٔ "Padre" گرفته شده است که در زبان اسپانیایی به معنای «پدر» است. در سنت مسیحیت، کشیش‌ها یا روحانیون اغلب به عنوان "پدر معنوی" شناخته می‌شوند، و از همین رو این واژه در فارسی به کشیش مسیحی اطلاق شده است.

28.03.202511:43

پادُری، اصطلاحی برای کشیشان مبلّغ مسیحی در کشورهای اسلامی، بویژه ایران و هند است.

معرفی واژهٔ پادری

واژه پادر از پرتغالی گرفته شده و به معنای «کشیش و روحانی مسیحی» و هم ریشه با pater و father لاتینی است.
این واژه در ابتدا فقط برای کشیشان کاتولیک رومی به کار می‌رفت، [بعد] به معلمان دینی تمام مذاهب نیز پادری می‌گفتند.
بنابر منابع موجود، رواج اصطلاح پادری و ذکر آن در منابع تاریخی از دوره صفویه (قرن دهم تا دوازدهم) به بعد قطعی است.

اما در دوره مغول ، با این‌که نفوذ مسیحیت و حضور هیئتهای مسیحی در سرزمینهای شرقی زیاد بود، این اصطلاح رواج نداشت.
کثرت و قلت حضور مبلّغان مسیحی نیز بستگی به مناسبات سیاسی میان دولتهای مسیحی و اسلامی داشت.

منبع: https://fa.wikifeqh.ir/پادری

28.03.202511:34

توضیح کوتاهی دربارهٔ گزینه‌ها:

۱) اسقف (bishop) کشیشی بلندمرتبه پایین‌تر از کاردینال است.

۲) پادُری کشیش مبلّغ در کشورهای اسلامی است. ✅

۳) پاندیت (pandit) روحانی آیین هندو است.

۴) پوجاری (pujari) روحانی آیین هندو است.

۵) خاخام (rabbi) روحانی دین یهود است.

۶) راهب (monk) معمولاً به روحانی زاهد (به‌جز در دین اسلام و یهود) گفته می‌شود.

۷) کاردینال (cardinal) روحانی‌ای اعظم پایین‌تر از پاپ است.

۸) گرنتی (granthi) روحانی آیین سیک (از فرقه‌های هندو) است.

۹) گنزورا (ganzivra) روحانی آیین صابئین (Mandaeism) است.

25.03.202516:27

🔷 زبان اردو
سبک‌دوش (یا ریٹائرڈ): بازنشسته

🔷 فارسی تاجیکستانی
سبک‌دوش: عزل

#اردو #فارسی_تاجیکستانی

25.03.202511:46

چند تا نکته دربارهٔ هوش مصنوعی و این گونه پاسخ‌ها به ذهنم می‌رسد که شاید برای دوستان جالب باشد:

۱) عملکرد هوش مصنوعی هنوز با آن حد آرمان‌گرایانه‌ای که می‌تواند داشته باشد فاصلهٔ زیادی دارد؛

۲) عملکرد هوش مصنوعی در فارسی بسیار ضعیف‌تر از انگلیسی است. شاید دلیلش این است که بیشتر کتاب‌های معتبر فارسی نسخهٔ الکترونیکی ندارند؛

۳) نوع و نتیجهٔ پاسخی که هوش مصنوعی می‌دهد به نوع و جهت‌دهی پرامت (prompt) بستگی دارد. به سخن دیگر، گاهی شخص می‌تواند طوری سوگیرانه از هوش مصنوعی بپرسد که جواب دلخواه خود را بگیرد؛

۴) دربارهٔ موضوع یادشدهٔ بالا، معتبرترین منبع تاریخ‌دانان‌اند که باید نظر بدهند.

🔷 تاآنجاکه می‌دانم، معادل درخوری برای prompt در فارسی نداریم. دادن پرامت آن‌قدر مهم است که رشته‌ای به نام prompt engineering ایجاد شده‌است.

24.03.202519:04

کدام احتمال برای نام نهادن اصفهان به نصف جهان علمی‌تر است؟ به‌دلیل قرار گرفتن در نصف‌النهار مبدأ در تقویم جلالی یا به‌دلیل شهرت فرهنگی و بزرگی آن؟

Copilot:

احتمال ارتباط نام اصفهان به "نصف جهان" به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در نصف‌النهار مبدأ در تقویم جلالی از منظر علمی مستندتر است. این دلیل مبتنی بر دانش ریاضی و نجوم خیام و همکاران او در تنظیم تقویم جلالی است که از محاسبات دقیق جغرافیایی و زمان‌بندی استفاده می‌کردند. انتخاب نصف‌النهار به‌عنوان مبنا برای تقویم، به‌طور علمی و عملی یک کار دقیق و مبتنی بر داده‌های علمی بوده است.

