24.04.202506:45
🔹منابع برای مطالعۀ بیشتر
۱. ژاک واردنبرگ، «درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی: ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام (قسمت یکم)»، ترجمۀ مهرداد عباسی، منتشرشده در تارنمای دورنما، ۲۰ فروردین ۱۴۰۴. (انتشار قسمت دوم بهزودی)
۲. مارتین، ریچارد (ویراستار)، نگرشهایی به اسلام در مطالعات ادیان، به کوشش و ویرایش مهرداد عباسی، تهران: انتشارات حکمت، ۱۳۹۶.
3. Ali, Kecia. The Woman Question in Islamic Studies. Princeton University Press, 2024.
4. Buskens, Léon, and Annemarie van Sandwijk, editors. Islamic Studies in the Twenty-first Century: Transformations and Continuities. Amsterdam University Press, 2016.
5. Daneshgar, Majid, and Aaron W. Hughes, editors. Deconstructing Islamic Studies. Ilex Foundation, 2020.
6. Ernst, Carl W., and Richard C. Martin, editors. Rethinking Islamic Studies: From Orientalism to Cosmopolitanism. University of South Carolina Press, 2010.
7. Sheedy, Matt, editor. Identity, Politics and the Study of Islam: Current Dilemmas in the Study of Religions. Equinox Publishing Limited, 2018.
#پادکست_عطف
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#تاریخ_مطالعات_اسلام_در_غرب
@doornamaa
۱. ژاک واردنبرگ، «درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی: ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام (قسمت یکم)»، ترجمۀ مهرداد عباسی، منتشرشده در تارنمای دورنما، ۲۰ فروردین ۱۴۰۴. (انتشار قسمت دوم بهزودی)
۲. مارتین، ریچارد (ویراستار)، نگرشهایی به اسلام در مطالعات ادیان، به کوشش و ویرایش مهرداد عباسی، تهران: انتشارات حکمت، ۱۳۹۶.
3. Ali, Kecia. The Woman Question in Islamic Studies. Princeton University Press, 2024.
4. Buskens, Léon, and Annemarie van Sandwijk, editors. Islamic Studies in the Twenty-first Century: Transformations and Continuities. Amsterdam University Press, 2016.
5. Daneshgar, Majid, and Aaron W. Hughes, editors. Deconstructing Islamic Studies. Ilex Foundation, 2020.
6. Ernst, Carl W., and Richard C. Martin, editors. Rethinking Islamic Studies: From Orientalism to Cosmopolitanism. University of South Carolina Press, 2010.
7. Sheedy, Matt, editor. Identity, Politics and the Study of Islam: Current Dilemmas in the Study of Religions. Equinox Publishing Limited, 2018.
#پادکست_عطف
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#تاریخ_مطالعات_اسلام_در_غرب
@doornamaa
24.04.202506:45
#عطف (۰)
#منابع_پادکست
🔹منابع اصلی
۱. مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
Jacques Waardenburg, 'Mustashriḳūn', Encyclopaedia of Islam, New edition, Leiden & New York: E. J. Brill, 1960-2002, Vol. 7 (1993), pp. 735-753.
@doornamaa
#منابع_پادکست
🔹منابع اصلی
۱. مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
Jacques Waardenburg, 'Mustashriḳūn', Encyclopaedia of Islam, New edition, Leiden & New York: E. J. Brill, 1960-2002, Vol. 7 (1993), pp. 735-753.
@doornamaa
13.04.202506:54
🔺ادامه از فرستۀ قبلی 👆
۲.۳. نهادینهشدن مطالعات شرق: لَیدن
نمونهای جالبتوجه از تلاش مشترک برای پیشرفت مطالعات شرق در نیمۀ نخست قرن هفدهم را در تاریخچۀ این رشته در #دانشگاه_لیدن، که بهسرعت آوازه یافت، میتوان دید. #لیدن شهرتش در حوزۀ مطالعات شرق را در معنای علمی و عملیِ دیگری نیز تثبیت کرد، یعنی خرید #نسخههای_خطی شرقی.
۲.۴. نمونههایی از آثار علمی
در این ارتباط، به مسئلۀ تصحیح و ترجمۀ متن قرآن باید اشاره کرد. پاپ الکساندر هفتم همچنان تصحیح و ترجمۀ قرآن را ممنوع اعلام کرده بود. با تلاشهای #بیبلیاندر، الاهیدان پروتستان، ترجمۀ لاتین قرآن از #روبرت_کتونی، که در ۱۱۴۳ انجام گرفته بود، در ۱۵۴۳ در باسِل منتشر شد. تصحیحهایی از متون مهم دیگری بهجز قرآن ازجمله کتاب «الشفاء» و کتاب «النجاة» ابنسینا در ۱۵۹۳ در رم منتشر شدند.
۳. پیروزی روشنگری؛ سدۀ هجدهم
در پایان سدۀ هفدهم مجموعهای جدید از آثار دربارۀ اسلام یا مرتبط با اسلام منتشر شدند که فضای متفاوتی ایجاد کردند. ازمیانرفتن خطرِ ترکها از صحنۀ اروپا را نهفقط از حیث سیاسی بلکه از حیث روانی و فرهنگی و دینی، باید به معنای کاهش تنشها دانست. همانطورکه ترکها دیگر خطری سیاسی نبودند، اسلام هم دیگر دینی ذاتاً خطرناک تلقی نمیشد. جریان جدید فکریِ عقلگرای آن دوره که از #مسیحیت_سنتی فاصله گرفته بود، حالا میتوانست ادیان دیگر را با سعۀ صدری بیش از گذشته مطالعه و درک کند. #ادریان_رلاند در کتابش اسلام را آنگونه که خودِ نویسندگان مسلمان توصیف کرده بودند شناساند و اندیشههای نادرستِ دورۀ خود دربارۀ اسلام را تقبیح و نفی کرد. کتاب او را میتوان نخستین پژوهش #عصر_روشنگری دربارۀ #اسلام_بهمثابۀ_دین دانست.
۳.۱. نقش افراد سرزمینهای مرتبط
افرادی از سرزمینهای مرتبط، که تقریباً همیشه مسیحی بودند، به روشهای مختلف در فرآیند کسب دانش دربارۀ اسلام و جوامع و فرهنگهای مسلمان نقش ایفا کردند. واژهنامهها در اسپانیا بهکمک کسانی که از اسلام به مسیحیت گرویده بودند تدوین شدند. آنها بهعنوان #نومسیحیان_عربزبان میتوانستند نقش میانجی بین فاتحان مسیحی و مردمان مسلمان ایفا کنند.
۳.۲. نهادهای جدید آموزشی
در کنار کرسیهای #زبانهای_شرقی در چند دانشگاه اروپایی، نیازی روزافزون به آموزش کاربردیِ زبانهای شرقی، بهویژه برای مترجمان، وجود داشت. در ۱۶۷۰ برای مترجمان در صومعهای در پِرا مدرسهای فرانسوی تأسیس شد و در ۱۷۰۰ #مدرسۀ_زبان_جوانان در پاریس به همین منظور دایر کردند. بریتانیاییها هم پس از اینکه #ویلیام_جونز «انجمن آسیایی بنگال» را در #کلکته ایجاد کرد، در ۱۸۰۰ در کلکته «کالج فورت ویلیام» را برای مطالعۀ زبانها و ادبیاتهای شرقی دقیقاً در همانجا تأسیس کردند.
ج) شرقشناسی در سدههای نوزدهم و بیستم
بهزودی منتشر خواهد شد ...
🔸خواندن مقاله در وبسایت
🔸دانلود متن ترجمۀ مقاله
🔸دانلود متن انگلیسی مقاله
#مستشرقان #شرق_شناسان #شرق_شناسی
#مطالعات_اسلام_در_غرب #خاورشناسی
@doornamaa
۲.۳. نهادینهشدن مطالعات شرق: لَیدن
نمونهای جالبتوجه از تلاش مشترک برای پیشرفت مطالعات شرق در نیمۀ نخست قرن هفدهم را در تاریخچۀ این رشته در #دانشگاه_لیدن، که بهسرعت آوازه یافت، میتوان دید. #لیدن شهرتش در حوزۀ مطالعات شرق را در معنای علمی و عملیِ دیگری نیز تثبیت کرد، یعنی خرید #نسخههای_خطی شرقی.
