Historyja
Кайра бөлүшүлгөн:
Historyja
05.05.202514:04
Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і Станіслаў Манюшка ў Менску
Мастак: Павел Татарнікаў
Мастак: Павел Татарнікаў
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
05.05.202506:05
5 траўня 1819 года нарадзіўся Станіслаў Манюшка - літвінскі кампазітар і дырыжор.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
04.05.202506:04
4 траўня 1934 года нарадзіўся Аляксандр Прушынскі – граф, беларускі і польскі грамадскі дзеяч, журналіст, сын вядомага рэпарцёра Ксаверыя, нядошлы кандыдат у прэзідэнты Рэспублікі Беларусь.
Прушынскі быў вядомы не толькі сваёй дзейнасцю, але таксама вялікім аптымізмам і яскравымі думкамі. У краіну вярнуўся пасля распаду СССР. Жыў у Менску і Вялікай Рагозніцы пад Горадняй, за аднаўленне правоў на якую ў 1990-я гады беспаспяхова змагаўся.
Прушынскі быў вядомы не толькі сваёй дзейнасцю, але таксама вялікім аптымізмам і яскравымі думкамі. У краіну вярнуўся пасля распаду СССР. Жыў у Менску і Вялікай Рагозніцы пад Горадняй, за аднаўленне правоў на якую ў 1990-я гады беспаспяхова змагаўся.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
02.05.202514:04
Шасціканцовы крыж – адзін з самых старых нашых гістарычных сімвалаў.
Пры чым варта адзначыць, што ён моцна замацаваны ў агульнаеўрапейскай культуры (вядомы як Латарынгскі крыж) і таксама адметны для іншых краін.
Пры чым варта адзначыць, што ён моцна замацаваны ў агульнаеўрапейскай культуры (вядомы як Латарынгскі крыж) і таксама адметны для іншых краін.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
01.05.202509:03
1 траўня 1941 года. Прадстаўнікі нацыстаў (немцаў) на савецкім парадзе сацыялістычнага Дня працоўных (1 мая) у Маскве.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
04.05.202512:03
"У канцы XIX ст. сярод спадчынай шляхты беларусы па мове складалі 51,8%, палякі - 32,9, расейцы 11,7, татары і іншыя - 3,9%".
Гаворка пра пяць старалітоўскіх (беларускіх) губерніі - Віленская, Гарадзенская, Менская, Магілёўская, Віцебская. Без уліку Смаленскай.
Гаворка пра пяць старалітоўскіх (беларускіх) губерніі - Віленская, Гарадзенская, Менская, Магілёўская, Віцебская. Без уліку Смаленскай.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
03.05.202514:02
Карціна пад назвай “За Дзвіною іншая дзяржава”, на якой бачна калону ў гонар Канстытуцыі 3 траўня ў Лявонпалі на Браслаўшчыне. Мастак: Аляксандр Аніськовіч.
Кайра бөлүшүлгөн:
De facto. Беларуская навука
01.05.202514:02
170 год таму быў заснаваны Віленскі музей старажытнасцей – першы сапраўдны музей у краі
Спачатку археалагічныя знаходкі, старажытныя рукапісы і манеты захоўваліся ў палацы Тышкевічаў у Лагойску. Яўстах Тышкевіч ініцыяваў стварэнне на іх базе музея ў Вільні. На ліст мясцовых уладаў Мікалай І наклаў рэзалюцыю: «Не бачу перашкодаў, але з адпаведнай разборлівасцю». Гэта затармазіла арганізацыю музея, аднак у красавіку 1855-га «Палажэнне аб музеуме старажытнасцей» было зацверджана.
Экспазіцыю ў зале публічных пасяджэнняў былога Віленскага ўніверсітэта рыхтавалі год. Наведвальнікі апыналіся ў атмасферы велічы мінулага радзімы (на ілюстрацыі). «Ствараючы музей у Вільні, я перад усім браў пад увагу старажытнасці і помнікі… мясцовыя, гэта значыць — літоўска-рускія», – адзначаў Яўстах Тышкевіч.
Пасля паўстання 1863 г. музей быў абвешчаны ідэалагічна шкоднай установай, яго чакала занядбанне. Сёння большасць экспанатаў – у Гістарычным музеі ў Маскве, Нацыянальным музеі Літвы, Народным музеі ў Варшаве.