با این حال، دلیل شهرت فرهنگی و عظمت اصفهان نیز اهمیت خود را دارد، اما بیشتر در حوزه اجتماعی، تاریخی و فرهنگی جای می‌گیرد و جنبه علمی کمتری نسبت به دلیل تقویمی دارد.

از نگاه علمی، تأکید بر نقش اصفهان در تقویم جلالی برجسته‌تر است، درحالی‌که شهرت فرهنگی آن بیشتر نمادین و تاریخی است. اگر به جزئیات محاسبات تقویم جلالی علاقه دارید، می‌توانم برایتان توضیحات بیشتری فراهم کنم.

Кайра бөлүшүлгөн:

واژه‌گردی 🎒

24.03.202516:58

می‌دونستید چون خیّام تو فرآیند تنظیم تقویم جلالی اصفهان‌رو نصف‌النّهار مبدأ در نظر گرفته اصفهان معروف شده به نصف جهان؟

منبع: تاریخ ایران مدرن، عباس امانت.
مرتکب معتنابه
@WordTourCh

21.03.202517:25

نکته‌های نگارشی بیشتر را می‌توان در این فرسته رصد کرد.

با سپاس از استاد منوچهر فروزنده‌فرد گرامی. 🌻

Кайра бөлүшүлгөн:

صُراحی

21.03.202517:23

#مقاله
منوچهر فروزنده فرد، «زبان‌پژوهی (۹)، فصل‌نامۀ قلم، ش۲۶، پاییز ۱۴۰۲، ص۷-۶۵.

در این یادداشت که به استاد زنده‌یاد میرشمس‌الدّین ادیب‌سلطانی تقدیم شده به نکات زیر پرداخته شده‌است:

۴۷. چند گرایش در خطّ فارسی امروز (بخش دوم)
۴۸. ابن یا بن؟
۴۹. املای ضمیر منفصل دوم‌شخص مفرد
۵۰. فاصله‌گذاری فعل ماضی نقلی سوم‌شخص مفرد
۵۱. فاصله‌گذاری نام‌های ترکیبی فرانسوی در فارسی
۵۲. نکته‌ای درباب واحدهای زبانی
۵۳. توصیف یا توصیه؟ (مختصری درباب درست و غلط در زبان)
۵۴. تکمله‌ای بر شیرازی‌های سعدی
۵۵. ضرورت و اهمّیّت تدوین «نمایۀ ریشه‌شناختی فارسی»
۵۶. آبسلانگ

▫️ صُراحی: یادداشت‌های منوچهر فروزنده فرد▫️
t.me/Sorahi_Forouzandeh

AgADDg8AAsBWYVE

2.52 MB

21.03.202517:21

از کانال صراحی استاد فروزنده‌فرد

21.03.202514:13

دربارهٔ خطبهٔ بی‌نقطهٔ علی‌بن ابی‌طالب (ع) توضیح بدهید.

Copilot:
خطبهٔ بی‌نقطه از علی ابن ابی‌طالب (ع)، یکی از نمونه‌های شگفت‌انگیز توانایی زبانی و بلاغت ایشان است. این خطبه به گونه‌ای نگاشته شده که در تمامی متن آن هیچ حرفی که در خط عربی دارای نقطه باشد، به‌کار نرفته است. این امر نشان‌دهندهٔ تسلط عمیق ایشان بر زبان و ادبیات عربی است و به‌عنوان یک شاهکار زبانی شناخته می‌شود.

این خطبه علاوه بر جنبهٔ هنری، محتوای غنی معنوی و اخلاقی دارد. موضوعات این خطبه شامل تقوا، بندگی به خداوند، توجه به زهد و دنیاگریزی، و یادآوری گذرا بودن دنیا است. ساختار و ریتم آن چنان دقیق است که علاوه بر زیبایی زبانی، پیام‌های ارزشمند دینی و اخلاقی را به شکلی تأثیرگذار منتقل می‌کند.

◼️ سال‌روز شهادت پیشوای عدل‌خواهان، علی‌بن ابی‌طالب (ع)، را تسلیت عرض می‌کنم. 🖤🖤🖤