۲.۴. نمونههایی از آثار علمی
در این ارتباط، به مسئلۀ تصحیح و ترجمۀ متن قرآن باید اشاره کرد. پاپ الکساندر هفتم همچنان تصحیح و ترجمۀ قرآن را ممنوع اعلام کرده بود. با تلاشهای #بیبلیاندر، الاهیدان پروتستان، ترجمۀ لاتین قرآن از #روبرت_کتونی، که در ۱۱۴۳ انجام گرفته بود، در ۱۵۴۳ در باسِل منتشر شد. تصحیحهایی از متون مهم دیگری بهجز قرآن ازجمله کتاب «الشفاء» و کتاب «النجاة» ابنسینا در ۱۵۹۳ در رم منتشر شدند.
۳. پیروزی روشنگری؛ سدۀ هجدهم
در پایان سدۀ هفدهم مجموعهای جدید از آثار دربارۀ اسلام یا مرتبط با اسلام منتشر شدند که فضای متفاوتی ایجاد کردند. ازمیانرفتن خطرِ ترکها از صحنۀ اروپا را نهفقط از حیث سیاسی بلکه از حیث روانی و فرهنگی و دینی، باید به معنای کاهش تنشها دانست. همانطورکه ترکها دیگر خطری سیاسی نبودند، اسلام هم دیگر دینی ذاتاً خطرناک تلقی نمیشد. جریان جدید فکریِ عقلگرای آن دوره که از #مسیحیت_سنتی فاصله گرفته بود، حالا میتوانست ادیان دیگر را با سعۀ صدری بیش از گذشته مطالعه و درک کند. #ادریان_رلاند در کتابش اسلام را آنگونه که خودِ نویسندگان مسلمان توصیف کرده بودند شناساند و اندیشههای نادرستِ دورۀ خود دربارۀ اسلام را تقبیح و نفی کرد. کتاب او را میتوان نخستین پژوهش #عصر_روشنگری دربارۀ #اسلام_بهمثابۀ_دین دانست.
۳.۱. نقش افراد سرزمینهای مرتبط
افرادی از سرزمینهای مرتبط، که تقریباً همیشه مسیحی بودند، به روشهای مختلف در فرآیند کسب دانش دربارۀ اسلام و جوامع و فرهنگهای مسلمان نقش ایفا کردند. واژهنامهها در اسپانیا بهکمک کسانی که از اسلام به مسیحیت گرویده بودند تدوین شدند. آنها بهعنوان #نومسیحیان_عربزبان میتوانستند نقش میانجی بین فاتحان مسیحی و مردمان مسلمان ایفا کنند.
۳.۲. نهادهای جدید آموزشی
در کنار کرسیهای #زبانهای_شرقی در چند دانشگاه اروپایی، نیازی روزافزون به آموزش کاربردیِ زبانهای شرقی، بهویژه برای مترجمان، وجود داشت. در ۱۶۷۰ برای مترجمان در صومعهای در پِرا مدرسهای فرانسوی تأسیس شد و در ۱۷۰۰ #مدرسۀ_زبان_جوانان در پاریس به همین منظور دایر کردند. بریتانیاییها هم پس از اینکه #ویلیام_جونز «انجمن آسیایی بنگال» را در #کلکته ایجاد کرد، در ۱۸۰۰ در کلکته «کالج فورت ویلیام» را برای مطالعۀ زبانها و ادبیاتهای شرقی دقیقاً در همانجا تأسیس کردند.
ج) شرقشناسی در سدههای نوزدهم و بیستم
بهزودی منتشر خواهد شد ...
🔸خواندن مقاله در وبسایت
🔸دانلود متن ترجمۀ مقاله
🔸دانلود متن انگلیسی مقاله
#مستشرقان #شرق_شناسان #شرق_شناسی
#مطالعات_اسلام_در_غرب #خاورشناسی
@doornamaa
09.04.202513:48
#مقاله #ترجمه
🔹درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ نوشتۀ #ژاک_واردنبرگ
ترجمۀ #مهرداد_عباسی
🔹مدخل «مُستشرِقون» در دائرةالمعارف اسلام (ویراست دوم، جلد هفتم، ۱۹۹۳) مروری اجمالی است بر تاریخ شرقشناسی و معرفی مختصری است از مشهورترین شرقشناسان و آثارشان تا زمان انتشار مقاله، به قلم ژاک واردنبرگ (د. ۲۰۱۵)، نویسنده و پژوهشگر سرشناس هلندی مطالعات اسلام. این مدخل شامل سه بخش اصلی است که ترجمۀ دو بخشِ نخست آن در قالب «قسمت یکم» تقدیم مخاطبان دورنما میشود. واردنبرگ در این قسمت، علاوه بر تحلیل تاریخیِ کاربرد مفهوم مستشرق یا شرقشناس، به دورهبندی تاریخیِ تلاشهای شرقشناسان تا پیش از سدۀ نوزدهم و بیان ویژگیهای آثار آنان در هر دوره پرداخته، و در اثنای این مرورها و معرفیها نکتههایی دقیق و ملاحظههایی عمیق به دست داده است. قسمت دوم و پایانی مقاله (شامل سدههای نوزدهم و بیستم) در آیندۀ نزدیک منتشر خواهد شد.
🔻مطالعۀ متن کامل مقاله در وبسایت
#مستشرقان #شرق_شناسان #خاور_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa
🔹درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ نوشتۀ #ژاک_واردنبرگ
ترجمۀ #مهرداد_عباسی
🔹مدخل «مُستشرِقون» در دائرةالمعارف اسلام (ویراست دوم، جلد هفتم، ۱۹۹۳) مروری اجمالی است بر تاریخ شرقشناسی و معرفی مختصری است از مشهورترین شرقشناسان و آثارشان تا زمان انتشار مقاله، به قلم ژاک واردنبرگ (د. ۲۰۱۵)، نویسنده و پژوهشگر سرشناس هلندی مطالعات اسلام. این مدخل شامل سه بخش اصلی است که ترجمۀ دو بخشِ نخست آن در قالب «قسمت یکم» تقدیم مخاطبان دورنما میشود. واردنبرگ در این قسمت، علاوه بر تحلیل تاریخیِ کاربرد مفهوم مستشرق یا شرقشناس، به دورهبندی تاریخیِ تلاشهای شرقشناسان تا پیش از سدۀ نوزدهم و بیان ویژگیهای آثار آنان در هر دوره پرداخته، و در اثنای این مرورها و معرفیها نکتههایی دقیق و ملاحظههایی عمیق به دست داده است. قسمت دوم و پایانی مقاله (شامل سدههای نوزدهم و بیستم) در آیندۀ نزدیک منتشر خواهد شد.
🔻مطالعۀ متن کامل مقاله در وبسایت
#مستشرقان #شرق_شناسان #خاور_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa


29.03.202516:56
#راوی (۶)
#بریدۀ_پادکست
#کاور_پادکست
▪️عیسای قرآن: مرده یا زنده؟
🔹ششمین شماره از پادکست راوی به روایت مقالهای از #گابریل_رینولدز، استاد مطالعات اسلام در دانشگاه نوتردام، اختصاص دارد. رینولدز در این مقاله در پی بازخوانی آیات قرآن دربارۀ مصلوبشدن/نشدنِ عیسی (نساء: ۱۵۷-۱۵۸) و حل تقابل میان دیدگاه مفسران و مترجمان قرآن با روایت مشهورِ رایج در میان مسیحیان است. بهگفتۀ رینولدز، علت تقابل آن است که این آیات صرفاً بر اساس متون و منابع پساقرآنی فهمیده شدهاند، درحالیکه او با بررسی بخشهای دیگر قرآن و با مراجعه به شواهد پیشاقرآنی، ازجمله متون مسیحی و یهودی، به این نتیجه رسیده که اتفاقاً دیدگاه قرآن دربارۀ فرجام عیسی، بر خلاف تصور عمومی، کاملاً منطبق بر متون مسیحی است، یعنی مصلوبشدن و مرگ عیسی.
🔹کاور این شماره تصویری است از پلاک «راه اندوه» (بهلاتین: «وِیا دُلوروسا») در بخش باستانی اورشلیم. به باور مسیحیان، مسیر این خیابان همان راهی است که عیسی در روز مصلوبشدن صلیببردوش طی کرد.