Спачатку археалагічныя знаходкі, старажытныя рукапісы і манеты захоўваліся ў палацы Тышкевічаў у Лагойску. Яўстах Тышкевіч ініцыяваў стварэнне на іх базе музея ў Вільні. На ліст мясцовых уладаў Мікалай І наклаў рэзалюцыю: «Не бачу перашкодаў, але з адпаведнай разборлівасцю». Гэта затармазіла арганізацыю музея, аднак у красавіку 1855-га «Палажэнне аб музеуме старажытнасцей» было зацверджана.
Экспазіцыю ў зале публічных пасяджэнняў былога Віленскага ўніверсітэта рыхтавалі год. Наведвальнікі апыналіся ў атмасферы велічы мінулага радзімы (на ілюстрацыі). «Ствараючы музей у Вільні, я перад усім браў пад увагу старажытнасці і помнікі… мясцовыя, гэта значыць — літоўска-рускія», – адзначаў Яўстах Тышкевіч.
Пасля паўстання 1863 г. музей быў абвешчаны ідэалагічна шкоднай установай, яго чакала занядбанне. Сёння большасць экспанатаў – у Гістарычным музеі ў Маскве, Нацыянальным музеі Літвы, Народным музеі ў Варшаве.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
01.05.202507:00
Пратэст, 1 траўня 1996 года. Моладзь спальвае фота Лукашэнкі.
30.04.202510:02
Як выглядаюць аматары бяздумна пакрычаць пра фашызм і нацызм.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
05.05.202510:05
Віленскі помнік Манюшку
У час Першай сусветнай вайны расіяне вывезлі з Вільні помнік свайму класіку Пушкіну. Аднак, пакінулі пастамент, на якім цяпер стаіць помнік нашаму кампазітару Станіславу Манюшку, які перад касцёлам святой Кацярыны быў усталяваны там 100 гадоў таму ў 1922 годзе.
Галоўным ініцыятарам ушанавання памяці выбітнага музыкі і кампазітара, запланаванага да 50-годдзя з дня смерці Манюшкі, выступіў мастак Фердынанд Рушчыц.
У час Першай сусветнай вайны расіяне вывезлі з Вільні помнік свайму класіку Пушкіну. Аднак, пакінулі пастамент, на якім цяпер стаіць помнік нашаму кампазітару Станіславу Манюшку, які перад касцёлам святой Кацярыны быў усталяваны там 100 гадоў таму ў 1922 годзе.
Галоўным ініцыятарам ушанавання памяці выбітнага музыкі і кампазітара, запланаванага да 50-годдзя з дня смерці Манюшкі, выступіў мастак Фердынанд Рушчыц.
04.05.202509:23
Канстытуцыя 3 траўня
Якія агульнабеларскія "незалежныя" СМІ напісалі артыкул ці хаця б зрабілі пост да свята, а якія не:
Беларуская служба Польскага радыё (артыкул) ✅
Белсат (запіс у сацсетках са спасылкай на матэрыял) ✅
Будзьма (запіс у сацсетках) ✅
DW Беларусь ❌
Еўрарадыё (запіс у сацсетках) ✅
Зеркало ❌
Мост ❌
Наша Ніва ❌
Новы час (артыкул) ✅
Радыё Свабода (кароткая згадка) ✅
Радыё Рацыя (матэрыял) ✅
Warta ❌
Каб потым зноў не было крыкаў, што "нам скралі нашу гісторыю", пра якую шматлікія г.зв. "нашых" "незалежных" медыя нават не напісала да гадавіны.
Якія агульнабеларскія "незалежныя" СМІ напісалі артыкул ці хаця б зрабілі пост да свята, а якія не:
Беларуская служба Польскага радыё (артыкул) ✅
Белсат (запіс у сацсетках са спасылкай на матэрыял) ✅
Будзьма (запіс у сацсетках) ✅
DW Беларусь ❌
Еўрарадыё (запіс у сацсетках) ✅
Зеркало ❌
Мост ❌
Наша Ніва ❌
Новы час (артыкул) ✅
Радыё Свабода (кароткая згадка) ✅
Радыё Рацыя (матэрыял) ✅
Warta ❌
Каб потым зноў не было крыкаў, што "нам скралі нашу гісторыю", пра якую шматлікія г.зв. "нашых" "незалежных" медыя нават не напісала да гадавіны.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
03.05.202512:32
Некаторыя памятныя калоны ў гонар канстытуцыі 3 траўня 1791 года, якія знаходзяцца ў Беларусі.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
01.05.202512:04
1 траўня (мая) пад саветамі і нацыстамі. Менск, адпаведна 1937 і 1943 год.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
01.05.202505:00
1 траўня 1710 года была разбураная Полацкая Сафія (Сафійскі сабор) XI ст. У храме выбухнуў парахавы склад, які размясцілі там маскоўскія/расійскія войскі па загаду Пятра I. З часам, аднаўленне сабора здзейсніў уніяцкі архіепіскап Фларыян Грабніцкі. Помнік быў адбудаваны ў стылі віленскага барока.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
30.04.202506:01
30 красавіка 1927 года нарадзіўся Антон Фурс. Належыў да беларускіх актывістаў, якія ва ўмовах савецкай акупацыі хацелі спыніць расеізацыяю, абараніць і развіваць Беларушчыну ды імкнуліся да незалежнай Беларусі. За гэта ўсё былі рэпрэсаваныя саветамі.