#ایمان_تاجی #رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
#بریدۀ_پادکست
#کاور_پادکست
▪️عیسای قرآن: مرده یا زنده؟
🔹ششمین شماره از پادکست راوی به روایت مقالهای از #گابریل_رینولدز، استاد مطالعات اسلام در دانشگاه نوتردام، اختصاص دارد. رینولدز در این مقاله در پی بازخوانی آیات قرآن دربارۀ مصلوبشدن/نشدنِ عیسی (نساء: ۱۵۷-۱۵۸) و حل تقابل میان دیدگاه مفسران و مترجمان قرآن با روایت مشهورِ رایج در میان مسیحیان است. بهگفتۀ رینولدز، علت تقابل آن است که این آیات صرفاً بر اساس متون و منابع پساقرآنی فهمیده شدهاند، درحالیکه او با بررسی بخشهای دیگر قرآن و با مراجعه به شواهد پیشاقرآنی، ازجمله متون مسیحی و یهودی، به این نتیجه رسیده که اتفاقاً دیدگاه قرآن دربارۀ فرجام عیسی، بر خلاف تصور عمومی، کاملاً منطبق بر متون مسیحی است، یعنی مصلوبشدن و مرگ عیسی.
🔹کاور این شماره تصویری است از پلاک «راه اندوه» (بهلاتین: «وِیا دُلوروسا») در بخش باستانی اورشلیم. به باور مسیحیان، مسیر این خیابان همان راهی است که عیسی در روز مصلوبشدن صلیببردوش طی کرد.
#ایمان_تاجی #رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
19.01.202513:31
#چهره_نما (۴۶)
#گزیدۀ_ویدئو
▪️داستانهای قرآن؛ ادبیات یا تاریخ؟
گفتار ویدئویی بسام جمل
🔸بسام جمل، پژوهشگر و استاد دانشگاه صفاقس در تونس، بر قرآنپژوهی و مطالعۀ خیال دینی تمرکز دارد. از آثار اوست: «جدال تاریخ و خیال: سیرۀ فاطمه» (۲۰۱۶)؛ «از نماد تا نماد دینی» (۲۰۰۷)؛ و «شب قدر در خیالخانۀ اسلامی» (۲۰۰۷). ترجمۀ یکی از کتابهای او با عنوان «پژوهشی نو در باب اسباب نزول قرآن» (انتشارات سخن، ۱۳۸۹) در دسترس فارسیزبانان است. مهمترین گفتههای جمل در ویدئو از این قرارند:
🔹داستان دینی میراثی انسانی است که بشر از قدیم در اسطورههای بابلی و سومری و اکدی ساخته و سپس تحتتأثیر فرهنگهای کهن آشوری و سومری قرار گرفته است. روایت توراتی از داستان دینی و پیامبران بنیاسرائیل از اینجا پدید آمده و اسلام نیز بخشهایی از همین داستانها را گرفته و در خدمت اهداف و ارزشهای اسلامی و قرآنی ترکیب کرده است.
🔹افزودن به مطالب داستانی قرآن در منابع بعدی با نیاز مخاطبان در ارتباط بوده است. در قرن دوم، مفسر و داستانسرا یکی بودند و در قرن چهارم حتی شخص قاضی ممکن بود صبح قضاوت کند و شب داستان بگوید. داستانهای اشارهوار قرآن مسلمانان اولیه را راضی نمیکرد، آنها در پی جزئیات و جزئیاتِ بیشتر بودند. داستانسرایان و مفسران خلأ بخشهایی را که قرآن دربارۀ آنها سکوت کرده بود برای مخاطبان پر میکردند.
🔹داستانهای دینی از نظر مؤمنان و نزد بسیاری از عالمان قدیم و جدید تا به امروز، داستانهای حقیقیاند و واقعاً اتفاق افتادهاند و صرفاً تمثیل و مجاز یا عبرت و موعظه نیستند، بلکه تا مرتبۀ عقیده بالا میروند.
🔹امروزه در مطالعات انسانشناسی دربارۀ هیچیک از پیامبران نمیتوان اثبات یا رد کرد که آیا در تاریخ وجود داشته یا خیر. اما مسلمانان باور دارند که مثلاً آدم هزار سال یا نوح نُهصدوپنجاه سال عمر کرده است، هرچند امروزه از باستانشناسی و دیرینهشناسی میدانیم که استخوان هیچ انسانی نمیتواند این همه سال باقی بماند و عمر آدمی بهخصوص در هزارههای دوم تا چهارم قبل از میلاد بسیار کوتاه بوده است.
🔹در داستان آدم در قرآن، آدم نماد انسان خردمند یا «هومو ساپینس» است که تقریباً دویستهزار سال زندگی کرده است. در داستان آدم فقط به این معنا اشاره شده و این همان نمادین بودن داستان است؛ وقتی آدم از درخت میخورد عورتش آشکار میشود؛ معنایش این است که بدن خود را کشف میکند و وقتی انسان بدنش را کشف کرد، به خودش آگاه میشود و آگاهی از خود اولین مرحلۀ کسب آزادی در معرفت است.
🔹قرآن صراحتاً آدم را مقصر خطا و گناه خود میداند اما مفسران نمیپذیرند آدم مرتکب گناه شده باشد و آن را به گردن حوا میاندازند و میگویند او با ابلیس همدست شد. هدف اساسی قرآن از داستان آدم پذیرش مسئولیت فردی است، اما مفسران و داستانسرایان آن را از بین بردند و بدینترتیب معنا از دست رفت.
🔹موضع ایمانگرایانه داستان قرآن را همانگونه که هست میپذیرد و در مقابل، موضع اثباتگرایانه (پوزیتیویستی) تنها به مقولههای عقلی و تجربی باور دارد. اثباتگرایان به پیامبری و وحی اعتقاد ندارند و همۀ داستانهای دینی را رد میکنند؛ میگویند اینها همه اسطوره و افسانهاند.
🔹قرآن کتاب تاریخ نبوده و نیست. در قرآن شریعت و اخلاق، سرگذشت پیامبر اسلام، و داستانهای پیامبران آمده. قرآن ترکیبی از این اهداف است و نمیتوان در کتاب دینی دنبال حقایق تاریخی گشت. به داستانهای دینی در قرآن باید اینگونه نگریست، زیرا میراث مشترک بشری است.
🔹روایتهای اسباب نزول در تفسیر طبری برای ششصد آیه آمده و در تفسیر سیوطی برای یکهزار آیه. در واقع، روایتهای چهارصد آیه بعد از قرن سوم ظاهر شدهاند، که این یعنی در این موضوع جعل رخ داده است و جاعلان در آن دست داشتهاند.
🔻ویدئوی گفتوگو با زیرنویس فارسی در:
آپارات | یوتوب
✔️ هر شماره از «چهرهنما» حاوی نمایی است از گفتار چهرهای صاحبنظر در مسائل مرتبط با اسلامپژوهی. برای دیدن ویدئوهای این مجموعه کانال آپارات یا کانال یوتوب مدرسانۀ دورنما را دنبال کنید.
#بسام_جمل #داستانهای_قرآن
#تاریخ_و_قرآن #ادبیات_و_قرآن
#قرآن_و_بایبل #زبان_قرآن
@doornamaa
#گزیدۀ_ویدئو
▪️داستانهای قرآن؛ ادبیات یا تاریخ؟
گفتار ویدئویی بسام جمل
🔸بسام جمل، پژوهشگر و استاد دانشگاه صفاقس در تونس، بر قرآنپژوهی و مطالعۀ خیال دینی تمرکز دارد. از آثار اوست: «جدال تاریخ و خیال: سیرۀ فاطمه» (۲۰۱۶)؛ «از نماد تا نماد دینی» (۲۰۰۷)؛ و «شب قدر در خیالخانۀ اسلامی» (۲۰۰۷). ترجمۀ یکی از کتابهای او با عنوان «پژوهشی نو در باب اسباب نزول قرآن» (انتشارات سخن، ۱۳۸۹) در دسترس فارسیزبانان است. مهمترین گفتههای جمل در ویدئو از این قرارند:
🔹داستان دینی میراثی انسانی است که بشر از قدیم در اسطورههای بابلی و سومری و اکدی ساخته و سپس تحتتأثیر فرهنگهای کهن آشوری و سومری قرار گرفته است. روایت توراتی از داستان دینی و پیامبران بنیاسرائیل از اینجا پدید آمده و اسلام نیز بخشهایی از همین داستانها را گرفته و در خدمت اهداف و ارزشهای اسلامی و قرآنی ترکیب کرده است.
🔹افزودن به مطالب داستانی قرآن در منابع بعدی با نیاز مخاطبان در ارتباط بوده است. در قرن دوم، مفسر و داستانسرا یکی بودند و در قرن چهارم حتی شخص قاضی ممکن بود صبح قضاوت کند و شب داستان بگوید. داستانهای اشارهوار قرآن مسلمانان اولیه را راضی نمیکرد، آنها در پی جزئیات و جزئیاتِ بیشتر بودند. داستانسرایان و مفسران خلأ بخشهایی را که قرآن دربارۀ آنها سکوت کرده بود برای مخاطبان پر میکردند.
🔹داستانهای دینی از نظر مؤمنان و نزد بسیاری از عالمان قدیم و جدید تا به امروز، داستانهای حقیقیاند و واقعاً اتفاق افتادهاند و صرفاً تمثیل و مجاز یا عبرت و موعظه نیستند، بلکه تا مرتبۀ عقیده بالا میروند.
🔹امروزه در مطالعات انسانشناسی دربارۀ هیچیک از پیامبران نمیتوان اثبات یا رد کرد که آیا در تاریخ وجود داشته یا خیر. اما مسلمانان باور دارند که مثلاً آدم هزار سال یا نوح نُهصدوپنجاه سال عمر کرده است، هرچند امروزه از باستانشناسی و دیرینهشناسی میدانیم که استخوان هیچ انسانی نمیتواند این همه سال باقی بماند و عمر آدمی بهخصوص در هزارههای دوم تا چهارم قبل از میلاد بسیار کوتاه بوده است.
🔹در داستان آدم در قرآن، آدم نماد انسان خردمند یا «هومو ساپینس» است که تقریباً دویستهزار سال زندگی کرده است. در داستان آدم فقط به این معنا اشاره شده و این همان نمادین بودن داستان است؛ وقتی آدم از درخت میخورد عورتش آشکار میشود؛ معنایش این است که بدن خود را کشف میکند و وقتی انسان بدنش را کشف کرد، به خودش آگاه میشود و آگاهی از خود اولین مرحلۀ کسب آزادی در معرفت است.
🔹قرآن صراحتاً آدم را مقصر خطا و گناه خود میداند اما مفسران نمیپذیرند آدم مرتکب گناه شده باشد و آن را به گردن حوا میاندازند و میگویند او با ابلیس همدست شد. هدف اساسی قرآن از داستان آدم پذیرش مسئولیت فردی است، اما مفسران و داستانسرایان آن را از بین بردند و بدینترتیب معنا از دست رفت.
🔹موضع ایمانگرایانه داستان قرآن را همانگونه که هست میپذیرد و در مقابل، موضع اثباتگرایانه (پوزیتیویستی) تنها به مقولههای عقلی و تجربی باور دارد. اثباتگرایان به پیامبری و وحی اعتقاد ندارند و همۀ داستانهای دینی را رد میکنند؛ میگویند اینها همه اسطوره و افسانهاند.
🔹قرآن کتاب تاریخ نبوده و نیست. در قرآن شریعت و اخلاق، سرگذشت پیامبر اسلام، و داستانهای پیامبران آمده. قرآن ترکیبی از این اهداف است و نمیتوان در کتاب دینی دنبال حقایق تاریخی گشت. به داستانهای دینی در قرآن باید اینگونه نگریست، زیرا میراث مشترک بشری است.
🔹روایتهای اسباب نزول در تفسیر طبری برای ششصد آیه آمده و در تفسیر سیوطی برای یکهزار آیه. در واقع، روایتهای چهارصد آیه بعد از قرن سوم ظاهر شدهاند، که این یعنی در این موضوع جعل رخ داده است و جاعلان در آن دست داشتهاند.
🔻ویدئوی گفتوگو با زیرنویس فارسی در:
آپارات | یوتوب
✔️ هر شماره از «چهرهنما» حاوی نمایی است از گفتار چهرهای صاحبنظر در مسائل مرتبط با اسلامپژوهی. برای دیدن ویدئوهای این مجموعه کانال آپارات یا کانال یوتوب مدرسانۀ دورنما را دنبال کنید.
#بسام_جمل #داستانهای_قرآن
#تاریخ_و_قرآن #ادبیات_و_قرآن
#قرآن_و_بایبل #زبان_قرآن
@doornamaa
24.04.202506:45
۳. مجموعۀ مقالات ویراستۀ کلینتون بنت
Bennett, Clinton (ed.), The Bloomsbury companion to Islamic studies. Bloomsbury Publishing, 2015.
@doornamaa
Bennett, Clinton (ed.), The Bloomsbury companion to Islamic studies. Bloomsbury Publishing, 2015.
@doornamaa
24.04.202506:44
#عطف (۰)
#پادکست
🔅رادیو دورنما
عطف ـ قسمت صفرم
🔹مروری بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب
کاری از #فاطمه_مصلحزاده
🔺عطف را در کستباکس و شنوتو و سایر پادگیرها هم میتوان شنید.
🔻پادکست عطف در یوتوب و آپارات نیز در دسترس است.
#اسلامپژوهی_غربیان
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#مطالعات_اسلام_در_غرب
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#دورنما_بشنویم
@doornamaa
#پادکست
🔅رادیو دورنما
عطف ـ قسمت صفرم
🔹مروری بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب
کاری از #فاطمه_مصلحزاده
🔺عطف را در کستباکس و شنوتو و سایر پادگیرها هم میتوان شنید.
🔻پادکست عطف در یوتوب و آپارات نیز در دسترس است.
#اسلامپژوهی_غربیان
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#مطالعات_اسلام_در_غرب
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#دورنما_بشنویم
@doornamaa
13.04.202506:53
#مقاله #ترجمه #گزیدۀ_مقاله
▪️درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ #ژاک_واردنبرگ / #مهرداد_عباسی
♦️ساختار و گزیدۀ مطالب مقاله
الف) اصطلاحشناسی
در کاربرد سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم، #شرقشناس هم یک معنای عام فرهنگی داشت و هم یک معنای علمی. نوع پژوهش #شرقشناسان_علمی، که بههدف دستیابی به شناخت عمیق و دقیق بود، آنان را از #شرقشناسان_فرهنگی، که در واقع شیفتگان شرق بودند، متمایز میکرد. در حال حاضر، در #مطالعات_اسلام، مستشرقان را باید شامل همۀ محققان بیطرفِ اسلام و جوامع و فرهنگهای اسلامی دانست، غربی یا غیرغربی، مسلمان یا غیرمسلمان، و ساکن غرب یا ساکن جای دیگر.
ب) شرقشناسی از آغاز تا سدۀ نوزدهم
زمانیکه عربها #فتوحات خود را در جنوب، و در قرن هشتم و اوایل قرن نهم میلادی در جنوبغربی اروپا انجام دادند، دو جهان مسیحی و اسلامی خود را در مقابل یکدیگر یافتند. فتوحات ترکها در سرزمینهای عربزبان، آناتولی و جنوبشرقی اروپا تا میانۀ قرن شانزدهم میلادی هم اوضاع مشابهی پدید آورد.
۱. میراث عربی؛ سدههای میانه
تا پیش از آغاز #جنبش_صلیبی در نیمۀ دوم قرن یازدهم میلادی، شناخت از اسلام و سرزمینهای مسلمان در اروپای لاتین محدود بود. این شناخت همچنین با عناصری از تخیل دینی درآمیخته بود و تحتتأثیر تلاشهایی قرار داشت که میخواستند نشان دهند اسلام و مسلمانان نهتنها از نظر سیاسی بلکه از نظر دینی هم خطری برای اروپا و مسیحیت به شمار میروند.
۱.۱. اسپانیا
همزیستی سه دین توحیدی در #اسپانیا در سدههای میانه به این معنا بود که بزرگان پیرو هر یک از این دینها باید از دیگری شناخت پیدا میکردند، که هم نوعی نیاز فرهنگی بود و هم پیشنیازی برای ادعای برتری دینشان بر ادیان دیگر. #ابنحزم و #یهودا_هلوی از منظری اسلامی و یهودی دیدگاهشان را نوشتند. #پطرس_ارجمند، #ریموند_مارتین، #ریموند_لول و دیگران هم از منظری مسیحی سخن گفتند. این افراد و دیگران سیلی از نوشتههای ضداسلامی پدید آوردند که، بههرحال، از اطلاعاتی فزاینده دربارۀ اسلام پرده برمیداشتند.
۱.۲. نقش کلیسای روم در اروپا در مواجهه با اسلام
در سطح عمومی، محمد و مدعای پیامبریاش، قرآن و برخی ویژگیهای فرهنگی جامعۀ عرب-مسلمان، نظیر #چندهمسری، به سخره گرفته میشدند. در #سطح_ایدئولوژیک، اسلام نظامی یکپارچه از آموزههای غلط و ساختاری ایدئولوژیک و خصمانه معرفی میشد. این دو سطح درکنارهم تصور جمعیِ دینی را بهسمت نوعی #ضدیت_با_اسلام سوق میداد. کلیسا هویت خود را در ضدیت با مسلمانان و یهودیان اعلام کرده بود.