Узорам былі традыцыі XIX ст. філаматаў і філарэтаў. Так быў заснаваны Саюз беларускіх патрыётаў, а сімвалічна 25 сакавіка 1946 года прынесеная прысяга на вернасць ідэалам незалежнай Беларусі. Праз год саветы павысылалі беларусаў у лагеры. Жонка пана Антона – Алесяй Умпіровіч, таксама ўдзельнічала ў СБП і таксама адсядзела ў легеры разам з іншай беларускай патрыёткай – Ларысай Геніюш. Хоць пан Фурс і яго жонка былі вымушаныя жыць не ў Беларусі, калі вярнуліся, яшчэ ў 1980-я, нейкі савет – былы лагерны ахоўнік часам ім казаў "Я бы вас всех назад отправил!". У 2020 годзе пан Антон выйшаў як і іншыя беларусы.
Моладзі ён казаў: "Я б ім пажадаў звярнуць усю ўвагу на мову".
Узорам былі традыцыі XIX ст. філаматаў і філарэтаў. Так быў заснаваны Саюз беларускіх патрыётаў, а сімвалічна 25 сакавіка 1946 года прынесеная прысяга на вернасць ідэалам незалежнай Беларусі. Праз год саветы павысылалі беларусаў у лагеры. Жонка пана Антона – Алесяй Умпіровіч, таксама ўдзельнічала ў СБП і таксама адсядзела ў легеры разам з іншай беларускай патрыёткай – Ларысай Геніюш. Хоць пан Фурс і яго жонка былі вымушаныя жыць не ў Беларусі, калі вярнуліся, яшчэ ў 1980-я, нейкі савет – былы лагерны ахоўнік часам ім казаў "Я бы вас всех назад отправил!". У 2020 годзе пан Антон выйшаў як і іншыя беларусы.
Моладзі ён казаў: "Я б ім пажадаў звярнуць усю ўвагу на мову".
05.05.202509:42
"Говорит Москва", або што да неасавецкага "Дня Победы" чуваць у Беларусі.
04.05.202508:03
Дык самі дайце прыклад, ці <strike>нельга</strike> нельзя?
На Zerkalo (Зеркало) зноў не дазволілі скапіяваць запіс на беларускай мове і прыйшлося перарабляць на родную расейскую?
- некалі напісаў Сяргей Дубавец у творы "Вострая Брама". Ідэальна пасуе.
Калі ўсплыла тэма "9 мая", Зеркало (былы tut.by) ў матэрыялах далей выкарыстоўвае савецка-рускі ідэалагічны канструкт "ВОВ", таксама як лукашэнкаўцы. [1][2] У тым артыкуле таксама.
На Zerkalo (Зеркало) зноў не дазволілі скапіяваць запіс на беларускай мове і прыйшлося перарабляць на родную расейскую?
Да прыкладу, як можна крытыкаваць антыбеларускую палітыку цяперашніх уладаў у апазыцыйнай газэце па-расейску?"
- некалі напісаў Сяргей Дубавец у творы "Вострая Брама". Ідэальна пасуе.
Калі ўсплыла тэма "9 мая", Зеркало (былы tut.by) ў матэрыялах далей выкарыстоўвае савецка-рускі ідэалагічны канструкт "ВОВ", таксама як лукашэнкаўцы. [1][2] У тым артыкуле таксама.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
03.05.202511:04
Узаемныя заручыны абодвух народаў
Час ад часу ў кантэксце тэмы Вялікая Княства Літоўскага паўтараюцца міфы, быццам бы ВКЛ знішчылі не падзелы, а Канстытуцыя 3 траўня (1791), або Люблінская ўнія (1569), або нават Крэўская ўнія (1385).
Гэта тлумачыцца ў тым ліку тым, што наколькі ў сённяшняй свядомасці палякаў і літоўцаў ёсць разуменне, што Рэч Паспалітая была супольнай дзяржавай/аб'яднаннем Кароны Польскай і Вялікага Княства Літоўскага, дык у беларускай "не ўсё так адназначна".