۱.۳. علوم و فلسفۀ عربی
در اسپانیا بود که نوع دیگری از مطالعات نیز گسترش یافت و نیاز به نوع دیگری از شناخت پدید آمد که میتوان بهتعبیر دقیقتر آن را پیشدرآمد #مطالعات_شرق بهمعنای امروزیِ کلمه دانست، یعنی برنامۀ ترجمه که با تشویق #دن_ریموندو در ۱۰۸۵ در #تولدو آغاز شد.
۱.۴. سیسیل، سوریه-فلسطین و اروپا تا ۱۵۰۰
#شرقشناسی در معنای گستردهتر کلمه، یعنی گرایش به فرهنگ شرق و علاقه به شناخت آن و گرفتن ارزشها از آن، در اسپانیا، سرزمینی که کلیسای روم نهادها و آموزشهایش را بهاجبار تحمیل میکرد، سر بر نیاورد، اما در مناطق دیگری که امکان تعامل جهانهای مسیحی و اسلامی وجود داشت پدیدار شد، مثلاً #سیسیل.
۲. تهدید ترکها؛ از ۱۴۵۰ تا ۱۷۰۰
همسایگی با #امپراتوری_عثمانی بر پیشرفت شناخت دربارۀ جوامع مسلمان و اسلام در اروپا تأثیر میگذاشت. اروپاییان به شناخت صحیح و بیطرفانه از این امپراتوریِ مسلمان بهروشنی احساس نیاز میکردند؛ بهعلاوه، همسایگی با این امپراتوری دستیابی به این شناخت را تسهیل میکرد. در نتیجه، موضوعی جدید برای مطالعه پدید آمد: اسلام در بافت عثمانی. ایدۀ اسلام به مثابۀ دین نفرتانگیز و ساختار ایدئولوژیک بهنحوی ظریف به ایدۀ اسلام بهمثابۀ قدرت و #تمدن_عثمانی تبدیل شد.
۲.۱. مؤسسههای نشر و کارکرد آنها
چند ناشر عربی در رم وجود داشتند که مهمترینشان متعلق به #فردیناند_دو_مدیچی بود که در حدود ۱۵۸۶ ایجاد شد؛ این مؤسسه متونی ازجمله اناجیل اربعه را بهعربی منتتشر کرد. هدف کلیسای روم از چاپ آثار عربی را باید با تلاشهای مؤثر در جهت ایجاد ارتباط و در نتیجه اتحاد با کلیساهای شرقی در امپراتوری عثمانی مربوط دانست.
۲.۲. گیوم پوستل و بافت فرانسوی
#گیوم_پوستل نمایندۀ وضعیت جدید در بافت خاص فرانسه، ایتالیا و اتریش در آن دوره است. او در زباندانی وضعیتی استثنایی داشت و فرانسوای اول، پادشاه وقت فرانسه که مشتاق جذب هنرمندان و انسانگراها در دربارش بود، به او علاقهمند شد. پوستل در کُلژ رویال ـ که بعدها به #کلژ_دو_فرانس تغییر نام داد ـ به سِمت استاد زبان عربی منصوب شد (۱۵۳۸).
🔻ادامه در فرستۀ بعدی 👇
▪️درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ #ژاک_واردنبرگ / #مهرداد_عباسی
♦️ساختار و گزیدۀ مطالب مقاله
الف) اصطلاحشناسی
در کاربرد سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم، #شرقشناس هم یک معنای عام فرهنگی داشت و هم یک معنای علمی. نوع پژوهش #شرقشناسان_علمی، که بههدف دستیابی به شناخت عمیق و دقیق بود، آنان را از #شرقشناسان_فرهنگی، که در واقع شیفتگان شرق بودند، متمایز میکرد. در حال حاضر، در #مطالعات_اسلام، مستشرقان را باید شامل همۀ محققان بیطرفِ اسلام و جوامع و فرهنگهای اسلامی دانست، غربی یا غیرغربی، مسلمان یا غیرمسلمان، و ساکن غرب یا ساکن جای دیگر.
ب) شرقشناسی از آغاز تا سدۀ نوزدهم
زمانیکه عربها #فتوحات خود را در جنوب، و در قرن هشتم و اوایل قرن نهم میلادی در جنوبغربی اروپا انجام دادند، دو جهان مسیحی و اسلامی خود را در مقابل یکدیگر یافتند. فتوحات ترکها در سرزمینهای عربزبان، آناتولی و جنوبشرقی اروپا تا میانۀ قرن شانزدهم میلادی هم اوضاع مشابهی پدید آورد.
۱. میراث عربی؛ سدههای میانه
تا پیش از آغاز #جنبش_صلیبی در نیمۀ دوم قرن یازدهم میلادی، شناخت از اسلام و سرزمینهای مسلمان در اروپای لاتین محدود بود. این شناخت همچنین با عناصری از تخیل دینی درآمیخته بود و تحتتأثیر تلاشهایی قرار داشت که میخواستند نشان دهند اسلام و مسلمانان نهتنها از نظر سیاسی بلکه از نظر دینی هم خطری برای اروپا و مسیحیت به شمار میروند.
۱.۱. اسپانیا
همزیستی سه دین توحیدی در #اسپانیا در سدههای میانه به این معنا بود که بزرگان پیرو هر یک از این دینها باید از دیگری شناخت پیدا میکردند، که هم نوعی نیاز فرهنگی بود و هم پیشنیازی برای ادعای برتری دینشان بر ادیان دیگر. #ابنحزم و #یهودا_هلوی از منظری اسلامی و یهودی دیدگاهشان را نوشتند. #پطرس_ارجمند، #ریموند_مارتین، #ریموند_لول و دیگران هم از منظری مسیحی سخن گفتند. این افراد و دیگران سیلی از نوشتههای ضداسلامی پدید آوردند که، بههرحال، از اطلاعاتی فزاینده دربارۀ اسلام پرده برمیداشتند.
۱.۲. نقش کلیسای روم در اروپا در مواجهه با اسلام
در سطح عمومی، محمد و مدعای پیامبریاش، قرآن و برخی ویژگیهای فرهنگی جامعۀ عرب-مسلمان، نظیر #چندهمسری، به سخره گرفته میشدند. در #سطح_ایدئولوژیک، اسلام نظامی یکپارچه از آموزههای غلط و ساختاری ایدئولوژیک و خصمانه معرفی میشد. این دو سطح درکنارهم تصور جمعیِ دینی را بهسمت نوعی #ضدیت_با_اسلام سوق میداد. کلیسا هویت خود را در ضدیت با مسلمانان و یهودیان اعلام کرده بود.
۱.۳. علوم و فلسفۀ عربی
در اسپانیا بود که نوع دیگری از مطالعات نیز گسترش یافت و نیاز به نوع دیگری از شناخت پدید آمد که میتوان بهتعبیر دقیقتر آن را پیشدرآمد #مطالعات_شرق بهمعنای امروزیِ کلمه دانست، یعنی برنامۀ ترجمه که با تشویق #دن_ریموندو در ۱۰۸۵ در #تولدو آغاز شد.
۱.۴. سیسیل، سوریه-فلسطین و اروپا تا ۱۵۰۰
#شرقشناسی در معنای گستردهتر کلمه، یعنی گرایش به فرهنگ شرق و علاقه به شناخت آن و گرفتن ارزشها از آن، در اسپانیا، سرزمینی که کلیسای روم نهادها و آموزشهایش را بهاجبار تحمیل میکرد، سر بر نیاورد، اما در مناطق دیگری که امکان تعامل جهانهای مسیحی و اسلامی وجود داشت پدیدار شد، مثلاً #سیسیل.
۲. تهدید ترکها؛ از ۱۴۵۰ تا ۱۷۰۰
همسایگی با #امپراتوری_عثمانی بر پیشرفت شناخت دربارۀ جوامع مسلمان و اسلام در اروپا تأثیر میگذاشت. اروپاییان به شناخت صحیح و بیطرفانه از این امپراتوریِ مسلمان بهروشنی احساس نیاز میکردند؛ بهعلاوه، همسایگی با این امپراتوری دستیابی به این شناخت را تسهیل میکرد. در نتیجه، موضوعی جدید برای مطالعه پدید آمد: اسلام در بافت عثمانی. ایدۀ اسلام به مثابۀ دین نفرتانگیز و ساختار ایدئولوژیک بهنحوی ظریف به ایدۀ اسلام بهمثابۀ قدرت و #تمدن_عثمانی تبدیل شد.
۲.۱. مؤسسههای نشر و کارکرد آنها
چند ناشر عربی در رم وجود داشتند که مهمترینشان متعلق به #فردیناند_دو_مدیچی بود که در حدود ۱۵۸۶ ایجاد شد؛ این مؤسسه متونی ازجمله اناجیل اربعه را بهعربی منتتشر کرد. هدف کلیسای روم از چاپ آثار عربی را باید با تلاشهای مؤثر در جهت ایجاد ارتباط و در نتیجه اتحاد با کلیساهای شرقی در امپراتوری عثمانی مربوط دانست.
۲.۲. گیوم پوستل و بافت فرانسوی
#گیوم_پوستل نمایندۀ وضعیت جدید در بافت خاص فرانسه، ایتالیا و اتریش در آن دوره است. او در زباندانی وضعیتی استثنایی داشت و فرانسوای اول، پادشاه وقت فرانسه که مشتاق جذب هنرمندان و انسانگراها در دربارش بود، به او علاقهمند شد. پوستل در کُلژ رویال ـ که بعدها به #کلژ_دو_فرانس تغییر نام داد ـ به سِمت استاد زبان عربی منصوب شد (۱۵۳۸).
🔻ادامه در فرستۀ بعدی 👇
29.03.202516:57
#راوی (۶)
#منابع_پادکست
🔹مقالۀ اصلی قسمت ششم راوی
گابریل سعید رینولدز، «عیسای مسلمانان: مرده یا زنده؟»، بولتن مدرسۀ مطالعات شرق و آفریقا، ۷۲ (۲۰۰۹)، ص۲۳۷-۲۵۸.
Reynolds, Gabriel Said. "The Muslim Jesus: dead or alive?." Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 72.2 (2009): 237-258.
@doornamaa
#منابع_پادکست
🔹مقالۀ اصلی قسمت ششم راوی
گابریل سعید رینولدز، «عیسای مسلمانان: مرده یا زنده؟»، بولتن مدرسۀ مطالعات شرق و آفریقا، ۷۲ (۲۰۰۹)، ص۲۳۷-۲۵۸.
Reynolds, Gabriel Said. "The Muslim Jesus: dead or alive?." Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 72.2 (2009): 237-258.
@doornamaa
18.03.202515:55
#دومین_نشست_حضوری_دورنما
#پادکست
▪️تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم
گفتار #حسین_مرادی_زنجانی
🔹حرف اصلی این گفتار آن است که مفهوم «تعلیم قرآن» هرگز به معنای آموزش فنون و مهارتهایی چون روخوانی و تجوید و صوتولحن یا ترجمه و تفسیر نیست. مرادی زنجانی با تأمل در برخی آیات و با دقت در پارهای شواهد تاریخی و مستندات روایی، ضمن نقد رویکرد رایج در محفلها و درسنامههای آموزش قرآن، تأکید میکند که در مکتب پیامبر و اهلبیت، تعلیم قرآن قدم اول و آخر در رابطه با قرآن است و شخص مسلمان صرفاً در پرتو آموزش قرآن به هر آنچه برای مسلمانی لازم است نایل میشود.
🔸این گفتار سهشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ در کانون زبان قرآن ارائه شده است.
🔻شنیدن در:
کستباکس | شنوتو
#تعلیم_قرآن #آموزش_قرآن
#روش_پیامبر #زبان_قرآن
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
#پادکست
▪️تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم
گفتار #حسین_مرادی_زنجانی
🔹حرف اصلی این گفتار آن است که مفهوم «تعلیم قرآن» هرگز به معنای آموزش فنون و مهارتهایی چون روخوانی و تجوید و صوتولحن یا ترجمه و تفسیر نیست. مرادی زنجانی با تأمل در برخی آیات و با دقت در پارهای شواهد تاریخی و مستندات روایی، ضمن نقد رویکرد رایج در محفلها و درسنامههای آموزش قرآن، تأکید میکند که در مکتب پیامبر و اهلبیت، تعلیم قرآن قدم اول و آخر در رابطه با قرآن است و شخص مسلمان صرفاً در پرتو آموزش قرآن به هر آنچه برای مسلمانی لازم است نایل میشود.
🔸این گفتار سهشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ در کانون زبان قرآن ارائه شده است.
🔻شنیدن در:
کستباکس | شنوتو
#تعلیم_قرآن #آموزش_قرآن
#روش_پیامبر #زبان_قرآن
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
19.01.202513:31
#چهره_نما (۴۶)
#معرفی_ویدئو
🔸داستانهای قرآن؛ ادبیات یا تاریخ؟
گفتاری از #بسام_جمل
🔻نسخۀ کامل ویدئو (۱۸ دقیقه) در:
آپارات دورنما | یوتوب دورنما
🔹ویدئوی جدید دورنما حاوی گفتوگوی ابراهیم عیسی با بسام جمل، اسلامپژوه تونسی، است که در ژانویۀ ۲۰۲۳ در ضمن برنامۀ «مختلف علیه» با موضوع «قصصالانبیاء» از شبکۀ تلویزیونی الحرة پخش شده است (اینجا).
🔹جمل در این گفتوگو از ماهیت داستانهای دینی بهعنوان میراث مشترک بشر در طول تاریخ سخن میگوید و داستانهای قرآن را نیز بخشی از این میراث میداند. بهگفتۀ او، در قرآن و اصولاً در کتاب دینی نباید بهدنبال حقایق تاریخی بود، اگرچه یادآور میشود که مطابق موضع ایمانگرایانۀ مسلمانان، داستانهای قرآن عین حقیقتاند و واقعاً اتفاق افتادهاند. جمل همچنین بر جعل روایتهای اسباب نزول و ورود این نوع روایتها به تفاسیر قرآن در سدههای گذشته تأکید میکند.
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_ببینیم
#داستانهای_قرآن #تاریخ_و_قرآن
@doornamaa
#معرفی_ویدئو
🔸داستانهای قرآن؛ ادبیات یا تاریخ؟
گفتاری از #بسام_جمل
🔻نسخۀ کامل ویدئو (۱۸ دقیقه) در:
آپارات دورنما | یوتوب دورنما
🔹ویدئوی جدید دورنما حاوی گفتوگوی ابراهیم عیسی با بسام جمل، اسلامپژوه تونسی، است که در ژانویۀ ۲۰۲۳ در ضمن برنامۀ «مختلف علیه» با موضوع «قصصالانبیاء» از شبکۀ تلویزیونی الحرة پخش شده است (اینجا).
🔹جمل در این گفتوگو از ماهیت داستانهای دینی بهعنوان میراث مشترک بشر در طول تاریخ سخن میگوید و داستانهای قرآن را نیز بخشی از این میراث میداند. بهگفتۀ او، در قرآن و اصولاً در کتاب دینی نباید بهدنبال حقایق تاریخی بود، اگرچه یادآور میشود که مطابق موضع ایمانگرایانۀ مسلمانان، داستانهای قرآن عین حقیقتاند و واقعاً اتفاق افتادهاند. جمل همچنین بر جعل روایتهای اسباب نزول و ورود این نوع روایتها به تفاسیر قرآن در سدههای گذشته تأکید میکند.
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_ببینیم
#داستانهای_قرآن #تاریخ_و_قرآن
@doornamaa
24.04.202506:45
۴. مجموعۀ مقالات ویراستۀ لایف اشتنبرگ و فیلیپ وود
Stenberg, Leif, and Philip Wood (eds.), What is Islamic Studies? European and North American Approaches to a Contested Field. Edinburgh University Press, 2022.
@doornamaa
Stenberg, Leif, and Philip Wood (eds.), What is Islamic Studies? European and North American Approaches to a Contested Field. Edinburgh University Press, 2022.
@doornamaa


24.04.202506:44
#عطف (۰)
#بریدۀ_پادکست
#کاور_پادکست
▪️مروری بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب
🔹شمارۀ صفرم پادکست عطف درآمدی است بر این مجموعه و مروری است مختصر بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب، برای ارائۀ تصویری کلی و اجمالی از آثار و پژوهشهای غیرمسلمانان دربارۀ اسلام و مسلمانان، از آغاز تا به امروز. در این شماره، با استناد به برخی منابع معتبر دربارۀ موضوع، ضمن معرفی پارهای از مهمترین ویژگیها، تحولات و رخدادها در تاریخ اسلامشناسی غربیان، گروهی از مشهورترین و تأثیرگذارترین اسلامپژوهان غربی همراه با تألیفات و فعالیتهایشان شناسانده شدهاند.
🔹کاور این شماره تصویر «کتابخانهٔ بابِل» اثر اریک دِمَزیه، نقاش فرانسوی، است براساس ایدۀ خورخه لوییس بورخس در داستان کوتاه معروفش به همین نام. استعارۀ کتابخانۀ بابل، کتابخانهای بینهایت که در دل آن کتابی پنهان شده که حقیقت جهان را توضیح میدهد، به نحوۀ ادراک انسان از هستی اشارهای خیالانگیز دارد.