Аднак у кантэксце Канстытуцыі 3 траўня часта забываецца (ці ўвогуле не ведаецца) пра прыняты 20 кастрычніка 1791 года дакумент "Узаемныя заручыны абодвух народаў" ("Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów"), які пярэчыць версіі пра ўніфікацыю РП ды дзякуючы якому юрыдычна замацоўваліся правы Літвы і захавалася яе адметнасць.
Акт гэты быў ухвалены сканфедэраваным Чатырохгадовым Соймам, а ініцыятыву высунуў літоўскі бок пад кіраўніцтвам маршалка, якім быў Казімір Нестар Сапега. "Заручыны" мелі характар асноўнага заканадаўства, падкрэсліваўся ўмоўны характар сувязі Кароны і Вялікага Княства, а пазіцыя Літвы як раўнапраўнага партнёра была ў ім ўзмоцнена.
Час ад часу ў кантэксце тэмы Вялікая Княства Літоўскага паўтараюцца міфы, быццам бы ВКЛ знішчылі не падзелы, а Канстытуцыя 3 траўня (1791), або Люблінская ўнія (1569), або нават Крэўская ўнія (1385).
Гэта тлумачыцца ў тым ліку тым, што наколькі ў сённяшняй свядомасці палякаў і літоўцаў ёсць разуменне, што Рэч Паспалітая была супольнай дзяржавай/аб'яднаннем Кароны Польскай і Вялікага Княства Літоўскага, дык у беларускай "не ўсё так адназначна".
Аднак у кантэксце Канстытуцыі 3 траўня часта забываецца (ці ўвогуле не ведаецца) пра прыняты 20 кастрычніка 1791 года дакумент "Узаемныя заручыны абодвух народаў" ("Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów"), які пярэчыць версіі пра ўніфікацыю РП ды дзякуючы якому юрыдычна замацоўваліся правы Літвы і захавалася яе адметнасць.
Акт гэты быў ухвалены сканфедэраваным Чатырохгадовым Соймам, а ініцыятыву высунуў літоўскі бок пад кіраўніцтвам маршалка, якім быў Казімір Нестар Сапега. "Заручыны" мелі характар асноўнага заканадаўства, падкрэсліваўся ўмоўны характар сувязі Кароны і Вялікага Княства, а пазіцыя Літвы як раўнапраўнага партнёра была ў ім ўзмоцнена.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
30.04.202513:03
"Калі немцы нам не забаранялі вучыцца і ведаць сваю гісторыю, культуру, то чаму цяпер мы не можам гэтага рабіць?" – згадвае адна з гераінь фільму.
Сябры арганізацыі "Саюз беларускіх патрыётаў", маладыя настаўнікі, змагаліся з ператварэннем Беларусі ў расейскую правінцыю, імкнуліся выхаваць нацыянальна свядомых дзяцей, хай і ў савецкіх школах. У 1947 годзе савецкія спецслужбы разграмілі Саюз, арыштаваўшы большасць яго сябраў. Траіх актывістаў чакаў смяротны вырак, аднак яго замянілі на 25 гадоў зняволення. На розныя тэрміны, ад 8 да 20 гадоў, асудзілі яшчэ чатыры дзясяткі маладзёнаў. Вось так саветы змагаліся з беларускімі патрыётамі, якія хацелі захаваць беларускую мову ў Беларусі.
Сябры арганізацыі "Саюз беларускіх патрыётаў", маладыя настаўнікі, змагаліся з ператварэннем Беларусі ў расейскую правінцыю, імкнуліся выхаваць нацыянальна свядомых дзяцей, хай і ў савецкіх школах. У 1947 годзе савецкія спецслужбы разграмілі Саюз, арыштаваўшы большасць яго сябраў. Траіх актывістаў чакаў смяротны вырак, аднак яго замянілі на 25 гадоў зняволення. На розныя тэрміны, ад 8 да 20 гадоў, асудзілі яшчэ чатыры дзясяткі маладзёнаў. Вось так саветы змагаліся з беларускімі патрыётамі, якія хацелі захаваць беларускую мову ў Беларусі.
Кайра бөлүшүлгөн:Historyja
29.04.202514:30
Янка Купала і Вацлаў Ластоўскі ў віленскай рэдакцыі "Нашай Нівы", 1913 год.
Көрсөтүлдү 1 - 24 ичинде 655
Көбүрөөк функцияларды ачуу үчүн кириңиз.