#فاطمه_مصلحزاده #رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
#بریدۀ_پادکست
#کاور_پادکست
▪️مروری بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب
🔹شمارۀ صفرم پادکست عطف درآمدی است بر این مجموعه و مروری است مختصر بر تاریخ مطالعات اسلام در غرب، برای ارائۀ تصویری کلی و اجمالی از آثار و پژوهشهای غیرمسلمانان دربارۀ اسلام و مسلمانان، از آغاز تا به امروز. در این شماره، با استناد به برخی منابع معتبر دربارۀ موضوع، ضمن معرفی پارهای از مهمترین ویژگیها، تحولات و رخدادها در تاریخ اسلامشناسی غربیان، گروهی از مشهورترین و تأثیرگذارترین اسلامپژوهان غربی همراه با تألیفات و فعالیتهایشان شناسانده شدهاند.
🔹کاور این شماره تصویر «کتابخانهٔ بابِل» اثر اریک دِمَزیه، نقاش فرانسوی، است براساس ایدۀ خورخه لوییس بورخس در داستان کوتاه معروفش به همین نام. استعارۀ کتابخانۀ بابل، کتابخانهای بینهایت که در دل آن کتابی پنهان شده که حقیقت جهان را توضیح میدهد، به نحوۀ ادراک انسان از هستی اشارهای خیالانگیز دارد.
#فاطمه_مصلحزاده #رادیو_دورنما
#پادکست_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
09.04.202513:49
#متن_انگلیسی_مقاله
Jacques Waardenburg, 'Mustashriḳūn', Encyclopaedia of Islam, New edition, Leiden & New York: E. J. Brill, 1960-2002, Vol. 7 (1993), pp. 735-753.
#ژاک_واردنبرگ #مستشرقان #شرق_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa
Jacques Waardenburg, 'Mustashriḳūn', Encyclopaedia of Islam, New edition, Leiden & New York: E. J. Brill, 1960-2002, Vol. 7 (1993), pp. 735-753.
#ژاک_واردنبرگ #مستشرقان #شرق_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa
29.03.202516:57
🔹مقالۀ خوان کول دربارۀ تصلیب عیسی در قرآن
Cole, Juan. "‘It was made to appear to them so’: The crucifixion, Jews and Sasanian war propaganda in the Qur’ān." Religion 51.3 (2021): 404-422.
خوان کول، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان، در این مقاله تلاش کرده تا آیات ۱۵۷-۱۵۸ سورۀ نساء را در بستر تاریخی بهویژه در ارتباط با تبلیغات جنگی ساسانیان علیه حکومت بیزانس بفهمد.
@doornamaa
Cole, Juan. "‘It was made to appear to them so’: The crucifixion, Jews and Sasanian war propaganda in the Qur’ān." Religion 51.3 (2021): 404-422.
خوان کول، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان، در این مقاله تلاش کرده تا آیات ۱۵۷-۱۵۸ سورۀ نساء را در بستر تاریخی بهویژه در ارتباط با تبلیغات جنگی ساسانیان علیه حکومت بیزانس بفهمد.
@doornamaa
16.03.202515:30
#دومین_نشست_حضوری_دورنما
#گزیدۀ_گفتار
▪️تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم
گفتارِ #حسین_مرادی_زنجانی
🔸ویدئوی کامل گفتار (۶۴ دقیقه)
همراه با پرسشوپاسخ (۳۱ دقیقه)
🔻مشاهده در: آپارات | یوتوب
🔹حسین مرادی زنجانی در این گفتار ـ که گزیدهای کوتاه از آن را میبینید ـ توضیح میدهد که مفهوم «تعلیم قرآن» هرگز به معنای آموزش فنون و مهارتهایی چون روخوانی و تجوید و صوتولحن یا ترجمه و تفسیر نیست، زیرا در جریان این مهارتها تعلیم بهمعنای حقیقی کلمه، یعنی انتقال علم (قرآن)، تحقق نمییابد و در موفقترین حالت صرفاً همین فنون و مهارتها به مخاطب منتقل میشوند. او با تأمل در برخی آیات و با دقت در پارهای شواهد تاریخی و مستندات روایی، به نقد رویکرد رایج در محفلها و درسنامههای آموزش قرآن میپردازد و تأکید میکند که در مکتب پیامبر و اهلبیت، تعلیم قرآن قدم اول و آخر در رابطه با قرآن است، چنانکه شخص مسلمان صرفاً در پرتو آموزش قرآن به هر آنچه برای مسلمانی لازم است نایل میشود.
#تعلیم_قرآن #آموزش_قرآن
#روش_پیامبر #زبان_قرآن
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_ببینیم
@doornamaa
#گزیدۀ_گفتار
▪️تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم
گفتارِ #حسین_مرادی_زنجانی
🔸ویدئوی کامل گفتار (۶۴ دقیقه)
همراه با پرسشوپاسخ (۳۱ دقیقه)
🔻مشاهده در: آپارات | یوتوب
🔹حسین مرادی زنجانی در این گفتار ـ که گزیدهای کوتاه از آن را میبینید ـ توضیح میدهد که مفهوم «تعلیم قرآن» هرگز به معنای آموزش فنون و مهارتهایی چون روخوانی و تجوید و صوتولحن یا ترجمه و تفسیر نیست، زیرا در جریان این مهارتها تعلیم بهمعنای حقیقی کلمه، یعنی انتقال علم (قرآن)، تحقق نمییابد و در موفقترین حالت صرفاً همین فنون و مهارتها به مخاطب منتقل میشوند. او با تأمل در برخی آیات و با دقت در پارهای شواهد تاریخی و مستندات روایی، به نقد رویکرد رایج در محفلها و درسنامههای آموزش قرآن میپردازد و تأکید میکند که در مکتب پیامبر و اهلبیت، تعلیم قرآن قدم اول و آخر در رابطه با قرآن است، چنانکه شخص مسلمان صرفاً در پرتو آموزش قرآن به هر آنچه برای مسلمانی لازم است نایل میشود.
#تعلیم_قرآن #آموزش_قرآن
#روش_پیامبر #زبان_قرآن
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_ببینیم
@doornamaa
30.12.202412:54
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۱۲)
#پادکست #گزارش_مقاله
▪️پادکست راوی
پنج گزارش از مقالههای اسلامپژوهان غربی
🔹در طی یک سال گذشته، پنج شماره از پادکست راوی منتشر کردهایم که روایتی است از مقالههای اسلامپژوهان غربی در موضوع قرآن و اسلام آغازین. این پادکستها در صفحات مجازی دورنما در دسترساند و منابع متنی آنها نیز در تلگرام دورنما بارگذاری شدهاند. این پادکستها را ـ اگر شنیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیشنهاد کنید.
۱. کریسمس در قرآن
مقالهای از استیون شومیکر
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۲. مؤمنان یا مسلمانان؟ نخستین پیروان محمد
مقالهای از ایلکا لینستِت
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۳. ابلیس و خاستگاه شر
مقالهای از آنگلیکا نویورت و دیرک هارتویگ
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۴. فتح بهشت
مقالهای از شان آنتونی
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۵. ازدواجهای سیاسی در اسلام آغازین
مقالهای از کریستین سانر
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
#ایمان_تاجی
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_بشنویم
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#اسلام_پژوهی_غربیان
@doornamaa
#پادکست #گزارش_مقاله
▪️پادکست راوی
پنج گزارش از مقالههای اسلامپژوهان غربی
🔹در طی یک سال گذشته، پنج شماره از پادکست راوی منتشر کردهایم که روایتی است از مقالههای اسلامپژوهان غربی در موضوع قرآن و اسلام آغازین. این پادکستها در صفحات مجازی دورنما در دسترساند و منابع متنی آنها نیز در تلگرام دورنما بارگذاری شدهاند. این پادکستها را ـ اگر شنیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیشنهاد کنید.
۱. کریسمس در قرآن
مقالهای از استیون شومیکر
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۲. مؤمنان یا مسلمانان؟ نخستین پیروان محمد
مقالهای از ایلکا لینستِت
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۳. ابلیس و خاستگاه شر
مقالهای از آنگلیکا نویورت و دیرک هارتویگ
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۴. فتح بهشت
مقالهای از شان آنتونی
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
۵. ازدواجهای سیاسی در اسلام آغازین
مقالهای از کریستین سانر
تلگرام | کستباکس | شنوتو | آپارات | یوتوب
#ایمان_تاجی
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_بشنویم
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#اسلام_پژوهی_غربیان
@doornamaa
24.04.202506:45
۲. مجموعۀ مقالات ویراستۀ عظیم نانجی
Nanji, Azim (ed.), Mapping Islamic studies: genealogy, continuity, and change. Walter de Gruyter, 1997.
@doornamaa
Nanji, Azim (ed.), Mapping Islamic studies: genealogy, continuity, and change. Walter de Gruyter, 1997.
@doornamaa
24.04.202506:44
#عطف
#گزارش_کتاب
▪️پادکست عطف
واکاوی کتابهای کلاسیک اسلامپژوهی
🔹«عطف» عنوان کلیِ مجموعه پادکستهایی جدید در دورنماست که به واکاوی کتابهای کلاسیک غربی در حوزۀ اسلامپژوهی میپردازد، کتابهایی که میتوان هر یک را نقطۀ عطفی در تاریخ مطالعات آکادمیک اسلام در دورۀ معاصر قلمداد کرد. هر شماره از این مجموعه به گزارش و تحلیل یکی از این کتابها ـ که عموماً به زبانهای اروپایی نوشته شدهاند ـ اختصاص خواهد داشت.
🔹پادکست «عطف» کاری است از #فاطمه_مصلحزاده، که نامی آشنا برای شنوندگان #رادیو_دورنما است و در تهیه و اجرای محتواهای مختلف دورنما نقش بسیار مؤثری داشته و دارد. نسخۀ کاملِ هر شماره از عطف در تلگرام و پادکستخوانها و نیز در یوتوب و آپارات منتشر خواهد شد. همچنین منابع متنیِ مرتبط با هر قسمتِ عطف در تلگرام دورنما بارگذاری میشوند.
#پادکست_عطف
#اسلامپژوهی_غربیان
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#مطالعات_اسلام_در_غرب
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#دورنما_بشنویم
@doornamaa
#گزارش_کتاب
▪️پادکست عطف
واکاوی کتابهای کلاسیک اسلامپژوهی
🔹«عطف» عنوان کلیِ مجموعه پادکستهایی جدید در دورنماست که به واکاوی کتابهای کلاسیک غربی در حوزۀ اسلامپژوهی میپردازد، کتابهایی که میتوان هر یک را نقطۀ عطفی در تاریخ مطالعات آکادمیک اسلام در دورۀ معاصر قلمداد کرد. هر شماره از این مجموعه به گزارش و تحلیل یکی از این کتابها ـ که عموماً به زبانهای اروپایی نوشته شدهاند ـ اختصاص خواهد داشت.
🔹پادکست «عطف» کاری است از #فاطمه_مصلحزاده، که نامی آشنا برای شنوندگان #رادیو_دورنما است و در تهیه و اجرای محتواهای مختلف دورنما نقش بسیار مؤثری داشته و دارد. نسخۀ کاملِ هر شماره از عطف در تلگرام و پادکستخوانها و نیز در یوتوب و آپارات منتشر خواهد شد. همچنین منابع متنیِ مرتبط با هر قسمتِ عطف در تلگرام دورنما بارگذاری میشوند.
#پادکست_عطف
#اسلامپژوهی_غربیان
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#مطالعات_اسلام_در_غرب
#آثار_کلاسیک_اسلامپژوهی
#دورنما_بشنویم
@doornamaa
09.04.202513:49
#متن_ترجمۀ_مقاله
🔹درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ نوشتۀ #ژاک_واردنبرگ
ترجمۀ #مهرداد_عباسی
🔻این مقاله را در تارنمای دورنما هم میتوانید بخوانید.
#مستشرقان #شرق_شناسان #خاور_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa
🔹درآمدی بر تاریخچۀ شرقشناسی
ترجمۀ مدخل «مستشرقون» در دائرةالمعارف اسلام
(قسمت یکم)
✍️ نوشتۀ #ژاک_واردنبرگ
ترجمۀ #مهرداد_عباسی
🔻این مقاله را در تارنمای دورنما هم میتوانید بخوانید.
#مستشرقان #شرق_شناسان #خاور_شناسان
#مطالعات_اسلام_در_غرب #شرق_شناسی
@doornamaa
29.03.202516:56
#راوی (۶)
#پادکست
🔅رادیو دورنما
راوی ـ قسمت ششم
🔹عیسای قرآن: مرده یا زنده؟
مقالهای از گابریل رینولدز
بهروایت #ایمان_تاجی
🔺راوی را در کستباکس و شنوتو و سایر پادگیرها هم میتوان شنید.
🔻همۀ شمارههای راوی در یوتوب و آپارات نیز در دسترساند.
#گابریل_رینولدز
#عیسی_در_قرآن #تصلیب_عیسی
#یهودیان_در_قرآن #اسلام_و_مسیحیت
#رادیو_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa
#پادکست
🔅رادیو دورنما
راوی ـ قسمت ششم
🔹عیسای قرآن: مرده یا زنده؟
مقالهای از گابریل رینولدز
بهروایت #ایمان_تاجی
🔺راوی را در کستباکس و شنوتو و سایر پادگیرها هم میتوان شنید.
🔻همۀ شمارههای راوی در یوتوب و آپارات نیز در دسترساند.
#گابریل_رینولدز
#عیسی_در_قرآن #تصلیب_عیسی
#یهودیان_در_قرآن #اسلام_و_مسیحیت
#رادیو_دورنما #دورنما_بشنویم
@doornamaa


14.03.202515:52
#دومین_نشست_حضوری_دورنما
#گزارش_تصویری
🔹عصر سهشنبه بیستویکم اسفند ماه، دومین نشست حضوری دورنما همزمان با ماه رمضان در محل کانون زبان قرآن برگزار شد. در این نشست، #حسین_مرادی_زنجانی، گفتاری با عنوان «تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم» ارائه کرد و سپس به پرسشها و نکتههای حاضران پاسخ داد. نشست با پذیرایی افطار به پایان رسید.
🔸برای دیدن عکسهای بیشتر به صفحۀ اینستاگرام دورنما بروید.
🔻با سپاس از نرگس طوافی که کار عکاسیِ جلسه را انجام داد.
📌 نسخۀ صوتی و تصویریِ گفتار این نشست بهزودی در صفحات مجازی دورنما عرضه خواهد شد.
@doornamaa
#گزارش_تصویری
🔹عصر سهشنبه بیستویکم اسفند ماه، دومین نشست حضوری دورنما همزمان با ماه رمضان در محل کانون زبان قرآن برگزار شد. در این نشست، #حسین_مرادی_زنجانی، گفتاری با عنوان «تعلیم قرآن؛ بازخوانی یک مفهوم» ارائه کرد و سپس به پرسشها و نکتههای حاضران پاسخ داد. نشست با پذیرایی افطار به پایان رسید.
🔸برای دیدن عکسهای بیشتر به صفحۀ اینستاگرام دورنما بروید.
🔻با سپاس از نرگس طوافی که کار عکاسیِ جلسه را انجام داد.
📌 نسخۀ صوتی و تصویریِ گفتار این نشست بهزودی در صفحات مجازی دورنما عرضه خواهد شد.
@doornamaa
Медиа контентке кире албай жатабыз
30.12.202412:54
▪️«پادکست راوی» در قالب ویدئو
🔹پادکست #راوی، کاری از ایمان تاجی، روایتی است از مقالههای اسلامپژوهی در غرب و بیشتر به مسائل مربوط به دورۀ تاریخیِ شکلگیری اسلام و قرآن میپردازد. پنج شماره از این مجموعه تا کنون در تلگرام دورنما و پادکستخوانهای مشهور منتشر شدهاند. اکنون این پادکستها در آپارات و یوتوب دورنما هم بارگذاری شدهاند و در قالب ویدئو در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاند.
🔻برشهایی از پنج قسمت نخست راوی را بهترتیب در ویدئوی بالا میبینید.
@doornamaa
🔹پادکست #راوی، کاری از ایمان تاجی، روایتی است از مقالههای اسلامپژوهی در غرب و بیشتر به مسائل مربوط به دورۀ تاریخیِ شکلگیری اسلام و قرآن میپردازد. پنج شماره از این مجموعه تا کنون در تلگرام دورنما و پادکستخوانهای مشهور منتشر شدهاند. اکنون این پادکستها در آپارات و یوتوب دورنما هم بارگذاری شدهاند و در قالب ویدئو در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاند.
🔻برشهایی از پنج قسمت نخست راوی را بهترتیب در ویدئوی بالا میبینید.
@doornamaa
Көрсөтүлдү 1 - 24 ичинде 24
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.